Chirac bijt spits af bij
presidentsverkiezingen
Eric Hirdes en de
taal van een lijn
Beurzen in de lift
&Udóe Sou/umt
Testament vermoorde burgemeester
levert schat aan gegevens op
„VOOR EEN STERK EN GROOTMOEDIG FRANKRIJK"
l/V
Jasperina terug met „Victoria'
7 Beurs van Amsterda
BUITENLAND
MAANDAG 18 JANUARI 1988 PAGIi
(Vervolg van de voorpagina)
ROME Justitie heeft in
het huis van de vermoor
de Insalaco een schat aan
documenten en aanteke
ningen gevonden. Insalaco
heeft daarin minutieus be
schreven hoezeer een be
langrijk deel van de pa-
lermentaire Italiaanse
christendemocratie ver
weven is met twijfelachti
ge ondernemers en mafio-
se kringen. Mede op
grond van Insalaco's „tes-
tament" zijn vier ex-bur
gemeesters van de stad in
staat van beschuldiging
gesteld wegens omkoping.
Zij zouden lucratieve
overheidsopdrachten aan
mafiose bedrijven hebben
gegeven.
Insalaco was in 1984 vier
maanden burgemeester en
werd toen afgezet, omdat hij
weigerde het corrupte spel
mee te spelen Sindsdien
werkte hij met justitie samen.
Uit de aantekeningen is geble
ken dat Insalaco wist dat hij
moest sterven. Onder het op
schrift „de twee gezichten"
schreef Insalaco links twaalf
namen en rechts vijftien
Links de goeden", rechts „de
slechten"
Bij de goeden staan onder an
deren de kardinaal van Paler
mo, de vermoorde carabinieri-
generaal Dalla Chiesa en de
vermoorde communistische
politicus La Torre. Op de an
dere lijst staan behalve Andre-
otti zelf, tal van Siciliaanse po
litici die tot zijn stroming in de
„Democrazia Cristiana" beho
ren. zoals Lima, Ciancimino
en d'Acquisto. Ook de huidige
minister van Regionale Zaken,
de republikein Aristide Gun-
nella. Opvallend is ook de aan
wezigheid van een hoge magi
straat, de procureur-generaal
van Palermo.
Er is nooit ook maar een spoor
van bewijs geweest dat Andre-
otti contacten onderhoudt met
mafiose kringen. Het zijn ech
ter wel steeds politici van zijn
stroming in de DC, die in Pa
lermo in opspraak komen. Al
leen door de hardnekkige
steun van Andreotti hebben
politici als Lima en de parle
mentariër d' Acquisto hun
machtposities in Sicilië kun
nen behouden.
PARIJS Zoals ver
wacht heeft de Franse
premier Jacques Chirac
zich zaterdag officieel
kandidaat gesteld voor de
presidentsverkiezingen.
De 55-jarige leider der
gaullisten en burgemees
ter van Parijs deed dat in
een korte televisifeverkla-
ring, waarin hij zijn „am
bitie voor Frankrijk" pre
senteerde. Die ambitie
was een „sterk, invloed
rijk en grootmoedig
Frankrijk, dat zijn onaf
hankelijkheid en plaats in
de wereld veilig stelt".
Het is de tweede keer dat Chi
rac op het Elysée gokt. De eer
ste keer, in 1981, werd hij met
achttien procent van de stem
men uitgeschakeld. De gaullis
tenleider stelde zijn nieuwe
kandidatuur precies 99 dagen
voor de eerste verkiezingsron
de. Daarmee is hij de eerste
van de drie voornaamste gega
digden die officiëel in het
strijdperk is getreden. Chirac
zal het moeten opnemen tegen
de liberaal Raymond Barre en
Hoewel de laatste vaag blijft
over zijn eventuele kandida
tuur is hij torenhoog favoriet.
Uit een dit weekeinde door de
krant Liberation gepubliceerd
opinieonderzoek blijkt dat
Mitterrand zowel Barre als
Chirac met gemak zou ver
slaan. Chirac moet het even
eens afleggen tegen de socialis
tische „reserve-kartdidaat" Mi
chel Rocard. Barre zou de laat
ste wèl verslaan.
Concurrentieslag
Voor de beide rechtse kandi
daten is van belang wie op 24
april als overwinnaar uit de
eerste verkiezingsronde zal
komen. Barre en Chirac zijn
daarvoor in een felle concur
rentieslag gewikkeld. Tussen
de beide kemphanen zijn nieu
we afspraken van goed gedrag
gemaakt, maar nu al is duide
lijk dat geen van beiden zich
daaraan zal storen. De vroege
kandidatuur van Chirac wordt
algemeen als een poging ge
zien om Barre, die in de laatste
peilingen terrein heeft verlo
ren, de pas af te snijden. Vrij
dag had Chirac de liberale mi
nisters in zijn kabinet er al aan
herinnerd dat ze mede-verant
woordelijk dragen voor het re
geringsbeleid en zich dus
moeten beperken in hun kri
tiek. Dat weerhield de mees
ten van hen er echter niet van
hun steun te geven aan de bin
nenkort te verwachten kandi
datuur van Barre.
De schaduw van superfavoriet
Mitterrand hing dit weekeinde
ook over de in Parijs gehou
den Nationale Conventie van
de Parti Socialiste (P.S.). Een
officiële kandidaat hebben de
socialisten dan nog niet, maar
wel een verkiezingesprogram-
ma, dat de zegen van 90 van
de militanten kreeg. De P.S.
lijkt daarmee lering te hebben
getrokken uit de desillusie na
de al te schone beloften van
1981, Uit de bus kwam een
naar socialistische begrippen
uiterst sobere tekst. Geen gro
te maatschappijhervormingen
meer, maar een „realistisch"
programma, dat volgens een
teleurgestelde afgevaardigde
van de linker vleugel in de
partij „net zo goed van de libe
ralen zou kunnen zijn". Herin
voering van de belasting op
grote vermogens en nationali
satie van de een jaar geleden
geprivatiseerde televisiezender
TF-1 zijn de opvallendste pro
grammapunten van de socia
listen, die zich uitspraken te
gen een regeringscoalitie met
de liberalen. Of het parlement
na een eventuele overwinning
van de socialistische kandidaat
moet worden ontbonden wordt
aan hem zelf overgelaten.
De Franse premier Jacques Chirac zich zaterdag officiëel kandi
daat gesteld voor de presidentsverkiezingen foto: ap
DEN HAAG „Het zou
mij zeer verbazen als er
weer een beursval zou ko
men. We gaan nu echt de
goede kant op", orakelde
afgelopen weekeinde de
alom bekende PvdA-eco-
noom prof.dr. A. Heertje
op televisie in de actuali
teitenrubriek Hier en Nu
van de NCRV.
De opmerkelijke koersstijgin
gen die de valuta- en effecten
beurzen vrijdagmiddag plotse
ling te zien gaven, markeer
den volgens hem het begin
punt van een algeheel herstel,
dat wel eens langer zou kun
nen duren dan de laatste
maanden gebruikelijk is ge
weest.
Hij kon ook niet veel anders,
want onder de huidige om
standigheden van moeizaam
economisch herstel is het uit
psychologische oogpunt niet
altijd raadzaam met opgeklop
te, sombere verhalen te ko
men. Er zijn echter sinds
Zwarte Maandag (19 oktober
1987) meer oplevingen ge
weest, die leidden tot optimis
me en tot valuta- en effecte
naankopen waarvan men twee
dagen later alweer spijt had.
Vlak voordat Hier en Nu over
ging tot het volgende onder
werp was nog net te horen hoe
Heertje zich liet ontvallen dat
het jongste beursherstel nog
lang niet voldoende was om de
gelden verliezen goed te ma
ken. En zo is het maar net.
Plotseling
Het plotseling oplaaiende opti
misme van eind vorige week
vloeit voort uit een opvallende
daling in het handelstekort
van de VS over de laatste
maanden van het vorige jaar.
Dat wil zeggen: eindelijk lijkt
de import af te nemen en de
export te stijgen. Niettemin
wordt het tekort in totaal over
het gehele jaar nog altijd op
circa 150 miljard dollar ge
raamd; zo'n bedrag frustreert
zelfs het functioneren van de
Amerikaanse economie. Hoe
kon dat gebeuren? Amerika
nen leven doorgaans op grote
voet; dat heeft te maken met
hun levensstijl. De besparin
gen zijn naar verhouding laag
waardoor het voor het Ameri
kaanse bedrijfsleven niet altijd
even gemakkelijk is goedkoop
aan geld te komen.
De VS zijn vooral een import-
land en exporteren relatief
weinig. Dat leidt, zoals een
kind Kan weten, op den duur
tot tekorten. Dan moet er ge
leend worden en vroeg of laat
nadert het moment: op is op.
Om de groeiende schuld min
der zwaar te laten drukken op
de overheidsuitgaven kan een
koersdaling van de eigen
munteenheid heel goed hel
pen. Maar gezien de verwe
venheid van de dollar met an
dere munteenheden, kunnen
de gevolgen voor andere eco
nomieën desastreus zijn. Dus
wat gebeurde vervolgens1
Centrale banken maar ook be
leggers kochten dollars op,
want hoe minder er van iets in
omloop is (in dit geval dollars),
hoe hoger de prijs (de koers).
Zo simpel is dat.
Van die dollars kochten ze ook
Amerikaans schatkistpapier,
zeg maar: schriftelijke bewij
zen dat de VS aan het betrok
ken land of de betrokken be
legger, schulden heeft. Echter,
ook dat eindigt een keer, en
dan kan het moment aanbre
ken, dat koersdalingen ook
niet meer helpen en andere,
voornamelijk sanerende maat
regelen nodig zijn (bezuinigen,
ombuigen, snoeien). Op dat
moment lijken de VS nu aan
geland, menen economen.
Schuldbewijzen
Maar met die schriftelijke
schuldbewijzen is iets aan de
hand. Er is daarin een leven
dige handel ontstaan, die van
invloed is op de hoogte van de
dollarkoers. In het extreme
geval zou het ertoe kunnen
leiden dat beleggers uit deze
sector belang hebben bij een
hoge schuld en een niet al te
goedkope dollar. Zal het vol
gens deskundigen niet gauw
zover komen, wel is het zo dat
beleggers en banken meer in
vloed hebben dan ooit op de
wereldeconomie, zeker meer
dan de regeringen van de af
zonderlijke landen zelf.
Die maakten tal van afspraken
(Louvres-akkoord, La Plaza-
accoord, etc) om de koersen
van hun aan de dollar gerela
teerde munten in bedwang te
houden en te waken voor on
gewenste ontwikkelingen die
eerder op grote winsten belus
te speculanten in de kaart spe
len, dan de gemiddelde burger
die van zijn gulden, mark of
dollar minstens dezelfde hoe
veelheid dagelijkse boodschap
pen wil kunnen blijven halen.
Het is ondermeer deze ontwik
keling die de vooraanstaande
Amerikaanse econoom Martin
Feldstein, directeur vaiCH
Amerikaanse Nationalelom
reau voor Economisch Ojr ir
zoek in The Financial jsiet
deed verzuchten „dat delger
taten van de Amerity va
economie veel sterkeri af£
normaal afhangen van q
voorspelbare. onbest^r E
verwachtingen van belegde*'
Hoe dan ook, het han<J
kort moet naar beneden jetje
straks meer details
zullen zijn over de berelfe
gen die vrijdagmiddag tf>
euforie op de beurzen le? NI
is ook pas met enige zek#ats
te zeggen in hoeverre defrc^'
rikanen ernst maken
terugdringen van het tekf-
andere manieren dan
het laten dalen van de dT
Stap verder
Feldstein gaat nog eenl
verder. Hij wijst er op dl
doorwerken van een
tueel verlaagd handels!""
net zo traag kan gaan j
stijging die pas vorig jaar(
ber de beurzen overal tejpjr
reld op hun grondvesten^
schudden, maar al veel 1 Lje
aan de gang was. Daaraa[je
een eenvoudig maar n|gn,
onderschatten principe amr.^
grondslag: toen de dolLzz
koers steeg (van '80 toT^
voerden tal van bedrijver Vl
export naar de VS op en L
ten aantrekkelijke wit -p.
Nu de dollar gezakt is Ln.
rollen dreigen te wordeiL,e,
gekeerd, hebben diezelfqor(
drijven een deel vsnljjc
winstmarges moeten pit
ven onder gelijkblijvend^' -j
zen om zodoende de tl W(
mende concurrentie doij js
VS het hoofd te kunner
de
den. Die bedrijven
doorgaans voorlopig nog.^
doende financiële rek o^en
koersdaling van de dolL
kunnen „betalen". Andetsrr
zegd, meent Feldstein.
handelsevenwicht (tussetr
VS enerzijds en met nanjr n
pan en West-Duitsland ak t
zijds) zal zich maar heelj w
zaam kunnen herstellen'Jrte
Dit moeizaam tot stand0*5
mende evenwicht dwin»
men met de onberekef"
activiteiten van beleggepe
banken ertoe na de jcjdei
ontwikkelingen op de beft^'
vooral niet te vroeg te juipe'
Vpor een rustig achteM-
leunen in de verwachting
het allemaal wel weer inrer
komt, bestaat nog geen ai
ding. Jeg'
KUNST
DEN HAAG Na het succesvolle programma „De gekkin van
de gracht" waagde Jasperina de Jong zich opnieuw aan een solo
musical, dat het succes van de gekkin moest evenaren: „Victo
ria". De actrice kon gerust zijn, het nieuwe stuk werd met nog
meer lovende woorden ontvangen dan die gekkin. Jasperina
komt met Victoria terug in de Koninklijke Schouwburg op 10.
11 en 12 februari. In deze solo-musical is Victoria van der Zee
directrice van de vlaggenfabriek „Vlag en wimpel"; zè is uitge
roepen tot Zakenvrouw van het jaar en daarna door de Neder
landse regering uitgenodigd een toespraak te houden tot het Eu
ropese Parlement in Straatburg. Victoria (Jasperien) aarzelt,
maar wordt aangemoedigd door haar secretaresse (Jasperien),
haar koffiedame (Jasperien) en een vorstelijke droomverschij
ning (Jasperien). In Straatsburg verwerft Jasperina zich het hart
van haar geliefde, de genegenheid van een zaal parlementariërs
en een onschatbare order voor het eigen bedrijf. Ivo de Wijs
schreef de tekst en maakte met Joop Stokkermans zestien nieu
we liedjes.
III!
FOTO: JAN SWINKELS
Bowie moet opnieuw
aids-test ondergaan
DALLAS Een rechtbank in de Amerikaanse
staat Texas heeft popster David Bowie gelast zich
op aids te laten onderzoeken, nadat een 30-jarige
vrouw had verklaard dat zij door hem was ver
kracht en zo het risico had gelopen met het ge
vreesde virus te worden besmet. Al eerder boog
een lagere rechtbank zich over de zaak, maar die
seponeerde de aanklacht tegen de popster. Bowie
heeft toegegeven de bewuste dag met de vrouw in
zijn hotelkamer te hebben doorgebracht, maar
noemde haar beschuldigingen belachelijk. De
vrouw is op het aids-virus onderzocht, maar bleek
er niet mee besmet. Bowie onderging in Zwitser
land een aids-test, maar de districtsrechtbank wil
de de uitslag hiervan niet in het oordeel betrek
ken, omdat de arts die de test had uitgévoerd niet
beschikbaar was om te getuigen dat deze aan de
geldende medische normen voldeed.
Voor een uitgebreide
agenda, ook voor de ko
mende dagen, raadplege
men „UIT", de gratis we
kelijkse bijlage van deze
krant.
bioscopen
ALPHEN AAN DEN RIJN EU
ROCINEMA I (Van Boetzelaer-
straat 6. tel. 01720-20800): In-
nerspace (12); 18.30, 21.15. wo
ook 13.30. EUROCINEMA II:
Dirty dancing (al); 18.45, 21.30.
wo. ook 13.45. zo. ook 16.15.
EUROCINEMA IIJ: Donna don
na» (al): 18.30, 21.15. De red-
dertjes (al); wo. 14.00. EURO
CINEMA IV: Hector (al); 18.30,
21.00. wo. ook 13.30
LEIDEN LUXOR (Stationsweg
19. tel. 071-121239): Dirty dan
cing (al); 19.00. 21.15. wo. 14.30.
LIDO en STUDIO (Steenstraat
39. tel. 124130): The last empe
ror (al); 20.00. The witches of
Eastwick (16); 19.00, 21.15. ma.
di 14.30. Fatal attraction (12);
Donna donna» (al); Hector (al):
14.30. 19.00. 21.15. De redder-
tjes (al); wo 14.30. TRIANON
(Breestraat 31. tel. 123875):
Masters of the universe (al);
14.30 Van geluk gesproken
(12); 19.00. 21.15. REX (Haar
lemmerstraat 52, tel. 071-
125414); Josefine Mutzenba-
cher (16); 14.30. 19.00. 21.15.
NOORDWIJK LIDO THEATER
(Pr. Bernhardstraat 56. tel.
01719-12800): Beverly Hills cop
II (al); ma. 21.15 Who's that girl
(al); ma. 19.00. wo. 15.00.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30. tel. 01718-74075):
Donna donna» (al); 19.00. wo.
ook 14.45. ma di. wo. ook
21.15. CITY THEATER II: Se
cret of my success fal); 19.00,
21.15. Bambi (al); wo. 14.45.
VOORSCHOTEN GREENWAY
(tel. 01717-4354): Who's that
girl (al); wo. 15.45 Hector (al).
20.15 The untouchables (16);
20.15.
LEIDEN Groente- e
januari, andijvie:
kool: 150-200; prei: 7
57; selderij: 74-78; sla: 62-85:6
ten a2: 58-64; b2: 97-99; d2:t
uien: 5-79; witlof k1: 143-17f
128; 11: 119-137; 12: 112-123;(
89; knolselderij: 11
VEEMARKT LEIDEN (18-fr
SLACHTRUNDEREN: (gulden f
gesl.gew.)
Aanvoer 928, waarvan 200
Dikbillen, extra kw. 8,25-13,50
stieren 1e kw. 7,00-7,70. 2e kv/J
7,00, vaarzen 1e kw. 7,10-8?ng
kw. 6.20-7.10, koeien 1e kwivn
7.95, 2e kw. 6,10-6,80. 3e kwjks
6.10, worstkoeien 5,30-5.75. j v
Handel en prijzen: stieren rea
gelijk; koeien redelijk - gelijk.
SLACHTSCHAPEN- EN LAMWP V
(gulden per kg gesl.gew |da
Aanvoer 190, schapen 5,04g
lammeren (rammen) 8.50-10,0fyy.
meren (ooien) 8.50-9,50.
(gulden per stuk) schapen lFai
lammeren (rammen) 200-250 &OC
meren (ooien) 180-205 Iele
DOORLEEFDE SYMBOLEN VAN BHASKAR HANDÉ
DEN HAAG De Ame
rikaanse kunstenaar
Jackson Pollock was de
eerste die in de schilder
kunst een lijn als uitslui
tend abstract gegeven er
kende. Voordien had de
lijn vrijwel altijd een fi
gurerende functie. Een
lijn gaf een omtrek aan,
was verbonden met een
vorm. Pollock toonde
met zijn schilderijen, die
bestonden uit kris kras
als een web door elkaar
lopende lijnen, aan, dat
een lijn eeii opzichzelf
staand gegeven was.
In het werk van Eric Hirdes,
die tot 28 januari in twee za
len bij Pulchri Studio expo
seert, speelt ook de lijn als
abstract gegeven een belang
rijke rol. De lijnen in de te
keningen en schilderijen van
Eric Hirdes kenmerken zich
door een driftige expressie.
Je voelt als het ware de con
centratie van de kunstenaar,
op het moment dat hij de lij
nen plaatst?. Hierdoor bezit
ten zijn werken een grote
spanning. Ene Hirdes toont
naast schilderijen en tekenin
gen ook een object. Hierin
zijn grillige lijnen in perspex
zichtbaar, alsof het een door
zichtig schilderij betreft. De
lijnen lijken in het niets te.
zweven, maar zijn ook zelf
immaterieel. De naakte lijn
wordt door dit subtiel illusio
nisme in al haar schoonheid
getoond. Expressief en span
nend zijn verder de bewer
kingen die de doeken hebben
ondergaan. De verfhuid van
de schilderijen is altijd door
wrocht en soms zijn lappen
op het doek geplakt en daar
na weer beschilderd. Door
deze bewerkte ondergrond
en het soms grillige lijnenspel
wordt een organische effect
bereikt. In de tekeningen
spreken de intense grafietlij-
nen, die van een gesubli
meerde agressie ..getuigen,
boekdelen.
Kunstenaars verbeelden de
werkelijkheid. De werkelijk
heid is echter een subjectief
gegeven, omdat die geba
seerd is op de ervaring er
mee. Mensen zijn verschil
lend en dus ook hun ervarin
gen van een werkelijkheid.
Als tien mensen een bloem
tekenen, is die tien keer ver
schillend. Maar ook zijn er
ervaringen, die niet of nau
welijks noembaar zijn. die
soms door mensen nagenoeg
gelijk beleefd worden Die
"oer"ervaringen krijgen dan
vaak vorm in symbolen. Ook
in de beeldende kunst wordt
getracht aan de hand van
symboliek bepaalde gevoe
lens of waarden uit de druk
ken.
In het werk van de uit India
afkomstige Bhaskar Handé.
die tot en met 30 januari in
Galerie Zagwijn exposeert,
heeft de symboliek een be
langrijke plaats. Zijn werk is
doorwrocht en verstild. Dit
ondanks zijn vaak dynami
sche schildertrant. Bhaskar
Handé maakt op een door
leefde wijze gebruik van
symbolen als driehoeken en
kruisen. Verschillende wer
ken, ook die zonder direct
opvallende sympolen, hebben
verder een sterke meditatie
ve uitstraling. In enkele ge
vallen wordt dat zelfs haast
religieus. Zoals zijn „Inner
opposition", waarbij twee
schilderijen in driehoekvorm
onder elkaar zijn geplaatst.
Van het werk gaat een enor
me rust uit. Het lijkt de
ruimte te willen bezweren.
Een zelfde uitstraling heeft
ook het schilderij bestaande
uit acryl op papier, dat zich
in de achterruimte van de
galerie bevindt. In het mid
den van een ruitvormig pa
pier is een driehoekvorm te
zien op een haast transparan
te doorwerkte ondergrond.
Het schilderij doet heel "oer"
aan. Doordat de meditatieve
of vergeestelijkte werken
door een uit India afkomstige
kunstenaar zijn gemaakt,
worden gedachten aan oude
Oosterse culturen opgeroe
pen. Maar aan de andere
kant bewijst Bhaskar Handé
ook, dat kunst universeel is.
omdat zijn beeldtaal uiteinde
lijk overal verstaan wordt.
Artpropos
Verstild en poëtisch zijn de
werken van de in 1916 in
Den Haag geboren kunste
naar Theo Bitter. Recente en
enkele oudere schilderijen en
tekeningen van hem zijn bij
Galerie Artpropos in het Ma-
ziestraatje te zien. Theo Bit
ter had vele tentoonstellin
gen in binnen- en buitenland
en ontving voor zijn werk
verschillende prijzen. Hij
ontwierp decors bij toneel
stukken en maakte onder an
dere een grote wandschilde
ring in de artiestenkantine
van de Haagse schouwburg.
Het werk van Theo Bitter is
voornamelijk figuratief, maar
bij Artpropos zijn ook zijn
enkele abstracte wat oudere
doeken te zien. De recente
kleurtekeningen tonen sterk
gestileerde stillevens in een
evenwichtige compositie. De
geometrische vormen verra
den een kubistische invloed.
Doordat het overbodige is
geëlimineerd weet Bitter een
rustig en verstild beeld te
creeëren. Theo Bitter ver
staat de kunst van het wegla
ten. De werken komen heel
overwogen over. maar zijn
niet streng of strak. Subtiele
gevoeligheden geven het
eerder wat poëtisch. Enkele
aquarellen hebben zelfs een
speels karakter
SYLVIA VAN LEEUWEN
Noteringen van maandag 18 januari 1988 (tot 10:45 uur)
GOUD N»uw Vorige ZILVER
onbewerkt 28350 - 28850 28190 - 28690 onbewerkt 365 435
bewerkt 30450 30290 bewerkt 480
Opgave: tyllTiout, A'dam
