Leidse Courant | 1988 | 16 januari 1988 | pagina 9

Voortbestaan
van Kalkar
heftig in

discussie

Jreen nieuwe

—stenverzwaring
^erenbedrijven'

Mees Hope geeft als
eerste „zero bonds" uit

MARKTEN

ioersen spuiten omhoog na meevallend handelstekort YS

7 Beurs van Amsterdam

—ANOMIE

CeicLeSouAont

ZATERDAG 16 JANUARI 1988 PAGINA 9

ERHIi

IR'
EIDl

VOORZITTER PRODUKTSCHAP
VLEES ROBTAZELAAR:

:IDPN

,71
li

Ui

tui:

VAI

SUI

Ex-beursvoorzitter nam aandelen als steekpenningen aan

HONGKONG - De voor-
rnalige voorzitter van de
effectenbeurs van Hong
kong, Ronald Li, is giste
ren beschuldigd van het
aannemen van aandelen
als steekpenningen voor
steun bij het aan de beurs
noteren van een onderne
ming.

Li (58) aanvaardde 1,1 miljoen
sterk in prijs verlaagde aande
len van Kumagai Gumi-Hong
Kong toen deze dochteronder
neming van het Japanse

bouwconcern Kumagai Gumi
in mei vorig jaar naar de beurs
Ring.

De controversiële ex-beurs
voorzitter werd op 2 januari
gearresteerd, samen met twee
belangrijke medewerkers,
maar is tegen betaling van een
borgsom van omgerekend 2,38
miljoen gulden vrijgelaten.
Gisteren kwam zijn zaak in
een eerste behandeling voor.
De rechtszitting, waar Li zelf
overigens niet verscheen, is
verdaagd tot 14 april.
De aanvaarding van het pak
ket aandelen als steekpennin
gen werpt ook een ander licht

op de controversiële sluiting
van de Hongkongse effecten
beurs gedurende vier dagen na
de beurskrach op Wall Street
in oktober. De maatregel was
bedoeld om de beurs te kalme
ren, maar werkte uiteindelijk
averechts. Op de dag dat de
beurshandel werd hervat, kel
derde de Hang Seng-index
met een duizelingwekkende 33
procent.

De aandelen Kumagai Gumi
werden in mei vorig jaar voor
een uitgiftekoers van 2,50
Hongkong-dollar aan het pu
bliek aangeboden. De emissie

was maar liefst 212 maal over-
tekend. De koers steeg op de
beurs al snel tot ruim vier
Hongkong-dollar.

Li trad eind vorig jaar af als
beursvoorzitter na de maxima
le termijn van twee jaar te
hebben uitgediend, maar is
nog steeds vice-voorzitter van
de beurs. Hij kan worden ver
oordeeld tot een gevangenis
straf van maximaal zeven jaar
en een boete van ten hoogste
120.000 gulden. De twee gear
resteerde medewerkers, even
eens op borgtocht vrij, zijn nog
niet in staat van beschuldiging
gesteld.

FOTO: PR

8 br°°HAAG Het kabi-
lag de boeren op dit
BAiJnt n*et met meer
lastenverzwarin-
'RIEonfronteren. De sec-
239 eeft het al moeilijk
ndhojg en moet boven-
investeren in het
van het beleid om
^verschotten en de

ring van het milieu

oorfitter van het
tschap voor Vee en
(PVV) in Den Haag.
^•dA-Kamerlid Rob Ta-
wijst met name op plan-
an minister Ruding (Fi
jn) om de boeren meer
en betalen voor onder-

jkten. „Dat moet nu niet
V, ren. Niemand is gebaat
faillissement van een
deel van de sector. Dat
'sn ivoor de boeg wil ik wel
■2255". aldus Tazelaar die
IfByeek tijdens de eerste be-
■"Svergadering in het nieu-
Jl^ar voor het eerst optrad
■3 nieuwe functie.

par: „Deze baan is een gi-
jehe uitdaging. De sector
■150.000 mensen werk en
een netto bijdrage aan
van jaarlijks acht
5 gulden. Ik moet de
lijeen houden in een tijd
de sector geconfron-
lordt met het probleem
ie mest, de verzuring, de
irming van de EG-land-
r en de onderhandelingen
jeen vrijere wereldhandel
jr subsidies in GATT-ver-
Een verdere groei van
tor zal moeilijk worden,
lil proberen het geheel
te stellen".

turing

aar verwacht dat het pro-
S6sa91» van de verzuring met
t in de rundveehouderij
eens groter wordt. „Ik kan
J'diflllemaal inleven in de op-
le reng van milieumensen die
In dat het allemaal veel
We moeten niet
met de bedoeling de
op de lange baan te
en. Maatregelen zijn nu
lig, maar dan wel gefa-
Begrijp me goed, het is
voorwaarde. Ik vind dat
erzuring niet alleen door
inzftndb°uw aangepakt moet
te ^Bn. De rest (industrie,
c v aderijen. stroomcentrales
dotS Srkeer, CG) moet ook
ensiJoen".

VV-voorman zegt in zijn
te zijn als de sec-
'ee en vlees de komende
s,ellf niet inkrimpt maar op
huidige niveau kan blij-
jVanuit. die positie is dan
iieuwe groei mogelijk. Nu
e erg moeilijk, zo meent

[tfen verkleining van de
/U pel sluit Tazelaar echter
jjfoor 100 procent uit. In-
/plijkt dat de normen voor
isting niet worden ge-
1 of een deel van de sector
inder gaat door heffingen
voor mestoverschotten
|en worden voldaan, moet
daling van de veestapel
|&n geaccepteerd.

Uiii in

ligel^r moet.
ivoren met
n| 0p (je

BONN - De snelle kweek
reactor in Kalkar, prak
tisch gereed, maar nog
steeds niet in bedrijf, is na
een bouwtijd van vijftien
jaar zo duur geworden,
dat hij nooit winstgevend
stroom zal kunnen leve
ren.

Als exportprodukt heeft de
kweektechniek geen enkele
kans. De natuurlijke voorra
den aan uranium, waaruit
kernbrandstof kan worden
vervaardigd, zijn zo groot ge
bleken, dat aan de dure brand
stof die een kweekreactor le
vert in geen tientallen jaren
behoefte zal bestaan. Na die
periode is de kweektechniek
van Kalkar alweer hopeloos
verouderd. Economische rede
nen om Kalkar in bedrijf te la
ten gaan bestaan zodoende
evenmin als onderzoektechni-
sche redenen.

Vorige week ontkende de
Rheinisch-Westfalische Elek-
trizitatswerke (RWE)

niettemin met klem persarti
kelen, dat ze pogingen doet.
uit het project-Kalkar te stap
pen. De RWE in Essen bezit
68,86- procent van de aandelen
in de Schnell-Brüter-Kern-
kraftwerkgesellschaft mbH
(SBK). De gezamenlijke Ne
derlandse elektriciteitsbedrij
ven bezitten 14,75 procent,
evenals 'de Belgische elektrici
teitsbedrijven. Wanneer de
RWE uitstapt, betekent dat
zonder meer het „amen" voor
de kweekreactor.

In haar officiële verklaringen
laat de RWE weten, dat ze nog

steeds gelooft in de toekomst
van de kernenergie, en dat het
nog steeds zonder meer de be
doeling is dat de kweekreactor
zo snel mogelijk in bedrijf
wordt genomen. Echter, in het
zelfde persbericht stelt de
RWE, dat voorwaarde voor de
ingebruikneming de medewer
king van de bondsregering in
Bonn is. En juist daar zit het
kernprobleem.

Binnen de bondsregering zijn
de meningen over de toekomst
van Kalkar ernstig verdeeld.
Bondskanselier Helmut Kohl
en minister Heinz Riesenhu-
ber (onderzoek en ontwikke
ling) zijn verklaarde voorstan
ders van de ingebruikneming
van Kalkar. Riesenhuber heeft
zelf? zijn in 1986 gegeven
woord gebroken, en zich toch
weer bereid verklaard geld
voor de instandhouding be
schikbaar te stellen.
De voorstanders in de bonds
regering stuiten echter op de
onneembare hindernis in de
persoon van hun CDU-partij-
genoot minister Klaus Töpfer
(milieuzaken en reactorveilig
heid). Deze zet politieke motie
ven aan de kant en weigert de
SPD-regering van de deelstaat
Nordrhein-Westfalen opdracht
te geven, de bedrijfsvergun-
ning voor Kalkar af te geven.
En de deelstaatregering in
Düsseldorf weigert, omdat in
de installaties van Kalkar ern
stige gebreken zijn geconsta
teerd en omdat de bouwers op
honderden punten zijn afge
weken van de goedgekeurde
tekeningen. De bouwers heb
ben tijd gekregen de zaak in
orde te brengen, maar deson
danks ziet het er niet naar uit
dat Kalkar voor 1990 in ge
bruik kan gaan.

Simpele instandhouding van

De koetjes grazen vredig voor snelle kweekreactor van Kalkar. Onbedoeld wordt gehoor gegeven
aan het protest van de boeren tegen de komst van Kalkar. Met de dag groeit de kans dat de
fabriek, waarin Nederland tientallen miljoenen guldens heeft gestoken, nooit zal worden opgestart.

de kweekreactor kost 10 mil
joen mark per maand. Op kor
te termijn is 100 miljoen mark
nodig om de uitstaande reke
ningen te kunnen betalen. Tot
1990 moet 300 miljoen mark
(340 miljoen gulden) op tafel
komen. De groot-aandeelhou
der RWE vindt, dat de geza
menlijke Duitse elektriciteits
bedrijven. de bouwer Kraft-
Werk-Union (KWU, een Sie-
mens-dochter) en de bondsre
gering elk 100 miljoen moeten
opbrengen. Maar met die 100
miljoen van Riesenhuber heeft
de bondsregering nog te wei
nig medewerking naar de zin
van de RWE verleend: nood
zakelijk is verder Töpfers be
vel aan Düsseldorf, de be-
drijfsvergunning te verlenen.
Ondanks de ontkenning van
de kant van de RWE moet er
rekening mee worden gehou
den, dat deze grootste aandeel
houder wel degelijk over
weegt, een punt te zetten ach
ter het Kalkar-avontuur. Fi
nancieel is het project met zijn

7 miljard mark stichtingskos-
ten een ongelofelijk blok aan
het been geworden. Onbekend
is, of Kalkar ooit in gebruik
zal gaan. Zeker is, dat het tot
dat onbekende moment nog
honderden miljoenen marken
extra gaat kosten. Zeker is
ook, dat de RWE zich met
Kalkar een slechte naam op de
hals heeft gehaald, en dat die
naam er sinds de ramp in
Tsjernobyl, het atoomafval-
schandaal van Transnuklear.
het bekendworden van de ca
tastrofe in Sellafield/Windsca-
le en het kweekreactor-fiasco
in Frankrijk er niet beter op is
geworden.

Kernwapens

Volgens welingelichte politici
in Bonn probeert grootaan
deelhouder RWE in geheime
onderhandelingen, nog een
mogelijkheid te vinden zich
weliswaar van „Kalkar" te
ontdoen, maar de kans op in
gebruikneming open te laten.
De bedoeling zou zijn, het aan

delenpakket te verdelen over
de gezamenlijke grote Duitse
elektriciteitsproducenten.

Maar ook binnen dat wereldje
zijn de meningen verdeeld.
Preussen-Elektra in Hanno
ver, een dochter van de ener
giereus Veba, de Energie Ver-
aorgung Schwaben in Stuttgart
en het Bayernwerk in Mün-
chen zouden voor die con
structie voelen. Het Baden-
werk in Karlsruhe zou er ech
ter vierkant tegen zijn.
Een open vraag blijft, waarom
delen van de Bondsregering
en de Duitse stroomwereld zo
verbeten vasthouden aan de
ingebruikneming van Kalkar,
nu economische noch onder
zoekstechnische redenen daar
voor kunnen worden aange
voerd. In krantencommenta
ren wordt geopperd, dat gehei
me militaire belangen een rol
spelen. In de kweekreactor
kunnen aanzienlijke hoeveel
heden plutonium worden ge
produceerd, van belang voor
de fabricage van kernwapens.

Wall Street vergroot beursvloer

Wall Street, de effectenbeurs van New York. gaat de overbezette beursvloer met ruim twintig pro
cent vergroten. Met ingang van maandag wordt een ruimte van 630 vierkante meter, voorzien van
de modernste computer-technologie, toegevoegd aan de bestaande vloer van 2.700 vierkante me
ter. Sinds de zomer van 1985 is aan deze uitbreiding van de Newyorkse effectenbeurs gewerkt. Tot
de uitbreiding is besloten in overleg met de leden van de beurs teneinde tegemoet te komen aan
de groeiende vraag van cliënten. De nieuwe beursvloer zal plaats bieden aan ongeveer 400 effec
tenhandelaren.

AMSTERDAM - Bank Mees Hope maakt als eerste
gebruik van de mogelijkheid „nul-coupon-obligaties"
ofwel „zero bonds" in Nederland uit te geven. Zij stelt
tot en met donderdagmiddag 21 januari de inschrijving
open op 100 miljoen van die obligaties 1988 per 1998
tegen de koers van 54,25 procent. Het effectieve rende
ment bedraagt zodoende 6,31 procent.

„Zero bonds" zijn obligaties zonder coupons. In plaats van perio
dieke rentebetaling wordt aan het eina van de looptijd 100 pro
cent van de nominale waarde van de obligaties terugbetaald. De
aahgroei van de rente blijft voor particulieren tot aan het mo
ment van aflossing of tussentijdse verkoop buiten de heffing van
inkomstenbelasting De uitgifte van deze soort obligaties is op 1
januari mogelijk geworden doordat De Nederlandsche Bank
daar op verzoek van Financiën toestemming voor had verleend.

KAASMARKT ALKMAAR (15-1) -
Commissienoteringen in gulden per
kg: (abrieksedammer 7,26 en Goudse
volvette 7,43.

4.00 en 19.00
teletoonnr.071.122248 en uw krant
s avond nabetorgd

DLLAR SPRINGT VIJF CENT

HINGTON/AM-
DAM - De aande-
:oersen en de koers
de Amerikaanse dol-
zijn gistermiddag om
geschoten nadat
ington bekendmaak-
lat het tekort op de
irikaanse handelsba-
over november vorig
13,2 miljard dollar
't bedragen tegen 17,6
ard dollar de maand

De financiële markten, die de
afgelopen dagen reeds ver
lamd leken in afwachting van
de cruciale cijfers, reageerden
gistermiddag ogenblikkelijk.
Het tekort van 13,2 mijard dol
lar viel de beurs gigantisch
mee, want er was gerekend op
tenminste 15 miljard dollar.
Op de valutamarkt in Amster
dam maakte de dollar in één
keer een sprong van vijf cent.
Werd er even voor de bekend
making van de handelscijfers
om 14.30 uur Nederlandse tijd
nog een koers genoteerd van
1,8310 gulden, even na half
drie was die koers al 1,88 gul
den.

Het wachten was verder op
Wall Street. Deze beurs was
nog niet open toen de cijfers
kwamen. Amsterdam durfde
echter op de cijfers zelf wel
iets te ondernemen. Nadat de

handel even vóór 14.30 nage
noeg tot stilstand was geko
men, ontstond een activiteit
zoals al enkele dagen niet
meer was voorgekomen. In
enkele minuten tijd ging Uni
lever naar 112, wat tegen
over het slot van de voorgaan
de dag een winst betekende
van 7,30. Philips ging 1 om
hoog naar ƒ26, Kon. Olie 8
naar 209 en KLM 1,70 naar
ƒ31. Heineken veerde ƒ9 op
tot 128,50 en Gist-brocades
1,10 naar ƒ24. In feite waren
de winsten nog groter want
eerder op de dag had de beurs
van een zwakke stemming
blijk gegeven.

De opleving volgde na een
week van gespannen afwach
ten op alle beurzen in de we
reld op de nieuwe handelscij
fers van de VS. De afgelopen
week betekende niets dan mi

sère op het Damrak. Beleggers
die gehoopt hadden dat alle te
genslagen na 16 oktober nu
wel verdwenen waren, die tot
de conclusie waren gekomen
dat de aandelen op de verlaag
de koersen een goed rende
ment opleveren en die daarom
weer in de markt zijn gestapt,
kwamen met sterk dalende
koersen andermaal van een
koude kermis thuis.

Philips

Daar kwam nog bij dat ook
Philips voor een koude douche
zorgde. De winst over het af
gelopen jaar wordt niet hoger
maar lager dan de goed 1 mil
jard gulden van 1986 en dat
door de sterk gedaalde dollar.
Er moeten extra maatregelen
voor herstructurering en kos
tenbeheersing genomen
warden en dat kost geld. Bo

vendien is de bezetting van
het produktieapparaat lager
dan was verwacnt. De concur
rentieverhoudingen maakten
het onmogelijk om de ver
koopprijzen te verhogen. De
rentabiliteit wordt daardoor»
ongunstig beïnvloed en» de
winst zakt.

De minister van financiën wil
weer geld aantrekken, begrij
pelijk gezien de financierings
behoefte van het rijk voor dit
jaar van zo'n 40 miljard gul
den. De eerste staatslening van
6,25 procent bracht 2,25 mil
jard gulden op. De nu aange
kondigde lening heeft ook een
rente van 6,25 procent, maar
de looptijd is met 6 jaar 1 jaar
korter. De beurs verwacht
veel van deze nieuwe lening.

Nedlloyd

Er was de afgelopen week veel

heisa rondom Nedlloyd. Een
Noorse groep investeerders,
Hagen Company, die 4 pro
cent van de aandelen bezit en
een optie heeft op nog eens 5
procent, is in het geweer geko
men tegen het voornemen van
de top van Nedlloyd om de
schepen en booreilanden 900
miljoen gulden lager te waar
deren en om ter versterking
van het hierdoor gedaalde ver
mogen cumulatief preferente
aandelen uit te geven. De No
ren willen aandeelhouders er
van doordringen dat de plan
nen heilloos zijn en dat zij
daarom op de aandeelhouders
vergadering van 25 januari
moeten tegenstemmen. Deze
in Nederland nog niet ver
toonde actie leidde uiteindelijk
tot een koersstijging van li
tot en met donderdag en giste
ren kwam daar nog eens 8.50

GOUD Nieuw Vorig* ZILVER

onbewerkt 29310 29810 29190 28690 onbewerkt

bewerkt 30410 30290 bewerkt
Drijfhout, A'dém

Pessimisten krijgen ongelijk

AMSTERDAM De Amsterdamse effectenbeurs reageerde bij
kans lyrisch op de handelsbalanscijfers van de VS, die gister
middag bekend werden. De grootste pessimisten kregen onge
lijk: terwijl men rekende op een tekort van tenminste 15 miljard
dollar, bleek het „slechts" 13,2 miljard te zijn. Daarop wachtte
Amsterdam niet af, maar liet de koersen voor de opening van
Wall Street al omhoog stuiven. Daarbij werd er voor het eerst
sinds dagen weer echt gehandeld, ook al kwam de aandelenom-
zet niet meer verder dan ƒ565 miljoen

Het Damrak startte weer moeizaam met meestal lagere koersen
Toen om half drie de handelsbalanscijfers in aantocht waren,
stond de handel zelfs nagenoeg geheel stil. Toen de cijfers ble
ken mee te vallen, onstond er een activiteit zoals sinds dagen

niet meer het geval was geweest. De koersen vlogen omhoog.
Uiteindelijk bleek alleen Fokker uit de boot te zijn gevallen. De
vliegtuigbouwer bleek aan het eind van de rit toch een dubbeltje

te hebben moeten prijsgeven op ƒ20,10.

Van de internationals sloot Akzo 5,10 beter op 94,90, Unilever
/"5.30 hoger op 110 en Kon. Olie ƒ8,50 beter op ƒ209,50. KLM
ging ƒ1,50 vooruit naar ƒ30,80 en Philips 90 cent op ƒ25,90.
Hoogovens ging 1,90 vooruit naar ƒ27,50.

Bij dc banken ging Middenstandsbank voorop met
op 117 en bij de verzekeraars Aegon met 3,.
ters Kluwer ging na een lagere opening naar

»orop met 3.80 winst
ƒ3.20 op 60,50. Wol-
aar een slotwinst van

/6 op 115,50. Maar ook elders ging het na de mededelingen uit
Amerika met guldens tegelijk omhoog. Zo sloot de ook doilarge-
voelige Wessanen 3,50 beter op 64, ging Heineken 6,50 voor
uit naar ƒ126 en Nijverdal-Ten Cate eenzelfde bedrag naar ƒ75.

Océ-van der Grinten won opeens ƒ9,50 op 181, Hunter Douglas
3,40 op 39,10, Ahold 3,80 oj 1

Wehrv beide rond een rijksda,