sg
D
zv
=Steeds meer management
in landbouwopleidingen
Hbo-studie welzijnswerk
heeft een goede toekomst
Bel uw
goede voornemens
vandaag nog
Vacatures exacte vakken
^ijn moeilijk te vervullen
„Goed gedrag in klas moet beloond worden"
üïfc
.Kauwgom gooi je niet in het bos,wel op straat'
070-92 46 91
RDAG 16 JANUARI 1988
ilSME
=BE
Jlaan
125991
rg 168
I56906
Strengheid is binnenkort niet
meer nodig voor de leraar die orde
in zijn klas wil houden. Integen
deel: als kinderen iets vaker be
loond worden, znilen zij meer ple
zier aan de les beleven en zich
veel rustiger gedragen. Dit onder
vond sociaal-psycholoog Aart
Veldhuijsen van de Universiteit
van Amsterdam.
Om de ordeverstoringen tot een
aanvaardbaar peil terug te bren
gen, ontwikkelde Veldhuijsen een
plan waarbij goed gedrag syste
matisch wordt beloond. Kinderen
strafwerk geven of de klas uit sto
ren werkt niet, aldus Veldhuijsen.
Ze zien namelijk niet het verband
tussen hun gedrag en de straf die
zij krijgen. Daarom is het juist
veel beter leerlingen voor goed ge
drag te belonen.
Op zich is dat geen nieuw idee.
Menigeen herinnert zich nog de
stempel met konijn of eekhoorn,
die op de lagere school in het
schrift gezet werd als het werk
netjes gemaakt was. Kinderen
hebben die complimentjes hard
nodig.
Met deze gedachte waagde Veld
huijsen zich aan een experiment
op een Amsterdamse basisschool
in de Bijlmer, waar meer dan
tachtig procent van de kinderen
uit minderheidsgroepen afkomstig
is. Tijdens de lessen verkeer en
wereldoriëntatie, waarbij de on
derwijzeres grote moeite met de
orde had, werd het gedrag van de
leerlingen in de klas bestudeerd.
Ongewenst gedrag werd onderver
deeld in houding, voor de beurt
praten, slaan en frummelen. Ver
volgens werd bij het wisselen van
de les, het uitleggen en het uitvoe
ren van de opdrachten geturfd.
Vóór het experiment vertelde de
onderwijzeres dat goed gedrag zou
worden beloond met een ster die
later tegen een kleurenplaatje kon
worden ingewisseld. Zelf kreeg zij
de opdracht wanordelijk gedrag
zoveel mogelijk te negeren.
De resultaten waren spectaculair.
Bij het wisselen van de les zaten
alle leerlingen binnen een minuut
op hun plaats. Het percentage
leerlingen dat tijdens het lesgeven
goed meedeed steeg van 37 naar
64 procent en de opdrachten wer
den nn door 74 in plaats van door
veertig procent van de leerlingen
goed uitgevoerd. Vijf maanden la
ter vonden de leerlingen het vak
nog steeds leuk, verzorgden zij
hun huiswerk beter en onthielden
meer van de stof.
FRANK DE KLERK
EGATIEF BEELD LERAARSCHAP
IE f'
i school, die een leraar natuur-
2' uhde of economie zoekt, zal er
jwelijks in slagen de vacature
vuld te krijgen. Ook voor de
riJ fken wiskunde en scheikunde
er niet voldoende leerkrachten.
ie toekomst dreigt er een tekort
biologen en leraren Duits.
ch bleek onlangs uit een enquête van
Nederlands Genootschap van Lera-
i dat de meeste leerlingen eindexamen
21 uillen doen in vakken als wiskunde en
inomie. Staatssecretaris Ginjaar-Maas
gbaarurt dit aan door meisjes op te roepen
icte vakken in hun pakket te kiezen.
msirekr probleem is alleen voldoende lera-
te vinden.
^^e aanmeldingen voor het vak natuur-
jide zijn de afgelopen jaren schrikba-
-pd teruggelopen", zegt drs. J. Roos,
I; voorzitter is van de faculteit educa-
ve opleidingen in de Hogeschool Rot-
Jdam. „Dat komt nu tot uitdrukking
■een tekort aan leraren voor het voort
zet onderwijs. Het effect wordt ver-
;rkt doordat 30 a 40 procent van de af
studeerden niet voor het onderwijs
Bar voor het bedrijfsleven kiest".
,s het huidige aantal aanmeldingen niet
ngt zal over vijf jaar volgens het Ne-
irlands Economisch Instituut slechts in
V helft van het aantal benodigde twee
degraads natuurkundeleraren worden
voorzien. Bij de universitaire lerarenop
leidingen is het beeld nog bedroevender
dan op de Hogeschool Rotterdam.
„De aanvangssalarissen in het onderwijs
zijn een aantal jaren geleden sterk ver
laagd". verklaart Roos de situatie. „Daar
komt bij dat zeker in het westen van Ne
derland het enthousiasme voor het le
raarschap met bijzonder groot is. Het
beeld dat men van de leraar heeft is niet
positief. En zeker in de grote steden vor
men de leerlingen een probleem".
Overstap
„Een andere moeilijkheid is dat het on
duidelijke onderwijsbeleid de positie van
leraar geen goed heeft gedaan. Vijftien
jaar lang is er warrigheid geweest. In de
politiek bestonden sterk verschillende
opvattingen over het doel van het on
derwijs. Onduidelijk bleef wat wij als
maatschappij met het onderwijs aanwil-
den".
De overstap van leraren natuurkunde
naar het bedrijfsleven wordt volgens
Roos trouwens vergemakkelijkt door de
ruime aandacht die er tijdens hun oplei
ding aan informatica besteed wordt.
„Het bedrijfsleven zelf hecht overigens
meer waarde aan vaardigheden als het
overdragen van kennis dan aan de ken
nis van de informatica zelf. Die wordt
vaak door scholing binnen het bedrijf
bijgespijkerd", heen Roos ervaren.
Roos ziet het tekort aan leraren dan ook
als een serieus knelpunt bij de de voor
lichtingscampagne 'Kies exact', waarmee
staatssecretaris Ginjaar-Maas meisjes wil
stimuleren meer wiskunde en natuurwe
tenschappen in hun pakket te stoppen.
Dat probleem kan worden opgelost als
meer leerlingen die in het voortgezet on
derwijs vakken als natuurkunde en eco
nomie volgen, voor het leraarschap kie
zen waardoor het tekort wordt aangezui
verd.
„Dat noemen wij het varkenscyclus-ef
fect", zegt Roos. ,.Je ziet het ook bij de
pabo's. Door het tekort aan werkgelegen
heid in het basisonderwijs, zijn er de
laatste tien jaar weinig aanmeldingen op
de pabo geweest. Daardoor dreigt er nu
een groot tekort aan die leerkrachten in
de grote steden. Hetzelfde zie je bij de
lerarenopleiding economie, waar het
aantal aanmeldingen dit jaar weer geste
gen is".
Volgens Roos is het dan ook moeilijk
een voorspelling te doen welke beroeps
opleidingen straks goed in de markt lig
gen. „Als je nu een studie gaat beginnen
is de situatie over vijf jaar anders. Op
het ogenblik zie je de arbeidsmarkt voor
informatica dichtstromen. De markt kan
van het ene op het andere moment ver
zadigd zijn".
FRANK DE KLERK
in leerling aan het werk in de proeftuin van de middelbare tuinbouwschool Huis te Lande in Rijswijk. In dit
tyect worden ook zaken in de sfeer van het „middenmanagement" geleerd, als planning, overleg en voorlichting.
FOTO: CF.F.S VERKERK
flensen die een opleiding doen in
Ie landbouw krijgen steeds meer te
naken met management. Zowel
Jndbouwopleidingen op middel
laar en HBO-niveau als op univer-
"Itair niveau besteden daar veel
jandacht aan.
Op de vijf Agrarische Hogescholen
In Nederland is geen aparte oplei-
üng voor management, maar het
»yak" is wel opgenomen in het stu
dieprogramma.
Niet alleen in de richting agrarische be-
ïrijfskunde, maar ook in onder meer de
itudierichtingen tuinbouw, cultuurtech
niek en Nederlandse en tropische land
bouw. Van degenen die aan de Agrari-
iche Hogescholen afstuderen, gaat acht
lot tien procent de landbouw in. Velen
linden echter werk bij bijvoorbeeld
loprlichtingsdiensten, marketing-organi-
jaties of instellingen voor toegepast on-
lerzoek.
JWerkgevers
(Mevrouw M.C. Gimbrère, beleidsmede
werker arbeidsmarktaangelegenheden
van de Stichting Samenwerking Hoger
Agrarisch Onderwijs in Wageningen,
stelt dat managementvaardigheden
steeds meer worden gevraagd door werk
gevers. Volgens haar komt dat onder
meer doordat de vakkennis veel sneller
veroudert dan vroeger: „Werkgevers
hebben daarom graag mensen die goed
kunnen overleggen, plannen, rapporte
ren en in teamverband kunnen werken.
Dan brengen zij ze zelf zo nodig de ont
brekende vakkennis bij. Dat klinkt mis
schien wat overtrokken, en natuurlijk
doen de studenten erg veel vakkennis op
tijdens hun opleiding, maar in grote lij
nen is dat wel de houding van de werk
gevers".
Management
Ook de Landbouw Universiteit in Wage
ningen heeft geen aparte management
opleiding, maar organiseert volgend stu
diejaar twee post-doctoraal opleidingen
van een jaar. waarin diep wordt inge
gaan op managementaspecten van de
landbouw. Het gaat om de cursussen
Agri-business en Agro-informatica. „Er
zijn nu al veel mensen die na voltooiing
van de ingenieursopleiding elders een
managementopleiding volgen", aldus
een woordvoerder. „In Wageningen op
geleide mensen gaan meestal niet zelf op
landbouwbedrijven werken, maar meest
al in andere delen van het bedrijfs
leven".
Op middelbare land- en tuinbouwscho
len wordt management ook belangrijker.
Directrice J.H. Pouw van de middelbare
tuinbouwschool „Huis te Lande" in
Rijswijk: „Hoewel het eigenlijke mana
gement meer behandeld wordt op de ho
gere opleidingen, besteden wij veel aan
dacht aan zogenaamd middenmanage
ment. Hoe geef je als voorman voorlich
ting in een bedrijf, hoe houd je werkbe
sprekingen en maak je kleine beheers
plannen. Dat soort vaardigheden wordt
steeds meer gevraagd in het bedrijfs
leven. Ik denk dat dat vooral komt door
de schaalvergroting: bedrijven worden
groter en verdelen het management over
verschillende functies. Daardoor moeten
steeds meer werknemers actief aan het
management kunnen deelnemen., We oe
fenen dat onder meer in de proeftuin bij
T)nze school. De leerlingen werken daar
in groepen aan. Ze overleggen met el
kaar wat ze gaan doen, ze stellen plan
nen op en kunnen ook aan anderen uit
leggen waar ze mee bezig zijn. Ik denk
zeker dat het hun kans op een baan ver
groot als ze dat hebben geleerd".
PETRA DE VRIES
A. J. Ouwerkerk, voorzitter van het bestuur van de Leidse Hogeschool in een van de praktijklokalen. FOTO: WIM VAN SOORT
De Hogere Beroepsopleidingen
Jeugdwelzijnswerk en Bejaarden-
welzijnswerk beginnen volgend stu
diejaar in Leiden, als voldoende
studenten uit deze regio zich aan
melden. Nu worden deze opleidin
gen van de Leidse Hogeschool voor
Beroepsonderwijs nog uitsluitend
in Den Haag gegeven. „Als we met
een groep studenten in Leiden
kunnen beginnen, dan doen we
dat", zegt A.J. Ouwerkerk, voorzit
ter van het college van bestuur van
de Leidse Hogeschool voor Be
roepsonderwijs.
Beide opleidingen duren vier jaar.
Jeugdwelzijnswerk leidt op voor functies
bij instellingen voor jongeren die licha
melijk of geestelijk gehandicapt zijn,
ziek zijn. emotionele stoornissen hebben
of in sociaal opzicht tekort komen.
De hogere beroepsopleiding bejaarden
welzijnswerk is een vierjarige dagoplei
ding, gericht op de uitoefening van be
roepen binnen het welzijnswerk voor ou
deren. De opleiding is in 1983 van start
gegaan en is uniek in Nederland, zegt
Ouwerkerk: „Ik verwacht dat de belang
stelling voor deze studie sterk zal toene
men gezien de vergrijzing". Afgestudeer
den kunnen gaan werken in verpleeg- en
verzorgingshuizen, dienstencentra, club-
en buurthuizen, gemeenten, provincies,
ouderenbonden of bij het algemeen
maatschappelijk werk.
Studenten die deze opleidingen willen
volgen, kunnen nu nog alleen terecht in
Den Haag. bij het Instituut voor Hoger
Sociaal-Agogisch Onderwijs aan de Dr.
Kuyperstraat. Dat is het voormalige Ma
ter Dei, dat sinds augustus vorig jaar on
derdeel is van de Leidse Hogeschool.
Het is de bedoeling dat deze sector in de
toekomst in zijn geheel naar Leiden ver
huist.
Drie gemeenten
Nu zijn de verschillende onderdelen van
de Leidse hogeschool gevestigd in drie
gemeenten: Leiden, Leiderdorp en Den
Haag. In een gebouw aan de Leidse En-
degeesterwatering zetelt de sector hoger
gezondheidsonderwijs met de studierich
tingen verpleegkunde, fysiotherapie en
logopedie. De voormalige Laboratori-
umschool Rijnland in Leiderdon) maakt
eveneens sinds augustus vorig jaar deel
uit van de Leidse Hogeschool.
Het grootste gedeelte van de ongeveer
2000 studenten volgt lessen in Leiden.
Wanneer al het onderwijs in de sleutel
stad wordt gegeven, kan Ouwerkerk niet
zeggen. „Uit het huisvestingsplan van
het ministerie blijkt dat er geen haast
wordt gemaakt met de centrale huisves
ting in Leiden".
Dat spijt Ouwerkerk, want: „Meerdere
lokaties kosten natuurlijk extra man
kracht. energie en geld. En juist om geld
te besparen, zijn de scholen gefuseerd".
Hij maakt een vergelijking met het
bedrijfsleven: „Daar komt men lang
zaam terug van centralisatie. Bij het on
derwijs moeten we eerst groot worden,
en wellicht dat we over een aantal jaren
weer kleiner worden. Jammer dat het
onderwijs achterloopt", zegt hij.
Wrang
De Leidse Hogeschool is een „gezonde
school", vindt Ouwerkerk. Daarom
noemt hij het „wrang" dat de school
sinds de fusie in augustus vorig jaar al
een domper heeft moeten verwerken. De
Hbo-raad heeft geadviseerd de richting
logopedie in Leiden op te heffen.
De Leidse Hogeschool heeft al actie ge
voerd om de studierichting logopedie te
behouden. Als deze richting verdwijnt,
valt een belangrijk onderdeel weg van de
gezamenlijke propadeuse van de studie
richtingen logopedie, verpleegkunde en
fysiotherapie. De opleiding kan pas
sinds twee jaar in Leiden worden ge
volgd. In augustus werd toestemming
verkregen voor uitbreiding van het ge
bouw aan de Endegeesterwatering, ten
behoeve van logopedie. De kosten be
droegen een miljoen gulden.
Net als de Leidse hogeschool kent ook
de Haagse hogeschool een opleiding fy
siotherapie. Twee van dergelijke oplei
dingen zo dicht bij elkaar is wat te veel
van het goede, oordeelde de Hbo-raad.
Ouwerkerk ontkent dat de Leidse en
Haagse Hogeschool eikaars concurrenten
zijn: „De scholen bestaan al jaren en
hebben elkaar nooit gebeten", beweert
hij. De besturen van beide scholen heb
ben onlangs verklaard te willen gaan sa
menwerken. Hoe die samenwerking er
uit gaat zien. is volgens Ouwerkerk nog
niet te zeggen. „Dat ligt aan de druk die
op ons wordt uitgeoefend". De besturen
willen in elk geval voorkomen dat een
van de twee opleidingen moet verdwij
nen.
Een door minister W. Deetman van on
derwijs ingestelde commissie van „wijze
mannen" moet een oordeel geven over
het advies van de Hbo-raad.
JANET VAN DIJK
In onze betonnen woonves-
tingen waar elk ongepland
grassprietje effectief lijkt te
zijn uitgebannen, dreigen
vooral kinderen steeds
meer vervreemd te raken
van de natuur. Zij weten
soms niet eens dat melk uit
een koe komt in plaats van
uit de fabriek.
Om te onderzoeken of kinderen
inderdaad zo weinig van de na
tuur weten als door velen wordt
gevreesd, hield de Utrechtse
Stichting Milieu-Educatie in
Utrecht twee jaar geleden een
onderzoek onder ruim 850 leer
lingen uit de tweede en derde
klas van mavo, lbo en midden
school. Het onderzoek werd het
afgelopen jaar uitgegeven. Als
conclusie stelt de stichting dat
leerlingen uit het voortgezet on
derwijs wel veel van de natuur
weten en er ook mee begaan
zijn, maar dat de toepassing
van die kennis soms wal pro
blemen oplevert.
Marcel Daems van Milieu-Edu
catie: „De kinderen begrijpen
bijvoorbeeld niet dat voor fa-
brieksprodukten als plastic ook
natuurlijke grondstoffen nodig
zijn. Verder begrijpen ze niet
goed hoe ze zichzelf natuur
vriendelijk kunnen gedragen:
zo zullen veel scholieren nooit
een papiertje weggooien in een
bos. maar wel op straat. Vol
gens hen zijn dat twee heel ver
schillende dingen".
(ADVERTENTIE)
Het Is nü weer tijd om 'n jaar wijzer te worden.
Deze maand starten de nieuwe opleidingen aan het
Studiecentrum van de Gemeentelijke Dag- en Avond-
Scholengemeenschap. Tevens is dit de laatste
gelegenheid om nog dit studiejaar bij de GDAS in te
stappen voor MAVO, HAVO, VWO of MEAO.
Bel daarom vandaag nog, want wat er met uitstel
gebeurt weet u nog van de afgelopen jaren. Voorkom
een achterstand, want die is moeilijk in te halen.
Kies voor de zekerste weg. Volwassenen Onderwijs
waar de Gemeente achter staat. Voordelig en degelijk.
Opleidingen verspreid over Den Haag en Wassenaar.
Inschrijving iedere werkdag van 10.00 tot 13.00 uur
en 13.30 tot 16.00 uur en maandag- en donderdag
avond van 19.00 tot 21.00 uur.
Boylestraat 20 (zijstraat van
Hl ::i::»:?;|:K|||:::a de Valkenboslaan),
Den Haag.Tel.: 070-924691.
hiss "Hl"" Wassenaar: 01751-12693.
Studiecentrum^
Machineschrijven
Tekstverwerken beginners
Tekstverwerken gevorderden
Notuleren
Secretariele vaardigheden
Eng. handeiscorrespond.
Informatica
Computerboekhouden
Basisboekhouden
PD Boekhouden
PD Marketing
Nieuw: Leren solliciteren
GDAS
VWO in 1.2 of 3 jaar
HAVO in 1 of 2 jaar
MAVO in 1.2 of 3 jaar
MEAO in 1 of 2 jaar
Ook studie per vak
Lessen overdag of 's avonds
Middenstand
Ned voor anderstaligen
