Politie New York
zet „lokvogels"
in tegen geweld
Restauratie Acropolis:
en klassieke fout
|f een gemiste kans?
Prijsvraag
verkiezing Mitterrand
VN: Drugshandelaren
verspreiden geweld
Zuidafrikaanse krant klaagt censuur aan
l^TENLAND
QeidoaQowuwt
VRIJDAG 15 JANUARI 1988 PAGINA 7
T|re straffen
£t tegen
ivels drietal"
Tk In Parijs heeft de
uur'0t-generaal (vgl. offi-
justitie) voor het Hof
iisen (rechtbank met
64a het proces tegen twee
en een meisje gevan-
iffen geëist van acht-
jglr zonder mogelijkheid
roegde vrijlating. Ze
beschuldigd van
ip twee mannen en po-
moord op vier ande-
Subra (21), Laurent
22), en Jean-Remi Sar-
23.0(24) hadden volgens
119-!j Szpiner, de advocate
«I nabestaanden van de
46$fers vertegenwoordigt,
29m om moorden te ple-
117.% zich in staat te stellen
200 discotheken en nacht-
,^1 bezoeken.
i52jnovember probeert het
68.5|se drietal", zoals ze in
171«nse pers worden ge-
2j2 Rene Besso te ver-
25 jfn, „omdat hij een Fer-
24 jeft en dus wel rijk moet
8i.s0ie aanslag mislukt, en
144 Wetal zoekt een ander
«Sjffer. Dat wordt gevon-
13| de advocaat Lelaidier,
104.M beestachtige wijze om
57% ven wordt gebracht,
^ïde avond drinken ze
lampagne," voegt Szpi-
bitter aan toe.
adrife eerdere pogingen
wordt medio de-
v :r de winkelier Zarade
l^vcn gebracht. „Het
full-time moordenaars
liifen' besluit Szpiner
115jetoog, „als de politie nog
Oi had gewacht was het
70.ij twee lijken gebleven."
275%ventuele verzachtende
®gj£digheden merkte ze op-
loojijn al in hun voordeel
i03.aast op de dag dat de
26.4-af werd afgeschaft."
2®®aat-generaal Guilloux
Jjjlangdurig stil bij de rol
40JP jonge vrouw bij de
«J.ojen had gepleegd. „Zon-
1 Har zouden er geen moor
man geweest," zei hij, „het
35Sr haar veiligheid, voor
tflie als lokaas diende, dat
i325.oiwee vrienden besloten te
®?-5en. Zij hoorde het ge-
37 de smeekbeden. En zij
16.5 de slachtoffers, bij wie
208.oh liet uitnodigen. Ze had
i40.»n en gedanst met die
«2pn." En vervolgens:
53jj U niet inpalmen door
2284puitdrukking, door de
100% in haar ogen, door de
ia»4k." hield hij de rechters
j^'J.Dat is gehaaidheid, zij is
72jeest schuldige." De twee
22jjnannen noemde Guil-
128 a „twee kleine monsters,
het kwaad." Van-
is vonnis gewezen.
Premie voor
niet-rokers
MOSKOU Arbeiders van
de sovchoze Kirov bij Doro-
nitsji in het noordoosten van
Rusland krijgen een premie
van 50 roebel als zij met roken
stoppen. Wie in het afgelopen
jaar met roken is opgehouden,
krijgt alsnog 100 roebel uitge
keerd. In de Sovjetunie be
draagt het gemiddeld maand
loon van een industrie-arbei
der 200 roebel. De autoriteiten
hebben zich de afgelopen tijd
bezorgd uitgelaten over de ge
volgen van roken voor de
volksgezondheid.
Doorboorde schedel
na val bouwvakker
CHICAGO Een 47-jarige bouwvakker
is gisteren in kritieke toestand opgenomen
in een Amerikaans ziekenhuis, nadat na
een val zijn schedel werd doorboord door
een buis. De man was tijdens zijn werk en
met zijn hoofd op een meer dan één meter
lange pijp terechtgekomen. De pijp, die
ruim een centimeter dik was, boorde zich
door zijn kaak omhoog, en kwam boven
door zijn schedel weer naar buiten.
Brandweermannen moesten stukken van
de pijp afzagen voordat het slachtoffer
naar het ziekenhuis kon worden gebracht.
Tijdens dat werk was hij bij bewustzijn.
Aan de hersens zou weinig schade zijn
aangericht, maar de bouwvakker bleek
veel bloed te hebben verloren.
Venezuela laat
onderzoeksschip gaan
ROTTERDAM/CARACAS Het
onder Nederlandse vlag varende on
derzoeksschip „Stena Mayo" is door
de Venezolaanse autoriteiten vrijge
laten. De „Stena Mayo" heeft bijna
een week in Venezuela aan de ket
ting gelegen, nadat het door de Ve
nezolaanse marine was opgebracht
in verband met vermeende werk
zaamheden binnen de territoriale
wateren. Uiteindelijk is gebleken,
dat de hele zaak op een misverstand
berustte. Het schip heeft twaalf Ne
derlandse bemanningsleden aan
boord. Voorts werken aan boord ne
gentien Britse, Amerikaanse en
Noorse onderzoekers.
PARIJS Inhakend op de al meer dan een jaar du
rende gissingen over de toekomst van de president
Mitterrand heeft het populaire Franse weekblad Pa
ris-Match gisteren een prijsvraag uitgeschreven.
Het gaat erom te raden of het socialistische staatshoofd zich
al dan niet herkiesbaar zal stellen bij de aanstaande presi
dentsverkiezingen. Match vraagt zijn lezers een voorspel
ling te doen met de datum en het uur waarop Mitterrand
zijn besluit wereldkundig zal maken. De winnaar hoeft ge
durende zeven jaar, de tijd van een presidentiële ambtster
mijn, geen belastingen te betalen. Mitterrand zelf is door
Paris-Match uitgesloten van deelname.
Desi Bouterse laakt
herdenking Den Uyl
PARAMARIBO De Surinaamse legerlei
der Desi Bouterse heeft kritiek geleverd op
de herdenking van ex-premier Joop den Uyl
in de Nationale Assemblee. Volgens Bouterse
was een minuut stilte voor de Surinaamse
militairen die zijn gevallen in de strijd met
het Jungle Commando van Ronnie Brunswijk
meer op zijn plaats geweest. Volgens de ver
tegenwoordiger van het commando in Neder
land, Eddy Jozefzoon, zal de groep-Brunswijk
zich niet langer houden aan het staakt-het-
vuren dat zij onlangs eenzijdig afkondigde.
De beslissing is een reactie op de uitlatingen
van Bouterse, dat de strijd tegen de groep-
Brunswijk door te gaan „tot de laatste terro
rist is opgeruimd".
NEW YORK De politie
van New York stuurt de
komende tijd z'n agenten
de straat op gekleed als
chassidische joden, goed
moedige huisvaders, ar
moedige negers en andere
(etnische) sterotiepen. Een
en ander is niet het gevolg
van een tekort aan unifor
men, maar een nieuwe
methode om een einde te
maken aan de golf van
vooral raciaal geweld in
de stad.
De vermomde agenten
worden als „lokvogels" naar
stadswijken gestuurd waar
de kans bestaat dat zij
worden lastig gevallen. Elk
team bestaat uit één „lok
agent" en zeven mannen die
op enige afstand klaarstaan
om mogelijke aanvallers di
rect in de boeien te slaan.
Zo zal een als orthodoxe jood
uitgedoste agent door de par
ken en metrostations van
Brooklyn wandelen, omdat
daar de afgelopen tijd joden
zijn mishandeld en ver
moord. In het district Ho
ward Beach verschijnt de
..arme-neger-agent". Een
jaar geleden werd hier een
groepje zwarten aangevallen
door een blanke jongeren-
bende, waarbij een zwarte
omkwam. Maar het kan ook
zijn dat een agent, gekleed
als „keurige burgerman", de
Bronx of Harlem betreedt. In
deze zwarte en Latino wij
ken, waar de criminaliteit
hoog scoort, durven blanken
nauwelijks meer een voet te
zetten.
Volgens plaatsvervangend
hoofdcommissaris van politie
John Holmes wil de New-
yorkse sterke arm „de in
druk wekken dat wij overal
zijn". Het afgelopen jaar
werden in New York vijf
honderd raciale incidenten
gemeld; een verdubbeling
ten opzichte van 1986.
In de strijd tegen de harde
criminaliteit maakt de politie
van New York al sinds jaar
en dag met succes gebruik
van de zogeheten „under-co-
ver" methode: het in bendes
laten infiltreren van agen
ten. In de strijd tegen het ge
weld op straat werden al
eens eerder „lokvogels" inge
zet, maar dat liep niet zo best
af toen zij ervan werden be
schuldigd lukraak zwarten
en Latino's te arresteren om
hun staat van dienst wat op
te poetsen.
Groeperingen voor de bur
gerlijke vrijheid in New
York zijn fel gekant tegen de
nieuwe politie-methode. De
Nationale Vereniging voor
de vooruitgang van kleurlin
gen, de grootste organisatie
voor de rechten van de
zwarten, is echter zeer te
spreken over de nieuwe aan
pak.
CHARLES BREMNER
(c) The Times, Londen
Poliemannen van de Peruaanse drugseenheid deponeren 4500
pond onbewerkte cocaïne in een oven. De drugs, met een waar
de van dertig miljoen dollar, waren onlangs buit gemaakt tijdens
een overval in de jungle.
FOTO: AP
WENEN Drugshande
laren maken meer en
meer gebruik van geweld
en terreur. Zij oefenen in
sommige delen van de
wereld, zoals in Latijns-
Amerika, zelfs een derma
te grote politieke en eco
nomische macht uit, dat
zij een daadwerkelijke be
dreiging zijn gaan vormen
voor de betreffende over
heden in die landen.
Dat staat te lezen in een rap
port, dat werd opgesteld door
de Internationale Raad voor
Narcotica Controle (INCB),
een dochterorganisatie van de
Verenigde Naties. Volgens de
Incb heeft de illegale produk-
tie van drugs in 1987 over de
gehele wereld „een alarmeren
de omvang" aangenomen. Be
dreigend is ook dat de belang
rijkste drugshandelaren zich
vaak bedienen van technieken
die ook gangbaar zijn bij legi
tieme multinationals. „De han
delaren hebben vrijwel onbe
perkte financiële middelen tot
hun beschikking waarmee zij
ambtenaren omkopen, geweld
en terreur verspreiden en zelfs
politieke en economische
macht uitoefenen in sommige
delen van de wereld", aldus
het rapport. In de studie komt
vooral de situatie in Zuidame-
rika uitvoerig aan de orde. Dit
gebied heeft niet alleen te
kampen met allerlei proble
men van economische, sociale
en culturele aard, maar wordt
ook in toenemende mate be
dreigd door de drugssyndica
ten. De nationale economieën
van de Zuidamerikaanse lan
den dreigen door de drugshan
del volledig ontwricht te
worden.
JOHANNESBURG Een
anti-apartheidskrant in
Zuidafrika vecht als eer
ste juridisch de speciale
bevoegdheden aan, die de
Zuidafrikaanse regering
zich heeft toegemeten om
de pers te breidelen en
desnoods een verschij
ningsverbod op te leggen.
Het weekblad New Nation
heeft de rechter gevraagd de
bevoegdheden van de rege
ring ongeldig te verklaren.
New Nation, een weekkrant
die door de rooms-katholieke
kerk wordt gesubsidieerd, is
een van zes publikaties die
met door de regering opge
legde sluiting worden be
dreigd. De zaak wordt op 26
januari in Johannesburg be
handeld. De regering-Botha
beschuldigt New Nation van
het verheerlijken van orga
nisaties als het verboden en
verbannen Afrikaanse Natio
nale Congres, het aanwakke
ren van haat tegen leger en
politie en het bevorderen
van de revolutie. De hoofd
redacteur van New Nation,
Zwelakhe Sisulu, zoon van
de gedetineerde ANC-leider
Walter Sisulu, zit al ruim een
jaar vast zonder dat hij in
staat van beschuldiging is ge
steld.
Robert Bork ook
weg als rechter
WASHINGTON De Ameri-
kaanse rechter Robert Bork,
de door president Reagan ge
steunde maar door de Senaat
afgewezen kandidaat voor het
Hooggerechtshof, heeft zijn
ambt als rechter bij het federa
le Hof van Appel neergelegd.
In een schriftelijke toelichting
op zijn besluit zei Bork dat hij
zich voortaan vrijer over juri
dische en andere zaken wil
kunnen uiten dan „in zijn hui
dige positie" mogelijk is. Bork
benoeming als opperrechter
ging niet door wegens zijn
conservatieve opstelling.
27|ENE De rode
kjS van een winterse
ï54ondergang kleurde
J^bude marmer van de
oo6»polis roze. De toege-
2-83b bewonderaars, een
pje Japanse toeristen,
jen hun geluk niet op:
118>den waren hen goed-
HAd!
Maar welke goden? Die van
het oude Athene of die van de
moderne archeologie? Op 13
december werd de gerestau
reerde Erechtheion-tempel
weer opengesteld voor het pu
bliek door de Griekse minister
van cultuur, Melina Mercouri.
Het restauratieprogramma had
acht jaar in beslag genomen en
drie miljoen gulden gekost.
De overige Acropolis monu
menten, waaronder het Par
thenon, zullen spoedig volgen.
Maar van het „nieuwe"
Erechtheion, met het openge
spleten dak en de drie gebar
sten poorten (met de beroemde
bevallige vrouwenbeelden, de
kariatiden, die de zuilengang
steunen) zou stamvader Peri
cles zich een ongeluk schrik
ken.
Na Pericles deed het Erecht
heion dienst als christelijke
kerk, Turks harem en onder
komen voor kolonisten. Van
daag de dag luidt de enige juis
te beschrijving: „Ontworpen
ruïne, ca. 1987". Alle aanslag
en kalkafzetting, waaraan het
passeren der eeuwen valt te
herkennen, werd verwijderd.
Maar de restaurateurs hebben
de kans voorbij laten gaan om
de Pericleaanse tempel in oor
spronkelijke staat op te bou
wen ondanks het feit dat de
kennis en de technieken bin
nen handbereik liggen. Zij zijn
de gevangenen van de acade
mische beschroomdheid. Op
grond hiervan zal de Acropolis
van de toekomst een praalgraf
van archeologisch conservatis
me zijn.
Heiligdom
'van de 2500 jaar oude Kariatiden wordt ingepakt en omlaag
r4keld; het beeld krijgt een plaatsje in een museum om het te
Chermen tegen luchtvervuiling.
FOTO: AP
De „architect" van de Erecht-
heion-ruïne, Alexandros Pap-
nicolaou, heeft het monument
min of meer herbouwd tot aan
de bovenkant van de oude
muren, maar van het dak
bleef hij af. Gaten en scheuren
in de originele materialen
werden opgevuld met nieuwe
stukken marmer, waarbij er
voor gezorgd werd dat deze
duidelijk te onderscheiden zijn
van de authentieke tempel. In
het van 1964 stammende Ver
drag van Venetië, waarin de
richtlijnen voor het conserver
en van monumenten zijn opge
nomen, wordt immers bepaald
dat nieuw aangebrachte on
derdelen herkenbaar moeten
zijn.
In het verleden stonden de
Grieken te boek als tamelijk
lakse bewaarders van de Acro
polis. Voor de Tweede Wereld
oorlog werden ook restauratie
werkzaamheden verricht aan
het heiligdom, maar de onbe
zonnen restaurateurs hakten
marmeren blokken aan stuk
ken en voegden ze weer sa
men met benulp van niet-ge-
Roest was er de oorzaak van
dat de beugels verpulverden
en het marmer zwaar bescha
digd werd. Doordat het
Atheense stadsbestuur nalatig
was op het gebied van de mi
lieubescherming, kreeg de
luchtvervuiling ook vat op de
Acropolis en veranderde het
glanzende marmer in puim
steen.
In 1975, toen de Acropolis op
het punt stond uiteen te val
len, besloot de Atheense rege
ring het bouwwerk te redden
van de ondergang. Dit zou het
symbool van de Griekse aca
demische opleving moeten
worden. Geen steen zou ver
schoven of aangeraakt worden
zonder de goedkeuring van
's werelds beroemdste en beste
Hellenisten. Een zwaarwichti
ge internationale Commissie
voor de Restauratie van de
Acropolis Monumenten werd
geformeerd en bij alles geraad
pleegd.
Laboratoria
Het nieuwe Erechtheion is het
erfstuk van deze grondigheid.
Een gigantische archeologische
legpuzzel werd tot op het laat
ste stukje uit elkaar gehaald
en weer keurig samengevoegd
met behulp van roestvrije tita
nium staven. Kosten noch
moeite werden gespaard. Waar
ooit de Franken, Turken en
Venetianen hun kampen had
den opgeslagen, staan nu labo
ratoria, computerfaciliteiten.
tekenkamers, gieterijen en rei-
nigingsbaden. Experts uit alle
hoeken van de aarde staren
naar het kleinste korreltje an
tiek marmer als een wijnboer
naar de bloesem van z'n char-
donnaydruif.
Archeologen van de oudere
generatie hebben zo hun rede
nen om een sceptische hou
ding ten aanzien van deze res
tauratie aan te nemen. Zij zijn
zelf ook gekant tegen de
„denkbeeldige" reconstructies
van hun Victoriaanse voor
gangers waarmee zeer belang
rijke elementaire bewijzén
verloren gingen. De archeolo
gen van vandaag de dag wen
den zich daarom tot het ande
re uiterste. Zij streven er naar
alles „te conserveren zoals
men het aantreft", dat wil zeg
gen; de invloed van de tand
des tijds zoveel mogelijk weg
te werken en verder bederf te
voorkomen.
Deze opvatting is er de oor
zaak van dat de terreinen rond
zoveel „opgeknapte ruïnes"
.zo'n kale, ldinische aanblik
bieden. Mossen, klimop en an
dere aangroeisels, waardoor
monumenten vaak een bepaal
de schilderachtige sfeer ade
men zijn grondig verwijderd,
evenals latere bouwkundige
toevoegingen. In veel gevallen
blijft van het oorspronkelijke
gebouw zo weinig over dat een
leek niet meer kan zien waar
toe het vroeger diende. Zulk
soort ruïnes zijn interessant
voor de kenner, maar niet
voor het publiek.
Bij het Erechtheion-project
werd echter een politiek ge
volgd die uiterst verwarrend is
vandaar ook de huidige
controverse. De grote vraag
luidde; over hoeveel originele
stenen moet men beschikken
om restauratie of reconstructie
te „rechtvaardigen" en hoe
moeten de verschillende brok
ken en delen met elkaar ver
bonden worden?
Het uiteindelijke resultaat is
dat bepaalde fragmenten van
de driehoekige gevelplaat op
nieuw zijn uitgesneden, om
een „impressie te geven" van
hoe het er vroeger uitzag. De
kroonlijst, de zogeheten eier-
lijst, werd hier en daar voor
zien van nieuwe marmeren
delen. Er werd ook nieuw
steen gebruikt om de gaten in
de muren op te vullen en om
afgesleten blokken op te lap
pen. Maar elders werd het uit
geholde en beschadigde mar
mer in dezelfde staat gelaten.
Sommige hoeken zijn netjes
afgewerkt, weer andere zijn
gekarteld en afgebrokkeld.
Maar het lot van de beroemde
kariatiden is ronduit belache
lijk. Deze werden niet vervan
gen door marmeren kopieën of
door reproducties van ae vrou
wenbeelden, zoals ze er uitza
gen toen ze net gebeeldhouwd
waren, maar door betonnen
afgietsels van de geërodeerde
originelen die nu in het aan
grenzende Acropolis museum
zijn ondergebracht. Het ver
vaardigen van marmeren re
plica's met behulp van een ge
computeriseerde mechanische
mal werd klaarblijkelijk als
„bedrog" beschouwd.
Fragmenten
In plaats daarvan staan er nu
namaakbeelden van een ander
materiaal met de meest af
schuwelijke gelaatstrekken. Zo
zagen de kariatiden er immers
op het laatst uit; de gezichten
onherkenbaar verminkt door
de luchtvervuiling. Om een of
andere reden rusten deze af
gietsels op een gedeeltelijk uit
nieuw marmer gesneden sok
kel; in dit geval was het zeker
geen „bedrog"?
Kortom, het is onmogelijk om
wijs te worden uit deze zinloze
jungle van etiquette en ge
dragscodes. Het uiteindelijke
resultaat zal de vele miljoenen
toeristen, die de moeite nemen
om in de brandende zon tegen
de berg op klauteren in de
hoop daar de „geest van het
Athene uit de tijd van Peri
cles" aan te treffen, danig te
leurstellen. Het Erechtheion is
niet langer het monument van
Pericles, maar van zenuwach
tige wetenschappers.
In elke eeuw wordt het verle
den gerestaureerd volgens de
heersende smaak en opvatting.
In Knossos op Kreta staren we
vol ontzag naar het „Minoï-
sche" paleis en wanen ons er
gens in de tiende eeuw voor
Christus. Ook al is dit monu
ment naar archeologische op-
De Erechtheion-tempel stond
zeven jaar lang in de steigers.
Afgelopen maand verdwenen
alle bouwvakkers met medene
ming van hun cementmolens,
maar dat het monument in
..oude luister" is hersteld,
vindt lang niet iedereen.
FOTO: AP
vattingen een vervalsing, het
is niettemin in staat onze fan
tasie te prikkelen en ons terug
te voeren naar vervlogen tij
den.
Wie zou nu willen dat Knossos
tot op z'n fundamenten werd
uitgekleed? Wie zou de groten
deels uit de negentiende eeuw
daterende Tower of Lonon
weer af willen breken om het
Normandische bolwerk „puur"
te houden? Grote gebouwen
leven en ademen door toedoen
van degenen die de oude bete
kenis ervan zoveel mogelijk
trachtten te herstellen, niet
door degenen die alleen maar
de ene steen correct op de an
dere leggen.
Vervalsing
Waarom moeten we ons zo
kritisch opstellen tegenover
klassieke ruïnes? We weten nu
hoogstwaarschijnlijk exact hoe
de originele structuur van de
Acropolis tempels er uit zag.
We hebben van elk gedeelte
fragmenten tot onze beschik
king, die in diverse musea in
Athene of elders in de wereld
zijn ondergebracht. We heb
ben zelfs delen van de muren
en daken, stammend uit de tijd
vóór de explosie.
Met andere woorden, de mo
derne archeologie en technolo
gie stellen ons in staat Peri
cles' meesterwerken op de
Acropolis tot hun volle glorie
en betekenis te herstellen
als we dat zouden willen. Het
karakter van de oude, origine
le gebouwen zou daarbij niet
aangetast worden. Het enige
dat zou verdwijnen zijn de ruï
nes, die ten slotte ook de wille
keurige creaties van historisch
toeval zijn (in het geval van de
Acropolis hoofdzakelijk een
Venetiaanse bom). En alles zou
duidelijk herkenbaar en her
stelbaar zijn: niets hoeft be
schadigd te worden.
Voor de liefhebber van ruïnes
wordt dit voorstel natuurlijk
verafschuwd en vervloekt
Maar wat is nu in wezen ver
valsing? De halfslachtige res
tauratie van het huidige
Erechtheion is niet minder be
drieglijk dan wat een eventue
le volledige restauratie zou
zijn. Beide zijn kunstproduk-
ten uit de twintigste eeuw: de
eerste een titanium geraamte
dat het verval van de tempel
tijdelijk uitstelt en de laatste
zou in ieder geval in overeen
stemming ziin met de bedoe
lingen van de originele archi
tect
SIMON JENKINS
(c) The Sunday Times, Londen
