Het eerste kin hebben
we samen gekregen99
BOEK
NOG NIET
PROEF
EERST
Gaay sr. namens kabinet naar Suriname
Werknemers HEMA-bakkerij
leggen werkzaamheden neer
l PA<r
^trouwen
êft in
'"ie Pekela
fit ontkent moord op Nederlands meisje
Amerikanen machteloos
bij olie-ramp in VS
VAKANTIE'88
nJENLAND/BUITENLAND
QeidócQowiant
WOENSDAG 13 JANUARI 1988 PAGINA 5
jo w?;
.ag/paramaribo
nister De Gaay Fort-
namens het kabinet
|uari de beëdiging van
e Surinaamse presi-
Ramsewak Shankar
Shankar (50), een
[ijk onbekend land-
ge. en Henck Ar-
le voormalige pre-
•den gisteren door het
t eenstemmig tot pre-
vice-president geko-
irleider Bouterse was
•rkiezing niet aanwe-
T militair gezag werd
iwoordigd door bevel -
Ivan Graanoogst en
kapitein Chas Mijnals. Aftre
dend premier Jules Wijden-
bosch en president Fred Ram-
dat Misier waren ook present.
Minister Van den Broek (bui
tenlandse zaken) heeft giste
ren het Surinaamse leger en
het junglecommando van
Brunswijk opgeroepen tot een
staakt-het-vuren. Zo moet het
klimaat ontstaan voor een dia
loog tussen de Surinaamse re
gering, het junglecommando
en de Nederlandse regering.
Het bezoek van De Gaay Fort
man heeft een protocollair ka
rakter. De Gaay Fortman was
in het kabinet-Den Uyl minis
ter van binnenlandse zaken.
Vanuit die positie was hij
nauw betrokken bij het onaf
hankelijk worden van Surina
me. Van den Broek wil zelf op
dit moment nog niet naar Su
riname. Een normalisatie van
de betrekkingen tussen ons
land en Suriname is voor de
minister pas aan de orde na de
vorming van een nieuwe rege
ring in Suriname en de pre
sentatie van een regeerpro
gramma. Daarnaast spelen de
hechtheid van de democratie
in het land. de rechtszekerheid
en het respecteren van men
senrechten een rol.
Shankar volgt waarnemend
president Fred Ramdat Misier
op. die sinds 1982 een ceremo
niële functie vervult. In het
nieuwe Surinaamse staatsbe
stel wordt de president daar
entegen een belangrijke figuur
met vergaande bevoegdheden.
Behalve staatshoofd wordt hij
hoofd van de regering, voor
zitter van de zogeheten staats
raad (een toezichthoudend or
gaan) en voorzitter van de vei
ligheidsraad, een orgaan dat
wordt ingesteld bij oorlog of
oorlogsdreiging. De uitvoeren
de macht berust bij de presi
dent, zo staat in de grondwet.
Shankar is landbouwdeskun
dige en zakenman. Aan het
eind van de jaren zestig en in
het begin van de jaren zeven
tig was hij minister. In 1969
had hij de portefeuille van jus
titie en politie in het zakenka
binet van Arthur May. Daarna
werd hij minister van land
bouw. veeteeld en visserij in
het kabinet-Sedney. Arron,
leider van de „oude" politieke
partij NPS, wordt als vice-pre
sident tevens premier. Hij was
ook premier toen in 1980 een
groep militairen de macht
greep. Arron werd afgezet en
heeft enige tijd vastgezeten.
'SfjlKS ARRESTATIES
ML
irm i
■riheii
laar
k op])
?ash tl
?n PEKELA - In de
korm,ie Groningen zijn
dT twee mannen
r noPu(^en ^ie ervan
verdacht betrok-
we7(zijn geweest bij de
emo^-affaire met jonge
/al '4n in Oude Pekela.
""S de eerste aanhou-
3 zor in deze zaak,
Vas/li in april vorig jaar
neeydelijk tientallen
ke»n waren betrok-
n °Pien man in een
/mPak zou t°en seksu-
,n indelingen met de
itorrin hebben ge-
nst e Volgens officier
r justitie mr. Van
betekenen de aan-
pde gen niet dat de
iannlal opgelost is. Bei-
prailachten ontkennen.
'erde
staties geven aan dat
jmet de zaak doorgaat.
yor J|aren de laatste tijd de
g ee?n dat met het onder-
inj'ejpopt zou worden. Hoe-
en ntwee verdachten geen
omprs zijn, geloven som-
Het roffen ouders in Oude
ze viniet, dat er helemaal
s enaatsgenoten een rol in
iire hebben gespeeld,
e ontrouwen blijft", aldus
maai de vaders, de heer De
ikelJij sluit niet uit dat de
mePe brief met details
?rmit gebeurde plus de se-
n f,n aan justitie van be-
/orsjgeweest voor de arres-
jjn daar als de verdenking
et, de twee de laatste tijd
keAaarder is geworden en
,og aanhouding is overge-
ee(n de druk van de Pe-
we ketel te halen zou hij
sari slechte zaak vinden.
go& brief geschreven heeft
et i>e Vries nog steeds niet.
vg arts F. Jonker moet
zwoord schuldig blijven.
£)es behoorlijk geschrok-
reeni de inhoud, maar acht
jen rol van de brief in de
en ontwikkelingen best
-je Onverwacht kwam
tje?f voor hem niet. „Er
g/ee 1 onrust! De dreiging
e de bevolking was de
r f/«ijd erg groot gewor-
7eej>ij hoopt nu maar dat de
s /jJe een doorbraak bete-
rrfsfl dat er een veroorde-
fse7(|gt. De bevolking moet
nps/orte termijn goed gein-
uikJd worden. Een andere
ujs f is dat de Nederlandse
mnfi nu eindelijk aan-_
'lenvoor dit soort zaken"
in L.
HUISSEN - Tweelingen,
en zeker ééneiige, plegen
veel gemeen te hebben.
Maar de Engelse broers
John en Michael Atkins*
trokken hun gelijk-zijn
wel heel erg ver door:
tijdens hun wintersport
vakantie braken zij bei
den - op verschillende
pistes - op hetzelfde mo
ment een been. Het
voorval was opmerkelijk
genoeg om gisteren over
de hele wereld de kran
tekolommen te halen.
Maar zó uniek was het
ook weer niet, zo leert
een bezoek aan Riet Jan-
sen-Otten (53) in Huissen
bij Arnhem, en haar een
half uur jongere twee
lingzus Aly van Betuw-
Otten uit Oosterbeek.
De oudste van de twee-een
heid bezit verreweg de groot
ste privé-collectie documen
tatie over alles wat met twee
lingen te maken heeft. Een
blik in haar verzameling
plakboeken opent de merk
waardige wereld van mensen
die erfelijke eigenschappen
gemeen hebben.
Er is bijvoorbeeld het ontroe
rende verhaal van Sjef en
Piet van Gastel uit Kaatsheu
vel, die letterlijk tot in de
dood identiek bleven. Voor
de dorpspastoor was dat trou
wens allerminst een verras
sing. Toen Sjef vijftien jaar
geleden na een kort ziekbed
plotseling was overleden,
wilde de zielenherder niet di
rect mei de voorbereiding
van de begrafenis beginnen.
„We wachten op Piet, want
met hem kan het nu ook niet
lang meer duren. Als je de
zwarte hoed neemt voor de
één, blijft die hangen voor de
ander", moet hij volgens een
vergeeld kranteknipsel in
professionele pastoorstaai ge
zegd hebben.
Meneer pastoor bleek het
juist voorvoeld te hebben:
een dag na het verscheiden
van „de andere helft van
zichzelf" volgde Piet zijn
broer in de dood, waarna de
De tweelingszusjes Aly en Riet Otten.FOTO: pers unie
herder van de plaatselijke
parochie zich ijlings ging wij
den aan de dubbele begrafe
nis, die naast het onvermijde
lijk trieste toch ook iets
moois, iets romantisch had.
Beangstigend
Er stranden huwelijken om
dat één van de echtelieden
niet kan verdragen dat hij of
zij de partner moet delen met
zijn of haar „geboortege-
noot". En wat te denken van
de kwellende gevoelens van
een man wiens ééneiige
tweelingbroer aan kanker is
gestorven? Ook de zusters
Itten worstelen wel eens
met dat soort beangstigende
zaken. „We zeggen bijvoor
beeld allebei: laat mij maar
als eerste doodgaan".
Maar er zitten ook minder
beklemmende aspecten aan
het tweeling-zijn. Zo verhaalt
Riet Otten, de oudste en te
vens spraakzaamste van de
twee, van een treffend staal
tje van gelijkgerichtheid bij
een tweeling uit Bloemen-
daal: „Twee oudere zusters
gingen afzonderlijk een
speelgoedje kopen voor hun
kleinkinderen. Ze kwamen
met dezelfde popjes op de
proppen". En over Klaas en
Piet de Hartog uit Aalsmeer,
die - zoals het tweelingen be
taamt - het penningmeester
schap van de Nederlandse
Vereniging van Tweelingen
delen. Riet: „Die maken het
helemaal bont, want ze zijn
ook nog eens met een twee
ling getrouwd. Dan gebeurt
het dat beide echtparen apart
meubels gaan kijken en pre
cies dezelfde bankstellen be
stellen. Dan is het niet leuk
meer".
Maar zelf hebben de zusters
Otten ook de nodige merk
waardige ervaringen opge
daan. Aly: „Als ik alleen in
een kledingzaak sta. is het
soms net alsof ik mijn zus
hoor zeggen: laat die jurk
toch hangen. En het is ook
gebeurd dat we dezelfde stof
kochten. Mijn eerste kind
hebben Riet en ik samen ge
kregen". Riet neemt naadloos
over: „Toen zij moest beval
len, mocht ik er niet bij zijn.
Ik zat op de gang te janken,
ik voelde wat zij voelde".
En dan te bedenken dat ze
elkaar zeker niet als een ui
terst identieke tweeling be
schouwen. Er zijn zelfs sail
lante verschillen. Zo wijkt de
smaak nogal eens af; Aly
maakt bijvoorbeeld met lief
de appelflappen, terwijl Riet
daar een uitgesproken hekel
aan heeft.
Om die verschillen kracht bij
te zetten, zegt Riet openhar
tig: „Aly zou mijn buurvrouw
niet moeten zijn. Ze woont in
Oosterbeek en komt gelukkig
niet dagelijks bij mij over de
vloer". Maar naast die ver
schillen zijn er ook evidente
gelijkenissen: ze houden alle
bei. van poppen, handwer
ken, opruimen en naar de
markt gaan.
Zó erg vinden ze het trou
wens ook weer niet om een.
tweeling te zijn; anders zou
Riet Otten immers niet al
meer dan dertig jaar zo veel
tijd en energie steken in het
opbouwen van een imposante
verzameling gegevens over
tweelingen en het tweeling
zijn.
Vereniging
Diverse instanties putten met
enige regelmaat uit de schat
aan gegevens, die tevens
dienst doet als aanvullend ar
chief voor de 28 jaar geleden
door de Deventer huisarts dr.
J.W. Bruins opgerichte Ne
derlandse Vereniging van
Tweelingen. Deze vereniging
telt 400 leden, hoewel statis
tisch gezien één op de tachtig
geboorten een tweeling ople
vert. Het secretariaat van de
NVT wordt bemand door
Joke Platerink, Schaepman-
straat 62 Winterswijk, en
haar tweelingzus Anne, Joost
van den Vondelstraat 187,
Winterswijk. De contributie
van de ongesubsidieerde ver
eniging bedraagt vijftien gul
den per jaar.
Dat het huidige voorzitter
schap wordt vervuld door'
een wetenschapper (momen
overigens net als de oprichter
een eenling), onderstreept de
wetenschappelijke pretentie
van de vereniging. „Maar
toch", zegt de tweeling Otten,
„staat de gezelligheid tijdens
onze bijeenkomsten voorop.
Daarnaast zijn er ook lezin
gen over erfelijkheid en
worden de resultaten van on
derzoeken besproken. Zelf
hebben we daar trouwens
nog nooit aan meegedaan
omdat we nu eenmaal niet in
het westen wonen. Voor som
mige dingen is geen weten
schappelijke verklaring te
vinden; die gebeuren ge
woon".
HARRY BRINK
tem
o ran onze correspondent
?esh Roger Simons)
>A
et «DEN De 28-jarige
fsijJohn Francis Duffy,
r zJ»nder meer verdacht
<faa|t van de moord op
Va (Nederlandse school-
'""le Maartje Tamboezer
'enl heeft voor de Old
Set y, de Londense
,ÏO()tbank, ontkend de
.ooiTden te hebben ge
sold.
'huf werd aangehouden op
de^rdenking de man te zijn,
et <|i 1986 in de graafschap
pen Surrey en Hertfordshire
de zogeheten „spoorwegmoor-
den" pleegde. Daarbij werden
Maartje Tamboezer (15) en de
Britse Alison Day (19) en
Anne Lock (29) vermoord.
Maartje Tamboezer was de
dochter van een Nederlandse
Shellwerknemer in Londen.
In april 1986 werd haar over
schot aangetroffen in struikge
was nabij het spoorwegstation
van East Horsley, niet ver van
het stadje Guilford, in Surrey.
•Maartje woonde toen met haar
ouders in die omgeving. Na
een korte fietstocht was ze niet
teruggekeerd naar de ouderlij
ke woning. Drie maanden
voordien was Alison Day ge
wurgd. Het lijk van de pas ge
huwde Anne Lock werd in juli
1986 ontdekt. Er was in alle
drie de gevallen één punt van
overeenkomst: de lijken be
vonden zich telkens in de
buurt van spoorwegen, in of
nét buiten Londen.
Op grond van de Britse wet op
seksuele vergrijpen wordt de
identiteit van een verdachte
niet bekendgemaakt. Maar op
aandringen van Britse journa
listen, die verklaarden dat de
openbare belangstelling voor
deze zaak bijzonder groot was,
gaf de Old Bailey-rechter gis
teren toch toestemming om
Duffy's identiteit openbaar te
maken.
(c) Standaard Uitgeverl|/Wavery Products
TNO INGESCHAKELD BIJ ONDERZOEK
IN OHIO-RIVIER
DEN HAAG Als een
langgerekt zwart monster,
zo plat als een schaduw,
glijdt de gigantische olie
vlek met de Ohio-rivier
mee. Zodra de vlek, die
inmiddels een lengte van
driehonderd kilometer
heeft, een dorp of stad
passeert, gaan overhaast
de toelaten naar drinkwa
terbedrijven dicht, zoals
vroeger overhaast de
poorten van het fort wer
den dichtgegooid wanneer
de indianen eraan kwa-
De Amerikanen hebben de
schrik flink te pakken na de
ramp, die als „een van de
grootste in de Amerikaanse
geschiedenis" wordt aange
duid. Natuurlijk hebben zich
in hun talrijke rivieren vaker
„ongelukjes" voorgedaan met
olie en of chemicaliën. Maar
op de vier miljoen liter diesel
olie, die op 2 januari uit een
opslagtank stroomde en in de
Mohongahelarivier verdween,
is men niet berekend. Gevolg:
de Amerikanen rest weinig
anders dan de watertoelaten te
sluiten en te wachten tot de
vlek voorbij is gedreven.
TNO
De Universiteit van Pittsburgh
heeft in samenwerking met
TNO in Apeldoorn vergevor
derde plannen voor onderzoek
naar de gevolgen van de hui
dige ramp, naar de risico's op
een ramp in de toekomst en
naar mogelijkheden om verde
re catastrofes te voorkomen
Dr.ir. K. de Waal van TNO:
„Op korte termijn kunnen we
het effect berekenen van de
olievlek. Maar tegelijk willen
we een risico-analyse maken
op grond van de industriële
activiteiten langs de Ohio".
Het onderzoek zal enkele
maanden in beslag nemen. In
middels hebben ook het Ame
rikaanse Petroleum Instituut,
Standard Oil (Chevron) en de
Amerikaanse overheid belang
stelling getoond voor de studie
van TNO en de Universiteit
van Pittsburgh.
Bij het onderzoek zullen de
TNO-medewerkers onder
meer gebruik maken van de
ervaringen met de ramp bij de
Zwitserse firma Sandoz eind
1986, waarbij giftige stoffen in
de Rijn terecht kwamen. Deze
stroom is ongeveer evenlang
als de Ohio-rivier en er liggen
ook veel industrieën langs.
Waarom de 35 jaar oude olie
tank het vorige week zaterdag
begaf is nog niet geheel duide
lijk: of een slechte lasnaad
scheurde of de bodem verzak
te. Hoe dan ook, de vettige
substantie zette zich in bewe
ging voor de lange, lange weg
via de Ohio-rivier naar de
Mississippi, die op haar beurt
uitmondt in de Golf van Mexi
co. Al met al een reis van vele
duizenden kilometers, en dus
is het nog maar de vraag of de
diesel inderdaad een bedrei
ging gaat vormen voor de
stranden van Texas, Louisiana
en Florida.
Afgebroken
Een deel van de stroom diesel
olie blijft immers steken in de
RAI inde wei
Terwijl AFC-voetballertjes
met een spandoek proteste
ren tegen de uitbreiding van
de RAI in Amsterdam-Buiten-
veldert ten koste van hun
sportvelden, luisteren wet
houder Van der Vlis (derde
van links) en enkele ambte
naren naar reacties uit de
(RAI-)zaal. Het laatste woord
over de uitbreidingsplannen
lijkt nog niet gezegd, foto:
anp
LEIDEN - Veertien van
de 21 werknemers in de
HEMA-bakkerij aan de
Admiraal Banckertweg in
Leiden hebben vanmor
gen het werk neergelegd,
samen met ongeveer 270
collega's van acht andere
HEMA-banketbakkerijen.
Zij protesteren tegen het
besluit van de directie om
de arbeidstijdverkorting
in te vullen met een halve
vrije dag per week in
plaats van een vrije dag
per twee weken.
Gisteren werd het werk al in
vijf bakkerijen neergelegd. De
Voedingsbond FNV heeft de
staking formeel nog niet over
genomen, maar stelt zich wel
achter de stakers op.
De staking geldt voor de ban
ketbakkerijen in Utrecht, As
sen, Beverwijk, Barendrecht,
Rijswijk, Leiden, Almelo,
Sneek en Tilburg. De HEMA
heeft in totaal 35 banketbak
kerijen. Bij de staking is vol
gens de bondswoordvoerder de
helft van het totaal aantal
werknemers betrokken.
Een bemiddelingspoging van
de Voedingsbond FNV leverde
gisteren geen resultaat op. De
directie is wel bereid bij drie
bakkerijen op proef beide vor
men van atv door te voeren,
maar dat is voor de bond niet
aanvaardbaar
talloze (dode) zijarmen en ver
takkingen van de Ohio-rivier.
waar het op den duur door
bacteriën wordt afgebroken.
Een ander deel bezinkt door
de turbulentie nabij sluizen en
dammen in modder en slib.
Het restant van de op het wa
ter drijvende olie zou normaal
„voor het opscheppen" liggen.
Maar die vorm van bestrijding
wordt belemmerd door het
kruiende ijs in de rivier. In de
staten Ohio en West-Virginia
vriest het rond de vijftien gra
den.
Een en ander had wel tot ge
volg dat een grote industriële
stad als Pittsburgh ruim vijf
dagen zonder water zat. Een
miljoen mensen dreigde het
zonder drinkwater te moeten
stellen. Reden genoeg voor de
gouverneur van Ohio, Celeste,
om de noodtoestand uit te roe
pen. De vlek heeft nu Cincin
nati bereikt, waar voor vijf da
gen water in voorraad is Als
de vlek dan niet voorbij is ge
dreven, zullen ook de ruim
700.000 inwoners van die stad
zich moeten behelpen met mi
neraalwater. Niet verwonder
lijk dat de bevolking zich ern
stig zorgen maakt zowel over
het tekort aan drinkwater, als
over de eventuele gevolgen
van een „lek" van een veel ge
vaarlijker stof. Behalve raffi
naderijen en hoogovens, zijn
langs de Ohio-rivier chemi
sche industriën gevestigd, zo
als bedrijven die landbouwbe-
strijdingsmiddelen fabriceren.
De Waal stelt dan ook dat de
zogeheten risico-analyse moet
resulteren in een veiligheids
plan; TNO kan daarin advie
zen geven.
Niet levensgevaarlijk
De Waal: „In Amerika zijn ze
nog helemaal niet zover met
bestrijding van vervuiling op
het water als hier. Maar de
huidige ramp bewijst dat het
hoog tijd is voor maatregelen.
Daar wordt nu in de VS ook
alom om geroepen. Toch is olie
nog een stof die relatief ge
makkelijk is te bestrijden, om
dat het meeste op het water
blijft drijven. Olie is wel slecht
voor het milieu, maar het is
niet zo levensgevaarlijk giftig
als sommigen pesticiden en in-
sekticiden. In het geval van
Sandoz vermèngde giftig blus
water zich met het Rijnwater".
En in dat geval zat er ook voor
de Rijnoeverstaten niets an
ders op dan de toelaten naar
drinkwatervoorzieningen af te
sluiten en de stroom te laten
passeren op weg naar de
Noordzee. Overigens zal pas
dit voorjaar duidelijk worden
welke hoeveelheden gif zich
nog in het slib hebben opge
hoopt, wanneer het spul aan
komt in de Rotterdamse ha
venmonding.
De Waal: „Door de olie op de
Ohio sterven tienduizenden
vogels en vissen. Nog een ge
luk dat het winter is. een bio
logisch rustige tijd. Maar des
alniettemin: een dek van olie
sluit de zuurstoftoevoer af
naar het water: flora en fauna
verstikt eronder. De situatie is
niet vergelijkbaar met de
ramp na de brand bij Sandoz.
Maar de gevolgen zijn er niet
minder om; die blijven zeker
één jaar tot twee jaar merk
baar in de rivier".
JOOS PERSOON
(ADVERTENTIE)
Kom eerst naar de gezel
lige vakantiebeurs in
Utrecht. Dat is voorpret op
z'n best. Want vrijwel alle
vakantielanden ter wereld
presenteren zich op
Vakantie '88 met een schat
aan informatie.
Reis om de wereld via een
leuk dagje uit. Want er
zijn attrakties voor het hele
gezin. Zoals een skibaan,
delta-vliegen, schietbaan,
modeshow, en gastro
nomische verrassingen uit
alle windstreken.
13-17 januari.
U JAARBEURS
UTRECHT/HOUAND
Geopend: 13 ianuari van 14.00-
18 00 uur 14 t/m 17 januari van
1000-1800 uur
Toegang: 110.- p.p.
Een dagje vakantiebeurs. Daar
heb je straks weken plezier van.
