JChirac begrijpt niet dat
Oiomeini nooit tevreden is
Geest van Gorbatsjov
waart door Nederland
EetcbcSomant
IUïderland
jjjjept op
jiSL wapen-
ilstand
ariname
Tumult op eerste dag
proces Action Directe
Israëlische
kolonisten
schieten
Palestijn
dood
Genland
DINSDAG 12 JANUARI 1988 PAGINA 7
feger „Ace"
rieden
In zijn woon-
'resno is gisteren de
janse piloot Gregory
Boyington overleden,
i uur)'ersc'1e'den veteraan "i1
>ede Wereldoorlog werd
d oud. Boyington maakte
59.5^ls „Ace" die niet min-
28 Japanse vliegtuigen
p'jfticht schoot. Hij schreef
1452(jek over zijn belevenis-
38J0 basis waarvan een tele-
57.6^-ie werd gemaakt. Het
mol van Boyington, de
gj'9 Schapen, bestond vol-
4?»t piloten die eerder wa- Geregory Boyington voor een jager van het fameuze Black Sheep
«gekeurd. Squadron. FOTO: ap
Vlaamse „Duke"
mist deurslot
ANTWERPEN Een Vla-
ming die te diep in het
glaasje had gekeken heeft
in het weekeinde gepro
beerd het slot kapot te
schieten van het wc van
een cafémaar hij trof een
kameraad die op de bril in
slaap gevallen was. Deze
kreeg een schot in de maag.
Volgens de politie had de
schutter, ooit lid van een
cowboyclub, gezegd: „Ik ga
dit aanpakken als John
Wayne". Hij schoot vier
keer, maar hij raakte het
slot niet. De onwaardige
volgeling van wijlen de
„Duke" is aangehouden.
Deng: voorlopig geen top
met Sovjetunie
PEKING Er zal geen sprake zijn van een Chinees-Sovjet-
russische topbijeenkomst, zolang Vietnam niet al zijn mili
tairen uit Kampuchea heeft teruggetrokken. Dit heeft de
sterke nun van China, Deng Xiaoping, gisteren verklaard.
Het officiële persagentschap Nieuw China haalde een
woordvoerder van het ministerie van buitenlandse zaken
aan, volgens wie Deng deze voorwaarde voor een topbijeen
komst met Sovjetleider Michail Gorbatsjov „duidelijk" zou
hebben aangegeven. De „internationale gemeenschap" koes
tert krachtige hoop dat Vietnam zijn troepen snel uit Kam
puchea zal weghalen, aldus de woordvoerder.
In een maandag gepubliceerd vraaggesprek met het Chinese
tijdschrift Liaowang (perspectieven) had Gorbatsjov tot een
Chinees-Sovjetrussische topbijeenkomst opgeroepen. Een
dergelijk gebeuren zou volgen de Sovjetleider een „logische
ontwikkeling" zijn van de politieke dialoog die China en de
Sovjetunie in 1982 opnieuw zijn gestart.
VS houden vast aan
sancties tegen Libië
WASHINGTON De regering van
de VS heeft besloten de twee jaar ge
leden afgekondigde economische
sancties tegen Libië te verlengen.
Niet gebleken is dat het land zijn
steun aan het internationale terroris
me heeft opgegeven, aldus Washing
ton. Ook blijven de VS van mening
dat Libië een rol beeft gespeeld bij
de bomaanslag in april '86 op een
discotheek in West-Berlijn, waarbij
twee Amerikanen omkwamen. Deze
aanslag was de aanleiding voor ver-
geldingsaanvallen op twee Libische
steden. Onderzoek in West-Duits-
land wijst echter steeds meer in de
richting van betrokkenheid van Sy-
Nieuw record
in wapenhandel
WASHINGTON Vorig jaar
is in de gehele wereld onge
veer 930 miljard dollar aan.
wapentuig uitgegeven, een
nieuw record. In 1987 werden*
bovendien 22 oorlogen ge
voerd, meer dan in enig ander
jaar in de geschiedenis. Het to
tale dodencijfer bedroeg 2,2
miljoen, onder wie 64 procent
burgers. Eén en ander staat in
een wetenschappelijk rapport,
dat gisteren werd uitgegeven
door de Amerikaanse Rocke
feller Foundation. De VS en
Sovjetunie waren samen goed
voor 553 miljard dollar aan de
fensie-uitgaven; 59 procent
van het totaal.
IgANSE IRANIERS IN HONGERSTAKING „TOT DE DOOD":
37.90
?teo
>3.90
ILLY Ondanks
kritiek in bin-
y en buitenland is de
|=^|se regering niet van
te komen op
1890 uitwijzing, vorige
124 00 Van een ëroeP
o'ijise dissidenten naar
7,»an.
293.00
77.00'iei" Chirac rechtvaar-
90.00; gisteren het besluit van
I05.00erantwoordelijke minis-
^jj'asqua van binnenlandse
kso» met de opmerking dat
42.5oaniërs vanwege hun po-
4i.80;e activiteiten een ge-
4i.00iZOuden hebben gevormd
,2'5? de Franse bevolking.
81 oofeit dat ze de status had-
35iflvan politiek vluchteling
i-03>eschikten over geldige
13oni!uren deed daar volgens
14 20^c niets aan af.
3880iitspraak van de Franse
premier betekende een klap
in het gezicht van de familie
leden en vrienden van de
uitgewezen Iraniërs, waar
van er een veertigtal, sinds
een maand in hongerstaking
is op de stoep van het Franse
bureau van het Hoge Com
missariaat voor Vluchtelin
gen van de VN in de Parijse
voorstad Neuilly. Negen van
hen moesten dit weekeinde
in het ziekenhuis worden op
genomen. Volgens Franse
artsen zouden ze er slecht
aan toe zijn.
Schamen
„Als je dit ziet schaam je je
Fransman te zijn", zegt een
oudere man voor de caravans
van de hongerstakers. Elke
dag komt hij ze een thermos
fles thee brengen, „uit solida
riteit". Raffi Ahmad is
woordvoerder van de actie
voerders. Veertien kilo heeft
hij verloren sinds hij op 12
december vorig jaar ophield
met eten. Net als de anderen
leeft hij op thee en suikerwa
ter. „We gaan door tot dege
nen die zijn uitgewezen te
rugkomen. Dit is een princi
pezaak waarvoor we bereid
zijn het hoogste offer te bren
gen", zegt de jonge Iraniër.
Soortgelijke acties als in Ne
uilly worden op dit moment
gevoerd in Londen, Was
hington en in Gabon, waar
de Iraniërs waar het allemaal
om te doen is zelf ook in hon
gerstaking zijn gegaan.
De verzwakte woordvoerder
in Neuilly verwijt de Franse
regering een sinister spel te
spelen. „Gordji, de moorde
naar van Fransen laat men
gaan en wij, de slachtoffers
van Khomeini, wij worden
vervolgd. Meneer Chirac
heeft zich helemaal laten in
pakken door Teheran omdat
hij hoopt dat Khomeini hem
zal helpen bij de vrijlating
van de drie Franse gijzelaars
in Libanon. Daarvoor zijn
onze mensen het land uitge
zet, omdat Teheran dat graag
wilde. Maar Chirac begrijpt
niet dat Khomeini nooit te
vreden zal zijn. Hij wil tel
kens méér. Anders dan de
Engelse regering heeft Chi
rac de grote fout gemaakt
met terroristen te onderhan
delen. Doe je dat een keer
dan ben je voor altijd ver
kocht."
Ahmad ontkent de beschul
diging van de Franse rege
ring dat naar Gabon uitgewe
zen Iraniërs de veiligheid
van Franse burgers in gevaar
zouden hebben gebracht.
„Wij zijn geen terroristen.
Wat men ons blijkbaar kwa
lijk neemt is dat we het pu
bliek vragen petities te on
dertekenen tegen de onder
drukking in Iran. Gewapend
verzet voert de Mujahedeen
alleen aan de grenzen van
Iran. Sinds acht maanden
heeft het bevrijdingsleger al
meer dan 90 aanvallen uitge
voerd op bases van Khomei
ni".
Volgens de hongerstaker
heeft Frankrijk vrijwel alle
geldende rechtsregels ge
schonden bij de uitwijzing
van zijn landgenoten. „Ze
zijn zomaar op het vliegtuig
naar Gabon gezet. Sommigen
zelfs vastgebonden aan de
vliegtuigstoel. Hun familie
mochten ze niet waarschu
wen en hun advocaten moch
ten geen contact met ze heb
ben. De ergste misdadiger
wordt beter behandeld. Van
de beschermende status van
het politieke vluchtelingen
schap heeft men zich al hele
maal niets aangetrokken".
Voor al die zaken hebben de
Iraniërs een kort geding aan
gespannen dat deze week
dient. Beroemde advocaten
zullen daarbij aanwezig zijn.
De dissidente Iraniërs weten
zich sinds kort gesteund door
de Franse president Mitter
rand, die publiekelijk afstand
heeft genomen van het be
leid van premier Chirac.
Het lijkt wel of de
Filipijnse president
Corazon Aquino
vier armen heeft
gekregen tijdens
haar verkiezings
campagne. Dat is
niet het geval,
maar de foto illus
treert wel de steun
die zij krijgt van lo
kale politici, die
letterlijk en figuur
lijk achter haar
staan. Op de Fili-
pijnen worden
maandag 18 janu
ari provinciale ver
kiezingen gehou
den. In verband
met de golf van
aanslagen zijn de
verkiezingen in
tien van de 73 pro
vincies uitgesteld
tot februari.
foto. ap
Haïtianen vluchten voor verkiezingen
PORT-AU-PRINCE In
Haïti is in verband met de
presidentsverkiezingen op 17
januari een migratiestroom op
gang gekomen.
Duizenden inwoners van de
hoofdstad zijn de afgelopen da
gen afgereisd naar rustiger de
len van het land, uit vrees
voor nieuw geweld tijdens de
verkiezingen. Ouders hielden
bovendien massaal hun kinde
ren thuis na het aflopen van
de herfstvakantie. Een woord
voerder van denfensie in Den
Haag ontkende gisteren dat de
twee Nederlandse fregatten
die momenteel deelnemen aan
een Navo-oefening voor de
kust van Haïti mee zullen
doen aan een eventuele evacu
atie van buitenlanders op het
eiland. De militaire junta no
digde intussen internationale
waarnemers uit de verkiezin
gen bij te wonen.
Ï1.50S
w.oo
>2.00
16.00
161.50
39.00
41.00S
490 oo ID AM Minister
buitenlandse zaken
den Broek heeft de
laamse regering en
opge-
tot een wapenstil-
|jj. Alleen op die ma-
^^an weer een klimaat
^vertrouwen ontstaan,
27^50 de bewindsman op
1578 CDA-partijbijeen-
V54H in Leerdam.
i!io
2,83pndigde aan dat Neder-
^üg,op gepaste wijze" aan-
==P1 zal zijn bij de installa-
MBh de nieuwe Surinaam-
ÖttRering. Pas als dat nieu-
ibinet is aangetreden, is
den Broek bereid zelf
Suriname te gaan.
Droep van minister Van
|j|ÉDek volgt op uitlatingen
Ulfpremier Lubbers, dat
=^yland bereid is in Suri-
te bemiddelen tussen
Jjjfeuwe regering en de
1^|-Brunswijk. De verte-
uopordiger van het Jungle
43hando in Nederland, dr.
Jozefzoon, heeft laten
38 j| dat Brunswijk niet on-
53 lillend staat tegenover
'mogelijke bemiddeling
Nederland. In afwach-
36 (daarvan, zullen de re-
[1 hun huidige staakt-
furen verlengen.
Zware veiligheidsmaatregelen in Parijs rond het proces tegen Ac
tion Directe. Een zwaar bewapende Parijse politieagent onder
zoekt in de omgeving van het Paleis van Justitie de auto van een
vrouw. FOTO: epa
PARIJS De eerste dag van het proces tegen negentien leden
van de linkse Franse guerrilla-organisatie Action Directe is gis
teren tumultueus verlopen.
In de zwaar beveiligde rechtszaal ontstond grote opschudding
toen vier beklaagden, die al weken in hongerstaking zijn, wer
den binnengedragen door de politie en in kogelvrije kooien wer
den geïnstalleerd. De overige beklaagden begonnen te gillen en
kreten te schreeuwen als „klassejustitie" en „erger dan in Chili".
De zitting kon pas beginnen nadat de rechter twee verdachten
had laten verwijderen, omdat zij niet wilden ophouden met het
schreeuwen van beledigingen.
De negentien leden van Action Directe worden beschuldigd van
zeker acht moorden en meer dan 80 andere aanslagen. In de af-
gelppen elf maanden is de harde kern grotendeels opgepakt,
maar de politie blijft op haar hoede. Zwaar bewapende politie
mannen met honden omringen daarom het gerechtsgebouw en
scherpschutters hebben positie gekozen op de daken rondom.
Zelfs het rioolsysteem rond het gebouw is afgesloten door zwaar
bewapende agenten en buiten worden elitetroepen in gereed
heid gehouden om een eventuele aanval te kunnen afslaan.
KE EN WISKE DE EDELE ELFEN
•d Ultgeveri|/Wavery Productions
EINDHOVEN Als u
hem al niet eens heeft
ontmoet, is er alle kans
dat hij binnen afzienbare
tijd uw pad kruist: de
geest van Gorbatsjov.
Sinds hij met de tover
woorden glasnost en pe
restrojka uit de fles is ge
laten, heeft deze van her
vormingsdrift bezeten
geest de westerse wereld
beïnvloed. Misschien wel
méér dan de wantrouwi
ge bevolking van zijn
land van herkomst.
Op talloze studiedagen en con
ferenties wordt diep nagedacht
en eindeloos gediscussieerd
over de diepere achtergronden
van de nieuwe Sovjet-politiek.
Het boek van de Sovjetleider is
in Nederland een ware bestsel
ler gebleken al blijft de
vraag hoevelen zich door de
taaie tekst heen hebben kun
nen worstelen. Nog even, en
glasnost en perestrojka verove
ren ook een plekje in de dikke
van Dale.
De Russische ambassadeur in
Nederland, A. Blatov, was gis
teren in hoogsteigen persoon
naar Eindhoven gereisd om de
discussie verder op te rakelen.
Voor een gehoor van honder
den studenten en andere be
langstellenden verrichtte hij
aan de Technische Universiteit
Eindhoven de opening van het
studium generale „Perestrojka,
de Sovjetunie in de steigers",
waarmee de universiteit uit de
Philipsstad de blik gedurende
een maand naar het oosten
richt.
Politiek verkopen
Volgens prof. dr P.J.A.M.
Steenkamp, voorzitter van de
Eerste Kamer en als hoogle
raar sociaal recht verbonden
aan de Eindhovense universi
teit, is de enorme belangstel
ling voor de Sovjetunie in het
Westen het werk van één man,
partijleider Michail Gorbatsjov.
„Kijk, de glasnost (openheid)
en perestrojka (hervormingen)
hebben wij hier niet nodig.
Neen, daarvan kunnen wij in
het Westen niets opsteken. Wat
Gorbatsjov ons wel leert, is hoe
je een bepaalde politiek en een
imago moet verkopen".
Maar volgens de derde secreta
ris van de Russische ambassa
de, W. Najdenov, kunnen men
sen in het Westen wel degelijk
iets opsteken van het „nieuwe
denken" in het Kremlin. Op de
vraag wat er dan te leren valt,
zegt hij aanvankelijk: „Dat
moet u zelf kiezen". Na enig
Ambassadeur Blatov met boek van Michail Gorbatsjov, dat een
ware best-seller is geworden. foto: anp
UNIEKE EXPOSITIE
Een unieke expositie van Russische abstracte schilderijen is tot
begin oktober te zien op verschillende universiteitssteden in
Nederland. De dertig werken van leden van het avant-gardis-
tische kunstenaarscollectief Hermitageuit Moskou hangen
tot 15 februari in de Technische Universiteit van Eindhoven.
Van 20 februari tot 15 maart zijn de doeken te bewonderen in
de universiteit van Delft. Daarna is de tentoonstelling nog te
zien in de universiteiten van Amsterdam (VU), Tilburg, Rot
terdam, Groningen en Wageningen.
aandringen: „Er zijn een aantal
grote wereldproblemen die bo
ven elk ideologisch verschil
uitgaan. Die de Sovjetunie of
de Verenigde Staten nooit al
leen kunnen oplossen. Bijvoor
beeld de kernbewapening en
de milieuproblematiek. Op die
terreinen moeten we samen
werken. Die erkenning is een
uiting van het nieuwe denken.
U wilt een voorbeeld op econo
misch terrein? Misschien dat
men in het Westen iets heeft
aan ons voorbeeld van de ge
kozen bedrijfsleiders, de grote
inspraak van de arbeiders in
het algemeen".
Niet alleen Gorbatsjov
Overigens benadrukt Najdenov
dat glasnost en perestrojka
meer omvat dan openheid en
herstructurering. „Die beteke
nissen die er in het Westen aan
worden gegeven zijn niet fout.
Maar de woorden omvatten
ook een verandering in de
geest, een andere manier van
denken van de mensen", aldus
Najdenov. Waaraan hij de op
vallende uitspraak koppelt dat
de veranderingen die zich nu
in de Sovjetunie voltrekken er
ook zouden zijn gekomen, zón
der de figuur van „secretaris
generaal" Gorbatsjov. „Hij
heeft echter voor een enorme
versnelling gezorgd".
De ambassade-secretaris ver
heelt niet, dat er in zijn land
nogal wat weerstand bestaat
tegen het nieuwe beleid. „De
politieke tegenstand wordt in
het Westen overdreven. Maar
er zijn nogal wat mensen die
hun oude manier van leven
willen voortzetten en daarom
de veranderingen tegenwer
ken. Daarbij komt dat de be
volking wantrouwend is, bang.
voor grote prijsverhogingen.
En de resultaten van een
nieuw economische beleid zijn
natuurlijk niet in een dag te
merken. Een belangrijk ver
schil tussen vroeger en nu is
echter dat de bevolking uiting
geeft aan haar bezorgdheid.
Bijvoorbeeld door brieven te
schrijven aan de kranten.
Voorheen las ik onze kranten
nauwelijks en keek ik vrijwel
niet naar de politieke program
ma's op de televisie. Dat is nu
anders. In de kranten staan
kritische artikelen en op de te
levisie worden openhartige
vraaggesprekken gevoerd met
ministers".
Expositie
Het bezoek van de Sovjetrussi-
sche diplomaten aan Eindho
ven, een aansluiting van de TH
op de telex van het persbureau
Tass, een satellietverbinding
met het tv-station Moskou 1 en
een tentoonstelling van Russi
sche produkten-leverden de or
ganisatoren van de studium ge
nerale geen enkel probleem op.
Geheel anders was het even
wel met de geplande tentoon
stelling van Russische avant-
gardistische kunst. De dertig
abstracte schilderijen van de
niet officieel erkende kunste
naars arriveerden, na veel te
genwerking vanuit Moskou,
pas het afgelopen weekeinde
in Nederland- Te laat in elk
geval om ambassadeur Blatov
ook die expositie te laten ope
nen.
En dan rijst de vraag of wij
westerlingen misschien toch
meer in glasnost en perstrojka
zien, dan er werkelijk inzit.
Gaat het Westen wellicht met
de geest van Gorbatsjov op de
loop, zich er nauwelijks van
bewust dat de veranderingen
zich in de Sovjetunie slechts
heel langzaam zullen voltrek
ken? De boodschap van de
Rhssische diplomaten is in ie
der geval duidelijk. De geest
van glasnost en perestrojka is
uit de fles en het is de bedoe
ling dat die er ook uit zal blij
ven.
JOS TIMMERS
JERUZALEM Israëli
sche burgers hebben gis
teren het vuur geopend op
Palestijnen op de bezette
westelijke Jordaanoever.
De beschieting, waarbij
één Palestijn werd gedood
en één gewond, vond
plaats nabij Ram Allah.
Enkele Israëlische kolo
nisten zouden zich be
laagd hebben gevoeld in
hun auto, toen deze door
Palestijnen bekogeld werd
met stenen. Het leger
heeft de schietpartij be
vestigd.
De onlusten hebben sinds be
gin december aan zeker 29 Pa
lestijnen het leven gekost; vele
tientallen zijn gewond geraakt.
In Ram Allah ontruimde het
leger de markt, nadat het ter
rein eerst tot militair gebied
was verklaard. Op de West
oever zou een treffen hebben
plaatsgevonden tussen solda
ten en een groep van ongeveer
twintig Arabische vrouwen.
Ook de straten in Gaza in de
Gazastrook hebben volgens
correspondenten de aanblik
hadden van een slagveld: be
smeurd met het gesmolten
rubber van verbrande auto
banden en vol met plassen wa
ter van gebroken leidingen
Tieners bouwden barricades
van boomtakken, sloopwagens,
vuilniscontainers en olievaten.
De meeste winkels zijn geslo
ten.
Marrack Goulding, de onder
secretaris-generaal van de
Verenigde Naties, heeft giste
ren een ontmoeting gehad met
de Israëlische minister van
buitenlandse zaken Shimon
Peres. Hij zei dat het geweld
in de door Israel bezette gebie
den de noodzaak onderstreept
van vredesonderhandelingen,
om de oorzaak van het geweld
weg te nemen Premier Sha
mir heeft eerder geweigerd de
diplomaat te ontvangen.
Deportatie
Minister Van den Broek van
Buitenlandse Zaken heeft gis
teren de situatie in de bezette
gebieden besproken met de
ambassadeurs van Algerije,
Kuwayt en Iraq. Het initiatief
voor dit gesprek was uitgegaan
van de Arabische diplomaten
Hij gaf blijk van zijn „grote
bezorgdheid" over de situatie
Van den Broek ontbood giste
ren de Israëlische ambassa
deur en drong er krachtig op
aan de voorgenomen deporta
tie van Palestijnen niet te la
ten doorgaan.
