Zwarten slachten elkaar af
in onderlinge machtsstrijd
Israël stoort zich niet aan kritiek
EcidócSoinant
sident opgesloten in
rohiatrische kliniek
Cel voor niet
zingen Tito-lied
Graf Taj-Mahal
onaanraakbaar
Moskou wil geen „vijandige buur"
DAGELIJKS MOORDPARTIJEN IN ZUIDAFRIKAANSE PROVINCIE NATAL:
Ipnieuw 150 vaten ontdekt
1 kernafvalschandaal
A
Premies voor braak laten
liggen landbouwgronden
T&iïiï'*' JTgftfesHrL 'i
Shankar
wordt
nieuwe
president
Suriname
Passagiers krijgen meer aandacht van Aeroflot
JITENLAND
DONDERDAG 7 JANUARI 1988 PAGINA 5
;KOU Een Russische dissident die
iventien jaar in gevangenschap heeft
rgebracht, is onlangs opnieuw in een
chiatrische kliniek opgesloten. Dit
ben leden van een onafhankelijke
o vajjsenrechtengroepering in Moskou
ni^laard. Aanvankelijk werd de man
Thijij. een kliniek in Moskou gebracht,
daar weigerde de directeur hem op
omdat hij gezond was. Later
no°jd hij naar Tsjeljabinsk in de Oeral
"ingevlogen. De opneming van de man
c^af|e kliniek is overigens in strijd met de
ODlaï Opperste Sovjet aangekondigde
gjiling, die het misbruik van psychia-
doelmoet tegengaan.
BELGRADO De Joegoslavische
zangeres Vera Nonin is veroor
deeld tot 60 dagen cel, omdat zij ge
weigerd heeft een lied te zingen
waarin wijlen president Josip Broz
Tito wordt verheerlijkt. De 40-jari-
ge zangeres trad op 1 januari op in
een hotel in de provincie Kosovo,
toen een gast van haar eiste dat zij
een lied zou zingen met de titel:
„Kameraad Tito, wij zweren u dat
wij niet van uw pad zullen wijken".
Dat lied wordt vaak bij officiële
massabijeenkomsten gezongen. De
zangeres kreeg voor haar weige
ring ook een boete van ongeveer
150 gulden.
NEW DELHI Het beroemde praal
graf Taj-Mahal in de stad Agra in de
Indiase deelstaat Uttar Pradesh moet
onaanraakbaar worden voor toeristen.
Dat vinden deskundigen van de
Unesco, de organisatie voor onderwijs,
wetenschap en cultuur van de Vere
nigde Naties. In een rapport over het
monument signaleren de deskundigen
dat het delicate witte marmer van de
Taj door aanraking en gepeuter wordt
aangetast. Uit veiligheidsoverwegin
gen mag het gebouw al geruime tijd
niet meer bij volle maan worden be
zichtigd. Over de algehele staat van
het monumet is het rapport redelijk
positief.
Rode Kruis staakt hulp
aan delen Mozambique
JOHANNESBURG Functionarissen
van het Rode Kruis hebben het sturen
van voedselhulp naar hongerende, door
de droogte getroffen dorpen in Mocam-
bique gestaakt, omdat zij bang zijn voor
aanvallen door opstandelingen. Dat is
in Zuidafrika bekendgemaakt. Het
hoofdkwartier van het Rode Kruis in
Genève wilde nog niet reageren. Guer
rillastrijders van de verzetsbeweging
Renamo voeren veelvuldig aanvallen
uit in door droogte geteisterde gebie
den, waarop de internationale voedsel
hulp vooral gericht is. Renamo is in een
guerrilla gewikkeld met de regering in
Maputo sinds Mozambique in 1975 on
afhankelijk werd van Portugal.
(Vervolg van de voorpagina)
MOSKOU/ISLAMABAD Voor de ko
mende ronde in de onderhandelingen
tussen Pakistan en Afghanistan, begin
februari in Genève onder auspiciën van
de Verenigde Naties, bestaat volgens de
Russische minister van buitenlandse za
ken Sjevardnadze reeds een „pakket" af
spraken.
De Amerikaanse onderminister van buiten
landse zaken Michael Armacost, die de afgelo
pen dagen in Pakistan gesprekken heeft ge
voerd met het Afghaanse verzet, wilde geen
enkele mededeling doen over de vooruitgang
die zou zijn geboekt in de onderhandelingen.
Westerse diplomaten in Azië zijn van mening
dat het tijdschema voor de terugtrekking van
de Russische militairen geen struikelblok meer
is voor een akkoord. Ook de eis van Moskou
dat een einde dient te komen aan de Ameri
kaanse steun voor het verzet, zou reeds van ta
fel zijn. Wél is de Sovjetunie uit op een nieuw
bewind in Kabul reeds is de bereidheid ge
bleken Najibullah te laten vallen dat de
noorderbuur Moskou vriendelijk gezind is. Een
nieuwe regering in Kabul, geleid door de op dit
moment regerende Democratische Volkspartij
van Afghanistan (DPPA), zal volgens deskun
digen binnen enkele weken na het vertrek van
de Sovjetmilitairen ineen storten. Het vooruit
zicht van een dergelijke „tegenslag" zou voor
Moskou onaanvaardbaar zijn. Het zou ook de
kans verhogen op een burgeroorlog, die er mo
gelijk toe zal leiden dat een Moskou een „vijan
dig gezind" buurland krijgt.
latcher kapt suikerriet
jler het toeziend oog van haar gastheren, kapt Margaret That-
Tr een stengel suikerriet omver. De Britse premier brengt een
!lrdaags bezoek aan Kenya, een voormalige kolonie in Afrika,
jr sinds de onafhankelijkheid in 1963 geen Britse premier
ar op bezoek was geweest.
FOTO: EPA
DEN HAAG De blanke
liberale pers en de zwarte
i kranten in Zuidafrika zijn
het bij wijze van uitzonde
ring hartgrondig eens: aan
de bloedige machtsstrijd
tussen rivaliserende zwar
te groeperingen in de pro
vincie Natal moet een
eind komen. „We begrij
pen niets van dit bloed
bad", schreef de liberale
Star gisteren in een klem
mende oproep de moord
partijen te beëindigen.
Eerder al hadden hoofdredac
teur Percy Qoboza van de
zwarte krant City Press en ad
junct-hoofdredacteur Aggrey
Klaaste van The Sowetan dui
delijk gemaakt dat wat hen
betreft de maat vol is. „De
barbarij in Natal doet ons te
rugvallen in de Middeleeu
wen. Al veel te lang hebben
we dit geweld, dat wordt inge
geven door politiek opportu
nisme, stilzwijgend laten ge
beuren. De meesten van ons
waren gewoon te bang om er
iets, van te zeggen. Maar het
wordt nu toch tijd dat iemand
het lef heeft om deze politieke
gangsters de les te lezen",
schreef Klaaste.
„Ik ben woedend. Woedend
omdat een kind van tien door
schorum en moordenaars is
onthoofd. Het kan me me niet
schelen hoe diep je politieke
hartstochten gaan. Zoiets doe
je niet". Zijn kritiek beperkte
zich niet tot de moordpartijen'
in Natal, maar richtte zich ook
op de „halsbandmoorden" die
de afgelopen jaren in zwang
raakten als middel om met po
litieke tegenstanders af te re
kenen.
De partijen waar Klaaste op
doelt zijn de Zulu-beweging
Inkatha van Chief Gatsha Bu-
thelezi en het Verenigd Demo
cratisch Front (UDF), die nu
al jaar een bloedige strijd om
de macht uitvechten in de
zwarte wijken rond de provin
ciehoofdstad Pietermaritzburg
in Natal.
Dieptepunt
Buthelezi, tegenstander van de
apartheid maai' voorstander
van het kapitalisme, probeert
zijn machtspositie te verster
ken door binnen de structuren
van de staat te opereren. Het
UDF, verwant met de socialis
tisch georienteerde, verboden
verzetsbeweging ANC, weigert
„collaboratie met het systeem"
en beschouwt Buthelezi als
een handlanger van Pretoria.
Sinds het uitbreken van de op
stand in de zwarte woonwij
ken, in september 1984, heeft
politiek geweld het leven ge
kost aan ongeveer 2.600 Zuid-
afrikanen. Tot eind 1985 kon
ongeveer de helft van de do
den op rekening van leger en
politie worden geschreven.
Een derde van de slachtoffers
viel in de categorie die „onder
ling geweld tussen zwarten" is
gaan heten. Maar sindsdien
zijn deze verhoudingen omge
keerd.
Het absolute dieptepunt in
deze laatste categorie is de slag
om de zwarte woongebieden
rond Pietermaritzburg, vroe
ger bekend als een „slaperig
gat in de provincie". Het be
gon vorig jaar met een tiental
doden per maand, maar tegen
het eind van 1987 was de tol
gestegen tot tegen de driehon
derd. Sinds Nieuwjaarsdag zijn
al weer enkele tientallen do
den geteld.
De verwarring is des te groter
omdat Inkatha en UDF niet de
enige kemphanen zijn. De
zwart-bewustzijnsbeweging
AZAPO werpt zich eveneens
op als rivaal van het UDF,
hoewel beiden Buthelezi ver
achtelijk als „collaborateur"
betitelen. Daarnaast profiteren
straatbenden van de chaos
door protectiegelden te eisen,
terwijl de algehele verwarring
ook volop gelegenheid biedt
om oude vetes uit te vechten.
Wapenstilstand
De grote werkloosheid en ge
voelens van uitzichtloosheid in
de verpauperde zwarte wijken
dragen het nodige bij tot het
gewelddadige klimaat. Boven
dien rijst de vraag in hoeverre
de leiders van Inkatha en
UDF nog wel greep hebben op
hun aanhang.
De vredestichtende pogingen
van de (blanke) Kamer van
Koophandel van Pietermaritz
burg lijken op een dood punt.
Inkatha liet deze week weten
dat onderhandelingen geen zin
hebben als niet eerst een wa
penstilstand wordt gesloten.
Ook bemiddelingspogingen
van aartsbischop Desmond
Tutu bleven vruchteloos om
dat Inkatha hem beschouwt
als een sympathisant van UDF
en ANC. Maar zolang de zwar
ten elkaar bestrijden, kunnen
de blanken hun machtspositie
handhaven. „Apartheid", zo
zei aartsbisschop Tutu „ont
neemt zwarte politieke groe
pen de logische en vreedzame
manier om hun aanhang te
meten, namelijk via de stem
bus. En dan wordt de strijd op
straat uitgevochten".
jUSSEL Op het ter-
Nh van het Studiecen-
ttn voor Kernenergie
fe) in het Belgische
ml zijn opnieuw 150 va-
poii met nucleair afval
dat eigenlijk in de
1 mi^dsrepubliek Duitsland
^"jishoort. Dat heeft de
0~jgische staatssecretaris
eken* energie, Firmin Aerts,
„Heieren verklaard na een
■gutslprek met de Westduit-
minister van milieu,
ToePfer-
"laa| gaat om zeer laag radio-
ief afval, maar volgens
Pits blijft het verontrustend
heir 'n waar °P com"
merciele basis afval wordt ver
werkt, zo geknoeid kon
worden. Het gaat om uit de
Bondsrepubliek afkomstig af
val, dat na veïwerking is ver
pakt in, Belgische vaten en in
Mol is opgeslagen. Een woord
voerder van Aerts sloot
woensdag niet uit dat er op
deze manier nog meer Duits
afval illegaal in Mol is achter
gebleven.
Eind vorig jaar werd bekend
dat de Westduitse firma
Transnuklear op grote schaal
geknoeid had met kernafval.
Daarbij bleek dat de controle
procedures, waarvan de nucle
aire industrie altijd hoog had
opgegeven, zo lek zijn als een
mandje. Ruim 300 vaten met
in totaal 200 gram zwaar giftig
plutonium bleken ongemerkt
uit Belgie naar de Bondsrepu
bliek te zijn gebracht. In Mol
werden met kwistige hand
steekpenningen rondgestrooid
om het bedrog mogelijk te ma
ken. De directeur van het
SCK is inmiddels de laan uit
gestuurd. Tegen hem loopt een
justitieel onderzoek.
Zowel het Belgische afval in
West-Duitsland als het Duitse
afval in Mol blijft op zijn
plaats totdat de twee landen
het eens zijn over de exacte
hoeveelheden en stralings
waarden van het wederzijds il
legaal opgeslagen afval, zo
hebben Aerts en Toepfer
woensdag afgesproken. Er
komt een gemeenschappelijke
werkgroep van deskundigen
om het probleem in kaart te
brengen.
rekei
vHVGELUKS
Mstuur eg
nte |elt voor:
losoo
f hal
Jf>an onze correspondent
Het j Frans Boogaard)
^USSEL De Europese
het dagelijks
is g«tuur van de EG, is gis-
*Jen in grote lijnen ak-
'tiEsrd 6eSaan met de
van land-
iwcommissaris An-
n om premies te ge-
voor het tijdelijk
aak laten liggen van
kdbouwgronden.
Crol
Concrete voorstellen worden
half januari voorgelegd aan de
landbouwministers, die dan.
nog vier vergaderdagen de tijd
hebben om het eens te worden
voordat op 11 en 12 februari in
Brussel de regeringsleiders
van de twaalf EG-landen de
hele toekomst van de gemeen
schap weer op hun bord vin
den. De hervorming van het
landbouwbeleid, waarvan de
nieuwe regeling een belangrijk
onderdeel vormt, is daarbij be
palend.
Boeren zouden zelf kunnen
kiezen of zij gebruik gaan ma
ken van de regeling. Doen ze
mee, dan moeten ze wel een
verbintenis aangaan voor min
stens vijf jaar en voor tenmin
ste twintig procent van hun
grond. De hoogte van de pre
mie die ze daarvoor krijgen
wordt afgestemd op de op
brengst van hun akkers. Het
braak laten liggen van gron
den kan als alternatief dienen
voor andere impopulaire EG-
maatregelen, zoals prijskortin
gen en boetes op overproduk-
tie.
JSKE EN WISKE
DE EDELE ELFEN
jpmt
gemand
el
ill \r*r
e' flW
nfw\
e[ B
Oan ben jeteh!
Sn vaanm iet
jti ten ïonnt-
"bril op
\lnt mi^htttm j
NI
is t "v ,y <-> a JsOjs Lrire>
f Waar bomt die bril randaan?! 1 tante,ih...htu.\
[Ihtifb die nof nooit feiten 7
(c) L'ondaaUltgeverl|/Wavery Productions
Ook gisteren bleef het onrustig in de Gazastrook; er werden brandjes gesticht en jongeren gooiden met stenen. Onder druk
van het Israëlische leger hebben Palestijnse leiders vandaag echter afgezien van een massale actie van burgerlijke
ongehoorzaamheid. foto af
JERUZALEM Israël is
niet van plan zich iets aan
te trekken van de resolu
tie van de Veiligheids
raad, waarin de joodse
staat is opgeroepen af te
zien van de uitwijzing van
Palestijnse activisten. Ter
wijl de onrust in de bezet
te Gazastrook en op de
Westelijke Jordaanoever
weer oplaaide, verdedigde
minister van defensie Ra
bin gisteren de deportatie
als „een gewettigd en
doeltreffend middel in af
zonderlijke, bijzondere za
ken".
Het steekt de Israëlische lei
ders vooral dat de Verenigde
Staten dinsdagavond in de
Veiligheidsraad voor de reso
lutie stemden. Minister Peres
van buitenlandse zaken en mi
nister Rabin van defensie uit
ten hun spijt over de houding
van de VS. ,;De Amerikaanse
stem betekent een zware slag
voor de betrekkingen tussen
onze beide landen", aldus Pe
res.
Minister van defensie Rabin
verdedigde in het parlement,
de Knesset, de voorgenomen
deportatie van de Palestijnen.
Hij zei verder dat het Israëli
sche leger sinds de onrust op 9
december uitbrak, 1.978 Pales
tijnen heeft gearresteerd, een
veel hoger aantal dan tot dus
ver bekend. Het leger had on
geveer 1.200 aanhoudingen ge
meld. Van de arrestanten zijn
er inmiddels 908 weer op vrije
voeten gesteld.
De Israëlische soldaat die zon
dag in Al Ram op de Westelij
ke Jordaanoever een 25-jarige
Palestijnse vrouw doodschoot
die op haar balkon de was op
hing, is gisteren weer in ae
dienst opgenomen. Hij was ge
schorst hangende een onder
zoek. Maar volgens een
woordvoerder is daaruit geble
ken dat de soldaat, die een
Palestijnse jongen achtervolg
de die stenen gooide, in de
lucht heeft geschoten waarbij
de vrouw per ongeluk werd
gedood.
In de bezette gebieden was het
woensdag opnieuw onrustig.
Bij anti-Israelische protesten
in diverse plaatsen werden
stenen en flessen gegooid naar
voertuigen en soldaten. Op de
Westelijke Jordaanoever was
voor verscheidene steden een
uitgaansverbod afgekondigd.
Henck Arron wordt de nieuwe
vice-president van Suriname
FOTO: ANP
PARAMARIBO Ir. R.
Shankar is namens het
Front voor Democratie en
Ontwikkeling presidents
kandidaat in de verkiezin
gen van 12 januari in Suri
name. Hij moet twee der
de meerderheid van de
Nationale Assemblee krij
gen, om president te
worden. Kandidaat voor
het vice-presidentschap is
Henck Arron.
Het is niet bekend of de ande
re partijen in de volksverte
genwoordiging kandidaten
zullen stellen. Indien dit wel
het geval is, maken zij echter
geen schijn van kans omdat
het Front over meer dan twee
derde van de zetels in dit
hoogste staatscollege beschikt.
De president en de vice-presi
dent worden op 25 januari
beëdigd. Nederland behoort tot
de landen die voor de inaugu
ratieplechtigheden zullen
worden uitgenodigd.
Shankar, die eerder een minis
terpost vervulde, was tot 1980
directeur van de stichting voor
de ontwikkeling van machina
le landbouw.* Arron was pre
mier en minister van algeme
ne en buitenlandse zaken van
1973 tot 1980. In laatstgenoemd
jaar werd hij afgezet bij de
coup van de sergeants onder
leiding van Desi Bouterse.
Volgens het persbureau SNA
hebben leden van het Jungle
Commando van Ronnie
Brunswijk gisterochtend een
aanval uitgevoerd op een
legereenheid nabij Patamacca
in het oosten van Suriname.
De rebellen zouden onder lei
ding hebben gestaan van blan
ke huurlingen. Het is niet dui
delijk of er slachtoffers zijn
gevallen.
Pokigron
Amos Wako, de Kehiase VN-
vertegenwoordiger voor de
mensenrechten zal onderzoek
gaan doen naar de gebeurte
nissen in het bosnegerdorp Po
kigron. Het afgelopen week
einde zouden daar zes mensen
zijn neergeschoten door het
nationale leger. Een zevende
bosneger is levensgevaarlijk
gewond geraakt. Hij is van
daag onder begeleiding van
het Rode Kruis overgebracht
naar de hoofdstad Paramaribo.
Het Front voor Democratie en
Ontwikkeling bleek in een re
actie zeer „ongelukkig" te zijn
met het jongste bloedbad,
maar was tevreden over de
snelle aanpak 'van Bouterse,
die inmiddels heeft geresul
teerd in de aanhouding van
enkele militairen. De PvdA-
woordvoerder van Suriname.
Jan Pronk, heeft minister Van
den Broek van buitenlandse
zaken om een reactie gevraagd
op de moordpartij in Pokigron.
MOSKOU Aeroflot, de
grootste luchtvaartmaat
schappij ter wereld en een
van de Sovjetrussische or
ganisaties die het minst te
lijden heeft gehad van de
hervormingen, voelt nu
ook dat de wind vanuit
een andere hoek waait.
Met ingang van het nieu
we jaar zijn nieuwe regle
menten van kracht, waar
door Aeroflot meer reke
ning gaat houden met de
passagiers.
dering inhoudt omdat passa
giers bij Aeroflot altijd op de
tweede plaats komen, is be
loofd dat vertragingen voort
aan vergoed zullen worden
door de daarvoor verantwoor
delijke vliegmaatschappij of
het luchthavenpersoneel.
Het nieuws is zowel met een
zucht van verlichting als met
scepsis vernomen door de Sov
jetrussische luchtreizigers, die
er inmiddels aan gewend zijn
om tamelijk onhoffelijk be
handeld te worden. Ondanks
het feit dat het motto van Ae-
rolflot luidt: „snelheid en com
fort", heeft de hal van de
luchthaven, met name in de
winter, veel weg van een
vluchtelingenkamp als gevolg
van de grote aantallen ge
strande passagiers.
Exacte gegevens omtrent de
omvang van de Aeroflot-vloot
worden nooit verstrekt, omdat
die beschouwd worden als een
militair geheim. Maar geschat
wordt dat er dagelijks onge
veer vierduizend lijnvluchten
gemaakt worden met zo'n
tweeduizend yliegtuigen. Per
jaar worden meer dan hon
derd miljoen passagiers ver
voerd.
Het dagblad Izvestia loopt
voorop in een officiële media-
kruistocht tegen de slechte, en
soms ronduit gevaarlijke, dien
sten van Aeroflot. „De relatie
tussëh passagiers en luchttran
sport is tot nu toe verre van
plezierig geweest. Er werd
veel geëist van degenen die
gebruik wensten te maken
van Aeroflot, terwijl de dienst
baarheid van het luchtvaart-
personeel tegenover de passa
giers minimaal was", zo
schrijft Izvestia.
„Deze situatie gaat nu veran
deren. Als gevolg van de nieu
we economische voorwaarden
is Aeroflot sinds 1 januari ver
plicht een geldelijke vergoe
ding uit te keren aan alle pas
sagiers die, op wat voor ma
nier dan ook, niet op tijd kun
nen vertrekken", vervolgt de
krant. Maar luchtvaartdeskun-
digefl voorspelden afgelopen
weekend al dat dit nieuwe sy
steem een chaotisch bureau
cratisch tijdperk zal inluiden.
De onbeschoftheid van de Ae-
roflot-medewerkers is al bijna
legendarisch onder de Sovjet
russische luchtreizigers. Bui
tenlanders worden beter, hoe
wel nog steeds niet naar beho
ren, behandeld. Zij kunnen
immers beschikken over de
zogeheten Intourist facilitei
ten. Een buitenlandse passa
gier die toevallig verzeild
raakt in de voor Sovjetrussen
bestemde vertrekhal voor bin
nenlandse vluchten staat
meestal peiplex van de enor
me chaos die daar heerst
CHRISTOPHER WALKER
(c) The Times. Lonctón
