3
orthals Altes betuigt
amilie Heijn medeleven
I
'en ontvoeringszaak
van brief tot brief
fel Klasse
1 apart
£ekbc6oitt(Mit
|hold hoopt op gouden tip van ontvoerders zelf
TRENGERE STRAFFEN BU ONTVOERINGEN
„Ontvoerders Heijn
wilden Rembrandts
onder diamanten"
NENLAND
DINSDAG 29 DECEMBER 1987 PAGINA S
èemendaal
Ahold-concern
dat de „gouden
over de verblijf-
Its van Gert Jan
n van één van de
roerders of direct
ikkenen zélf zal
De Ahold-bestuurder gaf
toe, dat de ongebruikelijk
hoge beloning - naar Ne
derlandse begrippen een
recordbedrag - door de
familie en het concern sa
men op tafel wordt ge
legd. Het bedrag van één
miljoen gulden is volgens
Zwartendijk zorgvuldig
gekozen. „De bedoeling
van de beloning was zo
veel mogelijk mensen te
-—--o - prikkelen om mee te den-
„buit" slecht bedeeld ken in deze ontvoerings-
_ij, zal trachten de één zaak. We hebben uitein
de.- to delijk gekozen
voor een
rond bedrag van één mil
joen omdat dit aantrekke-
Zwartendijk van
lid houdt er rekening
je dat een ontvoerder
Jbij de verdeling van
«^oen gulden binnen te
die gisteren werd
lieloofd.
lijker is dan een half mil
joen. Twee miljoen gul
den is daarentegen niet
aantrekkelijker dan één
miljoen".
Overigens heeft de raad
van bestuur van het
Ahold-concern Gert Jan
Heijn nieuwe richtlijnen
opgesteld voor de per
soonlijke beveiliging van
topmensen. Zo is het de
zes leden van de raad van
bestuur ontraden nog lan
ger alleen per auto te rei
zen. Zoals bekend zat
Gert Jan Heijn alleen in
zijn auto toen hij woens
dagmorgen negen sep
tember aan de Hoge Duin
en Daalse weg in Bloe-
mendaal spoorloos ver
dween.
Over verdere maatrege
len wil Zwartendijk uit
veiligheidsoogpunt geen
mededelingen doen. „Wij
hebben ons extra bevei
ligd. Dat is logisch, met
zo'n ontvoeringszaak in
het achterhoofd. Het is
niet zo dat de directie
maatregelen dwingend
heeft voorgeschreven. Ie
dere Ahold-werknemer
blijft recht houden op een
zekere privacy".
Na afloop van de perscon
ferentie gisteren in Bloe-
mendaal, liet Zwartendijk
zich door zijn zoon naar
huis rijden. „Mijn zoon is
vandaag mijn chauffeur"
zei hij lachend. Uit veilig
heidsoogpunt? Zwarten
dijk: „Jazeker. Mijn
chauffeur heeft vandaag
een vrije dag. En alleen
rijden lijkt me toch niet
verstandig".
PAUL KOOPMAN
In een
advertentie
loven de
familie Heijn en
het Ahold-
concern
vandaag een
miljoen gulden
(of een
gedeelte
daarvan) uit
voor concrete
aanwijzingen
die tot een
oplossing in de
ontvoerings
zaak leiden.
:N HAAG - In de brief
hij gisteren over de
'oeringszaak van Ger-
Jan Heijn aan de
'eede Kamer heeft ge-
lurd, maakt minister
irthals Altes van justitie
drie keer toe gewag
yEtn zijn opvatting dat de
hold-topman niet meer
eft. In de inleiding van
-• jn brief betuigt Korthals
ïtes zijn medeleven
het het verlies dat de
ptgenote en kinderen
in het slachtoffer en
b naaste familie, naar
tniddels wel moet
orden aangenomen,
jbben geleden",
lerop schrijft de minister:
wil ook kracht en wijs-
toewensen aan Ahold
als onderneming en alle
h haar verbonden mede-
ijrkers, nu het ervoor ge-
Ipden moet worden dat de
Jer Heijn zijn plaats in de
")d van bestuur niet meer
1 innemen". Ten slotte con-
ideert Korthals Altes, na
diens mededeling dat de ont
voerders sinds de laatste op
roep van de familie op 21 de
cember niets meer van zich
hebben laten horen, het vol
gende: „Het feit dat deson
danks geen vrijlating van de
heer Heijn heeft plaatsgevon
den. leidt tot de welhaast on
afwendbare conclusie dat de
heer Heijn niet meer in leven
is. Met bitterheid en smart
moet worden vastgesteld dat
hoogstwaarschijnlijk een gru
welijk misdrijf zich in haar
ernstigste gevolgen heeft vol
trokken".
De minister doet in zijn brief
een aantal voorstellen om de
strafmaatregelen in verband
met ontvoering en andere
ernstige geweldsmisdrijven te
verscherpen. Enkele van die
voorstellen zijn al vervat in
een wetéontwerp dat begin
december bij de Tweede Ka
mer is ingediend. De kern
daarvan is dat de maximum
gevangenisstraf voor ontvoe
ring of gijzeling wordt ver
hoogd van twaalf tot vijftien
jaar. Als het betreffende mis
drijf de dood van het slachtof
fer ten gevolge heeft, kan een
levenslange gevangenisstraf
worden opgelegd. In deze ge
vallen kan volgens het wets
ontwerp te allen tijde het
eventueel door de ontvoerders
geïnde losgeld worden terug
gevorderd.
Meer druk
Verder overweegt de minister
een wetsontwerp in te dienen
met maatregelen om meer
druk te kunnen uitoefenen op
terugbetaling van verkregen
losgeld. Momenteel kunnen
ontvoerders een extra gevan
genisstraf krijgen van zes
maanden als het geïnde los
geld niet achterhaald kan
worden of als de verbeurd
verklaarde goederen van de
ontvoerders onvoldoende geld
opbrengen. Korthals Altes wil
dat deze extra gevangenisstraf
wordt verhoogd. Tevens vindt
hij dat ontvoerders van wie
de buit niet of slechts gedeel
telijk is achterhaald, voortaan
niet meer in aanmerking mo
gen komen voor vervroegde
invrijheidstelling.
De minister laat voorts een
onderzoek uitvoeren naar de
mogelijkheid om ook het
voorbereiden van een gijze
lingsactie, een ontvoering of
een gewapende overval op
banken Of waardetransporten
strafbaar te stellen. Op dit
moment zijn voorbereidende
criminele handelingen alleen
strafbaar als het gaat om han
del in drugs. Ten slotte laat de
bewindsman onderzoeken of
straffen kunnen worden op
gelegd aan degenen die mis
bruik maken van gegevens
die worden verkregen uit het
afluisteren van politiezenders.
Korthals Altes is tot dit laatst
genoemde voornemen geko
men naar aanleiding van de
gebeurtenissen in de vroege
ochtend van vrijdag 27 no
vember, toen een deel van het
losgeld bij Arnhem aan de
ontvoerders van Heijn werd
overgedragen. Radio-ama
teurs hebben die nacht even
na vijven aan de hand van
opgevangen gecodeerde mobi-
lofoonberichten het actiege
bied van verschillende poli-
tie-eenheden weten te lokali
seren.
Samenwerking
„Een aantal hunner", aldus de
minister, „heeft medewerkers
van persorganen op de hoogte
gesteld en anderen hebben
Minister Korthals Altes van justitie.
zich ter plaatse begeven. De
zeer vergaande technische
mogelijkheden van deze ama
teurs, hun onderlinge samen
werking en het gebruik dat zij
van de aldus verkregen infor
matie maakten, is gebleken
veel groter te zijn dan tot dus
verre bekend was".
De minister wijst er met klem
op dat de politie die nacht, in
tegenstelling tot wat de dag
daarna in de media is gemeld,
géén gebruik heeft gemaakt
van „open" communicatiever
bindingen. De afgeluisterde
opnamen die het NOS-jour-
naal liet horen, waren enkele
uren later gemaakt. Het be
trof in dit geval een porto-
foongesprek tussen twee poli
tiefunctionarissen. Korthals
Altes ontzenuwt ook de be
richten als zou de politie die
bewuste nacht voortdurend
Directeur Rijksm useum mineralogie:
LEIDEN „Ze vroegen om D-loepzuiver, dat geldt
zo'n beetje als de Rembrandts onder de diamanten. Het
is heel begrijpelijk dat het niet lukte om zo'n grote
hoeveelheid van die diamanten in zo'n korte tijd bij el
kaar te krijgen. Ik ben er een beetje beduusd van als ik
hoor dat de ontvoerders daar direct op reageerden met
een straf (zij stuurden de bril van Gerrit Jan Heijn
naar Ahold, red.)".
Dat zegt prof. dr. PC
Zwaan, directeur van het
Rijksmuseum voor Geologie
en Mineralogie in Leiden
over de hoeveelheid en soort
diamanten die de ontvoer
ders van Gerrit Jan Heijn
onder andere als losgeld eis
ten. Zwaan gaf in oktober
adviezen over de beoordeling
van de door het Ahold-con
cern met dat doel te kopen
diamanten.
Zwaan benadrukt dat hijzelf
of zijn medewerkers niet bij
de feitelijke aankoop betrok
ken waren. „Het bericht dat
daarover in de krant ver
scheen, verraste me nogal. Ik
heb de stenen ook niet ge
zien. Ik heb alleen aan wij-'
zingen gegeven over hoe de
diamanten te beoordelen"
Volgens Zwaan zijn de dia
manten waarschijnlijk in
Londen gekocht, maar zijn
dergelijke stenen ook in Am
sterdam of Antwerpen aan te
kopen. Het lukte Ahold ove
rigens niet om de gevraagde
diamanten in de daarvoor
gestelde zeer korte tijd te
vergaren. Daarvoor zou een
half jaar nodig zijn.
Uiteindelijk werd een grote
re hoeveelheid kleinere ste
nen gekocht: 1236 stuks, van
gemiddeld 0,8 karaat (in to
taal 975 karaat) met een
waarde van 7,7 miljoen gul
den. Daarnaast eisten de ont
voerders ook een groot be
drag in contanten.
Of de ontvoerders kenners
van edelstenen zijn, is vol
gens Zwaan moeilijk te zeg
gen. „Het is net zoiets als
wanneer schilderijen worden
geéist en dat moeten uitslui
tend Rembrandts zijn. Is zo
iemand dan een kenner?"
FOTO: DIJKSTRA
met helikopters en vliegtui
gen in de buurt zijn geweest
„Tot enkele uren na de afle
vering van het gedeelte van
de losprijs zijn helikopters en
vliegtuigen niet in de buurt
van de plaats van overdracht
geweest. De beelden die op
het NOS-journaal werden ge
toond, zijn pas om 08.45 ge
maakt".
DICK VAN RIETSCHOTEN
RLEM Min of
gedwongen door de
kfrmatiestop is er in di-
*rie media de laatste
t inden flink gespecu-
lofd over de wijze waar-
)a Koninklijke Ahold en
"■familie Heijn met de
'^Voerders hebben ge-
8 municeerd. Hoe de
nJacten in eerste instan-
n^erden gelegd, hoe er
at lizaam via krante-ad-
elgenties en brieven tot
dejraken werd gekomen,
nrJ afspraken geheel of
feitelijk de mist ingin-
rvae en hoe het toch kwam
un de ontvoerde na zo
ol dagen angstig avon-
maar niet uit de
it van de ontvoerders
worden gehaald.
'e I
rok is bij de speculaties de
Nk misgeslagen; wie niet
die niet wint, zo leek
•n daar het devies. De po-
- op een zeker moment
ieel buitenspel maar nooit
werkeloos heeft een
[3 dagboek van de zaak bij-
iden. Het is het verhaal
12 dagen spanning, ook
politiemensen. Het ver-
a"!„van brief tot brief".
—eerste brief arriveert op za-
ïg 12 september. Hierin
lt geschreven dat Heijn is
o»
tin i
mijht
rdl w
ontvoerd en dat het hem goed
gaat. Bewijzen daarvoor geeft
de brief niet. De brief vraagt
wel om een bepaalde reactie.
In vier kranten moet volgens
de eis van de ontvoerders op
maandag 14 september in de
avondbladen en de volgende
morgen in de ochtendbladen,
een advertentie komen te
staan. De tekst moet luiden:
„Johan, heb je me gisteren in
de trein niet willen zien? Ma
ria".
Bandje
Naar aanleiding van deze ad
vertentie volgt er op donder
dag 17 september een tweede
brief, waarvan de inhoud bijna
van dezelfde orde is als die
van de eerste. Als bewijs dat
de heer Heijn is ontvoerd stu
ren de ontvoerders een casset
tebandje met de stem van de
heer Heijn en diens autosleutel
van de Audi 200. Op het band
je zegt de heer Heijn, dat hij op
woensdagmorgen 9 september
is ontvoerd en dat hij zich tot
dat moment goed voelt. Op dat
moment is er geen enkele twij
fel meer mogelijk: de heer
Gerrit Jan Heijn is ontvoerd
en de brieven zijn van de ont
voerders.
Pas op zaterdag 19 september
kan een nieuwe advertentie
worden geplaatst met de tekst:
„Johan. Ik herkende je stem
in de trein. We moeten praten.
Maria". Daarmee werd aange
geven dat het cassettebandje
Was ontvangen. Tevens werd
ook duidelijk gemaakt, dat de
familie bereid is om te onder
handelen.
Losgeldeis
Uit de vierde brief - bezorgd
op woensdag 30 september -
blijkt dat de ontvoerders de
advertenties en de gekozen re
dactie hebben begrepen. In
deze brief komt eindelijk de
losgeldeis op tafel: een bedrag
van ongeveer f 8,4 miljoen in
verschillende Dinnen- en bui
tenlandse valuta en in diverse
coupures. In totaal gaat het om
12.000 bankbiljetten, die per
soort en per duizend, moeten
worden gebundeld, met om
elke bundel een stevig stuk
elastiek.
Bovendien eisen de ontvoer
ders 1.000 eerste klas geslepen
diamanten, elk ter grootte van
een bepaald karaatgehalte. Het
gaat om in totaal 700 karaat
van excellente kwaliteit, de
zogenaamde D-zuivere. De
ontvoerders gaan er in de
brief van uit dat het losgeld en
de diamanten niet onmiddel
lijk voorhanden zijn en in een
te plaatsen advertentie moet
aangegeven worden wanneer
er over de diamanten beschikt
kan worden.
Nu doemen voor de familie
grote problemen op. Na een
uitgebreide consultatie in de
diamantwereld blijkt namelijk
dat het minstens een half jaar
kost om de geëiste diamanten
van de excellente D-zuivere
De inhoud van de brieven van de
kwaliteit beschikbaar te heb
ben, als ze al leverbaar zijn.
De aankoop van de diamanten
zal bovendien naar verwach
ting gepaard gaan met veel
publiciteit. Daarom wordt be
sloten om de ontvoerders een
ander voorstel te doen. Daar
toe wordt op 2 oktober een ad
vertentie geplaatst met de vol
gende inhoud: „Maria. Zo kun
nen we niet blijven praten. Je
voorstel is uitgesloten. De 12
bundels liggen vandaag klaar.
Johan". Met de 12 bundels
wordt uiteraard het geld be
doeld.
Uit de vijfde brief van de ont
voerders, die op 6 oktober
wordt bezorgd, blijkt dat de
ontvoerders niet akkoord gaan
met deze reactie. De heer
Heijn wordt hiervoor gestraft
en mag niet meer lezen. Z'n
bril wordt meegestuurd. De
straf voor de familie is een
verhoging van het losgeld met
100.000.
Linkerpink
Op 14 oktober volgt de zesde
brief, de meest dramatische
van alle. De ontvoerders stel-
SKEENWISKE DE EDELE ELFEN
(c) Standaard UHö«verl|/Wavory Productions
(ADVERTENTIE)
in demisec, brut
en brut rosé.
ontvoerders werd gisteren tijdens
len dat zij geen belangstelling
hebben voor het gedane voor
stel. En als bewijs dat het de
ontvoerders ernst is sturen ze
in een filmkokertje een deel
van de linkerpink van de heer
Heijn mee. De losgeldeis wordt
herhaald, evenals de diaman-
teneis.
De onmogelijkheid om binnen
redelijke termijn over de
geëiste diamanten te kunnen
beschikken, noopt de familie
de volgende advertentie te
plaatsen: „Maria. Ik neem over
vier dagen contact met je op.
Johan. P.S. Boodschap begre
pen. Wij hebben onze uiterste
best gedaan. De 13 bundels zijn
er. Helaas niet alle stenen vol-
fens gestelde eisen verkrijg
bar. Kopen daarom een gro
ter aantal volgens best haalba
re specificaties met dezelfde
totale financiële waarde".
Op woensdag 21 oktober arri
veert de zevende brief. Daarin
laten de ontvoerders weten dat
zij akkoord gaan met de voor
stellen. De ontvoerders eisen
dat een Ahold-medewerker
het losgeld brengt. Deze wordt
door hen Rosa genoemd. Op
vrijdag 23 oktober verschijnt
in de advertentiekolommen de
door de ontvoerders geëiste
advertentie: „Henk, ik rijd in
een rode Opel Kadett Hatch
back 1.2 SC met het kenteken
RG-48-SX, zo kun je me her
kennen. Rosa". Besloten wordt
op diezelfde dag, in dezelfde
advertentiekolommen, ook een
Maria- en Johan-advertentie
te plaatsen. Daar zijn volgens
de politie redenen voor. Aller
eerst wil men een levensteken
van de heer Heiin, alvorens
het losgeld (het geld en de dia
manten) wordt overgedragen.
Het aantal diamanten bedraagt
1.236 (975 karaat). Waarde:
ƒ7,7 miljoen. De tekst van de
advertentie luidt: „Maria, ik
durf echt niet alleen. De eerst-
fenoemde heer in jouw eerste
rief gaat met me mee. Wij
stellen voor de bagage pas af
te leveren nadat onze baas tij
dens zijn 'laatste beloofde in
structie de volgende vraag
heeft beantwoord: 'Hoe heette
de zwarte kruier op Sint
Maarten?' Johan"
Cassettebandje
Dat de ontvoerders deze Ma
ria- en Johan-advertentie,
de persconferentie in Bloemendaal bekendgemaakt.
naast de Henk- en Rosa-adver-
tentie, ook lezen wordt duide
lijk uit de achtste brief, die op
dinsdag 27 oktober per post
wordt bezorgd. In deze brief
stellen de ontvoerders, dat de
in de advertentie eerstge
noemde heer het losgeld mag
rijden, maar dan alleen. De
brief geeft geen antwoord op
de vraag aan „onze baas'
Twee dagen later bevat de ne
gende brief een cassettebandje.
Daarop spreekt weliswaar de
heer Heijn, maar het antwoord
op de vraag: „Hoe heette de
zwarte kruier op Sint Maar
ten?" geeft hij niet. Op de cas
sette telt de heer Heijn van elf
tot en met negentien. In de be
geleidende brief van de ont
voerders wordt duidelijk
waarom. Zij maken daarin
duidelijk dat de geestelijke en
medische toestand van de heer
Heijn hulpbehoevend is.
Naar aanleiding van deze ne-
fende brief èn het cassette-
andje worden op vrijdag 30
oktober weer twee adverten
ties geplaatst. De Henk- en
Rosa-advertentie luidt: „Henk.
Ik wil graag rijden, maar heb
de band nog niet ontvangen.
Rosa". Daarnaast wordt een
nieuw gedateerd levensteken
gevraagd in een Maria- en Jo
han-advertentie.
Op woensdag 4 november
wordt per post de tiende brief
bezorgd. De gevraagde kleu
renfoto van de heer Heijn, met
een recente krant, wordt door
de ontvoerders niet gestuurd.
In deze brief wordt ook geen
ander levensteken verstrekt.
De ontvoerders schrijven dat
de heer Heijn het lichamelijk
redelijk maakt, ondanks het
feit dat hij wat is afgevallen.
Geestelijk gaat het hem echter
niet zo goed. Op donderdag 12
november volgt de brief met
instructies voor het rijden met
het losgeld en de diamanten.
Dat moet diezelfde avond ge
beuren.
Okura-hotel
De chauffeur dient zich 's a-
vonds om 23.00 uur te vervoe
gen bij de receptie van het
Okura-hotel in Amsterdam.
Hij moet daar wachten tot
door de ontvoerders telefo
nisch contact met hem wordt
opgenomen. Er zal worden ge
vraagd naar de heer Rosa. De
ontvoerders laten overigens in
hun brief weten dat, als zij er
niet in slagen contact te ma
ken, de afspraak 24 uur wordt
uitgesteld. Als na enige uren
wachten er nog geen telefoon
tje bij de receptie is binnenge
komen, besluiten justitie en
politie dat deze het hotel moet
verlaten. Een halfuur na ver
trek van de heer Rosa wordt
er naar de receptie van het
Okura-hotel gebeld en naar
hem gevraagd. Ondanks het
feit dat hij er niet meer is,
wordt er toch voor hem een
boodschap doorgegeven. Hij
moet rijden naar Alkmaar,
waar langs de A9, ter hoogte
van hectometerpaal 70.7, de
volgende instructie ligt. Deze
is bevestigd op een beton-
straatklinker. Deze instructie
verwijst naar parkeerplaats De
Hom, langs de A7, ter hoogte
van Abbekerk, tussen Den
Oever en Hoorn. Aldaar is
eveneens op een betonstraat-
klinker een instructie aange
troffen, die verwijst naar een
parkeerplaats even voorbij
Monnickendam, langs de N
247, richting Amsterdam. Daar
is niets meer aangetroffen.
Besloten wordt dat de rijder
van het losgeld en de diaman
ten zich op vrijdagavond 13 no
vember opnieuw in de buurt
van de receptiebalie van het
Okurahotel in Amsterdam zal
ophouden en daar op telefo
nisch contact van de ontvoer
ders met hem moet wachten.
Opnieuw posteert de losgel
drijder zich in het Okura-hotel
in afwachting van het telefo
nisch contact, dat echter van
de zijde van de ontvoerders
niet komt.
Besloten wordt in de ochtend
en avondbladen van maandag
16 november de volgende ad
vertentie te plaatsen: 'Johan,
ik heb tweemaal tevergeefs op
je bericht gewacht. Maria'.
Rijden
Na een twaalfde brief komt in
de vroege ochtenduren van
vrijdag 27 november (om
streeks half drie) komt het te
lefoontje binnen met de mede
deling dat de heer Rosa moet
rijden naar kilometerpaal 75.2
op de Rijksweg 12 (Utrecht-
Arnhem). Hij vindt daar een
FOTO: CEES VERKERK
betonstraatklinker met daar
aan een briefje bevestigd met
de mededeling om door te rij
den naar paal 117.3 aan diezelf
de autosnelweg Daar aange
komen vindt hij één meter
rechts van de paal op dezelfde
wijze een opdracht die erop
neer komt aat hij de gehele
partij diamanten, alsmede de
bundels bankbiljetten moet de
poneren in een plastic zak, die
hij zal aantreffen op een even
eens in de opdracht aangege
ven plek. Nadat hii dit deel
van het losgeld heeft gedepo
neerd, moet hii gaan naar een
Albert Heijn-filiaal in Arn
hem. Daar arriveert hij voor
een gesloten deur. De heer
Rosa gaat demonstratief voor
de deur van het filiaal staan
en voelt een aantal malen aan
de deurknop om daarmee aan
te geven, dat eventueel in de
omgeving aanwezige ontvoer
ders weten, dat hij de winkel
niet in kan. Later is vastge
steld dat- er tussen het moment
van aankomst van de heer
Rosa en het tijdstip waarop hii
het pand binnen kon, viermaal
is gebeld.
Nog één kans
Op woensdag 9 december
drie maanden nadat de heer
Heijn is ontvoerd wordt de
dertiende brief ontvangen. Het
is niet duidelijk of dit naar
aanleiding is van de openbare
oproep van mevrouw Heijn op
3 december op de televisie of
naar aanleiding van de half
gelukte geldoverdracht op
vrijdag 27 november. De ont
voerders geven nog één kans.
In hun brief stellen zij dat de
heer Heijn met Kerstmis weer
thuis kan zijn Daartoe moet
op vrijdag 11 december in de
vier kranten de volgende ad
vertentie worden geplaatst:
„Annie van harte gefeliciteerd
met je jubileum. Gerard". Bo
vendien moet de lsogeldrijder
's nachts weer bereikbaar zijn
op het telefoonnummer van
het Ahold-concern in Zaan
dam. Tevens moet hij 's nachts
terecht kunnen in alle AH-
winkels. Van de ontvoerders is
na de dertiende brief niets
meer vernomen.
ARJEN VAN DER SAR
