Politie speelt niet alle troeven uit
'Goede vraag maar ik geef geen antwoord'
Stille getuigen
I ontvoerders, wat
Jn dat voor mensen?
COMMISSARIS SIETSMA EN DE SCHIJN-OPENHEID:
TJOLLEN
hi iMoerj
ENLAND
üeidóa&ywuvnt
DINSDAG 29 DECEMBER 1987 PAGINA 3
vtdader mogelijk uit
\ijssel of Gelderland
i
/IENDAAL - „Sa-
„satanisch",„ri-
direct betrokke-
j de ontvoering van
fjan Heijn gebrui-
jeze omschrijvingen
ontvoerders en
iraktijken. Met be-
een aantal ge-
ëskundigen en er-
Irechercheurs heeft
fitie zich de laatste
beeld gevormd
tegenstanders in
^rbide „schaakpar-
nu al 112 dagen
van de zogeheten tweede ge
neratie. Het zou hierbij wel
gaan om iemand die in Neder
land is opgevoed Deskundigen
op het gebied van dialecten
wijzen erop dat de stem ook
heel goed zou kunnen zijn van
iemand uit Overijssel of Gel
derland.
(Vervolg van de voorpagina)
BLOEMENDAAL Politie
woordvoerders hebben toegege
ven dat ze lang niet al hun troe
ven hebben uitgespeeld met de
aanwijzingen die gisteren aan
het publiek zijn voorgelegd in
zake de ontvoering van Gerrit
Jan Heijn. Met name de opname
van de stem van een ontvoer
der, die via radio en televisie is
afgedraaid, is niet de enige
band waarover men beschikt, zo
geeft onderzoeksleider Munting
toe. Op het Ahold-hoofdkantoor
in Zaandam is nog een „zeer in
teressant" gesprek met een ont
voerder opgenomen, dat voorlo
pig niet zal worden vrijgegeven.
„We hebben nog meer interessant
materiaal dat we in verband met de
latere bewijsvoering liever nog even
vasthouden. Dan kunnen verdachten
van hun afgelegde verklaringen
nooit zeggen dat ze die uit de media
hebben vernomen", aldus Munting.
Inmiddels is ook duidelijk geworden
dat de ontvoerders niet meer dan
450.000 gulden van het losgeld in
handen hebben gekregen. Wel heb
ben ze alle diamanten, in totaal 1236
stuks, met een gezamenlijke waarde
van 7,7 miljoen in hun bezit. De poli
tie heeft de internationale diamant
handel inmiddels voorzien van lijsten
met omschrijvingen van de stenen
die de ontvoerders in handen heb
ben. Woordvoerders wilden niet in
gaan op de vraag of de stenen ge
merkt zijn of anderszins te traceren
zijn. Alle banken zijn inmiddels voor
zien van lijsten waarop de nummers
van de geleverde bankbiljetten staan.
De politie heeft met een ruim hon
derd man tellend rechercheteam in
de loop van de ontvoeringszaak ruim
tweehonderd locaties in Nederland
en over de grens onderzocht naar
aanleiding van tips. Daarbij werd in
toenemende mate gebruik gemaakt
van de diensten van plaatselijke poli
tiekorpsen. Een groot aantal tips
bleek na verloop van tijd geen ver
band te houden met de ontvoerings
zaak, maar met andere criminele
aangelegenheden. Een groot aantal
onderzoeken naar strafzaken in het
hele land blijkt door de tips van het
publiek over het „dode punt" te zijn
heengeholpen, andere zaken konden
zelfs meteen worden opgelost. Opval
lend is daarbij dat het in het meren-
Volgens de Amsterdamse politiecom
missaris Sietsma - als adviseur bij het
onderzoek betrokken - heeft de zaak
de politie tot op heden zeker „enkele
miljoenen guldens" gekost. Het Haar
lemse onderzoeksteam is vandaag
met inzet van alle beschikbare krach
ten begonnen met het nagaan van de
tips die sinds gistermiddag zijn bin
nengekomen. Volgens onderzoekslei
der Munting moeten de ontvoerders
vrijwel zeker in Nederland worden
gezocht, al lopen er ook lijnen naar
het buitenland.
BLOEMENDAAL
Zonder een spoortje van
vermoeidheid vlijt Kees
Sietsma zich bevallig
neer op één van de trap
pen in het stadhuis van
Bloemendaal. Half ach
terover liggend, steunend
op een arm, gaat hij „en
petit comité" nog even
door met het beantwoor
den van de onophoudelij
ke stroom vragen. En op
nieuw zegt hij, net als tij
dens de officiële perscon
ferentie, hoofdzakelijk
dat hij niets wil zeggen.
Sietsma, strategisch als
altijd over wat uiteinde
lijk niet veel meer dan
schijn-openheid blijkt te
zijn: „Over onze taktiek
in de ontvoeringszaak
van Gerrit Jan Heijn
hebben we alles verteld,
maar over onze techniek
zeggen we niets. Dat vin
den we veel te link, zeker
met het ook op mogelijke
nieuwe affaires".
Sietsma werd aan het opspo
ringsteam toegevoegd, vooral
vanwege zijn ervaring met de
ontvoering van Heineken en
Doderer. Officieel heette hij
adviseur van het honderd
man tellende rechercheteam,
zelf beschouwde hij zich als
„een meerwaarde", maar uit
alles blijkt dat hij gewoon de
grote leider was. Sietsma, die
vanaf vandaag voorlopig weer
gewoon in Amsterdam werkt,
was betrokken bij alle contac
ten tussen de familie van
Gerrit Jan Heijn en de ont
voerders, en had-een belang
rijke stem bij alle beslissingen.
In het begin leek die over
heersende aanwezigheid van
de Amsterdamse commissaris
zijn vruchten af te werpen.
Vertelt hij: „Het contact met
de ontvoerders kwam op
gang, moeizaam weliswaar,
want ze waren erg star, maar
alles ging uiterst zorgvuldig.
Het zag er ook werkelijk naar
uit dat de zaak kon worden
afgewikkeld. Maar toen in
eens stuurden ze dat pinkdeel
van Gerrit Jan Heijn op. Dat
was een geweldige schok, zo
iets had ik ab-so-luut niet ver
wacht. Werkelijk niets had er
tot dat moment ook maar op
gewezen dat ze tot zoiets in
staat zouden zijn, het was vol
komen irrationeel. Op dat
moment werden we volledig
afgetroefd".
Satanisch
Toen ook wist Sietsma dat hij
met ontvoerders te maken
had „die er een satanisch ge
noegen in scheppen de familie
Heijn op dit soort manieren
onder druk te zetten". Siets
ma: „Ik kan het niet anders
noemen. Zeker niet als er in
de begeleidende brief ook nog
wordt gezegd dat meneer
Heijn voorlopig geen piano
meer kan spelen. En in een
eerder stadium was al de bril
van Heijn opgestuurd, met de
opmerking dat hij als straf
niet meer mocht lezen. Daar
mee reageerden ze op een
voor hen onbevredigende re
actie op een oproep". Heijn
heeft zijn bril overigens niet
nodig om te lezen, maar om
ver te kunnen zien; maar dit
terzijde.
Die gebeurtenissen hebben bij
Sietsma, maar niet alleen bij
hem, de hoop op een goede af
loop van de ontvoering danig
de grond in geboord. „Een
sprankje hoop is er natuurlijk
kon eenvoudig geen steen
door de ruiten gooien of met
zijn auto de pui van de winkel
aan diggelen rijden. Dat zou
te veel opschudding in de
buurt hebben gegeven en zou
ontvoerders die eventueel de
zaak in de gaten hielden, heb
ben weggejaagd".
Achteraf blijkt wel. dat juist
daar de ontknoping van de
zaak in het honderd is gelo
pen. Vermoedelijk was de
Ahold-vettegenwoordiger die
het eerste deel van het losgeld
al had achtergelaten telefo
nisch naar een andere plek
(Duitse grens?) doorgestuurd
en was de zaak verder afge
wikkeld. Nu ziet het er naar
uit dat alles wat daarna is ge
beurd door de ontvoerders is
gebruikt om tijd te winnen.
Sietsma: „Inderdaad. Vermoe
delijk hadden ze helemaal
geen interesse meer in het
tweede deel van het losgeld,
maar hebben ze gedaan alsof,
om zo beter weg te kunnen
komen".
Heeft de politie nooit overwo
gen bij het losgeld (450.000
gulden) of de diamanten
(waarde ongeveer 7,7 miljoen)
een zendertje in te bouwen of
degene die het ophaalde te ar
resteren dan wel te volgen?
Sietsma: „Daarop heb ik geen
commentaar. Wel kan ik zeg
gen dat na het opheffen van
de informatiestop over de
hele wereld de serienummers
van de bankbiljetten zijn ver
spreid alsmede een beschrij
ving van de diamanten. Alle
banken en diamantairs zijn op
de hoogte".
Heimelijk hoopt Sietsma dat
er een biljet opduikt in een il
legaal casino, omdat de geld
stroom daar doorgaans vrij
eenvoudig is te analyseren.
„Ja, dat zou heerlijk zijn,
want dan hebben we ze zo.
Maar als het geld in een le
gaal casino wordt gebruikt,
hebben we er niets aan".
Overeenkomsten
Vergeleken met eerdere ont
voeringen, en vooral die van
Heineken, is het gevraagde
losgeld zeker niet hoog. Wat
leidt Sietsma daaruit af? De
commissaris: „Zeg ik niets
op". De (vermoedelijke) ont
voerders hebben twee keer
telefonisch contact gelegd,
terwijl ze wisten dat ze kon
den worden afgeluisterd
Duidt dat erop dat het niet om
professionele criminelen gaat?
Sietsma: „Kan ik niets op zeg
gen. We hebben alleen vast
gesteld dat ze vermoedelijk
wel een criminele achter
grond hebben". Heeft Sietsma
overeenkomsten ontdekt tus
sen deze ontvoering en die
van Heineken, waarover ont
voerder Cor van Hout onlangs
een boek heeft geschreven?
Sietsma: „Dat kunt u zelf het
best beoordelen". Van de Hei-
neken-ontvoerders is Frans
Meijer als enige nog voort
vluchtig. Wordt hij ervan ver
dacht ook iets met de Heijn-
ontvoering te maken te heb
ben? Sietsma: „We hopen dat
hij snel binnen het bereik van
justitie komt, dan kunnen we
hem dat ook eens vragen".
Dus de politie sluit een moge
lijke betrokkenheid niet uit?
Sietsma: „Het is zinloos hem
als potentiële verdachte te be
stempelen".
De informatiestop is opgehe
ven, maar wat heeft het meer
opgeleverd dan wat iedereen
al wist? Sietsma, half ontwij
kend: „Het is een soort natio
nale gebeurtenis geworden,
deze hele bedoening heeft wel
veel weg van een Elfsteden
tocht, hè?"
DICK HOFLAND
BLOEMENDAAL - De politie wil van het publiek graag mede
werking bij het opsporingsonderzoek naar de ontvoerders van
Gerrit Jan Heijn. Ze heeft daarvoor een aantal concrete aankno
pingspunten en aanwijzingen vrijgegeven. De belangrijkste
daarvan nog even op een rijtje. De politie wil graag tips horen
op dit nummer: 06 - 8212270. Is die lijn bezet, dan kan men ook
de politie in de eigen woonplaats bellen of een brief sturen.
De stem
Via radio en televisie is een bandje met de stem van één van de
ontvoerders afgedraaid. De man kan een Indisch, maar net zo
goed een Overijssels of Gelders accent hebben.
De bril
In de brief van 6 oktober stuurden de ontvoerders de bril van de
ontvoerde op, verpakt in vrij dun polystyreen verpakkingsmate
riaal, dat voornamelijk in gebruik is bij de meubelindustrie.
Soms worden er ook elektrische apparaten in verpakt. Tussen
de bril zat een minuscuul stukje gras. Volgens de politie is het
mogelijk dat de ontvoerders zich op een andere plaats ophouden
dan de heer Heijn.
Het filmkokertje
Een deel van Heijns linkerpink is in een zeer speciaal kokertje
opgestuurd naar Ahold. Dit, in originele staat verkerende geel
gespoten aluminium kokertje, is dermate uniek dat de politie er
zeer veel tips op verwacht. Het is afsluitbaar met een bijbeho
rende schroefdop, waarop in reliëf Kodak is te lezen. Het film
kokertje is gebruikt voor een zogeheten diarolfilm (acht opna
men). Deze is in Nederland tussen 1935 en 1968 uit voorraad le
verbaar geweest en tot het jaar 1973 alleen maar op bestelling.
De diafilmrol werd onder meer gebruikt in de Kodak-Bantam-
camera, die tot 1957 werd gemaakt. De politie wil weten wie nog
zo'n speciaal kokertje heeft, wie er onlangs een is kwijtgeraakt
of heeft weggegeven, of wie onlangs nog zo'n kokertje heeft ge
zien.
De brieven
De ontvoerders hebben dertien brieven gestuurd, in twee soor
ten enveloppen. De eerste is een witte envelop, van binnen be
drukt met een geblokt profiel. Dit type is overal in Nederland te
koop. De tweede soort is die van de zogeheten actenenvelop, die
in pakjes van zeven bij Vroom Dreesmann verkrijgbaar is.
De parkeerplaats
In de vroege ochtenduren van vrijdag 27 november vond op
Rijksweg 12 (Utrecht-Arnhem) de overdracht plaats van een
deel van het losgeld. In eerste instantie moet de chauffeur met
het losgeld kijken bij hectometerpaal 75,2 aan die A 12. Dat is bij
de parkeerplaats Mollebos. Het is volgens de politie niet uitgeslo
ten dat hij daarbij is geobserveerd door één van de ontvoerders,
die heeft gekeken of hij de steen met verdere aanwijzingen
vond. De vraag is: wie heeft op die parkeerplaats tussen half vijf
en vijf uur in de morgen van 27 november iets gezien dat van
belang kan zijn?
De bandjes
De ontvoerders hebben twee keer een bandje (beide met een
speelduur van zestig minuten) opgestuurd met de stem van de
heer Heijn. Eén van het merk Hema, het tweede van TDK, pro-
duktiedatum juli 1986. De opnamen zijn met een goedkope re
corder gemaakt in een kleine gemeubileerde ruimte, mogelijk
een caravan of een camper.
Auto en schoenen
Bij het huis van Gerrit Jan Heijn in Bloemendaal zijn voor de
ontvoering een oranje/gele Opel Kadett opgevallen en een slan
ke, donkerblonde man van 25 30 jaar oud. De man liet voet
sporen achter waaruit blijkt dat hij Chinese linnen schoenen
droeg?
(ADVERTENTIE)
niet eenvoudig te zien of het
pinkdeel van een dode of een
levende was afgesneden?
Sietsma: „Volgens de patho
loog-anatoom van het gerech
telijk labaratorium in Rijswijk
is dat bij zo'n klein stukje van
een menselijk lichaam niet te
zien". Niettemin zou dat vol
gens anderen heel eenvoudig
te constateren moeten zijn,
aangezien een mes in gestold
bloed herkenningstekens ach
terlaat en in vloeibaar bloed
niet. Weet de politie mis
schien al lang dat Heijn niet
meer leeft? Sietsma: „Het eni
ge dat we zeker weten is dat
het pinkdeel daadwerkelijk
van Heijn is. De beveiligings
dienst van Ahold heeft een
hele tijd voor de ontvoering
vingerafdrukken gemaakt,
dus dat was eenvoudig te ver
ifiëren".
Waarom laat de politie wel
publiekelijk een bandje horen
met de stem van vermoedelijk
één van de ontvoerders die
naar het Okura-hotel belt,
maar houdt ze een ander
bandje achter, waarop een
ontvoerder met Ahold belt?
Sietsma: „Het is onverstandig
daar nu iets over te zeggen
Strohalm
Waarom is men op 27 novem
ber toch gaan rijden met het
losgeld, terwijl er sinds 17
september geen controleer
baar levensteken meer is ge
weest? Sietsma: „Het was de
laatste strohalm van de fami
lie". Waarom bleef diezelfde
Ahold-vertegenwoordiger la
ter na de aflevering van het
eerste deel van het losgeld bij
Wolfheze voor een gesloten
deur van een Arnhemse
Ahold-vestiging staan? Hij
kon duidelijk horen dat de
ontvoerders vier keer naar
die zaak belden. Sietsma: „Hij
in^ven, de twee opge-
cassettebandjes, de
an formuleren en de
•eerde telefoonge-
P n met de ontvoerders
n laatste weken grondig
n seerd, hetgeen heeft
jot het volgende signa-
jp werkwijze bestaat de
pep. zo meent de poli-
meerdere leden met
trtmnele voorgeschiede-
zornamelijk inbraken en
;Jen. De groep heeft
Tjijnlijk gedurende de
TÏtvoeringsperiode zeer
&*flineerd een normaal
Mêleid. juist om niet op
n ?n. De groep is klein,
1 {er dan vijf personen,
jjldeskundigen stellen
pogelijk een vrouw in
1 felsehap is, die belast
j met het schrijven van
inwen. De stijl van de
lerwordt door de politie
{ven als ambtelijk en
zafrmeel „Iemand met
1 *jfvo-opleiding die pro
ven taalgebruik te hante-
tiebij een hoger opgeleide
;u|rkomt. Degene die de
jjhrijft is vermoedelijk
T veertig jaar en be-
"Jme Nederlandse taal
bqdus de analyse van de
geflie bovendien meent te
erf zeggen dat minstens
jT de ontvoerders een
I moet zijn op het ge-
n geluidsapparatuur en
tlijkheden van die ap-
ook goed kan benut-
t zou onder meer blij-
'de manier waarop een
''tand met daarop de
fn Gerrit Jan Heijn is
ntaeerd.
p opname die van de
-jfin een ontvoerder is ge-
In het Okura-hotel in
?roam blijkt dat deze mo-
l'$n Indonesische achter-
cl|eeft, mogelijk iemand
altijd, maar rationeel gezien is
er slechts een minimale kans
dat Gerrit Jan Heijn nog leeft.
We moeten niet vergeten dat
we maar één echt levensteken
van hem hebben gehad! Dat is
het bandje dat we op 17 sep
tember van de ontvoerders
hebben ontvangen en waarop
de heer Heijn zelf zegt dat hij
woensdagmorgen 9 september
is ontvoerd en dat hij zich tot
dat moment goed voelt. Ook
kregen we toen de sleutels
van zijn auto, de Audi 200.
Alle andere levenstekens die
we hebben gehad, zijn louter
speculatief. Zo is er nog een
bandje waarop de heer Heijn
van elf tot en met negentien
telt, maar dat is vermoedelijk
op hetzelfde moment opgeno
men als het eerste echte le
vensteken en vervolgens op
een ander bandje gemonteerd.
Op dat tweede bandje geeft
hij ook geen antwoord op de
eerdere vraag van zijn familie
hoe de zwarte kruier op Sint
Maarten heette".
Geen antwoord
Daarmee heeft Sietsma's
openhartigheid wel zijn hoog
tepunt bereikt. Verder zal hij
vooral zeggen: „Goede vraag,
maar ik geef daar geen ant
woord op". Is bijvoorbeeld het
geld chemisch geprepareerd
zoals dat bij de Heineken-ont-
voering het geval was? Siets
ma: „Geen antwoord". Was
iStille getuigen: het zeer speciale filmko-
Waarin een deel van Heijns linkerpink
^gestuurd naar Ahold. Een oranje/gele
'dett werd een paar keer waargenomen
■bet huis van de famile Heijn in Bloemen-
pk opvallend aanwezig was een slanke,
blonde man van 25 30 jaar oud, die
J zoolafdrukken dit soort Chinese linnen
|n (zwart met bruine zool) droeg.
foto's: politie haarlem
Commissaris Kees Sietsma (rechts), tot en met gisteren advi
seur van het beleidsteam politie en justitie, is vandaag weer aan
zijn „normale" politiewerk in Amsterdam begonnen, foto.- anp