Christelijk georiënteerde opvoeding
als „remedie" tegen cultuurcrisis
CcidócSoiLtaï
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
kerk
wereld
PROEFSCHRIFT ETIENNE KUYPERS:
v M \iÊk
Geen reden tot trots over 1987
Beloofde vrijlatingen
nog niet gerealiseerd
weer
Wachten op de gouden tip
Meevallers
De combinatie van dit alles bracht een belangrijk
als De Koning al tot de conclusie dat de doelstellii
het vorig jaar onder zijn eigen leiding opgestelde i!
koord niet meer reëel waren. Een wijziging van de a.
achtte hij onontkoombaar. En ook Lubbers zelf v
Hij die jaren (je stelling had verdedigd dat de over
niet met de arbeidsvoorwaarden in het bedrijfslef
bemoeien, speculeerde openlijk over de mogelijk
een looningreep!
CcidócSouacuit
DINSDAG 29 DECEMBER 1937 PAG
Pater Corbey overleden
VOORSCHOTEN De voorzitter van de Bond Zonder Naam,
de montfortaan Chris Corbey, is 23 december in Huize Beres-
teyn te Voorschoten overleden. Hij is 60 jaar geworden. Hij
leed aan een ongeneeslijke ziekte. Christiaan Gerard Marie
Hubert Corbey volgde in 1966 pater Charles Knibbeler op als
voorzitter van de Bond Zonder Naam. Corbey was tot 1983 rec
tor van het jongensinternaat van de montfortanen in Voor
schoten. De Bond Zonder Naam, in 1938 opgericht door pater
Henri de Greeve, wil „niets anders dan een grootscheepse pro
paganda voor de beoefening der naastenliefde en de bestrijding
van het egoïsme". Pater Corbey is vandaag begraven op het
kloosterkerkhof van Huize Beresteyn.
Pauluskerk tegen gevangen zetten vluchtelingen
ROTTERDAM De Rotterdamse Pauluskerk van dominee H.
Visser vindt het „onverantwoord en onbeschaamd" dat er
plannen zijn ontwikkeld door de regering om een oude gevan
genis in Hoorn opnieuw in gebruik te nemen voor het detine
ren van uitgeprocedeerde vluchtelingen. Dat heeft ds. Visser in
een persoonlijke brief aan premier Lubbers geschreven. Visser
schrijft de premier: „Verscherping van opsporing en in bewa
ring stelling zullen naar onze mening de situatie van deze men
sen nog uitzichtslozer maken". De Rotterdamse Pauluskerk
heeft een langdurige traditie in het opvangen van onbehuis-
den, vluchtelingen en dergelijke. Volgens ds. Visser is het veel
beter om te zoeken naar een oplossing die afgewezen vluchte
lingen vernedering en gezichtsverlies bespaart.
Alle kunst is
opstandigheid tegen
het lot van de mens.
Andrö MalrSus
Paus benoemt
Palestijn tot
patriarch van
Jeruzalem
VATICAANSTAD De
paus heeft voor de eerste
maal een Palestijnse
geestelijke benoemd tot
patriarch van Jeruzalem
voor de gelovigen van de
Latijnse rite. Het Vati-
caan maakte bekend dat
paus Johannes Paulus II
de 54-jarige Michel Sab-
bah tot opvolger van de
77-jarige Italiaan Giaco-
mo Giuseppe Beltritti
heeft benoemd.
De in Nazareth geboren Sab-
bah was sinds vier jaar presi
dent van de katholieke uni
versiteit van Bethlehem. Hij
heeft onder meer in Parijs en
de Duitse Bondsrepubliek ge
studeerd. Het Vaticaan ont
kende dat de benoeming van
de Palestijn gezien moet
worden als een keuze van de
paus in de huidige confronta
tie tussen Israël en de Pale
stijnse bevolking van de Ga-
zastrook en de westelijke
Jordaanoever. Benoemingen
zijn veel langer onderweg, zo
zei een Vaticaanse prelaat,
die onbekend wenste te blij
ven.
Dat het Vaticaan ook heeft
beseft dat de eerste benoe
ming van een Palestijn tot
patriarch van Jeruzalem hier
en daar toelichting behoeft,
blijkt uit de ontvangst op het
Vaticaan maandagmorgen
vroeg van een diplomaat van
de Israëlische ambassade in
Rome. Israël heeft geen am
bassadeur bij het Vaticaan,
omdat de RK Kerk weigert
diplomatieke betrekkingen
met het Heilig Land aan te
knopen.
Avi Granot, woordvoerder
van de Israëlische ambassade
in Rome, zei in een reactie
dat de benoeming een kwes
tie van de RK Kerk is en dat
Israël Sabbah alle goeds in
zijn nieuwe functie toewenst.
„We hopen op een nuttige en
constructieve samenwerking
zoals die reeds met andere
kerkelijke gezagsdragers in
Israël bestaat."
Het diocees van het Latijnse
patriarchaat van Jeruzalem
omvat Israël, Jordanië en
Cyprus. In deze landen wo
nen drie miljoen joden, ruim
drie miljoen moslims en
200.000 christenen, van wie
100.000 katholiek zijn. Onge
veer 50.000 van deze katho
lieken behoren tot de latijnse
rite.
„Bondgenoot te
worden.." motto
nieuwe manifestatie
Acht Mei Beweging
UTRECHT „Om bondge-
noot te worden...". Dat is het
motto van de vierde landelij
ke manifestatie van de Acht
Mei Beweging. Tijdens de.
manifestatie, die op zaterdag
7 mei in de Veemarkthallen
in Utrecht wordt gehouden,
staan twee zaken centraal:
het conciliair proces voor ge
rechtigheid, vrede en behoud
van de schepping en de situa?
tie van de mensenrechten
binnen de kerk. De groepen
en organisaties die zich in de
beweging hebben verenigd,
willen met het motto aange
ven dat zij bondgenoot willen
worden van mensen die het
slachtoffer zijn van onder
drukkende maatschappelijke
structuren. Een kerk die
naar een dergelijk verbond
streeft, zal ook zelf de trek
ken van een verbond moeten
tonen. Onder meer zal zij, ter
wille van haar geloofwaar
digheid naar binnen en bui
ten, de mensenrechten in ei
gen kring dienen te respecte
ren.
MAASTRICHT Hoe kan
het koren nu precies groei
en"
„Nou, de zon en ook de regen
zorgen ervoor dat het koren
groeit, totdat het geschikt is
om er brood van te maken.
Dan bakken de bakkers er
brood van"
„Ja, maar hoe kan het koren
nou door de zon en de regen
groeien?"
Dat weet ik ook niet"
Zijn er mensen die dat wel
weten?"
„Ja, er zijn mensen die weten
dat er bepaalde stoffen in het
koren zitten, die de zonne
stralen en het water van de
regen in andere stoffen ver
anderen, zodat het koren
gaat groeien
„Ja, maar dan weet je nog
niet hoe het groeien nu ei
genlijk mogelijk is. Laat God
niet eigenlijk alles groeien?
Hij heeft toch alles gemaakt
en zorgt ervoor dat alles kan
leven? De dingen die wij niet
weten, weet God wel. Daar
om is het ook zo gek en zul
len wij toch nooit van alles
iets weten".
Bovenstaand gesprekje met
de zevenjarige Johny is ei
genlijk de kern van het
proefschrift van de Maas
trichtse pedagoog-filosoof dr.
Etienne Kuypers: „Spelen
met beelden". Het gesprekje
laat zien hoe kinderen bezig
zijn met de zin-vragen van
de wereld om hen heen; vra
gen naar de echte betekenis
van de dingen. Maar ook hoe
ze zelf met antwoorden ko
men. In het verhaaltje over
Johny blijkt dat: haarscherp
voelt hij aan dat de natuur
wetenschappelijke verklaring
van het groeien van het ko
ren niet het echte antwoord
is; er zit meer achter. Daar
over gaat het onder meer in
het proefschrift van Kuy
pers.
Heel kort samengevat komt
zijn verhaal hier op neer:
Schep als opvoeders een kli
maat waarin kinderen ko
men met hun vragen, hun
verhalen, hun „beelden"
(„God is een meneer") over
de dingen die ze zien, voelen
en ervaren.
Opvoeders moeten in die zin-
ervaringen, verhalen en
beelden meegaan en hun ei-
fen, (aanvullende) antwoor-
en inbrengen. In dat kli
maat kan het bijbelse visioen
van gerechtigheid en liefde
worden opgeroepen, het Ko-
Dr. Etienne Kuypers
ninkrijk Gods. Samen met de
kinderen zijn de opvoeders
geroepen die visioenen om te
zetten in daden; dromen pro
beren om te zetten in werke
lijkheid.
Het dromen van dat visioen
en het oefenen in de verwer
kelijking ervan is een van de
grote uitdagingen en kansen
van christelijk-religieuze ge-
orienteerde opvoeding (en
onderwijs). Opvoeding en on
derwijs kunnen zo een we
zenlijke bijdrage leveren aan
de strijd tegen de crisis waar
in de samenleving zich be
vindt.
Kierkegaard
Dr. Kuypers, katholiek, heeft
zich in zijn studie diepgaand
bezig gehouden met die crisis
van de samenleving in groter
en kleiner verband. De ver
schijnselen waar hij op doelt
gaan van voetbalvandalisme
tot en met de uitputting van
het milieu en de diverse
brandhaarden van geweld en
politieke spanning.
Hij heeft geprobeerd te ach
terhalen wat de wortels zijn
van die crisis. Daarbij heeft
hij ontdekt dat wat de Deen
se filosoof-theoloog Kierke
gaard in de vorige eeuw
schreef, uiterst actueel is.
Kierkegaard meende dat de
natuurwetenschappen met
als toepassing de techniek en
de uitwerking in politiek
als instrument voor het rege
len van het samenleven
aanvankelijk waren inge
haald als de nieuwe goden,
maar zijn verworden tot on
derdrukkers van mensen. De
destijds triomferend binnen
gehaalde bevrijders zijn de
nieuwe onderdrukkers ge
worden.
Kuypers zegt dat in onze tijd
die analyse wel heel erg actu
eel is. De antwoorden van
techniek en politiek op de
zinvragen van het bestaan
zijn schijnantwoorden geble
ken. Steeds sterker wordt het
besef dat er iets anders moet
zijn dat het leven zinvol
maakt en toekomst geeft. Die
zoektocht naar zingeving
brengt sommigen naar „het
zwarte gat", het (kas)succes
van de magie, het spiritisme
en de astrologie en anderen
hopen de antwoprden op de
grondvragen van het leven te
vinden via de therapie bij de
psychiater.
Kuypers heeft bij Kierke
gaard een weg gevonden om
fundamentele antwoorden te
vinden. Van belang is de kri
tiek van Kierkegaard op het
denksysteem: We leven na
Descartes en Kant. Bij hen
overheerst de rede; de wer
kelijkheid laat zich kennen
via het verstand en wordt zo
tot object gemaakt. Wat men-
FOTO: LÜTSEN KOOISTRA
sen voelen en ervaren is niet
van belang; de rede brengt
immers de ware aard van de
dingen aan het licht.
Kuypers herinnert in dit ver
band aan wat Kierkegaard
zegt over de „geatomiseerde
samenleving", die hiervan
het gevolg is. Dat wil zeggen:
mensen leven op en voor
zichzelf. De samenhang van
alles wordt niet meer gezien:
„ieder voor zich".
Kierkegaard wijst er op hoe
mensen ertoe moeten komen
de samenhang wél te zien.
Ieder deel van mens en we
reld is verbonden met het ge
heel. Dan wordt ook de ver
antwoordelijkheid geboren.
Ik ben er niet voor mijzelf,
maar ook voor en met de an
der. Verantwoordelijk han
delen als antwoord de huidi
ge objectivistische levenshou
ding. Die geesteshouding is
de basis voor antwoorden op
de vragen naar de zin van
het bestaan. Alleen in die
geesteshouding kan ook het
geloof worden geboren.
Onderwijs
De kritiek van Kierkegaard
op het objectiverend denken
van de Verlichting kan ook
worden uitgewerkt het on
derwijs. Het gaat dan niet om
de kale kennis, die doel in
zich zelf is geworden, maar
om de zingeving, de beteke
nis van de kennis. Dus: het
gaat niet om de kennis als zo
danig, maar om de verhou-,
ding tot die kennis, wat je er
mee doet. Kennis wordt dan
instrument van en voor de
verantwoordelijkheid. De
praktijk op de scholen is
vaak het tegengestelde. De
kennis wordt „objectief" ge
meten in bijvoorbeeld toetsen
of tests. Maar de score van
een Cito-toets zegt niet alles
van een kind. Want cijfers en
getallen kunnen nooit de le
vende werkelijkheid van het
kind aangeven.
De objectiverende manier
van denken uit zich in onze
hele samenleving: De effec
ten van de verzuring van het
milieu worden uitgedrukt in
geldelijke schade; de schade
aan de kwaliteit van leven
blijft vaak ongenoemd. En de
kille cijfers van de hongers
noodramp in Afrika zijn niet
de werkelijkheid van die
ramp, maar slechts een be
paalde manier van zeggen
van iets wat ook mee-beleefd
moet worden.
Kennis in objectivistische zin
pretendeert de werkelijkheid
te beschrijven, maar in feite
wordt die werkelijkheid ver
engd, tot object gereduceerd.
Want de subjectiviteit, de er
varing aan iemand of iets, is
de enige mogelijkheid tot zin-
ervaring. Objectivistische
kennis leidt tot een scheiding
van weten en doen, conclu
deert Kuypers, omdat de zin-
ervaring wordt ontkend. En
die zin-ervaring roept op tot
verantwoordelijkheid, tot
doen.
Een conclusie die getrokken
kan worden uit het betoog
van Kuypers is dat het con
fessioneel onderwijs een we
zenlijke bijdrage kan leveren
aan de oplossing van de crisis
van mens en wereld. Juist
omdat de christen-opvoeder
weet heeft van de zin van
mens en wereld vanuit het
christelijk visioen, het Ko
ninkrijk van God. Opvoe
ders: ouders en leerkrachten,
zouden samen met de kinde
ren moeten oefenen in het
beantwoorden van de verant
woordelijkheid die hen wordt
gegeven in de zin-ervaring
van de dingen om hen heen.
LÜTSEN KOOISTRA
Het proefschrift „Spelen met
beelden" is als handelseditie
uitgegeven bij Van Gorcum
in Assen.
MGR. BAR:
ROTTERDAM „Trots
kunnen wij niet zijn op 1987,
althans niet als bisschoppen
conferentie.". Dit schrijft
mgr. R. Bar van Rotterdam
in een nieuwjaarswens aan
de lezers van het Katholiek
Nieuwsblad waarin hij de
(kerkelijke) gebeurtenissen
van dit jaar de revue laat
passeren.
Naar aanleiding van het
heengaan van kardinaal Al-
frink merkt mgr. Bar op dat
de bisschoppen gesteld zijn
voor de vraag wat hij zelf zal
kiezen: „een houding van on
buigzaamheid in ieder op
zicht, of een methode van Re-
leideiijkheid".
De wijze van
optreden van kardinaal Al-
frink was een duidelijke keu
ze, reden waarom hij, aldus
de bisschop, daarvoor door
velen is verguisd. Maar zo
vraagt hij, is de keuze van
het tegendeel beter?
De bisschop meent overigens
dat de oplossing niet echt
moeilijk is, aangezien een
bisschop uit dient te gaan
van de geloofstrouw van al
len die hun katholiek-zjn
niet uitdrukkelijk hebben be
ëindigd en deze geloofstrouw
staat in de onderhavige moei
lijkheden niet ter discussie.
Wel meent hij dat het nood
zakelijk is dat alles wat die
katholiek geblevenen doen,
zeggen en schrijven geëva
lueerd en waar nodig gecor
rigeerd dient te worden. Dat
dient te gebeuren in weder
zijds respect en met accepta
tie van ieders eigen plaats.
Aan de bisschop is wel gesug
gereerd, gelet op de gebeurte
nissen van het voorbije jaar,
afstand te nemen van het
landelijk geheel omdat het
bisdom dermate onder de on
enigheid te lijden zou heb
ben. Deze benadering wijst
mgr. Bar resoluut van de
hand, omdat de remedie er
ger is dan de kwaal. Hij
noemt het „echter onmisken
baar waar dat het eigen bis
dom vreugde geeft omdat de
Heer het zegent. Naast veel
wat niet goed is en zeer on
volmaakt, is er vrede in de
gelederen en dat maakt het
mogelijk verder te komen."
De Rotterdamse bisschop
maakte zijn opmerkingen
mede in het licht van de rap
portage die de Nederlandse
bisschoppen komende maand
in Rome gaan uitbrengen bij
gelegenheid van het zoge
naamde ad limina-bezoek.
SOVJETUNIE:
LONDEN Het Sovjetregime is zijn belofte gevangenen uit
psychiatrische klinieken vrij te laten, tot nu toe nog maar ge
deeltelijk nagekomen'. Volgens het Britse 'Keston College',
dat zich inzet voor de vervolgde kerk in Oost-Europa, heeft
de Sovjetregering bij de topontmoeting tussen president
Reagan en partijleider Gorbatsjov begin december een lijst
met 28 gevangenen overhandigd. Tot die gevangenen beho
ren zes christenen, een Jehova s Getuige en een Hare Krish-
na-aanhanger. Sléchts vijf van de op de lijst genoemde men
sen zijn tot nu toe vrijgelaten, onder wie de baptiste Anna
Tsjertkova.
De Sovjetdelegatie heeft begin december volgens Keston Col
lege bovendien verklaard dat over vrijlating van drie, in psy
chiatrische inrichtingen vastgehouden christenen nog niet
valt te praten. Het gaat in dit geval om de Russisch-orthodoxe
Vasilij Schipilov, de Oekralens-katholieke Hannah Michai-
lenko en de lutheraan Gederts Melngailis.
Tot de gevangenen die niet voor een voortijdige vrijlating uit
hun strafkamp of interne verbanning in aanmerking komen,
behoren de4baptistenpredikant Nikolai Boiko, de Russisch-or
thodoxe diaken Vladimir Rusak en de rooms-katholieke
priesters Alsonsas Swarinskas en Sigitas Tamkevicius uit Li
touwen. In totaal zitten volgens Keston College in de Sovjetu
nie 260 mensen wegens hun religieuze overtuiging gevangen.
Aanhoudend
zacht
DE BILT (KNMI) Voorlo-
pig verandert er in het weer
nog niet veel en houdt de
zuidwestenwind nog aan. De
komende nacht passeert er een
bewolkingsgebied waaruit wat
regen kan vallen. Na enkele
opklaringen in de ochtend
neemt de bewolking in de loop
van de dag toe en gedurende
de middag of avond kan er
wat regen vallen. De tempera
turen liggen zowel vannacht
als morgenmiddag rond de 9
graden. De wind is zuidwest
en matig, langs de kust en op
het IJsselmeer krachbj tot
hard. H^ ziet'er naar uit dat
pas vanaf Saterdag de aanvoer-
van zachte lucht afgesneden
gaat worden.„
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor morgen en donderdag:
Zuid-Scandinavië: Ten zuiden
van de lijn Oslo-Stockholm
enkele graden boven nul en af
en toe regen. Meer naar het
noorden nu en dan sneeuw en
's middags enkele graden on
der nul.
Denemarken: Veel bewolking,
van tijd tot tijd regen. Middag-
temperatuur 5 tot 9 graden.
Midden- en zuid-Duitsland,
midden- en noordoost-Frank
rijk: Wolkenvelden, maar
overwegend droog. Hier en
daar enkele opklaringen. Mid-
dagtemperatuur 7 tot 11 gra
den.
Zuid-Frankrijk, Spanje, Portu
gal, Italië, Joegoslavische kust:
Overwegend zonnig. Landin
waarts in midden- en noord-
Spanje en noord-Italië plaatse
lijk mist. Middagtemperatuur
van 12 graden meer naar het
noorden tot 17 graden in zuid-
Spanje en zuid-Italië. In mist-
gebieden 5 tot 10 graden.
Sneeuwbericht
DEN HAAG Sneeuwbe
richt, samengesteld door de
ANWB in samenwerking met
het KNMI, naar de situatie
van maandag 28 december.
Dicht-bij-huis
In België en Duitsland geen
wintersportmogelijkheden.
Alpengebied
De wintersportmogelijkheden
zijn op de lage pistes in het al
gemeen slecht. In de meeste
dalen ligt nauwelijks of geen
sneeuw. Om te kunnen skiën
moet men veelal uitwijken
naar de hoge pistes. In tal van
filaatsen is langlauf niet moge-
ijk.
Een overzicht van de gemid
delde sneeuwhoogten op reeds
geopende pistes in cm.
Oostenrijk dal pistes
Vorarlberg 15 50
Tirol 25 45
Salzburgerland 45 55
Karinthië 35 65
Weersverwachting Alpengebied gel
dig tot en met woensdagavond:
Geen neerslag. Nulgradengrens over
dag tussen de '000 a 2500 meter.
Voor meer gedetailleerde informatie
uit de genoemde landen de
ANWB/KNMI sneeuwlijnen:
Belgische Ardennen/Eifel/Sauer-
land/Harz: 06 - 910 910 20
Oostenrijk 06 - 910 910 30
Zwitserland/Frankrijk/Noord-Italië
06 - 910 910 40
motregen 14 11 0.2
Is tan boel
'Las Palmas
De slotsom na 111 dagen toegeven aan de eisen van cE
voerders van Gerrit Jan Heijn is triest: redelijkerwijs^,
ken is de topman van het Aholdconcern niet meer inj
De overtuiging bestond al langer, maar is nu voor hel
openlijk uitgesproken door minister Korthals Altes vas
tie. De politieonderzoekers moeten die conclusie delen,
milie Heijn heeft met het verlopen van het ultimatu^
laatste hoop zien vervliegen. Ze zal niet langer pijnli i
het lijntje worden gehouden door de ontvoerders.
POLITIE en justitie hadden er behoefte aan openiu
zaken te geven. De samenleving moest worden geïnfoi,
en ingeschakeld, want het onderzoek was vastgelopen
politie werd beschuldigd van „knullig" optreden bij d^j
handiging van een deel van het losgeld op 27 noveml: j
laatste was ten onrechte, zoals gisteren bleek uit de t
ting door de grote man achter het politieonderzoek, c
sterdamse commissaris Sietsma. De kwalificatie knul!
meer van toepassing op de reportage in het NOS-jt j
waarin het politieoptreden in een onjuist daglicht wi,
steld.
DEZE opening van zaken was noodzakelijk gewordi i
dat de ingestelde informatiestop niet alleen het beoop
sultaat, de bevrijding van Gerrit Jan Heijn, had gemis
ook tot een averechts effect had geleid. De politie hi
voor een deel vleugellam laten maken bij gebrek aane
gingsvrijheid en door' het gemis aan informatie van
van het publiek. In de afweging van het persoonlijk
van de ontvoerde en het openbaar belang van de op j
was gekozen voor het eerste. In die omstandigheden
informatiestop „geboden en aanvaardbaar", aldus ni
Korthals Altes in zijn brief aan de Tweede Kamer, c
willen wij niets afdingen.
ALS de daders eenmaal zijn gepakt, is pas vast te st<
de informatiestop ook heeft gewerkt.'Gezien de harde
ling van de ontvoerders die volgens Sietsma „volstrir
voorspelbaar en volkomen irrationeel" handelden, zoj
conclusie kunnen trekken dat de kansen van de hee(
vanaf het eerste begin uiterst klein zijn geweest. Z 1
eerdere ontvoeringen gebleken is hoeft niet gerekj
worden op enige clementie van de kant van dergelijk E
nelen, zij zullen nauwelijks medewerking verlenen i
vrijlating van hun slachtoffer als eenmaal aan hun ii'
voldaan. Toch, hoe miniem de kans ook is, het zou on;1
lijk zijn niet alles te doen in het levensbelang van j
voerde.
Als de opsporingsactie - nu in volle omvang in|
straks ten einde is, zal opnieuw tussen justitie, politie
moeten worden gepraat over de voorlichting in zaj
deze. Het showachtig optreden van de autoriteiten i
mendaal gaf aan hoe de verhoudingen in deze zaak vp
zijn, zonder dat overigens sprake is van grote irritatie!
blunder van het NOS-journaal en binnen de concu1
verhoudingen in Hilversum, werd dankbaar gebr
maakt van de faciliteiten die het AVRO-programnij
Daardoor ontstond pas later op de avond een reëel bej
de situatie toen met journalistieke en kritische vragel
verklaringen van 's middags kon worden gereageer
pas bleek dat de politie heel wat informatie mist, ml
veel achter de hand houdt in het belang van dit en 1
stig onderzoek. En dit is terecht.
De samenleving is nu geïnformeerd en deze voorzit
haar beurt de politie van de nodige informatie. Vele
den tips zijn binnengekomen na de verklaringen di'
teiten van justitie en politie hebben kunnen geven.
hopen dat daarbij de gouden tip zit die het Aholdconct
wil belonen. Dank zij het Aholdkapifaal kunnen de i1
len nu met hun eigen wapens worden bêstreden. De'
van een miljoen gulden die is uitgeloofd voor de ver j
tip moet immers vooral lieden uit het criminele mili
tent lokken. Verraad lijkt de snelste weg naar gerecl i
PREMIER Lubbers heeft zichzelf ooit omschreven
zondagskind in de politiek. Hij bedoelde daarmee dal i
der er (veel) moeite voor te hebben gedaan in bel
functies was gerold: minister van economische z
fractieleider van het CDA. Sinds die uitspraak heeft
malige zakenman zelfs voor de tweede keer zijn n
een kabinet kunnen verbinden.
OOK als het gaat om beleid, werkt Lubbers vaak 01
gelukkig gesternte. Men denke aan het verloop va
beurtenissen in de kwestie van de kruisraketten. E(
gelijke ontwikkeling lijkt zich nu voor te doen op
economisch gebied. Ook in dit geval leek een ramp
kelijk onafwendbaar. De ene onheilstijding volgde c
dere: de vakbonden dreigden met hoge looneisen,
raakte in een vrije val (waardoor de opbrengst van j
derlandse aardgas steeds geringer werd) en de effec
zen stortten in.
MAAR vlak voordat het kabinet bijeenkomt om te
lagen over een „herijking" van het regeerakkooi
het tij te keren. Directeur De Ridder van het Centr
bureau, de „rekenmeester" van het kabinet, heeft vi
dat de waardedaling van de dollar en de beurski
minder effect hebben op de Nederlandse economie
verwacht. Dit komt tot uiting in de stijging van de I
opbrengst. Minister Ruding (financiën) mag voor 19
meevaller rekenen van drie a vier miljard gulden.
GEEN noodzaak dus voor een nieuwe ronde van|
sche bezuinigingen of voor een verhoging van belas
sociale premies, concludeert De Ridder. En ook ge
zaak voor een openbreken van het regeerakkoord,
eraan toe. Het moet-Lubbers allmaal als muziek ii'
klinken.
AARMEE overigens niet gezegd wil zijn dat het i
het kabinet gemakkelijk zal zijn. Want De Ridder 1
aan zijn conclusie wel de voorwaarde dat het kal
houdt aan de afspraak dat èlle financiële tegenv'
overschrijdingen (in totaal circa 6,5 miljard gulden t
1990) compenseerd worden door elders op de rijksf
te bezuinigen. Veelgeplaagde bewindslieden als
(onderwijs), Brinkman (WVC) en Heerma (volkshu
staan voor een nieuwe krachtproef.
HETZELFDE geldt in nog sterkere mate voor hi&
De Koning van sociale zaken. Hij is immers de eery
woordelijke voor de bestrijding van de werkloosheid
is bezuinigen iets anders dan het scheppen van banl
gunstigste scenario komt CPB-directeur De Riddj-
550.000 werklozen in 1990, aanzienlijk meer dus dar.
miljoen dat het tweede kabinet-Lubbers heeft belf
„herijking" van het regeerakkoord in dat opzicht I
wel in. Maar hoe vreemd het ook klinkt, ook dat zal
niet onprettig in de oren klinken. Tot voor kort hil
immers rekening mee dat zelfs de grens van 60lp
doorbroken zou kunnen worden. h
