Voor de laatste keer
Haitink met kerstmatinee
Leiderdorps
Kamerkoor
veelzijdig
ALLER
LEI(DS)
NEI-L SieMatic
JNST
SeidócQowicmt
BRITSE FILMER MOGELIJK
VERMOORD IN AFGHANISTAN
FILMREGISSEUR
NELSON OVERLEDEN
Bijlage
Afscheid van tv-publiek met Mahlers negende
Archeologen noemen restauratie Acropolis-tempel vervalsing
Vgteltispijt^SjkI
MUS
DONDERDAG 24 DECEMBER 1987 PAGINA 23
~ergen wil geen
zjterberg- beeld
RGEN - B en W van Eibergen hebben
en besloten een op de dichter Gerrit
I-berg geïnspireerd werk van de Lo-
|e beeldhouwer Willem Berkhemer
bn te kopen. Het college heeft hier-
ehoor gegeven aan de mening van
ot deel van de bevolking, dat het -
moord op José Burbank door een
stelde met proefverlof - ongepast
..hommage" te plaatsen aan een
fee zelf ook is veroordeeld vanwege de
op een vrouw. Achterberg is enige
[rpleegd in de TBR-kliniek in de het
kerkdorp Rekken.
•sluit van het college betekent niet
in Eibergen nu geen beeld van Ber-
•r komt.
PESHAWAR - Op een reis door Afgha
nistan is een Britse cameraman van de
BBC vermist en mogelijk vermoord.
Zijn echtgenote deelde mee te vrezen
dat haar man. die een reportage over
de oorlog in Afghanistan aan het ma
ken was, door opstandige stammen is
gedood. De 36-jarige Andy Skrzypko-
wiak stak op 1 oktober j.l. de Pakis-
taans-Afghaanse grens over met een
gids van de rebellengroep Jamiat-i-Is-
lami. Hij wilde de commandant van Ja-
miat, Ahmad Shah Masood, filmen
voor de BBC. Skrzypkowiaks vrouw,
de persfotografe Chris Gregory, zou be
richten ontvangen hebben die er op
wezen dat haar man in de oostelijke
provincie Kunar was
ae oosteiiiK
aangehoudei
door stammenleden die een andere ver
zetsgroep steunen, de Hezb-i-Islami.
Een ooggetuige heeft meegedeeld dat
hij een westerse man, uiterlijk gelij
kend op de lange, blonde freelance-ca-
meramen Skrzypkowiak, heeft zien lo
pen op korte afstand gevolgd door vier
gewapende stammenleden. Kort daarna
hoorde de ooggetuige schoten, aldus
Chris Gregory. Een woordvoerder van
Hezb-i-Islami zei dat zijn beweging
geen informatie over de zaak had. In
tussen heeft de Italiaanse ambassade in
Pakistan meegedeeld dat een andere
cameraman, Fausta Balislavo (26) uit
Triest, al sinds 15 november in Afgha
nistan wordt vermist.
SANTA MONICA - De Amerikaanse film- en
televisieregisseur Ralph Nelson, maker van
bekende films als „Requiem for a Heavy
weight" (1962) en „Lilies of the Field" (1963),
is op 71-jarige leeftijd in Santa Barbara in Ca-
lifornië overleden. Naar Ralph Nelson jr.
meedeelde overleed zijn vader maandag i.l. al
aan de gevolgen van kanker. Nelson had een
roerige jeugd gehad, met gevechten tussen
straatbenden en arrestatie in twaalf staten
wegens landloperij. Een rechter noemde hem
eens „potentieel de gevaarlijkste misdadiger"
in New York. Zijn tv-versie van „Requiem
for a Heavyweight" werd bekroond met een
„Emmy Award voor hoofdrolspeler Jack
Palance. Hij kreeg voor zijn regie van „Lilies
of the Field" (met Sydney Poitier) de Oscar.
Voor uitge
breide infor
matie over de
radio- en tele
visieprogram
ma's voor de
komende da
gen, die nor
maal op deze
plaats in de
krant te vin
den is, verwij
zen we naar
de speciale
radio- en tv-
bijlage die
vandaag bij
deze krant
verschijnt.
)oll<
'enconcert
kapellen 'De Aarebeij-
>rs' en 'Die Blumenlan-
'j jizikantenhouden zon-
afsluiting van het oude
j?n oliebollenconcert in
zaal van Café Heems-
ge weg 2 in Roelofa-
e^een. Aanvang 16.00 uur.
gratis.
jaarsloop
iekvereniging NSL en
't bal vereniging VVSB
zondag een oudejaars-
Noordwijkerhout. Er
irden gekozen tussen
rnd van 2,5, 7 of 15 ki-
De eerste twee af-
starten om 11.05 uur.
kilometer loop begint
Sinuten eerder. Inschrij-
vanaf half tien in ae
op het sportpark De
t in Noordwijker-
ie Dijkstra
iretier Sjoukje Dijkstra
ndag in Splotsz in Roe-
Isveen te zien in het
•tty" ofwel „Het trieste
van een sexist",
tg 22.00 uur. Splotsz is
aan het Stations
entree bedraagt ze
den vijftig.
ït-mansformatie Augus-
(ntet speelt op zondag in
zcafé 't Vierkant, Heer-
>14, Lisse. Deze uit Lisse
itige groep speelt behal-
}n werken in mainstre-
ook bewerkingen van
Davis en Telonious
Toegang tot het concert
gulden, kinderen tot
gratis.
samenzang
j wordt er 's middags in
Uis 't Trefpunt te Ze-
'en een kerstsamen zang
Ien met medewerking
bet Mispagekoor uit
Veen en het jongeren-
erkoor uit Zevenhoven.
Mvang is half twee en de
bedraagt 3 gulden.
mtius
bnfare Laurentius geeft
een kerstkoffieconcert
clubhuis van voet bal
ling Laurentius Voor-
I (SVLV) aan de Julia-
i Stolberglaan in Voor-
I. Dirigent is Rob Bal-
Aanvang 12.00 uur, en-
atis.
ti tie
I Vermaesen exposeert
l> werk tot en met 31 ja-
b De Droomfabriek aan
Ie Singel. Vermaesen is
p werkzaam als free-
'llustrator voor diverse
jijen, reclamebureaus
Irijven. Zijn opleiding
bij gevolgd aan het
n College of Art in
in de vakken grafi-
prmgeving en illustra-
enen.
I leslokaal van kinder-
Vj Meren wijk wordt tot
5 januari een tentoon-
'gehouden over het ko-
fto's en tekeningen ver
ben het geheel en een
e kinderboerderij-
doen daar ook aan
)?f leslokaal is door de
idere dag geopend en
27 december van
5.00 uur.
[oor
jchkoor Holland geeft
1e woensdag in de Pie-
k een integrale uitvoe
rt het Weihnachtsorato-
sn J.S. Bach. Het koor
Oder leiding van diri-
barles de Wolff. Mede-
i verlenen het Amster-
lamerorkest, Marianne
sn (sopraan), Ulla
toold (alt), Hein Meens
Klaas Mertens (bas) en
'an Beek (orgel). Het
begint om 19.30 uur.
'ee is voor de verschil-
ptegonén 50 gulden, 30
en 17,50. In de voor-
zijn kaarten verkrijg-
j het bureau Bachkoor
i Pieterskerkhof 4b en
P aan de Oude Vest 45.
Gustav Mahler.
HILVERSUM Muziek
liefhebbers in het alge
meen en Mahlerbewon-
deraars in het bijzonder
zullen morgen aan hun
TV- en radiotoestel ge
kluisterd zijn als de NOS
(en Eurovisie) de tradi
tioneel geworden Kerst-
matinée van het Con
certgebouworkest, mor
gen op Nederland 2,
14.45 uur, onder leiding
van Bernard Haitink di
rect uitzendt. Dat ge
beurt sinds 1975 nu voor
de twaalfde keer.
In dat tijdsbestek werden
door Haitink als Mahlerspeci-
alist zes van de negen symfo
nieën aan de orde gesteld.
Het is wel de laatste Mahler-
produktie van Haitink in
deze opzet. Reden temeer om
aandachtig te kijken en te
luisteren, want na de uitvoe
ring van de 8e symfonie op
11 april volgend jaar ter ere
van het eeuwfeest van het
Concertgebouw en zijn or
kest, eclipseert Haitink he
laas van het Amsterdamse
podium. Wie dit toch weer
bijzondere optreden wil con
serveren, doet er goed aan
om een video HiFi recorder
met tenminste een blanco an
derhalf uurs band klaar te
zetten en op het gescheiden
TV- en Radio 4 stereosignaal
aan te sluiten...
Conflicten
Mahler was een componist,
die middenin zijn tijd stond
en die alleen profetisch was
in die zin, dat hij al wist, wat
zo'n vijftig jaar later in de
wereld zou gebeuren. In we
zen gaat alle muziek van
Mahler over Mahler zelf, dus
over conflicten. Mahler als
schepper versus Mahler als
herschepper. Mahler als Jood
tegenover Mahler als Chris
ten, de gelovige tegenover de
twijfelaar, de naïeveling te
genover de cynicus, de pro
vinciale Bohemer tegenover
de cosmopolitische homme
du monde, de Faustiaanse fi
losoof tegenover de Oosterse
mysticus, de in opera ge
drenkte symfonicus, die nooit
een opera schreef.
Mahler had een dubbele kijk
op de wereld, die begin 1900
al leek te bezwijken onder
een rustig glanzend uiterliik.
Mahlers muziek onthult aat
in tal van zijn aspekten
wreed en duidelijk. Alleen
hoorde destijds vrijwel nie
mand het en stootte men zich
aan de grote lengte, het vele
lawaai, de overdrijvingen,
banaliteiten,- het groteske van
de eindeloze grof-maniakale
marsen, de zoetelijke gedege
nereerde Landler, de roman
tische liefdesdromen en de
schetterende koperkoralen
Bernard Haitink, voor de laatste keer met het kerstmatinee op de Europese televisie.
Maar Mahler was ook een er
felijk met een rijke traditie
belast man. Hij zag zichzelf
als de laatste symfonicus,
dwangmatig genoopt om voor
een laatste climax, voor een
totale samenvatting te zorgen
van alles wat op dit gebied
sinds Haydns was gepres
teerd. Een dergelijk zelfopge
legde historische opdracht
heeft iets van een masochis
tisch noodlot. Het betekende
jaren strijd, afwijzing en bit
terheid.
Niettemin vergaarde hij alle
bestanddelen en basiselemen
ten uit die Centraal Europese
muziektraditie, alle cliché's
incluis, en voerde ze tot in
het uiterste door. Rusten
werden schokkende stiltes,
opmaten vulkanische voorbe
reidingen, Luftpausen mo
menten vol suspense of pre-
shock; ritardandi werden tot
bewegingloosheid uitgerekt,
accellerandi tot tornado's op
gezweept. De dynamiek werd
tot over de pijngrens opge
voerd, de marsen zijn soms
bijna als hartaanvallen, de
koralen als surrealistische
christelijke belijdenissen. Er
zijn niet alleen momenten
van uiterste wanhoop en ver
scheurdheid, maar ook senti
mentele en banale excessen.
De oppervlakkige luisteraar
bezorgen ze vaak krampen.
Maar aan het eind van een
Mahlerbelevenis komt de
luisteraar meestal geestelijk
gezuiverd weer boven. Zeker
na het ondergaan van de 9e
symfonie moet iedere ook
maar enigszins sensitieve
persoon zich niet alleen uit
geput, maar ook mentaal ver
schoond voelen. Dat is het
triomfantelijk resultaat van
dit soort vagevuur, dat ook
alle overdrijvingen recht
vaardigt. We stuiten tenslotte
op een apocalyptische luister,
op een glimp van wat vrede
en rust kan zijn.
Leonard Bernstein omschreef
het vierdelige werk als vier
manieren om afscheid te ne
men. Afscheid van de na
tuur, van de tonaliteit, de
naasten en tenslotte van zich
zelf. En Mengelberg noteerde
bij het met citaten uit de
„Kindertotenlieder" en het
„Lied von der Erde" (met
name uit Der Abscheid) ge
lardeerde slotadagio: „Mah
lers Seele singt ihren Ab
scheid".
Dat mag een wat pathetische
omschrijving zijn voor een in
wezen knappe muzikale
montage met „freeze" mo
menten, geprojecteerd op een
bijna onmerkbare muzikale
beweging, waarbij de tonen
geleidelijk vervluchtigen en
tenslotte in het niets oplos
sen. Toch schuilt in dergelij
ke omschrijvingen onmis
kenbaar een grond van
waarheid; het zijn misschien
zelfs bijna overdrijvingen
naar de waarheid toe. Boven
dien vormt dit adagio de be
kroning van het werk, mis
schien zelfs van Mahlers hele
oeuvre in die zin, dat het zo
puur is, zo getuigt van no
blesse en van waarachtige
emotionele intensiteit.
In het Andante commodo,
waarmee het werk begint, is
dat met zijn warmvloeiend
karakter met alleen een tra
gische trompetuitbarsting
nog minder duidelijk; het in
tense allegro-deel is ook veel
intenser, meedogenlozer met
zijn felle uitbarstingen.
De ruim een kwartier ver
gende Landler verloopt in
drie tempi en is in eerste
aanzet typisch rustiek met de
violen als dorpsfiedelaars tij
dens een kermis; het langza
me gedeelte heeft bepaald
niet het karakter van treur
muziek; voor de contrafagot
is aan het slot nog een be
langrijke rol weggelegd. Op
merkelijk ook het Rondo
burleske, een door alle in-
strumentgroepen razende
dubbelfuga vol grommende
vaart, manisch, met stekende
frasen en zure dissonanten.
Hier is het goed de solo klari
net in beeld te houden.
Het is goed nog een keer als
het ware van nabij van Hai-
tinks waardevolle Mahlerop-
vatting te kunnen genieten.
Meer dan van een te zwaar
beladen laatromantische tra
ditie uit te gaan, zoals dat bij
Walter, Kubelik, Barbirolli
en Bernstein het geval was,
heeft hij immers al één voet
in de twintigste eeuw bij zijn
manier van concipiëren van
de gesegmenteerde ritmen,
de tot het uiterste opgerekte
tonaliteit, de soms bijna ka-
mermuzikale manipulatie
van het grote orkest en de
vormgeving van de pas later
in zwang komende „Klang-
farbenmelodie".
Juist het objectiverende, ker
nachtige, uit stevig graniet
gehouwen aspect van Hai-
tinks Mahler zorgde voor een
waardevolle bijdrage aan de
internationale cultus van
deze componist, die pas sinds
het eind der jaren zestig
dankzij een soort electroni-
sche tangverlossing aan zijn
trekken kwam.
In tegenstelling tot de vertol
kingen van veel anderen, die
bij eerste kennismaking ver
bluffen, maar dra verbleken,
zijn Haitinks Mahlerinterpre-
taties door de jaren heen op
plaat, CD en videocassette
uitstekend tegen herhaling
bestand gebleken. We zullen
ze in de toekomst dan ver
moedelijk ook deerlijk mis
sen.
JAN DE KRUIJFF
Voor een uitgebreide agen
da. ook voor de komende
dagen, raadplege men
„UIT", de gratis wekelijkse
bijlage van deze krant.
bioscopen
ALPHEN AAN DEN RIJN EURO
CINEMA I (Van Boetzelaerstraat 6.
lel. 01720-20800): Donna Donna II
(al); 13.30. 16.00. 18.30. 21.00. 1ste
kerstdag niet om 16.00. EURO
CINEMA II: Innerapaca (12); 18.30,
21.15. Da reddertjes (al); 14.00,
16.15. 1ste kerstdag niet om 16.15.
EUROCINEMA III: Dirty dancing
(al); 13.45. 16.15. 18.45. 21.30. 1ste
kerstdag niet om 16.15. EURO
CINEMA IV: Hector (al); 13.30.
16.00. 18.30. 21.00. 1ste kerstdag
niet om 16.00.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19.
tel. 071-121239): Dirty dancing
(al); 14.30. 19.00. 21.15. a LIDO en
STUDIO (Steenstraat 39. tel.
124130): Last emperor. 14.30,
20.00. Donna Donna II (al); Bigfoot
and the Hendersons (al); Hector
(al); The witches ol Eaatwick (16);
14.30. 19.00, 21.15. De reddertjes
(al); 14.36. TRIANON (Breestraat
31. tel. 123875): Mastera ol the
universe (al); 14.30. Van geluk ge
sproken (12); 19.00. 21.15. a REX
(Haarlemmerstraat 52. tel. 071-
125414); The devil in miss Jonas
III (16); 14.30. 19.00. 21.15.
NOORDWIJK a LIDO THEATER
(Pr. Bernhardstraat 56. tel. 01719-
12800): Beverly Hills cop II: za. zo.
ma. 19.00. Een maand later (al);
za. zo. ma. 21.00. Bambi (al); ma.
di. wo. 15.00.
KATWUK CITY THEATER I
(Badstraat 30, tel. 01718-74075):
Beverly Hills cop II (al); 19.00.
21 15. Who's that girl (al); 14.45.
CITY THEATER II: Masters of
the universe (al); 14.45. behalve
za wo Full metal jacket (16);
19.00. 21.15. Avontuur met een
staartje (al): za. wo. 14.45.
VOORSCHOTEN GREENWAY (tel.
01717-4354): Beverly Hills cop II
(al); za. t/m wo. 19.00. Hector (al);
do. vr. 15.45. za. t/m wo. 15.45.
21.15. Een maand later (al); do. vr.
14.30. za t/m wo. 14.30. 19.30.
21.30.
KINDERVOORSTELLING
Een avontuur met een staartje:
do. t/m wo. 14.00.
WASSENAAR ASTRA (tel.
01751-13269): Een maand later
(al); do. za. zo. 20.00. Beverly Hills
cop II (al); ma. di. wo. 14.00, 20.00.
KINDERVOORSTELLING
Avontuur met een staartje; vr. za.
zo. 14.00.
ZOETERMEER PROMENADE
1.2.3 (Promenade 7, tel. 079-
511313):Donna Donna It; do. t/m
wo. 13.45. 19.00. 21.30. za. ook
24.00 De redderties; do t/m wo.
13.45. 16.15. Bigfoot and the Hen-
dersons. do. t/m wo. 13.45. 16.15.
19.00. 21.30 za. ook 24 00 Mas
ters of the Universe: do. t/m wo.
16.15. Hector; do. t/m wo. 19.00.
21.30. za ook 24.00.
DEN HAAG# ASTA 1 (Spui 27. tel
463500): Donna, Donnall (al);
1330. 16.00. 19.00. 21.30.
ASTA 2: A night on the town (al);
13.30. 16.00. 19.00. 21.30 ASTA
3 Hector (al); 13.30. 16.00. 19.00.
21.10 BABYLON 1 (Winkelcen
trum Babylon, tel. 471656): Bigfoot
The Hendersons (al); 13.30.
16.00. 19.00. 21.30. zo. t/m wo.
13.30. 16.00. 19.00. 21.30. BA
BYLON 2: Angel heart (16); 18 45.
21.30. BABYLON 3: Full metal
jacket (16); 13.15. 16.00. 18.45.
21.30 CINEAC 1 (Buitenhof 20.
tel. 630637): Masters of the uni
verse (al); 13.15. 16.00. 18.45.
21.30. CINEAC 2: Innerspace
(al); 13.15. 16.00. 18.45. 21.30.
CINEAC 3: Dirty dancing (al):
13.15. 16.00. 18.45. 21.30. ME-
TROPOLE 1 (Carnegielaan. tel.
456756): The last emperor (al);
13.15. 16.45. 20.30 do. 14.00,
20.30. wo. 13.00. 20.30. Carmen
(al); zo. 11.00. METROPOLE 2:
De reddertjes (al); 13.00, 15.30.
The witches of Eastwick (12);
18.45. 21.30. METROPOLE 3: In
nerspace (al); 13.15, 16.00, 18.45,
21.30. METROPOLE 4: The wit
ches of Eastwick (12); 13.15,
16.00. Van geluk gesproken (al);
18.45, 21.30. METROPOLE 5:
Beverly Hills cop II (al); 13.15,
16.00, 18.45. 21.30. ODEON 1
(Herengracht 13. tel. 462400): De
reddertjes (al); 12.00. 14.00, 16.00.
ODEON 2: Dirty dancing (al);
13.15. 16.00. 18.45. 21.30. ODE
ON 3: American Ninja 2: (16):
18.45. 21.30. ODEON 4 Lucht
macht academie (al): 13 15. 16 00.
18.45. 21.30. STUDIO 1 (Ketting-
straal 12b, tel. 656402): Oei cior-
nie (16); 14 45. 19.30. 21 45
STUDIO 2: The untouchables
(16); 19.15. 21.30. STUDIO 3:
The secret ol my success (al):
14 15. 19.00. 21.15. HAAGS
FILMHUIS (Denneweg 56. tel.
459900): Zaal 1: Lawrence of Ara
bia; 15.00. 20.00. vr niet om 15.00.
The fearless vampire killers; zo.
14.00. 16.15. Dr. Doolittle: do. za.
zo. 15.00. Mary Poppins: ma. di.
wo 15.00. Zaal 2: Naplo I: 15.00.
19 30. vr zo alleen 19 30 Naplo II;
21.45 Zaal 3: dag. 19.30. 21.45.
The fearless vampire killers: do
Nosferatu; vr Dracula de ver
schrikkelijke: za Straw dogs, zo
The Omen; ma. Jaws; di. Damien-
Omen II; wo.
NACHTVOORSTELLINGEN
CINEAC 1 Innterspace (16): za.
00.15. CINEAC 2: Masters of the
Universe (16); za. 00.15. CINEAC
3: Dirty dancing (18): za. 00.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
BABYLON 2: De troetelbeertjes
3; 13.30. 15.30 CINEAC Mas
ters of the universe; 13.15, 16.00,
16.45. METROPOLE 2: De red
dertjes; 13.00, 15 30. ODEON 1
De reddertjes. 12.00. 14.00, 16.00.
STUDIO 2: Bambi: 14.30.
Leiden, Kapelzaal KiO: Het Leider
dorps Kamerkoor onder leiding van
Wim van Meeuwen met medewer-
Het Kamerkoor uit Leider
dorp bracht in de huiselijke
Kapelzaal gisteravond een
veelzijdig programma met
kerstmuziek, bijeengezocht uit
diverse talen en eeuwen. Hoe
wel de akoestiek van de Ka
pelzaal voor een koor veel te
wensen overlaat, wisten diri
gent en zangers schijnbaar
zonder inspanning de hele
avond een volle klank te be
reiken.
Dat was op zichzelf al een gro
te prestatie. Maar niet minder
knap was de enorme intensi
teit die het koor in tekst en
melodie van drie bekende
werken van Bach en Swee-
linck legde (Bachs koraal
„Wohl mir dasz ich Jesum
habe" en diens motet „Lobet
den Herrn, alle Heiden" en
„Hodie Christus natus est" van
J.Pz. Sweelincks).
Een verrassende keuze was
een drietal Nederlandse com
posities. De aandacht waarmee
het publiek naar een warme
vertolking van Julius Rorit-
gens „O kindeke klein, o kin-
deke teer" luisterde, pleit voor
deze muziek maar bewijst
evenzeer dat het koor in staat
is om dergelijke lastige harmo
nieën heel natuurlijk en tref
zeker uit te voeren.
Ook in onbekend werk van
Johannes Verhulst en in een
uit 1912 daterende koorzetting
van het bekende „Hoe leit dit
kindeke hier in de kou" van
Herman Strategier kwam het
koor volledig tot zijn recht.
Een aangekondigd lied voor
alt-mezzo en piano van De
Falla kwam te vervallen en in
plaats daarvan zong de soliste
Anke Zuithoff een van de be
roemdste kerstliederen: „O Je-
sulein suSz" van Bach. Behalve
in werk van Bach soleerde zij
met een vijftal innige liederen
van Max Reger, rustig en heel
natuurlijk geïnterpreteerd
Het knappe en bescheiden spel
van pianist Peter Entzinger
sloot daar prachtig bij aan. De
eenvoudige manier van zingen
die Anke Zuithoff eigen is,
was ook in de liederen van
Th.A. Arne, R. Vaughan Willi
ams en A. Cooke die zij na de
pauze zong, volkomen op z'n
plaats. Engels was eveneens de
toon voor het koor na de pau
ze: bekende en minder beken
de traditionele (meegezongen)
kerstliederen- lieten het pu
bliek na een zeer geslaagd
concert in een ware kerststem
ming huiswaarts keren.
TOM STRENGERS
ATHENE De restaura
tiewerkzaamheden aan
het Erechtheion op de
Acropolis in Athene, toch
wel een van de meest op
merkelijke voorbeelden
van klassieke Griekse ar
chitectuur, zijn voltooid.
Maar de protesten tegen
het resultaat nemen nu
steeds meer toe.
In 1978 besloot een aantal
vooraanstaande internationa
le experts een reddingsactie
op touw te zetten voor deze
sierlijke marmeren tempel
uit de vijfde eeuw vóór
Christus. Door luchtvervui
ling, aardbevingen en roes
tende verbindingsstukken,
die bij vorige restauratie-
beurten waren aangebracht,
was het monument in een
verregaande staat van verval
geraakt.
Rond het 3,5 miljoen gulden
kostende project ontstond
een controverse tussen ar
cheologen die menen dat de
restauratie in feite een ver
valsing is, en restaurateurs
die de artistieke waarde van
een monument tót elke prijs
willen behouden en het ge
heel begrijpelijk willen hou
den voor de leek.
De prioriteit lag bij het ver-
(ADVERTENTIE)
Vloerbedekking voor kantoren en bedrijven
Thomsonlaan 71 -75 Den Haag 070-603376
Dorpsstraat 1SB Zoetermeer 079-165137
wijderen van de kariatiden,
de vrouwenbeelden bij de
zuidelijke zuilengang. Hun
gelaatstrekken waren door
zure regen en smog zo goed
als verdwenen. De orginelen
liggen nu in het Acropolis
museum, in glazen contai
ners beschermd tegen verde
re beschadiging, en de karia
tiden in het gerestaureerde
bouwwerk zijn replica's.
De zwaarste taak voor de
restaurateurs was het blok
voor blok uit elkaar halen
van de marmeren tempel en
het verwijderen van de ijze
ren klampen, die geroest wa
ren en de stenen hadden be
schadigd. Deze zijn nu ver
vangen door beugels van een
roestvrije titaniumlegering.
Begin deze eeuw werd de
ruïne opnieuw opgebouwd,
maar daarbij waren niet alle
stenen op hun juiste plaats
terecht gekomen. Brokken
waar men toen geen raad
mee wist lagen overal rond
de tempel verspreid. Nu wer
den met behulp van een
computer alle oude blokken
en fragmenten geïdentifi
ceerd en in de correcte, oor
spronkelijke positie terugge-
echter een verhitte discussie
doen losbranden onder de le
den van de Acropolis-com-
missie. Velen vinden dat de
restaurateurs zich veel te vrij
hebben opgesteld in het toe-
Al deze initiatieven hebben
passen van nieuwe materia
len. Daarbii hebben ze zich
niet gehouden aan het Ver
drag van Venetië waarin de
precieze richtlijnen voor het
conserveren van oude monu
menten zijn vastgelegd. De
architect van het project,
(ADVERTENTIE)
bh pg m##r dan 50 modtlUn
en Stutterheim
Rijswijkseweg 528 Den Haag 070-992341
Alexandras Papanicolaou,
verwierp beschuldigingen
dat hij het Verdrag van Ve
netië zou hebben geschon
den: „De nieuwe onderdelen
en nieuwe voegen hebben
met opzet een andere struc
tuur en kleur gekregen, zo
dat ze duidelijk te onder
scheiden zijn van de origine
le marmeren blokken; pre
cies zoals het Verdrag ver
eist".
Maar hiermee is de discussie
nog niet afgelopen. Het voor
nemen om het Parthenon, de
grootste tempel op de Acro
polis, te restaureren, zal on
getwijfeld ook nog heel wat
voeten in de aarde hebben.
(ADVERTENTIE)
Trouwens hel hele jaar maken
wij zitmeubels op maal die 'zalig'
/.ilten. Tijdens de kerstshow intro
duccren wij onze nieuwe collectie.
Kerstshow 26/12-2/1
maandag l/m zaterdag open 10 17 uur
2e Kerstdag open 11-16 uur
