Afscheid van kardinaal Alfrink GEESTELIIK LEVEN/OPINIE wereld beweg!ngter~ -Nieuwe richtlijnen voor SfëSS oecumenisch bi jbelvertalen boekwijzer beroepingei BELANGSTELLING UIT HELE LAND £cidóc Parijs verlegt defensiegre weer DINSDAG 22 DECEMBER 1987 PA POOLSE REGERING GEEFT INFORMATIEFOLDER OVER KERKEN UIT WARSCHAU De Poolse autoriteiten hebben voor het eerst een informatiefolder over de kerken in het land uitgegeven. In de grote, kleurrijke prospectus wordt melding gemaakt van veertig geregistreerde kerkgenootschappen alsmede diverse ge meenten en bedevaartsoorden. „Een bewijs voor de godsdienst vrijheid" vindt Radio Warschau van de uitgave van de „hand leiding voor toeristen." Kerkelijke waarnemers noemen het opvallend dat ook niet- christelijke groeperingen als boeddhisme en Oosterse sekten worden genoemd in de folder en dus staatserkenning genieten. Jehova's Getuigen kunnen nog geen goed doen in staatsogen, waarschijnlijk wegens hun afwijzing van de militaire dienst plicht. Zo'n 30.000 Polen behoren tot de Jehova's Getuigen. Volgens de staatsbrochure zijn er in Polen 28 christelijke ker ken en twaalf joodse, islamitische, hinduistische en buddhisti- sche geloofsgemeenschappen. De Rooms-Katholieke Kerk telt ongeveer 12.500 parochies en is daarmee het grootste kerkgenootschap in het land. Op de tweede plaats staat de Pools-Orthodoxe Kerk met 300 paro chies en 500.000 gelovigen, gevolgd door Evangelisch-Lutherse Kerk met 352 gemeenten en zo'n 75.000 leden. Voorts zijn er nog 39.000 Mariaviten, 38.000 pools-katholieken, 22.000 oud-ka tholieke Mariaviten, 6000 methodisten en eveneens 6.000 bapti- sen, zo meldt de brochure. Mensen die hun vingers branden, kunnen niet met vuur spelen Massamis als AKKOORD TUSSEN BUBELGENOOTSCHAPPEN EN VATICAAN concurrentie "]\T* 1 1 SAU PAULO Hon- 11**1 1 - 1 tholieke spektakel in het Maracona-stadion in Rio de Janeiro af: een mis geleid door vijfhonderd bisschoppen met het Ma riabeeld van het Portu gese Fatima als grote at tractie. Het was een poging van de RK Kerk niet het onderspit te delven in de concurrentie met pinkstergroeperingen, zo kenschetsen kerkelijke waar nemers de misviering, waar aan ook bekende acteurs en artiesten deelnamen. Groot scheepse pinksterbijeenkom sten hebben het Maracona- stadion al meermalen gevuld. Volgens hulpbisschop Jose Lima Vaz van Rio de Janeiro gaat nog slechts een op de zestien inwoners van Rio re gelmatig naar de kerk. Aan genomen wordt dat dit per centage in de rest van Brazi lië, dat het grootste rooms- katholieke land ter wereld heet te zijn, niet veel hoger ligt. Officieel is tachtig a ne gentig procent van de 140 miljoen Brazilianen katho liek. De bisschop erkende op indirecte wijze dat meer Bra zilianen regelmatig de bijeen komsten van andere religies dan van de Kerk bijwonen. Naar schatting 20 miljoen Brazilianen zijn aanhangers van de diverse sekten en pinkstergroeperingen. De snelle groei van de sekten in Brazilië wordt vooral door de conservatieve vleugel van de RK Kerk toegeschreven aan de toenemende sociale betrokkenheid van de voor uitstrevende geestelijken. Recente onderzoek van de Braziliaanse socioloog, prof. cr F.C. Rolim, lijken deze ge dachte echter te weerleggen. Volgens hem zijn de geestelij ken die de bevrijdingstheolo gie aanhangen, en dus meer nadruk op sociaal-maat schappelijke dan op binnen kerkelijke vraagstukken leg gen, een minderheid. Rolim wijst er voorts op dat in de vijftiger en zestiger jaren, toen de bevrijdingstheologie nog niet bestond, de RK Kerk ook al terrein verloor was aan de pinksterbeweging en andere religieuze groepe ringen. Vergankelijkheid Thomas Hemerken van Kem pen (1379 - 1471) werd be roemd door zijn Navolging van Christus, dat na de bijbel misschien wel een der meest gelezen boeken van de chris tenheid is. Daardoor ziet men gemakkelijk de rest van het oeuvre van Thomas a Kempis over het hoofd. Over de er kenning van eigen verganke lijkheid ademt dezelfde sfeer; het is bezield door de geest van de Moderne Devotie, die in het werk van Thomas a Kempis haar hoogtepunt en meest herkenbare uitdruk kingsvorm vindt. Uitgever A. Donker bezorgde een mooi verzorgde uitgave die is voor zien van een inleiding van dr. Van Dijk die de achtergron den en het leven belicht van Thomas a Kempis. Uitgave A. Donker. 35 pagina's. Prijs f 14,90. Zucht De Franciskaanse Samenwer king organiseerde begin dit jaar een vijftal studiedagen rond het thema mens, milieu en spiritualiteit. Men ging op zoek naar motivatie en inspi ratie om de zorg van het mi lieu gestalte te geven in sa menwerking met mensen uit verschillende leef-, beroeps, en geloofsrichtingen. Deze in leidingen zijn nu gebundeld onder de titel Als de schep ping zucht en verschenen bij Kok, Kampen. Prijs 22,50. Nederlandse Hervormde Kerk Aangenomen naar Marrum-Wester- nijkerk, mevrouw M.W.van Hal, kan didate te Utrecht. Gereformeerde Kerken Beroepen te Putten. drs.R.Bos te Giessenburg. DEN HAAG Na twin tig jaar hebben de We reldbond van Bijbelge nootschappen en het Va ticaanse Secretariaat voor de Eenheid de richtlijnen voor oecume nische bijbelvertalingen gewijzigd. Ze zijn aange past aan de ontwikkelin gen van de laatste jaren en zullen nog voor het einde van dit jaar worden gepubliceerd. In de jaren zestig sprak het Tweede Vaticaanse Concilie uit dat de mis gëlezen mocht worden in de volkstaal. In tal van landen beschikte de Ka tholieke Kerk echter niet over bruikbare bijbelverta lingen. In enkele taalgebie den gingen katholieke verta lers in allerijl aan het werk, in andere nam deze Kerk eenvoudig de vertaling over van het nationale bijbelge nootschap. In verschillende streken wa ren protestanten zelf onte vreden over hun bestaande vertaling. Daar werd beslo ten gezamenlijk te gaan wer ken aan een vertaling die in alle kerken gebruikt kon worden. Al spoedig doken tal van problemen op. Welke uitgave van de grondtekst moesten de vertalers gebruiken, een katholieke of een prote stantse? In veel talen spelden de- kerken persoons- en plaatsnamen verschillend. Voor katholieken was de bij bel alleen echt een bijbel, als ook de deuterocanonieke boeken opgenomen waren; protestanten wezen die apo criefe boeken zoals zij ze noemen echter maar al te vaak af. Een ander probleem was dat bijbelgenootschappen bijbels uitgaven zonder verklarende aantekeningen en voetnoten, terwijl die in katholieke uit gaven juist gewenst waren. De Wereldbond van Bijbelge nootschappen nam daarom in 1968 contact op met het Vati caanse Secretariaat voor de Eenheid om tot gezamenlijke richtlijnen te komen voor oe cumenische vertaalprojecten. Een overeenkomst werd ge sloten, waarbij geregeld werd welke uitgaven van de grondtalen gebruikt zouden worden, wat wel en niet in voetnoten en verklarende aantekeningen mocht worden opgenomen, en hoe taalproblemen konden worden opgelost. Er werd zelfs geadviseerd hoe oecu menische vertaalteams kon den worden aangesteld. Kennelijk hebben deze richt lijnen goed gewerkt, want het aantal oecumenische ver taalprojecten neemt nog steeds toe. Van de in totaal 573 vertalingen waarbij bij belgenootschappen zijn be trokken, zijn er nu al 161 oe cumenisch van opzet. Achterhaald Enkele richtlijnen raakten achterhaald. In 1968 werd besloten dat katholieke bij- belgeleerden betrokken zou den worden bij het gereed maken van wetenschappelij ke uitgaven van de grond teksten voor bijbelvertalers. Die zijn inmiddels versche nen. In de nieuwe richtlijnen wordt daarom eenvoudig ge constateerd dat vertalers de nieuwste uitgaven van het Griekse Nieuwe Testament van Nestle/Aland en de Bi- blia Hebraïca Stuttgartensia zullen gebruiken. Aan beide uitgaven van de bijbelgenoot schappen hebben intercon fessionele teams van bijbelge- leerden samengewerkt. Indertijd is ook besloten dat voor katholieken de bijbel zou worden uitgegeven met de deuterocanonieke boeken. Deze zouden worden ge plaatst tussen het oude en nieuwe testament en dus niet langer, zoals in vroegere ka tholieke bijbeluitgaven, ver spreid tussen de oudtesta mentische boeken. Voor pro testanten konden zo bijbels worden gepubliceerd met slechts de canonieke boeken. Die regel blijkt in de praktijk goed gewerkt te hebben. Nieuw is dat nu ook is afge sproken dat van het boek Wijsheid van Jezus Sirach de kortere versie zal worden op genomen. Van dat boek be staat eveneens een langere tekst. Vertalers kunnen, in dien zij dat wensen, de extra gedeelten toevoegen in de vorm van voetnoten. Voetnoten Ter wille van de samenwer king gaven de bijbelgenoot schappen hun gewoonte op om bijbeluitgaven „zonder verklaring of voetnoot" te publiceren. Wel werd zorg vuldig omschreven welke „hulp voor de bijbellezer" bij de bijbeltekst kan worden opgenomen. Volgens de regels van 1968 moet die extra informatie zich beperken tot alternatie ve lezingen uit oude hand schriften, alternatieve verta lingen van onduidelijke tek sten, uitleg van persoonsna men, verwijzingen naar woordspelingen, historische toelichtingen en verklarin gen van culturele achter gronden die sterk verschillen van die van de lezers. Voor theologische en exegetische uitleg was geen plaats meer in bijbeluitgaven. Nieuw is ook de opmerking dat de uitgevers van geza menlijke vertalingen erop moeten toezien dat dergelijke voetnoten de gebruikers van de tekst niet nodeloos mogen ergeren. Hier en daar blijkt uit de wij zigingen dat tussen 1968 en nu de tijd niet heeft stilge staan. Er is in de tekst bij voorbeeld niet langer sprake van „zendingsgebieden". Er wordt nu gesproken over „gebieden met nieuwe le zers". Werd in 1968 nog aangedron gen op een „waardig" taalge bruik, nu moet worden ge streefd naar „passende" taal. Moest er voorheen op worden toegezien dat verta lers van beide confessies van gelijke (kerkelijke) positie waren, nu moeten het men sen met vergelijkbare (we tenschappelijke) kwalificaties zijn. Duidelijk blijkt dat de bijbel genootschappen in de afgelo pen twintig jaar in een nieu we situatie zijn gekomen. Volgens de richtlijnen van 1968 benoemden de bijbelge nootschappen vertalers op voordracht van de kerken. In de vernieuwde regels wordt gesproken van verta lers die benoemd worden door de kerken. Deze wijzi ging was nodig, omdat het vertaalwerk sedert 1968 zo sterk is uitgebreid dat de bij belgenootschappen niet lan ger in staat zijn alle bijbel vertalers in eigen dienst te nemen. De regel heeft nog een ander voordeel, omdat nu, na af ronding van een project, ver talers weer sneller door de eigen kerk kunnen worden ingeschakeld. Een derde voordeel is dat de vertaalarbeid nu veel meer gezien wordt als een kerkelij ke taak. Het resultaat is niet langer de „vertaling van het bijbelgenootschap", maar die van de kerken. Kennelijk hecht de Katholie ke Kerk niet langer meer aan het feit dat een bisschop zijn nihil obstat (geen be zwaar) em zijn imprimatur schenkt aan een uitgave. Aan de richtlijnen is tenmin ste nu een nieuwe slotalinea toegevoegd, waarin gezegd wordt dat het in bepaalde si tuaties „wijs kan zijn in plaats van een nihil obstat ert een imprimatur een voor woord op te nemen, waarin de gezamenlijke kerken de uitgave aanbevelen". JAN J. VAN CAPELLE- VEEN UTRECHT Sinds de deuren van de Sint Cat- harinakerk in Utrecht vanmorgen om 10.00 uur opengingen, trekt een gestage stroom gelovigen en belangstellenden langs de baar om de oud aartsbisschop van Utrecht mgr. Alfrink de laatste eer te bewijzen. De overledene ligt daar opge baard tot de uitvaartplechtig heid van morgen. Mgr. Al frink draagt het pallium, mij ter, kazuifel en ring. Naast hem liggen zijn onderschei dingen. Na het tekenen van het con doleance-register trekken ve len zich een ogenblik terug om te bidden. Onderwijl wordt een groot aantal rouw kransen aangedragen. Ze zijn afkomstig van uiteenlopende instanties als het aartsbis dom, de gemeente Nijkerk (kardinaal Alfrink werd in 1900 geboren in Nijkerk), de katholieke universiteit Bra bant en uiteraard van zijn fa milie. De mensen komen overal vandaan, uit Waalwijk, Lely stad, Groningen. Iemand uit Waalwijk zegt: „Ik moet toch even afscheid van hem ne men. Hij heeft zoveel bete kend in mijn leven". De or ganisatie verwachtte vooral vanmiddag en vanavond een grote toeloop van mensen. Tot 22.00 uur is de Sint Cat- harijnekerk open. Vanavond heeft de rouwwake plaats. Daarin gaan voor kardinaal Simonis en de deken van Eindhoven, Van het Erve. Het aartsbisdom laat weten dat morgen bij de begrafenis plechtigheid in de St. Catha- rinakerk voor belangstellen de gelovigen geen plaats meer is. De meeste plaatsen zijn vergeven aan genodig den. Degenen die toch naar Utrecht willen komen, wordt door het aartsbisdom geadvi seerd zich op te stellen langs de route vanaf de St. Catha- rinakerk via de Maliebaan naar het St. Barbaralaan aan de Princesselaan, waar de kardinaal ter aarde zal worden, besteld. Drukte De Utrechtse politie heeft in verband met de te verwach ten drukte rond de uitvaart een groot aantal verkeers maatregelen getroffen. Zij vreest dat problemen ont staan als mensen in de begra fenisstoet gaan meelopen. Tien motorrijders zullen de bussen met binnen- en bui tenlandse kerkelijke hoog waardigheidsbekleders en de leden van het zangkoor bege leiden naar de kathedrale Catharinakerk. Langs de vier kilometer lange route van de kerk naar de Rooms-Katho lieke begraafplaats St. Barba ra zal de politie 54 posten be mannen om het verkeer in goede banen te leiden. Dat wordt volgens de politie ech ter moeilijk als mensen mee gaan lopen, omdat de stoet aan langer en langzamer wordt. Dan is het donker voordat de begraafplaats is bereikt en komt de stoet in het begin van de avondspits terecht, wat gevaarlijke situ aties kan veroorzaken. De politie en het aartsbisdom hebben er dan ook op gewe zen dat het niet de bedoeling dat mensen zich na de uit vaartdienst lopend aansluiten bij de begrafenisstoet. De route loopt via de Lange Nieuwstraat, de Agnieten- straat, de Nicolaasstraat, de Nicolaasdwarstraat, de Wijde Doelen, de Tolsteegbrug, het Ledig Erf, de Tolsteegsingel, de Maliesingel, de Maliebaan, de Museumlaan en de Prin- sesselaan. De KRO-televisie zendt de uitvaartdienst van kardinaal Alfrink morgen rechtstreeks uit vanaf 13.00 uur op Neder land 2. De dienst zal naar verwachting tussen 14.30 en 15.00 uur afgelopen zijn. Hervormd- gereformeerde teksten voor rouwdiensten LEIDSCHENDAM Echt van een leien dakje verloopt het Samen op Weg-zijn van de her vormde kerk en de gere formeerde kerken in alle gevallen nog niet, zo constateerde dr. K, Blei, secretaris-generaal van de Nederlandse Her vormde Kerk, in het laatste nummer van het hervormde tijdschrift Woord en Dienst. Slechts op een aantal terreinen is sprake van een officieel samenwerkingsorgaan (S-orgaan). Een daarvan, het S-orgaan voor de Eredienst, heeft nu een eerste aanzet tot een ge zamenlijke liturgie gegeven. Dezer dagen verscheen „Li turgie in dagen van rouw". Het is de eerste aflevering in de serie „proeven voor de eredienst", die uiteindelijk moet leiden tot een „dienst boek" voor de Nederlandse Hervormde Kerk en de Ge reformeerde Kerken in Ne derland. In de proeve worden vier typen van dienst genoemd: een huisdienst, te houden in kleine kring in de dagen tussen sterven en uit vaart, en drie soorten uit vaartdiensten, namelijk een getijdedienst, een van schrift en tafel en een sobere woord dienst. „Liturgie in dagen van rouw" is door de her vormde en gereformeerde sy- nodebesturen aan alle her vormde en gereformeerde predikanten en kerkeraden verzonden. „Met betrekking tot de eredienst zijn wij nu werkelijk Samen op Weg, schrijven de moderamina (dagelijkse besturen) van de hervormde en gereformeerde synoden. Blei noemt het in Woord en Dienst „merkwaardig" dat op het terrein van de directe theologische bezinning niet of nauwelijks wordt samen gewerkt. Zo hebben de Raad voor de Zaken van Kerk en Theologie en de gereformeer de deputaten Kerk en Theo logie nog slechts incidenteel met elkaar overlegd. PREMIER Chirac van Frankrijk heeft onlangs een kelijke uitspraak gedaan. Een aanval op de Bondsrej aldus de Franse regeringsleider, zal „onmiddellijk en voorbehoud" een militaire reactie van Frankrijk uit Er zal niet afzonderlijk een „slag om Duitsland" gei worden en daarna een „slag om Frankrijk". De „slag om Frankrijk" begint echter al aan de j zelfs nog verder naar het Oosten. Want in geval v aanval zou een Frans nucleair waarschuwingssch meer plaatsvinden op Duits grondgebied, zoals de strategie lange tijd voorschreef, maar „ver in het ad van de tegenstander". Chirac bevestigde daarmee o\ de uitspraken die president Mitterrand in dat verb langs heeft gedaan tijdens een staatsbezoek aan Duit In het Franse strategische denken is het gaullistische pe van Frankrijk als het „nationale heiligdom", dat nucleair verdedigd zal worden op het moment dat aangevallen wordt, reeds geruime tijd opgegeven. Ma wel de eerste keer dat een Franse regeringsleider dal delijk zegt. Weliswaar haastte president Mitterrand verklaren dat het inzetten van het nuclaire wapen lijk een nationale beslissing" blijft, maar het is zond duidelijk dat Frankrijk aanstuurt op een nieuwe i verdedigingsstrategie voor Europa. De haast die de Franse regering daarmee nu lijkt te is natuurlijk ingegeven door het resultaat van de Washington, waar Reagan en Gorbatsjov een akkoori den om hun wederzijdse arsenalen met kernraketten middellange afstand te vernietigen. De vraag dringt zich op of Frankrijk voor zichzelf samenwerking met Groot-Brittannië en Duitsland - ziet weggelegd om de plaats van de Amerikanen i men, nu er door de verwijdering van de middell; standsraketten een breuk ontstaat in de strategie „aangepaste antwoord". VEEL is in dat opzicht nog onduidelijk, in de eers de houding van de Bondsrepubliek zelf in hét hele c ningsdebat. Betrokken worden in een gezamenlijl Duitse nucleaire strategie al dan niet los van de A nen is nog heel wat anders dan de oprichting vai mengd Duits-Franse brigade of een gezamenlijk Duitse defensie. Rustig weer. Morgen wordt het weer be heerst door een krachtig hoge- drukgebied, dat zich via de Britse Eilanden over ons land uitbreidt. De wind wordt zwak en veranderlijk en aanvanke lijk zijn er nog opklaringen. Amsterdam l.bew. Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam SE,. De lucht boven ons land is vrij vochtig, zodat dan makkelijk mist kan ontstaan, die in de ochtend nog geruime tijd kan blijven hangen. De tempera tuur daalt in de vannacht tot circa 3 graden, maar plaatse lijk kan vorst aan de grond op treden. Morgen overdag komt er af en toe zon en stijgt de temperatuur tot ongeveer 6 graden. In gebieden waar de mist lang blijft hangen is het wat kouder. De wind is zwak tot matig, uit uiteenlopende richtingen. Weersvooruitzichten voor de Europese landen geldig voor morgen en donderdag: Zuid-Skandinavië: Veel be wolking en af en toe regen. In het binnenland ook sneeuw. Temperaturen overdag onge veer 2 graden, in de nacht lichte vorst. Denemarken: Veel bewolking en vooral op donderdag af en toe regen. Temperaturen over dag circa 3 gra'den, 's-nachts om het vriespunt. Britse eilanden: Veel bewol king en af en toe regen of motregen. In zuid- en midden- Engeland ook af en toe zon. Middagtemperaturen rond 9 graden. Benelux: Overwegend veel be wolking en op donderdag mo gelijk regen. Middagtempera turen rond 5 graden. Duitsland: Morgen af en toe zon en droog. Donderdag veel bewolking en in het noorden af en toe regen. Middagtempe raturen van 4 graden in het noorden tot 7 graden in het zuiden. Frankrijk: Af en toe zon en overwegend droog. Middag- temperaturen van 8 graden in het noordwesten tot 15 graden in het zuidoosten. Alpenlanden: Perioden met zon en droog. In de dalen plaatselijk mist. Middagtempe- ratuur in de dalen rond 6 gra den. Nulgradenniveau 's-mid- dags circa 2000 meter. Spanje, Portugal: Overwegend zonnig en droog. Middagtem peraturen van 12 graden in het noordwesten tot 18 graden in het zuidoosten. Italië, Joegoslavische kust: Wisselend bewolkt en móge lijk een bui. Middagtemperatu ren van 7 graden in de Po- vlakte tot circa 17 graden in zuid-Italië. Aan de Joegoslavi sche kust rond 12 graden. Innsbruck Klagonfurt I Kopenhagen i Mallorca Malta Moskou Sneeuwbericht DEN HAAG - Sneeuwl mengesteld door de AN menwerking met het KN' situatie van maandag 21 l Dicht-bij-huis In België en de Bon Duitsland geen winterspi heden. Weersverwachting t/m Maandag in de Belgische de Eifel en de Harz hier i motregen, overigens geen Alpengebied Door de regen en hoge te zijn de wintersportmo vooral op de lager gelege: menteel erg matig. Door aan sneeuw zijn afdalin dal en langlauf veelal ni Bovendien zijn veel liften bedrijf. Een overzicht van de sneeuwhoogten op reed ^Oostenrijk dl Vorarlberg 21 Tirol 21 Salzburgerland 41 Karinthië 51 Zwitserland Berner Oberland 11 Graubuenden H Wallis 1 Frankrijk Savoie/haute Savoie Alpes du sud Weersverwachting Alpei dig t/m woensdagavond Geen neerslag. Nul-gra Oostenrijk 's middags meter, in het overige Alf ca. 2.100 meter. Voor meer gedetailleerd uit de genoemde ANWB/KNMI sneeuwlij Belgische Ardennen/ land/Harz: 06 - 910 910! Oostenrijk 06 - 910 910 Zwitserland/Frankrijk/I 06 - 910 910 40

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 2