Roemenië weigert
Duitse voedselhulp
Bush steunde
Iran-beleid
van Reagan
Sharon wil kampen
in Gaza opdoeken
Monsterproces maakt geen
eind aan terreur mafia
Helmut Schmidt
pleit voor
Europees leger
Kerstpost
BUITENLAND
E&tdaeSomani
VRIJDAG 18 DECEMBER 1987 PAG1
GROENLAND VREEST
KERNBOM VOOR KUST
KOPENHAGEN Groenland, een semi-autonome pro
vincie van Denemarken, wil van de Verenigde Staten
een negentien jaar oude film zien, om na te gaan of er
nog een kernbom op de zeebodem voor zijn kust ligt. In
1968 stortte een B-52-bommenwerper neer in de zee bij
Groenland. Het toestel had vier atoombommen aan
boord. Volgens de Amerikaanse autoriteiten explodeerde
indertijd de conventionele lading van de vier waterstof
bommen, waardoor zij geheel uit elkaar vielen. Maar een
Deense marine-officier verklaarde onlangs dat uit een
film die een Amerikaanse mini-onderzeeër indertijd
maakte blijkt, dat één van de bommen nog steeds intact
was en op de bodem ligt. Volgens hem zou er plutonium
uit kunnen lekken. Anderen zeggen dat de VS een intac
te bom allang zouden hebben verwijderd. Via de Deense
regering, die de buitenlandse en defensiepolitiek van
Groenland behartigt, is de VS verzocht de film uit 1968
op te sturen, zodat uitsluitsel kan worden verkregen.
VS zullen communisten
niet langer weren
WASHINGTON De Amerikaanse rege
ring mag buitenlanders niet meer op politie
ke gronden de toegang tot het land ontzeg
gen. Dit heeft het Amerikaanse Congres gis
teren besloten. Krachtens een wet die nog
dateerde van de anti-communistische hek
senjacht in het McCarthy-tijdperk, mocht de
Amerikaanse regering buitenlanders die er
onwelgevallige politieke (communistische)
opvattingen op na hielden, weren. Deze zo
geheten McCarran-Walters Act wordt ge
schrapt, als ook president Reagan zijn goed
keuring verleent. Tot de illustere buitenlan
ders die het slachtoffer werden van de wet,
behoren onder anderen Pierre Trudeau
(vóór hij premier van Canada werd), Nobel
prijswinnaar Gabriel Garcia Marquez en de
Britse schrijver Graham Greene.
Hart direct aan
kop in peilingen
WASHINGTON Gary Hart. die
zich deze week volstrekt onver
wacht weer aanmeldde voor de
Amerikaanse presidentsverkiezin
gen van 1988, loopt meteen weer
aan kop bij de Democraten. Dit
blijkt uit twee opniniepeilingen.
Volgens een steekproef van
CBS/New York Times geeft 21 pro
cent van de ondervraagde Demo
craten de voorkeur aan Hart. De
zwarte burgerrechtenactivist Jesse
Jackson, die voor Harts terugkeer
het Democratische veld aanvoerde,
kreeg 17 procent. Een opiniepeiling
van ABC gaf Hart een nog grotere
voorsprong op zijn rivalen.
Mozambique: Amnesty
voor Renamo- rebellen
MAPUTO De Mogambiquaanse presi
dent Joaquim Chissano heeft gisteren in
een toespraak tot het parlement een am
nestiewet aangekondigd voor rebellen die
hun wapens neerleggen. Maar hij bezwoer
dat het leger de strijd zal voortzetten tegen
de leden van Renamo, die geen einde wil
len maken aan de gewapende strijd. Vol
gens Chissano is het rechtse Renamo schul
dig aan talrijke gruweldaden tegen de bur
gerbevolking. Zuidafrika zou de beweging
steunen, maar Pretoria ontkent dit. Vol
gens Chissano zal in de ontwerpwet reke
ning worden gehouden met de vernederen
de toestand van de duizenden Mogambi-
quanen die gedwongen werden deel te ne
men aan Renamo-misdaden.
Sovjet-diplomaat VN
vermoedelijk spion
NEW YORK De FBI heeft giste-
ren een Sovjet-diplomaat aangehou
den op verdenking van spionage.
Volgens seceretaris-generaal Perez
de Cuellar is de diplomaat, een twee
de secretaris van de Sovjet-missie bij
de Verenigde Naties, inmiddels op
vrije voeten gesteld omdat hij diplo
matieke onschendbaarheid geniet.
Perez de Cuellar zei dat de diplo
maat kennelijk op heterdaad was be
trapt. Sovjet-amabssadeur Aleksan-
der Belonogov verklaarde het be
richt te kunnen bevestigen noch ont
kennen. In Amerikaanse regerings
kring is vernomen dat de diplomaat
spoedig wordt uitgewezen.
OOK EG WIL HONGERENDE BEVOLKING TE HULP SCHIETEN
BUKAREST Roemenië
heeft geen behoefte aan
voedselhulp uit de Bonds
republiek Duitsland. Dit
heeft de Westduitse minis
ter van buitenlandse za
ken, Hans-Dietrich Gen-
scher, gisteren tijdens zijn
bezoek aan Bukarest be
kend gemaakt. „Ik heb
partijleider Nicolae Ceau-
sescu niet kunnen overre
den om voedselhulp te
aanvaarden", aldus Gen-
scher. Tegelijkertijd sprak
het Europarlement zich in
een resolutie uit voor gra
tis voedselhulp aan de
Roemeense bevolking uit
de overschotten van de
Europese gemeenschap.
Ceausescu sloot gisteren het
jaarlijkse partijcongres af, met
de toezegging dat de Roeme
nen volgend jaar kunnen re
kenen op een wekelijkse por
tie gevogelte van 290 gram,
ongeveer een half ons meer
dan in 1987. Maar zelfs die ge
ringe verbetering van het
voedselrantsoen is een vrijwel
onhaalbare kaart omdat het
officieel toegekende rantsoen
dit jaar in de praktijk al bij
lange na niet gehaald werd.
In Roemenië zijn vrijwel alle
levensmiddelen op de bon,
aangezien Ceausescu via voed-
selexporten de buitenlandse
schuld binnen een paar jaar
geheel wil aflossen. Dit wur
gende economische beleid leid
de de afgelopen maanden al
tot grootschalig burgerprotest.
De politie trad daarbij bijzon
der hard op tegen de demon
stranten.
De bejaarde partijleider maak
te gisteren echter duidelijk dat
Roemenië er niets voor voelt
zich als een ontwikkelingsland
op te stellen door voedselhulp
te aanvaarden. „Alles wat
Roemenië uit het buitenland
nodig heeft wordt tegen beta
ling geïmporteerd", zou Ceau
sescu gezegd hebben. Een
woordvoerder van Genscher
omschreef de gesprekken met
de Roemeense leider als „zeer
open en kortaf".
Minister Genscher gaf na af
loop van het gesprek toe er
niet in te zijn geslaagd conces
sies af te dwingen ten aanzien
van de emigratie van 230.000
etnische Duitsers uit Roeme
nië. Volgens een in 1978 geslo
ten akkoord mogen jaarlijks
12.000 etnische Duitsers naar
het Westen emigreren, maar
dat akkoord loopt midden 1988
af.
WASHINGTON De Amerikaanse vice-president
George Bush heeft president Ronald Reagan volledig
gesteund bij de verkoop van wapen aan Iran om zo
Amerikaanse gijzelaars in Libanon vrij te krijgen. Dat
blijkt uit stukken die gisteren zijn vrijgegeven door de
senaatscommissie die de Iran-Contra-affaire onder
zoekt.
Bush, die van de Republikeinse kandidaten voor de presidents
verkiezingen van 1988 de grootste kans heeft genomineerd te
worden, heeft herhaaldelijk geweigerd uitsluitsel te geven over
zijn rol in de affaire. Wel zei hij, dat hij altijd tegen een ruil van
wapens voor gijzelaars is geweest. Nu deze bewering onwaar
blijkt te zijn, zou de onthulling van de commissie de kansen van
Bush op het presidentschap grote schade kunnen toebrengen.
Intussen zijn verscheidene medewerkèrs van de Amerikaanse
inlichtingendienst CIA ontslagen of gedegradeerd, wegens on
juist gedrag in de Iran-Contra-affaire. Volgens de nieuwe direc
teur van de CIA, William Webster, zullen verdere maatregelen
worden genomen om het toezicht van topfunctionarissen op ge
heime operaties te verbeteren.
VS maken na 18 jaar
weer chemische wapens
PINE BLUFF De Verenigde Staten hebben de produktie van
chemische wapens hervat. Hiermee is een eind gekomen aan
een produktiestop van achttien iaar. „Alles is volgens plan ver
lopen", verklaarde Phyllis Bledose, woordvoerster van de fa
briek van chemische wapens in Pine Bluff. „Het moreel is hoog.
Iedereen is tevreden". De VS zullen zogeheten binaire chemi
sche wapens produceren. Dit zijn wapens die uit twee op zich
onschuldige chemische stoffen bestaan, die pas na het afvuren
van de granaat met elkaar worden verbonden tot een gifgas. In
1969 verbood president Richard Nixon de aanmaak van nieuwe
chemische wapens met het argument dat het eventuele gebruik
ervan „weerzinwekkend is voor het menselijk geweten". Presi
dent Reagan redeneert thans echter dat hernieuwde produktie
noodzakelijk is gezien het grote overwicht dat de Sovjetunie op
het gebied van ae strijdgassen zou hebben. Reagan hoopt met de
produktie van de binaire wapens Moskou tot concessies te dwin
gen in de onderhandelingen in Genève over een totaal verbod
op de chemische bewapening.
Huwelijksfeest
In de Pakistaanse hoofdstad Karachi vierden aanhangers van op
positieleidster Benazir Bhutto vandaag „het feest van het jaar":
het huwelijk van Benazir Bhutto met polo-speler en grootgrond
bezitter Asif Zardari. De feestelijkheden werden bijgewoond door
ongeveer 20.000 mensen. Overigens was de bruidegom voor Be
nazir Bhutto door de familie voor haar uitgekozen.
FOTO: AP
Geen Krant ontvangen Bel te
19.00 uur. zaterdags tussen 1
uur. teletoonnr.071-122248
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
ROME De oude garde
is van het tbneel verdwe
nen. Met negentien ver
oordelingen tot levens
lang hebben acht dappere
rechtere in Palermo de
belangrijkste kopstukken
van de Siciliaanse mafia
onschadelijk gemaakt.
Maar ook zonder hen be
houdt de misdaadorgani
satie zijn gruwelijke effi
ciëntie. Te vrezen valt
zelfs dat de nieuwe gene
ratie bazen nog moordda
diger huis gaat houden.
Antonino Ciulla, een kleine
vis in het proces en wegens
gebrek aan bewijs vrijgespro
ken, proefde slechts enkele
uren de vrijheid. De 35-jarige
man werd bij zijn huisdeur
neergemaaid door een com
mando van drie killers. Enke
le uren later, bij het krieken
van de dag, volgde een tweede
moord die met het proces sa
menhangt. In een verbrande
auto aan de rand van Palermo
werd het verkoolde lichaam
van een mafioso gevonden.
Niemand maakt zich illusies.
Het bloedvergieten in Palermo
zal gewoon doorgaan en wel
licht zelfs toenemen uit woede
over de vonnissen. Maar toch
hebben diegenen die van een
„historisch vonnis" spreken
gelijk. De Italiaanse staat heeft
in de oorlog tegen de mafia
voor het eerst zijn tanden la
ten zien. Dat blijkt niet alleen
uit de veroordelingen, maar
ook uit de wijze waarop het
proces werd voorbereid.
Mafia-baas Tommaso Buscetta,
die de justitie tot in detail in
lichtte over de structuur van
de Siciliaanse mafia, deed zijn
biecht bij rechter-commissaris
Giovanni Falcone. Deze bril
jante speurder kon in het in
ternationale bankcircuit de
routes van de heroïne-miljar-
den reconstrueren en zo de
verklaringen van Buscetta op
belangrijke punten onderbou
wen. Dergelijk speurwerk ont
brak bij andere mafia-proces-
sen waarbij steeds vrijwel alle
verdachten met de zegen van
de rechtbank naar huis kon
den.
Falcone, 's werelds best be
waakte rechter, heeft na het
vonnis gewaarschuwd voor
zelfgenoegzaamheid. „Dit moet
een nieuw begin zijn in de
strijd tegen de mafia en geen
eindpunt. De Siciliaanse mafia
zoekt toenadering tot andere
internationale misdaadorgani
saties. Dat verontrust ons
zeer".
«W*
Een man in burgerkleding, die later geïdentificeerd werd als lid van de geheime dienst Shin Bet,
schiet gericht met een halfautomatisch geweer op Palestijnse demonstranten. Eem militaire woord
voerder zeqde toe dat een onderzoek tegen de' man zal worden ingesteld.
FOTO: AP
GAZA/TEL AVIV De
Israëlische minister van
Industrie Ariël Sharon
heeft gisteren voorgesteld
enkele vluchtelingenkam
pen in de Gazastrook te
sluiten. In deze kampen
leven bijna 300.000 Pales-
tijnen, die grotendeels
worden onderhouden
door de vluchtelingenor
ganisatie UNRWA van de
Verenigde Naties. Waar
die mensen dan naar toe
moeten, bleef echter on
duidelijk.
Het harde öptreden van de Is
raëlische troepen in de bezette
gebieden heeft de afgelopen
dagen een storm van kritiek
losgemaakt. Niettemin zaten
gisteren in het Israëlische par
lement, de Knesset, maar een
handjevol parlementariërs
voor een debat over de op
stand in Gaza en de onlusten
op de Westelijke Jordaanoe-
ver. Achter de kabinetstafel
zal alleen minister van trans
port, Haim Corfu President
Chaim Herzog, minister van
defensie Rabin en minister
van buitenlandse zaken Peres
vonden de „ongeregeldheden"
niet de moeite waard om terug
te komen van een buitenland
se reis.
De desinteresse in het parle
ment bedriegt enigszins, want
de deuk die Israels aanzien in
ternationaal heeft gekregen,
wordt wel hoogst serieus geno
men. Het ministerie van bui
tenlandse zaken heeft een cri
sisteam opgezet om in ijltempo
alle buitenlandse ambassades
met informatie vol te pompen.
Persberichten van een georga
niseerde propagandacampagne
echter werden ontkend.
Voor het eerst tijdens botsin
gen met het Israëlische leger
hebben anders meestal zeer te
rughoudende functionarissen
van de UNRWA openlijk en
ook tegenover de pers in felle
bewoordingen kritiek op het
gedrag van het leger, elitetroe
pen en officieren incluis, gele
verd. De Israëlische televisie
toonde beelden van een man
in burgerkleding, die op een
weg in Gaza voortdurend en
gericht schoot op Palestijnen.
Het voorval kreeg in Israëli
sche en buitenlandse media
uitgebreid aandacht. Een mili
taire woordvoerder zei giste
ren dat de man was geïdentifi
ceerd als een agent van de ge
heime dienst Shin Bet en dat
tegen hem een onderzoek
werd ingesteld.
In Gaza was het gisteren naar
verhouding rustig, al leek het
een kwetsbare rust. Op de
hoeken van enkele straten
brandden nog hopen autoban
den en afval. Tanks en leger,
dat de dag ervoor met groot
materieel was aangerukt, had
zich teruggetrokken. De inci
denten die hier en daar plaats
vonden leken minder geweld
dadig, minder georganiseerd
en minder massaal dan de da
gen ervoor. Er vielen in ieder
geval geen doden of gewon
den. De meeste winkels waren
nog steeds gesloten, maar een
enkele was alweer geopend.
Toch blijft de toestand uiterst
explosief. Voor de Israëlische
troepen is het meest angstaan
jagende verschijnsel nog wel
dat hun kogels de door het
fundamentalisme opgezweepte
Arabische jongeren steeds
minder vrees inboezemen.
„Wij moslims geloven dat het
tijdstip van onze dood is voor
bestemd", aldus Issam al Sha-
waa. „Daarom kunnen de Is
raëliërs ons niet doden. Dat
kan alleen Allah".
Oorzaken voor de religieuze
opleving zijn er te over. Een
van de belangrijkste is de
schrijnende armoede. Israel
veroverde de Gazastrook in
1967 op Egypte. Nu, twintig
jaar later, woonmt tweederde
van de 650.000 Palestijnen in
acht vluchtelingenkampen,
waar open riolen door nauwe
modderstraatjes stromen, en
waar vaak meer dan twaalf
mensen twee kamers moeten
delen in huisjes van cement en
golfplaat. De ongeveer 2500
Joodse kolonisten hebben zich
intussen driekwart van het
land en driekwart van de wa
tervoorraad toegeëigend.
Oost-Jeruzalem en op de
Westoever waren de protesten
gisteren massaler dan in de
Gazastrook. Duizenden Pales
tijnen gingen de straat op, er
werden barricaden opgericht.
Bij het vluchtelingenkamp Ba
lata gebruikte het leger traan
gas tegen de demonstranten.
Stenengooiende jongeren
maakten overal op de West
oever de wegen weer onveilig
voor Israëlische auto's. Hoewel
de Israëlische autoriteiten
meenden dat de protesten aan
het wegebben waren, waren ze
toch bang dat het vandaag de
dag van het gebed, weer on
rustig kon worden. Bovendien
is de verjaardag van de be
langrijkste PLO-organisatie,
de Fatah, op 1 januari in aan
tocht en de voorbereidingen
voor de festiviteiten van Is
raels 40-jarig bestaan.
Dode bij aanslagen in Londonderry
Een rooms-katholiek is gedood en vijftien personen, onder wie
zes kinderen, zijn gewond geraakt bij twee bomaanslagen die
woensdagavond gepleegd zijn in een vooral door protestanten
bewoonde wijk van Londonderry (in het noorden van Noord-ler-
land). De plaatselijke politie deelde gisteren mee dat niemand
zich nog verantwoordelijk heeft gesteld. Ongeveer vijftig huizen
raakten beschadigd na de ontploffing van de twee bommen die
in zakken verborgen waren. FOTO AP
BONN De voormalige Duitse bondskanselier Hel
mut Schmidt is voorstander van de vorming van een
gezamenlijke Europese strijdmacht.' Het Europese leger
zou in eerste instantie moeten worden opgericht door
dezelfde zes landen die destijds de EG oprichtten: de
Benelux, Frankrijk, Italië en de Bondsrepubliek.
Schmidt bepleit zijn voorstel in een aflevering van de buiten
land-rubriek van de VPRO-televisie „Diogenes", die over
morgen (21.27 uur, Ned.2) wordt uitgezonden. Het Europese
leger, dat volgens Schmidt binnen tien jaar operationeel
moet worden, zou onder Frans opperbevel moeten komen.
Naast zijn pleidooi voor Europa als vierde wereldmacht
naast de VS, de Sovjetunie en China maakt Schmidt dui
delijk dat hij en hij alleen de uitvinder is van de zogenaamde
nul-optie (geen raketten voor de middellange afstand in
Oost-Europa en West-Europa). President Reagan zei onlangs
nog, dat hij in 1981 op het idee van de nul-optie was geko
men. Schmidt zegt dat hij er toendertijd grote moeite mee
had Reagan van het nut van de nul-optie te overtuigen. De
Sovjetunie blijft met zijn grote strijdmacht een voortdurende
bedreiging voor Europa, meent Schmidt. „Daar moet Europa
tegen bewapend zijn". Maar wel vindt hij dat de overmacht
van het Oostblok op het gebied van de conventionele strijd
machten beroepsmatig overdreven wordt.
BONN Massa 's kaarte
vrolijke, prettige en zalii
kerstwensen glijden dezt
weken in de brievenbusi
van de brave burgers ox
ter wereld. Doorgaans zi
postzegels in plaatsen
afgestempeld met namei
niets prozaïsch hebben.
wat aan te doen. Want
niet aardig kerstpost te
ontvangen met op het
poststempel „Himmelpfo
(Hemelpoort), „Himmels
Hemelstadof „Christki
(Kerstkind)?
Himmelpforten en
Himmelstadt vinden wel
Bondsrepubliek Duitslai
Christkindl, al evenzeer
tegendeel van een were
ligt in Oostenrijk. De P
ambtenaren in deze pla, c
werken in de weken vo u
Kerstmis op topdrukte,
dikke enveloppen met
kerstpost die hun uit bii u
en buitenland worden c
toegezonden van de ben ,j
stempels te voorzien. Di\
zijn het er meer dan e<
miljoen.
Zo'n negentig procent v 3
binnenkomende post be 1
uit te stempelen kerstgi
De rest zijn de al dan n
originele verlanglijstjes,
het beantwoorden waar
een aantal inwoners eei
dagtaak heeft. In de rr,
gevallen kan gelukkig
volstaan met een briefje
kerstman en het kerstk
alvast in fikse oplagen I
laten drukken. Maar oo
worden zowel het schn
als de psychologische
vermogens van de nami
kerstman en kerstkind
optredende burgers due
de proef gesteld. Want
kinderen als volwassem
vertrouwen hen hun di
geheimen en grootste w r
toe. En daarbij hoort
natuurlijk een gepast
antwoord. De voorgedi
antwoorden liggen ovei
klaar in het Duits, Eng
Italiaans, Frans en
Nederlands.
Himmelpforten vinden
Niedersachsen, zo'n tie,
kilometer westelijk vat
stadje Stade, dat op zijl
zo'n veertig kilometer
westen van Hamburg a
westzijde van de Elbe J
Hier begon het kerstpo
zo 'n vijlen t win tig jaar g-
Het dochtertje van een
plaatselijke kroegbaas
haar verlanglijstje naai
kerstkind. Maar dat ha
zo kort voor zijn verjaa
druk met andere besog
zodat de brief naar het
filiaal van de Hemelpo
werd gedelegeerd. Dat
plaatselijke postbestelle'
Himmelpforten.
Die goede man kweet
dermate voortreffelijk
hemelse taak, dat al ga
in de verre omtrek bel
werd dat kerstpost in
Hemelpoort aan het ji
adres was. De pers dro
fikse steen bij aan de
bekendheid, en zo was
het moment aangebrok
de postbesteller geen e
vrij minuutje meer ovt
Als reddende engel ba
toen de gepensioneerdt
gemeentesecretaris Wi,
Pilarski aan. Tot op di
van vandaag treedt mt
Pilarski tot ieders
tevredenheid op als
plaatsvervangend kers
Hij verwerkt jaarlijks
kleine tienduizend brit
met wensen van grootl
klein. Iedereen die sen
krijgt een meestal
voorgedrukte brief ter\
een speciaal poststempl
Himmelpforten. Niedel
Christkinddorf". De pi
voor de antwoorden oj
verlanglijstjes is een si
van de Bundespost. Di
en veloppen stelt de gel
ter beschikking.
Honderden kilometers
zuidelijker in de
Bondsrepubliek, in
Untenfranken in de bi
Würzburg, ligt Himmt
Het piepkleine stadje I
inwoners; de postcode
Hier leidt de vroegere
conrector Valentin Ki
gemeenschappelijke ai
filiaal van kerstkind i
kerstman. Hier viert 1
eerlijke handwerk no)
alle brieven van de jol
meisjes en ook de aam
schrijfsels van volwas
aan kerstkind of kers
worden persoonlijk
beantwoord. Voorwaa
alleen dat de af zendei
postzegel van 80 Pfen
het antwoord meestul
