Super-
puber doet
Frankrijk
versteld
staan
ichuchtere pygmeeën komen tevoorschijn uit oerwouden
Moskou: NAVO
ondermijnt INF-akkoord
Nicaragua stemt in
met kerstbestand
ngeland
ijst
'amils uit
CYRILLE (16)
ADVISEERT REGERING
iAGEN VAN OLIFANTENJACHT ZIJN ZO GOED ALS VOORBIJ:
iUITENLAND
CeidócSonoant
DONDERDAG 17 DECEMBER 1987 PAGINA 7
flumb wil gratie
:s van Sharpeville
;AATSBURG De voorzitter
het Europees parlement, de
it Henry Plumb heeft gisteren
een telegram aan de Zuidafri-
inse president Pieter Botha aan-
Irongen op gratie voor de Zes
Sharpeville. Deze zes jonge
irte activisten werden in de-
iber 1985 ter dood veroordeeld
zullen op eerste kerstdag door
langing worden geëxecuteerd,
jmb. wiens telegram ook onder-
;end werd door de socialistische'
:tieleider Rudi Arndt, schreef
ia het „bij uitstek gepast" te
iten de veroordeelden gratie te
lilrlenen.
Flatgebouw stort in:
zeker twintig doden
RABAT In Marrakech, Marokko
is gisteren een in aanbouw zijnd flat
gebouw van vijf verdiepingen inge
stort. Volgens het staatspersbureau
MAP zijn daarbij meer dan twintig
doden gevallen. Het ongeluk deed
zich voor omdat het gewapende be
ton niet aan de kwaliteitsregels vol
deed, aldus de architect van het ge
bouw. Minstens twintig bouwvak
kers waren op slag dood en vermoed
wordt dat nog achttien mannen on
der het puin bedolven liggen. Solda
ten en mannen van Bescherming
Bevolking zoeken nog naar overle
venden. Twee voorbijgangers wer
den eveneens dodelijk getroffen.
MOSKOU Maarschalk Sergej
Achromejev, stafchef van de
Sovjetrussische strijdkrachten,
verwijt de NAVO de afschaffing
van de middellange-afstands-
wapens in Europa op andere ge
bieden te willen compenseren.
De NAVO bereidt zich op het ogen
blik voor om het „nucleaire gat"
dat hèt gevolg zal zijn van het INF-
akkoord tussen Washington en
Moskou te vullen door meer kern
en schepen te brengen,
vraaggesprek met de Sovjetrussi
sche partijkrant Pravda waar
schuwde Achromejev het Westen
tegen „dit nieuwe hoofdstuk van
wapenwedloop", dat „geheel in
strijd is met de geest" van het on
langs gesloten INF-akkoord. „Deze
plannen zijn voor de Sovjetunie on
aanvaardbaar en kunnen het ver
trouwen tussen het Oostblok en het
Westen ondergraven", aldus Ach
romejev.
MANAGUA De Nicaraguaanse president Daniel Ortega heeft
bekendgemaakt dat het leger van zijn land op 24 en 25 december
op verzoek van kardinaal Miguel Obando y Bravo een staakt-
het-vuren langs het gehele front in acht zal nemen. Ook de Con
tra's zullen zich aan het aangekondigde bestand houden. Aan
vankelijk was de Nicaraguaanse regering niet van plan geweest
een kerstbestand in te stellen. Ortega gaf geen reden, waarom
hij nu toch akkoord is gegaan met het voorstel. Behalve het
kerstbestand kondigde hij ook een nieuwe ronde van besprekin
gen aan met de Contra's. Die zal maandag beginnen in de Domi
nicaanse Republiek. Eerder hadden ook de Contra's bij monde
van bemiddelaar kardinaal Obando y Bravo laten weten met de
nieuwe onderhandelingsronde akkoord te gaan.
Medewerker Reagan
pleegde mijneed
WASHINGTON Michael Deaver.
een voormalig medewerker van het
Witte Huis in Washington en goede
vriend van president Reagan is giste
ren schuldig bevonden aan meineed
tegenover een grand jury en tegen
over een subcommissie van het Huis
van Afgevaardigden. Tegenover beide
organen verklaarde Deaver onder ede
dat hij geen misbruik had gemaakt
van zijn goede contacten met presi
dent Reagan in zijn latere werk als
beroeps-lobbyist. Maar Deaver zou
zich grote geldbedragen hebben laten
betalen om zijn invloed aan te wen
den bij Reagan ten gunste van bepaal
de beslissingen.
NDEN Zes Tamil-vluch-
igen kunnen al op korte
lijn uit Groot-Brittannië
den uitgewezen. Het is niet
eken dat zij bij terugkeer
ri Lanka ernstige bedreigd
•n worden. Hoewel de si-
ie in Sri Lanka op een
[eroorlog lijkt zijn er geen
ijzen dat Tamils als ethni-
groep vervolgd worden,
bepaalde gisteren het Brit-
Hooggerechtshof in een
fproces, dat uiteindelijk
belang is voor alle totaal
i Tamil-vluchtelingen in
Dt-Brittannië. Advocaten
de zes zeiden dat zij de
nu aan het Europese Hof
de mensenrechten zullen
•leggen. De Indiase vredes-
ht in Sri Lanka is gisteren
n begonnen aan een
offensief van tankeen-
•n uit de lucht gesteund
gevechtshelikopters
n een Tamil-bolwerk in
ird-Sri Lanka.
igeria moet
ërkiezingen
^Ver doen
*'gOS De Nigeriaanse
ional Kiesraad heeft giste-
de uitslagen van de zater-
gehouden gemeenteraads-
c kiezingen ongeldig ver-
15 ard. De verkiezingen, orga-
ejtorisch slecht voorbereid
v«ens waarnemers, verlie-
nJzeer chaotisch. Bij de kies-
"feaus braken rellen uit we-
is de lange wachttijden en
"tingen tot stemfraude. Het'
itaire bewind noemde de
Jitiezingen aanvankelijk een
tes ondanks de klachten
'Muit alle delen van het land
nenstroomden. De Kies-
p zal spoedig een datum
:nir nieuwe gemeenteraads-
^jkiezingen bekend maken,
het voorspel moeten
rden voor volledig herstel
een burgerregering in
ïartegeld voor
bestaanden
i imp Zeebrugge
DEN Een Londense
ïtbank heeft gisteren ruim
miljoen gulden smartegeld
fekend aan de nabestaan-
van de 22 bemanningsle-
van de Herald of Free En-
>rise die bij de ramp in
art verdronken. Een verte-
'oordiger van de familie
de slachtoffers, Michael
Jier, zei dat per persoon
;n de 167.000 gulden en
half miljoen zal worden
tekeerd. Bij de ramp met de
rboot, die kapseisde kort na
Iverlaten van de haven van
)rugge, vonden bijna 200
isen de dood. Een openbaar
Jerzoek wees uit dat de
»p werd veroorfsaakt omdat
boegdeur was blijven
ïstaan waardoor water in
laadrumte was binnenge-
ïld. De rederij Townsend
jresen heeft de boot ver-
it aan een schroothande-
Cyrille de Vignemont: „Ik had laten zien dat ik wat anders kon dan met lego spelen".
(Van onze correspondent
Bob van Huët)
LYON „Momentje". Hij
heeft dan wel ingestemd
met het interview, maar
nu gaat het er om een
gaatje te vinden in zijn
overvolle agenda. Bijna
elke dag is er wel iets: een
vergadering met zakenlie
den uit de regio, een ge
sprek met een jonge on
dernemer of hij moet zijn
neus laten zien op het mi
nisterie van Openbaar
Ambt en Planning in Pa
rijs. Het gaatje zit in een
donderdagmiddag. Waar
spreken we af? „De bar
van het Sofitel in Lyon'V
zo stelt hij voor. We staan
geboekt.
Op zich zou er aan het boven
staande niets bijzonders zijn,
ware het niet dat de druk be
zette persoon aan de andere
kant van de lijn zestien jaar
oud is. Cyrille de Vignemont
heet hij, computerwonderkind
en het jongste sectiehoofd dat
ooit deel heeft uitgemaakt van
een Frans kabinet. Op dertien
jarige leeftijd onderhandelde
hij met het Amerikaanse be
drijf Apple al over een con
tract voor een door hem zelf
ontworpen software-program-
ma. Aan de verkoop daarvan
zou hij veel hebben verdiend.
Om tijd te winnen gaat Cyrille
niet meer naar school. Hij
volgt schriftelijk lessen en zal
volgend jaar ongetwijfeld zijn
einddiploma halen
Met het meest verbaasde de
jongeman zijn landgenoten wel
twee jaar geleden in een recht
streekse televisie-uitzending
met president Mitterrand. Hij
ging toen met de president in
debat over de boteroverschot-
ten van de EG. „Mijnheer de
president, in het jaar 2000 ben
ik dertig, wat moet er dan in
godsnaam met al die boter ge
beuren?", zo vroeg hij een ver
baasde Mitterrand. Le Monde
plaagde hem daarop met de
bijnaam „Cyrille Surdoue" of
wel hyperbegaafde Cyrille
Monoloog
De vrees dat het een nauwe
lijks te volgen monoloog gaat
worden van een in zichzelf ge
keerde bolleboos blijkt onge
grond. Cyrille is zeker buiten
gewoon intelligent, maar hij is
daarom gelukkig niet minder
speels dan andere jongens van
zijn leeftijd. Met zichtbaar ge
noegen brengt hij wat „correc
ties' aan op het aankondi
gingsbord in de hal van het
hotel. Een receptie in salon 4
verhuist daardoor naar salon 2
en „Aglotec" klinkt veel leu
ker dan 'Colgate'. Kortom, hij
organiseert een kleine chaos
„Iemand van 16 kun je niet als
volwassen beschouwen", ver
trouwt hij me toe als we later
in de bar aan de cola zitten.
Hij ergert zich wanneer de
Franse media hem afschilde
ren als een zijneefje van Ein
stein. „Le Monde heeft ge
schreven dat ik geen vrienden
heb. Nou, daar heb ik hard om
gelachen. Mijn vrienden trou
wens ook".
Het roemruchte televisie-op
treden met president Mitter
rand ziet hij als oorzaak van
vele misvattingen. „De televi
sie geeft een vervormd beeld
van de werkelijkheid. Dat is
bijna onvermijdelijk. Mijn
vraag over de boter is door
veel mensen als een techno
cratische vraag geïnterpre
teerd. Maar dat was het nipt
Die boter gebruikte ik als
beeld. Ik vroeg de president
waarom de EG tonnen boter,
graan en dergelijke opslaat als
tegelijkertijd de Derde Wereld
ligt te kreperen. Het is bela
chelijk, temeer omdat het op
slaan van al die spullen veel
geld kost. Niemand denkt
werkelijk aan een oplossing
van dat probleem. Wat ik van
Mitterrand wilde horen was
een visie op de lange termijn.
Daar is mijn generatie in geïn
teresseerd. want straks zitten
wij met de brokken. Helaas
gaf hij een ontwijkend ant
woord. Een normale reactie
van een politicus. Ze gooien je
drie, vier cijfers naar het
hoofd en het onderwerp is
voorbij".
Indruk
De uitzending maakte
niettemin indruk op miljoënen
televisiekijkers. De ondermeer
met planning belaste minister
Herve de Charette reageerde
meteen en bood Cyrille een
post aan als „verantwoordelij
ke voor jeugd en toekomst
Cyrille kreeg opdracht een
rapport te schrijven over de
toekomstverwachtingen van
de Franse jongeren tussen 15
en 25 jaar. Een maand geleden
presenteerde Cyrille zijn be
vindingen. Zijn conclusie: de
heren politici hebben een
verkeerd beeld van de jeugd.
„Ik heb acht maanden lang
door Frankrijk en Europa ge
wandeld en met zoveel moge
lijk jongeren gesproken. Van
schoolverlaters, die niet aan de
slag kunnen komen tot succes
volle jonge ondernemers. Poli
tici hier denken vaak dat de
jeugd nog in de sporen van de
generatie 1968 loopt of dat het
allemaal carrière-jagers ziin.
Noch het een noch het ander
is waar. In zijn algemeenheid
kun je zeggen dat er een aan
tal morele waarden is waar
deze generatie erg sterk in ge
looft. Solidariteit is er daar één
van".
Een van zijn adviezen aan de
minister is dat de politici
moeten ophouden met hun ge
zeur over de economische cri
sis. „Mijn generatie is geboren
met de eerste oliecrisis. De rij
ke periode van daarvóór waar
men altijd over praat hebben
wij nooit gekend. Wat de poli
tici nu telkens crisis noemen is
voor ons een normale toe
stand. Ik denk dat we af
moeten van het idee dat je met
een toverspreuk de werkloos
heid oplost. Iemand moet dur
ven zeggen dat tien procent
werkloosheid onvermijdelijk
is. Vanaf dat moment moet je
kijken wat ie die tien procent
te doen geeft. Dat is belangrij
ker dan telkens achterom zien.
Mijn generatie heeft belang bij
de toekomst".
Debiel
Hij speelt wat met zijn glas.
„Maar misschien ligt mijn rap
port al ergens onder in een la",
klinkt het onverwacht. „Ik
heb dan in ieder geval al het
mogelijke geprobeerd om poli
tici en ministers een idee te
geven van wat er onder jonge
ren leeft en wat de Fransen
van morgen denken". Dat ie
mand niet serieus wordt geno
men omdat hij jong is, vindt
Cyrille maar „debiel". Het
brengt hem op het verhaal hoe
hij drie jaar geleden met com
putergigant Apple zijn eerste
contract afsloot.
„Ik heb een zware stem opge
zet en telefonisch een afspraak
gemaakt met de directeur. Om
te voorkomen dat de eerste se
cretaresse me al zou wegsturen
zei ik dat we elkaar kenden en
dat hij me gevraagd had om
hem te bellen. Toen ik voor
die man stond keek hij me aan
alsof ik van Mars kwam. Ik
zag in zijn ogen dat hij me het
liefst naar buiten zou willen
werken. Maar ongetwijfeld uit
beleefdheid durfde hij dat toch
niet. Ik legde hem toen uit wat
mijn programma was en hij
zei: „Oké, we kopen het'
Voor mij was dat een grote
overwinning. Ik had ze laten
zien dat ik ondanks mijn der
tien jaar ook wat anders kon
dan met lego spelen. Want dat
wordt iemand van dertien
toch geacht te doen, nietwaar?
Toen we vervolgens over geld
gingen praten zag ik weer iets
in zijn ogen van: „Och, het is
maar een jongetje. Die zullen
we twee lollies en een rol drop
geven en hij verkoopt zijn pro
gramma's wel gratis". Hele
maal op de bluf zei ik toen:
twintigduizend gulden cash en
vijfentwintig procent auteurs
rechten. Die man wist niet wat
hem overkwam. Twee uur la
ter had ik het contract gete
kend".
Minderjarig
Rechtsgeldig was dat contract
overigens niet omdat zelfs Cy
rille voor de Franse wet min-
deijarig blijft. Zijn vader en
moeder (respectievelijk foto
graaf en wetenschappelijk me
dewerkster aan een instituur
in Lyon) moesten daarom
eveneens een krabbel zetten.
Dat zijn software-programma's
sindsdien veel geld hebben op
geleverd doet Cyrille weinig.
„Ik woon lekker thuis bij mijn
ouders en geld is wel het laat
ste waar ik me druk over
maak. Toen ik over dat con
tract onderhandelde, vond ik
het veel belangrijker dat ze me
serieus zouden nemen. Het be
drag van twintigduizend gul
den en die vijfentwintig pro
cent kwamen eigenlijk spon
taan bij me op. Achteraf heb
ik gehoord dat het niet weinig
was wat ik vroeg".
Zijn tijd verdeelt hij nu over
de voorbereiding van zijn exa
mens, het ontwerpen van
nieuwe software-programma's
en conferenties over heel de
wereld, waar hij vaak als cu
riosum ten tonele wordt ge
voerd. Sinds kort zit Cyrille in
de heel serieuze commissie die
zich bezighoudt met de aan
staande viering van de 200ste
verjaardag van de Franse Re
volutie. Daarnaast heeft hij
nog 1001 andere activiteiten,
zoals het helpen van jongeren
die voor zich zelf een bedrijf
willen opzetten. Begin volgend
jaar zal zijn eerste boek uitko
men, dat waarschijnlijk de
provocerende titel krijgt „Me
moires van een 16-jarige".
Fietsenmaker
Als hem wordt gevraagd wat
hij later eigenlijk denkt te
gaan doen, trekt Cyrille een
rare grimas: „En nu sta ik dus
met mijn mond vol tanden.
Echt, ik weet het niet. Fietsen
maker op Tahiti, weet ik veel.
Daar denk ik helemaal niet
over na. Carrièreplanning
vind ik het ergste en meest
stompzinnige wat er is. Politi
cus? Dat zou een mooi beroep
kunnen zijn. Het is helaas
vaak het lelijkste". Lachend:
^„Misschien word ik wel schrij
ver en trek ik me terug op een
onbewoond eiland. Maar voor
lopig zal het zover niet komen
Ik heb nog een,heleboel din
gen te doen".
pANG Zo'n vijftig,
«1 kleine kindertjes van
l geen turf hoog zingen
schrille stemmetjes
i Franse versie van „De
Jzat in de olmen". Klei-
petjes steken boven
uniforme, rode T-shir-
uit: „Koekoek.
Êkoek Onderwijl
i de blikken schichtig
hoog naar de omvang-
blanke bisschop in
ige soutane, die de han-
t met gespeelde verras-
l ineen slaat.
speelt. Het kinderlijk gezang
heeft ook de ouders uit hun
kampement naar het schooltje
gelokt. Nieuwsgierig groepen
zij rond het onaangekondigde
bezoek, dat overigens weer
even snel vertrekt, want klok
slag half zeven maakt de nacht
abrupt een einde aan de dag in
het oerwoud. En de monsig-
neur heeft zijn gasten nog
meer te laten zien; de regen
wouden in zuid-Kameroen zijn
uitgestrekt en ondoorgronde
lijk als de duizenden jaren
oude geschiedenis van zijn be
woners.
eljmet al een behoorlijk kolo-
14al beeld dat zich in het in
'licht dwarrelende stof af
Die geschiedenis staat staat
overigens nu op een keerpunt;
de pygmeeën, kleine jagers en
verzamelaars komen langzaam
'«de bossen uit. Het is niet alleen
omdat de regering van Kame
roen de pygemeeën „aanbe
veelt" deel te nemen aan de
„beschaafde wereld". De klei
ne mensen zij worden
hooguit 1.50 meter hebben
steeds meer moeite het grote
wild te vinden, waarop zij
jaagden. De kudden olifanten
zijn verdwenen en de buffels
worden zeldzaam.
De noten, zaden en vruchten,
die de vrouwen in manden op
de rug al lopende verzamelen,
zijn nog niet verdwenen, maar
zonder vlees is dit menu niet
voldoende. Bovendien is het
natuurlijk ook aan de pyg
meeën niet ontgaan dat zij
door hun zwervende bestaan
in de oerwouden, verstoken
zijn van bijvoorbeeld scholen,
gezondheidszorg en communi
catie met de buitenwereld.
Ribbenkast
Hoeveel pygmeeen in Kame
roen, Centraal Afrika en Ga
bon wonen en hoeveel van
hun soortgenoten, de Bosjes
mannen en Hottentotten in
zuidelijk Afrika weet nie
mand. Hun totale aantal kan
de tienduizend belopen, maar
het kan ook om Het kan om
een paar tienduizenden gaan.
Al in het stenen tijdperk be
volkten zij de tropische bossen;
met grote kennis van jacht
technieken, van planten en za
den wisten zij te overleven.
Het oerwoud had voor hen
geen geheimen.
Hun levensstijl is de afgelopen
eeuwen nauwelijks veranderd,
maar dat gold niet voor de we
reld buiten het hardhout en
struikgewas. Het is nog niet zo
lang geleden dat de pygmeeën
weken- soms maandenlang
konden leven van een grote
gorilla of een olifant die zij.
slechts bewapend met speer en
mes. tot hun buit maakten
Razendsnel onder de kolossen
door rennend deelden zij ste
ken uit in de buik, totdat het
opgejaagde dier bezweek. Om
alle smakelijke organen te
pakken te krijgen, wroeten de
tengere jagers zich langs de
ribbenkast in de ingewanden
van de olifant.
Sigaretten
Maar deze jachtpartijen, die
dagenlang voortduurden, ko
men niet veel meer voor, hoe
wel antilopen en apen nog een
goede en ruim voorradige
prooi vormen. Noodgedwon
gen hebben de pygmeeën hun
levensstijl moeten aanpassen.
Zij komen nu schuchter te
voorschijn uit de rimboe en
vestigen zich langs de wegen.
In plaats van de ronde hut. die
binnen enkele minuten van
bananenbladeren wordt ge
vlochten, richten zij nu semi-
permanente huisjes in, deels
nog van bladeren, deels van
klei en palen.
De mannen gaan op het land
werken vaak bij de gevestigde
boeren van de bantoestam.
Omdat zij nog niet vertrouwd
zijn met geld. worden de pyg
meeën daarbij niet zelden on
derbetaald of uitgebuit. Bij
voorbeeld een paar losse siga
retten voor een hele dag wer
ken. Vandaar dat de Kame-
r>ense regering in samenwer
king met onder meer de Stich
ting Nederlandse Vrijwilligers
landbouwprojecten opzet, zo
dat de pygmeeën zelf kunnen
gaan boeren, de grond is
vruchtbaar voor onder meer
koffie, cacao, bananen en thee.
Gemakkelijk verloopt de inte
gratie in de „moderne Afri
kaanse maatschappij" echter
niet; de pygmeeën worden ge
discrimineerd vanwege hun
lengte en vanwege hun matige
kennis van de franse taal. Ze
staan nergens geregistreerd; de
overheid kent hun namen en
woonplaatsen niet.- Maar om
naar school te kunnen gaan of
zelfs om over straat te kunnen
lopen, heeft men in Kameroen
een identiteitskaart nodig. En
op die kaart moet een pasfoto.
AUeen al het overbruggen van
de afstand naar de fotograaf in
de stad en de betaling van
deze persoon in geld, levert
enorme problemen op.
En wat te denken van de wei
nig zachtzinnige kennisma
king met alcohol, met (ge
slachtsziektes. die zij voor
heen nauwelijks kenden, maar
ook met het geldverkeer, de
wens tot het dragen van spij
kerbroeken of met een swin
gende ghettoblaster over straat
gaan. Maar zover is het nog
lang niet voor de pygmeeën.
Verlegen nemen zij een plaats
je in, letterljk aan de rand van
de maatschappij. Bescheiden
toeziend of de bantoeboeren
en de fulani-veehouders een
beetje willen opschikken in de
Kameroense gemeenschap
JOOS PERRON
