Regeringskandidaat wint
verkiezingen Zuidkorea
Angst, geruchten en
protest in bezet gebied
Ragfijne sieraden naast
grijnzende dodenmaskei
Levenslang voor mafia-kopstukki
DODEN BIJ
AARDBEVING
INJAPAN
IRAANSE SUCCESSEN
IN TANKEROORLOG
EG-parlement dreigt
Commissie weg te sturen
Ultimatum voor
presentator met
nazi-verleden
BUITENLAND
CeidaeGommit
DONDERDAG 17 DECEMBER 1987 PAG
TOKIO Een krachtige aardbeving
heeft vanmorgen In Japan aan twee
mensen het leven gekost. De aard
schok had een kracht van 6.6 op de
schaal van Richter. Het zwaarst ge
troffen werd een gebied ten zuidoos
ten van Tokio. Voor zover bekend
vielen in de hoofdstad zelf geen
slachtoffers, maar gebouwen stonden
op hun grondvesten te schudden, rui
ten sprongen en daken stortten in. In
woners van de miljoenenstad om
schreven de aarbeving als de zwaarste
die zij ooit hebben gevoeld.
DUBAY Iran krijgt sterkere gTeep op de scheep
vaart in de Golf. In nog geen week schakelde het
twee tankschepen uit. Bovendien is Iran er voor het
eerst in geslaagd door scherpere controle een opstop
ping van schepen aan de ingang van de Golf te ver
oorzaken. Sedert Iraanse fregatten zonder aarzelen
niet-geëscorteerde schepen zijn gaan beschieten den
ken de kapiteins wel tien keer na voor ze een stopge
bod van de Iraanse marine negeren. Volgens scheep
vaartkringen heeft de situatie zich zodanig ontwik
keld dat de VS en Europa schepen beschermen die
niet worden aangevallen, terwijl Iran schepen aan
valt die niet worden beschermd. Zo beschoot Iran gis
teren het Griekse tankschip „World Produce". De
brand die uitbrak kon eerst na enkele uren door ber-
STRAATSBURG Het Europees Parlement
heeft gisteren uiterst verbolgen gereageerd op het
mislukken van de Europese Top in Kopenhagen.
In een motie die van links tot rechts werd onder
steund spreekt het parlement zijn verontrusting
uit over het uitblijven van besluiten over de toe
komstige financiering van de EG. In een scherpe
reactie vergeleek de Nederlandse socialist Piet
Dankert de regeringsleiders met twaalf paarden
die wel de Europese ruif willen leegeten, maar
niet bereid zijn de Europese kar te trekken. Het
parlement dreigt het vertrouwen in de Europese
Commissie op te zeggen als de Commissie er met
de regeringsleiders niet uit komt, aldus Dankert.
„Die boodschap is overgekomen", zo reageerde de
voorzitter van de Commissie, Jacques Delors, gis
teren.
Wijdenbosch stapt uit
Surinaams parlement
PARAMARIBO De voorzitter van
de NDP, Jules Wijdenbosch. heeft
zich gisteren uit het Surinaamse par
lement teruggetrokken. De leiding
van de Nationale Democratische
Partij, waarvan Wijdenbosch voor
zitter is, heeft besloten dat hij het
landsbelang in een andere functie
zal dienen. Aangenomen wordt dat
Wijdenbosch namens de NDP, de po
litieke partij van legerleider Desi
Bouterse. een plaats in de nog te for
meren staatsraad, een orgaan dat
toezicht houdt op de regering, wil
bezetten. Als opvolger van Wijden
bosch in de Nationale Asemblée
wordt Frank Playfair genoemd.
Taxibestuurders
in Athene boos
ATHENE De taxibestuur
ders in Athene houden een
staking van 48 uur uit protest
tegen een besluit van de rege
ring het aantal taxi's in het
centrum van de hoofdstad te
halveren. De Griekse regering
kondigde deze week een reeks
maatregelen af om de vervui
ling in Athene een van de
grootste onder 's werelds
hoofdsteden te bestrijden
en een van die maatregelen is
de vermindering van het aan
tal taxi's. In de Griekse hoofd
stad rijden momenteel onge
veer 15.000 taxi's rond.
Meer hongerigei
en daklozen in
WASHINGTON Het aanti
rikanen in grote steden dat
lijdt en geen dak boven he
heeft is in 1987 sterk geste
blijkt uit een rapport dat
openbaar is gemaakt. Oorzaal
bezuinigingen van de overhc
derde van de daklozen in 26
zochte grote steden blijken g
met kinderen. Twee van i
mensen die afhankelijk zi
voedselhulp zijn leden van g
met kinderen. Burgemeeste
mond Flynn van Boston
schuld voor de rampzalige sitv
heel bij de regering Reaga
meest tragische is dat al dit 1
een land als het onze onnodi
DEMONSTRATIES NA VERMEENDE FRAUDE BLIJVEN UIT
SEOUL Roh Tae-woo,
de kandidaat van de rege
rende Democratische Ge-
rechtigheidspartij in Zuid
korea heeft zich uitgeroe
pen tot winnaar van de
verkiezingen. Nadat ne
gentig procent van de
stemmen was geteld,
bleek Roh daarvan 36,6
procent te hebben be
haald. De twee kandida
ten van de linkse opposi
tie Kim Young-sam en
Kim Dea-jung kregen bei-
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BONN De bekende
Westduitse tv-journalist
Werner Höfer heeft van
de Westdeutsche Rund
funk (WDR) in Keulen tot
eind maart de gelegen
heid gekregen, aantijgin
gen jegens hem in de
jongste uitgave van het
weekblad Der Spiegel te
weerleggen. Dat maakte
WDR-directeur Nowottny
gistermiddag bekend.
Wanneer Höfer tegen die
tijd geen bevredigende
antwoorden heeft gegeven
op de beweringen over
zijn journalistitieke nazi-
verleden, moet hij de pre
sentatie van het journalis
tenforum „Der internatio
nals Frühschoppen" opge-
Aanleiding tot het WDR-be-
raad was een groot artikel van
Harald Wieser in het week
blad Der Spiegel, over Höfers
journalistieke activiteit in de
nazitijd. Het gaat onder meer
over een commentaar in „Das
12 Uhr-Blatt", de middageditie
van de (nu nog als boulevard
blad bestaande) Berliner Zei-
tung, van 20 september 1943.
Höfer schreef daarin een com
mentaar, waarin hij de execu
tie van de 27-jarige Neder
landse pianist Karlrobert
Kreiten toejuichte. De Gestapo
had Kreiten gearresteerd om
dat hij enkele maanden eerder
zijn hospita had toevertrouwd,
ervan overtuigd te zijn dat
Duitsland de oorlog zou verlie
zen en dat daarbij de Duitse
cultuur verloren zou gaan.
Merkwaardigerwijze bleef Hö
fer, die jarenlang wekelijks
commentaren had gepubli
ceerd waarin het nazidom
werd verheerlijkt, na de oor
log steeds buiten schot. Hij
dankt dat vooral aan het feit,
dat de latere onthullingen
over zijn journalistieke nazi
verleden uit „verdachte bron"
stamden, onder meer bladen
van het Springerconcern, die
zelf geregeld misstanden uit de
nazitijd vergoelijkten.
Waldheim laat
maandblad in
beslag nemen
WENEN President Kurt
Waldheim van Oostenrijk
heeft -beslag laten leggen op
het decembernummer van het
maandblad Wiener, waarin
wordt beweerd dat hij schuldig
is aan oorlogsmisdaden. Als
Eresident heeft hij daartoe de
evoegdheid. De titel van het
omstreden artikel in het blad
luidde: „Waldheim wankelt".
Een Joegoslaaf, die nu in de
Verenigde Staten woont, zegt
daarin dat Waldheim persoon
lijk betrokken is geweest bij de
voordracht van Joegoslavische
gijzelaars voor executie. Wald
heim heeft de beschuldiging
afgedaan als „dezelfde geniepi
ge leugens als altijd".
den rond de 27 procent.
De opkomst was groot: 89
procent van de kiezers
heeft zijn stem uitge
bracht.
De grote overwinning van
Roh is des te verrassender
omdat iedereen ervan uit
ging dat het een nek-aan-
nek race met Kim Young-
sam zou worden. Zodra de
stembureau's dicht gingen
waarschuwde de regering de
oppositie dat protesten tegen
de uitslag van de verkiezin
gen niet zouden worden ge
tolereerd. Volgens de opposi
tie is op grote schaal gefrau
deerd. maar toch is het van
daag, ondanks oproepen tot
demonstraties, rustig geble
ven in de straten van Seoul.
Politie en leger bleven wel
in staat van paraatheid.
Onafhankelijke waarnemers
verklaarden dat de verkie
zingen over het algemeen
rustig en eerlijk waren ver
lopen op enkele verspreide
incidenten na. Het officiële
orgaan dat de verkiezingen
moest controleren ontkent
eveneens dat er zich op grote
schaal onregelmatigheden
hebben voorgedaan. Ook
winnaar Roh Tae-woo heeft
de beschuldigingen van de
oppositie over fraude tegen
gesproken. Hij riep op tot
vrede en stabiliteit. De nieu
we regering van Roh treedt
in februari in functie. Dan
loopt de ambtstermijn van de
huidige president Chun Doo-
hwan af.
De beide Kims, die het ove
rigens ook niet met elkaar
eens zijn, lieten niet na de
Een Israëlische soldaat heeft een Palestijnse Inwoner van de Gaza-strook tegen de muur geplaatst,
nadat honderden tanks en veschillende troepen Gaza Stad waren binnengetrokken. foto: ap
(Van onze correspondent pi
Ad Bloemenaaal) k;
GAZA Een dagje naar
de Gazastrook is normaal
al geen uitje waar je vro
lijk van terugkeert. Maar
op deze woensdag, na een
week van spanning en ge
weld, zijn de indrukken
wel extra somber. Een al
gemene staking houdt de
mannen die in Israël wer
ken thuis. Winkeliers
hebben de ijzeren luiken
voor hun zaken gesloten
en het beeld van een oor-
logszóne wordt versterkt
door de nasmeulende res
ten van barricades. Intus
sen trekken tanks van de
landmacht en honderden
elite-inf antiesoldaten
Gaza-stad binnen, in een
poging een eind te maken
aan de onlusten.
Hier en daar moet het schaars
aanwezige verkeer een bran
dende autoband omzeilen. Bo
ven Gaza-stad stijgen vijf
zwarte rookkolommen ten he
mel. Bij het Shifa-ziekenhuis
aan de zeekant van de stad
heerst een gespannen rust. De
portier en vijf bewakers heb
ben zich in witte jassen gesto
ken om duidelijk te maken dat
ze tot de staf behoren. De
schrik zit erin omdat Shifa
dinsdag het centrum was van
een harde confrontatie tussen
Palestijnen en Israëlische mili
tairen. De soldaten vuurden
daarbij in de met mensen vol
gepakte binnenplaats van het
ziekenhuis, met twee doden
als gevolg.
Hoewel de onrust zich rjiet be-
ierkt tot de vluchtelingen
kampen, leveren die wel het
grootste aantal actievoerders.
In het kamp Shatti, vlak naast
het Shifa-ziekenhuis zijn jon
gens alweer bezig de half ver
brande autobanden bij elkaar
te zoeken voor nieuwe blokka
des. In het hele kamp is geen
Israëlische soldaat te zien. „Ze
komen pas binnen als we echt
lastig worden", licht een jonge
bewoner toe. Een ander meent
dat al minstens veertig men
sen door Israëlische soldaten
zijn neergeschoten. Het aantal
gewonden schat hij losjes op
vijfhonderd. „Er zijn tientallen
mensen uit het kamp hier die
schotwonden hebben opgelo
pen. Maar die zijn niet naar
het ziekenhuis gegaan, omdat
ze dan gearresteerd kunnen
worden".
Voor de Palestijnse vluchtelin
gen hebben hele geruchten en
halve waarheden de laatste
dagen de vorm van feiten aan
genomen. Zo heerst de over
tuiging dat er in Israëlische
ziekenhuizen gewonde Pales
tijnen sterven door opzettelijke
verwaarlozing. Verder gaat
het verhaal dat Israëlische
troepen Palestijnen „ter be
scherming.. op de bumpers
van hun militaire voertuigen
vastbinden. Een ander gerucht
wil dat de Israëli's massaal in
de drink watervoorraad van
het vluchtelingenkamp bij
Khan Yunis hebben staan uri-
Veiligheidsraad
Het zijn verhalen die de Israë
li's stuk voor stuk naar het rijk
der fabelen verwijzen. Maar
VN-functionarissen in Gaza
zijn er niet van overtuigd dat
het allemaal onzin is. De VN-
Veiligheidsraad, die zich deze
week buigt over de spanning
in de bezette gebieden, kreeg
gisteren dan ook een resolutie
voorgelegd van de niet-gehon-
den landen waarin het Israëli
sche optreden veroordeeld
wordt en wordt opgeroepen tot
maatregelen om de Palestijnse
bevolking te beschermen. De
kritiek geldt vooral het gemak
waarmee de Israëlische solda
ten hun toevlucht zouden ne
men tot het gebruik van vuur
wapens.
Het probleem voor de Israëli's
is dat ze het in Gaza met een
relatief klein aantal militairen
moeten opnemen tegen een
vijandige bevolking van
650.000. Het gevolg daarvan is
dat het leger selectief moet
zijn voor wat betreft de gebie
den die het wil beheersen.
Daarnaast is er een nieuw fe
nomeen: de stadsbevolking
neemt veel massaler aan rel
len deel dan in het verleden.
Het gevolg is dat de betrekke
lijk kleine patrouilles nu
steeds vaker in situaties te
rechtkomen waarin ze allang
blij zijn het vege lijf te kunnen
redden. Zo zouden gisteren in
nieuwe confrontaties tussen Is
raeli's en palestijnen opnieuw
drie doden zijn gevallen, onder
wie een achtjarig meisje.
De cruciale vraag is natuurlijk
of er iemand mee gebaat is dat
Israëlische soldaten in de
Gaza-strook patrouilleren. Sji-
mon Perez, leider van de Ar
beiderspartij, heeft opnieuw
gezegd dat het misschien beter
is de strook te demilitariseren
en de tweeduizend joodse ko
lonisten te verwijderen. Als
onderdeel van een toekomsti
ge vredesregeling, voegde hij
daar later aan toe. Maar het is
niet duidelijk, zeker na de on
rust van de afgelopen week,
waarom Israël daarmee zo
lang zou moeten wachten.
bedenkelijke rol van oud-ge
neraal Ron tijdens de militai
re staatsgreep in 1979 te be
nadrukken. Maar voor een
aanzienlijk deel van de Zuid-
koreaanse bevolking was de
binding met het huidige
bewind juist een reden te zijn
geweest op Roh Tae-woo te
stemmen. Hij presenteerde
zich als de man die het land
op de ingeslagen koers zou
houden en die geen bedrei
ging betekende voor de on
gekende economische bloei
die Zuidkorea momenteel
doormaakt.
Ceausescu
zwicht niet
onder druk
bevolking
BUKAREST De Roemeense
president en partijleider Ceau
sescu heeft gisteren het drie
daagse partijcongres in Buka-
rest afgesloten met een rede
waarin hij aangaf dat hij blijft
vasthouden aan zijn economi
sche politiek hoewel die een
wurgende uitwerking heeft op
de bevolking. De partijleider
erkende dat de binnenlandse
situatie „complex" is, maar hij
ging op geen enkele wijze
rechtstreeks in op de massale
onvrede met zijn beleid onder
de bevolking.
Zoals gebruikelijk werd zijn
betoog herhaaldelijk onderbro
ken door applaus van de vijf
duizend gasten en partijleden
die waren verzameld in het
Congrespaleis in Bukarest.
Een ware ovatie brak los toen
de leider de belofte deed dat
de Roemenen volgend jaar
kunnen rekenen op een weke
lijkse portie vlees van 290
gram, omdat de vleesaanvoer
zal worden verhoogd.
In het gebouw van het Roe
meense partijdagblad Scinfeia
is maandag brand uitgebroken,
waardoor de editie voor dins
dag, met de redevoering van
firesident en partijleider Nico-
ae Ceausescu voor de partij-
conferentie, in vlammen op
ging. Het nummer moest op
nieuw gedrukt worden. Waar
nemers sluiten niet uit dat de
brand is aangestoken als ge
baar van protest. In de provin
cie Dolj, in het zuidwesten van
het land, zijn vier hoge partij
functionarissen afgezet en uit
de partij gestoten wegens
"ernstige afwijkingen". Offi
cieel werd geen reden voor het
ontslag gegeven, maar het ge
rucht gaat dat de vier kritiek
hadden geleverd op het econo
misch beleid van ae regering.
Een medewerker van het Tropenmuseum legt de laatste hand aan het inrichten van een
fel, waarop de schedels van overleden verwanten worden geplaatst. fc
EXPOSITIE „BUDAYA INDONESIA IN AMSTERDAM:
AMSTERDAM De
man schuift het montuur
naar het puntje van zijn
neus, buigt zich voorover
naar het houten scherm
en bekijkt dat afwisse
lend over en door de bril-
leglazen. Hij lijkt verbijs
terd. Zijn hand glijdt
even heel snel over het
patroon. Hij vraagt zich
ongetwijfeld af welke ar
tistieke geest een zo re
gelmatige, en centimeters
dikke figuratie heeft we
ten te kerven in het teak
houten kamerscherm van
zeker zes bij vier meter.
Het scherm komt oor
spronkelijk uit Java en is
te zien in het Tropenmu
seum in Amsterdam.
De gisteren geopende „Bu-
daya Indonesia" is de grootste
tentoonstelling over alle vol
ken en culturen van de Indo
nesische archipel, die ooit in
Nederland is gehouden. In de
enorme expositiehal van het
Tropenmuseum is een verza
meling van circa vijfhonderd
ambachtelijk vervaardige
voorwerpen uitgestald, die
vanaf tweeduizend jaar gele
den in Indonesië in gebruik
waren. Overigens ontbreken
in het overzicht niet de voor
werpen uit de melanesische
cultuur op Irian Jaya (Nieuw
Guinea), eveneens een Indo
nesische provincie, zij het fel
betwist door de oorspronkelij
ke bewoners, de papoea's.
Zelfs zonder de pregnante
lucht van speceriien en kre-
tek-sigaretten in de neus, ma
ken de vitrines met schilder
achtige wajang-poppen, bloed
stollende voorouder-maskers,
ragfijne sieraden en teer hout
snijwerk diepe indruk. Indo
nesische ambachtslieden blij
ken ware meesters van ge
duld, creativiteit en uitdruk
king in metaal, bamboe, tex
tiel, steen en aardewerk.
Verhaal
„Budaya Indonesia" (lett. In
donesische cultuur) vertelt in
feite het verhaal vanaf de
Indo-Javaanse beschaving,
die in de tweede en derde
eeuw groeide uit de contacten
tussen het Indiase en Javaan
se volk. Boedistische en hin
doeïstische priesters volgden
Indiase handelaren naar de
kusten van de Gordel van
Smaragd. Zij bouwden tem
pels en kloosters en introdu
ceerden de nu welbekende
motieven van onder anderen
Garuda, het rijdier van de god
Vishnu.
Later deed de islam haar in
trede op de eilanden en ves
tigden zich Chinezen, Portu
gezen en weer een paar eeu
wen later de Hollanders. En
allen hadden zij hun invloed
op de culturele uitingen in In
donesië.
De tentoongestelde kunstwer
ken zijn voor het grootste ge
deelte uit eigen collectie van
het Tropenmuseum. Immers,
meer dan de helft van de hui
dige verzameling van het
voormalige Koloniale Mu
seum, komt uit Indonesië.
Lange tijd leek het in Neder
land onmogelijk een dergelijk
uitgebreide expositie over In
donesië te houden. Een zeker
schuldgevoel maakte in de ja
ren zestig en zeventig het kli-
maat weinig geschikt om onze
„koloniale waren" uit te stal
len. Maar blijkens reacties
van Indo's, Indonesiërs en
(reis- en cultuurlustige) Ne
derlanders wordt „Budaya In
donesia" nu als een waarde
volle expositie beschouwd, zo
wel vanuit etnografii
kunstzinnig oogpunt.
Dodenmaskers
Omdat het een overzie
toonstelling betreft, i<
het Tropenmuseum ee
van uiteen lopende vi
pen te zien. Allerhan
ken, zoals sarongs, do
scheepjesdoeken, ven
via de batik- of itakn
gouden sieraden met
cuul gegraveerde patn
het Java van de 14<
een verbrandingsstier,
Bali werd gebruikt
overledene in te verb
een schedel van een
man, die door Dayaks
limantan werd gesneli
Dodenmaskers grijnz
nisch van achter glas;
pen lijken hun bronze
gels uit te slaan; tal v
sen, afgezet met goud
en paarlemoer en gest
ivoren krishouders
nog niet aan hun m
symboliek afgedaan;
fantskop van de god C
staart onbewogen vol
uit. Onbewogen voor I
bliek dat gisteren al j
opening rond de
dromde en slechts eel
„ohh" en „ahh" wisl|
brengen.
„Budaya Indonesia"
tocht 33) is tot 21 i
1988 te zien in het Tr(j
seum aan de LinaeuS
in Amsterdam. Op wel
tussen tien en vijf uil
de weekeinden tussen
en vijf uur. De 283
dikke catalogus (zw
bevat een overzicht
tentoongestelde vooi
en enkele achtergron
len. Prijs 75,00 gulden;
knopte brochure is dl
gen voor vier guldi
krijgbaar.
JOOS PE
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
ROME De Italiaanse
iustitie heeft de mafia een
harde slag toegebracht. Bij
het eerste grote mafia-
proces in Palermo tegen
467 verdachten zijn gister
avond zware straffen uit
gedeeld. Alle kopstukken
verdwijnen levenslang
achter de tralies. Het
,,maxi-proces" heeft bijna
twee jaar geduurd. Van de
verdachten zijn er nog
ruim 200 op vrije voeten.
In Italië wordt nu al ge
sproken van een „histo
risch vonnis".
Naar de vonnissen was met
grote spanning uitgezien.
Een belangrijk deel van de
aanklacht was immers geba
seerd op de bekentenissen
van de vroegere mafia-bazen
Tommaso Buscetta en Salva-
tore Contorno. Met name
Buscetta heeft de justitie tot
in detail ingelicht over het
criminele netwerk dat de
mafia over Sicilië gelegd
heeft. Kort nadat Buscetta
naar de justitie was gestapt
volgde er een golf van arres
taties.
De vonnissen bewijzen dat
de rechtbank veel geloof ge
hecht heeft aan de verkla
ringen van Buscetta, die mo
menteel onder een andere
naam ergens in de Verenigde
Staten woont. De meeste
kopstukken zijn veroordeeld
wegens hun „lidmaatschap
van een misdadige vereni
ging", zoals de mafia in het
justitiële woordgebruik
wordt aangeduid. De verde
diging heeft steeds gewezen
op het ontbreken van harde
bewijzen tegen de individue
le verdachten. Het is daarom
nog lang niet zeker dat de
vonnissen ook in hoger
beroep stand houden.
De twee beroepsrechtei-s en
Vrijgesproken verdachte vermo
PALERMO Ongeveer vier uur na de uitspri
het grote Maf ia-proces tegen 460 beklaagden in h«
liaanse Palermo is een van de 114 verdachten i
vrije voeten werden gesteld bij ziin huis doodgesc
Het slachtoffer, Antonino Ciulla, keerde naar huil
nadat hij met vrienden zijn vrijlating had gevie
daders ontkwamen in een auto.
zes lekenrechters keerden
gisteravond na 36 dagen te
rug uit de raadkamer. Daar
hadden ze in volledig isole
ment gewerkt. Gedurende
het hele proces was er in Pa
lermo een schaduw-recht-
bank aanwezig, die op elk
gewenst moment in kon
springen. Zo zou ook bij do
delijke aanslagen van de ma
fia de voortgang van het pro
ces gewaarborgd kunnen
worden. De schaduw-rech-
ters zijn echter niet in actie
hoeven te komen. Geduren
de de twee jaar van hel» pro
ces werd geen mag»
haar gekrenkt.
Palermo vraagt ziel
ter angstig af of
van de mafia ziet
stad zal ontladen.
Siciliaanse mafia-
chele Greco heeft I
gekregen. In zijl
woord had hij du
dreigingen geuit
de leden van de r
Behalve Greco zijl
gentien leden en
Iers van de „koepel
fia-families tot 1
veroordeeld.
