Jongeren halen kerststal in huis
Paus overleeft zichzelf door benoemingenbeleid
CetdaeSouAO/r
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
kerk
wereld
brieuen
uan
lezers
Ingrijpende vervoersplann
weer
CeidócSomant
DONDERDAG 17 DECEMBER 1987 PAGI
Zes extra
humanistische
raadslieden in
krijgsmacht
DEN HAAG Het aantal
humanistische raadslieden in
de krijgsmacht wordt bin
nenkort met zes uitgebreid
naar 31. Dit blijkt uit een
brief van staatssecretaris Van
Houwelingen aan de Tweede
Kamer. Het besluit is een
„voorlopige en pragmatische"
oplossing voor het al jaren
durende geschil tussen de
kerken en het Humanistisch
Verbond over de verdeling
van de geestelijke verzorging
binnen de krijgsmacht.
Binnen twee jaar moet een
„principiële" oplossing op ta
fel liggen, aldus Van Houwe
lingen. Een onafhankelijk
onderzoeksbureau zal daartoe
de voorkeur van de militai
ren en de omvang en de
maatschappelijke betekenis
van de kerken en het Huma
nistisch Verbond onderzoe
ken. Wel moeten de kerken
en het Verbond eerst nog in
stemmen met de opzet en de
vraagstelling in de onderzoe
ken, wat volgens Van Hou
welingen „tijd zal vergen".
Het is de bedoeling dat de
onderzoeken diverse keren
worden herhaald om „de
maatschappelijke verande
ringen die van invloed zijn
op de geestelijke verzorging
te kunnen verwerken", zo
schrijft Van Houwelingen.
Al een paar jaar is het minis
terie van defensie in overleg
met de kerken en het Huma
nistisch Verbond over de
verdeling van de geestelijke
verzorging in de krijgsmacht.
Volgens het Humanistisch
Verbond is het aantal lege
raalmoezeniers en -predikan
ten niet in overeenstemming
met de behoefte onder mili
tairen. Het aantal humanisti
sche raadslieden zou volgens
het Verbond moeten worden
verdubbeld. Er zijn op het
moment 108 protestante, 109
rooms-katholieke en 2 joodse
geestelijke verzorgers.
Met zijn toezegging voor de
principiële oplossing komt
Van Houwelingen zowel de
kerken als het Humanistisch
Verbond tegemoet. Begin vo
rig jaar werd de commissie-
Hirsch Ballin ingesteld die
criteria moet opstellen voor
die verdeling van geestelijke
verzorgers. In december
volgde een voorlopig advies:
de voorkeur van de militai
ren moet de doorslag geven.
Onaanvaardbaar, vonden de
kerken. Ook de maatschap
pelijke betekenis van de
kerkgenootschappen moet in
ogenschouw worden geno
men. Met de oplossing die
Van Houwelingen heeft ge
vonden, zijn zowel de kerken
als het Verbond akkoord ge
gaan.
Gehuwde priester voorganger bij Protestantenbond
RENKUM De afdeling
Renkum-Heelsum van de
Nederlandse Protestanten
Bond (NPB) heeft de gehuw
de rooms-katholieke priester
B.J. ter Steeg uit Bennekom
benoemd tot voorganger.
Ter Steeg (57), leraar gods
dienstonderwijs en maat
schappijleer aan het Marnix-
college in Ede, blijft rooms-
katholiek. Het is voor het
eerst dat een rooms-katholie
ke voorganger bij de NPB,
een vrijzinnige geloofsge
meenschap, is benoemd.
De afdeling Renkum-Heel
sum heeft ongeveer honderd
leden.
Na zijn priesterwijding in
1958 was Ter Steeg twee jaar
kapelaan in Aalten. Daarna
was hij kapelaan in Vleuten
(1960-1964) en Wageningen
(1964-1968). Van 1968 tot 1970
was hij dekenaal assistent in
het dekenaat Wageningen.
Tevens was hij toen verbon
den aan het Oecumenisch
Pastoraal Centrum in Hem
men.
Ter Steeg gaat al sinds twin
tig jaar geregeld voor in
kerkdiensten van prote
stantse kerken en geloofsge
meenschappen, zoals de Ne
derlandse Hervormde Kerk,
de Evangelisch-Lutherse
Kerk en de Nederlandse Pro
testanten Bond.
De middelmaat
verkettert alles wat
hun horizont te boven
gaat
La Rochefoucauld
OOK PROTESTANTEN EN BUITENKERKELIJKEN HEBBEN BELANGSTELLING
AMSTERDAM De
kerststal is weer sprin
glevend. Niet alleen de
kerstboom maar ook al
die figuren die het stalle
tje van Bethlehem be
volkten, kunnen weer op
een grote aftrek rekenen
bij het publiek. Voorbij is
de culturele beelden
storm die in de jaren zes
tig en zeventig zoveel
beelden uit de kerken
deed belanden op de
rommelzolder.
Maar de nieuwe kopers van
kerststallen zijn maar gedeel
telijk van rooms-katholieke
huize. „We krijgen ook veel
protestanten in onze zaak of
mensen die niet christelijk
zijn. Die willen toch een
kerststal hebben, want ze
zien het nu eenmaal als een
element uit de historie". Dat
zegt mevrouw Van Paridon
van de bekende katholieke
kunsthandel Van Paridon in
Amsterdam.
Dezer dagen gaan daar weer
tientallen kerststallen over
de toonbank. „Ongeveer ze
ventig procent van de kopers
zijn jongeren. Wij conclude
ren daaruit dat de kerststal
geen cultuur gebonden ver
schijnsel is, maar een ver
schijnsel van alle tijden".
Zetelend in een souterrain
naast de winkel, heeft de di
rectrice zojuist een nieuwe
Oorsprong
Een kerstgroep uit Oberammergau
partij kerststallen geïnspec
teerd. „Het zijn betrekkelijk
goedkope stalletjes in verge
lijking met het materiaal dat
in de winkel is uitgestald.
Daar vindt men kerststallen
uit alle mogelijke landen en
in alle soorten materialen en
kleuren en in prijzen oplo
pend tot wel meer dan vier
duizend gulden"
„Duitsers, Italianen en Oos
tenrijkers zijn traditioneel de
grootste leveraars van kerst
stallen", zegt mevrouw Van
Paridon, maar Italië lijkt de
twee anderen behoorlijk naar
de kroon te steken". In Italië
worden de beelden nog volop
uit hout gesneden en vervol
gens kleurrijk geverfd. Ze
zijn fraai, maar ook wat zoe
tig. De Duitse kerstbeelden
zijn een tikkeltje grover en
boerser van vorm. Oberam
mergau, bekend van de pas
siespelen, is traditioneel de
plaats waar de meeste Duitse
kerststalgroepen vandaan ko
men, aldus mevrouw Van
Paridon.
De Van Paridons brengen
overigens zelf al zeventig
jaar lang een eigen kerststal-
groep op de markt. Het is
waarschijnlijk de meest voor
komende beeldengroep in de
Nederlandse huiskamers, ook
al zijn er in loop der jaren
wel wat kleine veranderin
gen in de groep aangebracht.
De Van Paridons maken nu
zelf sinds een aantal jaren
geen beelden meer, hun ei
gen atelier voor kerkelijke
kunst waar ze werden ge
maakt bestaat echter nog
wel, maar is in andere han
den overgegaan en maakt nu
ook andere beelden dan al
leen sacrale.
In de jaren zestig toen de
beeldenverkoop dramatisch
terugliep, namen de Van Pa
ridons hun toevlucht tot het
maken van replica's van
componisten en klassieke
beeldhouwwerken. Nu con
centreert men zich opnieuw
volledig op het verkopen van
kerkelijke kunst.
Er is in hun zaak aan de Am
sterdamse Nieuwe Zijdsvoor-
burgwaleen zeer grote verza
meling kerststallen uit een
groot aantal landen bijeenge
bracht. Men vindt er Poolse,
Tsjechoslowaakse kerststal
len maar ook uit Mexico,
Peru, Rhwanda en Kenia. De
Latijnsamerikaanse vallen op
door hun barokke vorm. Dit
jaar valt er voor het eerst ook
een kerststal' uit de Filipijnen
te bewonderen, uit hout ge
sneden. Ze valt op door zijn
soberheid en primitiviteit. De
figuren lijken al knielend af
gezaagd te zijn. Met de komst
van kerststallen uit Latijns
Amerika en de Filipijnen is
het Europese alleenrecht op
kerststallen definitief verbro
ken. Tot voor enkele decen
nia waren ze nog een exclu
sief Europees verschijnsel.
Aan de wieg van de kerststal
staat St. Franciscus. Deze
voerde, toen hij oud en ziek
was, in 1223 met zijn naaste
vrienden een levend kerst
spel op in het plaatsje Grec-
cio, gelegen tussen Rome en
Assisi. Tevoren had hij toe
stemming gevraagd aan de
paus om op deze wijze het
kerstevangelie uit te beelden.
Er waren toen uitsluitende
levende mensen en dieren bij
betrokken. De eerste kerst
groepen waren geïnspireerd
op Middeleeuwse schilderij
en. De eerste kerststal zou
gestaan hebben in de Jezuïe
tenkerk in Innsbruck. Het
ging om metershoge figuren
en grote decors die uitslui
tend in de kerken te zien wa
ren. Vooral in de Barok was
het samenstellen van een
kerstgroep een groot spekta
kel, waarvoor kosten noch
moeite werden gespaard.
Adellijke personen, aldus
mevrouw Van Paridon, wil
den echter ook graag thuis
een kerststal hebben. Dat
werd door kerkelijke overhe
den stilzwijgend door de vin
gers gezien. Toen de Oosten
rijkse keizer Jozef II verbood
dat kribbes in kerken wer
den neergezet, vond men het
alternatief door de kribbe in
een nabijgelegen huis van
een van de parochianen te
plaatsen. De weg naar de
„privatisering" van de kerst
stal lag toen open.
Hout is al lang niet meer het
meest voorkomende materi
aal waaruit kerstgroepen
worden vervaardigd. Het zijn
wel de meest kostbare. Kerst
groepen uit de Derde We-
rekld zijn wel meestal van
hout, in Europa wordt als
materiaal gebruikt een com
binatie van gips en polyester.
Ook bepaalde steensoorten
worden veelvuldig gebruikt.
PAUL VAN VELTHOVEN
(Van onze'correspondent
Gerard Kessels)
ROME Een mensenle
ven is fragiel. Niemand
weet hoeveel tijd Johan
nes Paulus II nog gege
ven is. De eerste dagen
na zijn lange reis door de
Verenigde Staten in sep
tember, leek hij in een
keer een stuk ouder. Een
paar weken later was
van vermoeidheid echter
niets meer van te be
speuren.
De Poolse paus herstelt nog
steeds snel van grote inspan
ningen, een bewijs van ge
zondheid en kracht. Die fit
heid verschaft de 67-jarige
een onschatbaar wapen bij
het sturen van de mammoet
tanker die de katholieke
kerk is. Alles wat rang, naam
en macht heeft in de kerk zal
straks door hem benoemd
zijn. Het benoemingenbeleid
is de grootste troef van Jo
hannes Paulus II bij zijn res
tauratie van de katholieke
kerk. Van de 4.000 bisschoi
pen zijn er inmiddels al 1200
door hem benoemd.
Een paus hoeft niet lang te
regeren om grote invloed te
hebben. Johannes XXIII ze
telde slechts vijf en een half
jaar in het Vaticaan. Maar hij
was toch niet de overgangs
paus waarvoor velen hem
hielden toen hij in 1958 vol
komen onverwacht als opvol
ger van de aristocraat Pius de
Twaalfde op de stoel van Pe
trus belandde. Johannes, riep
het Tweede Vaticaanse Con
cilie bijeen dat met zijn ope
ning naar de wereld de ba
kens in de kerk grondig ver
zette.
Een kort pontificaat kén vol
doende zijn voor een belang
rijke koerswijziging. Maar
een paus die de garantie wil
hebben dat zijn koerswijzi
ging duurzaam is moet vooral
ook lang regeren. Dat laatste
is nu het geval. Johannes
Paulus II weet precies wat
hij wil en hij benoemt men
sen die ideologisch exact op
zijn lijn zitten. Dat maakt zijn
restauratie tot iets zeer ingrij
pends. Het stempel van de
Pool heeft het gezicht van de
wereldkerk veranderd.
Over de koers van dit ponti
ficaat bestaat geen twijfel.
Johannes Paulus II en zijn
rechterhand de Duitse kardi
naal Joseph Ratzinger zien
het als hun taak „de uitwas
sen" van het concilie te corri
geren.
Zij zeggen de ware geest van
het concilie verder uit te zul
len dragen, maar binden de
strijd aan met de „foute in
terpretatie" er van. In naam
van het concilie is er vaak
maar wat aangerommeld in
de kerk, is er verwarring
ontstaan. Anno 1987 is een
strakke leiding gevraagd. De
bisschoppen en priesters, in
absolute trouw aan de paus,
moeten de gelovigen weer
zeggen waar het op staat.
Jaar 2000
Paus Johannes Paulus is ge
fascineerd door het jaar 2.000.
Het magische jaartal duikt
steeds weer op in zijn bood
schappen en encyclieken aan
het kerkvolk. Het lijkt wel of
het Wojtyla's grote droom is
het kerkvolk strak in het ge-
lid over de drempel van net
nieuwe millennium te leiden.
In het jaar 2000 wordt Wojty-
la tachtig.
Met elk document, met elke
instructie wordt duidelijker
uit welke hoek de wind in
Rome waait. Zelfs een vrij
onschuldige bezigheid als het
ten gehore brengen van klas
sieke muziek in een in on
bruik geraakte kerk, mag
niet meer. Dat staat in de re
cente brief van de Congrega
tie voor de Goddelijke Ere
dienst aan alle bisschoppen.
In een aantal bisdommen in
Nederland is daar nogal lako-
niek op gereageerd. Dit soort
„nou ja" - reacties zal de ko
mende jaren steeds zeldza
mer worden. Niet alleen in
Nederland, maar overal ter
wereld. Want met elke be
noeming groeit het aantal
bisschoppen en kardinalen
dat bereid is het restauratie-
beleid van Rome zonder
morren uit te voeren.
De journalist Giancarlo Zizo-
la, wellicht de grootste ken
ner van het Vaticaan, heeft
in een recent artikel in het
Italiaanse weekblad Panora
ma op een rijtje gezet hoe
zeer het bestuursapparaat
van de kerk tijdens dit ponti
ficaat veranderd is. Tweeder
de van de kardinalen die de
aartsbisschop van Krakau in
1978 tot paus kozen, doet niet
meer mee. Ze zijn ofwel ge
storven of .hebben het stem
recht bij de pauskeuze verlo
ren door het overschrijden
van de tachtigjarige leeftijd.
Het huidige kardinaalscollege
van 98 draagt het stempel
van Wojtyla. Het overwicht
van de Wojtylianen zal nog
drukkender worden. Johan
nes Paulus heeft immers nog
22 zetels te verdelen voordat
het aantal kardinalen het
vastgelegde quorum van 120
bereikt neeft. Rond kerstmis
is weer een aantal benoemin
gen te verwachten. Zo wordt
de kans steeds groter dat
Wojtyla straks opgevolgd
wordt door een paus die gro
tendeels dezelfde opvattingen
is toegedaan.
Curie
De Curie is een
wapen in de handen van
Wojtyla- „De paus heeft tot
nu toe", schrijft Zizola, „zo
veel aandacht besteed aan de
bezetting van de sleutelpos-
ten in het Romeinse bestuur
sapparaat dat zijn macht over
de Curie nu al groter is dan
die van Paulus VI door mid
del van diens ijzeren rechter
hand Giovanni Benelli".
In de Curie maakt een select
groepje toegewijde kardina
len de dienst uit. Vaak zijn
het prefecten van Congrega
ties, zeg maar de ministers
van de kerk. Behalve dat ze
een congregatie leiden zitten
ze vaak ook nog in het be
stuur van vijf, zes andere.
Het Italiaanse overwicht is
grotendeels verdwenen. In
het hart van de kerkelijke
macht zit een internationaal
gezelschap. Naast de Duitser
Ratzinger, prefect van de
Congregatie voor de Geloofs
leer, zijn dat de Tsjech Jozef
Tomko, de Afrikaan Bern-
hard Gantin, de Amerikaan
William Baum, de Braziliaan
Agnelo Rossi, de Belg Jerome
Hamer, de Italianen Opilio
Rossi en Silvio Oddi. Aan dat
rijtje kan de Belg Jan Schotte
worden toegevoegd, de secre
taris van de bisschoppensy
node. Hij geldt als de voor
naamste kandidaat voor de
opvolging van kardinaal Ca-
saroli tot staatssecretaris.
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Lange Voorhout (2)
We hebben de laatste jaren ze
ker geen klagen over het aan
tal groot- en kleinschalige
plannen voor het Den Haag
van de 21e eeuw. Laatstelijk
dan Brokx, die gelukkig moed
gehad heeft om de verlengde
Landscheidingsweg aan te be
velen, maar ook met het idee
voor een garage onder het
Lange Voorhout het risico ge
nomen heeft alleen al daarom
weggehoond te worden. De lo-
katie van het Congresgebouw
was dus een misgreep, zo lezen
we. Maar dat wisten we toch
allemaal van tevoren! Waarom
durven we niet te praten over
de allergrootste naoorlogse
vergissing: de lokatie van het
Centraal Station? Ottawa deed
de trein de stad uit, en kwam
tot grootse resultaten, ook de
Parijse stadsvernieuwers ver
plaatsten een groot aantal sta
tions naar buiten en vonden
weer ruimte voor de stad op
de openvallende emplacemen
ten. Maar in Den Haag zijn
uitstekende, op het terugdrin
gen van de trein gerichte,
voorstellen, zoals van Jokinen
(1962) en van Haitsma (1987)
geridiculiseerd en verder
oodgezwegen. En het arme,
door de trein letterlijk gevie
rendeelde, Den Haag moddert
voort met een moeilijk bereik
baar Centraal Station en ons
door de trein opgedrongen
verkeersknelpunten: het einde
van de Utrechtse baan bij het
Malieveld en het Rijswijkse
Plein en dergelijke. Laten we
nog eens objectief kijken naar,
nu een combinatie van, de
plannen van Haitsma en Joki
nen. Zij zijn nog haalbaar. Nog
net! Haitsma: de trein uit Rijs
wijk via een tunnel onder de
Laakhavens naar het huidige
tracé nabij de Laan van Nieuw
Oost-Indië. Jokinen: het Haag
se Centraal Station op het
kruispunt van de beide spoor
lijnen, A'dam/R'dam en Den
Haag/Utrecht. In de buurt van
het Schenkviaduct dus. Beide
plannen leveren ter plaatse
van het huidige spoorwegvia-
duct en het huidige station
semplacement „een zee van
ruimte" op voor onze stads-
plannenmakers. Voordat daar
een spade in de grond gaat,
zullen daar eerst metrotunnels
moeten worden gegraven. Me
trolijnen dus: in de eerste
filaats een uitstekende shuttle-
ijn naar het huidige Centraal
Station, en voorts vanaf het
nieuwe station in zuidwestelij
ke richting langs het huidige
Hollandse Spoor, langs het
tracé van tram 11/12 uiteinde
lijk richting Den Haag-West
en in noordwestelijke richting,
via het huidige Centraal Sta
tion, om de Koekamp heen on
der de Koninginnegracht (of
onder het Malieveld, Jan van
Nassaustraat, Oostduinlaan en
Hubertaspark) uiteindelijk
naar Scheveningen. Eventueel
een tak naar het Congresge
bouw, en verder richting
Houtrust. Deze metro's bedie
nen alsdan de kantoren die op
het huidige stationsemplace
ment zullen verrijzen, het Pro
vinciehuis en Rijkswaterstaat,
het SHELL-complex, de de
fensiegebouwen op Waalsdorp
en het Ministerie van Verkeer
en Waterstaat.
Duivesteijn vindt dan ook wel
een betere plek voor zijn
grootschalige stadhuis: het kan
dé trendsetter worden in het
nieuwe kantorengebied. En
voor de onlangs opduikende
Helihaven is op of beoosten
het nieuwe station ook wel een
(betere) lokatie te vinden.
De Schilderswijk en het Laak
kwartier kunnen naar elkaar
toegroeien, tenzij we zouden
besluiten tot een brede (over
de metro heengelegde) „Paral
lel-Waldorpverkeersweg" die
Den Haag-West met het nieu
we station verbindt. Als het
Hollandse Spoorstation inder
daad op de monumentenlijst
staat, dan zullen we daarvoor
een nieuwe bestemming
moeten bedenken. Ottawa
koos voor een congrescentrum,
Parijs schiep het museum
Gare d'Orsay.
En wat te doen met het huidi
ge Centraal Station? Wel, de
hal leent zich voor een uitbrei
ding van Babyion en de huidi
ge perrons voor een enorme,
op de Utrechtse Baan aan te
sluiten parkeergarage. Alsdan,
en zeker met nog een parkeer
garage onder het Malieveld,
nabij het metrostation aldaar,
is een garage onder het Lange
Voorhout niet meer nodig. De
HTM hoeft ook niet te wanho
pen: het huidige, lokaal gezien
uitstekend gesitueerde, tram/
busstation op het stationsdak
winkel- en woongebied, op de
plaats van het huidige empla
cement. Een paar nieuwe
tram- en buslijnen naar en
langs het nieuwe station zullen
het grootste probleem niet zijn.
Grotendeels pronkend met an
dermans veren (Jokiilen en
Haitsma) vraag ik geen eer
voor deze plannenmakerij.
Grootschaligheid in ruimte en
tijd zal niet ontkend kunnen
worden. Dat het plan makke
lijk uitvoerbaar is, zal nie
mand beweren, maar de voor
delen zijn gigantisch en per
slot praten we over Den Haag
tot ver in de 21e, en wellicht
tot in de 22e eeuw!!! En al
heeft het direct invloed op de
plannen voor het Spuikwartier
het is nog niet te laat. Be
stuurders en burgers van Den
Haag: Bekijk dit plan serieus.
Zoek niet alleen de bezwaren,
maar zoek ook de mogelijkhe
den. Veeg het niet direct van
tafel.
A. W. Gerretsen
DEN HAAG
Mozambique
Diep geschokt ben ik door wat
ik las in het artikel in onze
krant „Kinderen Mozambique
zwaar mishandeld door rebel
len". Waarom in Godsnaam
laten we zoiets toe? We heb
ben, 42 jaar na de verschrik
kingen van de Holocaust, nog
steeds niets geleerd. En we
kunnen nu niet meer aanko
men met: „We hebben het niet
geweten". Welk land, welke
partij, welke regering, welk
mens heeft eindelijk cfe moed
alle politieke en financiële
„voordelen" opzij te zetten om
aan zulke vreselijke toestan
den een einde te maken? Ik
voel me als mens, als lid van
de mensheid, tot in 't diepst
van mijn wezen geraakt, maar
ook zo machteloos. We kunnen
dat als mensen zo toch maar
niet door laten gaan?
C. M. Dullemans,
DEN HAAG,
Meer rails
Wethouder Vlaanderen van de
Haagse gemeenteraad heeft
weer iets nieuws uitgedacht.
Meer tramrails in Den Haag,
dat zal ook wel minder auto
verkeer opleveren. Misschien
is het de wethouder ontgaan
dat in Den Haag een aantal ja
ren geleden de tramrails met
kilometers tegelijk onder het
asfalt zijn verdwenen om het
autoverkeer meer kans te ge
ven. Nu gaan we het dus weer
omdraaien en zo blijft het
werk aan de winkel.
H. Goossens,
DEN HAAG.
Het is de vraag of het rijk bereid en in staat zal zijl
miljoen gulden bij te dragen aan de in totaal op 367 mi
gulden geschatte kosten van het openbaar-vervöerspla
het Haagse gemeentebestuur. Wethouder R. Vlaandere
verkeer wil in de komende vijf jaar, zonder de tariei
verhogen, het openbaar vervoer in de Residentie ingri
verbeteren. Hij hoopt daarmee 20 miljoen passagiers
aan te trekken dan de huidige 100 miljoen, waarbij hij
uitgaat dat het autogebruik tijdens de spits er met 960
gens door zal verminderen.
A.AN kostbare en gedurfde plannen geen gebrek ii_
Haag, zo hebben we onlangs in deze kolom al opgei
maar toch zal het verkeersprobleem, niet alleen in de
dentie maar in de hele Randstad, met ingrijpende maa
len moeten worden aangepakt, wil er enige kans op i
zijn. Hopelijk belandt het Haagse plan niet zonder meet
bureaula van minister Smit-Kroes, waar al zoveel
suggesties liggen te vergelen.
ZOALS bijvoorbeeld het voorstel van prof.ir. J.L. de
voorzitter van het centrum van verkeers- en vervoer
niek van de Technische Universiteit Delft, die ervan
tuigd is dat nieuwe tunnels en wegverbeteringen allél
file-probleem niet blijvend kunnen oplossen. Naar zij
ning moet daar een soort centrale verkeersleidin)
worden toegevoegd. Dat „verkeersmanagement" zou 1
beeld met een systeem van „toerit-dosering" moeten vi
men dat de automobilist bij opritten naar snelwegen!
met een soms riskante behendigheid een plekje op dl
verovert, om vervolgens geruime tijd in de file te sta;
weggebruiker is meer gebaat bij een korte wachttijd vl
snelweg, als de doorstroming óp de snelweg daardoor
kerd is, zo meent prof. De Kroes.
RuiM vier jaar geleden heeft hij in die zin al aanbeve
gedaan, toen hij in opdracht van Rijkswaterstaat een
zoek had verricht naar ervaringen met elektronische
men op de A13 (Den Haag-Rotterdam) en de A2 (Ai'
dam-Utrecht). Zijn rapport is volgens een woordvoerdi
Verkeer en Waterstaat „wel ergens op het departemen'
wezig", maar het ministerie ziet kennelijk niet veel
plannen.
ONDERTUSSEN is op sommige ogenblikken van de t
mobiliteit van de automobilist in de Randstad gelijk aa
Hij of zij staat dan lange tijd in de file. Dat veroorzaa
gemis, tijd- (en dus geld-)verlies en het is slecht voor h
lieu. Bovendien raken de wegen ook buiten het spitsi
vol, dat het zakelijk verkeer er hinder van onder
Schiphol, de Rotterdamse haven en tal van bedrijve
nauwelijks bereikbaar en daardoor komt de positie in j
van ons land als distributiecentrum; een van onze bel.
ke inkomstenbronnen.
De oorzaken zijn niet moeilijk aan te geven. De pi
heeft de problemen onderschat en onvoldoende aandac
had voor de toekomst. Planologen maakten mooie p
voor de mensen: wonen buiten de stad. Dus werden
den huizen gebouwd in Purmerend, Hoorn, Almere er
stad. Niemand hield er rekening mee dat al die mense
ochtend naar hun werk moesten en 's avonds naar 1
rug wilden. Er kwamen voor de forensen van bov
Noordzeekanaal twee tunnels, de Coen- en de VelzertI
geen onbekende namen voor de automobilist die da
via de autoradio keurig wordt geïnformeerd over d<
van de files ter plekke.
TERUGSCHROEVEN van in het verleden gemaakte
is onmogelijk. Er moet meer gebeuren. Ontmoedigir
het niet-openbare vervoer moet bij de verkeersaanpa
voorop staan. De automobilist moet een eigen keuze v
gelaten: om zichzelf en anderen ergernis te besparen
trein en bus moeten ontdekken. Om dat aan te moedig
wel wat meer gedaan kunnen worden. Plannen als v
Haagse gemeentebestuur en de Delftse hoogleraar De
verdienen het niet om in stoffige laden te worden weg
gen. Ze hebben recht op serieuze aandacht van deskun
Aanhoudend
zacht
DE BILT (KNMI) - Het blijft
voorlopig zacht weer. Een
krachtige zuidwestelijke stro
ming heeft een einde gemaakt
aan de koude van de eerste
helft van december. De vorst-
grens lag vanochtend langs de
lijn Kopenhagen-Berlijn-Boe-
dapest. De vorst zal de komen
de dagen uit Oost-Europa ver
dwijnen. In de zuidwestelijke
stroming wordt zachte lucht
aangevoerd. In de afgelopen
nacht was het in het zuiden en
midden van het land tien gra
den. Volgende storingen zullen
vanavond en morgen veel re
gen brengen. Het ziet er naar
uit dat zaterdag tussen twee
storingen in een korte weers-
verbetering zal optreden.
Overdag zal het dan overwe
gend droog zijn en kan de zon
af en toe doorkomen. De wind
zal de komende dagen langs de
kust af en toe hard zijn.
Weersvooruitzichten voi
Europese landen, geldig v
en zaterdag:
regen, op zaterdag vanuit he
opklaringen. Middagtempera
15 graden.
Noord- en west-Spanje, noot
gal, zuid-Frankrijk: Eerst wo
den, vooral op zaterdag ook tj
dagtemperatuur 13 tot 18 gra
Alpengebied: Voornamelijk
noordzijde enige regen, bov
meter ook sneeuw. Elders
met zon. MiddagtemperatuiJ
dalen 6 tot 12 graden. Nul
grens in de middaguren eet
2300 meter, op zaterdag in h
den wat dalend.
Zuid-Portugal, zuid- en I
Spanje: Overwegend zonnig.l
temperatuur van 15 gradet
binnenland tot 18 22 grad
kustgebieden.
Italië, Joegoslavische kust: I
met zon. Vrijwel overal dro
dagtemperatuur van 8 tot ll
in noord-Italië en noord-Jot
Elders 14 tot 18 graden.
WEERRAPPORT HEDENMOR(
Weer Max Ml
lotregen
stijgend 1
enkele graden boven nul, meer naar
het noorden wat afnemende vorst.
Britse Eilanden: Half tot zwaar be
wolkt. Af en toe regen of motregen,
vooral in het westen. Middagtempe-
ratuur van 8 graden in het noorden
tot 12 graden in het zuiden.
Denemarken: Vooral op vrijdag re
gen. Middagtemperatuur 4 tot 8 gra
den.
Noord-Frankrijk. Benelux, noord- en
midden-Duitsland: Vooral morgen af
en toe regen. Op zaterdag ook enkele
opklaringen. Middagtemperatuur van
9 graden in het noorden tot 12 gra
den meer naar het zuiden. Op zater
dag iets lager.
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Brussel
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Klagenfurt
motregen 10
motregen 5
motregen 10
motregen 8
rS
Split
rï:
