ASEAN-top verandert
Manila in vesting
Massale protestmari
tegen ETA-geweld
Nederlandse bergers blussen brand gifschi
Positie
Happart
is sterker
dan ooit
„In 1934 werd
gepoogd
te vervangen
IRAN: NIEUW WAPEN BIJ
BESCHIETING TANKERS
heid van marineschepen. Pre
mier Noboru Takeshita van
Japan zal zich morgen bij de
ASEAN-leiders voegen. Japan
maakt geen deel uit van de
organisatie, maar is wel de
grootste handelspartner in het
gebied.
Geen kernwapens
De president toonde zich af
gelopen week duidelijk .zeer
tevreden met de arrestatie
van kolonel Gregorio Hona-
san. De door hem geleide
coup van 28 augustus was de
ernstigste van de serie staats
grepen die tegen Aquino zijn
gepleegd.
De communistische leider Sa-
tur Ocampo heeft laten weten
dat het verzet niet van plan is
de besprekingen te verstoren.
Hij vindt dat de ASEAN zich
moet buigen over een verdrag
voor een kernwapenvrij Zuid-
oost-Azië, een indirecte aan
val op de aanwezigheid van
de Amerikaanse militaire ba
ses op de Filipijnen. De com
munisten eisen het vertrek
van deze bases, waarvan de
huurovereenkomst in 1991 af
loopt. Volgend jaar beginnen
de onderhandelingen over
een eventuele verlenging van
het contract. De VS betalen
900 miljoen dollar huur aan
de Filipijnen voor deze strate
gische bases.
De Filipijnse onderminister
van buitenlandse zaken Ro-
dolfo Severino heeft gezegd
dat het plan om Zuidoost-Azië
tot kernwapenvrije zone uit te
roepen, op de top zal worden
besproken. Volgens hem steu
nen alle lidstaten dit idee.
Verwacht wordt echter dat er
op de top in Manila nog geen
overeenstemming zal worden
bereikt over een dergelijk
verdrag. De voortdurende mi
litaire aanwezigheid van de
Sovjetunie in Vietnam speelt
daarbij een belangrijke rol.
De politieke besprekingen
zullen verder de kwestie-
Kampuchea omvatten, waar
voor de ASEAN al jarenlang
naar een politieke oplossing
zoekt. Bovenaan de agenda
van de top staat economische
samenwerking.
BUITENLAND
EeidwOowuMit
MAANDAG 14 DECEMBER 1987 PAGINA
Leger saboteerde
verkiezingen Haïti
WASHINGTON De Verenigde
Staten beschikken over bewijzen
dat een hoge Haïtiaanse legeroffi
cier het geweld heeft georgani
seerd dat twee weken geleden
leidde tot de afgelasting op Haïti
van de eerste vrije verkiezingen
in dertig jaar. De officier, Jean-
Claude Paul, zou nauwe banden
hebben met de afgezette dictator
Jean-Claude Duvalier. Volgens
een woordvoerder zijn bij het
State Department talrijke bewij
zen binnengekomen over de cen
trale rol van de kolonel bij de ge
welddadigheden die aan 34 men
sen het leven kostte.
TASS: CHAOS IN
TREINVERKEER
MOSKOU Het persbureau Tass
is met onthullingen gekomen over
chaotische toestanden in het Russi
sche treinverkeer na een recente
treinramp op de lijn Tbilisi-Bakoe,
in het zuiden van de Sovjetunie.
Dertig mensen kwamen hier om
het leven toen een goederentrein,
waarvan de machinisten in slaap
waren gevallen, zich achter in een
passagierstrein boorde. Volgens
Tass zijn bp de lijn Tbilisi-Bakoe
dit jaar al 2.500 disciplinaire straf
fen opgelegd wegens onverant
woordelijk gedrag van spoorweg
personeel. zou men zonder op
gaaf van reden van het werk blij
ven of verzuimen spoorrails op el
kaar aan te sluiten.
Massale amnestie
in DDR
OOST-BERLIJN De DDR heeft
de afgelopen maanden meer dan
25.000 gevangenen vrijgelaten. Dat
heeft het officiële Oostduitse pers
bureau ADN gemeld. Het gaat vol
gens het persbureau om de om
vangrijkste amnestie in de geschie
denis van het land. Over de reden
ervan is niets bekend. Overigens
hebben sommige Oostduitsers in
overheidsdienst geklaagd dat na de
massale vrijlating hun kleding
minder snel wordt gewassen. De
Oostduitse overheid laat gewoon
lijk gevangenen haar was doen.
Door gebrek aan mankracht is
daarbij nu vertraging ontstaan.
MANILA/DEN HAAG
De Filipijnse regering
heeft vergaande veilig
heidsmaatregelen getrof
fen rond de tweedaagse
topconferentie van de
ASEAN die vandaag in
de Filipijnse hoofdstad
Manila is begonnen.
Tijdens de besprekingen zal
de Filipijnse president, Cora-
zon Aquino, het congrescen
trum niet verlaten en vinden
er geen bijzondere bijeenkom
sten of diners elders in Manila
plaats. De top, die oorspron
kelijk drie dagen zou duren, is
trouwens om veiligheidsrede
nen met een dag ingekort.
Mevrouw Aquino hecht groot
belang aan het doorgaan van
de ASEAN-top. Het was vol
gens haar niet nodig de ASE
AN-top uit te stellen of in een
ander ASEAN-land te hou
den. Leger en politie hebben
de zaak onder controle. Rond
het congrescentrum vlakbij
Manila Bay zijn 10.000 militai
ren samengetrokken. Het le
ger is in hoogste staat van pa
raatheid gebracht. De andere
lidstaten besloten gewoon
naar Manila te komen om ge
zichtsverlies voor mevrouw
Aquino te besparen en solida
riteit te betuigen met haar
bewind.
Het is pas de derde keer dat
de zes lidstaten een top beleg
gen sinds de oprichting van
de organisatie in 1967. De vo
rige topconferentie van de
Associatie van Zuidoostaziati-
sche landen werd ruim tien
jaar geleden gehouden.
Schrik
De Filipijnse regering maakt
zich zorgen over de toegeno
men activiteit van het com
munistische Nieuwe Volksle
ger (NPA), dat sinds kort spe
ciale liquidatieteams in Mani
la heeft ingezet. Begin no
vember werd in de hal van
het internationale congrescen
trum van Manila, waar de top
wordt gehouden, een zware
bom onschadelijk gemaakt.
De afgelopen dagen zijn in de
stad enkele bommen ontploft,
onder meer op het internatio
nale vliegveld. Er viel een
handjevol gewonden en de
schade bleef beperkt tot enke
le kapotte ruiten en bescha
digde auto's.
De schrik zit er goed in. Pre
sident Suharto van Indonesië
is veiligheidshalve dan ook
pas vandaag in Manila gearri
veerd, terwijl de regeringslei
ders van Malaysia, Thailand,
Singapore en Brunei gisteren
al hun opwachting hebben ge
maakt. Er liggen al vijf Indo
nesische marineschepen voor
anker in Manila Bay. Suharto
neemt verder een kogelvrije
limousine en een helikopter
mee om het risico van even
tuele aanslagen te verkleinen.
Ook de Malaysische premier,
Mahatmir Mohammad, weet
zich verzekerd van de nabij-
Vondst van oudste
schrift in China
PEKING Chinese arche
ologen hebben inscripties
gevonden die 8.000 jaar oud
zijn en tot de oudste beho
ren die men tot nu toe in
China heeft aangetroffen.
De voorheen oudste voor
beelden van schrift in Chi
na werden in 1899 aange
troffen in ruïnes van bouw
werken uit de Yin-dynastie
in Anyangying, in de pro
vincie Henan, en geschat op
een ouderdom van 3.300
jaar. De ontdekking heeft
volgens het persbureau
Nieuw-China opwinding
veroorzaakt onder archeolo
gen.
Ruim vijftig
kinderen gedood
bij busongeluk
CAIRO Bij een busongeluk
bij Cairo zijn zaterdag 55 school
kinderen om het leven geko
men, toen zij van een uitstapje
naar de pyramiden terugkeer
den. Volgens de politie kwamen
bij het ongeluk ook zes onder
wijzers en de chauffeur van de
bus om. De bus, die met ruim
ÏOO schoolkinderen op weg
naar Cairo, werd in een
voorstad op een onbewaakte
spoorwegovergang door een
trein geschept. Volgens de poli-
tie raakten ruim 50 kinderen Een eerste hulp-medewerker draagt een van de ern-
zwaar gewond. Slechts één stlg gewonde kinderen het Heliopolis ziekenhuis in
meisje bleef ongedeerd. Kaïro binnen. FOTO: AP
Mitterrand w
schulden Af
wegstrepen
ANTIBES
Francois Mitterrand
Frankrijk is er
van dat aan de armste
den van Afrika de
den worden
den. Het probleem
buitenlandse schulden
de Afrikaanse staten
centraal op de
tussen 37 Afrikaanse
den en Frankrijk. De
gende Frans-
top wordt in 1988 in
rokko gehouden.
Demonstranten in Zaragoza voerden spandoeken mee waarop stond: „Het bloed van onze k
ren roept om wraak". foto:
SPAANSE POLITIE WAS GEWAARSCHUWD
(Van onze correspondent
Paul van der Voort)
BARCELONA De
Spaanse politie wist al
ruim drie weken geleden
dat de Baskische afschei
dingsbeweging ETA een
aanslag wilde plegen op
de woonkazerne van de
Guardia Civil in Zaragoza.
Vrijdagochtend ontplofte
voor de deur van het ge
bouw een zware autobom,
wardoor vijf kinderen,
twee huismoeders en vier
leden van het politiekorps
om het leven kwamen.
Volgens de krant El Pais is de
politie op 20 november op de
hoogte gebracht van de ETA-
plannen door de bekentenissen
van een gearresteerde terro
rist. Toch werden geen maat
regelen genomen om de kazer
ne te beschermen, aldus de
krant. Van de kant van de po
litie is nog niet op de berichten
gereageerd.
Uit protest tegen de bloedige
aanslag zijn dit weekeinde in
verschillende Spaanse steden
betogingen tegen de ETA ge
houden. De grootste manifes
tatie vond gisteren plaats in
Zaragoza. Daar liepen meer
dan 200.000 mensen mee in
een stille mars. Aan de beto
ging werd ook deelgenomen
door gematigde Baskische poli
tici. Hen is in het verleden
vaak „tweeslachtigheid" ten
opzichte van de ETA verwe
ten. Namens de gematigden zei
de Baskische parlementsvoor
zitter Jesus Eguiguren, dat on
der de huidige omstandighe
den onderhandelingen met de
„moordenaars" van de ETA
taboe zijn. „De gevangenis is
voor hen de enige oplossing",
zei Eguiguren.
De groeiende breuk tussen de
ETA en de rest van de Baski
sche samenleving doet zich
voor op een moment dat de af
gelopen maanden de ene
andere ETA-cel is opgerc
Madrid, Barcelona en he
kenland zelf. De enige
sche beweging die zicj
niet heeft geaistantieeri
het ETA-geweld is Herri
suna, die beschouwd wo
de legale tak van de a
dingsbe weging.
Op grond van het toenei
isolement van de ETA, 1
restatie van een aanta
haar aanhangers en h<
dat de organisatie veert
gen lang nauwelijks vai!
deed spreken, hoopt
Spaanse regering dat het
van twintig jaar Baskis
weid in zicht was. Dat ot
me werd nog versterkt a
vooruitgang die lee
worden geboekt in besp
geh met ETA-aanhang
Algerije, waarin hun e<
Eerkte amnestie werd
oden in ruil voor het n<
gen van de wapens. Df
slag van vrijdag verse)
het langzaam ontluiken!
timisme echter.
(Vervolg van de voorpagina)
SUSKE EN WISKE DE EDELE ELFEN
Scheepsgraf
Twee en een half jaar nadat het in de haven van Auckland door Franse duikers werd opgeblazen,
heeft het Greenpeace-schip Rainbow Warrior een zeegraf gekregen. De Franse terreuractie was
bedoeld om te voorkomen dat het Greenpeace-schip een vloot van schepen zou aanvoeren om te
protesteren tegen de Franse kernproeven op het atol Mururoa. Het vaartuig werd zaterdag in twin
tig meter diep water voor de noordkust van Nleuw-Zeeland tot zinken gebracht. Het zal dienen als
kunstmatig rif en symbolisch duikersmonument. „Een passend einde voor een schip dat zolang
heeft geprobeerd het milieu te beschermen", aldus een woordvoerder van Greenpeace, foto: ap
MOSKOU In de Russische hoofdstad Moskou is gist
een lange tijd achtergehouden deel van de mémoires
het vroegere politburolid Anastas Mikojan gepubliceerd,
de publikatie blijkt dat in 1934 een mislukte poging is
daan om Josef Stalin als partijleider te vervangen.
Het stuk bevat enige aanwijzingen voor de beweegred«
achter de zuiveringen, die Stalin tussen 1934 en 1937 d
voerde. Het document van Mikojan, die al vanaf het b
van Stalins machtsgreep in 1924 tot zijn naaste medewei
behoorde en de genoemde zuiveringen overleefde,
scheen in het weekblad Ogonjok.
Mikojan beschrijft hoe op het 17e congres van de commu
tische partij in 1934 Sergej Kirov, politburolid en partijld
in Leningrad, de meeste stemmen kreeg bij de verkiel
van het centraal comité. Blijkbaar ook meer dan de seen
ris-generaal van de partij, Josef Stalin. „Een groep geq
geerden opperde dat hij (Kirov) secretaris-generaal I
worden". Nadat dit Stalin ter ore was gekomen, werd H
op 1 december 1934 onder geheimzinnige omstandig™
vermoord. Verv'olgens voerde Stalin zuiveringen dood
hij rechtvaardigde als een jacht op de moordenaars. Tj
1937 waren 90 van de 139 leden van het centraal comité
liquideerd. Mikojan overleefde deze tijd en bleef tot hei
gin van de jaren zeventig lid van het politburo. Hij stiej
1978.
ROTTERDAM/IJMUIDEN
De Nederlandse bergingsbe
drijven Smit Tak Uit Rotter
dam en Wijsmuller uit IJmui-
den hebben gisteren de brand
aan boord van het Panamese
vrachtschip Casön weten te
blussen. Er woedde al enige
dagen brand op het voor de
Spaanse noordkust nabij Finis-
terre gestrande schip.
De brand was veroorzaakt
doordat in het gif aanwezige
chemicaliën met water in aan
raking waren gekomen.Met
het blussen van de brand is de
rust weer enigszins terugge
keerd in het plaatsje Finester-
re. Duizenden mensen vlucht
ten hier donderdagnacht hun
huizen uit, nadat vier vaten
met natrium aan boord van
het schip waren ontploft. De
meeste dorpelingen zijn dit
weekeinde naar hun wonin
gen teruggekeerd.
Aanvankelijk trachtte een
Spaans bergingsbedrijf de la
ding van de Cason te bergen,
maar door een gebrek aan ex
pertise en materiaal lukte dat
niet. Daarna werden Wijsmul
ler en Smit Tak ingeschakeld.
Vanavond wordt zeer waar
schijnlijk begonnen met het
bergen van de in containers
verpakte chemicaliën. Het
bergen kan op grote schaal pas
donderdag worden aangepakt,
als ock het andere materiaal is
gearriveerd, Overigens heeft
de bevolking van het kust-
plaatsje San Coprian in de pro
vincie Lugo protest aangete
kend tegen de plannen 'óm
hun haven te gebruiken voor
de doorvoer van de chemische
produkten, in een andere
vrachtboot, naar Nederland en
België.
Een woordvoerder van de bei
de Nederlandse bedrijven wil
de niet kwijt hoeveel geld er is
gemoeid met het contract van
de bergingsbedrijven en de
Spaanse overheid. Wel zei hij
dat Smit en Wijsmuller het
werk op fifty-fifty-basis uit
voeren en per dag worden be
taald. Dat is niet gebruikelijk
bij bergingswerk. IM
worden bergingsbedrijf
cure-no pay basis uitbi
wat betekent dat als zij
succes hebben zij ook nj
taald worden.
De Cason liep op 5 deo
op de rotsen voor de ku
Noordwest-Spanje, nad!
boord brand was uitgebj
Daarbij kwamen 21 Azil
bemanningsleden om I
ven toen ze overboordi
gen. Acht opvarenden k
gered worden.
BRUSSEL In een eer
ste reactie verklaarde pre
mier Martens gisteravond
„ontgoocheld" te zijn over
het verlies van zijn partij.
„Ik had niet verwacht dat
de uitspraak zo streng zou
uitvallen". Aanvankelijk
zei hij „van de kiezers
geen duidelijk mandaat te
hebben gekregen om dit
karwei af te maken". La
ter, toen het verlies van
zijn regeringscoalitie wat
minder dramatisch bleek,
leek hij wat op dit stand
punt terug te komen.
De CVP-voorman acht zich
zelf in elk geval niet geschikt
als leider van een rooms-rode
coalitie. „Daarvoor ben ik te-
zeer verbonden met de huidige
regeringsformule", aldus Mar
tens.
Volgens Martens heeft zijn
partij de rekening gepresen
teerd gekregen voor de
Vlaams-Waalse tegenstellin
gen, die tot de val van zijn ka
binet hebben geleid. „Ik ben
er niet in geslaagd aan de
Vlaamse kiezers duidelijk te
maken dat het sociaal-econo
mische herstelbeleid voorrang
verdient".
Vooral de taalkwestie zal bij
de onderhandelingen over de
regeringsvorming opnieuw
voor grote problemen zorgen.
De Waalse socialisten hebben
PS-lid José Happart tot para
depaardje van hun verkie
zingscampagne gemaakt. PS-
leider Spitaels nam eerder
deze week geen afstand van
Happarts bewering, dat de PS
niet tot een regering zal toe
treden als Voeren niet wordt
„teruggegeven" aan Wallonië.
Daarmee is de positie van
Happart en de overige fanatie
ke franstaligen sterker dan
ooit.
De Waalse sociaal-democraten,
met Happart als stemmentrek-
ker, gingen immers fors voor
uit. Maar als een van de socia
listische voormannen tot for
mateur wordt benoemd, zal hij
een brug rtioeten slaan tussen
Vlamingen en franstaligen.
Inwilliging van de eis van
Happart (het Vlaamse Voeren
terug naar het franstalige
Luik) is voor alle Vlaamse
partijen onverteerbaar, ook
voor de Vlaamse socialisten.
Daarmee zouden namelijk de
na decennia bikkelharde strijd
in '63 eindelijk vastgelegde
taalgrenzen weer op de helling
worden gezet. Van de enig
overgebleven échte Belg. ko
ning Boudewijn, wordt nu een
beslissing verwacht.
In de gemeente waar het alle
maal om begonnen is, Voeren,
bracht precies vijftig procent
van de kiezers een ongeldige
of blanco stem uit. Zij volgden
daarmee het advies van hun
leider, loco-burgemeester Hap-
f»art. Die vindt dat de fransta-
igen in Voeren geen gebruik
kunnen maken van hun de
mocratische rechten, omdat er
in deze gemeente alleen
Vlaamse partijen aan de ver
kiezingen mogen meedoen.
DUBAYY Iran gebruikt een nieuw wapen of projectiel om
tankers in de Golf in brand te schieten. Dat is gisteren in
scheepvaartkringen ter plaatse vernomen. Met het nieuwe pro
jectiel, vermoedelijk een met fosfor gevulde brandbom, zouden
Iraanse revolutionairen de afgelopen week twee tankers in lich
terlaaie hebben gezet. Eén van de schepen, geladen met het zeer
brandbare nafta, kwam tot zinken en een tweede brandde ge
heel uit. Tot dusverre sloegen de projectielen van de Iraniërs
slechts kleine gaten in de scheepshuid en richtten over het alge
meen weinig schade aan, zo verklaarde een scheepsagent.
Oproep tot staking in bezette gebieden
BAGHDAD De Palestijnse Bevrijdingsorganisatie PLO heefl
de Arabische bevolking in de door Israël bezette gebieden opge
roepen tot een algemene staking „uit eerbied voor de slachtof
fers van de Israëlische onderdrukking". De staking zou een pro
test moeten zijn tegen het harde optreden van de Israëlische po
litie en het leger bij de ongeregeldheden in de bezette gebieden.
D&arbij zijn de afgelopen weken talrijke doden gevallen. De Is
raëlische regering heeft leger en politie opdracht gegeven hun
uiterste best doen om niet op de demonstranten te schieten.
