CDA gaat diep gebukt onder last van Brokx „Eigenlijk ben ik n heel rustig, vriendelijk mens" Wenskaart van Unicef telt dubbel Politiek /Partij Parlement SAAR BOERLAGE, DE NIEUWE VOORZITTER VAN DE PSP BINNENLAND QaidMQowvcmt ZATERDAG 5 DECEMBER 1987 PAGINA Eindhoven. En het was evei; eens Nijpels die er via zij schoonzuster (Jet Nijpels, li van de VVD-fractie in d Eindhovense gemeenteraac voor zorgde dat de raad géé voorkeur uitsprak voor ee PvdA-burgemeester. Dit alle leverde de minister een repri mande op van de Tweede K« mer, maar dat had hij graa over voor het goede doel. Rest de vraag of het trio Lut bers-Nijpels-Brokx zijn do< bereikt. Volgens ingewijden die kans vrij groot, zeker n Bert de Vries zich zorgvuldi buiten de discussie houdt. I zijn hart is de fractieleider te gen een benoeming va Brokx, maar hij wil niet no eens voor broedermoordenaa worden uitgemaakt. De enig die Brokx nog kan tegenhoi den is Brokx zelf. Het CDA i over het algemeen niet zo ge charmeerd van leden die zich zelf zo hoog te paard zetten e die op recepties dreigen „ee boekje open te doen" als z hun zin niet krijgen. RIK IN 'T HOU' Aan: de Tweede Kamer Van: Sint Nicolaas Gij leden van de Tweede Kame, verdeeld in pro of contr, Ru u\ ik groet u namens vele Piete\ met een oprecht gemeend „saluut! Er is alweer een jaar verstreke\ sinds ik de laatste keer hie kwari en kijk: er zijn naast oude takkel ook nieuwe loten aan uw stavj Vier vogels van de linkerzijd\ ontvloden 't rode nest va Ko\ doch ééntje deed dat onvrijwilli hij stond voor schut en voo het Nol Eenieder weet wie 'k op he oog hej jazeker: Harry van den Bergt die zózeer op 'effect' belui wd dat velen zeiden: 't wordt t erg Het Drentse werkpaard Kni mocht blijve (al had hij zich vergaloppeerc maar zwijgt nu over Surinam en wat daaraan zoal mankeei Een kleine groep van kamerlede! heeft dit jaar onderzoek gedaal naar wat er met de bouwsubsidie in twintig jaar is misgegaan Heel goed! Maar 'k moet c vinger heffe naar CD A-man Bert de Vriei die Brokx liet vallen e vervolger zijn handen braaf in onschul wit Straks is het, naar het zich lai aanzie juist Brokx die zich de hande wai Bert moet dan op de blare zitte want wat hij deed was ongepa. De rust in liberale kringen is sinds een jaar niet meer verstoor Sint Joris heeft beheerst e waardi de draken in zijn club ver mooi Toch toont nog elke kiezerspeilin, de VVD staat in de min kan Joris ook nog stemme trekke of roept men hulp uit Ljouwert ir 't Is trouwens gek dat menigeen van nieuwe coalities praat het barst hier van de profetieë wie later met wie samengaat Kom mensen, weest nu realistisc, gij hebt ruim twee jaar voor c bo( verbouw uw stulp, verschu panele 't is voor verhuizen veel vroi Ik wil besluiten met de oprot dat gij de zwakken niet verge zorg voor de armen, echt, d, meen j hoewel ik geen Marjanne hef SIÊ DEN HAAG Het CDA gaat diep gebukt onder de last van mr. G.Ph. Brokx. Welke functie moet men de man, die vorig jaar door de CDA-fractie tot aftreden werd gedwon gen, toebedelen nu hij (tot dusver) redelijk onge schonden door de parle mentaire enquête bouw- subsidies is gekomen? Die vraag houdt de christen democraten nu al weken verdeeld en het ziet er niet naar uit dat daar snel verandering in komt. Wat is het probleem? Gerrit Brokx heeft een claim gelegd op het burgemeesterschap van Eindhoven. Veel partijgenoten van hem hebben daar bezwaar tegen, omdat de Lichtstad al sinds jaar en dag een PvdA- post is. Bovendien hebben de sociaal-democraten een zeer zware kandidaat naar voren geschoven: dr. Jos van Keme- nade, de oud-minister van on- derwijs. Vele CDA'ers, zelfs Brabantse kamerleden als Aarts, Van Amelsvoort en Hennekam, zien in de rustige, ingetogen Van Kemenade een betere burgervader dan in de 'Bourgondiër' Brokx die er zelfs geen geheim van maakt dat hij een buitenechtelijke re latie onderhoudt met een ra dio- en tv-journaliste van de VARA. Het CDA heeft het probleem- Brokx proberen op te lossen door de oud-bewindsman di verse andere functies aan te bieden. Maar vooralsnog te vergeefs. Tilburg is Brokx 'te min' en het commissariaat van de koningin in Overijssel 'te duf'. Ook ziet Brokx het als een bezwaar dat de huidige Overijsselse CdK, mr. Jan Niers, pas op 1 juli volgend jaar vertrekt. In de tussentijd wordt het Tweede-Kamerde bat gehouden over de enquête bouwsubsidies en het is be paald niet uitgesloten dat Brokx' imago als 'volkshuis- vester' dan alsnog enige deu ken oploopt. Troefaas Alle kaarten dus op Eindho ven, meent Brokx. En tussen die kaarten zit volgens hem ook een troef-aas: de steun van Lubbers, premier en eerste man van het CDA. „De MP (minister-president) heeft bij mij verwachtingen gewekt", vertelde Brokx onlangs tegen een kennis. In gewoon Neder lands betekent dit dat Lubbers Eindhoven aan Brokx zou hebben beloofd. Vaststaat inderdaad dat de premier zich de laatste tijd op vallend heeft ingespannen voor Brokx. Vorige week weerhield hij minister Van Dijk (binnenlandse zaken) er van Van Kemenade in het ka binet 'aan te melden' als dé kandidaat voor Eindhoven. Van Dijk had daartoe besloten, omdat hij voor het kabinet geen mogelijkheid zag de PvdA'er niét als nieuwe bur gemeester van Eindhoven aan de koningin voor te dragen. De commissaris der koningin in Noord-Brabant, mr. Frans Houben, heeft Van Kemenade immers op zijn voordracht als nummer één geplaatst. Gerrit Brokx bleek op de tweede plaats te zijn geëindigd. Nu zegt zo'n nominering niet al les. Een CdK kan zijn lijstje met namen vergezeld doen gaan van een toelichting waar uit blijkt dat hij nummer twee eigenlijk net zo capabel acht. Maar Houben, ook een CDA'er trouwens, heeft dat nadrukke lijk niet gedaan, vertelt een in gewijde, „omdat hij Van Ke menade inderdaad beter vindt dan Brokx". Welnu, onder die omstandigheden zag Van Dijk geen argumenten om van Houbens voordracht af te wij ken. Maar premier Lubbers, vin dingrijk als immer, wist wèl een oplossing. Hij haalde Van Dijk over in het kabinet eerst eens informeel over de zaak van gedachten te wisselen. Dat bood het voordeel, vond Lub bers, dat de discussie niet be last zou zijn met een officiële aanmelding door de minister van binnenlandse zaken. Want als deze bewindsman in de mi nisterraad een voorstel doet om mijnheer of mevrouw X tot burgemeester in gemeente Y te doen benoemen, dan móét het kabinet binnen twee we ken een definitief besluit ne men. Zo zijn nu eenmaal de regels. VVD lachende derde? Toen Lubbers zijn suggestie deed aan Van Dijk, wist hij ui teraard dat hij steun zou vin den voor zijn actie pro-Brokx. Vervelend voor hem is echter dat het eigenlijk alleen de VVD-ministers zijn die Brokx gaarne naar Eindhoven zien afreizen. De CDA'ers redene ren vrijwel allen zoals Van Dijk: jammer voor Gerrit, maar Jos gaat voor. Die houding wordt hun ook ingegeven door de wetenschap dat de PvdA herrie zal schop pen als zij haar enige grote ge meente in Noord-Brabant kwijt raakt. Wim Kok heeft al gezegd dat een dergelijk kabi netsbesluit zou leiden tot „een stevige aanvaring" met zijn fractie en dat hij dan een ste vige compensatie zal eisen: Tilburg, Helmond èn Kerk- rade. Bovendien staat nu al vast dat de PvdA eventueel een ka merdebat zal eisen over de zaak-Eindhoven, hetgeen het CDA niet tegen kan houden. En wat gebeurt er dan? De eenheid in de christen-demo cratie die met zoveel moeite is opgebouwd, zal in dat geval ver te zoeken zijn. En concur rent VVD die in dezelfde kie zersvijver vist, staat te lachen op de achtergrond. Dat alles klinkt het CDA bepaald niet als muziek in de oren. Waar om zou men dan zoveel op het spel zetten voor één man? Het antwoord op die vraag luidt dat Lubbers inderdaad beloften aan Brokx heeft ge daan en van zijn partij eist dat hij die beloften ook moet kun nen nakomen. Men zal zich herinneren dat de premier vo rig jaar oktober, toen CDA- fractieleider Bert de Vries tot de conclusie kwam dat Brokx weg moest, de zijde koos van het slachtoffer. In het kamer debat over de zaak-Brokx ver klaarde de minister-president met nadruk.dat de staatssecre taris wat hèm betrof had kun nen aanblijven. Binnenska mers beloofde Lubbers aan Brokx dat hij er alles aan zou doen om hem zo snel mogelijk weer in het zadel te helpen. Het is overigens een VVD'er die Brokx erop gewezen heeft dat er nü een goede baan voor handen is en wel in Eindho ven. Die liberaal is minister Ed Nijpels van VROM, onder wie Brokx het laatst heeft ge diend als staatssecretaris. Het was ook Ed Nijpels die Brokx in een radio-uitzending een goede kandidaat noemde voor SUSKE EN WISKE DE WOESTE WESPEN DEN HAAG Vorig jaar december verstuurden de Nederlanders met elkaar voor 138 miljoen gulden aan kerst- en nieuwjaars kaarten. De verkoop er van vertoonde een enor me stijging, want in 1985 ging er „nog maar" voor 125 miljoen gulden aan kaarten de deur uit. Van deze stijging profiteerde ook Unicef, het kinder fonds van de Verenigde Naties. De omzet van hun wenskaarten sprong vorig jaar met twintig procent omhoog. Toch neemt Uni cef relatief maar een be scheiden positie in. „De verkoop van onze wens kaarten zit boven de negen miljoen", zegt de directeur van Unicef-Nederland, de heer R.H. Latenstein van Voorst. Volgens mevrouw E.L. Nama- ki, hoofd fondsverwerving van Unicef, kan de tien-mil- joengrens dit jaar gepasserd worden. „We zitten op dit mo ment net iets boven het aantal van vorig jaar". En dat terwijl de grote run op de kerstkaar ten 1987 op het punt staat te beginnen. Unicef in Nederland bestaat 33 jaar. Bij de organisatie werken 28 personen in vaste dienst. Behalve een kantoor voor de staf in Den Haag bezit men in de hofstad ook een verzend huis. De wenskaarten die via Unicef verkocht worden leve ren geld op voor goede doelen in de Derde Wereld. Gepoogd wordt om minstens vijftig pro cent van de verkoopprijs voor dit doel te gebruiken. Unicef, dat in 34 landen comités heeft die geld inzamelen voor ge zondheidsprogramma's in 118 andere landen, legt zich vooral toe op moeder- en kindzorg. Wereldwijd worden de kerst kaarten van Unicef ontworpen door hedendaagse kunste naars, maar het kunnen ook afdrukken zijn van klassieke meesterwerken. Bij de collec tie van zo'n tweehonderd ver schillende kaarten, die jaar lijks wordt gewijzigd, zitten doorgaans ook vier a vijf Ne derlandse ontwerpen. Maar dit jaar laat Nederland wat dat betreft een beetje verstek gaan. In de verzameling wordt slechts één Nederlands ont werp aangetroffen: een idyl lisch winterlandschap van de 18e-eeuwse kunstschilder C. Kuipers. Een internationaal samengestelde kunstcommissie maakt de uiteindelijke keuze uit de ongeveer 500 ontwerpen die aangedragen worden door de diverse Unicef-vertegen- woordigers. De heer Latenstein van Voorst en mevrouw Namaki: „Wij vinden dat de levende Neder landse kunstenaars over het algemeen te weinig in de col lectie vertegenwoordigd zijn. Wat veel kunstenaars ervan schijnt te weerhouden ontwer pen in te leveren, is de selec tieprocedure. Die is namelijk niet alleen zeer streng, maar duurt ook behoorlijk lang, na melijk een jaar of twee". Een ander probleem waar het Ne derlandse Unicef-comité mee te maken krijgt, is het feit dat bepaalde kunstenaars onder contract staan bij uitgevers en daarom niet voor andere orga nisaties, ook niet voor Unicef, aan de slag mogen. Dat gold ook voor de onlangs overleden Anton Pieck. De ervaring leert dat in Ne derland de ontwerpen van Ne derlandse kunstenaars over het algemeen veel aftrek vin den. „Vooral als je een kaartje naar het buitenland wilt stu ren, is het altijd aardig om dat te doen met een Nederlandse kaart. En ja..., helaas wordt dat een probleempje dit jaar". De kunstenaars die een ont werp maken, krijgen daarvoor geen geld. Ook niet als het ontwerp gehonoreerd wordt met het uiteindelijke doel: een kerst- of nieuwjaarskaart die door Unicef te koop wordt aangeboden. Dat is een princi pe-kwestie. Voor de artiest be tekent een geaccepteerd Uni- cef-ontwerp natuurlijk wel een zeer grote promotionele ondersteuning. De kaarten van Unicef „Ze geven uw wensen een dubbele betekenis", zegt men er bij Unicef zelf van zul je over het algemeen tevergeefs zoe ken in de reguliere boekwin kel. De verkoop ervan ge schiedt bijna in zijn geheel via de 2400 vrijwilligers in het land. „De normale winkel mag onze kaarten wel verkopen, maar ze mogen er niets aan verdienen", zegt mevrouw Na maki. RINUS BOUWMEESTER opvoeding die criminelen had den gehad. Ik zie nu ook wel in dat dat onzin is. Die veel voorkomende criminaliteit is een vreselijk naar probleem. Ik ben er zelf ook al een paar keer slachtoffer van geweest: inbraak, fietsendiefstal, dat soort dingen". Spugen Wc kunnen er niet omheen. De Olympische Spelen moeten toch ook nog even aan bod ko men, want daar is Saar ten slotte landelijk bekend en be rucht door geworden. „Niet al leen landelijk hoor", zegt Saar met een spottend-triomfante- lijke blik in de ogen. „Interna tionaal! Ik heb zelfs in een Hongaarse krant gestaan! Wat een toestanden waren dat, hè? Maar ik sta er nog steeds ach ter, voor honderd procent! Be halve dat spugen dan, je weet wel, die rel die ontstond toen éért van onze actievoerders Vonhoff in het gezicht had ge spuugd. Daar heb ik me direct van gedistantieerd. Een on smakelijke, onfatsoenlijke ma nier van doen was dat". „Die actie tegen de Spelen be gon heel onschuldig, in Am sterdam-Zuid. Daar was de buurt in 1985 in het geweer gekomen tegen de bouw van een nieuw Olympisch Stadion. Ik had me daarbij aangesloten, actievocrderig als ik ben. Pas later werd bekend dat Amster dam kandidaat zou worden ge steld voor de Spelen van 1992. Zo is dat buurtcomité uiteinde lijk uitgegroeid tot het Comité Olympische Spelen Nee, later omgedoopt in Nolympics. Die naam lag beter op de interna tionale markt. Wc hadden een eigen woordvoerder, maar die stopte ermee omdat-ie bij de gemeente werkte en bang was voor problemen op z'n werk. Toen werd ik de spreekbuis. Ik kon me dat permitteren omdat ik een geheim telefoon nummer had. Heb ik nog steeds trouwens. Da's maar goed ook, want waarschijnlijk is me daardoor veel ellende bespaard gebleven. Ik heb wel wat boze brieven gehad, hier op de universiteit, maar ook heel wat aanmoedigende post". „Wij vonden die Spelen volko men overbodig. Een combina tie van nationalisme, glamour en commercie. En geldverspil ling, niet te vergeten. De ge meente Amsterdam heeft niet eens geld genoeg om kapotte trottoirs te repareren. Laten ze dat eerst doen, dan hoeft niet meer elke week een oude vrouw te struikelen en haar heup te breken. Ik ben dolblij dat die Spelen niet doorgaan, mede dank zij ons. In Lausan ne, waar dat IOC vergaderde, hebben we ons redelijk gedra gen, vind ik. D'r is trouwens ook niemand van ons door de Zwitserse politie opgepakt, dat zegt al heel wat. Ja, ik geef toe, het was daar voor dat Pa- lace-hotel waarin de hoge heren logeerden wel even een puinhoop. Ze konden ook niet om ons heen. We waren hèt gesprek aan tafel, hoorde ik later". „Van Thijn en Vonhoff en al die anderen hebben zich ge woon slechte verliezers ge toond. Ivo Niehe ook. Ik moest na de beslissing ten gunste van Barcelona in zijn show komen. Enfin, de camera's lopen en daar slaat Niehe toch een on aangenaam toontje aan! Echt onbeschoft. Maar ik bleef heel kalm en daar werd-ie volgens mij nog kwaaier om. Ik houd helemaal niet van bekvechten. Eigenlijk ben ik een heel rus tig, vriendelijk mens". DICK VAN RIETSCHOTEN verwerving. FOTO: CEES VERKERK DEN HAAG Vorig jaar was ze bijna wekelijks in het nieuws als spreekbuis van het Comité „Nolym pics", dat zich verzette te gen de Amsterdamse kan didatuur voor het organi seren van de Olympische Spelen in 1992. Het comité kreeg zijn zin en woord voerster Saar Boerlage kelderde op de lijst van Bekende Nederlanders naar de laagste regionen, waarbij Ivo Niehe van de Tros ten overstaan van een likkebaardend pu bliek nog even flink na trapte. Begin deze week prijkte in vrijwel alle kranten opnieuw een foto van Saar Boerlage omdat het congres van de PSP haar had gekozen tot partij voorzitter. Een mooie aanlei ding voor een gesprek dat die per gaat dan gemor tegen de Spelen. We ontmoeten haar in een van de gebouwen van de Universi teit van Amsterdam, waar de inmiddels 55-jarige voorzitter van de pacifistisch-socialisti- sche partij („Zeg maar rustig Saar, hoor") sinds 1970 stads- geografie doceert. „Stadsgeo- grafie omvat alles wat met ste delijke bebouwing en ruimte lijke ordening te maken heeft", verklaart ze. „De laat ste jaren heb ik me ook toege legd op de vraag hoe je een stad het meest vrouwvriende lijk kunt inrichten. Ook daar heb ik lessen over gegeven". Deze maand gaat Saar voor zes-achtste met vut, gebruik makend van een regeling die minister Deetman onlangs voor onderwijsgevenden vanaf 55 jaar heeft ingesteld. Kordate tante Ze is het proto-type van de „kordate tante". Grijs, kort ge knipt haar, een bril met koordjes eraan, mosgroene ge breide trui, rode ribfluwelen broek, wollen sokken en san dalen. Ze spreekt vrij gedeci deerd, maar zonder felle uit schieters, en de ogen blijven constant vriendelijk, welk on derwerp ze ook aanroert. „Van huis uit ben ik aardrijkskun- delerares. Ik heb sociale geo grafie gestudeerd, net als de ministers Bukman en De Ko ning. Piet Bukman heeft nog met mij colleges gelopen. Eind jaren vijftig, toen de PSP net was opgericht, ben ik lid ge worden van die partij. Ik was toen al een actievoerderig type. Ik zat in de ontwape ningsbeweging en ging met buurtgroepen in verzet tegen de sloop van oude panden of tegen de bouw van grote kille kantoorkolossen". „In de jaren zestig is dat actie voeren nog verhevigd.In 1966 ben ik voor de PSP lid gewor den van de Amsterdamse ge meenteraad en twee jaar later kwam ik ook in de provinciale staten van Noord-Holland. Ik heb dus al enige ervaring in de politiek, hoewel mijn bezighe den op dat vlak maar een paar jaar hebben geduurd. Tot 1970 om precies te zijn. Toen be dankte ik voor het lidmaat schap van de PSP, omdat ik niet meer tegen allerlei inter ne ruzietjes kon. Hoe kan ik dat op een mooie manier zeg gen? Het warme nest werd minder warm. Zoiets. Ik had schoon genoeg van de politiek. Pas begin dit jaar ben ik weer lid geworden, op aandrang van enkele PSP'ers die me hadden gevraagd: „wil je asje blieft voor de statenverkiezin gen op een onverkiesbare plaats op de lijst gaan staan, want je bent door die acties te gen de Olympische Spelen een bekend persoon geworden. Er zijn een heleboel linkse jonge ren die niet meer naar de stembus willen, maar als ze weten dat jouw naam op de lijst staat, gaan ze misschien toch". Toen ben ik gezwicht. En een maand geleden, jawel, begin november pas, werd mij gevraagd of ik me kandidaat wilde stellen als partijvoorzit ter. En zo zit ik nu toch weer midden in de politiek". Fris bloed „Ik heb het wel erg moeilijk4 gehad met die meningsver schillen van vorig jaar, die leidden tot de afscheiding van Fred van der Spek en een aantal volgelingen. Héél onge lukkig was ik daarmee. Ener zijds vond ik dat Van der Spek gelijk had met zijn opvatting dat het nog véél te vroeg was om te praten over samenbun deling met PPR en CPN, maar aan de andere kant was ik van mening dat Van der Spek op sommige gebieden wat al te dogmatisch was geworden. Bo vendien vond ik dat-ie al veel te lang kamerlid \vas. Er moest nodig eens fris bloed ko men. Dat is er nu in ieder ge val, in de persoon van Andrée van Es. Ik hoop op een goede samenwerking met haar. Ze heeft gezegd dat ze zich de laatste tijd vaak alleen voelde staan in de partij. Ik zal mijn best doen om te zorgen dat ze vanuit het bestuur en vanuit de achterban weer een goede 'voeding' krijgt". „De PSP is de laatste jaren be hoorlijk uitgedund, qua kiezers en ook wat het ledenbestand betreft. Rond 5000 leden heb ben we nu. Ik zie het als een opdracht om weer groei in de PSP te brengen. We moeten meer jongeren zien te trekken, want in die categorie is de uit loop het grootst geweest. Veel mensen denken dat de PSP vrijwel uitsluitend een jonge- renpartij is, maar dat is een misverstand hoor. Er zitten heel wat ouderen in. Kijk maar naar mij". „Er zijn wel meer misverstan den. De PSP zou alles wat de kraakbeweging doet zonder meer goedpraten. Niks van waar. Harde, gewelddadige ac ties keuren we af. Maar ik vind wel dat je de kraakbewe ging niet per definitie moet veroordelen, integendeel. Kra kers hebben, laten we eerlijk zijn, een positieve impuls gege ven aan het denken van be stuurders over woningbouw, stadsvernieuwing en dat soort zaken. Men ziet bijvoorbeeld steeds meer de noodzaak in van het bouwen van één- en tweepersoonshuishoudens. jMaar gebruik van geweld bij acties of demonstraties vind ik altijd afkeurenswaardig. Ik heb overigens wel eens het vermoeden dat de BVD of wie dan ook bij sommige demon straties met opzet provocateurs tussen de mensen zet om ge welddadigheden uit te lokken en daarmee de zaak in een kwaad daglicht te zetten". „Of ik een mening heb over de bestrijding van criminali teit? Oei, moeilijk probleem. Daar heb ik echt geen pas klaar antwoord op. Ik moet in derdaad toegeven dat crimina liteit nooit hoog op de agenda van de PSP heeft gestaan. In linkse kringen was het, vooral in de jaren zeventig, een soort taboe om dat onderwerp aan te snijden. „Dan lees je de ver keerde krant", werd er gezegd. Of men sprak van de zielige Saar Boerlage: „Van Thijn en Vonhoff en al die anderen hebben zich gewoon slechte verliezers getoond". FOTO: SP

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 4