Nieuwspoort: voor
een gezellige
ïCocktail van nieuws
jten achterklap
Parterre
Central
over vij'f
jaar
comfortabel
perscentrum
1
II
mal
Ie
e!
Het Pershuis
levert politiek
nieuws aan
miljoen
dagblad
abonnees
„Stukje lopen
goed voor
kamerleden"
£eidóe@outtmt
ZATERDAG 5 DECEMBER 1987
)EN HAAG - Minister-president
,ubbers loopt er wel eens binnen
m een hapje te eten. Minister De
Loning en staatssecretaris De
jraaf waren er laatst nog. Terwijl
ninister Ruding de vaste gewoonte
ïeeft er na afloop van de Algemene
kschouwingen met zijn staf sa-
nen te komen. En verder, zo stel
en Max de Bok en Jan van Groe
ien met onverholen voldoening
/ast, zijn er zo'n vijfenzeventig
Tweede-Kamerleden lid van
Nieuwspoort.
:en voldoening zonder snobistisch ele-
ient. Zonder de dikdoenerij van de al-
:oholische opsnijders die het niet over
„ubbers hebben, maar over Lub: „Van
le week nog zat ik met Lub een borrel te
Irinken en ik zeg nog tegen Lub, ik zeg
tuud, zeg ik Nee. Max de Bok en
lan van Groesen zijn respectievelijk lid
:n voorzitter van de Raad van Bestuur
/an de Stichting Internationaal Perscen-
Irum Nieuwspoort, en hun ingenomen
heid over de bezoeken van kabinetsle-
len vloeit rechtstreeks voort uit deze
incties. Nieuwspoort, aan de Hofcingel
0 en met een verbinding-binnendoor
ar het Tweede-Kamergebouw, is 26
ir geleden opgericht met als voorname
loelstelling een trefpunt te creëren waar
Durnalisten en politieke machthebbers
ïlkaar in de informele sfeer kunnen ont
boeten.
'Die doelstelling is gerealiseerd", consta
teert Jan van Groesen, die op het Alge
meen Nederlands Persbureau de afdeling
V,buitenland" leidt. „In die mate, dat
Nederlandse journalisten zich van het
bijzondere karakter van Nieuwspoort
nog maar nauwelijks bewust zijn. Bui
tenlandse collega's daarentegen kijken
hier hun ogen uit. Een bar-restaurant
Waar zowel journalisten als volksverte
in en uit lopen, waar je
^cabinetsleden in het wild aantreft - dat
s daar volslagen onbekend. In die zin is
Nieuwspoort uniek in de wereld".
Bet lidmaatschap van de Stichting
staat open voor journalis-
en en politici, maar ook voor voorlich-
ers en functionarissen die de public re
lations verzorgen van commerciële of
j iet-commerciële instellingen. In dienst
'an de Stichting exploiteren bedrijfslei
der Joop van de Wall en zijn dertien
medewerkers de „Casteleyn" geheten so
ciëteit (een bar-restaurant met plaats
voor vijftig personen) plus drie zaaltjes
die; worden aangeduid als Opkamer
(maximaal tachtig personen), Luzac
(vijfendertig) en Elout (vijfenveertig). In
die zalen kunnen allerhande bijeenkom
sten worden gehouden, maar het meest
bekend zijn ze als lokatie voor perscon
ferenties.
Minister-president
In de Opkamer geeft de minister-presi
dent zijn wekelijkse persconferentie, elke
vrijdag na de ministerraad, en dat is vol
gens Max de Bok op zichzelf al een bij
zonder fenomeen. „Een minister-presi
dent die onmiddellijk na het kabinetsbe
raad op bezoek gaat bij de journalisten
om zich te onderwerpen aan hun vra
gen vuur - dat verschijnsel tref je buiten
Nederland nergens aan. Het is tekenend
voor de, vergeleken met andere landen,
grote mate van openheid waarmee jour
nalisten en politieke machthebbers hier
met elkaar omgaan".
Nieuwspoort heeft aan het ontstaan van
die openheid in de afgelopen kwart eeuw
niet onbelangrijk bijgedragen. En dat het
hiertoe heeft künnen bijdragen komt
niet qp de laatste plaats door het bar-ge-
heim.
Max de Bok, parlementair redacteur van
dagblad De Gelderlander: „Journalisten
zijn per definitie tuk op nieuwtjes,
schandalen, onthullingen. Als politieke
machthebbers weten dat ze geciteerd
kunnen worden, en dus op hun woorden
moeten passen, is het onmogelijk de in
formele sfeer te creëren waarvoor het so
ciëteitsgedeelte van Nieuwspoort be
doeld is. Dus van het begin af aan heb
ben we afgesproken: Wat aan de bar
wordt gezegd is niet toeschrijfbaar. Na
tuurlijk kun je een journalist niet verbie
den dat hij belangrijke informatie op
bergt in zijn achterhoofd. Maar wat ie
mand aan de bar heeft gezegd, wordt in
elk geval nooit in de openbaarheid ge
bracht met vermelding van de bron. Dat
is de regel, en in de zesentwintig jaar dat
we nu bestaan is die regel bij mijn weten
nog maar twee kfcer geschonden. Door
een beginnende collega die het allemaal
nog niet zo best begreep".
Bij de opening van Nieuwspoort - op 5
maart 1962 te 15.30 uur door Zijne Ex-
Jan van Groesen aan de leestafel in de Nieuwspoort.
cellentie mr. J. M. L. Th.Cals, Minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen - is wel de vrees uitgesproken dat
er als gevolg van het bar-geheim kong
sies zouden ontstaan tussen politiek en
journalistiek, waardoor het nieuws in de
doofpot zou belanden. Dat die vrees on
gegrond is gebleken kan men elke dag in
de krant lezen en op de televisie zien.
De informele sfeer staat een kritisch-
joumalistieke houding kennelijk niet in
de weg. Waarbij mag worden bedacht
dat in ons democratisch staatsbestel de
politiek niet één massief blok is. Ze be
staat uit verschillende partijen die een
constante machtsstrijd met elkaar voe
ren, met als gevolg dat de journalisten
zeker niet in één en dezelfde richting
worden gemanipuleerd. Ook de kranten
en de omroepen hebben tegenstrijdige
belangen. Politieke partijgenoten onder
ling en redactieleden onderling voeren
op hun beurt eveneens een niet aflaten
de prestigeslag. Daardoor liggen er bij
elke eventuele kongsie „verraders" op de
loer die er belang bij hebben haar op te
blazen.
Zo gezien lijkt zelfs de stelling verdedig
baar dat Nieuwspoorts bar-geheim heeft
bijgedragen aan een klimaat van kriti
sche journalistiek. Dank zij de gecompli
ceerde belangentegenstellingen valt er uit
de vertrouwelijke cocktail van nieuws,
geruchten, vage roddel en ondermaatse
achterklap voor menig journalist wel een
element te halen dat hij tot eigen voor
deel, andermans nadeel en heil van de
informatievoorziening kan aanwenden.
Meestal niet onmiddellijk en niet zonder
nader onderzoek. Maar toch.
Wat nu precies het belang van de politici
is om aan die cocktail bij te dragen? Jan
van Groesen: „Politici zijn ook afhanke
lijk van informatie. En in Nieuwspoort
is nu eenmaal informatie verkrijgbaar
die je nergens anders kunt opdoen. Soms
hebben politici er belang bij bepaalde in
formatie te laten uitlekken. Hier kunnen
ze dat doen zonder het risico te lopen
dat hun naam met die informatie in ver
band wordt gebracht. En meer in het al
gemeen gesproken hebben politici belang
bij een goed contact met de pers".
Niet
overdrijven
Een mooi instituut kortom, die Nieuws
poort-bar. Al moeten we zijn tegenwoor
dige belang ook weer niet overdrijven.
Het informele circuit pers-politiek, een
FOTO: CEES VERKERK
kwart eeuw geleden nog in de kinder
schoenen, manifesteert zich thans ook
op tal van plekken buiten Nieuwspoort.
Letterlijk in de wandelgangen, in fractie
kamers, in commerciële bars, noem
maar op. En niet alle „poorters", zoals
de 1600 Nieuwspoortleden zichzelf noe
men, zijn voor de democratie en de on
afhankelijke nieuwsvoorziening in ons
land van hetzelfde gewicht. Ook de
voorlichters en p.r.-mensen die het so-
cièteitsgedeelte van Nieuwspoort in toe
nemende mate frequenteren, hebben niet
altijd een spijkerharde primeur in hun
diplomatenkoffertje.
Maar daartegenover staan dan weer de
drank en de gezelligheid. Habitué Wim
van Broeckhuysen, 67-jarige grand old
Hagenaar, hoofdredacteur van het perso
neelsblad van de Nederlandse Dagblad
Unie: „Als je in een commerciële bar,
ongeacht of het nou om Des Indes of om
een kattenkroeg gaat, te veel op de lat
hebt staan, krijg je onmiddellijk gedon
der. „Waar blijven de centen?". Hier
ontvang je na geruime tijd een beleefd
schrijven van het Nieuwspoort-bestuur,
bevattende de medeling dat er volgens
him administratie nog een rekening
openstaat".
WILLEM SCHEER
Nieuwspoort is als gevolg van het legen i
vanaf het Spui onbereikbaar.
HAAG - De begane grond
evan het voormalige Hotel Central
j$an de Lange Poten zal vanaf de-
epember worden gebruikt voor com-
ïfliissievergaderingen van de Twee
de Kamer. Maar wanneer over een
"•jaar of vier, vijf de nieuwbouw van
jeJiet Tweede-Kamercomplex gereed
>,js, slaat Joop van de Wall hier zijn
i<$lag. De commissievergaderingen
everhuizen dan naar de nieuwbouw,
l<fen de parterre van Central komt in
%ijn geheel ter beschikking van het
internationaal Perscentrum
[(Nieuwspoort, waarvan Van de
(Wall de bedrijfsleider is.
iDe Nieuwspoortbaas, handenwrijvend:
i rioleringen ten behoeve van de nieuwbouw
FOTO: CEES VERKERK
„Voor onze sociëteit, met zijn bar en
restaurant, krijgen we daar-een ruimte
van driehonderd vierkante meter. Daar
naast komen er twee zalen voor perscon
ferenties, lunches enzovoort. In elk van
die zalen is ruimte voor tweehonderd
personen. Met behulp van verschuifbare
wanden kunnen we er ook kleinere zaal
tjes' van maken. De communicatie-appa-
ratuur voor de journalisten wordt opti
maal. Een flinke batterij telexen en tele
foons, aansluitingen voor rechtstreekse
radio- en televisieuitzendingen, compu
ters met een aansluiting op het datanet
van het Parlementair Automatiserings
centrum Parac -alles wat de journalist
van de jaren negentig nodig heeft. De
entree zal bestaan uit een forse hal met
een uitgiftebuffet".
Wie het huidige Nieuwspoort kent, met
als grootste zaal een tochtige „Opkamer"
Bedrijfsleider Jqop van de Wall op de begane grond van Central, waar
het toekomstige societeits gedeelte van Nieuwspoort is gepland.
FOTO: CEES VERKERK.
die met tachtig personen tjokvol is, zal
zich kunnen voorstellen dat Van de
Wall zich verheugt op het nieuwe onder
komen. Toch zijn er ook Nieuwspoor-
ters die de toekomst met zorg tegemoet
zien. Wat niet mee zal verhuizen is im
mers de sfeer van de huidige eeuwenou
de huisjes aan dé Hofcingel 10 en 12 -
met hun trappetjes, gangetjes en herin
neringen aan de tijd waarin zich hier
poortwachters ophielden, een pruiken
maker, lichtekooien, en laatstelijk een
vioolbouwer.
Daar staat dan tegenover dat het nieuwe
Nieuwspoort ook aan de grootste pers
conferenties en andere meuwsspektakels
onderdak zal kunnen bieden. Als de in
ternationale pers naar Den Haag komt
omdat hier de Europese Top vergadert,
zal men voor de persontmoetingen niet
langer naar bijvoorbeeld het ministerie
van landbouw hoeven uit te wijken. Ook
de „verkiezingsavonden" waarmee de
televisie de kamerverkiezingen pleegt af
te sluiten, kunnen straks aan de Lange
Poten worden belegd.
Moeilijke jaren
Voor het zover is echter, zullen Joop
van de Wall en zijn mensen zich door
een paar moeilijke jaren moeten heen-
worstelen. Nu al is Nieuwspoort als ge
volg van het leggen van rioleringen ten
behoeve van de Tweede-Kamernieuw-
bouw vanaf het Spui onbereikbaar. Dat
zal zo blijven tot de nieuwbouw is vol
tooid, want het terrein aan de Hofcingel
(pal tegenover de vestiging van onder
meer de parlementaire redactie van deze
krant) wordt de komende jaren door de
bouwers aangewend voor materiaalop
slag.
Nög vervelender voor Nieuwspoort is de
over enkele weken aan te vangen sloop
van de panden aan de Hofcingel waarin
het telegraafkantoor, het House of Lords
en de Voorlichtingsdienst van de Rijks
overheid gevestigd waren. Gedurende
die sloop en de daarop volgende hei
werkzaamheden voor de nieuwbouw,
zullen de Elout- en Luzaczaal van
Nieuwspoort niet kunnen worden ge
bruikt. „We hebben goede hoop op ver
vangende ruimte in de directe omgeving,
maar definitieve afspraken zijn nog niet
gemaakt", aldus Joop van de Wall.
WILLEM SCHEER
DEN HAAG - Iedere Hagenaar
kent wel de pand van Het Binnen
hof en de Haagsche Courant op de
hoek van het Spui en de Spuistraat.
Een enorme parterre met een in
drukwekkende balie, waar je
plaatskaarten kunt bespreken voor
muziekuitvoeringen of theatervoor
stellingen en voorts terecht kunt
voor allerhande zaken die met de
krant te maken hebben. Abonne
menten nemen of opzeggen (het
laatste wordt minder gewaardeerd),
advertenties plaatsen, onverhoopte
klachten over de bezorging bespre
ken, de „krantenleggers" inkijken
enzovoort. Maar wat speelt zich af
boven die parterre?
Daar wordt het politieke nieuws ge
schreven voor ruim één miljoen dag
bladabonnees. Eén miljoen! Het pand
als geheel heet in journalistieke krin
gen „Het Pershuis", en het is op 7
april 1981 geopend door mevrouw Til
Gardeniers, destijds minister van cul
tuur, recreatie en maatschappelijk
werk.
Om te kunnen snappen wat er in dat
Pershuis precies gebeurt, is het nodig
te weten dat een dagbladredactie orga
nisatorisch is opgedeeld in deelredac
ties. Die zijn gespecialiseerd in be
richtgeving over bijvoorbeeld de sport,
de kunst, gebeurtenissen in de stad,
gebeurtenissen op kerkelijk terrein -
noem maar op. Zo kent ook elk dag
blad een deelredactie die in het bijzon
der is belast met berichtgeving over de
binnenlandse politiek. Aangezien de
binnenlandse politiek zich voor het al
lergrootste deel op en rond het Bin
nenhof afspeelt, zijn deze deelredacties
(aangeduid als „parlementaire", „poli
tieke" of „Haagse" redactie) in de Re
sidentie gehuisvest - ook als de krant
zelf in Rotterdam, Leiden, Amster
dam, Leeuwarden of Maastricht is ge
vestigd.
In het Pershuis zijn nu de Haagse re
dacties ondergebracht van een zeer
aanzienlijk deel van de Nederlandse
dagbladpers. Een precieze opsom
ming? Houd u vast. Boven de parterre
van de Binnenhof-stadsvestiging wer
ken de politieke redacteuren van: Het
Binnenhof/Leidse Courant zelf en de
met onze krant binnen de Stichting
Pers Unie redactioneel samenwerken
de dagbladen de Amersfoortse Cou
rant, het Deventer Dagblad, de Drent
se en Asser Courant, de Emmer Cou-
rant, het Friesch Dagblad, de Nieuwe
Apeldoornse Courant, de Twentsche
Courant, de Winschoter Courant, de
Zwolse Courant en de Gazet van Ant
werpen.
Maar ook van: de Haagsche Courant,
het Financieel Dagblad, en het Neder
lands Dagblad.
En ook van: het Eindhovens Dagblad,
het Brabants Dagblad, Het Nieuws
blad en het Helmonds Dagblad (te za
nten de Brabant Pers vormend).
En tenslotte ook nog van: De Gelder
lander, de Limburger, het Dagblad
voor Noord-Limburg en De Stem (te
zamen de Audet).
Het Binnenhof en Leidse Courant, en
de met onze krant binnen de Stichting
Pers Unie samenwerkende kranten be
schikken gezamenlijk over één parle
mentaire redactie, die zeven journalis
ten telt onder leiding van Rik in 't
Hout. Ook de Brabant Pers en de Au
det hebben elk één gezamenlijke Haag
se redactie. Waardoor het aantal jpur-
nalisten dat in het Pershuis het politie
ke nieuws voor ruim een miljoen dag
bladabonnees schrijft toch nog vrij be
perkt is. Het zijn er ruim dertig.
WILLEM SCHEER
PARKEREN
SÏWEEDE KAMER
DEN HAAG - „Dan moet het
Rijk de hele Pleingarage maar ko
pen: het is tenslotte heel gezond
voor kamerleden eens een stukje te
lopen", zo roept een Haags raads
lid in maart 1984 uit. De onder de
nieuwbouw voor de Tweede Ka
mer geplande parkeergarage is te
duur gebleken en van de tekenin
gen gegumd. De heren Hougée en
Siekerman van de Rijksgebouwen
dienst (RGD) blikken terug op
„Het Parkeren".
„In het programma van eisen voor de
nieuwbouw heeft altijd een parkeergara
ge gezeten", benadrukt de heer G. Hou
gée (RGD-directie bouw). „Met twee-,
driehonderd plaatsen voor de Tweede
Kamer zelf. In de prijsvraag en in de
meervoudige opdracht werd daar ook
van uitgegaan". „Uiteindelijk is het een
getal van 520 geworden voor de geza
menlijke Binnenhofbewoners", vult de
heer H. Siekerman (afdeling huisves
tingszaken van de RGD-directie 's-Gra-
venhage) aan.
Hougée: „In 1983 lag er een voorlopig
ontwerp en ontdekte men dat die par
keerkelder enorm kostbaar zou worden.
Daarbij komt dat je in de binnenstad al
tijd problemen krijgt met de in- en uit
ritten van zo'n garage. In het plan van
architect De Bruijn zouden die op het
Plein tussen Justitie en Koloniën ko
men. Stedebouwkundig gezien hakte dat
er natuurlijk wel in".
De bouw van een garage onder de Hof
vijver is, zo verklaren de heren, voor de
RGD nooit een alternatief geweest. Er
moest dus naar een andere oplossing ge
zocht worden. Omstreeks die tijd nam
de eigenaar van de Pleingarage contact
op met de Rijksgebouwendienst omdat
de exploitatie van de garage wat tegen
viel. Besloten werd dat het Rijk, met in
gang van 1 juli 1983, de onderste laag
van de garage (290 plaatsen) zou huren.
„De parkeergarage van Binnenlandse
Zaken (BiZa) en Justitie aan de Schedel-
doekshaven was met zijn 950 plaatsen
veel te groot voor die twee departemen
ten", vertelt de heer Hougée. „Er was
maar behoefte aan 560 lang- en kortpar-
keerplaatsen. Het gedeelte van de garage
onder het ministerie van binnenlandse
zaken is vervolgens voor een groot deel
voor Binnenhofgebruikers gereserveerd".
In januari 1985 ging vervolgens de
Pleingarage met zijn 550 parkeerplaatsen
voor negentien miljoen gulden over in
handen van het Rijk. De bovenste laag
van de garage is nu dagelijks geopend
voor het winkelend publiek. De onderste
laag alleen op koopavond en zaterdag.
Welwillend
Voor de huidige parkeerbehoefte voor
bewoners van het Binnenhof - 380 par
keerplaatsen - is door het rijk in de
Pleingarage (290), BiZa-garage (100) en
op het Hofcingelplein (18) een oplossing
gevonden. De gemeente Den Haag is
daarbij zeer welwillend omgegaan met
de eigen parkeernorm, waarmee het aan
tal te realiseren parkeerplaatsen bij
bouwplannen wordt bepaald.
De Haagse wethouder voor verkeer R.
Vlaanderen: „De nieuwbouw voor de
Tweede Kamer is een uniek project
waarop je unieke normen moet toepas
sen. Wij zijn daarom welwillend ge
weest, echter zonder ons parkeerbeleid te
verkwanselen". In de komende jaren
moet nog bekeken of de 380 voor de
Binnenhof-bewoners gereserveerde par
keerplaatsen toereikend zijn. Zo niet,
dan moet het rijk op eigen kosten zorgen
voor extra parkeerruimte. Tot een maxi
mum van 520 plaatsen wel te verstaan.
Het Rijk hoeft dus geen peperdure, nieu
we garage te bouwen. En de gemeente
krijgt in ruil - via de zogenaamde me
degebruik-overeenkomst - extra par
keerruimte voor haar burgers in een aan
tal rijksgarages, waaronder die onder het
Plein.
EDDIE DE PAEPE
