Gouden eindsprint van sinterklaas N Hoogleraar optimistisch over toestand Heijn ALLEENWONEN KAN LEUK ZUN Kanker-databank ook in Nederland fieidócSowiwt CD'S EN KNUFFELDIEREN IN TREK lEUWO File kost derde automobilsten privé-tijd KONINKLIJK HUIS öoeiende5 ^Traktatie Deel van universiteiten akkoord met collegegeldwet BINNENLAND DINSDAG 1 DECEMBER 1987 PAGINA 3 Goede hoop op verdere daling verkeersdoden DEN HAAG Minister Smit (verkeer en wa terstaat) houdt goede hoop dat het aantal ver keersdoden in ons land de komende jaren ver der daalt, ondanks de lichte stijging in 1986. Het streven van het kabinet blijft het aantal verkeersslachtoffers in het jaar 2000 met 25 procent te doen verminderen ten opzichte van 1985. De eerste cijfers over 1987 bieden on danks het groeiende autoverkeer uitzicht op éen gunstiger beeld ten opzichte van 1986, toen met 1.529 dodelijke slachtoffers de dalende trend sinds 1972 plotseling werd doorbroken. Financieel gezien leveren verkeersongevallen in ons land per jaar een schadepost van onge veer zes miljard gulden op. Daarbij komt circa twee miljard gulden aan preventiemaatregelen, zo heeft het onderzoeksbureau McKinsey bere kend. Dierenbescherming verdubbelt aantal districts - inspecteurs DEN HAAG De Nederlandse die renbescherming gaat de bezetting van haar landelijke inspectiedienst met vijf full-time districts-inspecteurs verdubbelen tot tien. De Dierenbe scherming hoopt daarmee optimaal te kunnen inspelen op de Gezondheids- en Welzijnswet voor dieren die thans bij de Tweede Kamer in voorberei ding is. Zij vreest dat de wet zonder een professionele controle verwatert tot een dode letter. De part-time ray oninspecteurs, die nu nog de schakel vormen tussen de districts- en lokale inspecteurs, zullen straks verdwijnen. De inspectiedienst is van plan specia le themacontroles te gaan houden. Aantal oproepkrachten naar 130.000 DEN HAAG Het aantal oproepkrach ten bedroeg in oktober 1986 130.000, 4000 meer dan een jaar eerder. Zowel in 1985 als in 1986 bezetten op roepkrachten 3 procent van het totaal aantal banen, aldus gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op grond van een onderzoek bij 21.000 bedrijven en instellingen. Het CBS ver staat onder oproepkrachten werknemers die op afroep werkzaam zijn en met wie geen vaste arbeidsduur is overeengeko men. Uitzendkrachten en oproepkrach ten in het niet-wetenschappelijk onder wijs worden niet tot deze categorie gere kend. Oproepkrachten komen vooral voor in de detailhandel, horeca en ge zondheidszorg. ke toestand van de ontvoerde Ahold-topman Gerrit Jan Heijn is vermoedelijk niet zo abominabel als door velen wordt aangenomen. „Grote managers als hij, die gewend zijn te plannen en hun leven gedisciplineerd in te richten, weten zich doorgaans aardig tegen zulke situaties te wape nen". Dat zegt de Groningse hoogleraar psychologie Van Dijk die in 1977 betrokken was bij de opvang van de ge gijzelden in de trein bij De Punt en de school in Boven- smilde. Van Dijk gelooft dat Heijn, die nu al 83 dagen door zijn ontvoerders wordt vastgehou den, in staat is zichzelf te dwingen zijn „gedachten in een bepaalde richting te lei den om niet af te glijden in al lerlei emoties". Het is niet on mogelijk dat Heijn erin slaagt een band met zijn ontvoerders te kweken. „Hoe beter je met je overvallers overweg kunt, des te meer kansen heb je om het te doorstaan". Toch zal de Ahold-topman als hij vrij komt, hulp nodig heb ben. Van Dijk: „Zo'n gijzeling roept een vreselijke stress-toe stand op, met allerlei verve lende verschijnselen. Er kun nen lichamelijke verschijnse len voorkomen en verder zie je bijna altijd slaapstoornissen. De ervaring heeft ons geleerd dat de verschijnselen heel goed te behandelen zijn, als men er tijdig bij is". Intussen gaat de kritiek op de gang van zaken bij de gedeel telijk geslaagde aflevering van het losgeld door. Volgens voorzitter G. Koffeman van de Algemene Christelijke Po litiebond ACP heeft het te kort aan spraakvervormers om de communicatie van de politie te beveiligen, zich dui delijk gewroken bij de over handiging van het losgeld. Zo als bekend vielen de spraak- hervormers op het beslissende moment uit, zodat de politie- conversatie door journalisten kon worden afgeluisterd. - VANDAAG IN HET VJ DEN HAAG De mees- le winkeliers rekenen erop dat de verkoop van deze week de slechte re sultaten van de achterlig gende weken ruim zal compenseren. Vol goede moed hebben zij al hun hoop op de koopavonden gevestigd. De laatste jaren komt de sin terklaasverkoop pas laat op gang. Volgens V D-woord- voerder J. Lempers was de extra drukte vroeger meer verspreid. „Toen gingen de moeders al weken van tevo ren inkopen doen, maar sinds een paar jaar concentreert het $ich op de laatste week. Als het goed is, moet het nu stampvol zijn". Volgens hem geven de men sen zeker niet minder uit dan vorig jaar. Er is dit jaar enor me belangstelling voor com pact discs en software voor computers. „Het is een enor me rage. Grammofoonplaten én boeken lopen altijd goed. Bij het speelgoed zijn de knuf felbeesten erg in trek. Niet dat harige spul dat we vroe ger hadden, maar gladde beesten van parachute pluche, zoals kuifstaartjes en Little Pony. Het is een gladde ka toenen stof waar kleine kin deren lekker op kunnen sab belen. Vorig jaar was Little Pony nummer één op onze verkooplijst. Veel vraag is er dit jaar ook weer naar tradi tionele spellen, zoals Monopo ly en Ganzenbord, en acties pellen, zoals Master Mind. Voor jongens wordt er veel mechanisch speelgoed ge kocht". Ski en banket Voor de meeste artikelen bij de Hema geldt dat de verkoop „naar verwachting" gaat. Sint-artikelen als chocolade letters en banketstaven doen het goed, zegt voorlichtster Marjolein Biezen. De verkoop van speelgoed ontwikkelt zich aan het begin van de sinter- klaasweek normaal; het crea tieve speelgoed, zoals stiften, kleur- en plakboeken, gaat goed over de toonbank. Uitspringers zijn ski-accessoi res. De Hema verkoopt zelf geen ski's maar wel snow- boots, ski-brillen e.d. Ook duurdere zaken als elektroni ca, televisietoestellen en cd- spelers, trekken de aandacht. Hetzelfde geldt voor duurdere huishoudelijke apparatuur als magnetrons. Voor de typische winterarti- keleh op modegebied is het wachten op de kou. Maar in één opzicht neemt het publiek al een voorproefje op de win ter: de vraag naar kerstartike len, die tot nu toe pas begon na sinterklaas, is al begonnen. En die verschuiving is opmer kelijk. Zoals alle andere zaken ver wacht ook Blokker dat de grote klapper nog moet ko men. Woordvoerder P. Tie- messen vindt het opvallend dat met name in de breedte goed verkocht wordt. „Er zijn minder toppers dan in het verleden. Er is veel belang stelling voor elektrische appa ratuur, zoals koffiezet-appara ten en gourmet-stellen". Bij het speelgoed ligt ook daar het accent op de pluche knuf- Er is een grote vraag naar onder meer cd's, knuffel beestjes en hebbedingetjes. FOTO'S: SP feldieren. man J. Commijs kijkt tevre- De DA-drogisten doen goede den terug op de afgelopen zaken met hun „kleuren- en week. „De verkopen stijgen geurenpakket". Marketing- nu al boven die van vorig jaar uit. Er is erg veel belangstel ling voor de kleine hebbedin getjes". Pieck Bij de boekhandel was het de hele maand november al erg druk. Volgens Paagman-di- recteur F. van Maarseveen is de drukte gelijkmatiger dan vorig jaar. „Het gaat nu niet stormachtig op en neer, het is gewoon cortstant enorm druk. Er is veel vraag naar de lite raire werken, zoals Bastet o'ver Couperus, Merilyn French, 't Hart en W.F. Her mans. De vraag naar Anton Pieck en de catalogus van de tentoonstelling „The Spiritual in Art" is toegenomen, vooral nu de tentoonstelling net af gelopen is". Beperkte de vraag op muziek gebied zich vorig jaar nog tot drie of vier tophits, dit jaar worden James Last en Her man van Veen net zo hard verkocht als Madonna en Mi chael Jackson. Voor de pla tenzaken is dat een prettige ontwikkeling. „We zijn dan wat minder kwetsbaar en kunnen in elk geval een al ternatief aanbieden", aldus Juai) da Silva van Free Re cord Shop, die de verkoop nu al goed noemt. Voor Bart Smit, de grootste speelgoedwinkel in Neder land, zijn het gouden tijden. „De verkoop verloopt uitste kend en de omzet per filiaal is nu al beduidend hoger dan vorig jaar. Vooral de spellen van de tv, de pluche beesten en de technische treinen vlie gen de deur uit", aldus een woordvoerder. Inhaalmanoeuvre Volgens Marita Hendriks van de Bijenkorf is de verkoop nu pas goed op gang gekomen. De laatste week voor sinter klaas moet het hardst gaan, want de verkoop is laat ge start. Vandaar dat zij spreekt van een inhaalmanoeuvre, al is de Bijenkorf optimistisch over de einduitslag. De vraag is vooral groot naar functio nele cadeaus, wanten en shawls bijvoorbeeld. Daarbij zijn de kopers kritisch op de prijs, al wil men best goed be talen voor goede kwaliteit. Dit valt op in alle sectoren. De vraag naar nutteloze grap jes en hebbedingetjes is min der groot dan een aantal jaren geleden. Goed lopen momen teel kleding, boeken en cd's. Parfums en cosmetica ,gaan zelfs heel goed, waarbij de sterke ontwikkeling van de herencosmetica niet van op houden weet. Evenals bij de Hema is ook hier de verkoop van de kerstverlichting vroeg gestart. Naast de klassieke kerstkleuren, wit, groen en rood is er ook de heel trendy kerstversiering die erg kleu rig is. Wie die wil kopen moet er snel bij zijn. Pennenspeciaalzaak Akker man signaleert een tegenval lende verkoop voor wat be treft de confectie. Truien en sokken met vrolijk ogende Snoopy- en Garfieldfiguurtjes kunnen zich niet langer ver heugen in een gretige aftrek. De jonge trendlopertjes heb ben kennelijk nieuwe goden gevonden om hun garderobe mee te delen. De pennen lo pen nog altijd als een trein. Daarnaast is er een onver wacht hoge vraag naar pluche beesten. In trek zijn vooral de bedreigde beesten van het Wereld Natuurfonds, die waarschijnlijk bedoeld zijn om de kleine vervuilertjes te to nen welke dieren zij niet meer in het wild zullen aan treffen als ze eenmaal de su- perabsorptieluier-met-plak- strip ontgroeid zijn. DÉN HAAG Bijna één op de drie automobilisten die in een file rijden, doet dat in zijn eigen tijd. Van die groep is zeventien pföcent op weg tiissen huis en werk en kruipt elf procent we géns prvie-zaken over de weg. Aarï zakelijk verkeer wordt in files 62 procent van de wachttijd- kosten verknoeid en overig goederenvervoer is goed voor tien procent file-ellende. Deze cijfers verstrekt minister Smit (ver keer en waterstaat) in een toelichtting op haar begroting aan de vooravond van de plenaire behandeling in de Tweede Kamer. Smit heeft in haar begroting al aangegeven dat zonder extra maatregelen de kosten van het wachten in het dagelijks filever- keer in de Randstad oplopen van 380 miljoen gulden per jaar nu tot 650 miljoen in 1995. Het gemiddelde aantal gedupeerden zal dan zowel in ochtend- als avondspits tot boven de half miljoen zijn gestegen. 2 december Prins Bernhard reikt in het Concertgebouw in Haar lem de Hendrik Caspar Hogenbijl Prijs uit aan prof.dr. E.H. Reeser voor 2ijn bijdrage aan de mu ziekwetenschap en aan J. Dekker voor zijn grote ver diensten voor het amateur- smalfilmen. Mr. Pieter van Vollenho- - ven, voorzitter van het Na tionaal Restauratie Fonds, zal ondertekent in Utrecht een overeenkomst met ge meente Utrecht om het restaureren van monumen ten te vergemakkelijken. Aansluitend zal hij in de Schuilkapel van de Oud- Katholieke Kerk in de Ma- riahoek in Utrecht een res tauratie-financieringsove reenkomst overhandigen aan de aartsbisschop, mgr. J.A. Glazemaker. Kamer wil minder geld voor film, en meer voor orkesten (van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De Tweede Kamer heeft zich gisteren op tal van punten uitgesproken tegen de plannen, die minister Brinkman van WVC voor heeft met de kunstensector. Tijdens het debat over het re cent verschenen Kunstenplan bleek duidelijk dat een Ka mermeerderheid het niet eens is met Brinkmans visie, dat op toneel en orkesten fors moet worden gekort ten behoeve van een ruimer budget voor film en letteren. Alleen voor de extra steun voor dansactivi- teiten kreeg Brinkman het fiat van de Kamer. VVD-woorvoerder Dijkstal, die met zijn collega's van CDA en PvdA menig voorstel van de minister onderuithaalde, verwoordde de onvrede van de Tweede Kamer als volgt: „De weergod Brinkman heeft met dit plan voor de kunsten voor slecht weer gezorgd en iedereen moet nu proberen op zijn spekgladde wegen op de been te blijven. Dat kan zo niet!". De minister kreeg giste ren in totaal 6 extra en dure wensen voorgeschoteld door een Kamermeerderheid: hand having van een groot orkest in het Noorden, van de symfoni sche taak van Forum en van het Amsteltoneel en van Per- spect, een miljoen extra voor het regiotoneel en het onge daan maken van de 2,4 mil joen korting op de beeldende kunsten. De Kamer wil dat be reiken door de budgetten voor onder meer film en letteren weer te verlagen. Voorts acht te de Kamer de uitbreiding van het budget voor onder meer Het Gelders Orkest (vier ton) onnodig. De minister, die pas later defi nitief zal laten weten of hij de wensen van de Kamer over neemt, bleef tot het eind toe tegensputteren. Vooral de ver laging van het filmbudget werkt volgens hem nadelig. Daardoor komt onder meer de noodzakelijke conservering van oud filmmateriaal bij het Filmmuseum in gevaar. Brinkman voerde tevens aan dat hij in totaal zes miljoen gulden tekort zal komen, als alle wensen van de Kamer worden ingevuld. Traditionele gezin verliest terrein DEN HAAG Alleenwonen wordt door veertig procent van de Nederlanders aantrek kelijk gevonden. Slechts één op de drie vindt het een min der prettige leefvorm. Dit stel de de Wageningse gezinssocio loge prof. dr. Iteke Weeda gis teren op een studiedag over „Relaties in Nederland" van de Stichting Huwelijk/relaties, Ouderschap, Zwangerschap (HOZ) in Den Haag. Vooral jongeren tussen 18 en 24 jaar staan zeer positief te genover het alleen wonen. Ve len van hen wonen alleen of in het ouderlijke huis willen en graag een eigen woning of kamer hebben. Vrouwen, met name in de leeftijd tussen 35 en 54 jaar, vinden alleen wo nen een aantrekkelijker woon vorm dan mannen van dezelf de leeftijd. Een kleine meerderheid van de Nederlanders vindt dat het huwelijk de meest unieke band in een mensenleven is. Deze opvatting komt vooral voor bij Nederlanders boven de 45 jaar. Van de jongeren vindt slechts een kwart het huwelijk de uniekste band. Van degenenen die in de jaren dertig zijn geboren, is tegen de 95% getrouwd en kreeg 90% kindren. Vrijwillige kinder loosheid komt in deze genera tie praktisch niet voor. Een halve eeuw later is dit geheel anders. Van de mensen die in de jaren tachtig zijn geboren, zal naar verwachting één op de drie kindereloos blijven, al dus de stichting HOZ. Directeur Wim Zandvoort be nadrukt dat tussen de dertig en veertig procent van de jon ge mensen in de toekomst nog kiest voor de traditionele le vensloop. „Daaronder versta ik als kind thuis opgroeien bij twee ouders, trouwen of gaan samenwonen, kinderen krij- fen en vervolgens bij elkaar lijven", zei Zandvoort. „Het aantal ongehuwden neemt toe tot boven de dertig procent. En van de gehuwden en sa menwonenden blijft een derde vrijwillig kinderloos. Eén op de drie huwelijken loopt uit op echtscheiding". De stichting HOZ wil het ma ken van vrije keuzes bevorde ren en richt zich daarbij op de overheid, de politiek en de landelijke instellingen, aldus Zandvoort. „Wij wijzen erop dat er meer mogelijkheden voor kinderopvang moeten komen. Op het ogenblik is de vrouw gedwongen een keuze te maken tussen een baan en het opvangen van de kinde ren". Volgens R. Jansweijer van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid besteedt de Nederlandse sa menleving jaarlijkse miljarden guldens aan het in stand hou den van het traditionele gezin. Per alleenverdiener wordt jaarlijks 12.000 gulden aan on der meer belasting- en premie- voordeel uitgegeven. „Zo'n kostwinner heeft dus eigenlijk een verregaand gesubsidieerde huishoudster", aldus Jansweij er. Van Zandvoort vindt dat er ook in de huisvesting te wei nig rekening wordt gehouden met alleenstaanden. Voor ou dere alleenstaanden zijn er te weinig woongroepen met een gemeenschappelijke ruimte. „Centraal wonen zou ook een oplossing kunnen zijn voor één-oudergezinnen. Wanneer een moeder één dag in de week de zorg voor de kinde ren van vier anderen op zich neemt, kunnen alle vijf de moeders vier dagen in de week werken". Dr. F. Klijzing van het Neder lands Interuniversitair Demo grafisch Instituut denkt dat de trend van alternatieve relatie vorming onder jongeren door zet. „Het is te verwachten dat mensen langer alleen blijven of ongehuwd samenwonen. Ook zullen door de vele echt scheidingen vrouwen kinde ren krijgen van meer dan één man". FRANK DE KLERK Buizerd in de grote stad Dat de grote stad andere obstakels biedt dan het bos werd deze buizerd duidelijk toen hij gistermiddag in aanva ring kwam met een flatgebouw in Rot terdam. Het beest tuimelde naar bene den en bleef verdoofd op het trottoir lig- gen. De gealarmeerde politie besloot de gevallen reiziger aan de hoede van de boswachter van het Kralingse Bos toe te vertrouwen. Een agente ontfermde zich over de vogel, maar deed voor de zeker heid een paar stevige handschoenen aan. Overigens, volgens de boswachter is de buizerd weer geheel in orde. Mui zen opgelet! FOTO: ANP ROTTERDAM In theo rie is het mogelijk dat een ziekenhuis in Los Angeles vandaag een nieuwe be handeling voor, laten we zeggen, borstkanker ont dekt. Dat betekent echter niet dat vanaf dat moment alle patiënten met die ziekte in Nederland er ook mee geholpen kunnen worden. Simpelweg om dat het een tijd duurt voordat die wetenschap ook hier gemeengoed is geworden. Kennis over kanker is dus niet op alle plaatsen even groot. En dat terwijl de ziekte vooral door de vergrijzing van de be volking tot het jaar 2000 fors zal toenemen; in ons land naar verwachting met 1,5 procent per jaar. Er bestaat echter een compu tersysteem dat de tijd tussen ontdekkingen en de algemene toepassing ervan kan verklei nen. Deze onconlogische data bank (PDQ) is ontwikkeld door het Amerikaanse kanke rinstituut in Bethesda, waar het ook wordt bijgehouden. De Rotterdamse Daniël van den Hoed Kliniek werd vanmid dag de eerste Nederlandse ge bruiker van dit systeem. Medi ci verwachten algemeen dat wereldwijd gebruik van de kanker-databank het aantal sterfgevallen deze eèuw nog met tien a twintig procent zou kunnen verminderen. „Want", zei dr. K. van de Poll van het Koning Wilhelmina Fonds „kennis helpt tegen kanker". De oncologische databank be staat uit meer dan 80.000 pagi na's. De informatie wordt elk< maand gecontroleerd en ver nieuwd, maar kan ook dage lijks worden aangepast als di ontwikkelingen daar aanlei ding toe geven. Het is de be doeling dat binnenkort ook in formatie wordt toegevoeg* van het Europees Kankerinsti tuut en het Koningin Wilhel mina Fonds. (ADVERTENTIE) Oud-hollandsche Bisschopwijn. Licht geurig én warm.. Nieuwe sirene bij oorlog en rampen DEN HAAG Er komt een nieuw landelijk alarmsignaa waarmee de burger op gevaar wordt gewezen. Tot begin di jaar bestonden er sirenes van de Bescherming Burgerbevol king (BB), die diverse signalen gaven om de verschillendi gevaren in oorlogstijd aan te geven. Uit proeven is geblekei dat men deze signalen niet of nauwelijks uit elkaar kon hou den. Staatssecretaris De Graaff-Nauta van binnenlandse za ken wil daarom één signaal dat in het hele land gelijk is ei dat ook kan waarschuwen voor andere rampen, bijvoorbeeh industriële. Dat signaal bestaat uit drie keer een constant! toon van een halve minuut met tussenpozen van vijftien se conden. Bij dat signaal moeten de mensen naar huis, ramei en deuren sluiten en verdere mededelingen van de autoritei ten via de media of geluidswagens afwachten. DE KNOLLEN ZÓ, NEE HCZtf, UV MCEVeH I s ZMS Nier tEBW6E meft 0IB6E&1 ME0iCiW£fJ GB- - bruikt.2£ is wel te oie 2e niet HOOT iRuilceij., ^5 UTRECHT De meeste universiteiten hebben gis teren in meerderheid in gestemd met de wijzi gingsvoorstellen die een werkgroep heeft gedaan voor verbetering van mi nister Deetmans wetsont werp voor de verhoging van de collegegelden en de beperking van studie duur en studiefinancie ring. Alleen de bestuurs colleges van de universi teiten in Utrecht, Rotter dam, Nijmegen en Tilburg wezen de voorstellen van de hand. In de werkgroep waren de universiteiten, de hogescholen en het ministerie van onder wijs vertegènwoordigd. In het overleg werd onder meer be reikt dat de overgang van af gestudeerden van het HBO naar het wetenschappelijk on derwijs wordt verbeterd. Ook aijn ruimere mogelijkheden voorgesteld om studenten fi nancieel te blijven steunen wanneer zij langer dan zes jaar over hun studie doen door verandering van studierich ting, persoonlijke omstandig heden, overmacht of activitei ten op bestuursgebied. De universiteiten achten dit grote verbeteringen, maar me nen dat nog twee „onredelij ke" elementen in Deetmans plannen ongedaan moeten worden gemaakt. Het bestaan de recht op verlenging van de inschrijvingsduur zou tot de invoering van de nieuwe wet van kracht moeten blijven. In het wetsvoorstel wordt dat recht met ingang van 15 sep tember 1987 afgeschaft. Ver der zou voor studenten die bij voorbeeld door aantoonbare overmacht niet binnen zes jaa kunnen afstuderen toch vooi zieningen in de wet op de stu diefinanciering moete worden getroffen. De politieke jongerenorganisa ties van CDA, VVD, PvdA e: D66 hebben gisteren aange kondigd dat zij de kamerfrac ties van die partijen onde druk zullen zetten om de vooi stellen van Deetman af te wi;

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 3