„Eenmaal per jaar zongen we op de hoogste duintop het Magnificat £eidóe6oma/nt brieven /lezers terre des hOmmes GEESTELIJK LEVEN/OPINIE kerk wereld CeicLeSowiout DINSDAG 1 DECEMBER 1987 PAGINA 2 OVERHEIDSBELEID BEDREIGT CHRISTELIJKE HULPVERLENING" NUNSPEET De identiteit van christelijke inrichtingen wordt door de bezuinigingen van minister Brinkman ernstig bedreigd. De zogeheten gevulde algemeenheid en het democra tiseringsproces kunnen tot gevolg hebben dat kerken en chris telijke gemeenschappen hun eigen inrichtingen kwijt raken of na verloop van jaren tot de ontdekking zullen komen dat be leid en sfeer anders zijn dan ooit is bedoeld. Dat zei de heer A.J. Gijsbers, voorzitter van de Generale Dia- konale Raad van de Nederlandse Hervormde Kerk en oud-di recteur-generaal van het ministerie van WVC op een congres óver ouderenzorg van de Reformatorisch Politieke Federatie. Van wijkverpleging op confessionele basis is in feite geen spra ke meer, de organisaties zijn gefuseerd en bij de vestiging van artsen wordt niet over levensbeschouwing gesproken. „Nu dreigt te worden aangetast, wat wij als christelijke gemeen schap nog over hebben. De democratisering, zoals overheidsin stanties die voorstaan, kan er toe leiden, dat christelijke tehui zen voor de verzorging van ouderen, die lichamelijk en geeste lijk hulpbehoevend zijn geworden, verzeild raken in een sfeer, die vervreemdend werkt voor veel bewoners. Ik heb de in druk, dat christelijke verzorgingstehuizen steeds meer onder druk komen te staan. Het beleidsmechanisme van de staat werkt vervlakkend en de niet-confessionele partijen staan af wijzend tegenover verzorging vanuit bijbelse noties", zo zei de heer Gijsbers. Het geloof is geen schat die je kunt behouden door ze te begraven en te bewakenmaar een kapitaal dat je alleen maar kunt behouden en dat groeien kan door het te riskeren in nieuwe on dernemingen. LEO DE RIDDER SCHREEF „HERINNERDE HISTORIE": „KOFFERS OP HAGEVELD" HEEMSTEDE „De Hageveldse geest was er een van gedegenheid èn van intimiteit. Leerlin gen en leraren leefden tezamen als een groot huisgezin. Regent Corne- lis van Bommel, van het eerste Hageveld, speelde op het voorplein naar hartelust met de leerlin gen mee. Als de studie dag erop zat, zwierven de studenten nog vaak door de duinen en namen de rust van de natuur in zich op. Met z'n allen be zochten ze de Amster damse kermis. Eenmaal per jaar, aan het einde, vóór zonsopgang, wan- d,eldén 5e door de duinen naar zee. Op het hoogste punt gekomen, met uitzicht op de golven, bij de eerste stralen van de zon, zongen de wan delaars Maria ter ere het Magnificat". •Hageveld, het voormalige klein-seminarie van het on gedeelde bisdom Haarlem, met Zeeland, Zuid- en Noord-Holland nog bij el kaar, was een instituut. Voorop stond „de godsdien stige opvoeding van de jon gens en de ontwikkeling van die karaktereigenschappen, waardoor zij in staat zullen zijn het Priesterschap van Christus zo volmaakt moge lijk in onze hedendaagse sa menleving voort te zetten". Zo stond het rond 1960 nog in een wervende folder. Je kon er ook, in de laatste jaren van het instituut, het officiële gymnasium-eindexamen doen, maar dat was vers twee. Hageveld is sinds '67 geen seminarie meer, sinds '68 geen gymnasium en sinds '79 ook geen internaat meer. Einde. Het is nog slechts het College Hageveld. Maar toch: Vivat Hageveld! Leo de Ridder (50) heeft het oer-Hageveld, met de hele humaniora, bijna zes jaar door zijn bloed en geest voe len gaan. Hij werd erdoor ge vormd en getekend, maar tenslotte pakte hij z'n koffers weer, bleef in de lekenstand en werd leraar Nederlands. De destijds aangeprezen maagdelijkheid, echter, scoorde nog hoog: Noordwij- ker De Ridder huwde nooit, maar bewaarde alles in zijn hart. Totdat het er een keer uit moest. Toen schreef hij zijn herinnerde historie: „Koffers op Hageveld", dat onlangs in 150 exemplaren verscheen. Neem me niet kwalijk, maar als je eenmaal bij boekhandel Coebergh in Haarlem als boekje op de toonbank ligt, alsjeblieft, mag je schrijversneus toch wel even krullen van ingehouden trots, vind ik. Leo de Ridder is goed losge komen in zijn moedertaal, die hem in staat stelt het ver leden nog een keer in het he den te projecteren. Nog niet zo lang geleden schreef hij „Noordwijkse herinnerin gen", op basis van een al dan niet gelukkige jeugd. Maar het valt voor de duvel niet mee, als je rond de 50 bent en opgescheept zit met indruk ken die nooit meer uit je geest gaan. Dan moet je schrijven. Op de eerste plaats voor je zelf, als therapie, en dan is het ook erg leuk als je er an deren een genoegen mee kunt doen. Wel, dat heeft De Ridder dan ook gedaan: de „Noordwijkse hèrinnerin- gen" zijn uitverkocht, zowel de eerste oplage als ook „het tweede drukje van 100 exem plaren", zo schreef Leo mii. „Ook nu weer werd de kaft getekend door mijn neef Wim de Ridder (van 1972), leerling van het Leeuwen horst College in Noordwij- kerhout". Drie keer Hageveld Je had drie keer Hageveld. De eerste opleiding kwam in Velsen, in 1817 (oprichters Van Bommel, Van Wijckers- looth en Van Niel; kapitaal krachtige mannen die in de vreze des Heren leefden), het tweede seminarie werd in 1847 in Voorhout door bis schop baron Van Wijckers- looth ingewijd, en in 1923 was het aantal priesterkandi daten zo gegroeid, dat een monumentaal Hageveld in Heemstede in gebruik moest worden genomen. Met een 400 man bezetting. Gezegend met een trits van geestelijke grondslagen: voornaamheid, schoonheid, vroomheid. Alle maal priestertjes in de dop, hoopten ze. Het is maar goed, dat Gods wegen onnaspeur lijk zijn, anders zou je de gekste dingen kunnen krij gen. Wat het jongmens Leo de Ridder betreft: die pakte in '49 z'n koffers en vertrok naar Heemstede om priester te worden. Het wijdingsjaar was al bekend: 1961! De vraag was alleen: wie zullen daarbij zijn? Nou, Leo dus niet, en een heleboel anderen ook niet. Maar Leo's moeder zorgde voor alles, „waar de huisfolder van repte: een sprei en een slaapzaalgordijn, morsmouwen en twee kus sentjes, één voor in de studie zaal, één voor in de kapel. Op die beide plaatsen zullen we heel wat uren doorbrengen", voorzag student De Ridder van het eerste uur af. Voor het gebruik in de refter had Leo een zilveren bestek aan geschaft, met z'n initialen erin gegraveerd. Zo betrad student De Ridder „in mythische ernst" met zijn koffers vechtend, als jongetje klokken luiden, de hoge deu ren van de kapel staan open. Wij stappen de voorste ban ken in, doen onhandig met onze kussens. Overal om mij heen zitten, in plusfourpak- ken gekleed, onbekende jon gens. Ook de priester op het altaar heeft een nog onbe kend gezicht. Openingslof. De volle zang klinkt over weldigend. Van kapel naar refter is het maar een paar stappen. De eerste maaltijd is een broodmaaltijd. Wij zitten' aan lange marmeren tafels. We weten nog niet goed wat we met onszelf aan moeten in die hoge, holle zaal met ta fels, stoelen en muurkastjes. De meesten blijven eerst staan of drentelen maar wat. Als een paar jongens gaan pingpongen, kijkt de hele zaal toe". Iets verderop: „De retraite is even wennen. Drie dagen lang het stilzwijgen te moeten bewaren, „silenti- um"; geen gemakkelijke op- dracht. Tussen de bijeenkomsten in de kapel lezen wij boeken uit de devotionele bibliotheek. Ik lees „Pater Willie", een wat zoetelijke titel, maar de pater zette zich wel met veel elan in voor zijn medemen sen. Wij zijn in de vertrouw de handen van Paters Re demptoristen, die ervaren en beminnelijke praatpriesters met de geknakte boordjes. Wel heeft de Subregent zich het recht voorbehouden zijn studenten bij het avondgebed de gebruikelijke zegen te ge ven. Sub en jongens horen in deze gesloten tiid nog wel bij elkaar. Ook is ae Sub de efii- ge, dus onvervangbare bedie ningsman van de badlokalen. De Sub is nooit ziek". De Ridder herinnert zich de sacrale taal, het Latijn, waar mee hij in de jaren is opge klommen op het kerkelijk erf. „Reidans met substantie- Het derde seminarie Hageveld in Heemstede: honderden stu denten met een ideaal, tot er „geoogst" kon worden. „Je hebt zeven sacramenten; schoon niet alle voor eenieder". ven en het meedeinen op de maat van de werkwoordsvor men. Fraaie composities van zinnen: „De vrouwen versie ren de altaren met rozen" heidens Romeins dus en „De dichters bevrijden de meisjes van de zeerover". En dat alles vertaald binnen de vormrijtjes van de Eerste Verbuiging en de Eerste Ver voeging. Het waren de witte broodsweken van de gymna siast". Hageveld was niet zomaar wat: „De kunst werd er in vele Muzen gediend. Muziek en zang zorgden zeker weke lijks voor nieuwe genieting en hernieuwde energie. Beel dend, klankrijk woord, voor dracht en theater kregen een ereplaats; teken- en hout zaagkunst, evenals de schoonschrijfkunst, kregen ook de nodige aandacht". Aandacht voor muziek en zang was geconcentreerd rond de zondagse Hoogmis. De Schola Cantorum kwam, „met zwierige tred, voor de dienstdoende priester uitgelo pen, maakte met hem een vlotte kniebuiging voor het Allerheiligste en zong zich dan los in de eerste jubel van het Introïtus. Bi} het Kyrië vielen zo'n 400 jongensstem men de Schola bij. Dat was geoefend, krachtig, groot ge luk!" Zo gaat Leo de Ridder een nieuw boek lang door met z'n eigen ziel bloot te stellen aan onze aandacht. Voor wie nog bindingen heeft met die on vervangbare tiid, ligt hier een terrein vol teruggeroe pen herkenningen. De .jon gens van Hageveld" komen nog een keer terug, en ze staan te koop. Niet zozeer omdat ze terug zouden moeten komen, maar om het feit hoe ze geweest zijn, in hun overtuiging of opwellin gen. Leraar Zwartkruis Leo de Ridder heeft, naar mijn opvatting, een volslagen Hageveldse geschiedenis ge schreven, in een vrij kort maar openbarend bestek. Je ziet alles weer vóór jfe leven; als je ongeveer van dezelfde lichting bent kun je ervan genieten. Daar is ook zijn waardering voor Theo Zwartkruis, leraar Engels en later bisschop van Haarlem. „Hij was de man van de hoed, de geklede jas, de paraplu en de manchetten. Een gentleman, uiterlijk, maar ook innerlijk. Hij had een serie bijzondere contac ten, met name in Engeland, waar ze hem Father Ted noemden. God bless him. Soms kreeg hij voorname be zoekers. Die namen dan plaats achter op het koor. Wij dorsten niet goed om te kij ken, dus meer 'dan een vage indruk van die deftige dames en heren (ambassadeurs, Jo seph Luns?) kregen wij niet. De dierbaarste herinnering die Zwartkruis mij heeft na gelaten, is de figuur van Mr. Chips, de oude kostschoolle raar, door James Hilton be schreven. Zwartkruis las graag voor over Chips". Maar toen was hij nog geen bis schop. Zwartkruis is er niet meer, regent Van Bommel ook niet, netzomin als de baron van Wijckerslooth. Je had op Hageveld ooit een missieclub „Omnia inflam- mate!": „Zet alles in vuur en vlam". Ik heb de indruk, dat Leo de Ridder die in '57 nogmaals z'n koffers en bie zen pakte daar nog steeds sterk van onder de indruk is. Maar hij heeft inmiddels een Hageveldse geschiedenis ge schreven die tot nadenken en herdenken stemt. „Ik riep ooit eens, in een vers op h?t Vijfdeklasfeest, Doris Day in Hollywood op, van ster tot maan te worden en voortaan het zonlicht van de Lijdende Jezus te weerkaat sen!" En ergens in De Rid ders memories lees ik over Cornelia de Vogel, hoogle raar in de antieke en middel eeuwse wijsbegeerte in Utrecht. Dan herinner ik me opeens een eigen belevenis uit '44, toen mijn leraar gods dienst (en hij speelde altijd dartel met z'n leren zwarte ceintuur) aan het augustijnse Triniteits Lyceum in Haar lem in de volle klas verkon digde: „Als ik niet Hugo Vandalon heette, had ik Cor nelia de Vogel willen zijn!" Nou, van dergelijke indruk ken heeft ook Leo de Ridder een kostelijke tic overgehou den. Ik help 'm zomaar van z'n eerste, voorzichtige opla ge af. TON PIETERS Hageveld kon de opvang met z'n vleugels omarmen, Problemen in Nes Ammim over christelijk loofhuttenfeest DEN HAAG Het bestuur van de christelijke nederzetting Nes Ammim in Israël heeft het lidmaatschap van vier leden voor een half jaar opgeschort. Het viertal, drie Amerikanen en een Zwitser, had tegen de richtlijnen van de nederzetting in, deelgenomen aan het loofhuttenfeest van de Internationa le Christelijke Ambassade in Jeruzalem. De activiteiten van die christelijke ambassade zijn volgens het bestuur niet in overeenstemming te brengen met de doelstel ling van Nes Ammim. De ambassade streeft naar bekering van joden, terwijl de nederzetting een afspraak heeft met de Israëlische regering heeft dat nu juist na te laten. „Het loofhuttenfeest is een joods feest en christenen mogen het dus niet zomaar annexeren, zoals de christelijke ambassa de heeft gedaan", aldus J.J. van der Wal, secretaris van het stichtingsbestuur van Nes Ammim. De vier leden krijgen nu een half jaar de tijd om zich op hun gedrag te bezinnen. De beslissing van het bestuur heeft in de gelederen van de nederzetting nogal wat stof doen opwaaien. De Nederlandse kok heeft inmiddels te kennen gegeven niet langer te kunnen functioneren, aldus Van der Wal. Ongeveer 75 procent van de leden van Nes Ammim is afkom stig uit Nederland. De nederzetting wordt ondersteund door kerken in de Bondsrepubliek, Zwitserland en Nederland (Ne derlandse Hervormde Kerk, Gereformeerde Kerken in Ne derland en de Christelijk Gereformeerde Kerken). De christelijke viering van het Loofhuttenfeest door de Inter nationale Ambassade werd bijgewoond door onder meer Ted dy Koliek, burgemeester van Jeruzalem. Ieder jaar opent de premier de bijeenkomst van de Christelijke Ambassade. Volgens Koos Bouterse, een oud-Nes-Ammimer, bestaan in de gemeenschap al jaren spanningen over de christelijke basis. Het bestuur durft, aldus Bouterse, geen duidelijk /antwoord te geven op de vraag: „Geloven wij dat Jezus de Zoon van God is en dat Hij de Messias is?". „Het bestuur antwoordt met het vage en voor velerlei uitleg vatbare „Wij belijden Jezus van Nazareth als Heer". En zo'n formulering blijkt niet voldoen de", aldus Bouterse. Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor mgezon- den- stukken te bekorten strijding hondevuil" in de ge meente Den Haag toch maar van alles kunnen verzinnen. Nu het gebod voor de hond aande lijn, met als gevolg geen vrijheid meer voor het gedomesticeerde dier. Een op lossing voor de hondepoep zelf is er nog niet. Misschien moeten alle honden dan maar verdwijnen? Dan is er vanzelf ook geen overlast meer. Men sen, denk eerst eens na voor hierover beslissingen worden genomen. Straks moeten ook het paard en de ruiter aan de Uit uw artikel „Honden niet lijn! En zo is er over een paar aan de liin, dan boete van 35 jaar geen paard of hond meer gulden" blijkt dat de makers te bekennen, van de ambtelijke nota „Be- Mevr.J. den Boer, DEN HAAG. Honden Amstel Gold Bij l^t artikel over de terug keer van Amstel Gold heb ik enkele opmerkingen. Er staat dat Amstel Gold enkele jaren geleden uit de markt is geno men. Enkele weken geleden heb ik nog een paar flesjes Amstel Gold gekocht, tenmin ste houdbaar tot april 1988 en de nieuwe Amstel Gold die nu te koop is, is tenminste houd baar tot mei '88, dus de conclu sie is dat Amstel Gold hele maal niet uit de markt is geno men. Tevens staat er in het ar tikel dat Amstel 1870 bijna een jaar geleden is geïntroduceerd. Dit is ook niet juist want dit bier is pas sinds 1 april '87 op de markt. Het is wel bijna een jaar geleden voor de pers geïn troduceerd, dit was namelijk 10 december 1986. Tevens heb ik kritiek op het onderschrift van de bovenste foto bij het artikel waar staat dat de krat ten pils staan te wachten op het vervoer naar de slijter. Dit klopt niet want al het gebrou wen en afgevulde bier komt terecht in de afvulhal waar maximaal 36 uur gebotteld bier op fust en op fles kan staan en gelijk wordt vervoerd naar de biergroothandels en eventueel naar de opslagplaats van Jonker bv in Zoeterwou- de. De kratten op de foto zijn gevuld met lege flessen. (lid Vereniging Brouwerij Ar tikelen Verzamelaars) NaschriftNavraag bij Heine- ken Brouwerijen leert dat Am stel Gold inderdaad niet volle dig uit de handel is geweest, maar dat de verkoop wel lang op een laag pitje heeft gestaan. Het is onder een andere recep tuur opnieuw geïntroduceerd. Afgaande op de houdbaar heidsdata is het overigens waarschijnlijk dat het in beide gevallen om het „nieuwe" Amstel Gold gaat. Voor Am stel 1870 geldt dat het bijna een jaar geleden voor de hore ca is geïntroduceerd. Sinds ja nuari was het aanvankelijk al leen in de cafés verkrijgbaar (op fust), sinds 1 april is het in de winkel, op fles te koop. De foto van de kratten is gemaakt op het terrein waar het bier ook wordt verladen. Buiten worden inderdaad alleen lege flessen opgeslagen. Met de woordvoerster van Heineken kunnen we constateren dat u inderdaad een kenner bent. Redactie.) Doffe veren van Veronica A.FGEZIEN van de inhoud van het uitvoerige vraaggesprek van de Amerikaanse omroepmaatschappij NBC met Gorbats- jov is het op zich al belangwekkend dat een Russische leider voor het oog van de wereld frank en vrij met journalisten uit het Westen wil praten. Volkomen terecht wordt dit inter view vanavond dan ook vrijwel overal ter wereld in al dan niet onverkorte vorm op het scherm gebracht. Niet echter in Nederland. Niet omdat het nieuws hier anders gewogen wordt, maar simpelweg omdat de ene zendgemachtigde (Ve ronica) de andere zendgemachtigde (de TROS) het licht in dé ogen niet blijkt te gunnen. NADAT bekend was geworden dat de NBC Gorbatsjov zou interviewen nam de TROS - die vanavond zendtijd heeft - contact op met de Amerikaanse maatschappij om zich van de uitzendrechten te verzekeren. Dit gebeurde vanuit de logi sche gedachte (verankerd in de letter van ons omroepbestel) dat nieuws niet valt binnen de regeling, die het de omroepen mogelijk maakt bepaalde onderwerpen voor zich op te eisen. Dit in tegenstelling tot buitenlandse series en dergelijke. VERONICA - die pas morgenavond uitzendt - had echter op dat moment een claim gelegd op het interview met Gor batsjov en die claim ook aangemeld. Daarmee werd de zaak rond het interview arbitrair. En tot begrijpelijke verbazing van de TROS gaf de arbitragecommissie van de NOS Veroni ca gelijk. Daarmee indirect te kennen gevend dat zij het in terview niet als nieuws wenste te karakteriseren. Een op zijn minst twijfelachtig standpunt. Het gevolg is evenwel dat de Nederlandse tv-kijker nu een etmaal langer moet wachten op uitzending en zich dus be hoorlijk bekocht kan voelen. De veren waar Veronica mor genavond mee denkt te kunnen pronken hebben op dat tijd stip al veel van hun glans verloren. Niet het nieuws, maar het bestel heeft in dit geval het zwaarst gewogen. Op zo'n moment kan eenieder die aangesloten is op het kabelnet, het interview op de BBC kan bekijken en de Engelse taal mach tig is, zich bijzonder gelukkig prijzen. Foto Jos Donkers Filippijnse kinderen zoeken PLEEGOUDERS-op-afstand nederland POSTGIRO 646900 BEEKLAAN 414 - 2562 BJ - DEN HAAG - TELEFOON 070-637940* Schraal weer DE BILT (KNMI) Een noordoosten wind voert mor gen droge lucht aan. Hierin komen flinke opklaringen voor, zodat het vrij zonnig wordt. De aangevoerde lucht is vrij koud en met een wat toenemende wind zal het dan ook schraal aanvoelen. De kans op mist in de nacht en ochtend wordt vrij klein. Vannacht gaat het licht vrie zen. De minimumtemperatuur zal uiteenlopen van min vijf graden in het zuidoosten van het land tot om het vriespunt in het Waddengebied. Overdag komt de temperatuur maar net boven nul. De noordoosten wind is in de nacht en ochtend zwak tot matig, kracht twee a drie en neemt overdag toe tot matig, vier, en in Zeeland tot vrij krachtig, vijf. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, mede gedeeld door het KNMI, geldig voor morgen en donderdag: Zuid-Scandinavië: Donderdag aan de westkust mogelijk re gen. In de nacht lichte tot ma tige vorst. Middagtemperatuur van 4 graden aan de westkust tot om het vriespunt in zuid- Zweden. Denemarken: Droog en af en toe zon. 's Nachts lichte vorst. Middagtemperatuur iets boven nul. Benelux: Droog en af en toe zon. 's Nachts temperaturen om het vriespunt tot lichte vorst, middagtemperatuur cir ca 3 graden. Noord- en midden-Duitsland: Droog en af en toe zon. 's Nachts lichte tot matige vorst, middagtemperaturen iets boven nul. Britse Êilanden: Droog en af en toe zon. Minimumtempera turen om het vriespunt tot lichte vorst, middagtemperatu ren circa 5 graden. Frankrijk: Droog en perioden met zon, in het zuiden meer bewolking, 's Nachts tempera turen om het vriespunt tot lichte vorst, middagtempera tuur van 4 graden in het noor den tot 12 graden aan de Ri- vièra. Alpenlanden: Overwegend droog en perioden met zon. In de dalen mist. Middagtempera tuur rond nul graden. Portugal en Spanje: Half tot zwaar bewolkt en toenemende kans op regen. Middagtempe ratuur van 12 graden in het noorden tot 18 graden aan de zuidoostkust. Italië en Joegoslavische kust: Wisselend bewolkt en vooral in het midden en zuiden bui en. Middagtemperatuur van 6 graden in het noorden tot cir ca 16 graden in zuid-Italië. Helsinki Innsbruck Klagenfurt Malaga Mallorca Malta Moskou 15 11 0.1 Cyprus >nbew. 23 17

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 2