LPO beraadslaagt over diakonie
CeidóeStxwoE
r
kerk
wereld
Neutraal onderwijs, bestaat dat nog?
weer
brieven
lezers
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
vb i
C&tdaeCotrtcwi
vrijdag 27 november 1987 pa^fe
Kinderboeken uit handel na klacht Anne Frankstichting
HOUTEN Uitgeverij en boekhandel Den Hertog in Houten
heeft besloten twee kinderboeken uit de handel te nemen,
nadat de Anne Frankstichting er bezwaren tegen naar voren
had gebracht. Het gaat om de boeken 'Sikko wil wat anders'
van L. Janse en Thirza' van N. den Ouden-Van Bruchem.
De Anne Frankstichting meent dat 'Thirza' uitgaat van het
aloude cliché dat het met de joden pas goed komt als ze zich
tot het christendom bekeren. Voorts worden de joden op een
stereotype manier weergegeven. Zo is de vader van het tot
het christendom bekeerde joodse meisje Thirza een rijke jood
se bankier. Het boek is al bijna anderhalve eeuw oud.
Tegen 'Sikko wil wat anders', waarvan de eerste druk zeven
jaar geleden verscheen, is het bezwaar van de Anne Frank
stichting dat het discriminerend zou zijn voor zigeuners. Zi
geuners worden volgens de stichting beschreven als mensen
die altijd drinken, stelen en verzekeringen oplichten.
Directeur Natzijl wilde niet nader ingaan op de motieven van
de uitgeverij om met de uitgave van beide kinderboeken te
stoppen. Tegenover het Reformatorisch Dagblad verklaarde
hij het te betreuren dat er onder invloed van een anti-christe
lijke geest steeds minder begrip en besef bestaat in onze sa
menleving van het werk der bekering. „De mensen hebben
er geen besef meer van dat iemands leven gaat veranderen,
als hij of zij overgaat tot het christendom", aldus Natzijl.
Woordvoerster Joke Kniesmeijer van de Anne Frankstich
ting is blij met de beslissing van de uitgeverij. „Je kunt van
kinderen niet verwachten dat ze al het kritisch vermogen
hebben om door vooroordelen heen te prikken", aldus Knies
meijer.
CONSTITUTIONEEL
HOF INGESCHAKELD
Uiterste poging
Mgr. Marcinckus
te arresteren
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
ROME Het parket van Mi
laan gaat een uiterste poging
doen aartsbisschop Paul Mar
cinckus, chef van de Vati
caanse bank IOR, achter de
tralies te krijgen. Het parket
heeft zich tot het Constitutio
nele Hof gewend, nadat het
arrestatie-bevel tegen de
Amerikaanse prelaat door
Italiaanse rechters ongeldig
was verklaard.
De Milanese officieren van
justitie zijn al jarenlang bezig
met een onderzoek naar de
ondergang van de Banco
Ambrosiano in 1982. De Ban
co Ambrosiano, die geleid
werd door de avonturier Ro
berto Calvi, was de grootste
particuliere bank van het
land en liet bij zijn onder
gang een schuld van miljar
den guldens achter. Volgens
de justitie in Milaan zijn er
sterke aanwijzigingen dat de
duistere praktijken van Calvi
niet mogelijk waren geweest
zonder de steun van de Vati
caanse bank.
Met hun arrestatiebevel te
gen Marcinckus en de beide
IOR-directeuren Luigi Men-
nini en Pellegrino de Strobel
hebben de Milanese officie
ren van justitie echter bot ge
vangen. Het arrestatie-bevel
werd in hoogste instantie on
geldig verklaard door het
Hof van Cassatie. Het hof ba
seerde zich op artikél 11 van
het Verdrag van Lateranen.
Dat artikel bepaalt dat de
centrale organen van het Va-
ticaan gevrijwaard blijven
van elke ingreep door de Ita
liaanse staat. Aangezien het
IOR als bank van de Heilige
Stoel een centraal orgaan
van de kerk is heeft de Itali
aanse staat niet het recht de
bankdirecteuren te arreste
ren, zo bepaalde het Hof.
Tegen de beslissing is geen
beroep mogelijk. Niettemin
hebben de Milanese officie
ren de motivering van het
Hof voorgelegd aan de hoog
ste rechtbank die het land
kent, het Constitutionele Hof.
Als artikel elf zó wordt uitge
legd, vinden de officieren, is
dat een aantasting van de
Italiaanse souvereiniteit en
strijdig met de grondwet. De
feiten die het IOR worden
aangewreven zijn immers op
Italiaans grondgebied be
gaan. Het vonnis zou beteke
nen dat Vaticaanse prelaten
op Italiaans grondgebied
kunnen doen en laten wat ze
willen zonder dat staat en
burgers zich daar tegen kun
nen verweren.
Het Constitutionele Hof is
het laatste middel waar de
Milanese justitie naar grijpt.
Het onderzoek naar de on
dergang van de Banco Am
brosiano dreigt na uitgebreid
speurwerk helemaal vast te
lopen. Calvi is dood, andere
getuigen en verdachten zit
ten onbereikbaar in Zuid-
Amerika. Nu ook Marcinckus
buiten schot blijft staat de
justitie vrijwel met lege han
den.
De verbeelding kan
niet zoveel
tegenstrijdigheden
verzinnen als er van
nature zijn in het hart
van ieder mens.
La Rochefoucauld
NOORDWIJKERHOUT
Het Landelijk Pasto
raal Overleg dat van
avond opnieuw bij elkaar
komt in het congrescen
trum Leeuwenhorst
praat over diakonie in
het kader van het LPO-
thema: geloofsverdieping
in deze tijd. Voorgaande
zittingen handelden van
het sinds 1986 opereren
de LPO nieuwe stijl (met
strikt adviserende func
tie) handelden over de
liturgie.
Vooral hebben de deelne
mers - vertegenwoordigers
van diocesane pastorale ra
den, van katholieke organisa
ties en jongeren die door het
secretariaat zijn uitgenodigd
om zoals dit heet de repre
sentativiteit van het LPO-
nieuwe stijl te vergroten
een document gekregen
waarin het onderwerp diako
nie wordt belicht.
Het is vooral bedoeld om de
zaak zelf bij de deelnemers te
introduceren en de onvermij
delijke keuzes die daarbij ge
maakt moeten worden helder
te belichten.
Allereerst geldt dat voor de
term. Diakonie is in de ka
tholieke traditie een betrek
kelijk jonge term, die is over
genomen van de reformatori
sche kerken. In het werkdo
cument wordt dat omstandig
uiteengezet. Dat wil uiter
aard niet zeggen dat de be
zigheden die daarmee
worden aangeduid, niet be
stonden. In vroeger tijden
sprak men over armenzorg,
charitas. Daar zit, aldus dr. J.
Zuidgeest, een negatieve
klank aan. Als omschrijving
voor de term diakonie stelt
hij daarom voor: allerlei ma
nieren waarop groepen van
christenen (parochies) zich
solidariseren met mensen in
nood.
Uit de reacties die bij het se
cretariaat van het LPO zijn
binnengekomen op het docu
ment is gebleken dat ook dit
onderwerp veel conflictstof
herbergt. Zuidgeest, die de
reacties heeft geïnventari
seerd komt tot de conclusie
dat verschillende kerkbeel
den ook hier weer haaks op
elkaar staan. Er zijn mensen
die bezwaar maken tegen een
vorm van diakonie die neer
komt op aandacht voor struc
turen en politiek, terwijl an
deren dit zien als de kern
van diakonie.
Daarnaast zijn er mensen die
het allerminst vanzelfspre
kend vinden dat diakonie
een aparte plaats verdient in
de parochie. Dat geldt (uiter
aard) wel voor liturgie en
verkondiging. Als diakonie
in hun ogen al een plaats
verdient dan is het een afge
leide van liturgie en verkon
diging.
Of diakonie bij uitstek in de
parochie een plaats moet vin
den is eveneens een vraag
die velen zich stellen. Gewe
zen wordt op het wereldwij
de karakter van veel prohle-
men, waarbij de parochie
structuur als niet ter zake
wordt beschouwd.
Zuidgeest bespreekt in zijn
werkdocument uitvoerig wat
tot nu toe onder diakonie
kan worden gerangschikt.
„Er valt veel goeds te mel
den, maar er blijft ook veel te
wensen over" schrijft hij.
Denk aan de verrassende in
zet en inventiviteit die veel
religieuze congregaties aan
de dag leggen bij nieuwe no
den. Parochies organiseren
bejaardensozen, doen aan zie
ken- en bejaardenbezoek. De
oudste vorm van diakonie is
uiteraard de parochiële cari-
tasinstelling, die echter door
de verzorgingsstaat veel aan
waarde heeft ingeboet. Daar
naast zijn er in de afgewlo-
pen jaren allerlei nieuwe pa
rochiële groepen ontstaan zo
als werkgroepen kerk en sa
menleving, MOV-groepen.
Op landelijk niveau, al dan
niet op initiatief van het epis
copaat, zijn eveneens een
groot aantal organisaties aan
het werk die onder het
hoofdstuk diakonie vallen:
Pax Christi, Vincentius,.
Mensen in Nood, Justitia et
Pax enzovoort.
Tenslotte behandelt Zuid
geest in het werkdocument
de vraag waardoor diakonie
nogal eens in de marge van
de parochie zit: het snijdt in
eigen vlees. Wie de dienst
aan de minsten serieus
neemt, moet ook zelf heel
wat inleveren en dan wordt
er meestal water bij de wijn
gedaan, schrijft Zuidgeest.
Secularisatie die voor veel le
denverlies heeft gezorgd is
een andere oorzaak. Niet on
belangrijk is verder voor het
gebrek aan diakonie het feit
dat de rooms-katholieike
kerk in Nederland tot aan
zijn nek in de problemen zit.
Veel energie moet gestoken
worden in eigentijdse ver
kondiging die met de nodige
conflicten gepaard gaan om
dat de kerkbeelden die daar
in worden gebruikt niet meer
worden herkend of worden
gewaardeerd.
Het KRO-televisieprogram-
ma a.s. zondag '5 voor 12' op
Ned. I zal geheel gewijd zijn
aan het LPO.
PROF. HIRSCH BALLIN OP JUBILEUM KASKI:
Verdeling geld niet altijd
baseren op ledental kerken
UTRECHT In de verdeling van publieke middelen voor gods
dienstig of levenbeschouwelijk bepaalde voorzieningen moet een
onderscheid worden gemaakt tussen de voorzieningen die de
overheid zelf aanbiedt en de voorzieningen die het produkt zijn
van particulier handelen. In het eerste geval, waartoe onder an
deren de geestelijke verzorging in de krijgsmacht wordt gere
kend, moet de vraag van de betrokkenen doorslaggevend zijn. In
het andere geval, bijvoorbeeld scholen, moet de overheid de no
dige afstand bewaren. De verdeling van de middelen op dit ter
rein mag bovendien niet worden gebaseerd op gegevens over
kerkelijkheid of ledental van een bepaald genootschap. Niet ie
dereen kan tegenwoordig ondubbelzinnig in de een of andere
geestelijke stroming worden geplaatst. Het is denkbaar dat de
vraag naar bijzonder onderwijs van een bepaalde richting groter
is dan de kerkelijkheid.
Dat betoogde prof. mr. E.M.M. Hirsch Ballin, hoogleraar staats-
en bestuursrecht in Tilburg, gisteren op de jubileumbijeenkomst
van het onderzoeksinstituut KASKI. Katholiek Sociaal-Kerkelijk
Instituut betekende de afkorting oorspronkelijk. Tegenwoordig
omschrijft het instituut zijn bezigheden liever als sociaal-weten
schappelijk onderzoek, studie en advies.
Aanleiding voor de oprichting destijds was de gedachte dat de or
ganisatie van de kerk en het kerkelijk leven wetenschappelijk
moest worden begeleid. Of zoals Hirsch Ballin het woensdag ver
woordde: KASKI moest de kerk haar plaats in de Nederlandse
leefwereld doen kennen, zodat ze haar boodschap aan die wereld
kon geven.
Vooral de laatste decennia heeft het instituut weinig opwekkend
materiaal moeten leveren. Zowel de omvang als het belang van
de kerk in de samenleving nam aanzienlijk af. Dit heeft ook ge-
Volgen gehad voor de verhouding tussen kerk en staat. „De ero
sie van de traditionele kerkelijke gebondenheid maakt het onmo
gelijk overheidssteun voor het kerkelijk leven nog langer als een
vanzelfsprekendheid te zien", aldus Hirsch Ballin.
Ideaal is volgens Hirsch Ballin „overheidssteun op afstand": al
leen steun in situaties waarin „fundamentele vrijheden door ge
brek aan feitelijke mogelijkheden dreigen te worden gefrus
treerd".
Kardinaal Simonis dankte het Kaski voor de inspanningen van
de afgelopen jaren, maar vroeg zich af of een zekere behoed
zaamheid bij het publiceren van de resultaten niet op zijn plaats
zou kunnen zijn.
jj|
De Oostberlijnse Zionskerk mét links de milieubibliotheek.
FOTO t
Oostberlijnse politie doet inval in kerkcentrum
In Oost-Berlijo is gisteren de
nodige opschudding ontstaan
nadat de politie eerder deze
week een inval had gedaan
in het gemeentecentrum van
de Zionskerk, waaronder
meer een milieubibliotheek is
gevestigd. Enkele tientallen
jongeren die gisteren een
protestdemonstratie hielden,
werden gearresteerd. Voor
de kerk wordt nog steeds een
stille protestdemonstratie ge
houden, waaraan zo'n vijftig
jongeren deelnemen. De re
denen voor de huiszoeking
en de arrestaties zijn onbe
kend. Staatssecretaris Gysi
die verantwoordelijk is voor
de betrekkingen tussen staat
en kerk zei dat hem evenmin
de reden voor de inval be
kend was. Er trad eerder
deze een maand een ver
slechtering in#in de relatie
tussen kerk en staat, nadat
Gysi plotseling het gesprek
afzegde dat hij met de kerk
leiding zou voeren.
De milieubibliotheek, die in
het gemeentecentrum van
deze kerk is gevestigd, geeft
met zijn activiteiten en publi-
katies belangrijke impulsen
aan de kerkelijke inzet voor
gerechtigheid, vrede en het
behoud van de schepping, al
dus de kerkelijke verklaring.
De kerk heeft aangedrongen
op spoedige vrijlating van al
len die door de politie zijn
meegenomen. Het Oostduitse
persbureau ADN zei dat van
uit de kerk „staatsgevaarlijke
lectuur" werd verspreid.
Al heel lang wordt er in het
onderwijs gediscussieerd over
het begrip „neutraal onder
wijs". Bestaat dat eigenlijk
(nog) wel? En wat betreft de
leerstof: bestaat er nog neu
trale leerstof, zijn er neutrale
examens, neutrale eindter
men? In het licht van de hui
dige ontwikkelingen begin
nen deze vragen weer extra
actueel te worden.
Wat is neutraal eigenlijk? Je
zou er onder kunnen ver
staan, zoals de Grondwet het
verordonneert voor het
openbaar onderwijs: „Met
eerbiediging van iedere gods
dienst of levensovertuiging".
Het kan ook betekenen: geen
partij kiezend. Als je deze
twee betekenissen toepast op
het begrip „neutraal onder
wijs", dan ben ik van mening
dat het misschien wel moge
lijk kan zijn onderwijs te ge
ven met eerbiediging van ie
ders godsdienst of levens
overtuiging. Echter onder
wijs dat nooit partij kiest, dan
kan naar mijn mening niet.
Elke onderwijsgevende doet
dat zeer regelmatig, al zou
het soms alleen maar zijn
door een enkele blik of lach,
een korte opmerking (om
van al het andere maar te
zwijgen).
De leerstof
Maar, hoe zit het met de leer
stof - wat noemt men daarbij
neutraal? Ik voel wel voor de
omschrijving: neutraal is dat
gedeelte van de leerstof,
waar iedereen het mee eens
is, dat „onomstreden" is.
door drs. K. de Jong Ozn.
Twee maal twee is vier - dat
is neutraal. De uitspraak: „De
Kerkhervorming van 1517
was een zegen voor de chris
tenheid" was/is dat bepaald
niet. Men zou kunnen zeg
gen: alle leerstof heeft neu
trale gebieden en minder
neutrale, meer identiteitsge
voelige gebieden. Nu luidt
mijn stelling in dit verband:
dat neutrale gebied wordt bij
veel vakken steeds kleiner.
Ieder weet dat onze samenle
ving steeds pluriformer aan
het worden is. Er zijn steeds
minder zaken, waar we het
met z'n allen volledig over
eens zijn. Dat heeft ook te
maken met de secularisatie.
Het christendom is eeuwen
lang een samenbindend ele
ment in onze samenleving
geweest: het zorgde voor vele
gemeenschappelijke noties.
Door de secularisatie is het
.aantal door allen aanvaarde
'christelijke noties steeds ver
der afgenomen. Dat ging te
vens gepaard met een toene
mend individualisme. De ge
volgen: een steeds verder uit
eenlopen van de meningen in
onze samenleving, het ont
staan van een steeds grotere
diversiteit van meningen dan
wel pluriformiteit.
Dit werkt niet alleen door bij
vakken als geschiedenis en
maatschappijleer, maar bij
voorbeeld ook bij economie,
natuurwetenschappen enzo
voort. Ja: eigenlijk bij elk
vak, zij het bij het een meer
dan bij het ander. Daarbij
gaat het dan om de doelstel
lingen van die vakken (wat
wil men ermee bereiken), de
inkleuring (welke accenten
legt men, welke waarden
draagt men over enz.), de
keuze van de leerstof (wat
vindt men belangrijk, wat
minder), enz. Dat alles bete
kent voor een confessionele
school, dat haar identiteit
met name ook naar voren
komt en moet komen door en
in de keuze en het presente
ren van de leerstof.
De overheid
De overheid legt ook aan
confessionele scholen cxa-
mens op, is van plan eindter
men te formuleren voor het
einde van de basisschool, als
mede voor de afsluiting van
de zogenoemde basisvorming.
Voor die examens en die
eindtermen is neutraliteit
een vereiste. De stof en de
vragen moeten „onomstre
den" zijn, dat wil zeggen er
mag niets tussen zitten waar
de een vanuit zijn levensbe
schouwing een geheel andere
mening over heeft, dan wel
een geheel ander antwoord
op de vragen geeft, dan de
ander. De eindtermen zullen
- als ze er komen (het parle
ment heeft er bij mijn weten
nog niet over beslist!) - alleen
gaan over neutrale leerstof
(zie omschrijving hierboven).
Maar waf zullen nu de conse
quenties zijn voor de over
heid, wanneer dat neutrale
gebied in de leerstof steeds
kleiner wordt? Is het dan nog
mogelijk om eindtermen op
te stellen, om voor alle vak
ken steeds maar weer neu
trale stofomschrijvingen,
neutrale eindexamenopgaven
te maken? Het -is met name
van belang de ontwikkelin-1
gen op deze terreinen te vol
gen, nu de divergentie van
meningen, de pluriformiteit
in de samenleving maar blijft
toenemen. Waar komen we
uit? Daar komt nog een
vraag bij. Momenteel gaat de
overheid bij die examens, die
„voorgenomen" eindtermen,
uit van een begrip van kwa
liteit, waarvan men zich kan
afvragen, of het wel zo neu
traal is. Als men onder kwa
liteit van het onderwijs bij
voorbeeld vooral datgene
verstaat, dat dienstig is aan
het in stand houden en het
bevorderen van onze (mate
riële) welvaart, is dat dan
een neutraal begrip? (Afge
zien van de trendgevoelig
heid van het een en ander.)
De basisvorming in het on
derwijs, zoals omschreven in
het rapport van de Weten
schappelijke Raad voor het
Regeringsbeleid van enige
tijd geleden, wordt ook dui
delijk als niet neutraal ge
kwalificeerd.
Betekent dat niet, dat de
overheid zich met betrekking
tot de inhoud van het onder
wijs, de leerstof, steeds terug
houdender moet opstellen,
met name ten aanzien van
het bijzonder onderwijs? Dat
betekent dus: meer ruimte
voor eigen inkleuring en ei
gen leerstof in dat bijzonder
onderwijs. Dat vergt in het
confessioneel onderwijs niet
alleen veel bezinning ten
aanzien van de eigen leerstof
maar ook tal van activiteiten
voor het ontwikkelen van ei
gen materiaal. Aan eigen
leerboeken, eigen eindexa
menopgaven is men nog niet
toe. Maar zal dat over een
aantal jaren nog zo zijn - als
de ontwikkelingen doorgaan?
Op zichzelf zijn die ontwik
kelingen in het confessioneel
onderwijs een goede zaak.
Ouders willen een duidelijke
keus kunnen maken, letten
ook steeds meer niet alleen
op wat er op een gevel van
een school staat, maar vooral
op wat er zich daar achter
aan onderwijs afspeelt - in
hoeverre de fraaie aandui
dingen op die gevel niet
slechts een facade zijn, maar
staan voor een aansprekende
werkelijkheid. Een opdracht
en een gouden kans voor het
confessioneel onderwijs.
Noordzee schoner? ,DWA
im 1
nisst
De verwachtingen van de tweede Noordzeeconf#
Londen waren niet bepaald hooggespannen. Voor (j<;ari
van die conferentie geloofden de ministers van dejpari
de Noordzee grenzende landen er zelf al nauwelijpplic
knopen doorgehakt zouden worden. Er is dan ookPaa!
wondering en blijdschap gereageerd op de beslr*ee
woensdag na twee dagen vergaderen toch nog genoi|den
den. rvap
in H
AlS betrokken partijen zich keurig aan de afsprat0^,
den, gloort er inderdaad een „schonere" toekomstjjdat
Noordzee, die de afgelopen jaren schaamteloos als vji
mer is gebruikt. Het meest vergaande besluit daart-
wel het verbod op verbranding van chemisch afval y
jaar 1994 en de „stop" op de dumping van vloeibaar
industrie-afval met ingang van 1 januari 1989.
Het zou echter voorbarig zijn en van weinig n
getuigen nu al te concluderen dat de milieuproblemi
Noordzee betreft grotendeels zijn opgelost. Daarvoi
milieubelasting van de Noordzee, ook nó de uitv<
alle besluiten, nog te hoog. Zo mag Groot-Brittai
gaan met het lozen van zwaar verontreinigd rioolslil
dien is het niet denkbeeldig dat het chemisch afv;
verbod op verbranding een andere weg naar het
casu de Noordzee - zal vinden. De directie van h<
kaanse bedrijf Combustion Services heeft er in dit!
al op gewezen dat de capaciteit om chemisch afv;
land te verwerken ook in 1995 nog onvoldoende za
rwi
MILIEUWETTEN die niet gevolgd worden door et
ge controle en forse sancties hebben, zo leert de
doorgaans weinig effect. De honderden illegale gifiXI
de Nederlandse bodem zijn daar de stille getuigen ij
dat betreft is enige zorg op zijn plaats over het feitje
over het punt van de controle in Londen zo weinig jjXJ
Verder is het teleurstellend dat evenmin aan de b
van de gifproduktie bij de brón veel aandacht is geg
het moet zijn dat Groot-Brittannië zich verplicht M
„beste voorhanden technieken" te gebruiken bij detö
king en lozing van radioactief afval in zee
A 32
ALS het aan minister Smit-Kroes van verkeer ei
staat ligt, wordt tijdens een derde NoordzeeconfeiA
1990 nog eens geëvalueerd wat er van de afspraken tndij
gekomen. Dat lijkt ons niet alleen een goede zaak, qitei
bitter noodzakelijk. Als een dergelijk vervolg op dqige
besluiten immers uitblijft, zal het resultaat snel verp
En dat is wel het laatste wat de Noordzee kan gebnanl
I d
Lichte
weersverbetering
DE BILT (KNMI) Het zeer
sombere en natte weer behoort
tot het verleden. De depressie,
die de afgelopen week het
weer in Europa heeft beheerst,
is belangrijk in betekenis afge
nomen en trekt naar Polen.
Hogedrukgebieden worden nu
voor het weer in ons land van
belang. Dat houdt geen over
wegend zonnig, maar wel
droog weer in.
In het weekeinde zal een ho-
gedrukgebied boven Frankrijk
voor rustig weer zorgen. Na
het weekeinde zal boven
Skandinavië een flink hoge-
drukgebied tot ontwikkeling
komen. De wind draait dan
weer naar het noordoosten en
geleidelijk zal koudere lucht
worden aangevoerd. De ko
mende nachten kan de tempe
ratuur in het binnenland al
onder het vriespunt komen.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, mede
gedeeld door het KNMI, geldig
voor morgen en zondag:
Zuid-Skandinavië en Dene
marken: Half tot zwaar be
wolkt. In het oosten af en toe
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Oudste inwoner (3)
Naar aanleiding van de brief
van L. Vermin uit Wassenaar
over het feit dat mevrouw
Chr. van Druten-Hoogakker
met haar 111 jaar op 20 no
vember j.l. niet de oudste Ne
derlander aller tijden is, wil ik
graag het volgende opmerken.
Inderdaad is volgens het over-
lijdensregister van Putten Gel
derland, op 29-3-1847 aldaar
overleden Casper van Leeu
wenkamp, oud 112 jaar en 12
dagen, in leven weduwnaar
van Elisabeth Leppels, zoon
van Evert van Leeuwenkamp
en Annetje (achternaam on
leesbaar) en geboren te Oost-
naulendorf of Oosternaulen-
dorf. Deze plaats is echter vol
gens informatie van het Rijks
archief voor Gelderland te
Arnhem noch in Nederland
noch in Duitsland bekend.
Daar de overlijdensactes veelal
werden opgemaakt alleen op
de simpele verklaring van de
aangevers, is de juistheid van
zijn geboortedatum (die dan
moet zijn 17-3-1735) niet te
controleren. Dus wilde ik het
maar houden op bovenge
noemde mevrouw Van Dru-
ten, althans wat betreft de in
Nederland geborenen.
Dirk de Boer,
NOORDWIJKERHOUT.
regen en sneeuw. Mi
peratuur rond 2 gnfVar
dinwaarts in Skandir^ 1
te tot matige vorst. ater
besl
Britse Eilanden: Halfvan
bewolkt. VoornamelL °F
terdag enige regen, rcie(
in het noorden erI
Middagtemperatuur
graden.
uit
Benelux en noord-fieI
Veel bewolking.
mist. Zondag mogell'
regen. Middagtemper?en
geveer 4 graden.
Duitsland: Wolken vfmij
plaatselijk mist. Zatt P
noord Duitsland mof
regen of sneeuw. Mii^ar
peratuur rond 3 gradK
Midden en zuid-P™
Wolkenvelden. lPn
mist. Vooral bij der?0
landse Zee ook zon.ri31
temperatuur 10 gradr'
kust tot 5 graden inRem
nenland. 0
Alpengebied: Wolk!?0'
Vooral op iets groterar
ook zon. Middagtenfj.
in de dalen rond 3 gijj^
Spanje en Portugal: *®r'
gend zonnig. Droog.' 10
temperatuur tussen P e
in het noorden en in;
nenland, tot 19 gradr3
zuiden.
Italië en de Joegè
kust: Veranderlijke De (Al
Vooral in zuid-Italk
regen- en onweersbuf
dagtemperatuur van g
in de Po vlakte tot 17 S
het zuiden.
WEERRAPPORT HEDENMoP'
Zd Lim
A berde*
Athene
Cyprus
Istanboel
Las Palma:
