EE
Vreugde en angst
in Paramaribo
Plaatsing kruisraketten op
Woensdrecht van de baan
Klein Odessa
1
pet niet mee
'iet euforie
bnd Gorbatsjov
redenheid
ordzee-
nferentie
Perzische Golf
snel mijnenvri j
Stemmen op
werkgever
ANC WORDT TWEEDE
MEETING TOEGESTAAN
FILM OVER BIKO TABOE
VOOR ZUIDAFRIKANEN
Legereenheid gaat
zich met opstandige
Cubanen bemoeien
pa'ITENLAND
EcidócSommtt
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1987 PAGINA 5
»c
TJ/5DEN „Het is een
irische bijeenkomst
'Eeste]?rden' waarb'j ,w«
m Nrn voorult zlJn 6eko-
het 1 »n de richting van
rijden werkelijk schone
pje vajdzee. Er zijn keihar-
jfspraken gemaakt en
I een duidelijk actie-
Vpeej. opgesteld. Het resul-
artH ivas meer dan ik had
hopen". Dit ver-
„Als f de minister Smit-
zoveds gisteravond na af-
van de tweedaagse
izeeconferentie in
èl de verwachtingen bij
r v Vg'n van de conferentie
I 1 [hooggespannen waren,
4n de ministers van acht
de Noordzee grenzende
r'jh ih het gisteren toch eens
eninëkn over een aantal maat-
m Fajn. Zo wordt de dumping
1de kijioeibaar chemisch indus-
kmstejval in 1989 beëindigd. In
rale ranoet de hoeveelheid che-
Dezef afval, zware metalen en
liet befen die via de rivieren op
•os d^ordzee geloosd worden,
1 bij jdc helft zijn terugge-
sie vj. Verbranding van che-
rlandj afval wordt per 1994
de Niden. De Britse en Franse
ig nie^kingsfabrieken van ra-
dat lief afval zullen hun lo-
irkenfo beperken. Er kwam
Dn wgeen verbod op de stor-
ense h van Brits rioolslib in de
'e Tv^zee, die volgens de mi-
solid^wegingen een zware be-
Deenag voor de visstand bete
minister Smit-Kroes
de Noordzeeconferentie
lijk het besef doorge-
derwien dat de overheid niet
ïldt (wachten met doeltreffen-
ijnseljaatregelen tegen milieu-
t me»iling tot de schade aan
zoalsiüieu helemaal in kaart is
man fcht-
>rogri—-
Transplantatie van knie in VS
PHILADELPHIA Een Amerikaanse arts, Ri
chard Schmidt, heeft naar eigen zeggen in sep
tember de eerste volledige knietransplantatie ver
richt. Schmidt, verbonden aan het academisch zie
kenhuis van Pennsylvania, verklaarde dat hij een
36 centimeter lang deel van het been van een 18-
jarige jongen had getransplanteerd in het been
van een 32-jarige vrouw. De transplantatie behels
de een deel van het bovenbeen, de knie, compleet
met beenderen, pezen en gewrichtsbanden, en een
stuk van het scheenbeen. De operatie duurde ze
ven uur. De patient was Susan Lazarchick, een
huisvrouw uit Absecon, New Jersey, die in het ge
heel niet meer kon lopen als gevolg van een tu
mor ter grootte van een grapefruit in haar been.
De verwachting is dat zij over niet al te lange tijd
praktisch weer normaal kan lopen. De naam van
de donor werd niet vrijgegeven. Hij was om het
leven gekomen bij een motorongeluk.
Susan Lazarchick
Zweedse vrouw getergd door „Woody Woodpecker
STOCKHOLM Een vrouw in Stockholm
die beweert dat een specht haar sinds drie
jaar het leven zuur maakt, heeft bij de over
heid toestemming gevraagd het beschermde
dier te mogen laten doodschieten.
Het landelijke dagblad Svenska Dagbladet schreef
in een uitgebreid voorpagina-artikel over de ruzie
tussen Lillemor Brandt en Woody Woodpecker",
de specht die drie jaar geleden in haar tuin was ko
men wonen. „Sindsdien is het een hel. Ze kappen
gaten in de houten wanden van mijn huis en 's
nachts kan ik van het kabaal niet slapen", ver
klaarde de vrouw.
Lillemore Brandt probeerde de specht, die inmid
dels jongen had gekregen, te verdrijven door met
water te gooien. Eén keer smeet ze zelfs in blinde
woede een stoel naar het nest, maar mets mocht ba
ten. De irritatie bereikte een hoogtepunt over toen
ze een ochtend het raam opengooide om de spech
ten toe te roepen: „Maak dat je wegkomt". Lillemo
re: „Ik besefte niet dat ik niks aan had, maar een
heer die vanaf de stoep verbouwereerd omhoog
keek, des te meer".
De verzekeringsmaatschappijen hadden gezegd dat
zij reparatie aan het huis alleen zouden vergoeden
als de specht er van binnenuit in aan het pikken
was geweest. „Ik heb het huis willen verkopen", al
dus Lillemor Brandt. „Maar mijn dochter, die er ge
boren is, wil niet weg".
De politie in het Stockholmse slaapstadje Alvsjo
heeft inmiddels laten weten dat zij bereid is de vo
gel dood te schieten als dat van de overheid mag.
AL-MANAMAH Het gebied in de
Perizische Golf waar momenteel de
Nederlandse mijneniagers „Maassluis"
en „Helle voetsluis' opereren, kan
vermoedelijk binnenkort al mijnen-
vrij worden verklaard. Dit heeft een
woordvoerder van de Britse marine
gisteren gezegd. Zoals bekend werken
de Nederlandse- Belgische en Britse
vloot in het centrale deel van de Per
zische Golf nauw samen. Sedert enke
le dagen worden echter geen mijnen
meer aangetroffen. Het dagblad Gulf
Daily News zei dat de Britten over
enkele dagen bekend zullen maken
dat de wateren rond Qatar veilig zijn
voor de koopvaardij.
(Vervolg van de voorpagina)
PARAMARIBO Vreug
de over de niets aan dui
delijkheid te wensen
overlatende uitspraak van
de Surinaamse kiezers.
Maar anderzijds grote
angst over de reactie van
de militairen. Dat is kort
samengevat de gemoeds
toestand van de meeste
Surinamers, na de verkie
zingen van gisteren.
Front-leider Lachmon ver
klaarde al vroeg op de avond
dat nu een regering van leden
van het Front (bestaande uit
de oude partijen VHP, NPS en
de kleinere KPTI) gevormd
moet worden. Hij vindt een
nationaal kabinet van Front
en NDP niet in de rede liggen,
gezien de complete afwijzing
door de kiezers van bevelheb
ber Bouterse en diens partij.
De VHP-voorzitter verwacht
dat de kabinetsvorming ander
halve maand in beslag zal ne
men. Over de vrees voor een
reactie van de militairen zei
Lachmon: „Bang moet je nooit
zijn".
In het partijcentrum van de
NDP was de stemming ge
drukt. Enkele Nederlandse
journalisten kregen te horen
dat zij voor hun eigen bestwil
beter konden vertrekken.
Toen legerleider Bouterse zijn
aanhang toesprak was er nau-
welijk pers aanwezig. Het aan
tal toehoorders was beperkt tot
ongeveer tweehonderd perso
nen. Ondanks het alcoholver
bod in Paramaribo werd in het
NDP-centrum ruimschoots ge
schonken. Sommige aanwezi
gen deden dreigende uitspra
ken. „We hebben nog wel an
dere methodes om de revolutie
te redden", aldus een NDP'er
In Paramaribo, waar 90 pro
cent van de kiezers woont, was
de opkomst erg groot. Lang
voordat de stenbureaus open
gingen stonden voor de deur al
lange rijen wachtenden. Vol
gens waarnemers is het aantal
stemgerechtigden dat wegens
foutieve administratie niet
heeft kunnen stemmen te ver
waarlozen. Zelfs het aantal on
geldige stemmen was mini
maal. In Paramaribo toonden
de kiezers grote discipline en
motivatie om aan het demo
cratisch proces deel te nemen.
De meeste mensen moesten
urenlang in de rij wachten op
hun beurt, maar nergens leid
de dat tot incidenten. De laat
ste keer dat de Surinamers in
vrije verkiezingen hun stem
konden uitbrengen was tien
jaar geleden. Het land vierde
gisteren tevens de twaalfde
verjaardag van de onafhanke
lijkheid van Nederland.
„Het is fantastisch te zien hoe
de mensen hun halve vrije dag
opofferen om te gaan stem
men", zei een van de voorzit
ters van de stembureaus. Na
sluiting van de stembureaus
verzamelden zich veel Front-
aanhangers bij de lokalen. Zij
wilden zich geen detail van de
telling laten ontgaan. De leden
van de stembureaus die de uit
slagen voorlazen, lieten de
stembiljetten stuk voor stuk
zien aan de belangstellenden.
Boe-geroep bij iedere stem
voor de NDP en gejuich voor
aanhangers van het Front. „Ik
wil zelf zien dat het eerlijk
gaat", zei een Creoolse vrouw.
„Wij moeten hief komen an
ders gaan zij zeggen dat de
NDP meer stemmen heeft".
PARAMARIBO De bui
tenlandse waarnemers in
Suriname hebben de in
druk dat de verkiezingen
zo goed als eerlijk zijn ver
lopen. Ook vertegenwoor
digers van de „oude" poli
tieke partijen hebben de
gang van zaken in de
stemlokalen nauwkeurig
gevolgd, maar hebben
geen fraude geconstateerd.
Het enige incident van be
lang werd gemeld uit het
plaatsje Calcutta in het
district Saramacca. Een
landbouwondernemer, die
kandidaat stond voor de
partij van Bouterse, heeft
volgens een van de buiten
landse waarnemers gepro
beerd op ruime schaal ver
kiezingsfraude te plegen.
De man had tijdelijk enke
le honderden personen in
dienst genomen en hen
opgedragen op hem te
stemmen. Het viel een van
de buitenlandse waarne
mers op dat kiezers hun
ingevulde stembiljetten
door de ramen van het
stemlokaal toonden aan
buiten wachtende
NDP'ers. Wat met deze af
faire zal gebeuren, is ove
rigens nog niet bekend.
uk
J YORK In „Klem Odessa", zoals de Russische
Brighton Beach in New York in de volksmond
zijn ze niet al te zeer onder de indruk van de
zijrive Amerikaanse liefdesverhouding met hun va-
°pnd-
■o een provocatie en Amerika laat zich gewoon inpakken.
■yfJ. jn zo naïef, die Amerikanen", vindt groenteboer Semjon
CD tem. „Moet je kijken hoe opgewonden ze raken over die
gzam[tmoeting. Maar daar. in Rusland, verandert niets.
blijkelijk verwoordt hij de in Brighton Beach heersende
sig over Gorbatsjov. De winkelpuien en etalages in dit aan
elegen stadsdeel van Brooklyn doen sterk denken aan het
and van vóór de revolutie. Van de tweehonderdduizend
al Sovjetjoden die sinds het midden jaren zeventig naar de
tijn gekomen, heeft de helft zich in New York gevestigd,
overgrote deel daarvan woont in Brighton Beach.
lande/en van de rechtse Republikeinen zijn er in de VS niet
Fasjmensen, die net zo'n anti-Sovjet houding aannemen als de
oneele immigranten De rest van de Amerikaanse bevolking
;e viit zich juist redelijk enthousiast over de komst, voor het eerst
v goéeertien jaar, van een Russische leider. Het Amerikaanse
;n zijj is momenteel zelfs grenzeloos gefascineerdheid door alles
nen bet de Sovjetunie te maken heeft. En de Amerikaanse me-
n otbelen hier maar al te graag op in. Zij bedelven het publiek
'bidefr een stroom van televisieprogramma's, opinieweekbladen
/an \rantenartikelen over de Sovjetunie.
outhiussen schijnen zelfs al toegetreden te zijn tot de juiste socia-
is intingen. In de Washington Post verscheen vorige week een
inïerrsf gedetailleerd verslag van een dineetje op de Sovjetrussi-
n dij ambassade. En afgelopen dinsdag gat dezelfde krant een
heigroefje van het staatsdiner in het Witte Huis en vroeg zich
ing Mm; af: „Zal Gorbatsjov in smoking verschijnen?". Hollywood
;forn erop dat de dooi ten minste nog een jaar zal duren. Een
:o v(of vijf filmmaatschappijen zijn druk bezig met Sovjet-Ame-
tak «nse co-produkties.
jven(groep laat zich zeker niet meeslepen door de euforie. Dat is
noeiSoalitie van Vrije Sovjetjoden. Zij hebben juist opgeroepen
n te Iftiassale demonstraties in Washington tijdens de topontmoe-
pert In paginagrote advertenties in de kranten zeggen zij: „Als u
nze s doet op 6 december, zal het lot van duizenden Sovjetjoden
tdek^onveranderd blijven".
ijd iij CHARLES BREMNER
(c) The Times, Londen
Van
Barricade
De voorberei
dingen voor
de presidents-
en parle
mentsverkie
zingen die
zondag aan-
JOHANNESBURG Het Afrikaanse Nationale Congres mag
aanstaande zaterdag in de stad Port Elizabeth zijn tweede offi
ciële meeting beleggen sedert de organisatie in 1960 buiten de
wet werd geplaatst. Govan Mbeki, de op 5 november na 24 jaar
gevangenschap ontslagen ANC-veteraan. is één van de belang
rijkste sprekers, zo is gisteren bekend geworden. De toestem
ming voor de ANC-manifestatie kwam voor velen als een vol
slagen verrassing. De laatste openbare ANC-bijeenkomst was in
1985, toen Zindzi Mandela in Soweto mocht uitleggen waarom
haar vader Nelson Mandela een aanbod voor vrijlating had afge
wezen.
lie]
JOHANNESBURG „Cry Freedom", de nieuwe film van Sir
Richard Attenborough over de zwarte Zuidafrikaanse activist
Steve Biko. zal waarschijnlijk in Zuidafrika slechts te zien zijn
voor mensen die toegang hebben tot gesmokkelde videotapes.
De verwachting is dat het bureau voor filmcensuur binnen twee
weken een oordeel zal geven en de film in de ban zal doen. Dag
bladen in Zuidafrika hebben de afgelopen dagen uitgebreid aan
dacht besteed aan de film, in de vorm van commentaren van
Zuidafrikanen die de rolprent overzee hebben gezien. De rege
ring heeft zich tot dusverre onthouden van commentaar op de
film.
FOTO: EPA
SPANNING STUGT NAAR KOOKPUNT
ATLANTA Een specia
le legereenheid is gisteren
naar de gevangenisop
stand in Atlanta gestuurd
om te proberen een einde
te maken aan de muiterij
van Cubaanse gevange
nen, die al enkele dagen
94 mensen gegijzeld hou
den in de gevangenis. Te
gelijkertijd heeft één van
de gijzelaars de politie op
geroepen geen overhaaste
acties te ondernemen, om
dat de Cubanen gedreigd
hebben iedereen te zullen
doden als onverwachte
dingen gebeuren.
Terwijl familieleden van de
gijzelaars via de televisie
smeekten om vrijlating, steeg
de spanning gisteren in Oak
land en Atlanta naar het
kookpunt. De toezegging van
de Cubaanse regering dat de
gevangenen bij terugkeer in
Cuba geen haar wordt ge
krenkt, haalde niets uit. Ook
de belofte van justitieminister
Meese dat de uitwijzing van de
Cubanen het gevolg van
een vorige week gesloten ver
drag met Havana wordt op
geschort maakte gfeen eind aan
de impasse
De Cubaanse gevangenen, die
in Atlanta in het gevangenis
hospitaal nog eens 25 mensen
extra in gijzeling namen, lie
ten weten dat ze naar alle lan
den toewillen, behalve Cuba.
„Dan sterven we nog liever",
zo luidde de boodschap die via
een walkie talkie werd opge
vangen. De onderhandelingen
met de opstandige gevangenen
gaan ondertussen door, maar
onenigheid binnen de groep
Cubanen bemoeilijken het
contact
De positie van de Cubaanse
gevangenen zelf is intussen
ijzonder uitzichtloos. Voor
velen van hen is het enige al
ternatief voor niet-uitgewe-
zen-worden tot in lengte van
dagen gevangen blijven. Zo
zijn er ongeveer 3600 Cubaan
se gevangenen die hun straf al
hebben uitgezeten, maar nog
niet zijn vrijgelaten. Driedui
zend anderen zijn na detentie
wel vrijgelaten, maar zijn nog
onder permanent toezicht van
de autoriteiten gesteld en in
speciale doorgangshuizen on
dergebracht. De reden hier
voor is, dat volgens de Ameri
kaanse wet een immigrant die
een strafbaar feit heeft ge
pleegd, niet voor een perma
nente verblijfsvergunning in
aanmerking komt. Is uitzetting
om de een of andere reden on-
agelijk, dan moeten de be-
ïffende personen in de ge
vangenis blijven, desnoods le
venslang. De Cubanen die
maandag in Oakdale en even
later ook in Atlanta in opstand
kwamen, hebben het dus defi
nitief verbruid bij de autoritei
ten.
Naarmate de impasse in de ge
vangenissen echter voort
duurt, neemt de politieke druk
om via een compromis een op
lossing te bereiken toe. Enkele
democratische senatoren dron
gen er gisteren dan ook op aan
naar andere landen te zoeken
die de Cubanen zouden willen
opnemen.
ondF
iet Van onze correspondent)
?est
84)
»wrl 0SSEL/DEN HAAG
•hte Le PL^tsing van kruis
en etten op de vliegbasis
ensdrecht is van de
Zodra op 8 decem-
'rouf in Washington het ak-
wasj>rd over de vernieti-
eldr van atoomraketten
proj»r de middellange af-
,oedhd (INF) is onderte-
hij nd, zullen de bouw-
•ch Vkzaamheden op alle
hlJF-bases worden stilge-
Zodra het akkoordjis
achtigd door de Ame-
Senaat, zullen de
bases voor zover noodza
kelijk is worden ontman
teld.
Dat heeft Amerika's minister
van buitenlandse zaken Shultz
bekendgemaakt. De bekend
making is in politieke kringen
in Den Haag en bij de vredes
beweging met grote instem
ming begroet. CDA, VVD en
D'66 vinden het voor de hand
liggend dat met de bouw van
de kruisrakettenbasis wordt
gestopt. De PvdA reageerde
schouderophalend en ver
klaarde dat volgende week
haar defensie-nota verschijnt
met standpunten over defen
sie. Het IKV was „heel ver
heugd", het ICTO sprak van
een „belangrijke stap in de
goede richting", maar toonde
zich bezorgd over het over
wicht van het Warschau Pact
op conventioneel gebied.
Overigens is door het niet-ko-
men van de kruisraketten een
nieuwe politieke kwestie actu
eel: de vraag wat er moet ge
beuren met de Nederlandse
atoomtaken. Nederland besloot
bij dat bij de komst van kruis
raketten twee atoomtaken
zouden moeten worden ge
schrapt: de nucleaire taak van
het Orion-vliegtuig voor de
bestrijding van onderzeeërs en
de atoomtaak van de F-16
straaljager. Volgens minister
Van den Broek zal de regering
hierover medio december uit
sluitsel geven.
Het wegblijven van de kruis
raketten heeft ook als resul
taat dat Russische controleurs
naar Woensdrecht zullen ko
men, als onderdeel van de uit
gebreide controle-maatregelen
waartoe de VS en de Sovjetu
nie hebben besloten.
Minister Shultz liet gisteren de
mogelijkheid open dat de VS
nieuwe kruisraketten plaatsen
aan boord van schepen of op
vliegtuigen. Het nu gesloten
akkoord slaat alleen op de op
land gestationeerde raketten.
De grootste obstakel voor het
rakettenvedrag ligt nu in de
Amerikaanse Senaat. Volgens
de Democratische senator
Cranston is slechts de helft
van de 100 senatoren ondub
belzinnig voor. terwijl er voor
ratificatie 67 stemmen nodig
zijn. Ongeveer 22 senatoren
zijn uitgesproken tegen. De
rest heeft nog geen positie be
paald. De Senaat zal zich niet
eerder dan medio februari
over de zaak buigen. Tegen
die tijd komt ook de campagne
voor de presidentsverkiezin
gen goed op gang. De vrees be
staat dat het INF-verdrag een
speelbal wordt in de strijd tus
sen de kandidaten. Maar presi
dent Reagan is er van over
tuigd, dat hij de Senaat ertoe
kan bewegen het akkoord zon
der amendementen te aan
vaarden
Gadesgeslagen door een groep militairen demonstreren vrouwen voor het ministerie van buiten
landse zaken tegen de „sekshandel" die In de Fillpijnen bloeit als nooit tevoren. Er zijn de afgelo
pen maanden steeds meer aanwijzingen gekomen voor een georganiseerde handel In Filipijnse
vrouwen ook naar Nederland. In het buitenland aangekomen worden de vrouwen vaak gedwon
gen in seksclubs te werken.
FOTO: AP
