iizen die klinken als
The Last
Emperor
keizer onder
Kerstfilms
Gedurfde tragi-komedi
over menselijk tekort
STEUN
ONS
WERK
ficicUcSouoont
3ÏC
9.95
VROOM
gehandicapten
kunnen vaak
méér
dan-velen
denken
FILM
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1987 PA<
BIOSCOOPKEUS VOOR DE FEESTDAGEN
Het begint zich inmid
dels duidelijk af te teke
nen wat we deze Kerst in
de bioscopen mogen ver
wachten. De Nederland
se Kerstfilm" (door de
makers al tussen aanha
lingstekens geplaatst) is
er al met „Van geluk ge
sproken". Het is de vraag
nog of die film de Kerst
haalt, al is hij het waard.
Een ontonkoombare po
pulaire hitfilm als „Flod
der" heeft de Nederland
se filmindustrie dit jaar
niet opgeleverd ter op
vrolijking van de Kerst
in de bioscopen.
Dick Maas en Laurens Geels
zagen het niet zitten om met
hun thriller „Amsterdam-
ned" zoveel haast te makën
dat die nog dit jaar uitge
bracht kon worden. Ze doen
het gewoon in hun eigen
tempo en dat betekent wach
ten tot februari volgend jaar.
Dus zijn we op het buiten
land aangewezen. Keizer on
der de kerstfilms - die heel
vroeger een week voor Kerst
in première plachten te gaan
maar nu al in de loop van de
cember te zien zijn - is Berto-
lucci's „The last emperor".
Een prachtig spektakel over
de laatste keizer van China,
Pu Yi. Een merkwaardige fi
guur die in 1903 als piepklein
jongetje van drie jaar tot de
godgelijke keizer van het
Rijk van het Midden werd
gekroond, maar die kort
daarna al werd afgezet toen
China een republiek werd.
Tussen een hofhouding van
eunuchen werd opgesloten
en niets te horen kreeg over
de veranderingen in China.
Daarna leidde hij een burger
bestaan als een playboy met
twee vrouwen, de Japanners
maakten in de twede wereld
oorlog nog een marionet-kei
zer van Mandsjoerije van
hem, in het China van Mao
degradeerde hij tot veredelde
tuinier in de botanische tui
nen van Peking. Daar
schreef hij zijn memoires,
deels misschien „geïnspi
reerd" door de communisten
van China die maar wat
graag wilden laten lezen dat
Pu Yi pas als tuinman zijn
werkelijke vrijheid zei te
hebben gevonden.
Bertolucci maakte zijn gigan
tische produktie van 25 mil
joen dollar geheel in China
en hij was de eerste regisseur
die de 999 kamers (duizend
kamers heeft alleen de he
mel) van de keizerlijke paleis
in de Verboden Stad mocht
filmen. Pracht, praal, duizen
den figuranten in een epos
om rustig voor te gaan zitten.
Dat kan ook, want de film
wordt als een zogenaamde
„roadshow" gebracht: Eén
lange avondvoorstelling dus.
Lachfilms
De humor met de Kerst komt
voornamelijk uit de school
van Steven Spielberg. „Inner
Space" is het krankzinnige
verhaal van Randy Quaid die
zich beschikbaar stelt om
zich te laten verklèinen in
een Amerikaans ruimtelabo
ratorium en die per ongeluk
in zijn capsule wordt geïnjec
teerd in het achterste van
een nietsvermoedende krui
denier (Martin Short). Spion-
nerende concurrenten zijn de
nieuwe Amerikaanse vinding
op het spoor en komen ook
in de bloedbanen van Martin
Short terecht. Volop werk
voor George Lucas' effecten
makers van Industrial Light
and Music, achtervolgingen
Dustin Hoffman en Warren Beatty: derderangs-komieken in
„Ishtar".
FOTO: COLUMBIA PICTURES.
John Lone als „keizer" Pu Yi in z'n playboy -periode met de Chinese actrice Joan Chen.
FOTO: CONCORDE FILM.
Columbia-eigenaar Coca Cola
had de film al als verliespost
afgeschreven voor hij in rou
latie ging.
Misschien haalt ook komiek
Steve Martin de Kerst. In elk
geval is zijn „Roxanne" heel
wat aardiger. Een moderne
versie van Edmond Rostands
toneelstuk Cyrano de Berge
rac. Martin heeft Cyrano's
enorme neus, zijn verbale be
gaafdheid, maar Roxanne wil
niets van hem weten. Wel
van een leeghoofdige collega
voor Martin zijn neus dan
ook in liefdesbrieven in op
dracht begraaft Een kome
die, dus ook een „happy end"
in tegenstelling tot Cyrano.
Mattel Toys is een Ameri
kaanse firma die speelgoedfi
guren bedenkt. He-Man en
Skeletor horen daarbij. Ze
werden zo'n succes dat er
eerst een serie tekenfilm van
ze gemaakt werd en nu een
speelfilm, „Masters of the
universe". Goed tegen kwaad
uit de ruimte op aarde ver
dwaald. Met de fraai gebeeld
houwde spierbundel Dolph
Lundgren als He-Man.
Liefhebbers van de zwaarde
re film kunnen in december
op zeker spelen als ze in hun
buurt terecht kunnen bij Et-
tore Scola's „Famiglia" of bij
Nikita Michalkovs Italiaans-
Rusissche „Ocie Tsjornie"
(Zwarte ogen), waarin Ita
liaan Mastroianni een zo uit
Tsjechov weggelopen karak
ter speelt.
Voor de familie die het niet
meer weet, brengt de Kerst
dan nog als troost Walt Dis
ney's getekende hoofdfilm
„De reddertjes" opnieuw uit.
Goed voor de meest ouder
wetse bioscoop-Kerst die je je
kan denken.
BERT JANSMA
Meneer Henderson (John Lithgow) met Big Foot-Harry.
FOTO. UNIVERSAL PICTURES.
door het binnenste van een
mens en een compleet
gevecht boven een plas
maagzuur. Warner Brothers
Nederland wilde eerst de ti
tel van de film veranderen
omdat die iets in de ruimte
vaartsfeer zou suggereren en
dat wil niet zo best bij het pu
bliek. De hoge kosten voor
het veranderen van de film
titels, advertenties en zo-
voort. weerhield de distribu
teur van die verandering.
Grote E.T.
Tweede Spielberg-produktie
is „Big foot and the Hender
sons", een film in E.T.-stijl.
Een „big foot" is de Ameri
kaanse versie van de ver
schrikkelijke Sneeuwman.
„Sasquatch" is er de officiële
naam voor en bij tijd en wij
len vinden mensen in de ber
gen van noord-west Amerika
voetafdrukken van zo'n reu
zebeest. Onmiddellijk duiken
dan de discussies weer op of
ze echt dan wel niet-echt is,
worden wetenschappers tot
de merkwaardigste theorieën
verleid, maar gezien is het
beest niet. Spielbergs Amblin
Entertainment zag er wel iets
in en promoveerde zo'n
grootvoet tot hoofdfiguur van
een familiekomedie. Vader
Henderson (John Lithgow)
rijdt in de bergen een over
stekend wildebeest aan, pakt
het in en voert het op de im
periaal van z'n auto mee naar
huis. Daar blijkt het nog te
leven en een aanminnig we
zen dat het familieleven op
stelten zet. In de geest van
het „Alf"-beest op de tv. Har-
ryt wordt de grootvoet ge
doopt en hij blijkt soms men
selijker dan de Hendersons
zelf, maar moet verborgen
gehouden worden voor lont
ruikende jagers en roddel
ruikende buurvrouwen. Een
groot formaat E.T. dus en be
doeld als een aanslag op uw
gevoelens van vertedering.
Verder lachwerk met de
Kerst komt van Mel Brooks
in „Spaceballs" die met z'n
welbekende en niet voor ie
dereen even verteerbare
hardhandige kluchthumor
een parodie op „Starwars"
maakte. Met hemzelf en ko
mieken John Candy, Dom de
Luise en Rick Moranis als
menselijke en onmenselijke
ruimtevaarders.
Ishtar: kapitale flop
Elaine May's „Ishtar" (de
Kerstfilm van Columbia Pic
tures) is in Amerika op een
grandioze manier geflopt.
Een film die gepland was
voor 27,5 miljoen dollar,
maar 42 miljoen ging kosten
Met Warren Beatty en Dus
tin Hoffman als twee derde
rangskomieken die hun ge
luk in Noord-Afrika gaan
proberen. Ontleend aan
„Road to Morroco" van Bob
Hope, Bing Crosby en Dorot
hy Lamour (Isabelle Adjani
in een soortgelijke rol) maar
tien keer minder leuk. Je
krijgt zelfs een gevoel van
plaatsvervangende schaamte
als je Beatty en Hoffman ziet
rondklunsen als komieken.
taaiBi m
VAN GELUK GESPROKEN"
O pi
RL
iUM
len
„Van Ge
luk Gesproken" met Mir
jam Sternheim, Peter Tuin
man, Marijke Veugelers en
Gerard Thoolen. Scenario:
Jean van de Velde en Pie-
ter Verhoeff. Naar de ro
man van Marijke Höweler.
Regie: Pieter Verhoeff.
Producent Rob Houwer noemt
zijn produktie „Van geluk ge
sproken" een experiment. En
dat wil dan niet zeggen dat er
nieuwlichterige cinematografi
sche wegen in bewandeld
worden. Houwer bedoelt dat
het een film is die qua toon en
verhaaltrant volkomen afwijkt
van wat hij tot nu toe aan
speelfilms geproduceerd heeft.
Pieter Verhoeffs film is een
gedurfd mengsel van banaal
en tragisch, met niet één maar
een hele serie hoofdpersonen.
Vergelijkbare films zou ik
trouwens in onze Nederlanse
filmwereld niet kunnen noe-
Verhoeff baseerde zich op de
gelijknamige bestseller van
Marijke Höweler. Dat volgt,
met een toon die tussen sterke
ironie en afstandelijk begrip in
hangt, het leven van een aan
tal mensen die aan zo'n ty
pisch steil Amsterdams trap
penhuis wonen. Boven een
student en zijn zusje, daar be
neden een volkse Amsterdam
se met twee gekleurde doch
tertjes uit een eerder huwelijk
en nu opgezadeld met een wat
slappe, werkeloze vriend, daar
beneden een simpele man
wiens moeder in het bejaar
dentehuis zit. Hun belevenis
sen zijn zowel banaal komisch,
als meelijwekkend tragisch.
Allemaal sukkelaars in de tra-
gi-komedie die leven heet.
Martje op de derde verdieping
is een in haar emotionele ont
wikkeling geremd meisje dat
tijdens een reis naar haar va
der in Italië met zich laat
scharrelen door de dwangma
tige rokkenjager, professor en
familievriend Leo en van hem
zwanger raakt. De werkeloze
metselaar op twee hoog ver
kwanselt zijn vriendin zo'n
beetje aan een etter van een
scharrelaar-koppelbaas om zo
aan een zwarte klus te komen
om de gas- en lichtrekening te
kunnen betalen Wouter Kalk
op één hoog ontvoert zijn de
menterende moeder uit het
bejaardentehuis. Ze modderen
allernaar maar aan in een we
reld die scheefgegroeid is on
der het egoïsme, de onmacht
en de gebroken relaties.
Aapje van Haanstra
In feite bestaat het boek uit
een reeks korte schetjes rond
de diverse hoofdpersonen en
daarachter een zwakke ver
haallijn. Een amusante satire
met een af en toe toch wat
hinderlijke afstand. Pieter
Verhoeff en scenarioschrijver
Jean van de Velde zijn welis
waar trouw gebleven aan het
boek, maar hebben in plaats
van de afstandelijke ironie een
veel strakkere emotionele lijn
onder de film weten te plaat
sen. Al heel gauw laten ze iets
essentieels van hun visie zien:
tijdens een college van Martje
zie je beelden (uit Haanstra's
„Bij de beesten af") van het
gedrag van een Rhesus-aapje
met een kunstmoeder (het
verkiest de harige variant die
geen melk geeft boven de ijze
ren die dat wel doet) en die
zelfde aap in een later stadium
die zonder zelf een zorgende
moeder gehad te hebben haar
eigen kind niet meer kan op
voeden. Verhoeff c.s. maken
van het begin af duidelijk dat
ze meer willen dan een kluch
tig beeld van al die scharrelen
de Amsterdammers geven.
Door die vroege dubbele toon
zetting krijgen allerlei kluchti
ge of satirische scènes daarna
een navrante toon. „Van geluk
gesproken" wordt een film
over mensen die best willen,
zichzelf in de weg zitten, on
machtig zijn. slachtoffers van
zichzelf en elkaar. Een beeld
van een gedesintegreerde,
moederloze maatschappij, die
hunkert naar herstel van een
verloren eenheid. Als een mo-
zaiek dat kapot is gevallen in
losse stukjes.
Dierlijke oerkreet
Dat idee achter de film wordt
steeds schrijnender voelbaar,
ondanks de kluchtige scènes
tussendoor in een Amsterdams
volkscafé. Ronduit aangrij
pend wordt het als de simpele
Wouter Kalk, wiens moeder
toch weer is weggehaald, een
bijna dierlijke oerkree^j
moeder uitschreeuwt j
neer professor Leo, lajst
steeds weer in de vihet
van zijn uit onzekerhei
gekomen vrouwenjage
een prachtig citaat vaf/y
Strauss voorleest over r^J
naar een verloren
wanneer Martje ha^
krijgt in Italië, het if
verzorgen, terwijl naL
een Italiaanse opa f
kraambed van z'n doe
pasgeboren kleinkind j
als een beeld van c
werkzame samenhan
menten in een steedsk^
wordende lijn in de fij
aangestreken door de
van Cees Bijlstra. De
volgt op de banaliteu
ons bestaan en andersfl
gens wordt het sentiSUR.
Wel navrant. iat
lam
Het duurt even voc^n
film een balans gy0Cl
heeft in die gecomjj 0VI
toonzetting. En "We
komt dat gewoon omQjeej
sleutel voor de dubbellwas
alles dan nog niet tev
hebt. Je schrikt ee[e ;a
grappen als van eejn
vrouw in een looprekjest
kerstboom in het teb
ver loopt. Van de ban^ocj
uit het buurtcafé. Vanj za,
profiteur van Gerard 1 0p
machteloze werket
Michiel Romeyn, de l
de nonsens van de fe^'ê'J
van de radio-piraat.on
even wennen. Aan d6jeZ(
kant: er wordt voortij,
geacteerd. Marijke vLji,
zet een perfecte volleg
sterdamse neer. Geran^
en blijkt dan toch een, en
een rol te spelen, zoals,t ,r
luut niet van hem yc
bent. Mirjam Sternli
aangrijpend in de bijke
wende manier waarop^r
het leven gaat en zich, gn
en tot haar ongeluk vujs
professor vastklampt. p
baar, met een uitbarst v
geweld waarin zij ragn
auto van die Leo veri iee
ze wegzakt in de waaiLa}
„Van geluk gesproken dal
bijzondere film gewor
Nederlandse „Kerstfilj
de reclame. Maar tus£fg
halingstekens. Want 1
behagen is ver te zoelfn2?
BERT Jlee*
Madonna - You can dance
Speciale Dance-mix elpee met o.a.
Holiday. Into the groove en de nieuwe
single Spotlight
Compact Disc 39.95
EJpee (Incl. poster)
of musicassette OC
(Incl. 4 extra tracks)
Neil Diamond Hot august night
deel II.
Na deel I is er nu deel II met
20 schitterende hits als: Heartllght
You don't bring me fowers.
Dubbelalbum 29.95
1CD 39.95 *%JËQt
Musicassette WgWfJ
(dubbele speelduur) 9
Kinderen voor Kinderen. Deel 8.
Met de nieuwste hit 'Moeders wil is
wet'.
Elpee of
musicassette
Op CD slechts 25r
(ook volop verkrijgbaar deel 1 t/m 7
'en CD)
Van de TV reclame! Ministars.
Overbekende hits, gezongen door de
Ministars.
Dubbelelpee van 29.95
nu slechts
Beethoven
DDD opname van alle
'mfónieën in luxe box met
I's. Uitgevoerd door de
Dresdner Pnilharmonie o.l.v.
Herbert Kegel.
5 CD-set
Super single CD's.
Nu slechts
per stuk!
Extra! Lionel Richie
Jubileumverrassing. Sela
EJke 10e koper van deze speciale versie U 2 With or without you
Madonna LP, MC of CD van Sela en (met de extra tracks
ontvangt een exclusieve Serves you right). Luminous times en
picture disc gratis. DDD. Walk to the water).
10 0 J A A
moon. Shamrock Diaries, On the
beach en Chris Rea. Alleen de
laatste CD, Dancing with
strangers kost 39.95
ALTIJD IETS NIEUWS ONDER DE ZON
antwoordnr. 201
3800 VB Amersfoort
Tel.:033-63 52 14
giro 625.000
Vraag inlichtingen
Literatuur
Penguins
Amerikaanse pockets
Franse literatuur
Muziek
Geschiedenis
Politiek
Woordenboeken
Taalkunde
Letterkunde
Voordeelboeken
o.a. Amerikaanse en Engelse
gebonden boeken
Compact discs
Klassieke muziek
Onder één dak:
boeken, tijdschriften
en compact discs
Veel openingsaanbiedingen, o.a.:
Beethoven: Pianoconcert nr. 5
Murray Perahia met het Concertgebouw^
o.l.v. Bernard Haitink
van 46,50 voor Mji
Schubert: Symphonie nr. 8 (Unvollendetjjjj
Wiener Symphoniker o.l.v. Nicolas Harrt) c
van 46,50 voorled
Ben Webster: Gentle Ben /och
van 46,50 voor
De Nederlandse poëzie van de 17e en
in 1000 en enige gedichten. h 1
De Nederlandse poëzie van de 19e en
in 1000 en enige gedichten. [jjj
maa
Bloemlezing verzorgd door Gerrit Komrijk
Als tweedelige set nu 39,90
(tot 5 december, daarna 29,90 per deel)J[J
Openingstijden
maandag
dinsdag
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
Gratis
Iedere klant die onze winkel bezoekt,
krijgt een fraaie kalender*.
13.00- 18.00
9.30-18.00
9.30- 18.00
9.30-21.00
9.30- 18.00
9.30-17.00 ('zolang de voorraad strekt)
