Eindelijk
erkenning
voorde 749
doden van
Oefening
Tijger
FOTO: UPl
De landingsvaartuigen van
Oefening Tijger waren
vrijwel onbeschermd tegen
Duitse onderzeeërs.
rikaanse jongens in een of meer massa
graven ter aarde zijn besteld, weigeren
het Pentagon in Washington en het mi
nisterie van defensie in Londen nog
steeds hardnekkig te onthullen wat er
met de stoffelijke overschotten is ge
beurd. Van Amerikaanse militaire zijde
wordt ontkend «bat zij in Zuid-Devon in
ongemerkte en zorgvuldig verstopte
massagraven liggen. Driehonderd van de
749 slachtoffers zijn nog steeds vermist,
zegt het Pentagon. Sedert het Tijger-dra
ma werden zogezegd geen stoffelijke
overschotten meer geborgen.
Onwaarschijnlijk
Maar in Devon noemt men dit laatste
„hoogst onwaarschijnlijk". Een gepen
sioneerde officier van de Britse marine
die in Dartmouth woont, is van oordeel
dat de meeste doden zeker zijn aange
spoeld, „tenzij zij volledig vernietigd
zijn door de projectielen van de Duitse
onderzeeërs".
De Amerikanen hebben altijd beweerd
dat 99 lijken werden begraven in Cam
bridge; de overige stoffelijke overschot
ten zouden „op verzoek van bloedver-,
wanten" gerepatrieerd zijn. Men weigert
te onthullen wat de militaire autoriteiten
hebben gedaan met zo'n honderd vijftig
r i
lijken van Tijger-slachtoffers „die nooit
werden geïdentificeerd".
Geen enkele Amerikaanse hoge officier
werd voor het Tijger-fiasco voor de
krijgsraad gedaagd. Britse historici ne
men aan dat generaal Eisenhower on
middellijk na het drama opdracht heeft
gegeven de serie blunders die de comple
te mislukking van de landingsoefening
had veroorzaakt zorgvuldig in de doof
pot te stoppen. Niemand mocht het fijne
ervan weten. „Exercise Tiger" werd een
angstvallig bewaard Brits-Amerikaans
staatsgeheim. Eisenhower bracht het in
1952 tot president van de Verenigde Sta
ten. Ook tijdens zijn ambtsperiode werd
geen ruchtbaarheid gegeven aan het Tij
ger-drama. De mislukte landingsoefenin
gen lekten pas uit rond de veertigste ver-(
jaardag van D-Day. Maar de kwestie'
van de berging en het begraven van de
slachtoffers is officieel onopgehelderd ge
bleven.
Getuigen
Enkele Britten echter zeggen getuige te
zijn geweest van de begrafenis van de
slachtoffers. Dorothy Seekings, een bak
kersdochter uit Stoke Fleming die eind
april 1944 net meerderjarig was, meent
te weten dat de stoffelijke overschotten
op diverse plaatsen in betonnen bunkers
werden gelegd. Nadat de ingang vaj
deze massagraven zorgvuldig ware!
dichtgemaakt, werden de bunkers vei
borgen onder een dikke laag aarde, waai
op later gras en struikgewas groeide.
Dorothy vertelt dat zij op uitnodigin,
van een Amerikaanse soldaat die z]
goed kende een dergelijke operati
mocht bijwonen zo'n tien kilometer tej
noorden van Slapton, in de omgevi^
van de weg tussen Darmouth en Blat
kawton. Zij is er haast zeker van, dat d——
gebalsemde stoffelijke resten nooit uj
die bunkers verwijderd zijn, „want da^M-
hadden wij daarvan wel iets gemerkt. Ijfsta
onze streek gebeurt er bijna niets zonden
dat iemand het weet". i i
Het Amerikaanse leger had dit deel vaP~
Zuid-Devon bezet nadat zo'n driedu- hj-
zend burgers door de Britse overheipnb
waren geëvacueerd. Amerikaanse boni
menwerpers en artillerie oefenden er o,|q]<
leegstaande woningen die tot puin we
den geschoten. Dorothy Seekings krei
in 1944 door de Amerikanen op het ha,
gedrukt aan niemand iets te vertellefit
over de geheime begrafenis die zij hajloo
bijgewoond. Dorothy hield ruim veertjeni
jaar haar mond. En toen zij kortgeledi
eindelijk haar verhaal deed aan een vt
slaggever van het Londense dagblad li
dependent, was het bestaan van het ma;
sagraf in de omgeving van Slapton fit
onthuld door Ken Small, een Engelsmapie
uit het noorden, die in 1968 verhuisd t
naar Zuid-Devon. Small, een gewezen^
politieman, is nu 53. Hij vond het >ndei
tijd leuk om strandjutter te spelen. 0jm
de zogeheten Slapton Sands, een kus
strook van wit zand, trof hij dozijnetj^e
Amerikaanse kogels, helmen, geldstuk en
ken en juwelen aan. Vissers verteldeLje:
hem dat niet ver in zee het wrak van eeLs
gezonken Shermantank lag. Small bego^
aan beide zijden van de Atlantisch 0J
Oceaan een campagne om deze tank aa^y
land te krijgen. De regering in Washing s
ton stond het wrak voor 50 dollar aajnte
hem af. Daarna betaalde Small duizerextr
den ponden om de Sherman uit het wLaij
ter te laten halen en op het strand te sliepU
pen. De tank staat daar nu als gedenkti m
ken voor de slachtoffers van Oefeniii g{
Tijger. Ken Small is geleidelijk aan <L
weet gekomen wat tussen 26 en 28 aPLaa5
1944 in Zuid-Devon was gebeurd. yï
Hij sprak erover met plaatselijke bew<
ners, reisde herhaalde keren naar WajJ^
hington en ging in de Verenigde Statel
ook praten met nabestaanden var1!
slachtoffers. „De waarheid achterhale'
werd voor mij een echte obsessie, dj
mij zo'n zestienduizend pond heeft gLJ'
kost", zegt hij. „Toch ben ik er niet L
geslaagd de huichelachtige Amerikaans x
en Britse autoriteiten, die in verban t
met Oefening Tijger talrijke familielede1 w
hebben bedrogen, helemaal te ontmask(ëjn,
ren" enb
Massagrae b
Want de vraag wat er uiteindelijk is gij^
beurd met de lijken van de jonge Amerwa
kaanse soldaten, blijft onbeantwoord,
Werden zij over een periode van vijftig
jaar in alle stilte weggehaald uit Engt,et
land en opnieuw begraven in hun vade,en
land? Dat is de versie die wordt rondgi^
strooid door sommige zegslieden van hi,mj
Pentagon. jn
Maar Ken Small gelooft daar niets vaj
„Een dergelijke operatie zou men nil
ongemerkt kunnen uitvoeren", zegt hi£J-
„Ik heb gepraat met een man die wei
waar de diepe bunker werd gebouwd e£-.
ik geloof hem. Vóór zijn dood verklapf,
hij mij precies waar dit massagraf zid_
bevindt. Ik ben er zeker van, dat hij (fj
waarheid sprak. Ik heb de plaats bezoccu
en denk dat de lijken er nog liggen, niat
ik ben niet van plan iemand te vertelleL
katie openbaar moet worden gemaal,
zullen de nabestaanden van de slachto
fers van Oefening Tijger nooit een ech
graf hebben waarop zij over hun j ongeil
kunnen rouwen". PjQ
Morgen krijgen de 749 slachtoffers da^°'
eindelijk enige erkenning. De gedenjj^
plaat met hun namen wordt onthuld i!
aanwezigheid van politici, hoge officii tt
ren en een indrukwekkende erewach' II
Op de plaat staat te lezen: „Door d
Verenigde Staten van Amerika opgedn
gen aan de 749 manschappen van de 4 X
Infanteriedivisie, de 279e Gevechtsgenj r
en het 70e Tankbataljon van het Amei) A
kaanse leger, die zijn omgekomen tc
hoogte van de kust van Slapton Sandi
Torcross, terwijl zij van 26 tot 28 apwvL
1944 deelnamen aan Exercise Tiger". JVI
Hierna volgen de 749 namen en een vejd
zoek om het offer van hun leven dat ^er
hebben gebracht niet te vergeten. Onde.
aan staat dan nog deze bekentenis
het Amerikaanse leger: „Aangezien d r
veiligheidsmaatregelen die toen vallt
kracht waren geen kennisgeving van d ve
voorval toelieten, is het offer van de^ja
gestorven soldaten nooit volledig erkei^er
geworden". f
ROGER SIMONP()te
1 vc
era
De zomerbloeiers onder de bol- en
knolgewassen hebben het dank zij
de uiterst milde herfst heel lang
volgehouden. Maar ze zijn nu defi
nitief aan het eind van hun Latijn
gekomen. Dat mag ook wel want
ze zijn maanden achtereen druk
doende geweest ons te laten genie
ten van hun mooie vormen en
kleuren. De eerste nachtvorsten ko
men nu snel. Voor het zover is
moeten de zomerbloeiers gerooid
worden. Doe dat uiterst voorzich
tig, elke beschadiging kan proble
men opleveren bij de overwinte
ring.
Het loof van gladiolen wordt vijf tot tien
centimeter boven de knol afgeknipt en
hetzelfde geldt voor dahlia-knollen. Erg
belangrijk is dat de knollen na het rooi
en de kans krijgen om goed winddroog
te worden. Buiten op een beschutte
plaats en als het kan in de zon, te drogen
leggen. Vooral gladiolen stellen hier prijs
op. Zodra de bollen droog zijn kunnen
ze naar de uiteindelijke winterbewaar-
plaats.
Dahlia's kunnen bewaard worden in
plastic zakken waar voldoende ventila-
tiegaten in geknipt zijn. Doe wat turf
molm in de zak. De knollen kunnen ook
heel goed in met turfmolm gevulde kis
tjes worden opgeslagen. Voorwaarde
voor een goede overwintering is dat de
knollen absoluut vorstvrij moeten blij
ven. Een temperatuur tussen de vijf en
tien graden Celsius is uitstekend. Wie
volgend seizoen de verschillende soorten
en kleuren weer wil herkennen doet er
verstandig aan op de kistjes een etiketje
te plakken met soortnaam en kleur.
Gladiolen kunnen op dezelfde manier
als dahlia's worden bewaard. Hun ideale
overwinteringstemperatuur is tien gra
den Celsius. Toch zijn deze bollen moei
lijker door de winter te krijgen dan die
van de dahlia. Ook knolbegonia's kun:
nen in turfmolm bewaard worden bij
eenzelfde temperatuur als dahlia's.
Er zijn meer knolgewassen die met suc
ces kunnen overwinteren. Daarbij de
Abessijnse gladiool, canna, eucomis, de
Kaapse hyacint en de tijgerbloem. Euco
mis en Kaapse hyacint willen dezelfde
koelte als de dahlia, de andere soorten
geven er de voorkeur aan bij vijftien gra
den Celsius te overwinteren.
Bollen
Zijn de zomerbloeiers voor dit seizoen
uitgeput; met de vooijaarsbollen moeten
we nu nodig aan de gang. Die bollen zijn
niet alleen goed voor fleur buiten in het
vroege vooijaar maar kunnen ook heel
goed snijbloemen leveren voor binnens
huis. Wie een stukje van zijn tuin voor
deze snijbloementeelt uit bollen wil in
richten kan daar veel plezier aan bele
ven. Tulpen, narcissen, irissen, anemo
nen en blauwe druifjes zijn heel geschikt
als snijbloem te kweken. De narcissen
zijn er het vroegst bij, ze bloeien al in
maart. Goede rassen voor de snij zijn bij
de narcissen Carlton, Golden harvest.
Magnet en Flower record. Wat later in
de tijd bloeien Cheerfulness en Gerani
um (een trosnarcis). De betere snijtulpen
vinden we bij de vroege bloeiers die half
april klaar zijn. De Triumph-soorten
fi
hebben stevige stelen en zijn lang houdht.
baar op de vaas. rdea
Bij de anemonen is vooral de Anemoni
de Caen geschikt als snijbloem. Dezi
soort moet 's winters een winterdel^
hebben om ze tegen al te felle kou te be
schermen. Zo'n winterdekentje is ook
nodig voor de Hollandse iris die ook als
snijbloem uitstekend voldoet.
Het planten van bollen in bakken neemi
toe maar velen weten nog niet dat er en
leuke resultaten te bereiken zijn doo,
verschillende soorten in verdiepingei
boven elkaar te poten. De bloeiduur vai*8e
de bak wordt daardoor langer en da'
maakt de bak aantrekkelijker. Neem bijel
voorbeeld dubbele vroege tulpen ei
plant die op een diepte van vijftien cent
timeter in de bak. Bedek de bollen mtf
een laagje aarde en plant voordat de balenk
tot aan de rand gevuld is op een diepti
van zes centimeter een ander gewasjlrukt
dat voor de vroege tulpen gaat bloeien
Geschikt daarvoor zijn onder meee Sp
sneeuwroem en krokussen. Het is eer
heerlijk gezicht de tulpen te zien groeieiiangt
in een krokusbed. Het kan allemaal ir
een bloembak op balkon of terras. n vr
LONDEN - Nabij Slapton, een
kleine gemeente in Zuid-Devon
aan de oostkust van Engeland,
vindt morgen een opmerkelijke
plechtigheid plaats. Met goedkeu
ring van de Amerikaanse president
Reagan en de Britse premier That
cher wordt daar een gedenkplaat
onthuld waarop de namen staan
van 749 jonge Amerikaanse mili
tairen die het slachtoffer werden
van de desastreuze landingsoefe
ning Tijger, een van de grootste ge
allieerde debacles uit de Tweede
Wereldoorlog.
„Exercise Tiger" was door het Ameri
kaanse opperbevel in samenwerking met
dë Britten op touw gezet om onervaren
recruten een realistisch voorproefje van
D-Day te geven. De landingsoefening
werd gehouden op 26, 27 en 28 april
1944. Amerikaanse troepen moesten lan
den op de oostkust van Zuidwest-Enge-
land. Maar de militaire hoge pieten, on
der wie opperbevelhebber generaal
Dwight D. Eisenhower, zijn adjunct-ge
neraal Omar Bradley en oppermaar
schalk van de Britse luchtmacht Sir Ar
thur Tedder, hadden deze manoeuvre
ongelooflijk slecht doordacht. Ondanks
hun hoog geroemd strategisch vakman
schap werd de oefening in de kortste ke
ren een verschrikkelijk bloedbad. Som
mige soldaten werden ongewild afge
slacht door hun eigen kameraden. Hon
derden andere Amerikanen verloren het
leven ten gevolge van geweldige flaters,
begaan door de hoogste geallieerde com
mandanten.
Om de „groentjes" realistisch te kunnen
trainen, werd besloten met scherp te
schieten, over de hoofden en vóór de in
vasietroepen. Vrijwel alle hoge officieren
wisten dat dit ging gebeuren maar veel
soldaten dachten dat ze met losse-flod
ders schoten. Vooraf werd instructie ge
geven over zeemijnen. Een demonstra
tiemijn ontplofte, waarbij zesendertig
soldaten om het leven kwamen. Tijdens
de eigenlijke landingsoefening deden
zich talrijke problemen voor met de toe
gekende radiofrequenties, met als gevolg
dat verschillende eenheden niet met el
kaar in verbinding konden treden.
Nadat het vuur geopend was, begon een
van de landingsvaartuigen te schieten op
een andere boot. Met scherp. Zo vielen
er nog meer doden. Jonge soldaten gre
pen paniekerig hun geweer en schoten
terug. Veel van die jongens wisten al
evenmin dat zij echte kogels afvuurden.
En net zoals de Amerikanen afgelopen
zomer hun oorlogsbodems naar de Golf
stuurden zonder doeltreffende middelen
om de Iraanse zeemijnen - waarvan de
aanwezigheid wel degelijk bekend was -
tijdig onschadelijk te kunnen maken, na
men zij in april 1944 geen voorzorgen
om hun troepen en landingsvaartuigen
te beschermen tegen voorbijkomende
Duitse onderzeeërs en torpedoboten.
Generaal Eisenhower en zijn collega's
wisten echter heel goed dat in dit deel
van het Kanaal vrij geregeld werd gepa
trouilleerd door vijandelijke eenheden,
afkomstig van de grote marinebasis van
Cherbourg. Oorspronkelijk lag het wel in
de bedoeling de landingsvaartuigen te la
ten escorteren door een paar schepen
van de Royal Navy. Een van beide oor
logsbodems had echter averij opgelopen.
Hij werd naar Plymouth gestuurd en
niet vervangen.
Verdronken
In de vroege morgen van 28 april kwa
men twee flotieljes Duitse torpedoboten
voorbij. Zij vernietigden prompt drie
Amerikaanse landingsschepen die zich
nog op korte afstand van de Engelse kust
bevonden. Honderden soldaten verdron
ken. Er zouden minder slachtoffers zijn
geweest als de oversten hun manschap
pen hadden geleerd hun reddingsgordel
te dragen zoals dat hoorde. Bijna alle
soldaten droegen deze gordel rond hun
heupen om hun geweer en munitie mak
kelijker te kunnen hanteren. Maar de
reddingsgordels van het Amerikaanse le
ger hoorden onder de oksels te zitten.
Als ze zo werden gedragen, hielden ze de
drenkelingen overeind. Maar werden ze
om de heupen gedragen, dan tilden ze de
slachtoffers voorover, met hun gezicht
in het water. Honderden jongens, die
niet eens gewond waren, verdronken in
deze positie.
Grote tanklandingsvaartuigen, die hun
voordeuren hadden neergelaten, schep
ten na dageraad de lijken bij bosjes uit
het water. Zij werden aan land gebracht
en in vrachtwagens weggevoerd naar
kustplaatsen waar de slachtoffers „tijde
lijk" konden worden begraven.
Ruim veertig jaar lang werden deze 749
slachtoffers van verregaande militaire
onkunde willens en wetens „vergeten".
Hoewel enkele oudere bewoners van
Zuid-Devon de plaats menen te kennen
waar na het fiasco de lijken van de Ame
ZATERDAG. 14 NOVEMBER 1985
'£ekióc Qowvant
