Dollar als waakvlam
flakkert gevaarlijk
Angst beheerst Damrak
7 Beurs uan Amsterdar
ECONOMIE
CcüIAC Somant
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1987 PAGlP(
Sleutelfiguur in VW-
fraude gearresteerd
WIESBADEN Leden van een speciaal
opsporingsteam uit de Bondsrepubliek heb
ben vannacht in Hollywood de Westduitse
deviezenhandelaar Joachim Schmidt gear
resteerd. Hij geldt als de sleutelfiguur in de
deviezenfraude bij het Volkswagenconcern
die de onderneming zeker 480 miljoen mark
heeft gekost. De 38-jarige Schmidt wordt er
van verdacht dat hij in samenwerking met
een aantal medewerkers van de deviezenaf-
deling van Volkswagen op grote schaal met
dollars heeft gespeculeerd, waarbij de gele
den verliezen werden verdoezeld in de ad
ministratie van de autofabrikant. Bij zijn
fraude kon Schmidt bovendien gebruik ma
ken van vertrouwelijke informatie die hij
kreeg van de secretaresse van Karl-Otto
Poehl, de president van de Westduitse Bun
desbank.
Nog meer rentes
omlaag
NEW YORK Vier grote Ame-
rikaanse banken hebben hun ren
te met een kwart procent ver
laagd tot 8,75 procent. Het gaat
om de Citibank, Chase Manhat
tan, Bankers Trust Co. en Morgan
Guaranty Trust. Op Wall Street
gingen de koersen onmiddellijk
omhoog. In de Bondsrepubliek be
sloot de Bundesbank gisteren de
lombardrente de rente waarte
gen de banken geld kunnen lenen
bij de Bundesbank met waardepa
pieren als met een half procent
te verlagen tot 4,5 procent. De dis
contorente werd niet verlaagd.
Dat gebeurde gisteren wel in
Zwitserland en Groot-Brittannië.
Philips Tilburg
verliest 470 banen
TILBU&G Bij de Philips-vestiging
Volt in Tilburg moeten als gevolg
van een ingrijpende reorganisatie
volgend jaar 470 van de 1580 banen
verdwijnen. Ook in de jaren daarna
zal de werkgelegenheid bij Volt ver
der teruglopen. Philips wil daarbij
zoveel mogelijk gebruik maken van
vervroegde uittreding door oudere
medewerkers en herplaatsing van
personeel in en buiten Philips, maar
gedwongen ontslagen worden niet
uitgesloten. Als reden voor de reor
ganisatie geeft Philips op dat de con
currentiepositie van de Tilburgse
vestiging verbeterd dient te worden.
Bij Volt worden voornamelijk onder
delen van televisies gemaakt.
Lagere winst KLM
AMSTELVEEN De KLM heeft in de
maanden juli tot en met september (het
tweede kwartaal van het lopende boekjaar)
een winst behaald van 143 miljoen. In de
zelfde periode van 1986 bedroeg de winst
173,3 miljoen. De halfiaarwinst van de
KLM komt daarmee op 264,9 miljoen tegen
255,5 miljoen in de eerste helft van het vo
rige boekjaar. De winst per aandeel zakte in
het tweede kwartaal van 3,41 tot 2,81.
Over het halfjaar gezien steeg de winst per
aandeel van 5,02 tot 5,21. De directie ont
houdt zich van een uitspraak over de winst
in het hele lopende boekjaar. Zij acht dat
niet mogelijk gezien de „vele onzekere ex
terne factoren".
Hoewel het vervoer in de periode juli tot en
met september met 14 procent steeg en de
produktie met 9 procent, bleef de groei van
de inkomsten daar ver bij achter.
Fleurop ook
naar Sovjetunie
VEENENDAAL Vanaf 1 janu-
ari volgend jaar kunnen via Fleu
rop ook bloemen naar de Sovjetu
nie worden gestuurd. Voorlopig
'hebben zich alleen nog een aantal
bloemisten uit de republiek Est
land als lid aangemeld bij de in
ternationale bloemenverzendorga-
nisatie. Naar verwachting zullen
binnenkort ook bloemisten uit an
dere Sovjet-republieken zich hier
bij aansluiten. De Sovjetunie was,
na de toetreding van China in
1984, het enige grote land ter we
reld waarheen men nog geen
bloemengroeten kon verzenden.
In totaal zijn nu ruim 54.000 bloe
misten uit 134 landen aangesloten
bij Fleurop Interflora.
Ahold vindt
geen derde
keten in VS
ZAANDAM Ahold heeft in
de Verenigde Staten gezocht
naar een interessante derde
keten levensmiddelenwinkels,
maar is daar niet in geslaagd.
Althans niet voor een redelij
ke prijs. Ahold-voorzitter Al-
bert Heijn merkte daarbij gis
teren tijdens een bijeenkomst
met beleggingsanalisten op te
praten over de situatie van
vóór de internationale beurs-
crisis. De inspanningen zullen
er de komende jaren vooral op
worden gericht de ketens die
Ahold in de VS heeft, BI-LO
en Giant Food Stores, uit te
breiden met nieuwe verkoop
punten. Verder verwacht
Ahold verwacht met zijn acti
viteiten buiten de detailhandel
in Nederland in 1990 een om
zet te boeken van 1 miljard
door autonome groei en voort
gaande overnemingen. In die
hoek jjfdroeg de omzet verle
den jaar ƒ412 miljoen.
MARKTEN
KAASMARKT GOUDA (5-11) Aan
voer 11 partijen, handel goed. Prijzen
in gulden per kg voor 1e en extra
kwaliteit 8,80-8,95 en voor zware
kwaliteit 8,90-9,15.
EIERVEILING EIVEBA BV BARNE-
VELD (5-11) - Aanvoer 4.216.500
stuks, stemming vast. Prijzen In gul
den per 100 stuks: eieren van 50-51
gram wit 8,65 en bruin 10,31, 55-56
gram bruin 10,22-10,51, 60-61 gram
wit 11.79-12.18 en bruin 12,40-12,71,
65-66 gram bruin 13,48-14,94.
EIERVEILING BARNEVELD - Aanvoer
597,600 stuks, stemming vlot. Prijzen
in gulden per 100 stuks: eieren van
51-52 gram 9,25-9,80, 56-57 gram
10,30-10,70, 61-62 gram 12,65-12,65,
66-67 gram 13,85-13,75.
EIERMARKT BARNEVELD - Aanvoer
1.700.000 stuks, stemming redelijk.
Prijzen in gulden: eieren van 48-54
gram 10,25-11,00 per 100 stuks.
2,14-2,04 per kg; 57-61 gram 11,90-
13,50 per 100 stuks. 2,09-2,21 per
kg; 64-67 gram 14,40-14,50 per 100
stuks, 2,25-2,16 per kg. Scharrelele
ren 2,75-3,50 per 100 stuks hoger in
prijs. Witte eieren 49 gram 9,25.
VEEMARKT UTRECHT (5-11)
SLACHTRUNDEREN: (gulden per kg
gesl.gew.)
Aanvoer 1006, waarvan 125 stieren.
Stieren 1e kwal. 7,30-7,80, 2e kwal.
6,30-7,30, vaarzen 1e kwal. 7,20-8,00,
2e kwal. 6,50-7,10, koeien 1e kwal.
6,40-7,00, 2e kwal. 5,80-6,35, 3e
kwal. 5,55-5,80, worstkoeien 5,00-
5,50. Handel stieren redelijk, prijzen
iets hoger, koeien rustig, prijzen ge
lijk.
GEBRUIKSRUNDEREN: (gulden per
Stuk)
Aanvoer 180 waarvan 32 graskalve
ren. Melk- en kalfkoeien 1e soort
2000-2450. 2e soort 1800-2000,
melk- en kalfvaarzen 1e soort 1750-
2150, 2e soort 1450-1750, guste
koeien 1e soort 1250-1800, 2e soort
1000-1300, enterstieren 1500-2100,
pinken 1100-1325, graskalveren 900-
1200. Handel koeien redelijk, prijzen
hoger, pinken redelijk, prijzen gelijk,
kalveren redelijk, prijzen gelijk, enter
stieren redelijk en prijzen gelijk.
NUCHTERE KALVEREN: (gulden per
stuk)
Aanvoer roodbont 220. Stierkalf 600-
800, stierkalf extra kwal. 800-900,
vaarskalf 350-600. Aanvoer zwart
bont 443. Stierkalf 350-575, stierkalf
extra kwal. 575-675, vaarskalf 250-
475. Handel roodbont vlot, prijzen
gelijk, zwartbont stroef en prijzen Iets
VARKENS: (gulden per kg lev.gew.)
Aanvoer 546 varkens. Slachtvarkens
2.35-2,50. zeugen 1e kwal. 2,00-2,10,
2e kwal. 1,90-2,00. Handel redelijk,
prijzen iets hoger.
SLACHTSCHAPEN- EN LAMMEREN:
(gulden per kg gesl.gew.)
Aanvoer 2392. Schapen 4,50-6,00,
lammeren (rammen) 7,00-9,00, (ooi
en) 6,00-9,00, (gulden per stuk) scha
pen 100-210, lammeren (rammen)
170-220, (ooien) 140-175. Handel
schapen goed, prijzen prijshoudend,
lammeren goed en prijzen iets hoger.
GEBRUIKSSCHAPEN-, LAMMEREN
EN GEITEN: (gulden per stuk)
Aanvoer gebruiksschapen- en lam
meren 150. Weidelammeren 110-170.
Handel lammeren redelijk en prijzen
gelijk. Aanvoer geiten 7 stuks. Prijzen
bokken en geiten 25-85. Handel gei
ten stil en prijzen gelijk.
Totale aanvoer 4944 stuks.
DEN HAAG De fi
nanciële wereld is in rep
en roer omdat de koers
van de dollar tot onge
kende diepten daalt. Re
cords sneuvelen; het kost
politici als minister Ru-
ding van financiën steeds
meer moeite overtuigend
voor het voetlicht te
brengen dat het allemaal
wel meevalt. De twijfel
groeit. De „waakvlam"
van de wereldeconomie,
zoals sommigen de Ame
rikaanse munt noemen,
flakkert gevaarlijk.
„Een dubbeltje goedkopere
dollar kost ons land een half
miljard gulden", zegt een
woordvoerder van het minis
terie van financiën. Dat komt
doordat veel export-activitei
ten, zoals ons eigen aardgas,
in dollars uitgedrukt worden.
Daalt de dollar in waarde,
dan vloeien er uiteindelijk
minder guldens in de schat
kist. Maar volgens Ruding is
er geen reden voor grote on
gerustheid want de economie
heeft nog zoveel veerkracht
dat dergelijke tegenvallers in
zekere zin te compenseren
zijn. In dat licht passen de re
cente disconto-verlagingen
van Nederland (kwart pro
cent) en West-Duitsland,
Zwitserland en Engeland (elk
een half procent). Die hebben
tot doel bedrijven tot investe
ren te bewegen, want die
kunnen nu goedkoper geld
Effectenmakelaar
pleegt zelfmoord
NEW YORK Een New-
yorkse effectenmakelaar
heeft deze week zelfmoord
gepleegd, omdat hij in gro
te financiële moeilijkheden
was geraakt als gevolg van
de beurskrach. De 44-jarige
man liet zich met een auto
van de zaak, de effectenfir
ma Silverberg Rosenthal
en Co., afzetten bij zijn va
kantiehuis in Litchfield.
Daar schoot hij zichzelf
vervolgens door de borst.
lenen. Lage rentes houden de
exportprijzen concurrerend
en drukken natuurlijk ook de
schulden van de Nederlandse
staat.
Maar zou de dollar plotseling
snel naar beneden duikelen,
wat gezien het koersverloop
van de laatste dagen niet on
mogelijk is, dan is de kans op
problemen veel groter.
Zachte landing
Tot nu toe lukt het Ameri
kaanse en vooral Japanse
banken de koersdalingen nog
enigszins in toom te houden
door de grote hoeveelheden
dollars die ter verkoop
worden aangeboden, te ko
pen. Het is echter niet onmo
gelijk dat de banken deze in
grepen van lieverlee achter
wege laten zodat de dollar
„een zachte landing" kan
maken.
Voor de Sovjetunie, dat in de
VS graan koopt, is de lage
dollar niet ongunstig: het
graan is minder duur. Alles
wqt Amerika exporteert,
daalt in prijs. Maar voor ont
wikkelingslanden, leveran
ciers van grondstoffen die al
tijd in dollars betaald worden
en nooit in de lokale zwakke
valuta, is het slecht. Deze
landen, vaak toch al arm,
zien hun inkomsten dalen.
Voor Europa, en voor Neder
land in het bijzonder, is het
ook nadelig. Immers, ónze
exportprodukten worden
voor Amerikanen duurder.
Waarom daalt de dollar? De
zware crash op de effecten
beurs van Wall Street in
New York (op „Zwarte
Maandag", 19 oktober) heeft
het vertrouwen in de Ameri
kaanse economie, gangmaker
van de wereldeconomie, ge
schaad. En dat vertrouwen
was toch al niet bijster groot,
door het gigantisch hoog op
gelopen tekort van de staat.
Dat tekort was ontstaan
doordat president Reagan de
belastingen fors heeft laten
dalen (tussen de twintig en
circa dertig procent) en de lo
nen heeft laten stijgen in de
hoop daarmee de stagneren
de binnenlandse economie
een oppepper te geven: in
vesteringen zouden toene
men, de export zou groeien.
Maar dat gebeurde niet, al
thans niet in die mate. De VS
is van nature „geen export-
minded" land.
Broekriem
Inmiddels is het tekort ge
groeid tot ongeveer 130 mil
jard dollar. Daarnaast heeft
Verwilderd schreeuwt een effectenhandelaar uit Frankfurt de
laatste beursnoteringen door de telefoon. Gisteren bereikte
de dollar een historisch lage koerswaarde van 1,6910 Duitse
mark.
FOTO: AP
de VS een buitenlandse
schuld die circa 300 miljard
dollar bedraagt.
Het is van wezenlijk belang
dat de VS erin slagen het te
kort van de staat en de (bui
tenlandse) schuld terug te
dringen. Dat zal het vertrou
wen herstellen en de dollar
waakvlam rustiger doen
branden.
Wat moet daarvoor gebeu
ren? De Amerikaanse export
moet stijgen, maar de belas
tingen zullen toch ook om
hoog moeten, de rente om
laag en de lonen mogen niet
teveel stijgen. Bestedingsbe
perking dus en de broekriem
aanhalen. Maar tegelijk zul
len de Europese markten toe
gankelijker moeten zijn voor
de Amerikaanse produkten.
Het rentepeil in Europa zal
laag moeten blijven want dèt
draagt ertoe bij dat de prijzen
niet te snel stijgen. En dat
houdt in dat het stijgen van
lonen uit den boze is, want
dat leidt juist tot prijsstijgin
gen. En dus moeten wij aan
onze kant van de Atlantische
Oceaan de broekriem ook
iets strakker aanhalen.
Op dit moment is het zo dat
de VS een toontje lager moet
zingen en wij een toontje ho
ger. Maar de dalende dollar
koers kan ook een heilloze
kettingreactie tot gevolg heb
ben.
ED FIGEE
Zonne-energie
Geïnteresseerd kijkt deze
kangoeroe toe hoe het
vreemde voertuig zich op
zonne-energie voortbeweegt.
De „Sunraycer" van Ameri
can General Motors, een van
de deelnemers aan de „Inter
national Solar Car Race" in
Australië, is nog zo'n 150 km
van de finish in Adelaide ver
wijderd.
FOTO: AP
Ol
vk
sk
gevekeelec
73.00
78.50
n sprite
11000.0
iro
aaltwts
16.00
17.00
geveke(g1h)
26.00
26.50
303.00
ast.
ad
41.10
41.00
65.50
63.50
20.40
ahrendgrc
65.00
60.00
goudsmit
123.00
118,00
nutrida gb
114.00
en
abn pr
37.80
38.90
77.00
73.00L
114.00
aot
30.00
31.00
grolsch c
62.00
60.50
0241
ale
9.70
9.50
gli holding
84.00
65.00
78.00
454.00
445.00L
hagemeyer
44.50
46.00
285.00
am
ant.vert
290.00H
hes lectin
820
8.50
patthe
82.50
an
atag hold
45.00
hén hok)
104.00
108.00
65.00
audel c
127.00
130.50
hoek
107.00
103.00
135.00
rui
52.80
50.001
hoidoh-hout
315.00
310.00
105.00
m
45.00
45.00
holee
12.00
13.00
120.00-
95.00
95.00
hal b
608.00
610.00
proost br.
28.00
ies
batenb.beh.
50.00
49.00
hal trust
614.00
612.00
rademakers
35.00
rar
96.50
96.50
holland sea
1.95
1.00
ravast
48.50
uill
180.00
181.00B
holl.kloos
300.00
290.00
rwsWic
43.50
begemann
38.50
38.00
hbg
90.00
92.00B
4720
e v
belindoc
402.50
400.20
11.00
13.50
45.00
v
berké
9.30
920
hunter d pr
2.70
2.30
erh
blyd wffl
18.00
16.000
ica hok) c
36.00
36.00
33.00
bobé
10.00-
10.00
•gb
20.00
19.00
59.00
ast
boe* druk
116.00
111.00
ihc caland
16.10
16.50
35.20
boer wink c
41.00
43.00
Industmi)
134.00
133.00
1.02
bos kalis c
520
5.00
ibb-kondor
330.00
330.00
1220.00
e zt
braai bouw
445.00
440.00K
32.60
30.30
73.00
ode
7.10
0NG
195.00
195.00
17.00
4.00
0NG
kiene
1100.00
1100.00
sphinx
31.10
irla
breevasl
3.50
0NG
kbb
74.00
73.00
si bankiers
20.00
breevastc
2.50
0NG
kbbc
68.00
68.00
telegraaf c
221.00
brink mol
0.84
ONG
kbb c.pr. c
67.50
68.00
text twentha
133.00
burg heybr
2900,00
2900.00
koppetpoort
170.00
170.00
tulip comp
29.10
caM
705.00
690.00
krasnapols.
90.00
85.00
twkabéhc
57.00
ede
calvéc
705.00
landrè glin
305.00
300.00
twijnstrac
61.50
3550.00
3400.00L
leidse wol
51.00
48.00
ubbink
238.00
ilar
3550,00
3400.00L
maas beh c
26.10
26.00
109.00S
center pa c
66.00
63.50
37.00
34.00
uni,7 pr
1150.00N
ede
48.50
48.50
465.00
450.00
uniï.7 pre
120.50
205.001
203.00
medicoph. c
40.00
35.50
iM6 pr
112.00
ikel
204.00
203.00
5.20
4.80
unil.4 p?
76.00
chamotte
10,30
11.50
mend gans
2900.00
2900.00
union
28.00
:t
ont
ekk
52.00
49.00
menebac
41.00
40.00
wr.giasnb
139.00
claimindo c
400.00
mhv a'dam
6.60
8.60
mupr
24.00
01
cred lyonn
58.00
55.10
870.00
850,00
v.tramhyp.
700.00K
tnt.
cvg gb c
60.00
59.50
108000.
106000.
28.00
16.50
15.00-
moeara c op
10900.0
10700.0
16.60
149.50
146.00
moeara wb
11500.0
11200.0
20.00
ng
dordtse pr
181.00
181.80
vdmoolem
25.00
25.00
wg
wegenerc
86.50
trus
dorp groep
320.00
315.00
muider bosk
3320
33.00
73.00
e e
118.00
116.00
mullihouse
10.60
10.40
westersuflr
46.00
»slis
h M
945.00
950.00
mijnbouw c
450.00K
435.00S
183.00
30.00
27.80
naetf
225.00H
255.00
196.00
193.00
nagronc
27.00
27.00
woUdcp
102.50
»lan
26.00
25.00
natinv.bnk
448.00
425.00
42.50
gamma hold
45.00
45.00
nbm-bouw
6.30
620
46.00
gamma h pr
5.70
5.40
nedap
206.00
182.00
zeeland
590.00
betWehem
boeing
chevron co*
Chrysler
cfbcorp
consedison
SUSKE EN WISKE DE WOESTE WESPEN
(c) Standaard UltgeveriJ/Wavory Productions
AMSTERDAM Het Damrak
was niet opgewassen tegen de
dalende dollar en tegen de da
lende effectenbeurzen in de
wereld. De verlaging van de
geldmarkttarieven door de
Nederlandsche Bank werd
door de beurs wel op prijs ge
steld. Op rendement wordt
niet meer gelet, noch op een
vaak zeer gunstig geworden
verhouding tussen koers en
winst. De onzekerheid en de
daaruit weer voortkomende
angst overheersen en zijn voor
vele beleggers de drijfveren
om te verkopen. Tegen flink
lagere koersen staan hier na
tuurlijk kopers tegenover,
vaak beleggingsmaatschappij
en, verzekeringsmaatschappij
en en pensioenfondsen, die de
koopjes ook voor prima
aandelen graag in de wacht
slepen.
Als we hier nog aan toevoegen
dat de cijfers over het derde
kwartaal van Philips tegenvie
len en dat de cijfers van Akzo
een nog grotere teleurstelling
De Amsterdamse effectenbeurs bood beleggers gisteren weinig
houvast. Bij de hervatting van de handel lag de aandelensector
er weer triest bij en over een breed front moesten de koersen
opnieuw flink omlaag. Van de internationals sloot Unilever2
beter op 103,50. Koninklijke Olie steeg S3 op 204. KLM, die
in de loop van de middag met lagere halfjaarcijfers kwam, ver
loor 2,40 op 29,50.
opriepen, dan wordt de daling
van het algemene ANP-index-
cijfer wel duidelijk. In de eer
ste vier dagen van de week
zakte het indexcijfer 25,5 punt
tot 208,7. En dat betekent een
daling van 82 punten (28 pro
cent) ten opzichte van 16 okto
ber, de laatste beursdag vóór
Zwarte Maandag. De grootste
klap viel deze week bij de ru
briek scheep- en luchtvaart
(bijna 17 procent) en de klein
ste bij de rubriek banken (4,5
procent).
Wall Street deed het eind vo
rige week en begin deze week
nog heel goed. Het vertrouwen
leek terug te komen, maar
deze conclusie was voorbarig.
Hevige fluctuaties en koersda
lingen op de andere grote
beurzen in de wereld (Tokyo,
Londen, Frankfurt) alsmede
de ongeremde val van de dol
lar joeg alle kooplust weer
weg. Tegenover een dalende
aandelenmarkt stond wel een
stijgende obligatiemarkt. Ook
in de Verenigde Staten vlucht
ten de beleggers (en hieronder
zaten ook buitenlandse beleg
gers) in de veiliger geachte
obligaties.
Centraal stond bij alle overwe
gingen en beslissingen de zak
kende dollar. Ook al kochten
de grote centrale banken in de
wereld met honderden miljoe
nen eigen valuta dollars op,
het vertrouwen in de dollar is
weg.
Tegen deze achtergrond beke
ken valt de verlaging van de
rentetarieveft door de Neder
landsche Bank met 0,25 pro
cent extra op. Het is een be
perkte daling, die vooral psy
chologische waarde heeft. Het
opnemen van geld wordt iets
goedkoper voor het bedrijfs
leven. Voor buitenlanders
wordt het beleggen in guldens
wat minder aantrekkelijk en
dat stimuleert wellicht tot be
legging in dollars.
Philips heeft met zijn cijfers
over het derde kwartaal be
paald geen enthousiasme ge
wekt. De winst steeg welis
waar met zes procent, maar
door een kapitaalsuitbreiding
daalde de winst per aandeel
van 55 cent vorig jaar tot 51
cent dit jaar in het derde
kwartaal. En dat beviel de
beurs helemaal niet. Akzo stel
de de beurs helemaal teleur.
De winst in het derde kwar
taal zakte van ƒ195 miljoen
vorig jaar naar 156 miljoen
dit jaar en de winst per aan
deel van 4,87 naar 3,88.
Hogere renj
bij Rabo
boven 25('
UTRECHT Naast de
bekritiseerde verhoginj
de tarieven gaat de Rat
de rente verhogen voor
den boven de ƒ2500. Da«.
zouden veel rekeninghoj]
een belangrijk deel van
onkosten terugverdienen
De andere banken zijr:t
niet zover, al werken o
aan maatregelen om de
gestegen kosten van het
lingsverkeer te beteugele
Amro-bBank en de AB1
ben nog geen besluit gei
over de manier waarop i
ander moet gebeuren, i
dit jaar schafte de Postba
rentevergoedingen voor
culiere rekeninghoudei
Tegelijkertijd werd echti
loofd dat het betalingsve
kosten in rekening gaan
gen voor een aantal ban
sen en voor het gebrui
meer dan zestig chequöj!™
