Longontstekingen op de
vlucht voor wetenschap
«telej
Kamer geeft
;roen licht
oor politie-
»egroting
Ardanta knoeide
met polissen,
leeftijden
en salarissen
?;e 1
IEUWO
President verbaasd
over situatie bij
Slavenburg's bank
Bouw gevangenissen
start binnenkort
INA ?J
BINNENLAND^
c-
CeidaeSoma/nt
DONDERDAG 5 NOVEMBER 1987 PAGINA 3
'EN HAAG Een meer-
lerheid van de Tweede
mer geeft de ministers
nig!ian van binnenland
zaken en Korthals Al
justitie groen licht
roor de politiebegroting
Die begroting is tot
990 „bevroren" op zo'n
^,5 miljard gulden per
'jittMi
Bonte stoet
Getooid in bontjassen
en bontmutsen hebben
„spijtoptanten" gisteren
het startsein gegeven
voor een nieuwe anti-
bontcampagne. De bon
te stoet eindigde bij het
Historisch Museum
waar de kleding op een
hoop werd gegooid. De
spijtoptanten willen
symbolisch boete doen
voor de jaren dat zij in
bont gekleed gingen en
het dierenleed dat daar
door werd veroorzaakt.
De komende maanden
bezoekt het Anti Bont
Comité meer dan 40
steden.
FOTO: ANP
Krakers slaan
hun slag
AMSTERDAM - Ongeveer
honderd mensen hebben gis
teravond voor de zevende
maal voor enige uren het „be
ruchte" kraakpand Singel 114
in Amsterdam gekraakt. De
krakers hadden bewust deze
avond gekozen: de politie had
de handen vol aan de voetbal
wedstrijd Ajax-HSV en voerde
.bovendien zelf ook actie, in
het Olympisch stadion. Maar
toen de politie een kijkje ging
nemen, waren zij al vertrok
ken. Singel 114 heeft een ge
schiedenis van tien jaar kra
ken, ontruimen en herkraken
achter de rug. Het pand werd
driemaal door
.-ijlen'
Kamer komt begin volgend
nog te spreken over con-
:rete voorstellen om binnen
iet budget 400 miljoen gulden
te maken ten behoeve van
verbindingen en automatise-
^jing, maar het gegeven van de
kan alvast re-
ïjuistjcenen op steun van een meer-
amenlerheid van CDA en VVD.
bleek gisteravond tijdens
zovejjte behandeling in tweede ter
mijn van de politiebegroting
1S °e pn het beleidsplan door de vas-
:eneRe Kamercommissie voor poli-
iezaken. Alleen de PvdA wil
mogelijkheid openhouden
de politie een groter bud-
kennen als blijkt dat
2 maatregelen die nodig zijn
□or de herschikking, de ver
ste politiezorg aantasten,
e regeringspartijen CDA en
VD stemmen er ook mee in
Ti voor de herschikking te
zlJribezuinigen op de nieuwe onge-
/jetujnakkentoeslag (inconveniën-
kernperegeling) van de politie. De
upér-fractiewoordvoerders drongen
n be-^an °P sPoe£hge hervatting
van het overleg met de politie-
~Pr°bonden, maar laten de invul-
dqjng geheel aan de ministers
en iiwerder drong de Tweede Ka-
er op aan dat het kabinet
ssen*trenSere rege,s opstelt voor
Set functioneren van de parti-
liere beveiligingsdiensten.
VVD vroegen hierom
etterln een motie. Het ziet ernaar
taanfiit dat het verzoek van beide
fracties brede steun krijgt. Mi
nister Korthals Altes toonde
Zich bereid aan de wens van
Kamer gehoor te geven.
particuliere veiligheids-
die de laatste jaren in
aantal en omvang sterk zijn
tegenomen, moeten volgens
VVD precies weten
;nFc
il>et
tuli
leCD,
Me^_
ver-!
wel
niet mogen
(ADVERTENTIE)
Alles op het gebied van
WONEN en VRIJE TIJD
's avonds doorlopende
MODESHOWS
Bovag. APK. VVN gekeurd
150 OCCASIONS
De beste demonstrateurs!
iTffiBnovember
Voorwaarden
voor onderzoek
"naar embryo's
DEN HAAG Minister
Brinkman (WVC) meent dat
aan het verrichten van weten
schappelijk onderzoek van
(menselijke) embryo's wettelij-
voorwaarden verbonden
□eten zijn. Dit om ongewen-
ontwikkelingen te voorko
en. Brinkman heeft de
[Tweede Kamer laten weten
hij op korte termijn met
i notitie komt over het hele
la van medisch-ethische
langelegenheden en over de
leleidsvoornemens op dit ter-
Ook komt er een notitie
r kunstmatige bevruchting.
ONDERZOEK SPAART INDIRECT HONDERDEN LEVENS
N VANDAAG C\
IN HET IJ
UTRECHT Hoewel
het al te optimistisch zou
zijn opgetogen te bewe
ren dat de mensheid in
het jaar 2001 gezonder
zal zijn dan nu, kan de
Utrechtse Rijksuniversi
teit wel enige hoop bie
den. Daar boekt men op
dit moment onder meer
grote vooruitgang in de
strijd tegen longontste
king en kanker. Op het
congres „Gezonder in
2001?" komt de universi
teit vandaag met haar
werk naar buiten.
Dr. Harm Snippe legt in
dat kader uit wat zijn on
derzoek naar de „pneu-
mokokken-infecties" be
helst en wat het uitein
delijk kan betekenen:
het einde van de meeste
longontstekingen.
Harm Snippe is een weten
schapper pur sang, wiens le
ven grotendeels in het teken
staat van de pneumokok. Dat
zou een groter publiek nau
welijks interesseren, ware
het niet dat de pneumokok
(die eigenlijk aangesproken
wil worden als „streptococcus
pneumoniae") de bacterie is
die verantwoordelijk is voor
de meeste longontstekingen.
Als hoofddocent aan het mi
crobiologisch laboratorium
van de Utrechtse universiteit,
kent Snippe de pneumokok
door en door en weet hij ook
hoe die bestreden moet
worden.
„De pneumokok is een bacte
rie die vanwege zijn kaspel
slecht bestreden kan worden
door het lichaam. Hij ont
snapt, komt bijvoorbeeld in
de bloedbaan of de longen te
recht en veroorzaakt dan een
ziekte. Wij onderzoeken
daarom of het mogelijk is
mensen immuun te maken,
door te zorgen voor anti-li
chamen of anti-stoffen waar
door de bacterie wel door het
lichaam „opgegeten" wordt",
aldus Snippe.
Dat is niet overbodig, want
de bacterie velt jaarlijks hon
derden mensen. „Duizenden
mensen krijgen per jaar long
ontsteking en als ze nief op
tijd zijn met anti-biotica, wat
bij honderden het geval is,
sterven ze. Bovendien ver
oorzaakt de pneumokok her
senvliesontsteking, ook een
hele nare, gevaarlijk ziekte.
Die is weliswaar nauwelijks
dodelijk, maar richt toch bij
veel kinderen blijvend her
senletsel aan. En dan is er
nog de midden-oorontste
king, een lastige en pijnlijke
kwaal bij kinderen".
Daarnaast is de pneumokok
erg gevaarlijk voor patiënten
die hun milt verloren hebben
(bij een ongeluk of in het ka
der van de behandeling van
kanker) en geen afweer te
gen de bacterie hebben.
Vaccin
De sleutel tot de bestrijding
van de venijnige pneumokok
ligt in haar kapsel; met mate
riaal daarvan kweek je af-
weerlichamen. Al na de eer
ste wereldoorlog werd op
deze manier een vaccin ge
vonden. Het voldeed echter
niet, omdat het lichaam er
niet goed op reageerde. „Ons
onderzoek richt zich dus op
de vraag hoe het vaccin ge
presenteerd moet worden.
We hebben het daarvoor ge
koppeld aan eiwitten en dat
werkt. De jonge muizen die
wij er mee behandeld hebben
zijn immuun geworden".
Volgens Snippe - die bena
drukt dat hij het onderzoek
niet in zijn eentje uitvoert -
is de volgende stap het syn
thetisch vervaardigen van
een vaccin, zodat het in vol
doende hoeveelheid beschik
baar komt en levenslang
werkzaam blijft. Het kan nog
wel tien jaar duren voordat
het zover is, maar dan staat
er ook stralende kroon op het
wetenschappelijke werk van
het Utrechtse laboratorium.
„Ja ja, dit is een heel mooi
studie-onderwerp", zegt
Snippe, niet echt juichend.
Daar is hij te veel weten
schapper en te weinig medi
cus voor. De toepassing van
zijn werk acht hij dan ook ei
genlijk geen geschikt ge
spreksonderwerp; het zijn
anderen die moeten bepalen
hoe de academische kennis
zal worden toegepast.
In elk geval zal het mogelijk
worden „een aantal ziekten
te voorkomen", aldus Snippe.
„Alle mensen bij wie een
milt verwijderd is moeten
natuurlijk immuun gemaakt
worden". Als men inderdaad
een levenslang werkend vac
cin ontwikkelt, kunnen bo
vendien mensen bij de alge
hele inenting (als baby) ook
tegen ontsteking van longen,
hersenvlies en middenoor be
schermd worden. Dat zou
wel eens honderden doden
per jaar kunnen schelen, om
over het aantal zieken nog
maar te zwijgen.
Twee pootjes
Een ander succes voor de
witgejaste mannen en vrou
wen van de afdeling micro
biologie is de ontwikkeling
van het anti-lichaam met de
twee onafhankelijke pootjes.
Dit komt in de natuur niet
voor, maar in Utrecht wel.
„Elk normaal anti-lichaam
heeft twee pootjes, die beide
op hetzelfde reageren", legt
Snippe uit. „Wij hebben - en
dat is uniek - een anti-li
chaam gemaakt dat twee ver
schillende dingen kan her
kennen. Dat is van groot be
lang voor de bestrijding van
kanker. Want met deze tech-
Harm Snippe:
„Als wij geen
fundamenteel
onderzoek
zouden doen,
zouden we ook
nooit op de
huidige
ontwikkelingen
in kunnen
springen".
FOTO: T STICHT
niek kan een anti-lichaam
zowel de tumor als de aange
taste cel opsporen en die ge
richt bestrijden. Daar is een
collega hier heel ver mee. Op
dit moment worden er proe
ven gedaan op een geïsoleer
de tumor en de waarde daar
van is enorm. Zo'n anti-li
chaam kan in het lichaam
exact de tumor localiseren en
vernietigen. Ja, ik verwacht
daar zeker een praktische
toepassing van".
Volgens Snippe blijkt uit de
ontwikkeling van het vaccin
tegen de pneumokok en van
het anti-lichaam met zijn ei
genwijze pootjes, hoe belang
rijk fundamenteel weten
schappelijk onderzoek is, of
er nu een actuele aanleiding
voor is of niet. „Als wij dat
niet zouden doen, zouden we
ook nooit op de huidige ont
wikkelingen in kunnen
springen", aldus Snippe.
STEVO AKKERMAN
(ADVERTENTIE)
Openingstijden: Ma t/m vi
van 13.30-1 7.30 uur en va
19.00-22.30 uur.
Za van 10.00-17.30 uur e
van 19.00-22.30 uur.
ZO van 10.00-18.00 uur.
Entreeprijzen: Volwass. 17
Kinderen 1.12 jren 65+/ 3.5
Gezinskrt (2 volw. en 2 kim
tot 12 jr) 17.50
Voorstel RSV-
enquetecommisssie
te ontbinden
DEN HAAG De parlemen
taire enquêtecommissie RSV
heeft in besloten vergadering
een brief opgesteld aan de ka
mervoorzitter waarin zij voor
stelt tot ontbinding van de
commissie over te gaan. In het
enquêteverslag, dat handelt
over Werkwijze en procedu
res, wordt gesignaleérd dat de
enquêtecommissie in tegenstel
ling tot alle andere vaste ka
mercommissies blijft voortbe
staan totdat de Kamer haar
heeft ontbonden. De overige
vaste kamercommissies
worden iedere zittingsjaar op
nieuw samengesteld.
Staatssecretaris houdt moed in paspoorten-zaak
DEN HAAG Staatssecretaris Van der Lin
den (buitenlandse zaken) zegt in antwoord op
vragen van het PvdA-kamerlid De Visser nog
steeds geen problemen te zien om het ni
fraudebestendige paspoort per 1 januari
wat er precies van hen verwacht wordt, zijn
volgens Van der Linden overdreven. Een ter
mijn van een maand is voldoende om alle be
trokkenen waar ook in te lichten, schrijft
hij. Elke fotograaf kan bij het ministerie
kunnen voeren. De veelbesproken moeilijkhe- aanvraag „tot erkenning als pasfotograaf" krij-
den die De Visser ziet aankomen, zoals langs de gen.
grens omdat gemeenten noch douaniers weten
DEN HAAG Het gerechtshof in Den Haag is begon
nen met de behandeling van het hoger beroep in de
zaak tegen de ex-voorzitter van de raad van bestuur
van Slavenburg's bank.
De 71-jarige mr. P.S., die wordt beschuldigd van het feitelijk lei
ding geven aan de zwart-geldpraktijken bij de bank, werd in
april vorig jaar na een eis van een jaar door de rechtbank in
Rotterdam vrijgesproken. Mr. P.S. is de enige van de vier hoofd
verdachten in de Slavenburg-affaire die nu nog terecht staat.
Bij de controle op de naleving van het zwart-geldverbod ver
trouwde „Mr. P." blindelings op zijn broer Ruud en V. „Ten on
rechte", zo constateerde de president van het hof mr. M. Hei-
kens, „want er gebeurde niets. Wat er gebeurd is heeft u niet
bereikt. U had er voor te zorgen dat de moraliteit van uw bank
in orde was". De president kenschetste de organisatie van de
bank als „een losse federatie van kantoren", waarbij de discipli
ne ver was te zoeken. Mr. Heikens verbaasde zich er bovendien
over dat een druk bezet man als mr. P.S. zich niet liet assisteren
door een goed opgeleide staf.
Het Slavenburg-proces wordt maandag voortgezet met het re
quisitoir. Naar verwachting zal het gerechtshof op 2 december
uitspraak doen.
DE KNOLLEN
hï)N man heeft een
wr2e
OWVAM KOCHT l£ GEN SlKAAft .WAAft Her Vuux
uit V/1&. cp*JNccLBezT! MTjSQMiMI&rQ
Eis: celstraffen voor bemiddeling
adoptie volwassenen
BREDA Officier van justitie mr. W. Koops heeft gisteren
voor de Bredase rechtbank gevangenisstraffen geëist van res
pectievelijk drie en anderhalf jaar tegen de Rotterdammers A.
de V. (53) en J.K (29). Zij hebben ten minste 79 Filipijnse vol
wassenen tegen betaling door Nederlandse mannen als kind la
ten erkennen, aldus de officier van justitie. Volgens hem hebben
beide verdachten daarmee ongeveer 250.000 gulden verdiend.
De verdachten maakten de Filipijnen met valse documenten
minderjarig. Sociaal zwakke mannen (alcoholisten, drugsvep-
slaafden en anderen) verklaarden zich bereid om tegen betaling
een valse opgave van erkenning te doen. De Filipijnen kregen
daarmee de Nederlandse nationaliteit.
i krant ontvangen 7 Bel tussen 18.00 e
It nog dezelfde avond nabezorgd.
JUSTITIE NA AANHOUDINGEN:
BREDA - De top van de begrafenisonderneming Ar
danta heeft tien jaar lang, van 1976 tot 1986, fraude ge
pleegd. Er is geknoeid met premies van uitvaartverze
keringen en de belastingen en de bedrijfsvereniging
zijn opgelicht. Hiermee is een bedrag gemoeid van ten
minste vijf miljoen gulden.
De twee topfiguren van Ardanta, M. van S. (45) uit het Westbra
bantse Rijsbergen en G.N. (51) uit Haaksbergen in Twente, zijn
aangehouden. Gisteren zijn zij voorgeleid aan de rechter-com-
missaris. Daarnaast zijn nog twee Ardanta-medewerkers als
mede-verdachten gearresteerd.
Volgens de Bredase fraude-officier van justitie, mevrouw mr. A.
Franken, de fiscus, de bedrijfsvereniging, Ardanta Uitvaartver
zorging BV zelf en het verzekeringsconcern Amev benadeeld.
De opbrengst van de fraude is vermoedelijk in de zakken van de
nu gearresteerde leidinggevende personen verdwenen. Mr.
Franken sluit niet uit dat binnenkort nog een vijfde verdachte
wordt aangehouden. Het leidende tweetal deelt nog steeds de la
kens uit bij Ardanta, dat onlangs overigens in 'Arcada' werd om
gedoopt. 1
De gearresteerde mede-verdachten hebben inmiddels bekend
dat zij onjuiste gegevens in de boekhouding hebben vermeld.
Dat gebeurde, verklaren zij, in opdracht van hun beide bazen.
Hoofdverdachte N. erkent alleen dat hij voor 6 ton aan verzeke
ringspremies van cliënten „onder zich genomen heeft", maar
ontkent dat het hier om fraude gaat.
Invallen
Met de vier aanhoudingen is een voorlopig hoogtepunt bereikt
in het grootscheepse onderzoek naar fraude bij Ardanta, dat al
meer dan negen maanden duurt. Op 27 januari deed de politie
invallen bij 16 privé- en kantooradressen van Ardanta. Het
doorvlooien van de massa's paperassen die daarbij in beslag wer
den genomen, heeft voor Franken nu voldoende bewijs opgele
verd om tot vervolging over te gaan.
De zaak kwam aan het rollen toen in juni vorig jaar een broer
van hoofdverdachte G.N., die bij verzekeringsconcern Amev
werkte en die volgens Franken als 'spil' van de fraude fungeer
de, overleed. Daarna doken bij Amev uitvaartpolissen op die
niet klopten. Amev deed daarop aangifte.
De manier waarop de Ardanta-top met uitvaartpremies zou heb
ben geknoeid, was in de periode tot en met 1981 anders dan in
de latere jaren. In dat jaar stootte Ardanta zijn verzekeringspoot
af aan Amev en werd zelf uitsluitend uitvaartverzorger. In de
periode daarvoor werden oudere Westbrabanders die het verze-
keringsbedrag in een keer op tafel moesten leggen (koopsompo
lissen), in de boeken als houders van premie-polissen genoteerd,
aldus mr. Franken. Om de premie laag te houden, werden die
verzekerden op papier ook nog 40 jaar jonger gemaakt. Het ver
schil in betaalde en geboekte premie verdween in eigen zak. Na
de overname van het verzekeringsbestand door Amev, zorgde
de broer van N. ervoor dat bij Amev niets aan het licht kwam.
Overleed zo'n cliënt, dan werd het in de boeken ontbrekende-
bedrag aangezuiverd. Alleen al met deze fraude zou 6 a 7 ton
gemoeid zijn.
BVtjes
Vanaf 1982 pakten de verdachten het volgens Franken iets an
ders aan. Nu werden nieuwe verzekeringsklanten geworven via',
eigen BV'tjes zoals het 'Assurantiekantoor Princenhage' van
verdachte M. van S. in Rijsbergen. Om het geld voor de latere
begrafenissen onder te brengen, werd een 'Stichting Funda' in-
het leven geroepen. Een deel van de geïnde koopsommen werd
daar echter helemaal niet geboekt en andere slechts gedeeltelijk. I
In deze categorie zijn volgens de officier nog lang niet alle zaken
achterhaald. Daarnaast is er, aldus mr. Franken, gerommeld met
belasting- en premiebetaling over de lonen van losse oproep
krachten die de kisten dragen. Deze fraude is volgens Franken
goed voor tweederde van het totale bedrag, de verzekeringsfrau-
de 1
r eenderde.
DEN HAAG Binnen enkele weken gaan de eerste
palen de grond in voor de bouw van nieuwe gevange
nissen in Hoogeveen, Sittard en Rotterdam. In Leeu-
warden is de nieuwbouw voor een grotere strafinrich-I
ting al in volle gang. Het karwei dat voorziet in 1000
nieuwe cellen moet voor 1990 worden voltooid.
„Het is planttijd binnen het gevangeniswezen", zei staatssecreta-.'
ris Korte-Van Hemel van justitie gisteren in de Tweede Kamer.;
„Bollen zet men in de herfst om iri het vooijaar tevreden en*
lang te kunnen genieten van de bloemen". Met die woorden wil-'
de de bewindsvrouwe de Kamer uitzicht bieden op een situatie'
waarbij er onder meer voldoende celruimte zal zijn in huizen
van bewaring om verdachten vast te houden voor justitieel on
derzoek. Dan zullen de cellen op de politiebureaus weer normaal;
beschikbaar zijn voor verhoor van verdachten en verder onder
zoek. Thans worden daar ook verdachten van zware delicten-
vastgehouden. Bij gebrek aan ruimte in huizen van bewaring!
worden dergelijke verdachten soms noodgedwonmgen weer op
vrije voeten gesteld, terwijl duidelijk is dat verder onderzoek tot
een veroordeling zou kunnen leiden.
(ADVERTENTIE)
.„.moFestwal
Vooruitgang
in onderzoek
naar aids
UTRECHT - In het Neder
lands onderzoek naar het af-;
remmen van het dodelijke
aids-virus is vooruitgang ge
boekt: Onderzoekers van het
Centraal Laboratorium van de
Bloedtransfusiedienst en van.
het Nederlands Kankerinsti-;
tuut hebben twee stoffen geï
dentificeerd die in staat blij
ken de groei van het aids-vi-
rus in gekweekte cellen te
Deze stoffen,
gens niet zeker is of ze op pa
tiënten kunnen worden toege
past, zijn ook in staat de infec*
tiviteit van het virus te ver
minderen, zo hebben CLB en
NKI donderdag bekend ge
maakt.
De onderzoekers hebben kans
gezien om met de stoffen zoda
nige veranderingen teweeg të
brengen dat het virus een fac
tor 100 minder infectueus
wordt. De stoffen onderdruk
ken ook de fusie van geïnfec
teerde cellen met met-geïnfee-v'
teerde cellen. Deze fusie leidt
volgens sommige onderzoekers
tot aantasting van het im
muunsysteem en uiteindelijk
tot de ziekte.
