Basisinkomen wint langzaam terrein
Kostenopgaaf
van bouwplannen
vaak „aangepast"
Opvolging Deng nc
steeds niet geregel*
Deetman blij met
inzet leraren
Ceidae Commit
VEEL STEUN
VOOR VOÜTE
WERKPLAATS" START MET BREDE STEUN
VO
Baan
negentig
kansarm
jongerer
BINNENLAND/BUITENLAND
VRIJDAG 30 OKTOBER 1987 PAGIS
Onderwijs voor
volwassenen
in de knel
DEN HAAG De Raad voor
de Volwasseneneducatie heeft
ernstige kritiek op de plannen
van minister Deetman voor de
volwasseneneducatie.
Deetman wil dat de scholen
voor volwassenen ook cursussen
gaan verzorgen die aansluiting
geven op het beroepsonderwijs.
De Raad voor de Volwassenen
educatie maakt er echter be
zwaar tégen dat de minister het
bestaande onderwijs voor vol
wassenen voor de kosten laat
opdraaien.
Toiletten
op proef
Tevreden en opgelucht
komt de Amsterdamse
wethouder voor het be
heer van openbare ruim
te R.P. ten Have uit het
nieuwe openbare toilet
naar buiten. Hem viel
gisteren de eer te beurt
als eerste gebruik te ma
ken van een van de twee
zelfreinigende openbare
toiletten die op het Dam
rak zijn geïnstalleerd.
Tijdens een proefperiode
van drie maanden zal de
gemeente kijken naar de
mate en wijze waarop
het publiek gebruik
maakt van deze twee
„openbare ruimten".
FOTO: ANP
AMSTERDAM De meeste Nederlan
ders zijn het er mee eens dat de Am
sterdamse kinderarts prof. Voüte onge
neeslijk zieke kinderen op hun verzoek
een euthanasie-poeder meegeeft. Vol
gens een Nipo-enquete keurt 69 procent
van de bevolking zijn handelwijze goed
en twaalf procent niet. Negentien pro
cent twijfelt. Daarbij is er geen verschil
tussen mannen en vrouwen. Opvallend
is dat bij mensen tussen 35 en 44 jaar,
doorgaans nog net in of net uit de jonge
kinderen, de grootste steun aan Voüte
geven (75%). Gekeken naar politieke
voorkeur liggen de verhoudingen als
volgt: CDA 51% voor-21% tegen, VVD
79-2, PvdA 78-5, D66 82-3, Klein links
86-0, Klein rechts 3-94.
Pleidooi voor betere
aanpak grote fraude
AMSTERDAM Het zou een goede
zaak zijn als politie en justitie zich be
raden over een intensievere gezamen
lijke bestrijding van de grote fraude.
De huidige fraudebestrijding heeft veel
aandacht voor de kleine fraude en rela
tief weinig voor de grote. Deze opvat
ting verkondigde de Amsterdamse
hoofdcommissaris Nordholt gisteren bij
de presentatie van het boek „De papie
ren onderneming. Fraude met rechts
personen", een handboek voor fraude
bestrijding. In plaats van veel geld uit
te trekken voor de bijzondere controle
door sociale rechercheurs kan volgens
de hoofdcommissaris een betere aanpak
van de grote fraude miljoenen guldens
opleveren.
Te weinig bane
voor Molukker
DEN HAAG De regering fa
gens de Tweede Kamer m
scheppen van werkgelegenhei
Zuid-Molukkers. CDA, V\
PvdA verweten het kabinet
in een debat met minister va
van Binnenlandse Zaken dat 1
rig jaar toegezegde 1000-bam
voor Molukkers nog nauweli
de verf is gekomen. De Kani
dat daar meer vaart achter wo
zet. Het debat moest word
schorst omdat Van Dijk als ccm
rend bewindsman voor het 1
hedenbeleid niet kon zeggen 1
Zuidmolukkers inmiddels aa
baan bij het rijk en in de col]
sector zijn geholpen.
li
(Van onze sociaal-
economische redactie)
AMSTERDAM Na
tuurlijk zou een basisin
komen voor iedereen van
ongeveer 1400 gulden
netto per maand gere
kend naar het huidige
prijspeil mooi zijn.
Voor jong en oud, man en
vrouw, alleen wonend en
samenwonend, rijk en
arm, Nederlander en bui
tenlander, met baan en
zonder baan, het maakt
geen enkel verschil. Maar
of het realistisch, haal
baar en vooral ook be
taalbaar is, is onder de
huidige omstandigheden
hoogst twijfelachtig.
zijn, toch is het niet terecht er
dan ook maar het zwijgen toe
te doen, zeggen veertien link
se en rechtse, politieke en.
non-politieke organisaties, on
der meer verwant met FNV,
CNV, PvdA en PPR. Sinds
gisteren beschikken zij over
een eigen denk-tank, de in
Amsterdam gevestigde Stich
ting Werkplaats Basisinko
men.
Ze verwijzen naar een vorig
jaar verschenen rapport van
de- Wetenschappelijke Raad
voor het Regeringsbeleid
waarin het basisinkomen
„voor het eerst op hoog ni
veau" niet op voorhand afge
wezen werd. Dat het basisin
komen, dat eigenlijk in zekere
zin al bestaat, de staat extra
geld zal kosten, is evident. Af
hankelijk van de vorm waar
in het gegoten wordt, gaat het
om bedragen tussen de 80 en
200 miljard, waar overigens
besparingen tegenover staan
omdat bijvoorbeeld de bij
stand geheel komt te verval
len en geldverslindende rege
lingen als studiefinanciering
en huursubsidie aanzienlijk
goedkoper worden.
De WRR vond het onjuist het
basisinkomen op grond van
pure financiële overwegingen
meteen van tafel te vegen. Er
bestaan immers al tal van uit
eenlopende (soms aanvullen
de) inkomensregelingen voor
mensen die geen werk heb
ben of die te weinig verdie
nen. Waarom dan niet geke
ken naar de mogelijkheid die
regelingen te bundelen tot
één algemene basisregel? De
raad, die op een bedrag van
circa 700 gulden uitkwam, ad
viseerde een en ander grondig
eens „door te laten rekenen".
Daar is het echter nog steeds
niet gekomen; hier wil de
werkplaats verandering in
brengen.
„Onzindelijk"
Bij het bepalen van het be
drag van 1400 gulden is men
ervan uitgegaan dat iemand,
die alleen maar over dat ba
sisinkomen kan beschikken,
„een volwaardig bestaan"
moet kunnen leiden. Daaron
der wordt niet alleen het hui
dige sociaal minimum voor
kleding, voeding en huisves
ting verstaan, maar ook een
maatschappelijk minimum
met ruimte voor openbaar
vervoer, een bioscoopkaartje,
de telefoon, kortom voor soci
aal verkeer. De gedachte die
er achter schuil gaat is dat
volledige werkgelegenheid
toch niet te realiseren blijkt.
„En als je dan doorgaat met
het prediken van het arbeids
ethos wie niet werkt, zal ook
niet eten, ben je onzindelijk
en onzedelijk bezig", zei dr.
Sicco Mansholt (79), onver
woestbaar PvdA-coryfee en
groot animator van het basis
inkomen, gisteren op een
persconferentie van de eerder
die dag officieel opgerichte
werkplaats. „Want", vervolg
de hij met stemverheffing,
„de huidige maatschappij, die
dat ethos nog steeds aanhangt,
kan het niet eens waarmaken
dat er voor iedereen werk is".
Anders gezegd: werken mag
niet langer een heilig moeten
zijn maar „moet mógen".
„Mafkezen"
De gedachte van een basisin
komen, aanvankelijk links-in
tellectueel speelgoed van
„mafkezen en hemelbestor
mers", won de laatste jaren
stilletjes aan toch wat meer
terrein. Weliswaar eerst nog
voornamelijk in linkse krin
gen. Maar sinds de PvdA een
aparte werkgroep oprichtte
om over het basisinkomen na
vereniging ermee
stoeien, FNV- en CNV-bon-
den er meer in begonnen te
zien en zelfs de CDA-jonge
ren, ontstond er een voedings
bodem voor het plan menin
gen en opvattingen te bunde
len en „iets te gaan onderne
men". Dat „iets" werd de
eerder genoemde Werkplaats
Basisinkomen waarbij zich
veertien organisaties met in
totaal circa 150.000 leden aan
sloten, die elk een vertegen
woordiging in het stichtings
bestuur hebben.
Elke instelling betaalt twee
honderd gulden donatie per
jaar en daarnaast nog eens
de Voedingsbond FNV, maar
ook Mensen Zonder Werk,
landelijke Bond van Gehandi
capten en de Sociaal Juridi
sche Afstudeerrichting van de
Erasmusuniversiteit.
De werkplaats, bijgestaan
door een „zware" Raad van
Advies, heeft een werkplan
opgesteld met als voornaam
ste doel het „opstoken van
een smeulend vuurtje". Na
anderhalf jaar moet naar de
mening van de werkplaats
vast te stellen zijn of deze
aanpak een levensvatbare en
richtinggevende bijdrage aan
de discussie over het basisin
komen zal opleveren. De
Raad van Advies, waarin
mensen als oud-minister Trip
(PPR) van Wetenschapsbe
leid, dr. Mansholt, Karin
Adelmund (federatiebestuur
FNV) en het PvdA-kamerlid
Pronk zitting hebben, zal de
werkplaats gevraagd en onge
vraagd vrijblijvende adviezen
en ideeën aanreiken.
ED FIGEE
EINDHOVEN Ne
moeilijk plaatsbare joi
hebben door intensieve
leiding een vaste baan
gen. Dit is het resulta
een werkgelegenheidsj
in een achterstandsgeb
Helmond. Het project
deel uit van het landel
leid in zogenoemde pro
cumulatie gebieden
oftewel: stadswijken m
scholing, slechte huisv
en veel werkloosheid
mond ontving een
gulden om extra aand;
kunnen geven aan de l
ding van de werkloo
Ons land telt ongeve
van dergelijke achten
wijken. Er wonen vee
derheidsgroepen. Er 2
wijken in 16 gemeent
gelden ontvangen in h
der van het pcg-beleid
DEN HAAG Veertig
tot vijftig keer per jaar,
zeg maar elke week,
wendt hoofdingenieur-di
recteur drs. J. Post (55)
zich tot zijn chefs op het
ministerie van volkshuis
vesting met hetzelfde pro
bleem: er is een mooi
bouwplan bij hem inge
diend, maar strikt volgens
de regels bezien kan het
eigenlijk niet worden uit
gevoerd. Toch maar doen,
luidt dan het devies.
Aldus gisteren voor de parle
mentaire enquêtecommissie
het relaas van de hoogste amb
tenaar van Volkshuisvesting
in Zuid-Holland, de man die
vorig jaar met zijn „nota-Post"
aanleiding werd voor het in
stellen van het diepgravend
onderzoek door de Tweede
Kamer naar de dagelijkse
praktijk met bouwsubsidies
voor premiehuurwoningen.
In die nota beschreef Post het
ABP-bouwplan Heydnahof in
Rotterdam, waarvoor het pen
sioenfonds volgens hem hoge
re kosten had opgegeven dan
reëel was. Post wilde nu wel
eens weten welke beleidslijn
hij moest volgen. Directeur-ge
neraal Koopman, die volgende
week voor de commissie ver
schijnt, gaf Post het verlossen
de antwoord: kostenopgaven
van beleggers worden niet ge
controleerd, dat kost allemaal
Den Duik: „Ik vond dat vreemd, maar als een hogere binnen de
dienst iets beveelt, wat doe je dan als ambtenaar...".
Drs. J. Post: „ABP-directeur Masson had mij telefonisch op pitti
ge toon gevraagd waarmee ik me eigenlijk bemoeide".
te veel tijd en mankracht.
Overigens was Post enkele
maanden daarvoor al door zijn
directe meerdere, wijlen de
ambtenaar Van Kesteren, erop
gewezen dat controle van be
leggersplannen niet tot de cul
tuur van het ministerie be
hoorde. „ABP-directeur Mas
son had mij telefonisch op pit
tige toon gevraagd waarmee ik
me eigenlijk bemoeide. Even
later werd ik door Van Keste
ren gebeld, die het wat vrien
delijker stelde", aldus Post.
Posts nota inzake Heydnahof
was ingegeven door cie erva
ringen van zijn collega A. den
Duik, hoofd van de afdeling
nieuwbouw van de provinciale
directie van de volkshuisves
ting Zuid-Holland, zo bleek tij
dens het verhoor van Den
Duik gisteren. Deze ambtenaar
nam de plannen van de Heyd
nahof onder de loep en kwam
tot de verbijsterende conclusie
dat voor een betrekkelijk een
voudige woning liefst 175.000
gulden op tafel moet komen.
Den Duik .schrikt zich ka
pot", stapt naar plaatsvervan
gend HID Van Dijken en zegt
„dit is te gek om los te lopen
Die houdt hem voor „we mo
gen niet controleren", maar
Den Duik vindt dat lagere
ambtenaren toch een eigen
verantwoordelijkheid hadden.
Hij berekent tenslotte dat de
woningen op z'n minst 20.000
gulden te duur zijn en legt dat
neer in een nota die richting
Rotterdam gaat en tevens naar
het ABP „opdat die later nooit
konden zeggen dat ze het niet
wisten".
Enige tijd later, na overleg
met ABP, kreeg Den Duik te
horen dat „Zoetermeer" (waar
de poot volkshuisvesting van
het ministerie zit) de opdracht
had gegeven het bouwplan
toch door te sturen. „Ik vond
dat vreemd, maar als een ho
gere binnen de dienst iets be
veelt, wat doe je dan als amb
tenaar...", zo hield hij de com
missie voor.
SUSKE EN WISKE DE WOESTE WESPEN
(c) Sundaard UltgOTwrlj/Wavwy Production*
TILBURG - „De uitkomsten van het onderzoek naar
de taakbelasting van leraren getuigen van een grote
inzet", zo heeft minister Deetman gisteren verklaard.
„Die mag men ook verwachten bij werknemers in de
dienstverlenende sector met een hbo- of een wo-oplei-
dingsniveau", aldus de minister. Deetman was in Til
burg ter gelegenheid van congres „Leraar tot (w)elke
prijs?", dat op de universiteit aldaar werd gehouden.
Het onderzoeksbureau IVA had in het rapport over de taakbe
lasting aangetoond dat veel leraren zich afgeknapt voelen en dat
de daadwerkelijke tijd die wordt besteed aan lesgeven slechts 30
procent van de totale werktijd bedraagt. De gemiddelde docent
werkt per week tien procent over en in een deeltijdaanstelling
zelfs aanmerkelijk meer.
D^re knelpunten zijn volgens Deetman niet zozeer het gevolg
van tekortschietende arbeidsvoorwaarden, „maar liggen eerder
op het terrein van efficiënte tijdsbesteding en van schoolorgani
satie". Volgens Deetman is er eenvoudigweg geen geld voor for
matie-uitbreiding of salarisverbetering.
Eerder was Deetman door studenten met eieren bekogeld, na af
loop van zijn bezoek aan de universiteit werd hij via een zij
ingang afgevoerd.
VERTREK „GROOT LEIDER"
NIET ZEKER
PEKING Nu Deng Xia
oping te kennen heeft ge
geven dat hij wenst te
vertrekken uit de dage
lijkse commissie van het
Politburo van de Chinese
Communistische Partij, is
een enorme strijd om het
leiderschap losgebrand.
Liao Bokang, partijsecretaris
van de provincie Chungking
en afgevaardigde op het der
tiende Partij Congres, dat op
het ogenblik in Peking wordt
gehouden, li°t op een perscon
ferentie weten dat de kwestie
van de opvolging nog niet is
geregeld. Hij zei en gaf
daarmee even een vluchtige
blik achter de schermen van
de kandidaatslobby dat
„aan beide kanten moeite
wordt gedaan, door kameraad
Deng en door de afgevaardig
den, om te overtuigen en over
tuigd te worden".
De vier provinciale leiders op
de persconferentie werden
door een Amerikaanse journa
list gevraagd hoe zij tegenover
Dengs voorgenomen vertrek
stonden en hoe zij zouden
stemmen. Zhao Baojiang, bur
gemeester van de industriestad
Wuhan, verklaarde zelf er
nogal moeite mee te hebben
om Deng te laten vertrekken.
Maar hij voegde daar aan toe
dat Deng „een heel belangrij
ke reden" had aangevoerd
voor ziin vertrek. Verder wil
de hij hierover niet uitweiden
en zei dat hij nog aan het
overwegen was welke positie
hij zou innemen.
De stemming over de samen
stelling het Centraal Comité
zal op de laatste dag van het
congres, aanstaande zondag,
plaatsvinden. De commissie
zal dan tevens het nieuwe Po
litburo en andere leidende
personen kiezen. Afgelopen
dinsdag werd aangekondigd
dat de verkiezingen voor het
eerst door middel van een ge
heime stemming zouden ge
schieden en dat er ook iets
meer kandidaten dan beschik
bare plaatsen zouden zijn.
Verjonging
Deng, die deze zomer 83 jaar is
geworden, heeft tegenover
buitenlandse bezoekers her
haaldelijk de wens te kennen
gegeven zijn plaats in het vijf
leden tellende beleidsbepalen
de Permanente Comité van
het Politburo en zijn voorzit
terschap van de Centrale Ad
viescommissie, een invloedrij
ke groep van oud-leiders, op te
geven. Er werd al geruime tijd
voorspeld dat hij aan het eind
van het congres zijn functie
zou neerleggen. Aangenomen
^>5
Deng Xiaoping
wordt dat hij wel het voorzit
terschap van de Centrale Mili
taire Commissie zal behouden.
Al vanaf het begin van het
Partij Congres, afgelopen zon
dag, kwam naar voren dat de
verjonging van de partijleiding
een minder prominent aan
dachtspunt was dan het daar
voor altijd geweest was. Ook
werd meteen duidelijk dat
Deng inmiddels al de titel van
een „groot leider" heeft ver
worven; een toevoeging die
hem in het rijtje van belangrij
ke personen direct achter Mao
Zedong schaart.
In de inleiding tot het ope
ningsverslag schreef Zhao Ziy-
ang, de waarnemende secreta
ris-generaal, dat Deng „een
belangrijke bijdrage had gele
verd aan de formulering en de
ontwikkeling van de huidige
politiek". Dit werd toegeschre
ven aan „zijn onverschrokken
heid in het ontwikkelen van
de marxistische theorie, zijn
realistische benadering, zijn
onschatbare ervaring, zijn
vooruitziende blik en scherp
zinnigheid". De dag daarna
verscheen een foto van hem
en een aantal andere bejaarde
leiders in de officiële krant
„People's Daily".
Daaruit kan afgeleid worden
dat het nog helemaal niet ze
ker is of Deng inderdaad ver
trekt. Het zou kunnen dat
Deng zelf besluit zijn positie in
het Politburo aan te houden,
uit bezorgdheid dat zijn beleid
van politieke herstructurering
zal stranden. Het is ook moge
lijk dat de andere bejaarde lei
ders niet bereid zijn Dengs
voorbeeld te volgen en hem
eveneens proberen over te ha
len om te blijven zitten. Een
derde mogelijkheid is dat de
jongere leiders zijn vertrek
niet zullen toestaan, omdat ze
bang zijn aan gezag te zullen
inboeten als Dengs steun weg
valt.
Het schijnt dat zelfs Zhao Ziy-
ang moeite heeft zijn ge
doen gelden in bepaaldi
vincies waar hij gezien
als een over het paard
kwast. Sommigen ge
zelfs dat hij het zond
openlijke steun van Den
lang zal uithouden als le
Andere leiders die Deng
tieke hervormingen voa
een vastgestelde ami
mijn voor partijfunctie
sen, scheiding van part
regeringsfuncties en eet
mindering van het aanta
tijcommissies vrezen
zowel hun eigen carriè
de voorgestelde beleidsli
vaar lopen als Deng u
beeld verdwijnt
Overigens lijkt ook ov
opvolging van Zhao al
mier onenigheid te b
Gisteren werd bekem
Zhao voorlopig zal aan!
van premier tot het Nat
Volkscongres in mei
komt. Algemeen werd
nomen dat Zhao als pi
zou worden opgevolgd
een waarnemend premi
het Volkscongres een t
Eremier heeft aangewen
>i Zemin, een andere
vaardigde, sprak tijde
persconferentie de ha
dat Deng, ook al zou b
terugtrekken uit de belt
palende gelederen van d
tij, nog steeds actief ze
ven in 's lands politiek
leidende rol zou blijvei
vullen.
De voortdurende contn
rond Dengs vertrek wijt
dat veel mensen met e<
dende positie bang zip
baan te verliezen als
vertrekt.
En de strijd om het pat
derschap is nog steeds ni
slist, terwijl de helft va
dertiende partijcongrt
voorbij is.
MARY DEJE
(c) The Times, 1
