Baffna nog
lechts een
oookstad
Gorbatsjov neemt het in
zijn boek op voor Stalin
Vanmorgen voor u
op de veiling gekocht."
Nicaragua gaat toch met Contra's praten
d
COLLECTIVISERING WAS NOODZAKELIJK
Twaalf
doden bij
ramp met
tankauto
Getuige zaak-Barschel weigert te spreken
TUDENTEN IN PROTEST TEGEN PROTESTVERBOD
Van je GroenteSpecialist moetje 't hebben.
Ook Sovjetunie heeft Stinger-raketten
Mariël
-ITENLAND
CeidócSouocmt
DONDERDAG 29 OKTOBER 1987 PAGINA 5
ardnadze brengt
9 dschap naar VS
IINGTON De Amerikaanse
Bnt Ronald Reagan ontmoet
ig aan het begin van de middag"
ng rjetminister van buitenlandse za-
redtdouard Sjevardnadze in Was-
mopn ontmoeten. Sjevardnadze zal
i wen persoonlijke boodschap van
dsiteider Gorbatsjov overhandigen,
NF-jsteren in regeringskringen mee-
,,«d. Wat die boodschap behelst is
^bekendgemaakt. Sjevardnadze
ig. vandaag al rond middernacht in
tokjngton verwacht. Morgenochtend
iktj eerst een bespreking hebben
s nfcijn Amerikaanse ambtsgenoot
n \e Shultz. Na de gespreksronde
zullen Sjevardnadze en
f elkaar opnieuw treffen,
neni
(Van onze verslaggever
Jo Cortenraedt)
SAN JOSÉ De Nicaraguaanse rege
ring gaat toch, zij het niet rechtstreeks,
met de Contra's onderhandelen. Het
Sandinistische regime heeft de bemid-
deling geaccepteerd van kardinaal
Obando Y Bravo. Deze verrassende
ontwikkeling wordt als een belangrij
ke stap voorwaarts gezien in de vre
despogingen die dreigden te misluk
ken.
President Ortega van Nicaragua had
tot nu toe zowel directe als indirecte
contacten op hoog niveau met de Con
tra's steeds afgewezen. Belangrijkste
doel van de onderhandelingen is tot
een staakt-het-vuren te komen. Luis
Humberto Guzman, secretaris van de
legale oppositie in Nicaragua, bevestig
de gisteren tegenover deze krant de
doorbraak en verwachtte dat de be
sprekingen binnen enkele dagen be
ginnen.
In de Costaricaanse hoofdstad San Jose
is momenteel een conferentie gaande
waaraan de ministers van buitenlandse
zaken van Costa Rica, Nicaragua, Gua
temala, El Salvador en Honduras deel
nemen. Gisteren werd daar besloten
het vredesplan-Arias op 5 november
van kracht te laten worden. Het plan
houdt onder meer een staakt-het-vu
ren in, een amnestie voor rebllen en
een programma voor democratische
hervormingen.
Vrouwen veinzen
geen hoofdpijn
LONDEN Vrouwen wenden
in tegenstelling tot wat wel ge
zegd wordt, slechts zelden hoofd
pijn voor om gemeenschap met
hun partner uit de weg te gaan.
Dit heeft een Brits onderzoek
aangetoond. Slechts twee procent
van de vrouwen in het Verenigd
Koninkrijk die werden gepolst,
wendden hoofdpijn voor om aan
seks te kunnen ontkomen, aldus
het Gallup-onderzoek over
hoofdpijn als gevolg van span
ningen. Het onderzoek heeft aan
getoond dat zestig procent van de
mensen met hoofdpijn door span
ningen in stilte lijden en tegen
niemand iets zeggen.
SURINAAMSE BOOT
VUURT OP FRANSEN
CAYENNE Een Surinaam
se patrouilleboot heeft gisteren
verscheidene waarschuwings
schoten gelost in de richting
van korjaal met Franse mari
niers op de rivier de Marowij-
ne, die de grens met Frans
Guyana vormt. Dit is in offi
ciële bron in Cayenne verno
men. Bij het incident raakte
niemand gewond. De prefect
van Frans Guyana, die van
daag de Surinaamse consul in
Cayenne heeft ontvangen,
heeft het ministerie van bui
tenlandse zaken in Parijs ge
vraagd een officieel protest in
te dienen bij de autoriteiten in
Paramaribo.
Chinese zakenvrouw
maakt forse winst
PEKING Volgens de Chinese
zakenvrouw Guan Guangmei, die
meer dan eens is uitgemaakt voor
kapitalist en zeker twintig keer zo
veel verdient als haar werknemers,
staat de partijleiding volledig ach
ter haar gewaagde praktijken.
„Men vraagt zich af of het huren
van acht staatswinkels en collectie
ve bedrijven socialistisch of kapita
listisch is", aldus mevrouw Guan.
„Alle winkels leden verliezen toen
ik ze overnam. Nu maken ze alle
maal winst". Het ondernemerschap
van mevrouw Guan heeft geleid tot
een landelijke discu
koppen in de krant.
l's toekomst in de ruimte
Neuman, directeur van
6-tituut voor internationale
kingen Clingendael
ei)et rapport, getiteld „Eu-
toekomst in de ruimte"
iteren tijdens een studie-
verd gepresenteerd. In
ipport concluderen vijf
1 d^se onderzoeksbureaus
Lirv^ropa de uitgaven voor
'ar^oek in de ruimtevaart
en toeten verdubbelen, wil
itva zelfstandige positie in-
;eni ten opzichte van de
cenunie en de Verenigde
s Europa zou met een ei-
I h(Uimtevaartindustrie (bij-
;eld satellieten) onder
toezicht kunnen houden
schontwapening. Bovendien
va? industrie bijdragen aan
►r «wording binnen Europa.
l FOTO: DIJKSTRA
)C°h?MOEDELIJK DUIZEND DODEN
""BLOEDIGE STRIJD
ran
f)MBO De Indiase
ien op Sri Lanka heb-
'isteren hun greep op
tot voor kort het
Prabhakran
"rfd door de Indiase li-
Slippy en zich te- jen is niet tekend Zij zouden
trekken m het om- jg Indiase soldaten in gijzeling
oerwoud.
het leven heeft gekost. De stad
lijkt uitgestorven. Ongeveer
een derde van de 150.000 in
woners is Jaffa ontvlucht of
heeft zich teruggetrokken in
:k van de guerrilla- zwaar gebarricadeerde huizen,
satie Tamil Tijgers De rest wacht in vluchtelin-
Jt verder versterkt, genkampen, kerken, scholen
en tempels op dingen die ko-
dagen na de inname men F 6
I de stad voert de i
ise vredesmacht mas- Omsingeld
»r zoekacties uit naar He,1 |iatste bolwerk van de Ta-
„WKtirto ,,on nul Tijgers in Jaffna, de hin-
nertyluchtige leden van dutem^el Nallur Kovi> is om.
cnTamil Tijgers. Naar Sjngeid door de Indiase vre-
vetting 1.200 Tijgers zijn desmacht. Tussen de 25.000 en
hun leider Velupil- 35.000 burgers hebben in deze
- ge_ tempel beschutting gezocht.
Hoeveel guerrillastrijders zich
onder de vluchtelingen bevin
den is niet bekend. Zij zouden
18 Indiase soldaten in gijzeling
houden.
Sinds de Tijgers voor de Be
vliegveld van de op vrijding van Tamil Eelam hun
rrotna grootste stad van het medewerking aan het vredes-
eiland is een groot verdrag tussen de Indiase pre-
Toek te zien: „De veilig- mier Rajiv Gandhi en presi-
ainên eenheid van ons land dent Junius JayeWardene van
y? eerst, altijd en eeuwig". Sri Lanka opzegden en de
"^Veiligheid blijkt kort na strijd korte tijd later in alle he-
•e tedige slag om Tamil-bol- vigheid ontbrandde spreekt
P31? in het noorden van Sri New Delhi steevast over de
u geen sprake, om maar Tamil-terroristen. Een jaar
ijgen van eenheid. Jaffna eerder kon men Gandhi nog
j een spookstad. bijna vertederd horen praten
smalle stoffige straatjes over „de jongens". Nu zij het
voornamelijk stilte, echter gewaagd hebben de wa
de vredesmacht in de pens op te nemen tegen hun
een algemeen uitgangs- vroegere vrienden moeten zij
pd afkondigde waagt geen rekening houden met de ge
er zich meer op straat. Op balde vuist van het Indiase Ie
le zwerfhonden en geiten ger.
Het wantrouwen van de tamil-
burgers in het noorden en oos
ten van Sri Lanka jegens de
Indiase vredesmacht is de af
gelopen weken sterk gegroeid.
Beschouwden veel tamils de
Indiërs aanvankelijk als hun
beschermers en redders, die
0houding is in veel gevallen en
draagt de sporen van de met name in Jaffna omgesla-
iige strijd, die waarschijn- gen in diepe haat. Als gevolg
aan meer dan duizend van de zware strijd om de stad
sen (170 Indiërs, 600 rebel- zijn ook veel burgers om het
en ongeveer 200 burgers) leven gekomen.
iirft niemand zich te ver-
j) tussen de zwaar bewa-
!e en behoedzaam pa-
llerende Indiase militai-
lie speuren naar achterge-
fcn Tamilsluipschutters.
1 openbare gebouwen zijn
'granaten getroffen en in-
irt of uitgebrand. Bijna elk
MOSKOU In zijn nog
niet verschenen boek „Pe
restrojka" verdedigt Sov
jetleider Gorbatsjov de
collectivisering van boe-
derijen in het Stalin-tijd-
perk. Volgens Gorbatsjov
was dit beleid noodzake
lijk voor de economische
vooruitgang van de Sov
jetunie. Dat blijkt uit de
voorpublikatie van passa
ges uit het boek in het
weekblad Moskovski No-
vosti (Moskou Nieuws).
Stalins gedwongen en massale
collectivisering in de jaren
dertig heeft miljoenen boeren
het leven gekost. Vernietiging
en deportatie troffen de rijke
re boerenklasse en op het plat
teland braken grootschalige
hongersnoden uit. „De collecti
visering was een zeer belang
rijke historische daad, een es
sentieel sociaal keerpunt na
1917. Ja, het verliep niet zon
der pijn. niet zonder ernstige
uitwassen en fouten in de me
thoden", zo schrijft Gorbatsjov.
„Maar zonder de collectivise
ring zou de latere vooruitgang
van ons land onmogelijk zijn
geweest. Industrialisatie en
collectivisering waren noodza
kelijk".
De Sovjetleider erkent dat Sta
lins ingrepen „niet altijd en
niet in alle opzichten tegemoet
kwamen aan socialistische be
ginselen, socialistische ideolo
gie en theorie". „Zo is de wer
kelijkheid. Zo is het lot van
het volk met zijn tegenstrijdig
heden: met zijn grote succes
sen, zijn dramatische fouten en
zijn tragische bladzijden".
Gorbatsjov heeft er herhaalde
lijk op aangedrongen dat de
Sovjets de waarheid over hun
geschiedenis vernemen, maar
in de nu gepubliceerde passa
ges van „Perestrojka" geeft hij
geen schatting van het aantal
slachtoffers dat onder het
bewind van Stalin is gevallen.
De passages bevatten evenmin
directe verwijzing naar de
bloedige zuiveringen die Stalin
in de jaren dertig uitvoerde.
„Het is- waar dat er moeilijke
stadia waren in de loop van de
ontwikkelingen na de revolu
tie, niet in het minst door de
grove inmenging van imperia
listische krachten in onze in
terne aangelegenheden",
schrijft de Sovjet-leider baga
telliserend.
Volgens Gorbatsjov moet het
Westen er niet op rekenen dat
de Sovjetunie zodanig in het
nauw zit dat zij nu westerse
economische methoden gaat
overnemen. „Om ongegronde
geruchten en speculaties bui
ten te sluiten wil ik nog eens
onderstrepen: wij gaan alle
veranderingen uitvoeren in
overeenstemming met onze so
cialistische keus. Wij zoeken
de antwoorden binnen de
grenzen van het socialisme en
niet erbuiten. Degene die
hoopt dat wij zullen afwijken
van het socialistische pad zal
bitter worden teleurgesteld",
aldus Gorbatsjov in zijn „Pere
strojka".
Brandweerlieden zijn druk bezig de wrakken uit elkaar te trekken na het ongeluk met tankauto gisteren in Preston. foto: ap
PRESTON De ontploffing
van een tankauto, nadat deze
nabij het noordengelse Pres
ton op een file was ingereden
en vervolgens tegen een via
duct, heeft aan twaalf men
sen het leven gekost. Onder
hen waren drie kinderen.
Meerdere auto's werden
overgoten met brandende
benzine uit de tankauto. Een
woordvoerder van het zie
kenhuis deelde mee dat de
bestuurder van de tankauto
en een gezin van drie perso
nen uit de brandende wrak
ken waren gered en werden
behandeld. Hoe zij er aan toe
waren, liet hij in het midden.
Een ooggetuige omschreef
het toneel als „gruwelijk".
Amerikanen gedood
bij aanslagen
op de Filipijnen
MANILA/WASHINGTON
Bij een serie aanslagen
in de buurt van de Ameri
kaanse luchtmachtbasis
Clark op de Filipijnen zijn
gisteren drie Amerikanen
en een Filipijn om het le
ven gekomen.
De Amerikaanse marine gaat
ervan uit dat moordcomman
do's van het communistisch
verzet verantwoordelijk waren
voor de acties. Communisti
sche opstandelingen hebben
onlangs gedreigd met anti-
Amerikaanse acties als de Ver
enigde Staten hun hulp aan de
regering-Aquino opvoeren.
Aquino heeft op haar beurt
aangekondigd zeer straf tegen
het communistisch verzet op te
treden.
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BONN De belangrijkste
getuige in het Westduitse
Waterkantproces, Reiner
Pfeiffer, tevens de man
die met zijn beschuldigin
gen aan het adres van wij
len oud-premier Barsphel
het Kieler schandaal aan
het rollen bracht, heeft
gisteren geweigerd nog
verder te getuigen. Hij
eiste dat het SPD-lid Gerd
Börnsen uit de commissie
stapt, omdat deze hem be
ledigd zou hebben.
Börnsen stelde echter niet de
bedoeling te hebben gehad
Pfeiffer te beledigen en bleef
zitten. Pfeiffers's advocaat
deelde vervolgens mee dat hij
vanaf dat moment geen woord
meer zou zeggen. Pfeiffer
heeft het recht als getuige te
zwijgen, omdat de officier van
justitie een strafvervolging te
gen hem heeft ingesteld we
gens hetzelfde schandaal. Een
verdachte in de ene zaak hoeft
in een andere zaak geen voor
hem belastende verklaringen
af te leggen. Het doel van de
campagne door Pfeiffer was,
oppositiepartijen en hun verte
genwoordigers in een kwaad
daglicht te stellen. Met name
de SPD en haar lijsttrekker
Björn Engholm zijn van die
praktijken het mikpunt ge
weest. Enkele weken na het
bekend worden van het schan
daal pleegde premier Barschel,
in wiens opdracht Pfeiffer
handelde (vermoedelijk) zelf
moord.
De regering van Schleswig-
Holstein heeft eerder deze
week de directe chef van Rei
ner Pfeiffer, staatssecretaris
Behnke, op diens verzoek, met
vervroegd pensioen gestuurd.
Hij aanvaardt daarmee even
eens de politieke verantwoor
delijkheid voor het handelen
van Pfeiffer. Behnke is, zo is
gebleken uit de verhoren door
de parlementaire commissie,
vroegtijdig op de hoogte ge
weest van tenminste een deel
van Pfeiffers strafbare hande
lingen ten dienste van de
CDU.
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur. zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur. telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
iPSTAD/JOHANNESBURG Duizenden studenten in
lafrika hebben gisteren geprotesteerd tegen een maatregel
de regering die beoogt een einde te maken aan anti-rege-
Sactiviteit op de universiteiten. De protestacties, die werden
luden aan vijf liberale universiteiten, verliepen over het al-
;n rustig. Alleen bij de Witwatersranduniversiteit in Jo-
sburg kwam het tot een treffen tussen de oproerpolitie en
Ie studenten.
:ns de nieuwe maatregel moeten universiteiten voortaan
lomen dat op het universiteitsterrein tegen de regering
wordt geageerd. Ook mogen geen bijeenkomsten meer worden
gehouden ter ondersteuning van het Afrikaans Nationaal Con
gres, op straffe van het intrekken van de staatssubsidie.
De universiteitsbesturen schaarden zich gisteren achter het stu
dentenprotest. In een verklaring werd gezegd dat de universitei
ten ervoor passen spreekbuis te worden van de regeringspoli-
tiek. De enige Afrikaanstalige universiteit waar werd geprotes
teerd was de Stellenbosch-universiteit. Daar betoogden 300 stu
denten en leden van het onderwijzend personeel.
(ADVERTENTIE)
Noodtoestand
Met een tros ba
nanen in de hand
keek dit meisje
gisteren over een
geweer van de po
litie heen naar een
protestdemonstra
tie van arbeiders
in Ecuador. De
machtigste vak
bond van het land
had opgeroepen
tot een 24-uurs-
staking, wat voor
de regering aanlei
ding was de nood
toestand uit te
roepen. Bij onge
regeldheden raak
ten zeker drie
mensen gewond.
FOTO: EPA
WASHINGTON Spionnen van de Sovjetunie
in Griekenland hebben al in 1983 de hand we
ten te leggen op een Stinger-luchtafweerraket
van Amerikaanse makelij. Op basis van deze
buitgemaakte Stinger heeft de Sovjetunie kans
gezien zelf een dergelijke luchtafweerraket
„Gremlin" genaamd te bouwen.
De Amerikaanse krant New York Times publi
ceerde gisteren verklaringen van Amerikaanse
defensiespecialisten, die bevestigden dat de
Sovjets op basis een gesmokkelde Stinger hun
eigpn „Gremlin" konden bouwen* Overigens
zoJden bij de strijd tussen moslims-r-ebellen en
Sovjet-strijdkrachten in Afghanistan het laatste
jaar al meerdere Stingers zijn buitgemaakt. Ook
Iran zou op die manier Stingers in handen heb
ben gekregen.
De draagbare Stinger-luchtafweerraketten
tevens aanwezig aan boord van de Nederland
se mijnenjagers die op weg zijn naar de Golf
zijn zeer gevreesde wapens bij het neerhalen
van vliegtuigen en helikopters. Het moslim-
verzet in Afghanistan dankt zijn militaire suc
ces van de laatste maanden vooral aan de Stin-
ger-luchtafweer.
V.
door Frans Boogaard
BRUSSEL Goedlachs was
ze; vriendelijk, levenslustig,
vrolijk, maar ook avontuurlijk
van aanleg, wat kinderlijk nog
en naïef. Dat was ze allemaal,
want sinds een paar dagen
leeft Mariël Raedsschelders
niet meer. In de nacht van
dinsdag 27 op woensdag 28
oktober, tegen één uur, werd
ze voor de deur van haar
woning in de Brusselse
binnenstad neergestoken. Op
die brute manier werd een net
met veel enthousiasme
begonnen journalistieke
carrière heel abrupt weer
afgebroken.
Mariël, Limburgse van
origine, gaf een tijdlang lessen
maatschappijleer aan doppers,
zoals werklozen in België
heten, maar toen ze merkte
dat ze daarmee verwachtingen
wekte die zij niet kon inlossen
- de kansen op werk zijn nu
eenmaal voor laaggeschoolden
miniem, ook en zeker in
België - frustreerde haar dat
dermate, dat ze besloot zich
een nieuw bestaan in de
journalistiek op te bouwen.
Daar stortte ze zich vol
overgave op. Links en rechts
legde ze contacten, en tijdens
mijn vakantie schreef ze voor
de combinatie waarvan deze
krant deel uitmaakt een
reportage over de nieuwe film
van Ruud van Hemert,
Honneponnetje, waarin ze
meteen ook een figurantenrol
voor haar rekening nam.
Want als Mariël iets van
dichtbij kon meemaken, liet ze
zich die kans niet ontnemen.
In de Mort Subite, het oer-
Brusselse café van de familie
De Keersmaeker, waarvan het
bekendste lid het
staatssecretariaat voor
Landbouw en Europese Zaken
in de kabinetten Martens-VI
en VII beheert maar waarvan
de naam nu wel even een heel
macabere bijklank krijgt, kon
ze daar smakelijk over
vertellen, tegelijk genietend
van een ander klein triomfje:
dat de franstalige dienster, na
consequent volgehouden
bestellingen witte en rode wijn
in het Nederlands, uiteindelijk
ook in het Nederlands ging
bedienen. Mariël had haar
kennissen voornamelijk in
Vlaamse kring.
Minder dan een week voor
haar veel te vroege dood ze
was pas 28 kwam ze nog
langs om wat Nederlandse
vaktijdschriften te halen, want
half werk was er bij haar niet
bij. En dinsdag vroeg in de
avond, haar laatste, sprak ze
op de automatische telefoon-
beantwoorder nog een
boodschap in, over een
fotograaf die ze dringend
nodig had, voor een klus in de
avonduren. Ook dat is haar
laatste geworden. De kranten
en weekbladen in Nederland
en Vlaanderen die ze
bediende, en de BRT-radio,
zullen het voortaan zonder
haar moeten stellen. Veel
vrienden en kennissen, haar
ouders en haar broer en zus,
zónder haar levenslustige
gezelschap.
Aan de afdeling Moordzaken
van de Brusselse politie, die
zich in no-time moet inwerken
in het ongeordende en ook
tamelijk ontoegankelijke
wereldje dat de journalistiek
voor haar is de journalistiek
en de politie zijn niet per
definitie vrienden is het nu
om uit te vinden of haar dood
een toevallige is, een
onbezonnen daad van een
gestoord of geldbelust passant,
of dat er andere, journalistieke
motieven voor zijn. Koele
moordlust van iemand die ze
te dicht genaderd was en zich
misschien door haar bedreigd
voelde.
Iemand die aan een
mensenleven geen waarde
hecht, en wie het geen pijn
doet om nu anderen, voor wie
het oplossen van moordzaken
een dagtaak is, van de een op
de andere dag over „de zaak-
Raedsschelders" te horen
spreken. Die zich het verdriet
en de machteloze woede over
een zo zinloze moord niet kan
invoelen. MariëL mijn belofte
om je nog een Keer mee te
nemen naar het jazz-café van
PqI kan ik niet meer
nakomen, hoe graag ik dat ook
zou willen. Maar als het waar
is dat de muziek daarboven
nóg mooier is dan hier
beneden, kom ik ooit een keer
luisteren. Dat stéaL
