[op lijkt weer in zicht
Genland
VAKMANSCHAP
HERKENBAAR?
kwarten vestigen zich in blanke woongebieden
Uitstel voor
plan Arias
Minister België:
Vreemdelingen zijn barbaren
„Moskou bestreed VS
met gedachtengolven"
Onrust in Tamil Nadu
na verovering Jaffna
„Koop een fax en
laat Japanners
het werk doen"
CeidócSoutont
WOENSDAG 28 OKTOBER 1987 PAGINA 5
Is komt al bijna
tig jaar voor
)hgo In Zaïre zijn antistoffen
de ziekte aids aangetroffen in
jjonsters, die sinds 1959 waren
rd. Dat betekent dat de ziekte
anger bestaat dan tot dusver is
lomen, maar dat de ziekte niet
lanig werd herkend. Ook een 15-
jongen uit de Amerikaanse staat
jri blijkt in 1969 te zijn overleden
ds. In de VS ging men ervan uit
|t eerste slachtoffer van de im-
siekte pas tien jaar later, in 1979
jjonsters van weefsel en bloed
e jongeman, die in een ijskast
n bewaard, bleken bij recent on-
ik het aidsvirus te bevatten.
Nieuwe
coupe
Prinses Diana, de
laatste weken het
middelpunt van
speculaties over
ernstige problemen in
haar huwelijk met prins
Charles, lijkt zich weinig
aan te trekken van alle
roddel en achterklap.
Gisteravond verscheen
zij met een nieuw kapsel
en japon in Tudor-stijl
op een liefdadigheidsbal
in Londen.
FOTO: AP
Wereld is tien
jaar pokkenvrij
NEW YORK In de afgelopen tien
jaar heeft zich nergens ter wereld
een geval van de gevaarlijke infec
tieziekte pokken (variola major)
voorgedaan. Volgens de Wereldge
zondheidsorganisatie (WHO) is dit
een „triomfantelijke overwinning"
van de mens op ziekten die hem be-
dreigen. Voor zover bekend heeft de
ziekte in 31 landen aan 1,1 miljard
mensen het leven gekost. Hoewel
nergens meer wordt ingeënt, worden
uit voorzorg toch grote hoeveelhe
den vaccin in voorraad gehouden.
Laboratoria in de Verenigde Staten
en Sovjetunie beschikken nog over
geringe hoeveelheden pokkenvirus.
SAN JOSÉ Het ziet er niet naar uit dat het
vredesplan van de Costaricaanse president Arias
vóór de streefdatum van 7 november gereali
seerd kan worden. De ministers van buitenland
se zaken van de vijf Middenamerikaanse landen
die bij het vredesplan betrokken zijn, verklaar
den gisteren dat een algehele wapenstilstand er
voorlopig niet in zit. „Wij zijn van mening dat 7
november als de begindatum voor het in wer
king stellen van het akkoord geldt, en niet als
uiterlijke datum", zei de Nicaraguaanse minister
Miguel d'Escoto. Wel verklaarden de bewinds
lieden nogmaals dat zij aan alle verplichtingen
uit het Arias-plan willen voldoen.
'olg van de voorpagina)
RINGTON De
Sche minister van
rilandse zaken Sje-
tadze komt overmor-
iaar Washington voor
eg met zijn Ameri-
ie ambtgenoot
t. Algemeen wordt
•nomen dat de be-
jlieden alsnog een
afspraak zullen maken
voor een top tussen presi
dent Reagan en partijlei
der Gorbatsjov, waarbij
een akkoord over de Eu
roraketten (INF) zal
worden ondertekend.
Volgens de New York Times is
de enige voorwaarde die Mos
kou aan een topontmoeting
stelt dat president Reagan be
reid moet zijn tot een „diep
gaande" bespreking over het
vraagstuk van anti-raketsyste
men en de strategische raket
ten. Dat heeft het blad verno
men van een naaste medewer
ker van partijleider Gorbats
jov.
Eind vorige week, na het be
zoek van minister Shultz aan
Moskou, leek het alsof een top
èn de ondertekening van het
INF-akkoord zouden stranden
op de onenigheid over het
Amerikaanse programma voor
een ruimtedefensie, SDI.
Waarnemers in Moskou me
nen dat de Russische leiders
op dat moment een taxatie
fout hebben gemaakt door op
nieuw een koppeling te leggen
tussen het SDI-project en de
Euroraketten.
In kringen van de Amerikaan
se regering breekt men zich
nog steeds het hoofd over de
vraag waarom Gorbatsjov zich
ineens verzette tegen het vast
stellen van een datum voor
een top. Er wordt gespeculeerd
over de mogelijkheid dat de
partijleider op binnenlands
verzet is gestuit. Maar ook
wordt niet uitgesloten dat hij
dacht te elfder ure nog wat
munt te kunnen slaan uit de
politieke problemen waarin
president Reagan verzeild is
geraakt.
Maa na de zeer negatieve wes
terse reacties op deze houding
en de vastbeslotenheid van
president Reagan niet toe te
geven op het terrein van SDI,
herstelden de Russische leiders
gisteren hun fout, aldus de
waarnemers. Na overleg tus
sen minister Sjevardnadze en
de Amerikaanse ambassadeur
in Moskou werd bekendge
maakt dat de Russische be
windsman naar Washington
zou afreizen.
jtje
locratie
verkiezing
ïrgaan China
NG De Chinese
itinistische partij
gisteren een kleine
laar democratisering
Voor het eerst in de
|edenis van de
republiek werd be-
dat méér kandida-
llen worden gesteld
het nieuwe centrale
van de partij dan
aantal beschikbare
ling van het partijcon-
[paald gisteren dat dat
feijn minst vijf procent
kandidaten zullen zijn
[et comité, dat 210 leden
De verkiezing van het
Je comité vindt zondag,
slotdag van het congres,
Buitenlandse journalis-
iillen aanwezig mogen
j die geheime stemming,
jedelijk zal het nieuwe
Ie comité (het „parie
van de partij) daags
I uit zijn midden een
politburo (het „kabi-
n een nieuw permanent
(het kernkabinet dat de
uitmaakt) benoemen.
(ADVERTENTIE)
iet gebied van 'verzekeringen' in ieder geval wel. Want top
beurs in assurantiën herkent u aan het NVA vignet. De mensen
lat vignet mogen voeren voldoen aan hoge eisen. Zij zijn onaf-
jelijk van verzekeringsmaatschappijen. U krijgt er een objek-
!n deskundig advies. En een voortreffelijke begeleiding. In het
hof van verzekeringen kan de juiste weg gevonden worden.U
hoeft ons maar te volgen.
Nederlandse Vereniging van Makelaars in Assurantiën en
Assurantie-adviseurs Postbus 235 - 3800AE Amersfoort
Foutparkeerder
De Amerikaanse Beth Schater (68) kan met recht een foutparkeerder genoemd worden. Gisteren
gaf Beth iets te veel gas toen ze haar glimmende statusmobiel in de garage wilde plaatsen. Als
gevolg daarvan boorde de auto zich door de achterwand van haar huis en landde op de tuinschuur.
Uitstappen ging niet meer zo gemakkelijk; daar kwam een ladder aan te pas.
VV
BRUSSEL De Belgi
sche minister van binnen
landse zaken, de Waalse
christendemocraat Joseph
Michel, vreest dat zijn
land „net als het Romein
se rijk" ten onder zal gaan
aan de massale immigratie
van vreemdelingen. Hij
zegt dat in een interview
met het Belgische tijd
schrift Exclusief van deze
maand.
„De Marokkanen, de Turken,
de Joegoslaven, de Noordafri
kanen, ik kan ze niet anders
dan als barbaren bestempelen.
Het zijn mensen die van zeer
ver komen, ze hebben niets
gemeen met onze beschaving,"
aldus Michel.
De minister steekt voorts de
loftrompet over burgemeester
Nols van de Brusselse gemeen
te Schaerbeek, die enkele ja
ren geleden weigerde buiten
landers in te inschrijven voor
een woning. Een woordvoer
der van het ministerie ontken
de gisteren dat minister Mi
chel zich racistisch had uitge
laten. Maar het gesprek staat
volledig op de band en blijkt
correct te zijn weergegeven,
aldus eenv reactie van het
ANP.
Chili maant
Nederlandse
ambassadeur
SANTIAGO Het Chileense
militaire bewind heeft de Ne
derlandse ambassadeur Ro
bert Fruin op het matje geroe
pen, omdat hij de regering
van generaal Pinochet „een
dictatuur" heeft genoemd. Het
Chileense ministerie van bui
tenlandse zaken noemde de
uitspraak van Fruin „onge
grond en onjuist". Fruin
sprak zijn steun uit aan de ac
ties van de oppositie voor het
houden van vrije presidents
verkiezingen in Chili en ver
klaarde dat „Nederland met
sympathie de strijd van het
Chileense volk volgt, en wij
op de hoogte zijn van het lij
den en de martelingen in de
krottenwijken hier".
Fractie
Europarlement
strandt op
pornoster
BRUSSEL Nauwelijks
een maand na de oprich
ting dreigt een nieuwe
christelijke fractie in het
Europees Parlement al
weer uiteen te vallen.
Leen van der Waal, verte
genwoordiger van de drie
kleine christelijke partijen
in Nederland, stapt uit de
fractie omdat hij zich niet
kan verenigen met het
vrijmoedige imago van de
Italiaanse radicale partij.
In een toelichting zei Van der
Waal dat hij zich gestoord
heeft aan het gedrag van het
pornosterretje „Ciocciolina"
Staller dat voor de Radicalen
in het Italiaanse parlement is
verkozen. Van der Waal was
vorige maand onder voorbe
houd toegetreden tot de frac
tie, die bestaat uit twaalf zoge
noemde niet-ingeschreven
parlementariërs. Twaalf leden
uit minstens drie landen kun
nen samen als fractie worden
erkend. De elf overgebleven
leden uit de fractie zijn nu
naarstig op zoek naar een an
dere loslopende parlementa
riër om het getal van twaalf
weer compleet te maken.
AFRIKA: WET OP WOONGEBIEDEN BLIJFT VAN KRACHT
INNESBURG „Ik
et in waarom ik mij
■loeten verontschuldi-
oor iets wat de blan-
iltijd als vanzelfspre-
■aartnemen: het recht
net mijn familie zo
mogelijk te wonen
i mii kan veroorlo-
-zei Sandi, een 38-ja-
zwarte bankbedien-
ji sprak met hem in
voning op de vijfde
van een flatgebouw
it centrum van Jo-
^sburg, waar hij
^april illegaal woont,
'nm verzocht hij mij
zijn voornaam te
'Sfen.
Iruime, lichte zitkamer
kale houten vloer staan
toelen en een bankje,
ld met een heldere
-achtige stof. Op een
[it tafeltje staat een vaas
kleurige bloemen. Een
^rnieuwe televisie staat
hoek. De flat bestaat
verder uit een keuken, een
eetkamer, die nog ingericht
moet worden, een badkamer
en een slaapkamer.
Dit is een enorme verbetering
met de voormalige behuizing
van het gezin; een bakstenen
gebouwtje, onderverdeeld in
vier „kamers" met gebruik
making van het openbare toi
let buiten dat Sandi en Pa
tricia en nog zes andere fami
lieleden, allen Xhosa-spreken-
de zwarten, deelden in de
zwarte woonwijk Mlungsi,
even buiten Queenstown in de
zuidelijke Kaap-provincie.
Sandi en Patricia genieten
vooral van de winkels en an
dere voorzieningen in Johan
nesburg, waar de zwarte
woonwijken niet aan kunnen
tippen. Eind vorig jaar werden
de Dioscopen opengesteld voor
alle rassen en hotels en restau
rants mogen nu ook kleurlin
gen toelaten wat de meeste
ook inderdaad doen.
Bestuursfunctie
Sandi werkte in Queenstown
bij de Standard Bank, die voor
een deel nog steeds in Britse
handen is. Toen hem een bete
re baan bij één van de filialen
in Johannesburg werd aange
boden, als onderdeel van een
firogramma om zwarten op te
eiaen voor bestuursfuncties,
aarzelde hij geen moment.
Sandi behaalde een universi
taire graad in de handelswe
tenschappen en momenteel
ontvangt hij een maandsalaris
van duizend rand (omgere
kend ongeveer even zoveel
gulden), hetgeen hii zelf „naar
zwarte maatstaven' niet slecht
vindt. Maar hij reageert uiterst
sceptisch op de bewering van
zijn werkgever, dat de Dank
iedereen „gelijke kansen"
biedt. Sandi gelooft dat filiaal
houder in een zwarte woon
wijk de hoogste positie is die
hij ooit zal kunnen bereiken.
Het flatgebouw waar Sandi en
zijn gezinnetje nu wonen, in
de wijk „Joubert Park", werd
gedurende de afgelopen twee
jaar geleidelijk overgenomen
door zwarte huurders. On
danks het feit dat Johannes
burg, net als andere steden,
volgens de Wet op de Woonge
bieden uitsluitend door blan
ken bewoond mag worden.
Voordat de zwarten bezit na
men van het flatgebouw stond
het leeg. Veel blanken verlie
ten het centrum van Johan
nesburg, omdat ze zich er niet
veilig meer voelden of vanwe
ge de luchtverontreiniging en
trokken naar wat „heilzame
re" buitenwijken. In veel ge
vallen zijn kleurlingen de eni-
§e bereidwillige huurders voor
e leegstaande huizen.
In de nabijgelegen woonwij
ken die bestemd zijn voor
zwarten, kleurlingen en In
diërs, heerst daarentegen een
schreeuwend tekort aan woon
ruimte. Dat is in overeenstem
ming met het beleid van de re
gering om niet-blanken zo
veel mogelijk ervan te weer
houden in grote aantallen van
het platteland naar de steden
te trekken.
Uitzettingen
Toen Sandi zijn huidige flat
betrok, werd hem 450 rand
huur berekend. Later ondekte
hij dat hij eigenlijk niet meer
dan 115 ranahuur per maand
hoefde te betalen, volgens de
regels van de Huurcommissie,
een overheidsinstelling.
Tot voor kort durfden illegale
gekleurde huurders niet te
protesteren tegen dergelijke
misdadige praktijken. Maar
sinds augustus weigeren Sandi
en tientallen andere zwarte
huurders in de wijk meer te
betalen dan de door de huur-
commisie vastgestelde huur
prijs.
Of de illegale huurders zich
echter kunnen beroepen op de
bescherming door de huur-
commisie is nog niet uitge
maakt. De eerste gevallen
moeten nog voor de rechtbank
verschijnen. Intussen weige
ren diverse huisbazen belang
rijke reparatie- en onder
houdswerkzaamheden uit te
voeren tot de huurders de vol
ledig verschuldigde huishuren
hebben voldaan.
Verwacht wordt dat de rege
ring waarschijnlijk besluit wij
ken zoals Joubert Park en
Hillbrow in Johannesburg,
waar zich inmiddels duizenden
kleurlingen hebben gevestigd,
en. gelijksoortige wijken in
Kaapstad, tot „open" gebied te
verklaren. President Botha
houdt echter vol dat de Wet op
Woongebieden nog steeds on
veranderd van kracht zal blij
ven.
Met het gevaar dat de blanken
de wet m eigen hand nemen
en burgerlegers oprichten om
„bedreigde" woongebieden te
beschermen wordt nu serieus
rekening gehouden, nadat be
gin deze maand rellen uitbra
ken in parken in het oostelijke
stadsdeel van Johannesburg,
waarbij twee blanke mannen
doodgestoken werden door
zwarte jongerenbendes. Kort
daarna marcheerden leden
van de Blanke Vrijheidsbewe
ging, een extreem rechtse or
ganisatie, onder het schreeu
wen van racistische kreten
door Mayfair, een arme woon
wijk waar blanken en Indiërs
al jaren vredig, maar illegaal
tezamen wonen. Het kwam tot
een treffen met de politie en
drie mensen werden gearres
teerd.
MICHAELHORNSBY
tcT Tne Times, Londen
GETUIGE IN PROCES DEMJANJUK:
JERUZALEM Moskou heeft de Verenigde Staten
bestreden met gedachtengolven en amuletten. Dit
heeft de vroegere informant van de Russische geheime
dienst KGB, Avram Shifrin gisteren verklaard tijdens
het proces tegen de van oorlogsmisdaden verdachte
John Demjanjuk. In zijn getuigenis over de praktijken
van de KGB zei hij dat de inlichtingendienst parapsy
chologische middelen gebruikte om Amerikaanse rege
ringsfunctionarissen van afstand te beïnvloeden.
De KGB had naar zijn zeggen een afdeling opgezet die zich met
deze technieken bezighield! Volgens Shifrin beschikte deze met
grote geheimzinnigheid omgeven afdeling over een talisman
waarmee de stemming of geestesgesteldheid van een persoon
kon worden beïnvloed, door bijvoorbeeld hoofdpijn te veroorza
ken. De 64-jange Shifrin, de enige Israëlische getuige in het pro
ces-Demjanjuk, emigreerde in 1970 van de Sovjetunie naar Is-
raël.
Getuige Shifrin verklaarde dat de Sovjetunie er alle belang bij
heeft om de in de Oekraïne geboren Demjanjuk verdacht te ma
ken teneinde het binnenlandse verzet de wind uit de zeilen te
nemen. Volgens hem waren de Sovjet-autoriteiten de afgelopen
ëren namelijk bezorgd over de toenadering tussen de joodse en
ekraïense bevolkingsgroepen en besloten ze daarom deze twee
gemeenschappen tegen elkaar op te zetten.
NEW DELHI De .jun
gle-oorlog" tussen Iaiase
vredestroepen en opstan
dige Tamii-rebellen in het
noorden van Sri Lanka
heeft geleid tot massaal
burgerprotest in de India
se aeelstaal Tamil Nadu,
waar 50 miljoen Tamils
wonen. Gisteren werden
in deze zuidelijke deel
staat drieduizend betogers
gearresteerd toen zij pro
beerden tot regeringsge
bouwen door te dringen.
Begin deze week veroverden
de Indiase troepen in Sri Lan
ka de stad Jaffna, vanouds een
bolwerk van de seperatistische
Tamil Tijgers. Ongeveer 1200
Tijgers zouden ontkomen zijn
en zich in het gebied rondom
Jaffna beraden op nieuwe
stappen. Volgens onderschepte
radioberichten wordt bespro
ken of zij hun verzet zouden
opgeven of zich voor voort
gaande strijd zouden hergroe
peren.
Premier Rajiv Gandhi her
haalde dat de deur voor de Ta
mils in Sri Lanka openblijft
om te vragen om vrede. Zij
moeten in dat geval hun wa
pens inleveren en akkoord
gaan met een politieke oplos
sing van de oorlog, herhaalde
hij.
Jaffna blijven sluipschutters
een bedreiging vormen voor
het Indische vredesleger, nog
afgezien van de mijnen en
boobytraps, aldus de regerings
woordvoerder.
Mathias Rust wil Russisch leren
MOSKOU De ouders van de Westduitse sportvlieger Mathias
Rust hebben gisteren na een bezoek van ongeveer drie uur in de
Lefortovogevangenis, verklaard dat hun zoon Russisch wil le
ren. De 19-jarige Mathias maakte volgens zijn ouders een „ge
zonde, rustige en gelaten" indruk. De familie heeft tot nu toe
geen antwoord gekregen op haar verzoek om gratie. Mathias
Rust landde in mei met een Cessna op het Rode Plein in Moskou
en werd vervolgens wegens het schenden van het Sovjetlucht
ruim veroordeeld tot vier jaar werkkamp.
ZEIST Met een moderne telefax, heel veel geduld, een
lange (geldverslindende) aanloop, een vriendelijk gezicht,
goede visitekaartjes en een stemmig blauw pak kan een
beetje exporteur van een uitgekiend produkt in Japan best
wel het een en ander slijten. Vooral als hij ook neg veel
Japanners inschakelt, gebruik maakt van hun kennis, en
ze ruime bevoegdheden geeft, is er redelijke kans om een
produkt naar het verre eiland te exporteren. Een tip: waar
deer uw zakenrelatie, bouw een vertrouwen op, lieg nooit
en handel voor de laagste prijs, maar controleer wel of zijn
„ja" inderdaad ,ja" betekent, want in Japan zijn er, zoals
dat dan heet „tienduizend manieren om met ja, nee te zeg
gen".
Volgens Japan is het allemaal niet zozeer een zaak van im-
en export, maar meer van goede relaties. Japan moet een
vriendelijker gezicht hebben, dan valt het allemaal wel
mee. In het kader daarvan is de elektronische reus ingeno
men met de Holland-Japan Week. Op een in Zeist georga
niseerde handelsdag van de samenwerkende Kamers van
Koophandel en fabrieken in de provincie Utrecht werden
gisteren voor ongeveer twee- tot driehonderd ondernemers
verschillende kanten van het zakendoen met Japan be
licht. De boodschap werd vriendelijk opgediend, maar loog
er niet om.
Het succesverhaal van een meubelexporteur dat inspire
rend zou moeten werken kwam er toch op neer dat er een
aanloop van drie jaar genomen moest worden voordat de
eerste winst geboekt kon worden. En dan mag hij nog van
geluk spreken dat hij deze streep heeft behaald. Velen blij
ken al veel eerder af te haken.
Want de weg naar winst in Japan is er één vol angels en
klemmen. Wie zijn spulletjes niet honderd procent in orde
heeft, kan het wel vergeten. Japanners zijn erg strikt en
gewend aan perfectie.
Er zijn ook praktische moeilijkheden. Het gewone perso
neel spreekt geen Engels en leest ook de cijfers niet. „Als je
denkt even een aanduiding op een verpakking te plaatsen,
kom je bedrogen uit. want éen, drie. 2es of negen kunnen
ze daar echt niet lezen". Maar met een sjabloon en een
zwarte verfspuit kom je een heel eind, aldus Roskam. Hij
prijst nog steeds de dag dat hij een faxapparaat heeft ge
kocht. Daarvoor moest hij telexen of bellen. „En dat bete
kent de wekker zetten op twee of drie uur, want dan zijn
ze daar net op kantoor en verder kan je ze de hele dag niet
meer bereiken".
De meubelfabrikant vertelt dat hij na drie jaar export tot
het inzicht was gekomen om de maten van zijn meubels
aan te passen. Japanners zijn immers kleiner, en dat heeft
zijn zaken goed gedaan. Ook de kleur en de stoffering wer
den veranderd. Zijn meubels horen in Japan in de catego
rie „snob"-artikelen, ofwel „behoorlijk duur". „We verko
pen een Europese kamer, die Europees aandoet".
Uit eigen ervaring vertelt Roskam dat hij een keer vier
uur lang heeft onderhandeld over de laatste honderdvijftig
gulden van een totaalbedrag van 150.000. Omdat zij niet
akkoord wilden gaan, ketste de order af. Maar. zo vertelt
de ondernemer, in de avond zagen we elkaar in het infor
mele circuit en de volgende dag op het vliegveld werd net
voor m'n vertrek een envelop overhandigd. Daarin bleek
later een dubbele order te zitten".
„De Japanner moet nu eenmaal het gevoel hebben dat hij
het onderste uit de kan krijgt".
Andere tips voor het zakendoen mét Japan waren afkom
stig van de directeur an de Japanse Dai-Ichi Kangyou
Bank Nederland in Amsterdam, de heer S. Takahashi. „Ik
zou speciaal twee dingen willen benadrukken die u in uw
hoofd moet houden als u de Japanse markt op wil. Ten
eerste, de markt kennen en uzelf kennen zijn twee dingen
die samengaan als twee kanten van een munt, en dat geldt
in het bijzonder voor Japan. Ten tweede, zij komen niet
naar u om u te begrijpen, maar in plaats daarvan moet u
naar hen gaan om hen te verstaan. Ik denk dat we bij deze
twee stellingen geen verdere uitleg nodig hebben".
ARNO VAN DOORN
