Een sigaar voor het
luisteren naar een preek
iiwi rrra TÏÏTI
Kritiek synode op verwerking discussies
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
kerk
wereld
Goeree-aanhanger
verstoort OJEC-
bijeenkomst
brieven
lezers
733
PINTER
£eidóc@ou/ia/ii
Europese veiligheid
>weer
ÊcidócSoiMotit
WOENSDAG 28 OKTOBER 1987 PAG®*
■4
Amerikaanse nonnen blijven bij standpunt abortus
WASHINGTON Twee Amerikaanse nonnen hebben aange
kondigd in het openbaar te blijven pleiten voor legalisering
van abortus, hoewel de leiding van hun orde hun dat heeft
verboden. De zusters, Barbara Ferraro en Patricia Hussey, on
dertekenden met nog 22 andere zusters in 1984 een advertentie
in The New York Times, waarin werd gezegd dat een rooms-
katholiek het recht heeft te pleiten voor legalisering van abor
tus. Op de twee na trokken de zusters onder druk van het Va-
ticaan hun handtekening weer terug. „Wij mogen nooit toe
staan dat abortus in onze samenleving illegaal wordt", aldus
Ferraro, die de kerkelijke opvatting over abortus niet als on
feilbaar beschouwt. De twee zusters leiden een opvanghuis
daklozen.
Laatste pauselijke troonassistent overleden
VATICAANSTAD De laatste pauselijke troonassistent, vorst
Aspreno Colonna, is maandag in Rome overleden. Hij is 71 jaar
geworden. Tot zijn voorouders behoorden onder anderen paus
Martinus V, die zijn ambt uitoefende van 1417 tot 1431, 36 kar
dinalen en Marcantonio Colonna, leider van de pauselijke troe
pen tijdens de slag bij Lepanto in 1571. Colonna diende als
troonassistent verscheidene pausen, voordat zijn ambt in 1967
door paus Paulus VI werd afgeschaft. Volgens de traditie was
de troonassistent de hoogste leken-dignitaris van het Vaticaan.
Hij had het recht aan de rechterkant van de paus te staan. Het
erfelijke ambt van pauselijk troonassistent was sinds de zes
tiende eeuw voorbehouden aan de families Orsini en Colonna.
Wie de wijsheid van
de dwaas mist kan ook
geen oog hebben voor
de dwaasheid voor de
wijze.
Heroverweger
Paus Johannes Paulus I
FOTO: UPI
CURIEKARDINAAL
ODDI:
Johannes Paulus I
neergeslagen'"
door zwaarte ambt
ROME Voor het eerst
heeft een hoge curieprelaat
gereageerd op de theorie dat
paus Johannes Paulus I geen
natuurlijke dood zou zijn ge
storven, maar het slachtoffer
is geworden van een complot.
Paus Luciani, die in 1978
slechts 33 dagen in functie
was, is volgens kardinaal Sil
vio Oddi „neergeslagen" door
het gewicht van zijn functie.
In een vraaggesprek met het
katholieke weekblad II Saba-
to zegt de kardinaal dat hij
destijds meegewerkt heeft
aan een onofficieel onder
zoek naar de dood van de
paus. Hij gaf het interview
om een eind te maken aan
nieuwe speculaties over de
dood van de paus. De Britse
auteur David Yallop ver
scheen onlangs voor de Itali
aanse televisie in een pro
gramma over de dood van
Johannes Paulus I. In zijn
boek „In God's Name" pre
senteerde Yallop enkele ja
ren geleden al zijn theorie
dat de paus niet stierf aan
een hartaanval, maar dat hij
was vermoord omdat hij van
plan was hervormingen door
te voeren in de kerkhiërar-
chie. Harde bewijzen leverde
Yallop niet.
Kardinaal Oddi zegt dat Jo
hannes Paulus I enkele uren
voor zijn dood op de avond
van de achtentwintigste sep
tember met zijn arts in Vene
tië waar hij voor zijn ver
kiezing patriarch was tele
foneerde. De paus had de dag
voor zijn overlijden geklaagd
over opgezette benen en pijn
in de borst.
Gevraagd waarom de Heilige
Stoel geen officiële liikschou-
wing nad laten houden, ant
woordde Oddi: "Dat scheen
ons een vernedering van de
Heilige Stoel toe, omdat er
geruchten door zouden zijn
ontstaan. Zouden de kwaad
aardige speculaties zijn opge
houden als men sectie had
toegestaan en had vastgesteld
dat Papa Luciani een natuur
lijke dood gestorven was?"
Het niet uitvoeren van een
lijkschouwing is een van de
oorzaken van de beschuldi
gingen en is door Yallop aan
gevoerd als belangrijke reden
voor verdenkingen tegen be
paalde lieden in Vaticaan
stad.
Kardinaal Oddi keerde zich
ook tegen herhaalde bewe
ringen dat Johannes Paulus
I, die maar 33 dagen paus
was, de curie wilde reorgani
seren en de top van de Vati
caanse bank wijzigen.
Oddi wees erop dat de typi
sche zielenherder die Johan
nes Paulus I voor zijn uitver
kiezing was, niet erg van de
bestuursstructuur van de cu
rie op de hoogte was. Hij be
steedde veel tijd aan het be
studeren van het Pauselijk
Jaarboek, waarin alle curie
departementen worden be
schreven.
ABRAHAM KUYPER EVANGELISEERDE ALS JONGETJE ONDER MATROZEN
MAASSLUIS - Als jonge
tje ergerde Abraham
Kuyper zich aan het
ruwe taalgebruik van de
matrozen die hij ont
moette in de haven van
zijn geboorteplaats Maas
sluis. Op een dag nam hij
een preek van zijn vader,
een predikant, onder de
arm en nam een doos si
garen uit de kast. Daar
mee trok hij naar de ha
ven en maande matrozen
op de schepen aandach
tig naar hem te luisteren.
Als beloning zouden ze
een sigaar krijgen...
Dit voorval wordt geschetst
in een videoproduktie over
leven en werk van Abraham
Kuyper (1837-1920). De film
is gemaakt naar aanleiding
van de herdenking van de
geboortedag van de journa
list, hoogleraar, theoloog en
politicus, 29 oktober 150 jaar
geleden.
In diezelfde film, samen met
een lesbrief bedoeld voor het
voortgezet onderwijs, zegt de
historius dr. G. Puchinger
onder meer: „Abraham Kuy
per haalt de eenentwintigste
eeuw". Hij heeft met deze
uitspraak vooral de Kuyper
op het oog die een relatie
heeft willen leggen tussen
het geloof en de uitwerking
daarvan in het openbare en
maatschappelijke leven. De
consequentie van het geloof
voor het leven van de chris
ten heeft Kuyper als „archi
tect" en „strateeg" op in
drukwekkende wijze gestalte
gegeven: oprichter van de
ARP, van een dag- en week
blad; stichter van een kerk
en van de Vrije Universiteit.
De videoproduktie werd ge
toond in het gemeentelijk
museum van Maassluis. In
het museum wordt donder
dag een tentoonstelling geo
pend, aansluitend op de offi
ciële herdenkingsplechtighe
den in Maassluis. Minister
president Lubbers zal dan
onder meer een plaquette
onthullen dat is aangebracht
op het huis dat staat op de
plek waar Abraham Kuyper
werd geboren.
In de film komt een groot
een groot aantal politici en
historici aan het woord. Dr.
J. den Uyl, geinterviewd
vlak voor zijn bezoek aan Se
negal dat hij wegens ziekte
moest afbreken, is een van
hen. De ex-gereformeerde
politicus erkent de grote be
tekenis van Kuyper, maar
ervaart aspecten van diens
grootheid tevens als „afstote
lijk". Met name de claim van
Kuyper op zijn roeping van
Godswege stoot Den Uyl af.
Oud-minister W.F. de Gaay-
Fortmann, opgegroeid in de
Kuyper-traditie, getuigd er
van dat niet alle gerefor
meerden blij waren met
Kuyper. Zijn ouders bijvoor
beeld hadden grote moeite
met de ijdelheid van Kuyper
en diens streven naar macht.,
juist in verband met diens
vroomheid. Hij acht de theo
logische constructies van
Kuyper een „grote over
schatting"; Kuyper meende
direkt uit de bijbel te kunnen
afleiden wat de „gedachten
Gods" zijn.
Minister drs. J. de Koning
van sociale zaken, eens voor
zitter van de ARP, zegt dat
Kuyper in politiek opzicht
„geslaagd mens is geweest.".
In de politiek van zijn dagen
was zijn invloed gigantisch
en de resultaten van een deel
daarvan hebben tot op van
daag betekenis", aldus De
Koning. Voor hem persoon
lijk heeft Kuyper onder meer
betekenis als negatief voor
beeld: „Abraham Kuyper
kreeg op het persoonlijke
Kuyper als student omstreeks
1860
FOTO: ARCHIEF
vlak conflicten met mensen
die het niet met hem eens
waren. Ik heb me al jaren ge
leden voorgenomen om het
zó niet te doen..."
Film en tentoonstelling ge
ven een aardig beeld van de
persoon Kuyper. Zo is er een
„schriftelijke verklaring"
van de elfjarige Abraham te
zien waarin hij God zijn bbe-
kering belooft: „ik zal vlie
den van het kwade en het
goede doen". Aan de keerzij
de van het briefje met deze
belofte staat het adres: „Aan
God in den Hemel".
De tentoonstelling verhuist
in januari van Maassluis naar
Amsterdam: vanaf 4 januari
tot en met 13 februari in het
gebouw van de Vrije Univer
siteit, Boelelaan.
Verkwikkende
druiven
,Een handvol muskadellen'
Dat is de nieuwste vrucht aan
de pennevruchtenboom van
columniste Joke Forceville-
Van Rossum. Speciaal voor
haar lezers heeft ze druiven
geplukt, 366 in getal. 366 tek
sten voor het schrikkeljaar,
voor een rustpunt in het jach
tige bestaan, een schaduwplek
onder de wonderboom buiten
Ninevé. Joke Forceville-Van
Rossum volgt in haar teksten
en overdenkingen de seizoens
wisselingen, met de daaraan
gekoppelde stemmingen en ge
voelens. Schrijvers als Huub
Oosterhuis, Hans Bouma, Abel
Herzberg en Martinus Nijhoff
dienden als inspiratiebronnen.
Niet als eindpunt of definitief
antwoord, maar als vertrek
punt voor een nieuw woord.
Omdat het woord levend is.
Vanouds wordt aan wijn een
genezende en verkwikkende
werking toegeschreven. Joke
Force ville-Van Rossum hoopt
met dit handvol muskadellen
warmte en lafenis te geven
aan hen die dorsten naar het
goede. (Uitgave Gottmer, prijs
f 24,50.)
Joods-hellenistische
poëzie
De serie: „Na de Schriften"
van uitgeverij Kok geeft ver
talingen in het Nederlands
van na-bijbelse joodse en
christelijke geschriften. Het
derde deeltje bevat Joods-hel
lenistische poëzie (fragmenten
der gedichten van Ezechiël
Tragicus, Philo Epicus en The-
odotus en van een aantal on
der pseudononiem geschreven
verzen. Dr. P.W. van der
Horst vertaalde de gedichten
en lichtte ze toe. Het is in ze
kere zin een jprimeur: nog niet
eerder verscnenen de in het
boekje opgenomen (resten
van) verzen in het Nederlands.
Uitgave Kok, prijs 18,90
ASSEN Een aanhanger van het wegens antisemitisme ver
oordeelde echtpaar Lucas en Jenny Goeree heeft dinsdag
avond in Assen een bijeenkomst van het Overlegorgaan van
joden en christenen in Nederland (OJEC) verstoord. Van te
voren verspreidde hij overdrukjes van het verboden gospel
blad Evan.
Tijdens de bijeenkomst begon hij zijn opvattingen uit te dra
gen nadat hij volgens eigen eigen zeggen „genoeg huichelach
tige uitspraken had gehoord". Omdat de man weigerde op te
houden met getuigen, werd hij tenslotte door de koster uit de
kerk gezet.
De man, afkomstig uit Harderwijk, is door de gemeentepolitie
voor verhoor meegenomen naar het bureau en later op vrije
voeten gesteld. Daar het overdrukje een andere uitvoering
dan het oorspronkelijke Evan 10 heeft, wist de politie niet of
dit pamflet ook onder het verbod van de rechter viel. Daar
over zal woensdag overleg met de officier van justitie plaats
vinden, aldus een woordvoerder van de politie.
OJEC-voorzitter dr. S. Schoon, die de leiding van de bijeen
komst had, noemde het „erg grijs" dat juist de tekst van een
geschrift, dat mede door toedoen van het OJEC werd verbo
den wegens de antisemitische strekking ervan, op een OJEC-
bijeenkomst werd verspreid.
Hervormde onenigheid over baantjes oud-predikanten
UTRECHT Tussen de her
vormde emeriti (gepensio
neerde) predikanten en het
moderamen (bestuur) van de
synode is onenigheid gere
zen.
Het moderamen vindt dat
emeriti eigenlijk geen betaal
de pastorale taken zouden
moeten uitvoeren, het zoge
heten „bijstand in het pasto
raat", tenzij dat is om in ei
gen onderhoud te voorzien.
Jonge, werkloze predikanten
hebben door activiteiten van
emeriti-predikanten vaak
geen kans op werk, aldus het
moderamen. Als de oproep
aan de emeritus-predikanten
geen succes heeft, dan houdt
het moderamen zich het
recht voor „dwingender
maatregelen" te nemen.
De Bond van Nederlandse
Predikanten vindt het stand
punt van het moderamen on
aanvaardbaar.
Om inhoude
lijke redenen: het modera
men zwijgt over de kerkorde
waarin staat dat emeriti „ge
roepen" kunnen worden tot
bijstand in het pastoraat.
Voorts verzwijgt het modera
men de nog altijd veel te lage
pensioenen van de hervorm
de predikanten.
Het argument: plaats maken
voor jongere predikanten
gaat ook niet op, vindt de
Predikantenbond: werkloze
predikanten zijn alleen ge
baat bij een functie die meer
rechtszekerheid biedt dan
het werk dat gepensioneerde
predikanten veelal doen, al
dus de Bond.
Evangelische Alliantie
organiseert
bijeenkomsten over
ethisch handelen
SOESTDUINEN De Evan-
gelische Alliantie gaat de ko
mende tijd studiebijeenkom
sten organiseren over ethisch
handelen. Onderwerpen die
aan bod komen zijn onder
meer evangelisatiestrategieèn
en de verhouding tussen ver
kondiging en de ethiek van
het handelen.
Dat is het resultaat van een
gesprek tussen de alliantie,
waarin ruim zestig evangeli
sche organisaties samenwer
ken en directeur drs. L.P. Do
renbos van het Rainbow Insti
tuut voor normen en waar
den.
De aanleiding voor het ge
sprek waren vooral de acties
van Dorenbos tegen de porno
grafie, die binnen de Alliantie
nogal wat vragen hebben op
geroepen. Dorenbos noemde
het gesprek, waarbij ongeveer
twintig bij de Alliantie aange
sloten organisaties vertegen
woordigd waren, „zeer open
hartig". Hij noemde het „nog
maar een klein begin" van
wat op het gebied van de
evangelisatie zou moeten ge
beuren. Hij omschreef de Alli
antie als een sterke evangeli
sche organisatie die zich ech
ter „gezien de nood in het
land" te theoretisch met
evangelisatie bezighoudt. „Er
is ruimte voor tienduizend
zeepkisten in Nederland", al
dus Dorenbos. De studie
bijeenkomsten zouden naar
zijn opvatting zo snel mogelijk
moeten worden gehouden, zo
dat nieuwe acties zo min mo
gelijk vertraging oplopen.
(Van onze speciale
verslaggever Jan Bouwmans)
ROME Herders van de ka
tholieke kerk blijven hel
moeilijk hebben met de
vrouw. En al helemaal mei
de emancipatiebeweging zo
als die zich voltrekt in de
Westerse cultuur, waarin ge
lijkwaardigheid van man en
vrouw meer gelijkheid in
houdt dan een deel van het
wereldepiscopaat lief is.
Of moet men zeggen: dan het
Vaticaan lief is? Want zc
ferm als vele bisschoppen uit
alle delen van de wereld de
eerste veertien dagen van de
synode over de vrouw heb
ben gesproken, zo vlak is op
dat punt de ontwerp-eind-
tekst die afgelopen weekend
door prelator Thiandoum en
zijn staf van deskundigen is
opgesteld. De vraag is derhal
ve: onder welke invloed dit
zo is kunnen gebeuren.
Het ontwerp, waarvan nie
mand buiten de synodeva
ders geacht wordt hem in be
zit te hebben en die. 28 pagi
na's lang, „voor het gemak"
in de Latijnse taal is gesteld,
is naar verluidt door de syno
de sterk bekritiseerd. Het
werd een te magere weerslag
gevonden van hetgeen naar
voren is gebracht.
Met het opkomen voor de
vrouw die misbruikt wordt
voor porno en dergelijke
heeft de ontwerp-eindtekst
geen enkel probleem. Moei
lijker wordt het als het gaat
om de vrouw in de kerk.
Volgens het ontwerp bestaat
er althans nog grote onduide
lijkheid over de theologische
status van het vrouw-zijn.
In het ontwerp is de algeme
ne stelregel opgenomen dat
vrouwen in de kerk alles be
horen te mogen wat niet ge
wijde mannen ook is toege
staan. Maar veel toelichting
heeft dit verder niet gekre
gen. Wel wordt concreet ge
zegd dat meisjes ook misdie
naar behoren te mogen zijn.
Maar het ontwerp houdt zich
weer op de vlakte ten aan
zien van de ambten van aco
liet en lector voor de vrouw,
waarvoor de Amerikaanse
bisschoppen zich heel sterk
hebben gemaakt. Naar he
dendaagse maatstaven geme
ten stellen deze ambten in de
praktijk overigens weinig
voor.
Afgewacht moet worden of
de synodevaders het hier
verder maar bij laten zitten.
Er zijn tekenen die daar wel
op wijzen. Met het onderzoek
naar de mogelijkheid om
vrouwen tot diaken te wijden
- de wens van de Brusselse
kardinaal Danneels die in de
ontwerp-eindtekst is doorge
drongen - zal het dan ook
wel niet zo'n vaart lopen.
Veel plaats is in de ontwerp-
eindtekst ingeruimd voor
wat de katholieke leek in de
wereld te doen en te laten
heeft. Dit kan voor niemand
een verrassing zijn. Zoals het
ook niemand kan verbazen
dat de zogeheten „nieuwe le
kenbewegingen" als Opus
Dei en Communicatione e Li-
berazione uitvoerig aan bod
komen.
Het ontwerp-einddocument
geeft in dat opzicht blijk van
de nodige reserves die vele
bisschoppen hebben geuit.
Van deze bewegingen wordt
onomwonden geëist, dat ze
zich volledig voegen naar het
pastorale beleid van de plaat
selijke bisschop of bisschop
penconferentie. Bovendien
wordt hier scherp onder
streept dat de parochie als
basisstructuur fundamenteel
en onvervangbaar is. Nieuwe
bewegingen hebben dan ook
alleen binnen dat parochie
kader recht van bestaan, niet
daarbuiten. Sommige waar
nemers in Rome vatten deze
stellingname op als kritiek
van de synode op het statuut
van de persoonlijke prela-
tuur, die Opus Dei geniet.
Dat in de ontwerp-eindtekst
wordt aanbevolen om basis
gemeenschappen sterk te be
vorderen, is in dit verband
wellicht pikant te noemen.
Want deze basisgemeen
schappen hebben tot nu toe
bij sommige kerkelijke auto
riteiten wantrouwen ont
moet, in Zuid-Amerika bij
voorbeeld.
Of er deze laatste dagen nog
veel gebeurt op de synode,
kan aan het eind van de
week worden afgelezen aan
de mate waarin de aanbeve
lingen verschillen van de
ontwerp-eindtekst. Daar is
het wachten op.
Tl
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
hpt recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Jeugdkanker
Uit wat de afgelopen weken is
geschreven over de bestrijding
van jeugdkanker, lijken mij de
volgende conclusies en vragen
gewettigd. Er is verschil van
mening over de vraag hoe
zware middelen je moet inzet
ten. Chemotherapie wordt
vooral voor kinderen een hel
genoemd en kan leiden tot ste
riliteit, schade aan de longen,
nieren, het gehoor en verlies
van smaak. Chirurgie betekent
meestal amputatie. En bestra
ling doodt meer dan de kan
kercellen alleen. Deze drie
middelen worden ook in com
binatie met elkaar gebruikt.
Het percentage sterfgevallen
wordt er aanmerkelijk mee
omlaag gebracht. Maar de prijs
die ervoor betaald moet
worden is hoog. De overwin
ning zou je een Pyrrusover
winning kunnen noemen. Als
de behandeling niet slaagt en
eindigt met een „Pyrrus-né-
derlaag", komen er uiteraard
vragen als: Was deze afloop
niet te voorzien? Geloofde de
dokter er zelf wel in? Is hij
wat dat betreft eerlijk geweest
tegenover kind en ouders?
Wordt de patiënt niet onge
vraagd het lijdend voorwerp
van een leerproces? Het zijn
niet alleen ouders van overle
den kinderen, maar ook colle
ga-kankerspecialisten, die vin
den dat men soms te ver gaat.
Vragen rijzen ook t.a.v. die
hulp bij zelfdoding. Euthanasie
blijft wettelijk verboden. Als
een arts er toch toe overgaat
„uit overmacht", moet hij ach
teraf kunnen aantonen, dat de
patiënt er zelf uitdrukkelijk
om bleef vragen, in zijn laatste
fase en bij als ondraaglijk er-
varen lijden. Maar Prof Voüte
geeft die poeders voor „een
mooie dood" (zonder overleg
met of toestemming van de
ouders) mee aan minderjari
gen die soms pas maanden la
ter sterven, nog in staat waren
om met vakantie te gaan, gees
telijk sterk genoeg bleken om
te wachten tot de laatste da
gen, en soms zelfs zo sterk en
moedig, dat ze hem helemaal
niet gebruikten. Was dat laat
ste géén mooie dood? Prof.
Voüte zal zeggen: met die poe
der hadden ze al die tijd een
vorm van zekerheid op zak.
Maar je kunt ook denken: ze
hebben al die tijd alléén door
de zwarte tunnel gelopen, in
eenzame tweestrijd met het
verleidelijke middel. Ook de
kinderen die het tenslotte zon
der deden. Vooral die laatsten
doen je vragen: Kun je niet be
ter alle aandacht richten op
medische en geestelijke hulp?
Maar Prof. Voüte wil geen
vragen.
de appel met
fascinerende en
beklemmende
OP Z'N BEST
APPÈLTHEATER/W 13.00
(vrijdag fnaal+jjd)
e
Ministers van buitenlandse zaken en van defensive
zeven Westeuropese landen hebben de afgelopen dag*'
Den Haag vergaderd over de Westeuropese Unie (WEU^
der leiding van Nederland is getracht deze uit 1955 stans'
de Europese defensiesamenwerking, die nooit echt vg
grond is gekomen, alsnog leven in te blazen. Het is de b
ling om Europa naast een politiek-economische en -culf'
samenwerking ook van een meer gestructureerd politie®
litair samenwerkingsverband te voorzien. Kortweg
een „Europese poot" binnen de NAVO.
I
De vraag of er dan binnen de NAVO onvoldoende^
dacht bestaat voor de specifiek Europese veiligheidsbeb"
is daarmee in feite bevestigend beantwoord. Toch zulL
Westeuropese regeringen er voor waken zich zó duidetyl
te laten. In hun verklaring van gisteren werd de veili
van het Noordatlantisch bondgenootschap „ondeelbaai
noemd. Feit is echter dat Europa, wakker geschud dol
mislukte top tussen Reagan en Gorbatsjov in Reyfc
bang is dat de beide supermachten zonder Europa ov.
Europese veiligheid beschikken. Alleen een sterke, eu
zinde Europese stem binnen de NAVO zou voldoende ij]
maken op de Noordamerikaanse bondgenoten. i
i
Daarmee is echter tevens de Achilleshiel van de1
genoemd: de eensgezindheid, of beter gezegd, het
daaraan. Want wie in de voornaamste Europese hoofdj
zijn oor te luisteren legt, hoort duidelijk verschillende Jj
den. Zo heeft de Britse minister van buitenlandse jj
Howe het herrijzen van de WEU uitbundig geprezen.^
in hoeverre is dat een fagade? De Britse regering is in
de volgzaamste Europese partner van Amerika. Pr
Thatcher voelt er niets voor president Reagan voor het
te stoten met een te eigenwijze Europese houding. Het 3
enthousiasme voor de WEU heeft bovendien een dubbe'
dem. Londen volgt met argusogen de toenemende mij
samenwerking tussen Frankrijk en West-Duitsland
geen kans voorbij laten gaan om hierbij een vinger in
te houden. De WEU biedt hiervoor alle kans.
De Westduitse opstelling tegenover de WEU kar)
worden losgezien van die van Frankrijk. Het is Bonn e
aan gelegen Parijs dat militair niet in maar na<|
NAVO opereert nauw te betrekken in een toekoi|
Europese defensiesamenwerking. Wanneer over een jj
vier de raketten voor de korte en de middellange afsta]
Europa zijn verdwenen, blijft de Bondsrepubliek irj
over als voornaamste slagveld bij een onverhoopte coil
tatie met het Oostblok, ongeacht of dat een convention)
een nucleair conflict is. Nauwe samenwerking met Fraj
is iri dat licht bezien de beste verzekeringspolis vd
Westduitsers. Van hun kant hebben de Fransen er gej
zwaar tegen een vooraanstaande rol te spelen bij de po{j
de Europese veiligheid te vergroten, zolang dat maar g|
volgens de Franse voorwaarden, waarvan de onafhan]
heid van de Franse kernmacht een van de belangrijk
Het behoeft geen verdere toelichting dat de rol van de!
ge WEU-landen, waaronder Nederland, in dit verba]
genlijk van ondergeschikt belang is.
Het „platform met uitgangspunten en beleidsvoorne
waartoe de WEU-ministers gisteren besloten, is in he
van de gevoeligheden over en weer dan ook eèri alleszi
ceptabel resultaat. In verhulde termen staat er te leze
de werkingssfeer van de Franse en Britse nucleaire afs
kingsmacht tot aan de Westduitse oostgrens wordt
breid. Zolang het Oostblok beschikt over een overmacl
conventionele wapens en kernwapens voor de zeer ko
stand, wordt op zo'n manier de Duitse vrees verminde
het land „onbeschermd" blijft na het vertrek van de E
ketten. Ook de nauwere samenwerking van de WEU-
ten bij hun marine-activiteiten in de Perzische Golf n
een succesje worden bijgeschreven op het conto van h
derlandse WEU-voorzitterschap. Daarmee is geenszii
zegd dat de „Europese poot" binnen de NAVO reeds g
heeft gekregen. Daarvoor is het noodzakelijk dat uiteii
ook Spanje, Portugal en Griekenland zich bij de WEI
sluiten. Maar de fundamenten van een nauwere Eu
defensiesamenwerking zijn in Den Haag in elk gev;
sterkt.
Rustig herfstweer
DE BILT (KNMI) - De schei
dingslijn tussen zachte en dro
ge continentale lucht boven
Duitsland en iets minder zach
te en vochtige oceaanlucht bo
ven West-Frankrijk loopt van
Noordoost-Frankrijk via onze
oostgrens naar Denemarken.
Deze grenslijn verandert nu
weinig van plaats. Vannacht
stijgt de luchtdruk tijdelijk
iets. Bij weinig wind kan zich
dan plaatselijk mist vormen.
Op donderdag trekt een zwak
ke storing van Oost-Frankrijk
langs de genoemde grenslijn
naar het noorden. Uit de daar
mee samenhangende bewol
king kan ook in ons land af en
toe wat regen vallen. De kans
op deze neerslag lijkt op don
derdag het grootst. De tempe
raturen wijken weinig van de
in deze tijd van het jaar nor
male waarden af, na een mini
mum van 8 graden loopt de
temperatuur s-middags tot
rond 12 graden op.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, mede
gedeeld door het KNMI, geldig
voor donderdag en vrijdag:
Zuid-Scan dm a vi en Dene
marken: Half tot zwaar be
wolkt en overwegend droog.
Middagtemperatuur ongeveer
8 graden. Kans op mist.
Britse Eilanden: Half tot zwaar
bewolkt. Op donderdag vooral
in het zuidoosten van Enge
land en Ierland mogelijk re-
?en. Middagtemperatuur circa
0 graden.
Benelux, noord- en midden -
Duitsland, noord-Frankrijk.
Af en toe zon en droog. Mid
dagtemperatuur ongveer 12
graden. Kans op mist.
Midden- en zuid-Frankrijk.
Half tot zwaar bewolkt en
vooral op donderdag af en toe
regen. Middagtemperatuur
omstreeks 19 graaen.
Zuid-Duitsland en A
bied: Vrij zonnig. Midc
peratuur rond 15 grade
graden-niveau ongevee
meter.
Spanje, Portugal: H;
zwaar bewolkt en vo<
donderdag af en toe re
Oost-Spanje ook mogel
onweersbui. Middagte
turen van 17 graden
noordwesten tot 23 gr;
het zuidoosten.
Italië, Joegoslavische
Wisselend bewolkt en
vrijdag een enkele bu
dagtemperatuur van 15
in Noord-Italië tot 22
in het zuiden.
Las Palm
