Is Fokker nog wel te redden? Weer scherpe koersverliezen in mondiale effectenhandel BIGBANG 7 Beurs uan Amsterde Londen overweegt uitstel emissie BP Braks wil inkomen boeren beschermen Matroos mijnen jager geopereerd aan blindedarm M1? ECONOMIE CcidócSomxMtt «n DINSDAG 27 OKTOBER 1987 PA®. LONDEN Het Britse ministerie van financiën overweegt de voorgeno men verkoop van de staatsoliemaatschappij BP aan het publiek uit te stel len in verband met de cri sisstemming op de inter nationale aandelenmarkt. De koers van de aandelen Bri tish Petroleum kelderde giste ren met nog eens 22 pence tot 265 pence. De prijs is daardoor nog verder verwijderd van de prijs van 330 pence waarvoor de Britse regering haar belang van 31,5 procent tot morgen ochtend 10.00 uur aanbiedt aan particuliere beleggers. Het staat daarmee wel vast dat de emissie op een fiasco zal uitlo pen. Investeringsbedrijven die op het aanbod hebben ingeschre ven, moeten alle niet verkoch te aandelen voor 330 pence per stuk afnemen. De maatschap pijen hebben het ministerie gisteren gevraagd hiervan ont heven te worden. Dat zou on getwijfeld tot een politieke storm leiden. Mensen die vori ge week probeerden hun in schrijving op BP-aandelen on gedaan te maken, kregen te horen dat zij hadden getekend en hun verplichtingen moes ten nakomen. DEN HAAG Bij de ex port van landbouwpro- dukten moeten in de toe komst de prijzen worden gehanteerd zoals die gel den op de wereldmarkt. Minister Braks van land bouw zegt dit in een brief aan de Kamer. Tot nu toe geeft de EG een toeslag bij export op de we reldmarkt, zodat de boer even veel ontvangt als bij afzet bin nen de EG. Braks wil straks alleen nog bij de afzet binnen de EG een hogere prijs toe staan om zo de landbouw en het boereninkomen te be schermen. Braks heeft zijn brief geschreven naar aanlei ding van een Amerikaans voorstel aan de EG om binnen tien jaar alle subsidies op de export van landbouwproduk- ten in de wereld af te schaf fen. Tevens willen de Ameri kanen alle importbelemmerin gen op agrarisch gebied ophef- Braks noemt het Amerikaanse plan te ingrijpend. Wel zegt Braks voor een meer marktge richte benadering te zijn. De EG hoeft volgens hem echter niet de grenzen open te gooien voor landbouwimporten. Dat kan alleen in ruil voor de toegang tot markten buiten de EG. Sociale inkomenstoesla gen noemt Braks aanvaard baar als compensatie voor het leed dat sommige boeren treft door een meer marktgericht beleid. Hogere winst Shell Oil HOUSTON - Shell OU, de Amerikaanse tak van Konink lijke/Shell, heeft in het derde kwartaal van dit jaar een winst behaald van 420 miljoen dollar tegen 133 miljoen dollar in het derde kwartaal van vo rig jaar. De sterke winststij ging is een gevolg van de zeer goede gang van zaken in de chemische sector en van de verbetering van de oliepriizen, zo heeft topman John Bookout laten weten. De kwartaalom zet groeide van 4 tot 5,7 mil jard dollar. Bookout liet weten blij te zijn met de goede kwartaalresulta ten, maar tekende daarbij wel aan dat de resultaten in het derde kwartaal van 1986 zeer aan de lage kant waren. DEN HAAG Op weg naar de Golf van Oman is vannacht aan boord van het Belgische ondersteuningsschip Zinnia een Nederlandse matroos aan zijn blindedarm geopereerd. De matroos, J.J.M. van Laan- en van de Nederlandse mij- nenjager Hellevoetsluis, maakt het goed. De ingreep is uitge voerd door een Belgische chi rurg. De matroos blijft aan boord en zal de rest van de mijnenbestrijdingsmissie ge woon meemaken. Het Neder lands-Belgisch marine-eskader is thans op weg naar de Golf van Oman, waar het mijnenja- gen en -vegen de eerste maand zal plaatsvinden. MARKTEN LEIDEN Groente- en fruitveiling, maandag 26 oktober: aardappelen: 11-23; andijvie: 53-67; pronkbonen: 200; snijbonen: 630-660; stambonen: 60; boerenkool: 52-66; spitskool: 105-115; postelein: 125; prei: 36-61; stoofsla: 51; ijsbergsla: 30-94; sprui ten al: 114-118; all: 107-117; bil: 126- 133; c: 92; d: 24-105; uien: 21-64; waspeen: 53; winterpeen: 35; 8 per bak: 285; knolselderij: 42-55; sla: 12- 51; bleekselderij: 16-42; bospeen: 46- 102; peterselie: 48-50; selderij: 33-35; paprika kg.: 70; komkommmer I 75/: 119, 60/: 121, 50/: 104-108, 40/: 82- 92. 35/: 71-76, 30/: 63. 25/: 46. krom: 134; tomaten II a: 690-700; b: 760- 910; c: 470-500; cc: 380; ar: 700; br: 850; cr: 470-490; ccr: 360-410. EIERVEILING EIVEBA BV BARNE- VELD (27-10) - Aanvoer 3.358.800 stuks, stemming flauw. Prijzen In gul den per 100 stuks: eieren van 50-51 gram wit 8,84-8,86 bruin 9,27-9,35, 55-56 gram bruin 10,67-10,75 60-61 gram wit 11,41-11,51 bruin 11,51- 11,67 en 65-66 gram wit 12,59-12,80 bruin 12,52-13,21. Beurscrisis kost Golfstaten miljarden MANAMA - De crisis op de effectenbeurzen van vorige week heeft de Ara bische oliestaten volgens schattingen van Arabische bankiers meer gekost dan de scherpe daling van de olieprijzen in 1986. De chaos op de financiële markten was nog voor de escalatie van de Golfcrisis het hoofdthema op de mi nistersconferentie van zes Golfstaten afgelopen weekeinde in Ar-Riyad. Deze staten hebben hun deviezenreserve van 200 miljard dollar grotendeels in het Westen belegd. Sau- diarabië en Kuwayt heb ben naar verluidt een be drag van samen in totaal tachtig miljard dollar uit staan in de Verenigde Sta ten, West-Europa en Ja pan. De enorme chaos op de internationale effecten beurzen wekt in de Golf- landen pijnlijke herinne ringen op aan de Kuwayt- se beurscrisis van 1983, toen verliezen werden ge boekt met een boekwaarde van in totaal negentig mil jard dollar. Over de omvang van de financiële verliezen van de Arabische olielanden werden geen mededelin gen gedaan. In het alge meen wordt de Ameri kaanse regering verant woordelijk gesteld voor de crisis op de financiële markten. De Kuwaytse krant Al Kabas schrijft dat „de wereld een hoge prijs moet betalen voor het kin derachtige beleid van de Verenigde Staten en hun verkeerd ingecalculeerde avontuur". OVERHEID EN BANKEN STAKEN AL DRIE MILJARD IN CONCERN DEN HAAG „In Vol- vo-Car zijn dezelfde be dragen gestopt en daar piept toch ook niemand over". Henk Vos, oud- FNV-bestuurder en nu PvdA-kamerlid, heeft het over de steun van de overheid aan Fokker. De Staat en de banken ste ken bij elkaar 527 mil joen gulden in het nood lijdende vliegtuigconcern om het voor de toekomst te behouden. De financiële injectie in Fok ker, waar de Kamer in grote meerderheid mee akkoord is gegaan, betekent de zoveelste in een lange rij. Al in 1953 kwam de overheid Fokker te hulp bij de bouw van de F27. Sindsdien zijn er vele projec ten door de overheid mede gefinancierd. Daarmee is in middels totaal een bedrag van twee miljard gulden ge moeid. Met hoeveel geld de banken (ABN, Amro en Na tionale investeringsbank NIB) het concern al zijn bij gesprongen is onduidelijk. Naar verluidt zou het, exclu sief de nu bekend geworden steun, om zeker een half mil jard gulden gaan. Al met al zit er nu zo'n klei ne drie miliard gulden in Fokker en het staat aller minst vast dat de jongste fi nanciële injectie ook echt de laatste zal zijn. Een brief van minister De Korte (Economi sche Zaken) aan de Kamer over Fokker maakt dit pijn lijk duidelijk. Uit het stuk blijkt dat de vliegtuigbouwer veel te optimistisch is ge weest bij het in 1983 geno men besluit om de produktie van de F27 en F28 te staken en te beginnen met de bouw van twee opvolgers; de F50 en de F100. Dollarkoers Fokker rekende in 1983 op een hoge dollarkoers van rond ƒ3,50. Daardoor zouden de eigen nieuwe vliegtuigen goedkoper zijn dan die van de Amerikaanse concurren tie. Bovendien zouden verko pen, die in dollars worden verrekend, veel geld opleve ren. Inmiddels is de dollar twee gulden waard en is Fokkers voordeel verdwe nen. Het is nu zelfs de vraag of de F50 en de F100 ooit nog winst zullen opleveren. De produktie van de F50 is in middels verlaagd van 30 naar 24 toestellen per jaar. De ver koopverwachting voor de F100 is al bijgesteld van 450 naar 300 toestellen. En dat op een wereldmarkt voor dit soort toestellen van circa 900 stuks. De gezakte dollarkoers was echter niet de enige tegen valler. Het besluit om twee nieuwe vliegtuigen ineens te gaan ontwikkelen en te pro duceren bleek te veel voor Fokker. Ontwikkelingkosten werden steeds hoger terwijl de overgang naar seriepro- duktie stagneerde. Gevolg; vertragingen bii de afleve ring van toestellen (Swissair verwacht de eerste F100 nu in januari 1988, een jaar na de beloofde oplevering) en schadeclaims van degenen die al vliegtuigen hadden be steld. Vast staat inmiddels dat de goede naam van Fokker (de F27 was een „wereldhit") is aangetast. Nieuwe orders stromen niet meer binnen zo als de afgelopen jaren het ge val was (veertig voor de F50 veertig en 87 voor de F100). Een verkeerde verf op de F50 en een falend lanaings- festel bij de F100 hebben aat eeld nog versterkt. Onge twijfeld zullen de recent be kend geworden financiële perikelen, die breed in de wereldpers zijn uitgemeten. en voorts de problemen tus sen president-directeur Swarttouw en zijn plaatsver vanger Krook, daar nog het nodige in negatieve zin toe bijdragen. Bodemploze put Waarom dan toch steeds steun aan Fokker, een schijn baar bodemloze put? In poli tiek Den Haag blijft men op een keer ten goede hopen. Minister De Korte: „Ik denk dat nu een uitzicht op conti nuïteit is geboden". Een stel ling die de minister alleen af zwakt door te zeggen dat Fokker zelf de bakens moet verzetten. De problemen in de leiding en bij de produktie van vliegtuigen moeten worden opgelost. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan, hoewel De Korte daarvoor zelf wel een aantal voorwaarden heeft gescha pen. Zo wil de minister dat de Raad van Bestuur bii Fok ker, nu bestaande uit Swart touw en Krook, wordt uitge breid. Tot het moment dat die uitbreiding rond is komt er een adviesraad van rie zo genoemde wijze mannen. Daarnaast is van Fokker ge ëist dat de produktiekosten voor 1990 met 200 miljoen gulden per jaar dalen. „Het pakket is bevredigend. Het moet nu lukken", aldus VVD-kamerlid Rempt. En PvdA'er Vos: „Fokker is geen bodemloze put. Het is moeilijk, dat is waar, maar er is nu een gezonde basis voor de toekomst. Het succes komt er". Ook Van Iersel (CDA) blijkt ingenomen met de nu getroffen maatregelen. De kamerleden weten zich ge steund door de vakbonden, want ook FNV en CNV heb ben hun instemming met de financiële injectie betuigd. Over garanties van Fokker dat al deze mooie verwach tingen bewaarheid zullen worden, praat niemand. Hoogstens kan gewezen worden op de eis dat het con cern actief samenwerking met derden moet gaan zoe ken om de basis te verbreden en daarmee risico's te ver kleinen. Of dat veel oplevert is de vraag. Eerder trachtte Fokker met de Duitse vlieg tuigbouwer VFW iets moois op te zetten. Een huwelijk dat na tien jaar in 1979 stuk liep. Datzelfde gebeurde in 1982 binnen een jaar bij de samenwerking met McDon nell-Douglas. In beide geval len bleef Fokker met de brokken zitten. CAREL GOSELING Beurshandelaren op het Damrak hielden de monitoren met de openingskoersen van Wall Street in New York gistermiddag scherp in de gaten. Toen aan de ande re kant van de grote plas de Dow Jones-index snel omlaag ging en kort na ope ning een verlies vertoonde van meer dan 100 punten, was ook op het Damrak „de beer los". In Tokio was de paniek gisteren weer groot. De beurs nam het voortouw voor een nieuwe dag van scherpe koersdalingen in de Westerse wereld. WEEKEINDE ZWEEPT PANIEK NOG WAT OP (Vervolg van de voorpagina) AMSTERDAM Het weekeinde heeft geen rust gebracht op de internatio nale effectenbeurzen. Gis teren zijn de koersen in Japan, Europa en Noord- Amerika opnieuw scherp gedaald. Volgens een aantal handelaren heeft het weekeinde voor de psychologie van de beleggers meer kwaad dan goed gedaan, omdat de twee vrije dagen de beleggers de gelegenheid heeft geboden de schade goed te overzien. Dat heeft geleid tot een bijna nog grotere paniek dan vorige week. Op een aan tal beurzen werd gisteren zelfs het laagste niveau bereikt sinds het uitbreken van de beurscrisis op 19 oktober. De beurs in Hongkong nam gisteren het voortouw. De beurs ging daar weer open, na dat het beursbestuur ae beurs vorige week dinsdag voor de rest van de week had gesloten om de beleggers tot bedaren te laten komen. Het tegendeel febeurde echter, omdat veel eleggers de kans aangrepen om eindelijk hun aandelen te verkopen. Het resultaat was dat de beurs 33 procent lager sloot, het moment dat de beurs in Londen opende. Londen re ageerde met een indexdaling van 150 punten in de eerste uren. De daling werd overge nomen door de andere beur- ONE YEAR ON zen in Europa, het Damrak niet uitgezonderd. De aande lenkoersen gingen in heel Eu ropa over een breed front scherp omlaag, gemiddeld met 6 procent. Dow Jones De trek rond de wereld van de nieuwe verliesgolf vond zijn einde in Wall Street waar de Dow Jones in reactie op de forse koersverliezen in Europa gisteren in het eerste half uur na de opening gelijk 100 pun ten daalde. Het betrof de grootste daling in de geschie denis van de beurs na die van vorige week maandag. Uitein- Sir Nicholas Goodison, voor zitter van de Lon- dense effecten beurs, gisteren op een perscon ferentie ter gele genheid van de eerste verjaardag van de Big Bang. Precies een jaar geleden introdu ceerde de Lon- dense financiële markt het groot schalige gebruik van computers. Goodison zei dat de huidige krach niet is te wijten aan computers, maar aan het Amerikaanse be grotingstekort. FOTO: AP delijk kelderde de Dow Jones- index voor de dertig belang rijkste industriële fondsen met 156,83 punten naar 1.793,94, een verlies van acht procent. Daarmee ligt de index nog maar 55 punten boven het slotniveau van vorige week maandag, toen met een histori sche koersval van 508 punten de huidige crisis op de interna tionale effectenbeurzen uit brak. Het gebruik van de computer is ok gisteren sterk beperkt. De meeste handelaren menen dat dit een enigszins dempen de uitwerking heeft gehad. „Er is tenminste geen hersen loze computer meer die het probleem alleen maar erger maakt," zei één van hen. Het gebruik van de computer is ok gisteren sterk beperkt. De meeste handelaren menen dat dit een enigszins dempen de uitwerking heeft gehad. „Er is tenminste geen hersen loze computer meer die het probleem alleen maar erger maakt," zei één van hen. Wall Street zal de handel ook deze week twee uur eerder dan normaal stoppen teneinde de achterstand bij het verwer ken van de transacties in te halen en orde op de markt te brengen. Dat betekent dat Wall Street de hele week zal sluiten om 20.00 uur Neder landse tijd. Obligaties In de hele Westerse wereld hebben veel, met name kleine re beleggers de vlucht geno men van aandelen naar vast- rentende waarden, en dan vooral staatssobligaties. Deze papieren stegen in de de loop van de dag fors in waarde. Rond het middaguur was de prijs van Amerikaans schat kistpapier met een looptijd van 30 jaar met anderhalve punt gestegen. De hausse in de obligatiemarkt wordt behalve door de desastreuze ontwikke lingen op de effectenbeurs ook aangewakkerd door de vrees dat de beurscrisis zal ontaar den in een economische reces sie, als reactie waarop de rente verlaagd zal worden. Vandaar dat obligaties met een vast (hoger) rentepercentage een gewild beleggingsobject zijn geworden. Recessie De vrees voor een economi sche recessie wordt door steeds meer economen in de VS uit gesproken. De meeste econo mische onderzoeksinstituten stellen hun voorspellingen hebben hun voorspellingen over de economische groei in 1988 lager bijgesteld in de overtuiging dat de particuliere consumptie en de bedrijfsin vesteringen zullen dalen als gevolg van de beurskrach. Beurshandelaren hebben giste ren schouder ophalend gerea geerd op de verklaringen van president Reagandat de Ame rikaanse economie gezond is. Reagan maakte gisteren be kend dat het bnp in het derde kwartaal 3,8 procent groeide en dat particuliere consumptie en bedrijfsinvesteringen aan zienlijk stegen. Reagan zei dat de keldering van de aandelen- prijzen overal ter wereld bete kent dat „de markt zich te duur had gemaakt en nu een corrigerende verandering doormaakt". Hij sprak voorts van vooruitgang in de onder handelingen tussen de rege ring en de leiders van het Congres over het verminderen het van begrotingstekort. Dat tekort wordt door velen gezien als één van de hoofd oorzaken van de huidige ma laise. Reagan stemde toe in dit overleg onder druk van de beurscrisis. Gestreefd wordt naar een vermindering van het tekort over het lopende begrotingsjaar met 23 miljard dollar. Regeringswoordvoer der Marlin Fitzwater noemde de eerste besprekingen giste ren „zeer positief, constructief en hartelijk". De financiële wereld heeft langzamerhand echter genoeg móóie woorden gehoord en verlangt concrete maatregelen. vk sk geveke(gth) 26.50 2620 norit 317.0M aalberts 22.70 20.00 giessen goudsmit 86.00 76.00 npme 21S acf 46.50 4100 138.00 130.00 nutriclagb 155.ÓP ahrendgrc 82.00 80.001 grasso 89.00 86.00 nutr.vbc 153.0* V abn pr 3920 37.80 71.50 68.50 ogem °$t aot 35.00 31.50 gti holding 87.00 80.50 orcobankc 9if! 10.80 10.20 hagemeyer 71.00 58.00 otra 315.0f»I arm 470.00 450.00L hcstechn 10!90 9.40 palthe anLverl 300.00H -X hein hold 121.00 106.00 potynorm c 88.?' audetc 177.80 150.00 hoek 131.00 125.00 pont hout air 59.50 57.00 hoidotvbout 365.00 350.001 porc fles ii8.od€ arr cortvpr. 46.50 46.50 holee 16.00 1160 pronam MOJ, 108.00 105.00S hal b 700.00 625.00 proost br. 31.4r balenb.beh. 56.00 47.50 hal trust 705.00 610.00 rademakers 34 CO van beek 98.50 94.50 holland sea 2.40 220 ravast 47,0 beers 195.00 192 00 hoil.kloos 270.00 256.00 reesinkc 49.0 begemann 46.00L 44.00L hbg 110.00 105.00 riva 472! beiindo 407.00 407.00 vd hoop 11.50 11.00- rivac 45.au berkel 12.00 11.10 hunt» d pr 3.30 320 rsvc blyd wil bobel 26.00 22.60 lea holde 38.00 38.00 samas 44.0PC 9.90 10.00+ igb 24.00 22.00 sanders 61001 boer druk 128.00 127.10 Ihccaland 19.50 18.00 sarakreek 37.$ 1 boer wink c 48.00 44.50 industmij 145.00 13700 schev.-ems bos kalis c 6.00 5.60 ibb-kondor 341.00 325.00 schuilema 1270r braai bouw 451.00 448.00 kas-ass 36.50 30.70 schutlersv 85.tr. bredero 10.10 0NG kempen b kiene 198.00 196.00 smit int c 18.SU' brederoc 5.00 ONG 1080.00 1100.00 sphinx 38.0Cc breevast 5.00 ONG kbb 96.00$ 96.00 st bankiers 23% breevast c 2.80 ONG kbbc 8100 75.50 telegraaf c 247.ÏJ brink mol 0.85- ONG kbb c.pr. c 81.00 74.50 text twentlM 140.?' burg heybr calvè 3100.00 3050.00 koppelpoort 191.00 190.001 tulip comp 42# 760.00 690.00 krasnapois. 104.00' 100.00 tw kabeih c 72.5 calvéc 760.00 690.00 landrégiin 350.00 339.00 twijnstrac 6o.r calvépr 3990.00 3900.001 ietdse wro4 54.80 50.00 ubbtnk 256.0 calvè pr c 3990.00 3900.001 maasbehc 26.00 26.00 unilever 117S center pa c 75.00 6820 macintosh 51.00 44.60 unil.7 pr IOSO/ csm 52.50 48.50 maxwell 501.00 498.00 unfl.7 pre 118.0 ceteco 230.00 213.00 medicoph. c 53.00 44.00 uniL6pr IIIID cetecoc 228.50 213.00 meiia 5.80 5.10 unfl.4 pr 76# chamotta 11.70 10.50 mend gans 3100.00 3100.00 ckk 51.00 48.50 meoeba c 49.00 47.00 ver glas nb daimindoc 411.00 410.00 mhva'dam 8.00 7.55 vnupr 24 r cred lyonn 62.00 58.50 moeara 905 00 885.00 v.tranthyp. 700.tr cvggbc date* 70.00 67.50 moeara opr 118250. 111700. verloc 30.Sr 19.60 17.50 moeara cop 12200.0S 11500.0 vosk slerrin 205- desseaux 154.00 156.50 moeara wb 13000.0S 12000.0 vredestc 25 dordtsepr 202.00 185.00 vd moolen 29.80 27.00 «9 100.1 dorp groep econoslo 360.001 355.00K mulder bosk 38.001 36.00 wegen» c 95-C/ 128.00 123.00 multihouse 14.00 12.50 west»suik 49.0 emba 990.00K 950.00K mijnbouw c naeff 530.00 500.00 westhaven 244.L enral-nonc 34.00 31.001 225.00H westh. pr 255.P eriksc 192.00 190.00 nagronc 34.00 32.00 wol.kl cp 109.56 fumess 31.00 29.20 nat.inv.bnk 530.00K 510.00L wyers 52 if gamma hold 56.00 47.00 nbm-bouw 7.10 6.80 wyersc 51% gamma h pr 5.60 5.50$ nedap 269.00 235.00 zeeland 800.0 gewkeetec 86.00 74.80 nsprslc 13000.0 13000.0 e ttffli chevron eer Chrysler Citicorp cons edisor* Opnieuw scherp lager AMSTERDAM De Amster damse effectenbeurs heeft gis teren opnieuw fors terrein moeten prijsgeven. Bij de ope ning richtte het Damrak zich op de beurzen in het Verre Oosten, waar met name Hong kong en Tokio fors lagere koersen te zien gaven. Toen aan de andere kant van de grote plas de Dow Jones-index snel omlaag ging en kort na opening een verlies vertoonde van meer dan 100 punten zak te het Damrak flink mee. De schade bleek uiteindelijk weer enorm. Van de internationale ƒ115. Borsumij-Wehi ƒ12 op 86 en Oce Grinten 29 op 241. raakte 18 kwijt op i Op de lokale markt niet veel beter. Van was in ieder geval r sprake. Wel van een ge rij van dalingen, i de parallelmarkt, wz het sluiten van een i met een totale omzet 2,3 miljard toch maar ten opzichte vi dagen relatief rustig waarden moest Akzo ƒ11 om laag naar 125 en Kon. Olie ƒ14 naar 209. Van de finan- Olie ciële waarden liep de NMB voorop met een teruggang vsn ƒ10 op ƒ126. Nat. Nederlan den verloor 6,50 op 50. Hei- neken zakte 8,50, Wolters Kluwer 12 en papierfabri kant KNP 20,50 op ruim GRATIS ELKE WOENSD BIJLAGE BIJ UW KRA! INFORMATIE OVER FILM 'THEATER. RECREATIE, D EN EEN COMPLETE AG

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 6