Brokx: Woningmarkt
eiste snel ingrijpen
orten
Tachtig
West Europese
Unie zoekt
hechtere
samenwerking
Nederland „tweede" verzuurder
Yamaha leert de mens
spelenderwijs kopen
ritse vorstin zit in de zorgen over Charles en Diana
Mitterrand niet
langer gewenst
afia-
aas
ordt
lichter
Q
:hilder
„ER MOEST
IN FEITE
EEN BRAND
WORDEN
GEBLUST"
3NENL AND/B U ITENLAND*
Ceidae Commit
DINSDAG 27 OKTOBER 1987 PAGINA 5
onze correspondent
Simons)
)EN Be Britse
Elizabeth zit
jn de zorgen over
iu wel ijk van t\aar
fger prins Charles
rnnses Diana. Al
Sidenlang gaan de
hhten over de pro-
\en in het huwelijk.
f nu zelfs Britse
Steitskranten er bol
staan en de eer-
vaardige BBC er
praat, valt er voor
Buckingham Palace
niet veel meer te nege
ren.
Charles en Diana hebben
ruim zes weken gescheiden
geleefd, hij in Schotland en
zij in Londen. Afgelopen
weekend was sinds half
september het eerste dat zij
gedeeltelijk in eikaars ge
zelschap doorbrachten. De
prinsjes William en Harry
zullen wel hebben gezegd:
„Is deze bleke heer met de
bloedrode wangen en de
enorme flaporen onze pap
pie?" Het was trouwens
maar een korte reünie,
want nadat van dit week
eind precies geteld 21 uren
voorbij waren gegaan,
kreeg de prinses van Wales
er ruimschoots genoeg van.
Zij pakte haar Jaguar XJS
en reed zonder de kroon
prins gezwind van Highgro-
ve naar Londen.
Koningin Elizabeth heeft
vandaag premier Margaret
Thatcher in audiëntie ont
vangen. Hoewel het onder
werp Charley en Di niet op
de officiële agenda stond, is
het wellicht toch ter sprake
geweest. Premier Thatcher
is namelijk doodsbang voor
een herhaling van de crisis
van 51 jaar geleden, toen
Edward VIII wilde trouwen
met de gescheiden Ameri
kaanse Wallis Simpson. Dit
drama leidde tot Edwards
troonsafstand en zijn ver
banning met Wallis Simp
son naar Frankrijk. Buc
kingham Palace en de rege
ring Thatcher zijn het er
over eens dat zoiets nooit
meer mag gebeuren.
Harold Brooks-Baker,
hoofdredacteur-directeur
van Burke's Peerage zegt in
dat verband: „Die twee zul
len nooit een echtscheiding
aangaan. Het gekoppelde
huwelijk van Charles en
Diana rust op vaste gron
den. Maar het is geen ro
mantisch huwelijk, zoals de
populaire pers graag wil.
Charles en Diana zijn hele
maal niet smoorverliefd op
elkaar".
De huidige problemen tus
sen beide echtelingen heb
ben kennelijk veel te ma
ken met hun leeftijdsver
schil van dertien jaar. Hun
gedachtenkring en interes
ses lopen sterk uiteen. Het
enige dat Charles en Diana
met elkaar gemeen hebben,
is hun ouderlijke toewijding
aan hun twee zoontjes. Voor
het overige leven Charles
en Diana elk in een aparte
wereld.
De huwelijksmoeilijkheden
van Charles en Diaqa schij
nen overigens al een weer
slag te hebben op de liefde
van de doorsnee-Brit voor
zijn vorstenhuis. Volgens
een enquête is de eerbied en
het ontzag voor G root-Brit-
tan niës „royals" de laatste
acht maanden met tien pro
cent gezakt.
PARIJS Een meerderheid van de
Fransen wenst geen nieuwe ambts
termijn van president Mitterrand.
Dat is de verrassende uitkomst van
een enquête, die gisteren in het
weekblad Le Point is gepubliceerd.
Hoewel de populariteit van Francois
Mitterrand nog altijd ongeëvenaard
hoog is, meent 58 procent van de
ondervraagden toch dat de socialis
tische president beter kan opstap
pen. Mitterrand heeft overigens zijn
kandidatuur officeel nog niet beves
tigd. Van de mogelijke opvolgers ge
niet de liberale ex-premier Ray
mond Barre het meeste vertrouwen.
Muizemelk medicijn
tegen hartziekten
WASHINGTON Amerikaanse we
tenschappers hebben gisteren gemeld
dat zij een doorbraak hebben bereikt
in hun pogingen een menselijk eiwit
te produceren dat een veelbelovend
medicijn is tegen hartziekten. Het ei
wit wordt geproduceerd met de melk
van genetisch gemanipuleerde muizen
en is in staat bloedklonters op te los
sen. Het zal nog enkele jaren duren
voor de produktie op commerciële ba
sis kan beginnen, maar het onderzoek
heeft aangetoond dat het wetenschap
pelijk haalbaar is dieremelk te gebrui
ken als relatief goedkope bron voor
grote hoeveelheden eiwitten die nu
alleen tegen hoge kosten geprodu
ceerd kunnen worden.
n onze correspondent
Gerard Kessels)
JE Luciano Lig-
I de meest moord-
ge mafioso van Si-
irl heeft zich in de
lngenis ontpopt tot
schilder en dich-
coilectie van zijn
tchappen wordt geëx-
ird in een gerenom-
•de galerie van Paler-
tn zal vervolgens ook
ome, Milaan en Flo-
getoond worden. De
\engst van de schilde-
1 heeft Liggio bestemd
het nieuwe zieken-
i van zijn geboorte-
=8 Corleone.
tel hij nu nadrukke-
s aangeraakt door de
1 zal het nog lang du-
«voordat de Italianen
Ie naam Liggio fkan
H denken. Hoewel
'fö al dertien jaar in de
y gen is zit doet zijn
Ji bij de Sicilianen nog
s de rillingen over de
0 lopen. Begin jaren
,ig verstoorde Liggio
jzijn „Corleonesi" het
^evenwicht tussen de
la-tamilies van Paler-
lOm de lucratieve he-
le-handel alléén irï
Jen te krijgen ver-
(rdden de Corleonesi
•een die hen in de weg
1. De mafia-oorlog
gde met de alleen-
chappij van Liggio's
ie. Vanuit de gevan-
dirigeerde Liggio, tot
slang veroordeeld, de
denaarscommando's.
inadeloze killer heeft
hter een opmerkelijk
norfose doorge-
's Avonds laat,
eer zijn celgenoot al
slaapt, pakt Liggio
enseel. In felle kleu-
schildert hij land
men. Ziin motieven
steeds dezelfde: het
Corleone met zijn
en de velden van de
ing. Kenners die de
i gezien hebben zijn
ir over eens dat de
i-baas talent heeft,
eer hij niet schildert,
hij poëzie of leest de
der wereldlitera-
h Favoriete schrijver is
jefski. Verder stu-
de killer filosofie,
dies weerhoudt hem
lgens de justitie ech-
et van zijn Corleone-
g steeds met vaste
te leiden.
leer rond kerstmis
•aak wordt gedaan in
•ote mafia-proces van
mo moet Liggio reke-
Kt enkele nieuwe ver
ingen tot levenslang,
't schilderen van zijn
:happen zal Liggio
an zijn herinnering
n hebben.
ADVERTENTIE)
iFbelcavê
h <£- gedistilleerd
Til. (015/56932
bt
•ïrH""
DEN HAAG „Ik heb
er alle belang bij dat
deze commissie haar
werk zo snel mogelijk
kan afronden". Een licht
nerveuze Gerrit Brokx,
die een jaar geleden als
staatssecretaris van
volkshuisvesting het veld
moest ruimen, doorstond
gisteren geduldig ant
woordend het urenlange
verhoor van de enquête
commissie bouwsubsi-
dies.
Het belang dat Brokx heeft
bij de afwikkeling van dit
parlementaire onderzoek is
een puur praktische: pas als
het eindrapport van de en
quêtecommissie op tafel ligt,
kan er een eind komen aan
zijn „onvrijwillige werkloos
heid" zoals hij het gisteren
noemde. Aangezien CDA-lei-
der De Vries vorig jaar
meende dat Brokx zijn werk
niet naar behoren zou kun
nen doen zolang hij onder
werp zou zijn van de bouw-
enquête, worden de politieke
ketens bij de ex-bewindsman
pas verwijderd als de hele af
faire achter de rug is. Tot dat
moment kan hij een hoogge
plaatste functie (Brokx is
kandidaat voor het burge
meesterschap van Eindho
ven) vergeten.
Portefeuille
De commissie trachtte giste
ren aan de hand van talloze
vragen de eerste vier van de
negen jaar, waarin Brokx de
volkshuisvesting bestierde,
opnieuw in beeld te brengen.
Zo vroeg de commissie zich
af of zo'n zware portefeuille
als Volkshuisvesting, waar
toch vele miljarden in om
gaan, in feite niet thuishoor
de bii een minister, in plaats
van bij een staatssecretaris?
Brokx, die in drie kabinetten
de volkshuisvesting onder
zijn hoede had, leverde de
commissie gisteren twee ant
woorden. In het kabinet-Van
Agt I had hij het moeilijk,
omdat de premier nauwelijks
gezag aan zijn staatssecreta
rissen toekende. Toen Brokx
bij de voorbereidingen van
het bezuinigingsprogramma
Bestek '81 naar het Catshuis
toog, om zijn huurbeleid in
de ministerraad te verdedi-
fen, riep Van Agt uit: „Wat
oet de staatssecretaris hier?
Straks moet ik ze allemaal
binnenlaten!". „Vervolgens
Oud-staatssecretaris Brokx: „Als we toen eerst hadden gekeken of de banden van de brand
weerauto op spanning waren en of de wegenbelasting was betaald, was het huis afgebrand
voor we er geweest waren".
FOTO: CEES VERKERK
ben ik keurig weggegaan",
aldus Brokx, die eraan toe
voegde dat Van Agt „nauwe
lijks inzicht had in de mate
rie van de volkshuisvesting".
Sinds Lubbers in '82 het pre
mierschap overnam, golden
die problemen veel minder.
Brokx werd zowel door Ka
mer als kabinet beschouwd
als een soort „onderminis
ter". „Ik was altijd hartelijk
welkom om in de minister
raad mee te beslissen", zo
blikte hij nostalgisch terug.
Brand blussen
De CDA-bewindsman Brokx
was in 1980 verantwoordelijk
voor de fameuze omzettings
regeling van koop- naar
huurwoningen, waarmee een
„prop" van ruim 13.000 on
verkoopbare koophuizen
moest worden weggewerkt.
Op verzoek van de Kamer
werd hals over kop een rege
ling in elkaar gesleuteld. De
commissie vroeg zich giste
ren af, of dat allemaal niet
wat te overhaast is gebeurd,
zodat er een ondoordachte en
kostbare regeling ontstond.
Brokx was het met die lezing
bepaald oneens: „Als we toen
niet snel iets hadden gedaan,
had dat desastreuze gevolgen
gehad voor de volkshuisves
ting. Er moest in feite een
brand worden geblust. Als
we toen eerst hadden geke
ken of de banden van de
brandweerauto op spanning
waren en of de wegenbelas
ting was betaald, was het
huis afgebrand voor we er
geweest waren". Die brand
was volgens Brokx ontstaan
uit meerdere vonken: grote
leegstand, een schrikbarend
woningtekort, groeiende
werkloosheid in de bouw en
omhoogvliegende rente. De
circa 1000 dure koopwonin
gen uit de „vrije sector" die
eveneens werden omgezet in
huurhuizen (wat niet de be
doeling van de regeling was),
duidde Brokx aan als „uit
zonderlijke gevallen". Een
schoonheidsfout eigenlijk.
Wat Brokx gisteren zelf een
schoonheidsfout noemde: hij
heeft de Kamer nooit ge
meld, dat hij in '79 een exclu
sieve deal sloot met het ABP
voor de bouw van 1000 pre
miehuurwoningen, waarvoor
het pensioenfonds een pro
cent extra subsidie ontving.
Dat er van de 8000 ambtena
ren op Volkshuisvesting hier
en daar mensen over de
schreef gingen met soepele
subsidie-afpraken naar de
beleggers toe, had Brokx
praktisch gezien niet kunnen
voorkomen. „Dat er hier en
daar dingen fout zijn gegaan,
niemand zal dat meer betreu
ren dan ik". Maar, zo liet
Brokx tussen zijn woorden
doorsijpelen, het is de vraag
of je een staatssecretaris ver
antwoordelijk mag stellen
voor de handelwijze van alle
individuele (top)ambtenaren.
Premier Lubbers stelde afge
lopen voorjaar tijdens het
visfraude-debat (toen minis
ter Braks in het geding was)
dat beleidsambtenaren wel
degelijk een eigen verant
woordelijkheid dragen en dat
niet altijd alles op de schou
ders van één bewindsman
kan worden gelegd. Braks
werd dank zij die actie van
Lubbers gered. Brokx zei het
gisteren niet, maar je zag het
hem denken: hij werd vorig
jaar ten onrechte door zijn ei
gen partij tot aftreden ge
dwongen.
Volgende week woensdag
verschijnt Brokx voor de
tweede maal in de getuigen
bank, om zijn beleid na '81
toe te lichten.
Papieren tijger
Na Brokx leverden ook de
verhoren van mr. J. Mentink
en W. van Hirtum uiterst
boeiende materie op, ditmaal
over de handel en wandel
van woningbouwstichtingen.
Mentink heeft als curator de
onwelriekende „puinhoop"
bij de Stichting Verantwoord
Wonen in Rotterdam afge
wikkeld. Recherche-ambte
naar Van Hirtum was in '81
betrokken bij het onderzoek
naar de SBDI-affaire in Lim
burg. In beide gevallen ble
ken aannemer en stichtings
bestuurders onder één hoedje
te spelen.
Mentink veegde gisteren de
vloer aan met het huidige
overheidstoezicht op de zoge
heten „Niet Winstbeogende
Instellingen", de particuliere
woningstichtingen. De nieu
we toezichtregeling op de
NWI's is net als de oude
slechts een „papieren tijger".
„Als je opschrijft dat er geen
belangenverstrengeling mèg
zijn, dan moet je dat wèl
even controleren", aldus
Mentink. En die controle
door het ministerie was vol
strekt onvoldoende, zo weet
hij uit eigen ervaring. Vol
gens Mentink rommelt het
anno '87 nog steeds bij vele
woningstichtingen: „Ik heb
daar al heel wat onrust waar
genomen", meldde hij nogal
cryptisch tegenover de en
quêtecommissie.
Waarom woningstichtingen
en aannemers tot op de dag
van vandaag vrijwel onge
stoord kunnen aanrommelen,
is gisteren na het verhoor
van Van Hirtum eigenlijk
een raadsel geworden. Het
SBDI-rapport gaf duidelijk
aan dat stichtingsbestuur en
aannemer rczamenlijk de
overheid besodemieterden.
Van Hirtum heeft nooit
„naar boven" doorgeseind
dat strenge controle op de
woningstichtingen noodzake
lijk was. Als recherche-amb
tenaar ging hij ervan uit dat
de hoge heren op het depar
tement zélf die conclusies
konden trekken: „Ik rappor
teerde aan de meest deskun
dige mensen op het terrein
van de volkshuisvesting. Die
hadden uit ons rapport op
kunnen maken dat wat bij de
SBDI was gebeurd, ook el
ders kon gebeuren".
FRANS WEERTS
Minister van Buitenlandse Zaken Hans van den Broek (I) en zijn
staatssecretaris Wim van Eekelen tijdens de vergadering van de
WEU in Den Haag.
Ministersconferentie in Den Haag:
(Van onze correspondent
Frans Boogaard)
DEN HAAG Defensie
ministers en ministers van
Buitenlandse Zaken van
de zeven lidstaten van de
Westeuropese Unie (WEU)
zijn gisteren in Den Haag
een tweedaagse conferen
tie begonnen die moet re
sulteren in een hechtere
samenwerking. Vanmor
gen waren de ministers
het al vrijwel eens over
een „gemeenschappelijk
platform", waarin een
aantal „beginselen van
Europese veiligheid" na
der wordt omschreven.
Sinds de Unie drie jaar gele
den in Rome nieuw leven
werd ingeblazen wordt al ge
zocht naar een hechtere struk-
tuur, die onder het huidige
Nederlands voorzitterschap
haar beslag moet krijgen. Maar
het Europees veiligheidshand
vest waarnaar oorspronkelijk
de gedachten uitgingen, is al
niet meer aan ae orde. Bij
sterk Navo-georiënteerde lan
den als Engeland, Duitsland
en ook Nederland bestond de
angst dat hierdoor een verwij
dering zou ontstaan tussen ae
Europese NAVO-bondgenoten
en VS en Canada.
De mijnenveegoperaties in de
Perzische Golf zijn gisteren
wegens tijgebrek niet aan de
orde geweest. Volgens waarne
mers is het erg onwaarschijn
lijk dat de WEU-ministers
vandaag nog zullen besluiten
tot verdere samenwerking in
zake de Golfkwestie. De WEU
wordt gevormd door Frank
rijk, Engeland, de Bondsrepu
bliek Duitsland, Italië en de
Benelux.
Ministerie komt Stevensbeek tegemoet
OPLOO Het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cul
tuur is bereid de gemeente Oploo tegemoet te komen bij de op
vang van asielzoekers in een oud klooster in het kerkdorp Ste
vensbeek. Op een bijeenkomst gisteravond heeft een vertegen-
duur
negen weken. Ook zullen in Stevensbeek gefa
seerd niet meer dan 125 tot 140 asielzoekers worden onderge
bracht. Bovendien worden de ervaringen na een jaar geëva
lueerd. Dan zal worden besloten of met de opvang in Stevens
beek wordt doorgegaan. Aanvankelijk lag het in de bedoeling
van het ministerie om in Stevensbeek ruim 300 asielzoekers on
der te brengen. Overigens vindt de overkoepelende dorpsvere
niging 140 asielzoekers ook teveel.
NOORDWIJK België
draagt het meest bij aan
de verzuring in West-Eu
ropa, op de voet gevolgd
door Nederland, Groot-
Brittannië, Denemarken
en de Bondsrepubliek
Duitsland. Alleen ae DDR
en Tsjechoslowakije doen
het nog slechter dan de
Nederlandse zuiderburen.
Dit blijkt uit een nieuwe
studie van de Stichting
Natuur en Milieu, die gis
teren werd gepresenteerd
op de conferentie van
Westeuropese milieumi
nisters in Noordwijk.
In België is de uitstoot van
verzurende stoffen 16 keer te
hoog, in Nederland bijna 14
keer. In Groot-Brittannië
wordt ruim 12 keer te veel
verzurende stoffen uitgestoten
en in Denemarken en de
Bondsrepubliek is dat ruim 11
keer.
De milieuministers maken
zich ernstig zorgen om de op
warming van de aarde door
kooldioxyde (C02) en andere
luchtverontreinigende stoffen,
het zogenoemde broeikasef
fect. Zij besloten de conferen
tie gisteren met het gezamen
lijk voornemen actie te onder
nemen. De opwarming van de
aarde kan fatale gevolgen heb
ben als gevolg van de stijging
van de zeespiegel en de ingrij
pende veranderingen in het
klimaat. Om te voorkomen dat
de vervuiling van het milieu
gaat zwerven, zullen er alge-
meen geldende kwaliteitseisen
aan het milieu gesteld moeten
worden.
In Delft, Groningen, Budel en
Maarssen zijn de werkzaamhe
den ten behoeve van de colle
giale milieutoetsen van start
gegaan. Dit idee van het Na
tionaal Comité voor het Euro
pees Jaar van het Milieu houdt
in dat milieudeskundigen uit
diverse gemeenten onderzoe
ken hoe het milieubeleid in
andere gemeenten vorm gege
ven wordt.
Terwijl staatsse
cretaris voor Eu
ropese zaken
Renè van der
Linde in de Maas
bij Maastricht
een aantal Jonge
zalmen uitzette in
het kader van
„houdt de maas
schoon", haalde
de Westduitse
Hermann Otto
deze 80 cm lange
zalm er bij de
Rijn in Keulen
weer uit.
JAPANS WERELDCONCERN BESTAAT 100 JAAR
DEN HAAG Precies hon
derd jaar geleden kwam de Ja
panse horlogemaker Torakusu
Yamaha door het toevallig re
pareren van een „Mason en
Hamlin" harmonium op het
idee zelf muziekinstrumenten
te gaan maken. Hij deed dit zo
goed en zo goedkoop dat daar
mee de basis werd gelegd voor
een wereldconcern dat giste
ren zijn eerste eeuwfeest
mocht vieren. Ter gelegenheid
van dit jubileum is eindelijk de
oorspronkelijke bedrijfsnaam
Nippon Gakki officieel ver
vangen door Yamaha.
Yamaha is nog altijd beroemd
om zijn pianos, electro orgels
en synthesizers (denk aan de
trendsettende DX 7), maar in
tussen is daar een ontelbare
reeks andersoortige produkten
bijgekomen. Een greep: hi-fi
apparatuur, motoren, (zeilbo
ten, buitenboordmotoren, ten
nis- en golfrackets, golfclubs,
ski's en sneeuwscooters. On
langs nam Yamaha het Franse
fietsmerk MBK over en Solex.
In Nederland kent Yamaha
vier importeurs, ieder met een
eigen greep uit het veelzijdige
assortiment. De oudste is
J. Domp bv uit Mijdrecht.
Domp was in 1962 de eerste
die in Europa Japanse piano's
ging importeren. Daarna volg
den de orgels. Het marktaan
deel van Yamaha piano's en
dergelijke in Nederland be
draagt nu: 28 in piano's, 70
in electro orgels en 55 in
home-keyboards.
Domp-directeur Schilperoort
vertelde gisteren vlak voor het
grote personeelsfeest in het
Nederlands Congresgebouw:
„Yamaha richt zich op de vrij
etijdsmarkt en op de educatie.
Sinds 1957 hebben al 3,5 mil
joen studenten over de hele
wereld een muzikale opleiding
hebben wij sinds vier jaar ook
tien muziekscholen met een
methodiek van lesgeven die
uniek is. Daar is zelfs interesse
voor vanuit de conservatoria.
De Yamaha Music Foundation
organiseert concoursen en fes
tivals, stelt instrumenten en
apparatuur beschikbaar aan
artiesten als bijvoorbeeld
Louis van Dijk en aan bepaal
de opera's of musicals. Nu bij
voorbeeld aan „Cats".
De andere Yamaha-impor
teurs ziin A. Harder bv (pro
fessionele muziekinstrumen-
Motor 1
des Sport. Schilperoort: „Ya
maha kwam in 1981 als eerste
met fiberglas-ski's en was in
1973 ook al de eerste geweest
met kunststof rackets. Met de
eigen carbon composite golf
clubs werd dit jaar het US
Open gewonnen. Bij tennis
worden bijvoorbeeld Marcella
Mesker en Hellas ter Riet fi
nancieel en materieel door Ya
maha gesponsord. Bij moto-
cross is dat John van den
Berk, wereldkampioen 125
Bij Yamaha beseft men dat
door de toename van vrije tijd
de actieve sport- en muziekbe
oefening daar een steeds we
zenlijker deel van gaat uitma
ken. Men spreekt dan ook van
een rooskleurige toekomst. En
nog steeds breidt men uit
Groots opgezette recreatiepar
ken, golf- en tennisbanen en
zelfs meubels en complete
keukeninrichtingen komen te
genwoordig van Yahama.
Kortom, de honderdjarige is
voorlopig nog niet uitgespeeld
op het toetsenbord van de eco
nomie.
HERMAN JANSEN
