„Ik heb voor jaren liturgie in mijn computertje zitten fieidóeSou/taii GEESTELIJK LEVEN/OPINIE kerk wereld Rapporteur synode neemt afstand van wensen bisschoppen brieven vr- lil lezers )weer CiidaeGomant WOENSDAG 14 OKTOBER 1987 PAGINA! Aartsbisschop Canterbury roept hulp Gadhafi in LONDEN De aartsbisschop van Canterbury heeft de Libi sche leider Moammar Gadhafi gevraagd te helpen bij het op sporen van zijn afgezant Terry Waite, die begin dit jaar in Li banon verdween toen hij probeerde westerse gijzelaars vrij te krijgen. Aartsbisschop Runcie heeft Gadhafi vorige maand een brief gestuurd toen hij hoorde dat de Libische leider zijn ver ontrusting had uitgesproken over Waite, zo maakte de Angli caanse kerk gisteren bekend. Libië maakte Runcie's verzoek om hulp het eerst bekend. Runcie schreef Gadhafi dat „iedere stap die u kunt doen om zijn veilige terugkeer te bewerkstelli gen, de oprechte dank zal opleveren van de Kerk van Enge land, het Britse volk en de Anglicaanse gemeente overal ter wereld". RK Kerk besteedt meer aandacht aan moslims AMERSFOORT De Nederlandse bisschoppen hebben beslo ten meer aandacht te besteden aan het grote aantal migranten in Nederland. De stichting Cura Migratorum uit Tilburg die zich inzet voor het „geestelijk en maatschappelijk welzijn van anderstaligen in de Nederlandse samenleving" gaat fungeren als adviescollege van de bisschoppen. Het krijgt bisschoppelijke erkenning als contactorgaan van de RK Kerk en de moslims in Nederland, zo hebben de bisschoppen gisteren op hun vergade ring in Amersfoort besloten. De bisschoppen willen met hun besluit gehoor geven aan de richtlijnen met betrekking tot mi granten van het Tweede Vaticaanse Concilie, paus Johannes Paulus II en het Vaticaanse secretariaat voor de niet-christe- nen. Elke beschaving wordt geobsedeerd, zichtbaar of onzichtbaar, door wat ze over de dood denkt. Nieuwe manifestatie Acht Mei Beweging in Utrecht NIJMEGEN De Acht Mei Beweging houdt op 7 mei volgend jaar in de Utrechtse Veemarkthallen haar vierde landelijke manifestatie. De manifestatie zal zich richten op twee thema's: het conci liair proces voor gerechtig heid, vrede en het behoud van de schepping, waartoe de Wereldraad van Kerken heeft opgeroepen en de be hartiging van de mensen rechten binnen de kerk. Vol gens de Acht Mei Beweging bestaat tussen beide kwesties een nauwe relatie: de geloof waardigheid van christenen in kerk en samenleving staat op het spel. Vrouwelijke studiesecretaris voor bisschoppen AMERSFOORT De bis- schoppenconferentie heeft op zijn vergadering in Amers foort besloten dat aan het studiesecretariaat van de Rooms-Katholieke Kerk bin nenkort een theologe in part time verband wordt toege voegd ter ondersteuning van de bisschoppelijke contact commissie vrouw en kerk. Vorig jaar besloot de RK Kerk haar bijdrage aan de sectie Vrouw in Kerk en Sa menleving van de Raad van Kerken stop te zetten. De Nederlandse bisschoppen hebben verder besloten mee te doen aan de voorberei dingsfase van het conciliaire proces voor gerechtigheid, vrede en het behoud van de schepping (JPIC), zoals die is yoorgesteld door een stuur- f roep van de Raad van Ker en in Nederland. Ds. C. Jongeboer overleden BAARN De Hervormde emeritus-predikant C. Jonge boer is op op 69-jarige leeftijd in zijn woonplaats Baarn overleden. Dit voorjaar trad hij af als secretaris van de Confessionele Vereniging in de Nederlandse Hervormde Kerk, een functie die hij ruim zes jaar heeft vervuld. Tot voor kort was hij ook re dactiesecretaris van het „Hervormd Weekblad", het orgaan van deze Vereniging. Als verslaggever hiervan woonde hij de vergaderingen van de generale synode van de Hervormde Kerk bij. Ver der verzorgde hij voor dit weekblad de rubriek „Ge hoord-gezien-gelezen". GROEIEND AANTAL PREDIKANTEN AAN DE MICRO-ELEKTRONICA Sommigen denken bij het woord „dominee" aan een in een keurig donker kos tuum gestoken heer. Wo nend in een al even keurig huis, waar als het een om een „echte"gaat geen plaats is voor wereldse za ken als een tv-toestel. Ds. K. van den Enk uit Klazie- naveen voldoet in geen en kel opzicht aan dat versle ten beeld. Niet alleen draagt hij een gezellige, sportieve trui, hij bedient zich bij zijn werk zelfs van een computer. KLAZIENAVEEN Al van heel jongsaf-aan wil de de nu 58-jarige predi kant K. van den Enk uit Klazienaveen dominee worden. In het Twentse anti-kerkelijke spoor weggezin kon daar ech ter geen sprake van zijn. Naar het gymnasium zou eventueel hebben ge kund, als hij maar plech tig beloofde zich niet met Hebreeuws bezig te hou den. Dat was hij niet van plan en zo werd het de ambachtsschool. "Daar heb ik beslist geen spijt van, ik kan nu tenminste een hamer vasthouden", constateert Van den Enk nuchter. Het betekende wel het begin van een grillige loopbaan. Hij kwam terecht op een kan toor, maar dat was duidelijk niet wat hij zocht; het predi kanten-bloed bleef kriebelen. Van den Enk volgde een spoedopleiding jeugdleider catechese en verwierf en pas sant ook het diploma gods dienstonderwijs. Daarmee ge wapend kon hij terecht in Zwolle, waar hij een aantal jaren catechese gaf op ver schillende scholen. „Zoiets moet je stroomlijnen, daar heb je een goed voorbe reid programma voor nodig anders lukt het niet." Samen met een collega sleutelde hij zijn eerste computerprogram ma in elkaar, de basis voor zijn huidige catechese-pro ject. Van den Enk wilde meer en anders. Hij ging sociale peda- Ds. K. van den Enk Dat was nog niet voldoende en hij volgde ook een studie aan de Katholieke Theologi sche Hogeschool Amsterdam. „Wat merkwaardig voor een predikant misschien, zo'n ka tholieke opleiding. Ik denk dat ik daarom zoveel met li turgie bezig ben." Eindelijk leek hij te hebben bereikt waarvan hij al lang had ge droomd: hij werd jeugdpredi- kant in Apeldoorn. Maar weer werd het wat an ders. Hij vertrok naar Den Haag om er directeur te worden van het maatschap pelijk werk. Zo werd hij „baas" over veertien clubhui zen en twintig maatschappe lijk werk-posten. Evenals alle andere personeelsleden vertoefde hij op vaste tijden in het veld en kwam gere geld in de nu als lastig be kend staande Haagse buur ten. Tussendoor maakte hij een uitstapje naar Boston en bestudeerde er de metho dische benadering van groe pen. Hoewel het maatschap pelijk werk ooit is opgezet om zichzelf overbodig te ma ken groeide het Haagse insti tuut maar door. Ér kwamen steeds meer directeuren en Van den Enk voelde er zich niet echt behaaglijk meer. „Toen kwam het moment dat ik ernstig ziek werd en voor honderd procent afgekeurd. Al snel ontdekte ik dat ik toch niet dood ging èn dat het niet goed was voor mijn gezondheid om helemaal niets te doen." Hij keerde te rug in het ambt van predi kant met als standplaats We- zep. Hij maakte kennis mei de Nederlandse Protestanten Bond en de volgende stap was naar kerkelijk Doorn. Anglicaans „Daarna ben ik een tijdje in Cambridge gaan studeren" Als Anglicaans priester werkte hij in de buurt van Exeter en komt daar in de vakantietijd nog vaak. „De predikanten in Engeland verdienen bijzonder weinig en kunnen dus eigenlijk nooit met vakantie. Daarom huur ik nog weieens een huis van een collega en neem dan direct zijn parochie waar. Elke morgen en avond ge bedsbijeenkomsten, dat wel, maar dan kan zo'n man er ook eens tussenuit." Opnieuw stak hij het Kanaal over, om predikant te worden in de Vrijzinnig Her vormde Gemeente Klaziena veen en Nieuw-Amsterdam. „Maar mijn kwaal werd steeds erger en ik ging ook steeds slechter zien." Na een oogoperatie werd dat anders. „Ik kwam tot verrassende ontdekkingen, ik kon alles weer zien en nog in de juiste kleuren ook. Een probleemp je was wel dat mensen mij groetten, maar dat ik ze niet herkende. Want ik had ze nog nooit goed gezien. Als ze dan maar wat zeiden, want aan de stemmen kon ik pri- FOTO: PERS UNIE ma horen wie het was." Zijn oude kwaal had echter ook weer toegeslagen en jaren lang lag hij op bed. Langza merhand knapte hij weer wat op, durfde aan werken te gaan denken en wonen. Daar werd hij liod van de Orde van de Odd Fellows. Deze en-alle andere ordes ge nieten zijn grote belangstel ling. Zelfs zozeer, dat hij be zig is met een dissertatie over ordes (zowel de religieuze als de ridderordes en de huidige humanitaire) waarop hij vol gend jaar hoopt te promove ren. „Ik wilde bewijzen dat al die oude ordes relaties hebben met de geheime leer die het begin van de Christe lijke kerk zo heeft beheerst en ook het esoterisch den ken". Bij al het werk dat daarvoor gedaan moet worden, komt de computer om de hoek kij ken. Van den Enk begon met een in de uitverkoop gekoch te machine. Het was in de tijd dat hij nog slecht kon zien. Opi de teksten te kun nen ontcijferen maakte hij gebruik van het tv-toestel en een soort telelens. „Ik kon met mijn tekstver werkingsprogramma maar achter elkaar doortikken, de voetnoten kwamen er auto matisch bij net als de uitge breide verwijzingen naar mijn bronnen" Maar zoals zo vaak* in het leven van Van den Enk liep het niet alle maal zoals voorzien. „Mpn ontdekte hier dat ik het leuk vond om te schrijven. Het was de tijd dat het eeuwfeest van Klazienaveen naderde en daarvoor heb ik het jubi leumboek geschreven. En de Benedictijnen, bij wie ik ge regeld te gast ben, hadden gehoord van mijn promotie onderzoek. Ze wilden een rapportage om uit te leggen wat de wezenlijke grond is voor hun ontstaan. Daarvoor werd een club in het leven geroepen waarvan ik als voorzitter mocht optreden. Dat kostte dus ook weer tijd". Hij gebruikt zijn computer echter niet alleen voor het schrijven van het proef schrift. Ook worden er cate chese-lessen opgemaakt, compleet met tekeningen en muziek op notenbalken. Er is nu een zogenoemd keyboard onderweg, waarop muziek kan worden gespeeld die via de computer op papier kan worden afgedrukt. Jongere predikanten maken daar ook graag gebruik van. Van den Enk heeft ook ge probeerd te inventariseren hoe het met het gebruik van computers in theologische kringen is gesteld. „Daar zijn allerlei contacten uit ont staan. Maar het blijkt dat er gebruik wordt gemaakt van heel verschillende systemen. Er zijn collega's met hele dure computers. Ik ken ie mand die heeft ze in allerlei soorten en ze worden ge bruikt voor allerlei toepassin gen. Uitwisselen van pro gramma's is moeilijk, omdat verschillende merken com puters nu eenmaal niet met elkaar kunnen praten." De predikant heeft ook een massa liturgisch materiaal in het computergeheugen. Dat sluit ook aan op zijn studie, legt hij uit. Want alle orden hebben een liturgische vorm voor hun bijeenkomsten. Het is interessant om al die vor men te vergelijken en te ont dekken wat de wezenlijke achtergronden zijn". Het liturgisch materiaal, op geslagen in de computer, is ook ontdekt door collega's. Er zijn er die plotsklaps merken dat ze in tijdproblemen ko men bij het voorbereiden van de zondagse dienst. Eén druk op de knop en hij levert voor de gewenste zondag de toe passelijke liturgie onder meer met vermelding van even tueel te zingen liederen. PIETER TAFFIJN (Van onze correspondent Gerard Kessels) HOME Nadat veel bis schoppen uitdrukkelijk om een belangrijkere rol van de vrouw in de kerk gevraagd hadden, heeft de rapporteur van de bisschoppensynode rich zeer terughoudend opge steld. „De positie van de vrouwen in de kerk moet op de eerste plaats vanuit theo logisch oogpunt bekeken worden. Dat mag niet uitslui tend gebeuren op basis van sociaal-culturele criteria", al dus de rapporteur, de Afri kaanse kardinaal Hyacinthe Thiandoum. Thiandoum, aartsbisschop van Dakar, gaf gisteravond een soort tussenstand. De sy node over de leek in de kerk heeft immers het eerste deel van zijn werkzaamheden af gesloten. Ongeveer tweehon derd bisschoppen en een klein aantal leken hebben anderhalve week lang hun visie op het probleem gege ven. Voordat de bisschoppen nu in twaalf kleinere groe pen verder discussiëren, heeft Thiandoum een paar kernpunten samengevat. Hij wees er onder andere op „dat leken wel taken in de kerk kunnen krijgen, maar dat er een duidelijk onderscheid moet blijven met de gewijde priesters." Ook nam hij het op voor de bewegingen van leken in de kerk. Deze bewegingen, waarvan de leden evangelise rend bezig zijn, komen vaak in aanvaring met de plaatse lijke pastoors en bisschoppen. In het eerste deel van de sy node is er vaak fel over de plaats van deze moeilijk grijpbare organisaties in de kerkstructuur gediscussieerd. Thiandoum onderstreepte de belangrijke rol van deze be wegingen voor de kerk. De samenvatting van de rap porteur heeft formeel niet veel gewicht. In de werk groepen worden pas spijkers met koppen geslagen. Daar worden concrete voorstellen geformuleerd. De ongetwij feld vele voorstellen komen straks echter weer op tafel bij de rapporteur. Wanneer hij de definitieve aanbevelingen formuleert, al dan niet in sa menspraak met de Romeinse Curie, kan hij zelf toch dui delijk accenten aangeven. In dat licht gezien is deze eerste samenvatting al een vinger wijzing. Een vingerwijzing die doet vermoeden dat een groot deel van het westerse episcopaat met zijn verzoek om meer invloed van de leek op kerkelijke zaken, zijn zin niet zal krijgen. O.L. Vrouw van Fatima op het Binnenhof De Stichting voor recht zon der onderscheid hield giste ren op het Haagse Binnenhof een manifestatie tegen „het doden van honderden onge boren kinderen per dag". Gisteren was het precies ze ventig jaar geleden dat in het Portugese Fatima Maria ver scheen. Met een levensgrote afbeelding van de O. L. Vrouw van Fatima, geplaatst op het dak van een busje, de monstreerden ongeveer vijftig o. mensen onder leiding van pa- ter Koopman die zelf een foto q nam van zijn protesterende medestanders. 2 Brieven graag kort en duideli|k geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Papoea 's De papoea's op Nieuw-Guinea (Irian) gaan al 25 jaar gebukt onder een wrede bezetting. Er wordt hulp gevraagd. J. Sizoo, VOORBURG Vrouw en kerk Volgens de bisschoppensynode in Rome staan de vrouwen als het ware te dringen om in de kerk aan het werk te gaan. Ei gentijdse nieuwe stichtingen zoals „Het Werk", „Opus Dei" en „Nieuwe stad" hadden de laas, niets is minder waar. Als ze vragen: „Wat verdien ik, hoe is de behuizing, en wat zijn mijn carrièremogelijkhe den?" kunnen die stichtingen niet anders antwoorden dan dat het om die dubbele liefde tot God en de naaste gaat, en dat de inkomsten afhankelijk zijn van de liefdadigheid van de gelovigen. Dan trekken de meeste sollicitanten zich als de rijke jongeling uit het Evange lie terug. Mevr. A.M. van Drunen, DEN HAAG. Bruinvissen De betreffende redacteur van uw door mij overigens zeer ge waardeerde dagblad wil ik er gaarne op wijzen, dat de bruinvis alles is behalve het geen de soortnaam doet ver moeden. In een bericht over de vrijwel uit de Noordzee verdwenen bruinvis werd bij voortduring verteld dat een bruinvis een vis is, waarbij echter nog wel even wordt op gemerkt dat zij wat hun uiter lijk wat weg hebben van dol fijnen. Wat wil nu het geval? Bruinvissen lijken niet alleen op dolfijnen, maar zij zijn het zelfs. Zij behoren evenals an dere dolfijnachtigen tot de walvissen, om precies te zijn tot de tandwalvissen. Bruin vissen zijn dus geen vissen, edoch zij genieten het voor recht tot de zoogdieren te be horen. B. de Vries, VOORBURG. Onrust in Wassenaar In het bericht „Politie waar schuwt voor paniek" heb ik met ontzetting kennis geno men van de reactie van de Wassenaarse politievoorlichter op het besluit van de leiding van enkele scholen de leerlin- waarin werd gewaarschuwd tegen een kinderlokker. Wel degelijk is er sprake van een man. die om en nabij scholen in Wassenaar kinderen lastig valt. In plaats dat de politie voorlichter in zijn voorlich tingsbeleid preventief is gaan optreden, voelt hij zich kenne lijk dusdanig gepasseerd dat hij alle acties van de scholen als onjuist betitelt. Zijn beleid is er achteraf op gericht pa niek te voorkomen, waarbij hij zijn mening kracht bijzet door de feitelijke gebeurtenissen ten onrechte te bagatelliseren. Beschamend is de bewering dat er „tot nog toe nog geen enkele aangifte is binnengeko men", alsof genezen beter zou zijn dan voorkomen. „Voorko men is een zaak van de politie en u", welnu die pet hebben de schoolhoofden opgezet, om dat hij door de politie zelf on gebruikt ter zijde was gelegd. Als ouder ben ik in elk geval blij met de informatie die mij middels de schoolleiding heeft bereikt. Het risico van mogelij ke paniek of stemming kwe ken, weegt niet op tegen het recht van elke ouder zijn kin deren te beschermen tegen ne gatieve of schadelijke invloe den van buitenaf. Tenslotte wil ik mijn waardering uit spreken over uw wijze van verslaglegging. R. van Parreren, WASSENAAR. Randstad zonder verkeersplan BlJ de opening van de technische leergangen van i ANWB heeft minister Smit-Kroes van verkeer en waterstajj gisteren verklaard, dat het kabinet in principe akkoord gat met het voorstel particuliere beleggers vier tunnels te lat| aanleggen. Tolheffing moet er dan voor zorgen dat de inv$ teringen met de nodige winst worden terugverdiend. D| kan de minister wel zeggen, maar het ziet er niet naar uit éj de eerste spade spoedig de grond in zal gaan. Het worj steeds twijfelachtiger of er wel beleggers te vinden zijn <f de tunnels willen financieren. Het rendement wordt te onzj ker geacht, omdat de vrees bestaat dat de automobilist de l| staande tunnels zal blijven gebruiken, zo lang daar geen lp wordt geheven. En tolheffing bij de bestaande tunnels zal t, niet komen, zo lang CDA en PvdA daar tegen zijn. MET het uitblijven van particulier initiatief voor de tunnd aanleg vervalt een belangrijke financieringsbron voor de of lossing van de knelpunten in wegennnet en openbaar vé voer. Bovendien is de tweede en belangrijkste financiering mogelijkheid definitief van de baan, nu de minister heij meegedeeld dat de benzine-accijns niet met een kwartje kji worden verhoogd. Automobilisten in de grensstreken gaii nu al in België en West-Duitsland tanken omdat de benzil daar goedkoper is, zodat een accijnsverhoging met een kwJ tje een onaanvaardbare toeloop naar de pompen over I grens zou veroorzaken. Dat zou niet alleen schadelijk z| voor de pomphouders aan deze kant van de grens maar ol voor de schatkist van minister Ruding die nu al een fiks a cijnsbedrag misloopt. MET het wegvallen van beide financieringsmogelijkhed! is ook de basis weggeslagen onder het plan dflt de projet groep „Mobiliteitsscenario Randstad" ruim drie maanden g leden heeft ingediend. Bij het ministerie van verkeer en vf terstaat wordt nu druk gezocht naar nieuwe financiering bronnen, maar wat daarover tot nu toe bekend is gewordj geeft geen reden tot enig optimisme. De minister zal va| moeten zetten achter een nieuwe aanpak, waarbij terea druk op haar wordt uitgeoefend nu eens een samenhange plan voor de uiteenlopende vervoersproblemen voor te stj len. I VOOR het zover is zullen de files echter nog aanzienlijk z] gegroeid. Het verkeer in ons land loopt langzaam vast, voo| in de Randstad. De files breiden zich nu echter ook al uit J de noordelijke provincies, waar de automobilist zich tot v<j kort bijna alleen op de weg waande. Er moet iets gebeurj want een goede infrastructuur is van levensbelang voor economie. Het dagelijks wachten op de wegen veroorzaJ niet alleen veel ergernis maar kost ook handenvol geld. verstopping van onze verkeersaders wordt met de dag en doordat het aantal verkeersdeelnemers veel sneller stijgt d was berekend. Het aantal auto's dat verkeersdeskundigen J in de jaren negentig verwachtte, heeft nu al bezit genom van ons wegennet. De SER heeft onlangs nadrukkelijk vastgesteld dat ovi heidsinvesteringen absoluut noodzakelijk zijn. Niet alleen overwegingen van werkgelegenheid maar ook omdat de I staande infrastructuur in snel tempo verloedert. Door dat i tionale bezit te laten verslonzen raken we steeds verder a< terop. Maar minister Ruding heeft er geen geld voor. j MOGELIJK is er voor de schatkist enig soelaas als de stj erin slaagt een aantal overheidsdeelnemingen, het staats! drijf DSM bijvoorbeeld, te verkopen. Daarmee raakt het bezit kwijt en het zou verstandig zijn die eenmalige inkd sten niet op te souperen, maar te herinvesteren. Bijvoorbel in wegen, nieuwe tunnels die files kunnen voorkomen, inj bouw en niet te vergeten in het openbaar vervoer. Het i een druppel zijn op een gloeiende plaat, maar het zou mq lijk de periode kunnen overbruggen tussen nu en het n ment waarop particuliere investeerders bereid zijn de bo van tunnels te financieren. Perioden met regen DE BILT (KNMI) Morgen en vrijdag zijn er nog perioden met regen, maar daarna is er uitzicht op droog weer met aangename temperaturen. Vanavond bereikt een volgend gebied met regen ons land. Morgen overdag valt het mee met de regen en komt de zon af en toe door, maar morgen avond gaat het opnieuw rege nen. Deze regen hangt samen met een zeer actieve depressie, die vrijdag over de Britse Ei landen naar het noorden zal trekken. De depressie zal ook veel wind brengen in ons land. Langs de kust wakkert de wind waarschijnlijk aan tot stormkracht. In het weekeinde wordt de stroming boven Westeuropa zuidelijk en zal er droge en vrij warme lucht worden aangevoerd. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor morgen en vrijdag: Zuid-ScandinaviëHalf tot zwaarbewolkt en af en toe re gen. Middagtempera tuur onge veer 12 graden. Britse Eilanden: Veel bewol king en perioden met regen. Middagtempera tuur ongeveer 13 graden, maar vrijdag in zuid-Engeland zachter. Benelux-, Af en toe zon, maar ook enkele buien. Middagtem- peratuur morgen ongeveer 15, vrijdag ongeveer 17 graden. Duitsland: In het noorden en kele buien, elders overwegend droog en perioden met zon. Middagtemperatuur ongeveer 15 graden, in het zuiden iets zachter. regen, elders perioden met en overwegend droog. Midd temperatuur van 15 grader de kanaalzone tot 23 gradei het zuiden. Alpengebied. Perioden I zon en droog. Middagtempi tuur ongeveer 18 graden. Portugal en Spanje: In Pol gal en noord-Spanje bewi en af en toe regen, elf droog en perioden met Middagtemperatuur van graden in het noorden tol in het zuiden. Italië en Joegoslavische li Droog en vrij zonnig, midc temperatuur ongeveer 23 j den. ruck El .rer. ibui 15 9 Klagenfui Kopenhagen iw.bew Lissabon h.bew. Londen onbew. Luxemburg regen l.bew Mallorca Malta Moskou MUnchen inbew.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 2