naie
Slikken of
stikken in
Glazen Stad
fi
CeidóeSoivtfvnt
LAATSTE VEILINGFUSIE:
tuinder
iikom
bloemkool naar Broek cv
zijn produkten daar by opood te verkopen.
Dat wordt beschouwd als de eerste veiling.
Een eeuw later staat het Westland - met
zijn 14.600 hectare aaneengesloten
kassengebied de grootste groentetuin van
Nederland, zo niet van de wereld - na een
golf van veilingfusies in de jaren zestig en
zeventig, aan de vooravond van een
belangrijke beslissing: de allerlaatste fusie.
Tussen 1967 en 1974 volgde de ene fusie
na de andere. Dertien groenteveilingen
waren er, nu zijn het er nog drie. En om
deze laatste drie draait het de komende
week: de besturen van Westland-Zuid in
's-Gravenzande, Delft-Westerlee in De
Lier en Westland-Noord in Poeldijk zijn
tot de conclusie gekomen dat deze
veilingen alleen nog maar door een fusie
economisch gezond kunnen blijven.
Tijdens een buitengewone
ledenvergadering hopen de voorzitters van
de drie veilingen donderdag het fusieschip
na een ruwe overtocht de veilige haven
binnen te loodsen. Het Westland heeft dan
de grootste groenteveiling ter wereld.
ZATERDAG 10 OKTOBER 1987
TEGEN
„Delft-Westerlee moet open blijven,
het kost ons veel te veel geld als we
naar Westland-Noord moeten
rijden", vindt de Maasdijksc tuinder
W. Doelman. „Op zich heb ik geen
bezwaar tegen de fusie, maar we
hebben uitgerekend dat de we drie
miljoen gulden aan vervoerskosten
kwijt zijn als ze naar Westland-Noord
gaan, en dat is iets meer dan de 1,3
miljoen in het fusierapport. Veel
tuinders zullen moeten omschakelen
van trekker naar vrachtwagen.
Momenteel doen we er vijf minuten
over om bij de veiling te komen.
Straks zal dat twintig vijfentwintig
minuten zijn. Als er een nisie komt.
willen we twee concentratiepunten,
Delft-Westerlee en Westland-Noord.
De tuinders hier in de buurt denken
er precies zo over. Dat is gebleken uit
een enquête van de Christelijke
Boeren- en Tuindersbond (CBTB)
onder 55 tuinders. Er zijn veel
kwekers, vooral spruitentelers, die
naar veiling Z.H.Z. in Barendrecht
denken over te stappen. Ikzelf
waarschijnlijk ook. Het is dertig
kilometer rijden, maar er zijn geen
stoplichten".
TEGEN
„Eén grote Westlandse veiling is
prima, maar daarbinnen moet Delft-
Westerlee open blijven", vindt de
heer P. Boekestein. tuinder in
Maasland en lid van veiling Delft-
Westerlee. „Daar zijn genoeg
argumenten voor te noemen. Bij twee
aanvoerpunten zijn minder
verkeersaanpassingen nodig. Bij twee
veilingen is avondaanvoer niet nodig.
Verder pleit voor Delft-Westerlee dat
het in een gebied ligt waar ongeveer
zeshonderd hectare nieuw
tuinbouwgebied is gepland. Voorts
vermindert met één centraal veilpunt
de waarde van verderaf gelegen
tuinbouwbedrijven. Trouwens: één
centraal punt is kwetsbaar. Denk
bijvoorbeeld aan brand waarbij een
hele voorraad tomatenbakjes verloren
gaat. Per zomerdag zijn er een
miljoen van die bakjes nodig. Dat vul
je nooit op tijd aan. Bij een centraal
punt moet het groepsvervoer
bovendien toenemen. De tuinder gaai
dan zelf niet meer naar de veiling, dat
wordt dan door één vervoerder
gedaan. Het gevolg is dat hij daardoor
het dagelijks contact met de veiling
verliest".
TEGEN
De heer B. Tukker uit 's- Gravenzande
is „zeker niet tegen een fusie",
maar wil dan wel een volledig
nieuwe veiling. „Er is onvoldoende
gekeken naar de mogelijkheden voor
een nieuwe lokatie", vindt hij. „Ik
heb grote bezwaren tegen het voorstel
Westland-Noord als centraal punt te
kiezen: in het gebied waar deze
veiling staat, vlak bij Den Haag, zijn
de uitbreidingsmogelijkheden nihil.
Bovendien zal het voor veel tuinders
vervoersproblemen opleveren, want
de veiling ligt strategisch zeer
ongelukkig. Nee, bij een nieuwe
veiling denk ik meer in de richting
van Maasdijk, Maasland en de
Oranjepolder. Het handhaven van
Delft-Westerlee lijkt me niet goed: ik
denk dat daarvoor te veel
aanpassingen nodig zouden zijn. Een
geheel nieuwe veiling kost misschien
aanvankelijk wat meer, maar op
lange termijn is het volgens mij veel
goedkoper. Je moet verder kijken dan
de komende tien, vijftien iaar. Er
wordt nu veel te veel een korte-
termijnpolitiek gevoerd".
WESTLAND - De ruim 3300 tuinders
die lid zijn van'een van de drie West-
j landse groenteveilingen, zien een fusie
- wel zitten, maar desondanks pakken
zich donkere wolken samen boven het
Westland. De veiling Westland-Noord
in Poeldijk zou volgens het fusievoorstel
moeten worden uitgebouwd tot de cen
trale Groenteveiling Westland. De ande-
m re twee andere veilingbedrijven moeten
- geleidelijk aan worden gesloten. En juist
met Westland-Noord als centrale plaats
heeft men moeite, heel wat moeite.
Voof nogal wat tuinders betekent het dat
- er meer kilometers moeten worden gere
den. Als het Westland nou een uitste
kend wegennet had, was er geen vuiltje
aan de lucht. Maar juist het veel te krap
pe. overbelaste wegennet zorgt nu al,
met de drie groenteveilingen en boven
dien nog een gigantische bloemenveiling
in Honselersdijk, voor de nodige opstop
pingen en vertragingen. Dat wordt alleen
maar erger als de meeste tuinders voor
de aanvoer dezelfde kant op moeten, zo
wordt beweerd.
„Eén ding moet mij van het hart bij alle
verwijten die men over de ligging van
Westland-Noord lanceert: dat het aan de
rand van het Westland ligt. Dat wil zeg
gen dat de grote vrachtwagencombina
ties van de exporteurs (wat wij het „ha
lende vervoer" noemen), niet meer in
het Westland hoeven te verschijnen. Die
blijven er buiten. Juist dat zal een enor-
me ontlasting van het wegennet met zich
meebrengen. Dus vind ik die ligging zo
slecht nog niet". Dat zegt veilingvoorzit
ter J.H.J. Reincke van Westland-Noord.
„Natuurlijk, voor het tuindersverkeer
moet een oplossing worden gevonden.
Maar in het algemeen kun je zeggen dat
het beter is de produkten direct naar de
rand van het Westland te brengen, in
plaats van ze eerst naar het hart te bren
gen om ze er vervolgens weer uit te rij
den. De ligging bij de Haagse randwegen
voorkomt dat al dat vrachtverkeer het
Westland ingaat".
Kwaliteit
Niet alleen een groep tuinders, maar ook
de kopers, de groentehandelaren, hebben
hun bedenkingen tegen de fusie. Zij be
twijfelen het dat de kwaliteit door de fu
sie verbetert. Zij verwachten eerder dat
er, door het gigantische en daardoor
I misschien onpersoonlijke bedrijf dat de
nieuwe veiling gaat worden, kwaliteit
sproblemen zullen ontstaan. Veiling
voorzitter N. Zeelenberg van Westland-
Zuid: „Ik ben ook voorzitter van de be
geleidingscommissie tomaten van het
Centraal Bureau voor de Groenteveilin
gen. Als zodanig ga ik geregeld de veilin
gen langs en kijk ik of de kwaliteit van
de tomaten overal een beetje gelijk is.
Dus ik heb wat ervaring en daarom kan
ik zeggen dat wat de kopers vrezen be
slist niet waar is. Ik heb kleinere veilin-
VOOR
„De fusie? Een buitengewoon goede
zaak!", meent Frans van Alphen jr.
uit 's-Gravenzande, die aangesloten is
bij veiling Westland-Zuid. Samen
met zijn vader kweekt hij
vleestomaten. „In de eerste plaats
zorg je door een fusie voor de nodige
concurrentie, zodat de prijsvorming
beter is. Er zijn nu minder kopers dan
vroeger en het gevaar bestaat dat er
bijvoorbeeld op één veiling een grote
koper komt, die daar alle produkten
afneemt en zo de prijs bepaalt. Op
een grote veiling gebeurt dat niet. Die
werkt bovendien veel efficiënter. Ik
heb het verschil in prijzen tussen
Westland-Zuid en Westland-Noord
een tijd bijgehouden en toen bleek
dat veilen voor Westland-Noord ons
per jaar dertigduizend gulden extra
oplevert. Uit dat bedrag kan ik
gemakkelijk de extra vervoerskosten
betalen. Aan het drukke verkeer
zullen ze echter wat moeten doen.
I Maar de provincie neemt natuurlijk
j geen stappen zolang nog niet zeker is
I of de fusie er komt. Hoe ik denk over
het dreigement van sommigen om
naar Barendrecht of een andere
veiling te vertrekken? Wel, ik denk
dat de stroom juist in omgekeerde
richting zal gaan en dat veel mensen
op hun besluit zullen terugkomen als
ze zien hoe goed de prijsvorming
wordt op die ene grote veiling".
In een brief hebben de ondernemingsra
den van de drie veilingen de besturen
inmiddels laten weten in te stemmen
met de fusie, hoewel op Westland-Noord
veel personeelsleden niet zo zijn ingeno
men m,et de fusie. Gevreesd wordt dat
zij door de personeelsleden van de ande
re veilingen worden verdrongen. Deson
danks is het personeel van de drie vei-
VOOR
De heer C.P. Bos uit 's-Gravenzande,
die als tomatenkweker is aangesloten
bij veiling Westland-Zuid, is voor een
fusie. „Veel tuinders laten zich de
laatste tijd bij Westland-Zuid
uitschrijven omdat ze betere prijzen
kunnen krijgen op Westland-Noord",
stelt hij. „Vooral kwekers van onder
meer vleestomaten en aubergines.
Het zal voor de overblijvers moeilijk
zijn om in de toekomst hun veiling
draaiende te houden, zeker als de
leegloop groter wordt en er steeds
meer kapitaal wegstroomt.
Aanvankelijk dachten we dat
Westland-Zuid zou groeien, omdat
deze veiling midden in een gebied ligt
waar veel nieuwe kassen worden
gebouwd. Maar nee, de meeste
tuinders trokken ons voorbij in de
richting van Noord. Voor mij is dat
tekenend. Ik had trouwens nooit
gedacht dat Westland-Noord de
centrale veiling zou worden: Delft-
Westerlee ligt in het nieuwe
uitbreidingsgebied en heeft dus denk
ik betere kansen in de toekomst Wat
betreft het plan om twee veilpunten
in te stellen: ik denk dat elke
versnippering nadelig is".
Nu nog drie veilingklokken. Straks één
FOTO'S: CEES VERKERK
De drie Westlandse groenteveilingen, hier
Westland-Noord, zijn samen goed voor
een omzet van een miljard gulden per
jaar.
lingen van oordeel dat het niet doorgaan
van de fusie voor het Westland zeer na
delige gevolgen zal hebben. De standsor
ganisaties houden zich bij de fusie zeer
op de achtergrond. Voorzitter J.L.M. Ba-
rendse van de Land- en Tuinbouwbond
(LTB) Kring Westland met zo'n 3000
tuinders als achterban: „Wij hebben dat
als LTB nooit nadrukkelijk op een agen
da behandeld omdat we ervan uitgaan
dat het een verantwoordelijkheid is van
de veilingbesturen. In zijn algemeenheid
wil ik wel stellen, dat we steeds meer
„Westlands" moeten gaan denken en
niet te veel plaatselijk. Voor mezelf heb
ik het gevoel dat de stap misschien te
groot is om nu te zetten. De besturen
hadden het beter kunnen ontkoppelen:
eerst stemmen voor een fusie en daarna
gaan praten over de plaats waar de nieu
we veiling moet komen. Nu is het fusie-
voorstel aan Westland-Noord gekoppeld
gekoppeld en dat is bij veel mensen, met
name in Westerlee, in het verkeerde
keelgat geschoten".
Ontkoppeling
Ook veilingvoorzitter Van den Berg had
ontkoppeling van fusie en vestigings
plaats een goede zaak gevonden. „Dat
voorstel heeft op tafel gelegen, maar
bleek niet haalbaar. Een van de drie, en
u moet mij nu niet kwalijk nemen dat ik
niet kan zeggen wie, wilde dat niet en
daarmee was de discussie gesloten".
Hoe de uitslag donderdag in Westerlee
gaat worden? „Ik verwacht dat het
„moeizaam positief' wordt. De leden
van Delft-Westerlee zien best wat er aan
de hand is. Zij hebben erg veel nage
dacht over deze zaken en dan moeten ze
wel tot de conclusie komen, dat als je
„nee" zegt je in feite geen kant meer uit
kunt. Dan blijft er niets anders over, of
je het nu prettig vindt of niet, dan
schoorvoetend ja" te zeggen. Slikken of
stikken, zo mag je dat best noemen. Het
is een uiterst belangrijke en daarnaast
ook unieke zaak, dat drie gezonde, le
venskrachtige, groeiende veilingbedrij
ven die tot de zes grootste in Nederland
behoren, samen willen gaan".
LUUD VAN DER HAM
Nu zijn de veilingbanken nog vol, maar
ze dreigen leeg te raken. Alleen een fusie
kan de toekomst van de Westlandse
groenteveilingen garanderen, zeggen de
besturen. Op de foto de afmijnzaal van
Delft- Westerlee.
VOOR
„De fusie van de veilingen met
Westland-Noord als veilpunt is een
goede zaak", zegt de bij Westland-
Noord aangesloten tuinder J.H.L. van
Dijk uit Poeldijk. „Westland-Noord
draait al goed en is goedkoper. Door
de concurrentie zou deze veiling
uiteindelijk toch wel alleen
overblijven en dan is het natuurlijk
beter om voor die tijd de zaken via
een fusie te regelen. Noord is het
beste qua accommodatie, heeft de
grootste omzet en als de Verlengde
Lozerlaan er komt, is er een
uitstekende aansluiting op de A 4.
Bovendien houdt Noord de
uitbreiding van de stad Den Haag
tegen. Stel dat Noord werd
opgeheven, dan zou Den Haag
waarschijnlijk kansen zien om de
gemeentegrens te overschrijden voor
woningbouw. Het handhaven van
minder faciliteiten en dan zouden de
tuinders van Westland-Noord moeten
gaan meebetalen aan de handhaving
van dit veilpunt".
ga toch kijken of er niet een andere mo
gelijkheid is, want je denkt tenslotte ook
aan de toekomst en op welke wijze dat
het beste zou kunnen. Maar het ongeluk
kige is dat je niet als Delft-Westerlee die
toekomst maakt, maar gedrieën".
In het zogenaamde televeilen, wat ook
wel eens wordt genoemd ziet Reincke
geen serieus alternatief: „Je blijft dan
toch twee geheel zelfstandige veilingen
houden. Alleen de klokken zijn gekop
peld. Daar kan enig prijsvoordeel uit
ontstaan, maar andere voordelen zitten
er niet in. Je blijft ledenverloop houden
en strijd om de kopers want er blijven
verschillen in kostenpercentages en in
uitbetaalprijzen. Televeilen is niet meer
dan een technisch hulpmiddel om de
markt doorzichtiger te maken, maar
daar houdt het ook echt op".
Eendrachtig
De heer A.A.M. van Winden is lid van
de Raad van Toezicht bij Westland-
Noord. Deze raad staat tussen de leden
en het bestuur in. Hij vindt dat veel
tuinders te weinig aandacht hebben ge
schonken aan het onderdeel in het rap
port, waarin staat dat eerst de wegen
moeten zijn verbeterd, alvorens tot slui
ting van de twee andere veilingen wordt
overgegaan. Hij gaat ervan uit dat pas
na de nisie serieus met Rijk en Provin
cie kan worden onderhandeld over goe
de wegen in en rond het Westland. „Nu
praten zeven gemeenten en vier veilin
gen, elk in hun eigen straatje, over die
ontsluiting. Als het Westland zich een
drachtig opstelt, dan kan het verschrik
kelijk veel gedaan krijgen want de over
heid ziet het economisch belang van het
Westland heel goed in".
gen gezien waar men het met de keuring
niet zo nauw nam".
Over de bouw van een totaal nieuw
complex in het hart van het Westland,
de wens van onder anderen de kopers,
zegt Reincke: „De grote vraag is wat de
leden daarvoor over hebben. Overal
hangen prijskaartjes aan. Met Westland-
Noord is voor de goedkoopste oplossing
gekozen. Trouwens, waar zou zo'n totaal
nieuwe veiling precies moeten komen.
In het groene gebied van Midden-Delf
land? Als u weet wat alleen al de Vesti
ging van het Transportcentrum West
land voor voeten in de aarde heeft. Ge
meenten zeggen gewoon: „Nee, dank je
wel, ik werk niet mee". Ik zie dat dus
meer als een luchtkasteel dan een reali
teit van het moment".
Waarom wordt er overigens, niet voor
een tussenoplossing gekozen. Centraal
veilen in Westland-Noord en Westerlee
als aanvoerpunt behouden?
Reincke: „De essentie van de fusie is de
concentratie. Die bereik je alleen als je
alles samenbrengt op één lokatie. Alleen
dan heb je de optimale voordelen, zowel
in de exploitatie als in de prijsvorming.
Bij twee veilingen deel je alleen de kos
ten, maar je laat de kopers, die hun be
drijf op het veilingterrein hebben, in het
onzekere waar ze zich in de toekomst
moeten vestigen. Het resultaat daarvan
is altijd dat ze een derde plaats kiezen:
„Ik weet toch niet waar ik me in het
Westland moet vestigen". De vraag is of
dat nog een visie op de toekomst is. Ik
vind dat duidelijkheid moet worden ge
schapen".
Veilingvoorzitter P. van den Berg van
Delft-Westerlee, waar de meeste tegen
stand tegen de plannen wordt verwacht,
zegt er dit over: „Wij hebben na jaren
lang stevig onderhandelen een plaatje op
tafel gelegd, waarbij iedereen moet inle
veren, maar waarbij de toekomst profijt
zal brengen. De besturen hebben alleen
datgene aan hun leden voorgelegd waar
van zij gedrieën vinden dat het haalbaar
is. Een ander voorstel, een ander haal
baar voorstel, is er op dit ogenblik niet.
Dan kun je dat als lid van Delft-Wester
lee op zich verschrikkelijk onplezierig
vinden en ik kan me goed voorstellen
dat je zegt: ik wil best fuseren, maar ik
