k\eVP
,Pas op, de dichter lacht"
3oed adverterengaat zo...
Computer, slimme assistent
of bedreiging hersenen?
•jssssp*---
fef
SERVICE-TECHNICUS BIJ KN.
IETS VOOR U.
SOEKEN
Ceidóc Soutan t
ies Bouwman leuk om te lezen
Papoea's in Nood
BOEKHOUDER m/v
MEDEWERKER m/v
SERVICEMONTEUR
THERMON/STIBBE
BIEDT U
RUIM PERSPECTIEF
ZATERDAG 10 OKTOBER 1987 PAGINA 11
'Die J
)je schrijft zoals* ze praat",
ii een kennis wat neerbui -
ind bij het zien van het boek-
„Ze babbelt", werd er voor
duidelijkheid aan toege
legd. De kennis kon het we-
n. Zij leest namelijk de Mar-
iet en de inhoud van het be-
iiste boekje is een bundeling
m stukjes die eerder in dit
>ekblad verschenen. De
tirijfster ervan: Mies Bouw-
an. Met zo'n opmerking in
achterhoofd sla je wat arg-
lend de kaft om. Maar de
[pagina is al goed voor een
ijns: „Met de hartelijke groe-
van Mies", staat daar ge
drukt. Voor warenhuizen dus
mooi geen kans om met een
signerende Mies klanten te
lokken. Op de daarop volgen
de pagina s staan vijftig „co
lumns" afgedrukt die stuk
voor stuk zo aardig in elkaar
len, zou ik best tevreden zijn".
De verhaaltjes zijn meestal hu
moristisch, maar soms ook
barsten ze van de verontwaar
diging over een of ander on
recht. Ze gaan over haar baan
waardoor zij een van de „be
kende Nederlanders" is ge
worden, over haar taak als
moeder, echtgenote en huis
vrouw of over gewone dingen
die iedereen wel eens bezig
houden. En dat is een van de
aardigste kanten van dit boek
je: vrijwel iedereen, of zij/hij
nu beroemd is of niet, kan zich
erin herkennen. Een dergelij
ke uitgave mag dan misschien
niet in aanmerking komen
voor de PC Hooftprijs, maai
het is wel erg leuk om te le
zen.
LONNEKE VAN KOOT
Mies Bouwman:„Mies, co
lumns". Uitgeverij Gottmer
/Becht; Prijs ƒ14,90.
Ut- Outfc-rs Ki mieren Beloftes
Inis hnudtk Hmkn Gevoelens
•h M-rs fengd
r Mics Kin<.-eferi BdoOos
Omslag van „Mies, columns"
fier leit Vondel, zonder
itüw,
'd fis gestorven van de kouw."
dus het grafschrift dat Von-
- overigens nooit zo humo-
-flisch en zeker niet kolde-
:k - voor zichzelf schreef.
cques van Hattum, onze tijd-
noot, ziet er ook niet veel
il in, getuige de afsluiting
j n een gedicht: „hoe meer ik
ink, hoe meer ik eet,
6 meer gewicht van Hattum
t."
Lévi Weemoedt, want dat
lan wel een echt kolderiek
hter, in het kleine versje
en hele goeie":
droomde wel zo'n treurige
wil:
zei: „Ik hou zo van je. Eén
ril!"
trwijl Focquenbroch, die in
zeventiende eeuw wanho-
uit Amsterdam vertrok
ar een desolate plaats op een
rikaanse kolonie, opschreef;
het versje „Aan een vra-
ij vraagt om wat voor réén
ik de stad uit vlie?
omdat ik
nie niet en
7(fee grimmige gedichtjes vol
fspot of zelfhaat haal ik uit
mooie, nieuwe bloemle-
g van Piet Barneveld, Jan
erze en Jan de Zanger met
titel „Pas op, de dichter
ht". Een titel die tot naden-
stemt. Het gaat in dit boek
uitgeverij Walva om „840
r spel, spot en humor in Ne-
landse verzen". „Met deze
idel willen wij de lezer een
ld geven van die verschei-
iheid in humor in Neder-
Deze prent siert de omslag van „Pas op. de dichter lacht". Het is
vermoedelijk een 17e eeuwse houtsnede die In de negentiende
eeuw in kleur werd nagedrukt.
landse poézie sinds ongeveer
1200".
De samenstellers van de bun
del doen een leuke poging om
de humor van Nederlandse
dichters uit heden en verleden
in rubrieken onder te brengen.
Zo vindt de lezer hoofdstuk
ken met titels als „Kolder",
„Grap en boert" en „Woorden
spel".
Onder het hoofdstuk „Paro
die" komt enkele malen een
van die fraaie Komrijbewer-
kingen van klassieke moderne
gedichten voor, zoals „Het wa
ter de stank", waarin op heel
geraffineerde wijze een eigen
tijdse versie van Nijhoffs „De
moeder de vrouw" wordt ge
geven:
„Er was veel rommel op de
brug te zien.
Ik zag onder de brug. Naar
alle zijden
leek zich de vuile troep daar te
verspreiden.
De lucht was zurig. Een mi
nuut of tien
dat ik daar stond, in 't gas,
mijn kleren stonken,
mijn neus toonde verwant
schap met wit krijt - enz
Een schokkende en wel heel
cynische bespeling van Nij
hoffs beroemde tekst.
De laatste afdeling van deze
verzameling heet zowaar
„Echte humor", en dat soort
humor blijkt heel „zwart" te
zijn: „zwarte humor lijkt soms
een levensnoodzaak, een po
ging om een bedreigende wer
kelijkheid, vaak de onontkom-
baarheid van de dood, te be
zweren."
Dan zijn we bij Piet Paaltjes
en zijn „Immortellen", bij Levi
Weemoedt, die geen woord
kan uiten zonder het in het ri
dicule te trekken, bij Boddaert
en Focquenbroch, die de we
reld als een gekkenhuis zien,
of bij de lieve dichter C. Bud-
dingh", die toch maar weinig
geloofde van alle goede men
selijke bedoelingen en de hye
na dan ook toespreekt met
„mijn neef". Humor die - te
recht - uiteindelijk tot grote
droefheid stemt.
„Pas op, de dichter lacht", heet
het boek. Een mooie titel,
want het is inderdaad oppas
sen geblazen als dichters het
subtiele of grove wapen van
de humor, de ironie, het
woordspel, gaan hanteren.
Berg je dan, burger, macht
hebber, mens.
JAN VERSTAPPEN
„Pas op, de dichter lacht" -
800 jaar spel, spot en humor
in Nederlandse vereen. Uit
geverij Walva. Prijs ƒ24,50.
Het is dit jaar „slechts" veertig
jaar geleden dat de eerste com
puter, de ENIAC, werd vol
tooid. Die werkte met 18.000
electronenbuizen, terwijl er te
genwoordig chips worden ge
bakken met een capaciteit van
duizend maal die hele ENIAC.
Bij de huidige generatie com
puters spreekt men steeds
meer van „expertsystemen",
omdat ze min of meer in staat
zijn zelf verbanden te leggen
en conclusies te trekken uit
beschikbare gegevens. De
computer is dus een behoorlijk
„intelligent" baasje aan het
worden. De vraag is, wanneer
die kunstmatige intelligentie
een bedreiging gaat vormen
voor de mens.
Dat is ook de vraag die Chriet
Titulaer stelt in zijn nieuwe
boek „Kunstmatige intelligen
tie", dat hij met Niek de Kort
heeft gemaakt.
De techneut uit Houten begint
in ieder geval bij het begin. Na
de euforie rond de ENIA flad-
„Praten tegen en met de com
puter wordt op termijn haal
baar", concludeert Chriet Titu
laer kunstmatige Intelligentie.
FOTO: DIJKSTRA
dert hij op de van hem zo be
kende juichtoon van ontdek
king naar ontdekking, hunke
rend naar het ultieme doel: de
kunstmatige intelligentie, of
wel AI (Artificial Intelligen
ce). Na al die buizen, transisto-
ren en geïntegreerde circuits
hebben we inmiddels een vier
de generatie computers, die
werkt met chips met 100.000
tot een miljoen componenten
op een vierkante centimeter.
In de vijfde generatie zullen
spraakherkenning, optische
computers en biochip een
plaats krijgen.
Deze bouwstenen van de vijf
de generatie worden elk uitge
breid door Titulaer behandeld,
die aan geloofwaardigheid in
boet door pagina's lang recla
me te maken voor een compu
terbedrijf dat de uitgave van
het boek mede mogelijk heeft
gemaakt. Desondanks blijven
de nog niet zo lang geleden ge
ïntroduceerde sprekende en in
zekere zin „begrijpende" com
puters interessant. Met bio-
sensoren worden de zintuigen
van de mens geïmiteerd. Een
prototype van zo'n computer
leverde pas bij Philips feilloos
de juiste antwoorden toen een
secretaresse via een microfoon
vroeg: „Zijn er ergens brieven
van de heer Eibel over Philips
aanwezig?".
De herkenning van complete
zinnen staat voorlopig nog in
de kinderschoenen, schrijft Ti
tulaer. Zo bestaat er in Japan
een robot met de naam Wabot-
2, die getuige een weergave in
het boek zonder problemen
een dialoog kan voeren met
een mens. De robot: „Ik kan
ook zingende stemmen bege
leiden. Zal ik wat voor u spe
len?" De mens: „Doe dat alsje
blieft". De robot: „Dan zal ik
spelen „The way we were".
Even later: „Hoe vond je het?
Zal ik nog iets spelen?" „Ja
graag". „Leg dan een muziek
stuk naar keuze op de lesse
naar". „Praten tegen en met
de computer wordt op termijn
haalbaar", concludeert de
schrijver.
En dan lezen. Een computer
die patronen herkent en kan
zien is in feite al niet meer
nieuw. Optische formulieren-
lezers van allerlei merken le
zen soms wel 900 standaard
formulieren per uur, hetgeen
over enkele jaren als een slak-
kegangetje zal worden bestem
peld. De toepassingen die Titu
laer noemt zijn fascinerend én
beangstigend tegelijk: „De
computer vervangt de bestaan
de knipseldiensten. Bladen en
tijdschriften worden gelezen
en op trefwoorden worden
knipsels gemaakt. Een expert
systeem kan uittreksels uit
teksten maken. Het controle
ren of aanbrengen van postco
des kan op basis van het ma
chinaal gelezen adres". Om
van inzetten van robots bij
zelfstandig te verrichten in
spectie- en bewakingswerk
nog maar niet te spreken.
„Toekomstmuziek" zijn de toe
passingen vaak niet meer,
want de Centrale Recherche
Informatiedienst (CRI) ge
bruikt al een computer die
vingerafdrukken kan herken
nen aan de hand van z'n ge
heugen.
Al deze functies komen onge
twijfeld in geperfectioneerde
vorm terug in de computers
van de vijfde generatie. Hier
duikt het magische woord
„megabittechnologie" op, de
techniek die structuren op
chips kan maken van minder
dan een duizendste millimeter.
En met biochips (met organi
sche moleculen) zouden nog
eens duizend maal meer com
ponenten op een vierkante
centimeter kunnen wordep
gebracht. Zo zou op den duur
de hele nationale bibliotheek
van de VS op één biochip pas:
sen.
Twee dingen zullen voorlopig
nog wel ontbreken aan de
computer van de toekomst:
creativiteit en flexibiliteit. Pas
als een computer die eigen
schappen in huis heeft, is spra
ke van kunstmatige intelligen
tie. „Je hebt honderd beeldpla
ten nodig om het menselijk
brein te evenaren, maar er zijn
ook schattingen die uitkomen
op een miljoen. Qua geheugen?
capaciteit lijkt het menselijk
brein dus voorlopig onaantastr
baar", zegt Titulaer. In opna
me-, opzoek- en rekensnelheid
wint de computer. Wat hoog
hartig schrijft Titulaer over
een zekere koudwatervrees
die de mens zou beheersen als
het gaat om het ontwikkelen
van een bijna menselijke com
puter. „Hart, long en nieren,,
voeten, armen en benen mor
gen worden vervangen". „Vari
de hersenen moeten we echter
afblijven, mogelijk omdat wè
nog te weinig begrijpen van de
hersenen". Te voorzichtig,
vindt de wetenschapspublicist.
„Een discussie over toekomsti
ge mogelijkheden van de com
puter mag nooit worden geleid
door vooroordelen. Is dit alles
bedreigend voor de mens? Tot
op zekere hoogte wel, maar
het kan ook als een uitdaging
worden opgevat Als we erm
slagen de technologie die Wé
zelf ontwikkelen te beheersen
is er alle reden de computere*-
volutie met vertrouwen tege
moet te zien", aldus Titulaer,
misschien net een tikkeltje te
enthousiast.
ARJEN VAN DER SAR
Chriet Titulaer en Niek de
Kort: „Kunstmatige intelli
gentie". Uitgave van A.W.
Sijthoff, Amsterdam in sa
menwerking met Chriet Ti
tulaer Produkties. Prijs
ƒ19,95.
Papoeafonds
Ede
Postgiro 243000
Secretariaat
Van Randwijcklaan 104
3815 MT Amersfoort
Telefoon 033-728690
Accountantskantoor Van Cullenburg
vraagt
MEDEWERKER/STER
in de leeftijd tot plm. 35 jaar.
De werkzaamheden zullen o.a.
bestaan uit: het opstellen van
jaarrekeningen, overzichten,
budgettering en aangiften.
Wij vragen van U:
Zelfstandig te kunnen
functioneren en goede
contactuele eigenschappen.
Sollicitaties schriftelijk te richten aan
D. J. van Cuilenburg,
De Kempenaerstraat 93, 2341 GK Oegstgeest.
iekt u wat bijzonders of wilt u wat kwijt? Plaats dan een 2x plaatsen betaald te worden. Bij plaatsing op zes achter-
pvêhentie in de Leidse Courant. Het kost weinig en de ecnv'olgende dagen worden slecht drie plaatsingen in
ns op succes is groot. Want u bereikt niet minder dan rekening gebracht.
.600 lezers*), waaronder wellicht iemand die heeft wat
oekt, of wilt hebben wat u kwijt wilt. Het wordt u
nakkelijk gemaakt.
tats uw tekst in onderstaande vakjes (één letter of let-
teken per vakje) en in éri oogopslag kunt u in de laatste
lom zien wat de advertentie gaat kosten. De prijzen
n inclusief 6% BTW.
n extra meevallertje: Als u de advertentie op drie
itereen volgende dagen laat plaatsen, hoeft maar voor
N.B. U kunt ons ook
bellen: 071-122244.
f. 4,77 f. 9.54 f.14,31
4,77 f. 9,54 f.14,31
I rekening sturen naar:
Brieven onder nummer Q Brieven moeten Bewijsnummer (Aankruisen wat
(f. 4,07) worden afgehaald. worden doorgezonden. toezenden (f. 3,22) van toepassing is.)
(uur deze bon in open envelop - een postzegel is niet nodig - naar:
^Courant, Antwoordnummer 10070, 2300 VB Leiden
Sl/nairo GulliverFlytours
Reisorganisaties
Wegens sterke uitbreiding van onze aktivl-
teiten vragen wij per 1 december a.s.:
voor alle voorkomende werkzaamheden op
onze geautomatiseerde en geïntegreerde
administratie, met de nadruk op groot
boek- en krediteurenadmlnlstratle.
Voor deze funktie vragen wij een HAVO -
MBA-opleldlng, bekendheid met geauto
matiseerde gegevensverwerking en enige
jaren ervaring.
Leeftijdsindikatie: tussen 23 en 30 jaar.
voor onze afdeling reserveringen
Voor deze funktie zijn een toeristische op
leiding en ervaring een absolute vereiste,
alsmede het goed kunnen funktioneren in
teamverband.
Leeftijdsindikatie: tussen 20 en 30 jaar.
Heeft u interesse in één van beide funkties;
Zend uw schriftelijke sollicitatie aan:
PIREKTIE SUNAIR
GULLIVER FLYTOURS b.v.
Postbus 411, 2300 AK Leiden
KN zoekt MTSers welke opgeleid willen worden tot
servicetechnicus kopieer en kantoorapparatuur,
in de leeftijd van 20 tot 30 jaar.
KN is een jong, dynamisch en expansief bedrijf welke zich
beweegt op het terrein van de totale kantoorautomatisering.
Minolta kopieerapparatuur, NCR computersystemen en
TEC electronische schrijfmachines zijn naast
Kenline kantoorautomatiserings produkten de belangrijkste
productgroepen die behalve op de nederlandse markt
wereldwijde bekendheid genieten.
Als service technicus gaat u deel uit
maken van onze landelijke service-organisatie,
welke verdeeld is in verschillende rayons.
Vanuit Badhoevedorp worden alle activiteiten
centraal gecoördineerd.
U wordt, na de interne opleiding, verant
woordelijk voor de installatie en preventieve
en correctieve onderhoudswerkzaamheden
van de apparatuur welke in uw rayon is ge
plaatst
Voor rayons in Den Haag, Rotterdam of
omgeving zouden wij graag in kontakt
komen met technici voor wie service verlenen
een vanzelfsprekend begrip is.
KN biedt u een vast salans, een uitste
kend werkklimaat en pnma secundaire
arbeidsvoorwaarden zoals pensioenregeling,
25 vakantiedagen, 8% vakantietoeslag, auto
van de zaak met privé gebruik, studiekosten
Door de groei en uitbreidingen in ons
produktassortiment zijn er steeds goede toe
komstmogelijkheden en door blijvende aan
dacht voor interne opleidingen bent u steeds
op de hoogte van de laatste technische
ontwikkelingen.
Wilt u ook deel uitmaken van de uit thans
meer dan 200 zeer gemotiveerde medewer
kers tellende organisatie, schrijf of bel naar
onderstaand adres zodat een afspraak
gemaakt kan worden voor een persoonlijk
gesprek
Bel 02968-7055/7455 en vraag naar
de heer H. van den Heuvel.
Schriftelijke sollicitaties kunt u richten aan:
Kopieersystemen Nederland B.V
Afd. personeelzaken. Ref.: techn.
Sloterweg 303,1171VC Badhoevedorp
installateur van koel- en vrlesinstallaties en airconditioning
vraagt: ERVAREN
voor hot verrichten van storings- en
onderhouds werkzaamheden.
Vereist: MTS elektro/werktuigbouw. Rijbewijs BE. Zelfstandig kunnen
werken.
Ruime ervaring met koel- en vriesinstallaties. Goede
kontaktuele eigenschappen.
Wij bieden: een prima salariëring, reis- en telefoononkostenvergoeding,
24 vakantiedagen en 13 ATV dagen.
Eigen service-auto, model stationcar.
Inlichtingen: Zij die meer willen weten over deze aantrekkelijke baan,
kunnen ons bellen voor een afspraak.
Tel.: 071-895418/891588 afd. Personeelszaken.
WEBER KOELTECHNIEK B.V. Hoofdstraat 110, Leiderdorp
Ingenieursbureau Thermon/Stibbe B.V. houdt zich bezig met fabrlka-
ge en levering van elektrotechnische en mechanische produkten ten
behoeve van Off-shore en Petrochemische industrie.
Wegens uitbreiding van onze activiteiten en snelle groei, hebben wij
op ons bedrijf In Pijnacker op zeer korte termijn de volgende vacature:
MEDEWERKER VOOR DE KABELPRODUKHE
Funktie-eisen:
- L.T.S.-niveau (WTB/E) - Redelijke kennis van de Engelse taal
- Verantwoordelijkheidsgevoel - Goed in een team kunnen werken
- Zorgvuldigheid - Technische vaardigheid
- Leeftijd plm. 25 jaar
Voor de lunktie bieden w«:
Gevarieerd werk .ne,qroetend bedrijf Ini crW®^ dan een
0°\}dpostbus 205.26*>AE P'inackp-—x
THERMON/STIBBE
