Suriname moet
gevangenen
nel vrijlaten
lontroverse rond Zuidafrikaanse
sancties nog steeds niet opgelost
V
ïuropa moet sterkere rol in NAVO spelen
VERZEKEREN
JPAREN
&ELEGGEN
Hip-hop
JITËNLAND
eidóe.<2owuvnt
VRIJDAG 9 OKTOBER 1987 PAGINA 5
ICRETARIS-GENERAAL LORD CARRINGTON IN DEN HAAG:
EN HAAG West-Europa moet de
imende jaren een sterkere rol gaan
elen in de NAVO, maar zal voor het
ndgenootschap ook grotere financiële
ers moeten gaan brengen. Tegelijk
de NAVO als geheel moeten zoeken
ar een antwoord op het „bombarde-
ent" van vredesvoorstellen, waarmee
oskou de westerse pers bestookt. Dat
éft Lord Carrington, secretaris-gene-
al van de NAVO vanmiddag voor de
ïantische Commissie in Den Haag ge-
E
In zijn speech waarschuwde Carrington na
drukkelijk voor de financiële consequenties
van het op handen zijnde INF-akkoórd (ont
manteling van alle kernraketten met een be
reik van tussen de 500 en 1500 kilometer), dat
scherper dan ooit de wanverhouding in con
ventionele bewapening tussen NAVO en War
schau Pact belicht Het INF-akkoord zal na
melijk de druk op de bondgenoten verhogen
om hun defensiebegroting te verruimen.
Als de Westeuropese landen echter weigeren
meer geld op tafel te leggen, dan geven ze
daarmee, aldus Lord Carrington, twee gevaar-,
lijke signalen af: „Eén in de richting van die
mensen in de VS die de Amerikaanse deelna
me aan de Westeuropese verdediging ter dis
cussie stellen; en één in de richting van die
mensen in de Sovjetunie, die nu al zeggen dat
het niet nodig is serieus te praten over een
conventioneel evenwicht". Lord Carrington
bleek bezorgd over alle ontwapeningsvoorstel
len uit Moskou, die volgens nem „meer uit
blinken door vorm dan door inhoud". Maar de
Navo heeft er geen antwoord op en dan wordt
in de publieke opinie al snel de indruk gewekt
dat het bondgenootschap een passieve rol ver
vult, aldus de secretatris-generaal.
Artsen: Onthul soms
naam van aidspatiënt
MADRID Medici uit 42 landen heb
ben zich op een conferentie in Madrid
bereid verklaard bij hoge uitzondering
inbreuk te maken op hun plicht van
geheimhouding. Die bijzondere geval
len slaan op patiënten die aan aids lij
den of die drager van het virus van
deze immuunziekte zijn en die een ge
vaar voor hun omgeving opleveren. De
secretaris-generaal van de World Medi
cal Association (WMA), waarbij veel,
maar niet alle, medische genootschap
pen uit de gehele wereld zijn aangeslo
ten, verwees ter verklaring van het
standpunt onder meer naar een Bel
gisch rapport waaruit bleek dat één
aidslijder de dood van 27 anderen had
veroorzaakt.
China stuurt
journalisten Tibet uit
PEKING De regering in Peking
heeft de nieuwsgaring over de anti-
Chinese onrust in het geannexeerde
Tibet aan banden gelegd en vijftien
journalisten gelast binnen 48 uur de
Himalaya-staat te verlaten. De journa
listen zouden geen toestemming heb
ben gevraagd om in Tibet te werken.
Eerder werden de grenzen met Nepal
gesloten en moesten toeristen het land
verlaten. Volgens waarnemers wil de
regering in China voorkomen dat op
nieuw berichten in de pers verschij
nen over onlusten in Tibet. Gisteren
bood Taiwan aan hulp en desgevraagd
ook wapens te geven aan Tibetanen
die de strijd aanbinden tegen de heer
schappij van Peking.
RGANISATIE VAN AMERIKAANSE STATEN:
i irvolg van de voorpagina)
BAMARIBO De
jnsenrechten-commissie
n de Organisatie van
nerikaanse Staten
AS) is „zeer bezorgd"
er het lot van de negen-
n Surinaamse gevange-
n die momenteel vast
ten in het Fort Zeelan-
i. In een speciale brief
eft de commissie de Su-
aamse regering ge
laagd deze gevangenen
frstond" in vrijheid te
illen.
iver Jackman, leider van
OAS-delegatie, die de
insenrechten in Suriname
onderzocht deelde mee „zeer
bezorgd te zijn over de situatie
van deze personen die in Fort
Zeelandia vastzitten gedureni
de periodes langer dan vijftien
maanden, zonder in staat van
beschuldiging te zijn gesteld,
zonder juridische bijstand en
zonder berechting". De com
missie sprak met zeventien
van de negentien gevangen;
twee anderen verbleven in het
ziekenhuis. De OAS-delegatie
was van plan een bezoek te
brengen aan het dorpje
Brownsweg om daar met eigen
ogen een beeld te krijgen van
de situatie in het binnenland
van Suriname. Dit bezoek is
niet doorgegaan omdat de Su-
rinaame autoriteiten niet in
staat waren de nodige veilig
heidsmaatregelen te treffen.
Verkiezingen
De drie „oude" politieke par
tijen in Suriname, VHP, NPS
en KTPI, gaan met een ge
meenschappelijke kandidaten
lijst de verkiezingen van 25
november tegemoet. De partij
en treden op onder de naam
Front voor Democratie en
Ontwikkeling. In totaal heb
ben tien partijen zich aange
meld voor de algemene ver
kiezingen. Het kiesbureau, dat
de aanmeldingen nog moet be
studeren, maakt morgen be
kend welke partijen definitief
kunnen deelnemen. Op 25 no
vember worden leden voor de
nationale assemblee (parle
ment) gekozen en voor de res-
sortraden (regionale bestuurs
raden) gekozen.
Staking in Chili
Hoewel aan de stakingsoproep In Chili geen algemeen gehoor werd gegeven kwam het gisteren en
eergisteren op verschillende plaatsen In het land tot botsingen met de politie. Twee mensen, van
wie een jongentje van twee jaar, kwamen om het leven toen de politie het vuur opende op demon
stranten in Santiago. Meer dan 350 mensen werden gearresteerd. Op de foto tracht een vrouw
haar vriendin uit handen van de politie te houden, maar later zal ze zelf ook gearresteerd worden.
FOTO: EPA
,ONDEN Wat een
iiidafrikaan in het bui-
Ipnland het eerst opvalt is
minimaal de bericht-
eving ten aanzien van
Vüidafrika op het mo-
lent is in vergelijking
ïèt vorig jaar. Dit illus-
jreert in hoeverre de re-
ering Botha erin ge
laagd is Zuidafrika af te
'luiten voor de kritische
ilik van de buitenwereld.
)ndanks de strenge mate
an censuur, stellen se
rieuze kranten in het bui-
lenland nog steeds alles
J. het werk om te analy-
Jeren wat er in Zuidaf ri-
a gebeurt en waarom,
naar door het systema
tisch ontbreken van har-
e feiten en beeldend
"nateriaal kunnen de me-
lia nauwelijks realistisch
erslag doen van de on-
usten in het land en van
Ie onderdrukking door
le regering.
(esondanks merkte ik dat er
i het Westen nog steeds een
ivendige interesse is in de
luidafrikaanse kwestie. In re-
eringskringen in de VS, de
ïemenebest en Europa
rarden verhitte discussies ge-
oerd over het wel of niet
erscherpen van de sanctie-
naatregelen. Maar de onbe-
rouwbaarheid van het uit
luidafrika afkomstige nieuws
eidt ertoe dat er minder ra-
ionele argumenten voor de-
investeringen en sancties
óorhanden zijn. De Zuidafri-
i aahse censuur heeft ervoor
'k ezorgd dat men in het bui-
enland zo min mogelijk in-
ormatie krijgt waarop beslui-
en met betrekking tot straf-
naatregelen gebaseerd kun-
ïen worden. Voorstanders
'an sancties voeren het stop-
etten van de berichtgeving
an als bewijs dat het land on-
De maandelijkse bijdrage
door Anthony Heard, voor
malig hoofdredacteur van
de Cape Times in Zuidafri
ka, komt deze keer uit
Londen. Heard maakt een
rondreis van enkele maan
den door de VS en Europa
en schetst de huidige situ
atie in zijn land dus vanuit
het buitenland.
verbiddelijk afglijdt naar een
militair bewind en dat het
Westen daartegen met harde,
straffende hand moet optre
den.
Degenen in Zuidafrika die
zich net als parlementslid He
len Suzman links van de re
gering opstellen en die tégen
sancties zijn, valt het even
eens moeilijk om hun stand
punt duidelijk te maken. Door
ae persbreidel wordt het gras
nu ook voor hun voeten weg
gemaaid en ze zullen er zwaar
aan moeten trekken om vol te
houden dat de Zuidafrikaanse
economie, in het belang van
de sociale rechtvaardigheid,
juist opgepept moet worden in
plaats van uitgehold door
middel van sancties.
Discussies
Op mijn rondreizen door de
VS en Europa werd ik gere
geld geconfronteerd met le
vendige discussies onder de
opinieleiders over het hoe en
waarom van de sancties; of
deze maatregelen nu be
schouwd moeten worden als
een misser, of dat ze toch nog
een doel dienen. Alleen de
onbezonnen optimisten bewe
ren dat de sancties tot nu toe
een succes zijn geweest. Helen
Suzman verklaarde deze
week in een artikel in de New
York Times dat het instellen
van economische sancties te
gen Zuidafrika een misplaat
ste en ondoordachte maatre
gel is geweest.
Ter illustratie wijst ze erop
dat de verkiezing in mei van
dit jaar een overwinning voor
president Botha tot gevolg
had; dat de noodtoestand op
nieuw van kracht is; dat ae
politie en het leger in de
zwarte en kleurlingenwijken
vlakbij de Zuidafrikaanse ste
den nog steeds aanwezig zijn;
dat de perscensuur verscherpt
is en dat de zogenaamde her
vormingen alleen maar de
last van de zwarten verzwa
ren. Economisch gezien, zo
zegt ze, hebben de sancties
slechts tot een verlies van in
ternationale afzetgebieden ge
leid, zoals bijvoorbeeld die
voor Zuidafrikaans fruit in
Noord-Amerika en Scandina
vië waardoor de banen
van de zwarten op het spel
kwamen te staan. De trieste
waarheid is dat er gewoon
geen instant-oplossing bestaat
om de situatie in Zuidafrika
te veranderen.
Wat nu?
Met dit in het achterhoofd en
na die eerste vlaag van sanc
ties in het afgelopen jaar
moeten de Westerse landen
zich afvragen: Wat nu? Rege
ringsfunctionarissen in de
Verenigde Staten en Europa
worden in toenemende mate
onder druk gezet om méér te
doen, omdat de onderdruk
king in Zuidafrika nog onver
anderd doorgaat. Critici bena
drukken met name de voort
durende detentie van talloze
mensen, uiteenlopend van de
wereldberoemde ANC-leider
Nelson Mandela, die vijfen
twintig jaar geleden gevangen
genomen werd, tot iemand zo
als Sue Lund, een jonge stu
dente aan de Universiteit in
Grahamstown, die zonder eni
ge vorm van proces medio vo
rige maand werd vrijgelaten
na een jaar gevangen te zijn
gehouden. Of niet te vergeten,
iemand zoals Zwelakhe Sisu-
lu, hoofdredacteur van de
krant „New Nation".
Deze voorbeelden van de on
derdrukking door de Zuida
frikaanse regering geven
weer een nieuwe impuls aan
de voorstanders van intensie
vere acties. En de Zuidafri
kaanse liberalen die tegen
sancties zijn, maar niet min
der verbolgen zijn over de on
derdrukking, zullen hard
moeten vechten voor hun ge
lijk.
Controverse
Afgelopen week bracht ik een
bezoek aan Keulen en Bonn
en ik zag hoe de controverse
rond de Zuidafrikaanse kwes
tie zich daar heeft verscherpt.
Aanleiding hiervoor was de
terugkeer van twee FDP-le-
den van de Bundestag uit
Zuidafrika. Zij kwamen na
melijk terug met de bood
schap dat de situatie in Zuid
afrika veel ernstiger was dan
zij hadden verwacht en nu
pleitten ze voor hardere ac
ties. Intussen wordt ook in de
Keulse gemeenteraad druk
fedebatteerd over de Zuida-
rikaanse deelname aan de
komende handelsbeurs in
Keulen. Een van de promi
nenten op de beurs indien
toegelaten zou de Zuidafri
kaanse fruitindustrie zijn, zo
werd mij verteld.
Helen Suzman liet in haar ar
tikel in de New York Times
weten er alleen al in de wes
telijke Kaapstreek een kwart
miljoen mensen werkzaam
zijn in de fruitindustrie al
lemaal zwarten of kleurlin
gen. Dat betekent dat als die
sector in zou storten, ruim een
miljoen mensen (arbeiders en
hun families) in ellendige om
standigheden terecht zouden
komen en een van de meer
„verlichte" gebieden van
Zuidafrika zou hier danig van
te lijden hebben. Zelfs een li
berale krant als de Cape Ti
mes, waarvan ik gedurende
zestien jaar hoofdredacteur
ben geweest, zou hierdoor be
nadeeld worden, gezien de
onvermijdelijke verslechte
ring in de economische om
standigheden van de Kaap en
het daarmee samenhangende
verlies van adverteerders.
Sancties maken dus ontegen
zeggelijk deel uit van een gro
ter geheel: ze kunnen onver
wachte gevolgen hebben en
daarom is het noodzaak alle
mogelijke aspecten van tevo
ren in ogenschouw te nemen.
Extra lijden
De kern van het dilemma is
de volgende vraag: het be
hoeft geen twijfel dat de el
lende in Zuidafrika zich uit
strekt en toeneemt, maar
moet er nu extra geleden
worden zodat uiteindelijk ie
dereen een gelijkwaardig en
rechtvaardig leven kan lei
den? En: is het nu werkelijk
noodzakelijk dat de Zuidafri
kaanse economie schade toe
gebracht wordt of vernietigd
om zo de problemen in het
land op te lossen?
Sommigen zijn ervan over
tuigd dat de economie de eni
ge drijfkracht voor stabiliteit
is in een onstabiel land en dat
het als een springplank kan
dienen naar een nieuw en
niet-raciaal democratisch
Zuidafrika, mits die economie
gezond genoeg is. De alterna
tieve opvatting is dat de eco
nomie al zo besmet is met
apartheid dat het volkomen
met de grond gelijk gemaakt
moet worden alvorens een
rechtvaardige orde gevestigd
kan worden. Een duidelijke
oplossing lijkt nog niet nabij,
zeker niet nu we het zonder
een betrouwbare nieuws- en
informatievoorziening moeten
stellen. Voorlopig blijft de cri
sis in Zuidafrika een onvoor
spelbare zaak en degenen die
manen tot gematigdheid en
redelijkheid zullen een moei
lijke tijd tegemoet gaan.
aterdag 17 oktober verschijnt deze krant met de bijlage
lormatle over de adverteermogelijkheden in deze special wordt u
4aag verstrekt door Nico Jungschlager, telefonisch bereikbaar
Ifider nummer 071 - 122.244
CcidócSouAont
Ex-dominee Robertson op leugens betrapt
WASHINGTON Na de Democraten Gary
Hart en Joseph Biden heeft nu ook een van de
Republikeinse kandidaten voor de Amerikaan
se presidentsverkiezingen van 1988 verant
woording moeten afleggen voor bepaalde pijn
lijke details van zijn privé-leven. In een ge
sprek met de Washington Post gaf de voormali
ge televisiedominee Marion „Pat" Robertson
gisteren toe dat zijn eerste zoon, in tegenstelling
tot wat hij eerder gezegd had, al tien weken na
zijn huwelijk het levenslicht zag. De onthulling
was des te pijnlijker, aangezien Robertson zich
vorige week bij het bekendmaken van zijn
kandidatuur voor het Witte Huis, nog een vurig
pleidooi had gehouden voor het „vanouds be
proefde idee van seksuele onthouding voor het
huwelijk". Robertson vertelde dat hij de werke
lijke huwelijksdatum altijd geheim gehouden
had om zijn familie te „beschermen". Verder
wees hij erop dat hij zijn leven pas later „aan
Jezus had gewijd". De ex-predikant gaf voorts
toe dat hij niet in de raad van bestuur van
„United Virginia Bank" zit, maar in een advies
commissie van een van de filialen en dat hij
geen studie had afgemaakt aan een Londense
universiteit, maar daar slechts een zomercursus
had gevolgd.
Strafzaak tegen
bemanning
Herald mogelijk
gemaakt
LONDEN Het Britse
Openbaar Ministerie on
derzoekt de mogelijkheid
een strafzaak te openen
tegen drie bemanningsle
den van de Herald of Free
Enterprise, op beschuldi
ging van moord op de pas
sagiers, die op 6 maart bij
de ramp nabij Zeebrugge
omkwamen.
Het onderzoek volgt nadat een
rechtbank in Dover gisteren
uitsprak dat bij 187 van de 188
omgekomen passagiers, sprake
was van „onrechtmatige do
ding". Met die uitspraak is de
weg vrij gemaakt voor een
eventuele aanklacht tegen ka
pitein David Lewry, officier
Leslie Sabel en bootsman Mare
Stanley.
De rechtbankjury in Dover
was benoemd om afzonderlijk
uitspraak te doen over de dood
van elke passagier. De jury
meende dat op één na, in alle
gevallen sprake was van grove
nalatigheid door bemannings
leden, die daardoor medever
antwoordelijk waren voor de
dood van de slachtoffers. Na
de uitspraak braken zowel fa
milieleden van slachtoffers als
bemanningsleden in tranen
uit. Een rechtszaak tegen de
bemanningsleden zou een uni
cum worden in de Britse ge
schiedenis van de rechtspraak.
DEN HAAG-
/BLACKPOOL
Het ministerie van
justitie is op geen
enkele wijze be
kend met een lijst
van Scotland Yard,
waarop de namen
staan van zes Ne
derlandse bedrij
ven
Den Haag verbaasd
over Britse klacht
over kinderporno
ven) en een twaalf
tal personen die
zich zouden bezig
houden met de dis
tributie van kin
derporno. De be
drijven zouden ge
vestigd zijn in Den
Haag, Amsterdam,
Rotterdam, Dor
drecht en Venlo.
Iain Donaldson,
het hoofd van de
speciale eenheid
van Scotland Yard
die zich bezig
houdt met obscene
publicaties, zou
deze lijst vorige
maand ter hand
gesteld hebben van
een ambtenaar van
Justitie in Den
Haag. Donaldson
zei dit gisteren in
Blackpool in een
toespraak voor de
conservatieve par
tij. Mevrouw Fa-
ber, voorlichtster
van justitie, be
grijpt weinig van
deze bewering. Do
naldson is vorige
maand in Den
Haag wezen praten
over de problema
tiek van de kinder
porno. „Waarom
heeft hij die lijst
dan niet aan ons
gegeven?"
De Londense poli
tiechef beweerde
in Blackpool voorts
dat de Nederlandse
autoriteiten weinig
gemotiveerd zijn
om de verspreiding
van kinderporno
tegen te gaan. Hij
verwijt dat niet de
fiolitie maar de po-
itiek in ons land.
Mevrouw Faber
ontkent met klem
dat dat de Neder
landse regering
zich niet inzet voor
de bestrijding van
kinderporno. Als
er aanwijzingen
zijn dat kinderen
in ons land mis
bruikt worden,
grijpt justitie „op
de meest krachtige
wijze in". In Ne
derlandse winkels
is dan ook vrijwel
geen kinderporno
meer verkrijgbaar.
Ook lijsten met Ne
derlandse handela
ren in kinderpor
no, die het kamer
lid Van der Burg
(CDA) een paar
maanden geleden
uit de VS mee
bracht, zijn waar
deloos gebleken.
Shorts sportief
Elegant en toch sportlef. Deze combinatie was typerend- voor de
collectie van de Italiaanse ontwerper Luciano Soprani die giste
ren zijn voorjaars- en zomermode presenteerde In Milaan. Dit
model showt shorts, gecombineerd met een hooggesloten blou
se, zijden gevoerde jas en strohoed. Panty's en kanten hand
schoentjes zorgen voor het raffinement. Minlmode was gisteren
overigens opnieuw dominant op de modebeurs in Milaan. Inko
pers vroegen zich bezorgd af hoeveel vrouwen werkelijk bereid
zijn opnieuw ultra kort gesneden rokjes te dragen. De prijs voor
de beste seizoenscollectie ging dan ook naar Armani, die juist
uitblonk met kleding die door gewone vrouwen van deze wereld
gedragen kan worden.
FOTO: AP
door Roger Simons
LONDEN De graffiti-rage
die al jaren de Amerikaanse
stad New York besmeurt, is
dus ook overgewaaid naar
Engeland. Vooral in Londen
staan tegenwoordig honderd
autobussen, metrotreinen en
muren vol hanepoten, het
schilderwerk van jeugdige
aanhangers van de hip-
hopcultus. Net zoals katers,
die het uitverkoren
grondgebied geregeld
markeren met een forse
straal urine, maken benden
jonge straatslijpers gebruik
van viltstiften, spuitbussen
en zelfs olieverf om in de
stad „hun"grondgebied af te
bakenen.
Bij het begin van de jaren
tachtig was Engelse graffiti
nog een boeiend fenomeen
dat hoofdzakelijk bestond uit
spirituele opschriften,
versjes, slogans en adviezen,
die bij voorkeur werden
aangebracht op de
binnenmuren van openbare
toiletten. De meeste
toenmalige graffiti-artiesten
hadden een sterk ontwikkeld
gevoel voor humor en een
duidelijk handschrift. Zij
penseelden boodschappen
waaraan de lezers iets had.
Hij kon er voor de rest van
de dag eens rustig over
nadenken.
Tegenwoordig is dit soort
graffiti's grotendeels uit de
mode. Zij hebben de plaats
geruimd voor het
spuitbusvandalisme van
jongeren die hun tijdgenoten
doorlopend een hoop last en
werk bezorgen, want het is
telkens een hele klus om
hip-hopverf weer af te
schrobben. Hip-hop houdt
verband met soul-muziek.
Als nieuwe mode dook zij
ongeveer een jaar geleden
voor het eerst op in Zuid-
Landen en sedertdien dreigt
deze rage de hele stad te
overspoelen.
Wekelijks worden
honderden autbussen uit de
geregelde dienst genomen
om ze weer te kunnen
schoonmaken. Op de
Underground, de metro van
Londen, is de situatie zo
ernstig dat de directie van
London Regional Transport
besloten heeft speciale anti-
graffiti brigades op te richten.
De stad Birmingham richtte
in september zelfs een
speciale graffitirechtbank op,
om graffitiartiesten te
berechten. Sommige
dubbeldekse bussen, remises
en emplacementen van de
ondergrondse zijn al
uitgerust met verborgen tv-
camera's, die de spuitgrage
jongeren bij hun meestal
nachtelijke creatieve
uitbarstingen moeten
betrappen.
De jongelui die treinen en
bussen „bewerken" met
spuitbussen, viltpennen en
olieverf noemen hun
krabbels „tags". De meeste
onleesbare hanepoten
verbeelden handtekeningen.
Doorgaans is hun signatuur
hun bijnaam. Trendy
bijnamen bestaan vaak
gedeeltelijk uit het cijfer 2,
zoals Smak 2 en 2 Shae
(uitgesproken „toewsjee",
wat een variatie is op het
Franse „touché"). Zeer
populair is de bijnaam Mag,
een afkorting van Magnum
44, de revolver van Clint
Eastwood.
Graffitibenden dragen zelf
ook vreemde namen. In
Zuid-Londen zijn onder
meer de Soul-to-Soul, de
Gangsters en de Har-Money
Tribe bedrijvig. Iedere bende
is een „crew", een woord dat
in dit geval niet bemanning
maar troep betekent Hoewel
heel wat graffiti van echt
talent getuigt, vatten de
meeste Londenaren het
begrip „crew" toch letterlijk
op. „Het is een troep", zie je
ze denken, als er een
dubbeldekker met meer
„tags" dan passagiers voorbij
komt. De kunstenaars
daarentegen, voelen bij het
passeren van het
verfraai de "open baar
vervoer iets van triomf.
Misschien wel het gevoel van
een kater of straathond, die
een luchtje van zichzelf
tegenkomt
