Leidse Courant | 1987 | 8 oktober 1987 | pagina 5

Leerlingen en docenten
staan letterlijk in de kou

i

Smit-Kroes: geen
verdere afslanking

Kans op verbetering milieu vrijwel nul

YOUR STYLE IN SHIRTS

uit de weekbladen

I

ELSEVIER

Htf

deËPENE

fiflidaeSou/uMii

Snel vervolgonderzoek
naar valschermongeluk

AL TEKORTEN OP BIJZONDERE SCHOLEN

KONINKLIJK
HUIS

BELLEN MET JE
OUDE VRIEND IN AUSTRALIË IS
GOEDKOPER DAN JE DENKT.

Helft van Nederlanders
heeft kerk afgezworen

PE TIJD

BINNENLAND

DONDERDAG 8 OKTOBER 1987 PAGINA 5

EELDE Justitie stelt morgen al een vervolgonderzoek in naar
de oorzaak van de dood van de 31-jarige parachutist J. Juijens
uit Sappemeer, zondag bij Eelde. Voor justitiebegrippen is dit
ongewoon snel, aldus W.A. Velthuizen, coördinator van de on
derzoekscommissie ongevallen van de Koninklijke Nederlandse
Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL). Juijens was de vierde
parachutist in zes weken die een dodelijke val maakte. Bij het
vooronderzoek zijn de parachute en de reserve-parachute, de fo
to's, een videoband van de sprong en getuigenverklaringen ter
beschikking van de Rijkspolitie Dienst Luchtvaart gesteld. Hoe
wel de oorzaak van het ongeluk nog niet vaststaat, moet die vol
gens Velthuizen „voor 90 95 procent aan het materiaal"
worden geweten. Inmiddels zijn alle clubs gewaarschuwd para
chutes van het type GQ Security Aero Conical, serie 02, april
1986 niet meer te gebruiken. In „para-termen" wordt dan ge
steld: „Het materiaal is niet luchtvaardig verklaard".

DEN HAAG Regering en Kamer
moeten snel diep ingrijpende maat
regelen nemen om de verzuring van
het milieu tegen te gaan. De maat
regelen zullen grote sociale en eco
nomische gevolgen hebben en veel
geld kosten. Indien geen maatrege
len worden genomen zijn de kansen
om ooit nog^een goede milieukwali
teit te bereiken tot vrijwel nul gere
duceerd.

Dit zegt de Centrale raad voor milieuhy
giëne (CRMH) in een advies aan het kabi
net. Volgens de raad kan niet meer vol

staan worden met mooie woorden maar is
actie nodig. De raad stelt tegelijk dat ook
met de nodige maatregelen de kwaliteit
van het milieu verder achteruit zal gaan.
Die conclusie is volgens de CRMH wrang
maar onontkoombaar. Desondanks zullen
maatregelen nodig zijn om de minst belas
te regio's te beschermen.

De CRMH zegt dat de verzuring in 1995
moet zijn teruggebracht tot 2800 eenheden
zuur per hectare. Verleden jaar lag dat ni
veau nog op 4900. Om de door de raad ge
wenste reductie bij verzuring te bereiken
moet de luchtvervuiling door zwavel-
dioxyde hier met 80 procent omlaag, in de
rest van Europa met 30 procent. Daar
naast moet de luchtvervuiling door stik-

stofoxyde en ammoniak in ons land en
West-Duitsland met 80 procent omlaag.
De nodige maatregelen zullen volgens de
raad alleen leiden tot een vertraging bij
de verzuring. De aantasting van het mi
lieu gaat wel verder. Voor het iaar 2000
wil de raad de verzuring verder beperken
tot 1400 eenheden zuur per hectare.
De gezamenlijke Britse elektriciteitsmaat
schappijen hebben 600 miljoen pond (on
geveer 2 miljard gulden) uitgetrokken
voor de bestrijding van zure regen in
Groot-Brittannië en Noord-Europa. Het
programma regen is met name gericht op
de steen kolencentrale van Drax in Yorks
hire (Noord-Engeland) en van Fiddler's
Ferry in Cheshire (Noordwest-Engeland).

Wiskunde-
examens mavo
voor 40%
onvoldoende

ARNHEM Het eindexa
men wiskunde is vorig
jaar zowel in het lager be
roepsonderwijs als op de
mavo slecht gemaakt.
Rond de 40 procent haal
de een onvoldoende.

Van de talen hadden deze
leerlingen de meeste moeite
met Frans en werden voor
Duits de beste cijfers gehaald.
Dit blijkt uit het examenver-
slag 1987 van het CITO in
Arnhem.

Op de havo vielen de meeste
onvoldoendes bij de vakken
biologie. 45 Pet van de exa
menkandidaten wist geen vol
doende voor dit vak te beha
len. Bij economie lag dit per
centage op 39. Ook Russisch en
wiskunde werden slecht ge
maakt. Het opstel leverde
daarentegen weinig problemen
op, evenmin als Frans.

Bij het vwo was wiskunde 2,
dit jaar aan de moeilijke kant,
het grootste struikelblok: bijna
de helft haalde geen voldoen
de. Bij scheikunde had 38 pro
cent een onvoldoende en bij
biologie 34. Minder moeite
hadden de leerlingen met
Grieks, Nederlands opstel,
Duits, Russisch, economie 2 en
aardrijkskunde. Meer dan 80
procent haalde een voldoende
voor deze vakken.

Doordat leerlingen in lbo of
mavo, die hun cijfer willen op
vijzelen of op een ander ni
veau examen willen doen, toe
gelaten werden tot de herkan
sing in juni was het aantal
deelnemers aan het herexa
men met vijftien a twintig
procent erg groot. Volgend
jaar zal dit aantal afnemen
omdat de herkansing beperkt
wordt tot één vak per kandi
daat. Daardoor wordt de keuze
voor het doen van eindexa
men op C- of op D-niveau in
1988 meer definitief.
Een andere verandering is dat
vanaf volgend jaar de beroeps
gerichte vakken voor de ver
schillende lagere beroepsoplei
dingen niet langer in het Cen
traal Schriftelijk Examen blij
ven. Dat betekent dat vakken
als textiele werkvormen, eta
leren en verkooppraktijk door
de school beoordeeld worden.
De schriftelijke examens krij
gen een typografisch meer op
elkaar afgestemde vormge
ving.

(Vervolg van de voorpagina) sten met deze mensen, kunnen
ze niet van de ene dag op de
DEN HAAG Veel scho- andere worden ontslagen. Be
ien zullen ten eevolee van sturen van bijzondere scholen
ien zuilen ten gevolge van dreigen nu door de ideeën van

de voorstellen van minis- de miniSter tot in lengte van
ter Deetman financieel jaren zelf op te draaien voor
volkomen vast komen te de grote personeelslasten van
zitten. Een verdere conse- deze functionarissen,
quentie zal kunnen zijn

dat schoolbestuurders huil °P plaatsen zijn oven-

gebouwen moeten laten £"bi£S3K5 g
vervuilen of dat leerlin- king van de grondwettelijke
gen en docenten in de kou financiële gelijkstelling van
moeten werken. openbaar en bijzonder onder

wijs. Zo kunnen gemeenten
uitgaven doen voor het open
baar onderwijs die op papier
Een voorbeeld van hoe de za- niet in aanmerking komen
ken er werkelijk voor staan, is Vcor doorberekening, maar die

nen van de minister. In een
aan regering en parlement ge
richte brief wijzen ze op de
volstrekt onaanvaardbare
doorbreking van de financiële
gelijkstelling van het openbaar
en bijzonder onderwijs. Ze be
schuldigen de minister ervan
de grondwet op dit punt aan te
tasten.

Tevens zaagt de minister een
van de poten door van de on-
derwijspacificatie, zoals die nu
zeventig jaar is na zware strijd
door de confessionele partijen
is bevochten. De minister
wordt verweten de grondwet
niet serieus te nemen, want
daarin (artikel 23) wordt de
gelijkstelling geregeld. Het
voorstel van de minister om

bij de Stichting feitelijk wel zouden moeten bÜ wet te breken met de auto-
Christelijk Onderwijs (SCO) in worden doorbetaald. Zo heeft matische doorberekening,
Den Haag, bevoegd gezag van de gemeente Den Haag een Ook op kosten voor verlichting zullen tekorten ontstaan. Moeten deugt dan ook met. Alle (on-
24 basisscholen. Deze heeft na functionaris aangesteld die het straks de lampen maar uit? derwiisiwetten znn immers ge-
een grondige optimalisering openbaar onderwijs moet pro
van isolatie en verwarmings- moten. Een doorberekening
apparatuur in de scholen toch naar het bijzonder onderwijs,
elk jaar een kwart milioen te zodat ook deze scholen zichzelf

derwijs)wetten zijn immers ge
toetst aan de grondwet en
FOTO: SP daarin is sprake van een door
berekening van élle kosten die

elk jaar een kwart miljoen te zodat ook deze scholen zicnzeil de gemeente maakt voor het

kort aan de voorgeschreven professioneel kunnen „verko- derwijs is de handelwijze zoals kening plaats. Den Haag wil openbaar onderwijs. Het parle-
minimum-uitkering. Wat be- pen", vindt echter niet plaats, bijvoorbeeld de gemeente Den van die voorschotten af, waar- ment wordt dan ook gevraagd
treft de kosten voor schoon- Hetzelfde kan gelden voor bij- Haag zich die heeft voorgeno- door het bijzonder onderwijs alle voorstellen die de minister
maak e.d. geldt hetzelfde ver- voorbeeld de aanstelling van men. Dat is om voortaan eens genoodzaakt is aanzienlijke be- in dezen zal doen, af te wijzen,
haal; ook hier is in heel veel door de gemeente betaalde ad- per vijf jaar met het bijzonder dragen zelf voor te financie- Niek Dekker van de landelijke
gevallen de minimum-vergoe- ministratieve hulpen op de onderwijs af te rekenen, zon- ren. Besturenraad Protestants

ding niet toereikend. Boven- openbare scholen. Die hulp be- der jaarlijkse voorschotten te a larm Christelijk Onderwijs verwijt

dien zijn aan een aantal (bij- tekent een taakverlichting van geven. Er bestaat een jarenlan- de minister „vanwege de cen-

zondere) scholen concierges met name de directies, iets ge landelijke praktijk dat de De besturenorganisaties van ten een onjuiste interpretatie
verbonden. De kosten van waarvan de collega's van het gemeenten voorschotten ver- het protestants-christelijk en van de grondwet. „En dat ver-
deze functionarissen zijn on- bijzonder onderwijs ook graag strekken, op basis van eigen rooms-katholiek onderwijs wacht je niet van iemand zoals
mogelijk te betalen uit de mi- zlouden willen genieten. uitgaven voor het openbaar (Besturenraad en NKSR) heb- Deetman".

nimum-gelden. Omdat er spra- Een andere negatieve ontwik- onderwijs. Om de vijf jaar ben inmiddels alarm geslagen
ke is van arbeidsovereenkom- keling voor het bijzonder on- vindt dan de definitieve afre- naar aanleiding van de plan-

LÜTSEN KOOISTRA

9 oktober

Prinses Juliana is in het Vredespaleis
In Den Haag aanwezig bij de uitrei
king van de Wateier Vredesprijs aan
de Stichting Nederlandse Gehandi
capten.

ADVERTENTIE

Stylemoster presenteert de mode in uw stijl,
liever een markant kwaliteitskarakter
don een vluchtige trend.

«in:MiFts»ioNS.vootsiuii2oeoui»:vnFSH:wHistri.n«G;-( den ha&G: wuirsrn
1S WlFSiH VEOfSIWAl 40 WULFSt» WUIF». IVMIMIRU» 8»» u1dschendam: IIIUF KAMPER-
TORIE 6, IflOSCHENHAGt HAZENBERG. EGLANTIER10, lEtOSCHENHAGL

AMSTERDAM Minister
Smit (verkeer en water
staat) vindt dat het kabi
net ervoor moet waken
niet te veel onderdelen en
ambtenaren van de rijks
overheid af te stoten naar
het bedrijfsleven. Zij heeft
dit gisteren kenbaar ge
maakt in Amsterdam
waar zij een toespraak
hield over de privatisering
op haar ministerie.

Volgens haar moeten de lo
pende projecten worden uitge
voerd, maar daarbij moet het
dan wel blijven. Bij Verkeer
en Waterstaat zijn op het

ogenblik tien projecten in be
handeling. Daarbij staat de
schijnwerper vooral gericht op

de PTT, het KNMI, het staats-
vissershavenbedrijf IJmuiden,
rijkswaterstaat, de rijkslucht
vaartschool Eelde en de lucht
verkeersbeveiliging, en het
loodswezen.

Het departement van Smit-

Kroes moet van 19.700 ambte
naren nu terug naar 14.650
medewerkers in 1991. De
meesten die van de loonlijst
worden afgevoerd, werken bij
rijkswaterstaat. Gedwongen
ontslagen worden niet uitge
sloten. In de Tweede Kamer
viel enige zorg te beluisteren
over het kwaliteitsniveau van
de diensten die op het departe
ment overblijven. Volgens de
minister is daar geen reden

Onverzekerde rijders
massaal voor rechter

ROTTERDAM Het kanton
gerecht in Rotterdam heeft
zich vandaag moeten uitspre
ken over 260 automobilisten
die de afgelopen maanden in
Rotterdam betrapt zijn op het
zonder aansprakelijkheidsver
zekering in hun auto rijden.
Het massale voorkomen is een
direct gevolg van het feit dat
de politie sinds een jaar recht
streeks toegang heeft tot het
W A-register van de Rijks
dienst voor het wegverkeer.

SUSKE EN WISKE DE WOESTE WESPEN

éoeie friudr
'tji net of hit
Mr ftboum-
ilort'ih dun
nieten klpun.

\jk toh mrl ij

QinT

(c) Standaard Ultg«y®rtJ/Wav«ry Production*

Nieuw gesprek
ANC en blanken
in Zuidafrika

OUAGADOUGOU Libera
le blanke Zuidafrikanen en
vertegenwoordigers van het
zwarte verzet zijn vanmorgen
in de hoofdstad van Burkina
Faso begonnen aan een drie
daagse bespreking over de toe
komst van Zuidafrika. Maar
volgens woordvoerders is het
„Forum 1987 tegen Apartheid"
geen vervolg op de eerste ont
moeting drie maanden geleden
in Dakkar. Volgens de organi
satoren waren vanmorgen
vertegenwoordigers van
ANC, Zuidafrikaanse blanken,
onder wie de dichter Breyten
Breytenbach en ook verte
woordigers van het Pan.
canist Congress (PAC) aanwe
zig in Ouagadougou.

ADVERTENTIE

ptt telecommunicatie

1 J 'SÉ V

V \T-

Australië ca.f 6.70 per minuut

Bijna de helft van de Neder
landers heeft de kerk afge
zworen en zeventien procent
;aat nog ter kerke, schrijft
/rij Nederland. Het blad
baseert zich daarbij op een
onderzoek van Yvette Bom-
meljé (Vereniging Neder
landse Gemeenten) en Peter
Doorn (Universiteit van Lei
den). Z«e ondervroegen bijna
40.000 mensen. De ontkerke
lijking is het hoogst in de
Randstad, met als piek Al-
mere/Lelystad (75%). Dan
volgen Amsterdam (79%),
Rotterdam 70%) en Den
Haag (67%). Limburg is de
meest kerkelijke provincie.
VN vroeg een aantal politici
of deze cijfers een rol
moeten spelen bij onderwijs
voorzieningen. CDA'er
L. Frissen: „Tja Cijfers
over ontkerkelijking en on
derwijsvoorzieningen moet
je los van elkaar zien".

Bij de behandeling van kin
deren met kanker is het
middel soms erger dan de
kwaal: amputatie, vermin
king, steriliteit; als het kind
het al overleeft. VN sprak
met ouders die vinden dat
artsen soms meer schade
aanrichten dan ze zich bej
wust zijn. „Professor Vouté
bleef zeggen: uw kind gaat
niet dood. Ondertussen was
ze helemaal verminkt en
kaal. Ze had een gezwel aan
haar kin dat groeide. Vol
gens mij was het kwaardaar-
dig, maar Vouté hield vol
dat ik me geen zorgen hoef
de te maken". Het meisje
stierf op 25 november 1986.
Wie denkt dat de kleurenbij-
lage hem of haar een beetje
kan opvrolijken, heeft het
mis. Ja, eerst gaat het over
Saabs, maar verder over
meisjes van meestal rond de
twintig die hun drugsversla
ving bekostigen met prosti
tutie. Nog niet eens de tek
sten, maar vooral de foto's
zijn van een ongekende
droefheid.

Wat de Amerikanen („Te
emotioneel in hun beslissin
gen") niet lukte, daarin
slaagden de Japanners: van
het noodlijdende Amers-
foortse bedrijf Electrofact
een succes maken. Elsevier
ging er kijken en was ver
baasd zomaar „op alle ni
veaus en met iedereen" te
mogen praten. Het geheim
van de Japanse aanpak:
kwaliteit en de zorgzame on
derneming. Topman Satori:
„Japanse bedrijven zijn te
vergelijken met kleine dor
pen. Je houdt elkaar op de
been. Ik geloof in de fami
liesfeer. Je voelt je er veilig,
want je zult er nooit ontsla
gen worden. Je bent voor je
leven aan het bedrijf ver
bonden". Voorman Henk
Duits: „Als een Japanner in
het ziekenhuis ligt, zal het
om zijn bed zwart zien van
de managers. Maar als één
van mijn mensen ziek thuis
ligt, ben ik de enige die hem
opzoekt".

De best betaalde manager
ter wereld is overigens een
Amerikaan, Lee Iacocca, en
hij heeft het niet zo op met
Japanners. Ze bieden sublie
me kwaliteit, maar verder
komt alles, zeker op autoge
bied, volgens Iacocca uit de
VS en West-Duitsland. Hij
denkt dat Europa wel be
langstelling heeft voor
Chrysler, „zijn" auto na het
ontslag destijds bij Ford.
„Onze nieuwe auto's zijn ge
maakt voor Europese wegen,
niet voor oude heertjes die
in kussens weggezakt een ri
tje maken".

vragen; in de bioscoop heb je
een heel andere sfeer, daar
onderga je een film, terwijl
thuis kijken alleen maar een
goed surrogaat is".
De reclame kan lang niet ie
dereen bereiken, want de sa
menleving is ingewikkeld

f;eworden. En de ontwikke-
ingen gaan veel te snel.
Maar soms, als ze naar het
midden van het land
moeten, bloeit er iets van
hoop bij de marketeers. Dan
zien ze overal dezelfde
nieuwbouw met Kadettjes
en Escortjes voor de deur en
mensen achter het raam die
naar elkaar loeren. Blijkt er
in twintig jaar niets veran
derd. Dan lezen ze met enige
verbazing al die verhalen
over fragmentarisering van
de markt en vragen zich af
of ze zichzelf niet voor de
gek houden met dat gedoe
van life-style.

Koot en Bie zeiden het al:
het culture aanbod is niet
meer bij te benen. Cultuur is
trendy en dus stort de Haag
se Post zich er met nog
meer overgave op. Negen
pagina's extra over De
Smaak, want HP mocht bij
zijn nieuwe start weliswaar
koketteren met de kreet dat
het minder biedt, het blad
wil nu wel meer. Want het
gaat beter. Choreograaf
Hans van Manen bijt het
spits af, hij vind het een vre
selijk woord: „Dames
worden altijd opgezadeld
met smaak". Smaak bete
kent voor hem of er suiker
in zijn koffie zit of niet.
Ook heel trendy: het vlieg-
tuigspel, een moderne varia
tie op de kettingbrief waaro
ver al het nodige te doen is
geweest. HP vloog mee en
raakte verzeild in een kof
fieshop waar het totale ver
lies van de stamgasten wordt
geschat op „vijftig ruggen".
Men sprak met een passagier
die is ingestapt bij AVRO-
omroeper Hans van der Togt
(„Heel gewoon hoor, niks
geen poepeldegein") en
stond naast een vluchtleider
die olijk beweert dat het spel
bedoeld is „om de attitude
van mensen ten opzichte
van geld te veranderen".
Geld verdienen is in, maar
op de universiteiten hebben
ze daar geen vliegtuigspel
voor nodig. Wetenschappers
storten zich op de markt,
sommigen geven een deel
van de universitaire onder
zoeksbaan eraan om tijd vrij
te maken voor een eigen be
drijf waarin ze de vruchten
van het wetenschappelijke
werk te gelde kunnen ma
ken. „Het geld dat de uni
versiteiten nog wel van de
overheid krijgen, kun je dan
zoveel mogelijk gebruiken
voor de niet-verkoopbare
wetensraap".

Hoewel de foto (hoezo arro
gant?) anders doet vermoe
den, zegt het jongste VVD-
kamerlid Robin Linschoten
in De Tijd dat hij behoorlijk
is veranderd en dat hij zich
de kritiek heeft aangetrok
ken. Frénk van der Linden
geeft hem behoorlijk de
ruimte in de rubriek Signa
tuur, die in de plaats is geko
men van De Confrontatie.
Heel wat minder spranke
lend en pakkend, maar
niettemin met kenmerkende
uitspraken. „Ik wil op dit
moment wel kwijt dat ook ik
twijfel ken. Natuurlijk. Als
ik geen twijfel kende zou ik
volstrekt ongeschikt zijn
voor de politiek. In het be
gin heeft het er zeker aan
ontbroken dat ik iets van die
twijfel toonde".
De videobranche moet toe
geven dat het enorme opti
misme van enkele jaren ge
leden is omgeslagen: de klad
zit er in. Het aantal video
theken neemt gestaag af en
de winsten zijn minimaal.
Ook met bioscoop-toppers
als Flodder valt wienig eer
te behalen, omdat de video-
rechten meer dan een mil
joen kosten. Zegt Miep
Brons, die met haar man ooit
de gelijknamige textielketen
uit de grond stampte: „Het
moet allemaal veel goedko
per. Het is idioot om de prijs
van een bioscoopkaartje te

Viditel werd een mislukking
en Dizitel (VNU) is ook al
weer exit De kabelkrant
slaat wel aan, maar er zijn
vooralsnog geen tekenen dat
deze concurreert met de re
guliere televisie en de
drukte pers. Hervormd
derlana vraagt zich dan ook
af of het nog wat wordt met
die nieuwe media. Volgens
de meeste deskundigen al
leen als de gebruiker er ook
actief iets mee kan doen, zo
als vragen stellen. Maar voor
het zo ver is, moet er nog
heel wat gebeuren; er zijn
vooral peperdure en om
slachtige aanpassingen voor
nodig.

Jacqueline de Jong koos niet
voor kinderen, maar voor
schilderen. Ze is nu één van
de weinige Nederlandse
kunstenaressen die ook in
het buitenland de aandacht
trekken. Ook al weigerde ze
vaak mee te doen aan vrou
wententoonstellingen. „Het
punt is: ik ben zéér tegen
vrouwen-, mannen-, homo-
of heterokunst. Ik vind
kunst is kunst. Wat je maakt
heeft niets te maken met je
geaardheid of sekse. Wel in
direct natuurlijk, maar zó in
direct dat je daar geen vere-
nigingsvorm van kunst van
kunt maken".

De Groene heeft misschien
het antwoord op de vraag
van Hervormd Nederland:
in Frankrijk maakt Minitel
een duizelingwekkende op
komst door. Het gaat om een
beeldscherm met toetsen
bord ter grootte van een si
garendoos. Iedereen heeft
thuis zijn eigen mini-centra
le die telefoongidsen en kon-
taktadvertenties overbodig
maken. Het systeem wordt
hoofdzakelijk gebruikt voor
erotische en seksuele bood
schappen. Of bedoelde HN
dat niet?

De Groene ging zoals zoveel
bladen ook kijken in Slagha
ren en sprak met bewoners.
Een vrouw: „En wat voor
één bent u dan? Hoe bedoelt
u? Bent u een Tamil of zo?
Nee? Dus u bent niet van
het asiel. Nou, wees d'r maar
blij om jongen".

DICK HOFLAND