„De stad lijkt wel een museum: wel kijken maar aankomen niet £ekióc6oma/n De arme kant van Nederland en de kerken >weer Rust kerk wereld GEESTELIJK LEVEN/OPINIE CcidócSommit Drankbestrijders kapittelen CDA over alcohol-reclame BIJSTANDMOEDER: „VAN DE KERK VERWACHT IK OMZIEN NAAR ONS" Grondwet tweehonderd jaar De problemen nu en in het verleden hebben als result dat een commissie van vooraanstaande politici en recht leerden studeert op mogelijkheden om de tweehonderd oude grondwet aan te passen aan de werkelijkheid var twintigste eeuw. Volgens een van de leden van de commi wordt het tijd om „in plaats van de grondwet te aanbiddi de gebreken van het systeem onder ogen te zien. De pleit zorgers van herziening van de grondwet kunnen echter t nig hoop putten uit de geschiedenis. Sinds 1787 zijn er ni dan tienduizend voorstellen ingediend voor een aanvul op de grondwet. Daarvan hebben er maar 26 het geha waarvan er twee tegen elkaar kunnen worden weggestrp het amendement dat de produktie en verkoop van alc< verbood en het amendement dat dit verbod ophief. Missel heeft dat de Amerikanen wat (te?) voorzichtig gemaakt' Destilte die écht pijn doet. ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1987 PAGH jj HEERLEN De Christelij ke Beweging voor Drank bestrijding betreurt het dat de Tweede Kamerfractie van het CDA niet achter een verbod op radio- en te levisiereclame voor alcohol houdende dranken staat. In een brief aan de fractie vraagt de CBD, een samen werkingsorgaan van de Na tionale Christelijke Geheel onthouders Vereniging en de Gereformeerde Vereni ging voor Drankbestrijding, om intrekking van de „on begrijpelijke" motie waarin alcoholreclame wordt toe gestaan. Volgens de christe lijke drankbestrijders moe digt alcoholreclame het ge bruik van alcohol aan, het geen in strijd is met het al- coholmatigingsbeleid van de regering. Voorts is deze reclame niet minder provo cerend dan het alcoholge bruik in televisieprogram ma's, waartegen de CDA- fractie wel bezwaar heeft. De christelijke drankbe strijders menen bovendien dat het CDA-standpunt ter zake ingaat tegen de na druk die het CDA altijd legt op de solidariteit met de zwakken. door Marinus van der Berg In de stad waar Ik woon is een predikant die op zijn preekzon- dagen al om vijf uur en soms al eerder opstaat. „Heerlijk rus tig", zei hij. Ik benijd hem, al hoewel ik zelf ook streef naar vroeg-op. Ik benijd mijn collega, omdat ik begrijp wat hij bedoelt: Er is geen mooiere rust dan die van de zondagmorgen. De rust van de zondagmorgen geeft me het gevoel een zee van tijd te heb ben. Niets en niemand jaagt me op. In de rust van de zon dagochtend luister ik naar mu ziek, kijk ik naar de lucht, ge niet ik van de eerste koffie en schrijf ik vaak een gedicht. De rust maakt me creatief. De rust brengt me bij mezelf en doet me van mezelf uitgaan. Rust opent mij. Rust maakt me wak ker. Ik zou niet kunnen leven zonder rust. Wie wel trou wens? Na de rust van de slaap, geniet ik in de vroege ochtend van de rust van het wakker zijn. Er klinkt bijna Iets tegen strijdigs in als ik zeg: rust maakt je tot een wakker mens. Soms geeft de rust me heim wee naar de vroege ochtend op het platteland waar ik van daan kom. De buitenrust is nog anders dan de stadrust. Op mijn balkon kan ik in de rust gaan staan, op de boerde rij kon ik ook in de rust wande len. Soms ga ik fietsen in de rust. Rust is niet hetzelfde als stilte. Stilte kan heel lawaaierig zijn, onrustig makend. Stilte kan ook rust brengen. Dan zijn ze als eikaars broer en zus. Ik weet nooit wat ik me moet voorstellen bij: luisteren naar de stilte of bij God is in de stil te. Dat zal aan mijn opvatting liggen over stilte. Anderen houden misschien niet zo van het woord rust. Gezegdes zeg gen: rust roest en we hebben een hekel gekregen aan het woord „berusten". Berusten in lijden, berusten in ziek zijn. Ik weet natuurlijk ook wel dat er te eenzijdig over rust is ge sproken. Berusten in je ziek- zijn, in je situatie is niet ge makkelijk. Toch wil ik eens nadenken over de eenzijdigheid van de andere kant, die de nadruk legt op verzet, op niet berus ten. Ook dat kan je opjagen. Dat kan je maken tot een mens die alsmaar weer moet. Er zijn wegrestaurants die de merk waardige naam hebben: „de rustende jager". Die naam ty peert de mens. Aan de ene kant is de mens een jager, jaagt na en op, wordt opge jaagd en jaagt anderen op en na. Aan de andere kant heeft de mens rust nodig. Die rust heeft te maken met de erken ning van je grenzen. Wie geen rust neemt, wordt als een klok waarvan de veer springt en je weet niet meer van tijd. Je ver geet die oude wijsheid: „alles heeft z'n tijd". Dat is geen zuurpruimen], maar levensin zicht van Prediker. Prediker is geen verzuurd, oud mens, naar een nuchtere wijze. Zieken, in validen. gehandicapten, ouder wordende weten vanuit eigen ervaring dat rust nemen op z'n tijd, niet roestenbetekent en ook niet dom en gelaten be rusten, maar dat dat leven be tekent. Zo goed mogelijk kun nen leven. Kernachtig uitge drukt door iemand die zei: „als ik niet op tijd rust ben ik geen mens. Ik zit mezelf en anderen in de weg". Het is vaak wel een moeilijke zoektocht om het evenwicht te vinden en je grenzen te leren kennen. Dokters zeggen vaak: „met rust moet het genezen". Ze vergeten soms dat aan „het" (de kwaal) een „U" (deze mens) vast zit. Meestal moeten beiden genezen en soms zit „U" het „het" elkaar in de weg. Het is niet zo eenvoudig om te gaan met de verhouding tussen rust en activiteit. Toch zijn ze nauw met elkaar ver bonden. Vandaag fietsen weer mensen van de kroezeboom in Fleringen naar Hertme vanwe ge de jaarlijkse vredesfiet- stocht in Twente. Vorig jaar was ik er zelf ook bij. Ik moet zeggen dat de rust van de ge bedsdienst onder de boom en de rust van de fietstocht mij het meest zijn bijgebleven. Rust Inspireert en rust bevor dert communicatie. Om goed te kunnen luisteren, is er rust in mezelf nodig. Zo geeft rust een plek aan een ander. En rusten in vrede is dan ook het zelfde als echt leven vindenl Gerechtigheid is het recht van de zwakke DEN HAAG „De stad lijkt een groot museum. Je mag naar alle dingen in de winkels kijken, maar aankomen niet. Omdat je geen geld hebt en dus niets kunt ko pen". Deze woorden ko men Nelly Dijkhuizen vlot uit de mond, maar de emotie klinkt er toch in door. Ze is bijstands vrouw, gescheiden moe der van drie kinderen (18, 15, 11 jaar). „Je voelt je een buitenstaander in de samenleving. Je hebt geen vrijheid, in alles ben je afhankelijk. Van de ambtenaar achter het loket voor je uitkering en van de mensen om je heen voor wat aandacht, voor het gevoel óók een mens te zijn". Nelly Dijkhuizen is een van de velen aan „de arme kant van Nederland" die met een zekere spanning wachten wat de conferentie van de Raad van Kerken, dinsdag in Am sterdam, over de moderne ar moede in ons land zal opleve ren. Misschien dat door die conferentie de ogen en oren eindelijk eens opengaan van al die Nederlanders die het bestaan van armoede in ons land domweg ontkennen of negeren. Arend Knoester, ook uitke ringsgerechtigde, gaat zelf na§r de conferentie toe. Hij hoopt dat door middel van de besprekingen in Amsterdam er een „brede maatschappe lijke discussie" komt over de armoe in ons land. „Het wordt tijd dat we met z'n al len praten over verdeling van de nationale koek. In de crisisjaren heb ik het woord solidariteit geleerd in de praktijk. Na de oorlog gold dat woord ook, toen in de wederopbouw van ons land. Ik ben een goed lid geweest van die samenleving, maar ik voel me nu in de steek gela ten. Die conferentie in Am sterdam moet mensen wak ker schudden. Dan zullen we misschien in staat zijn met z'n allen een vuist te maken tegen het beleid; duidelijk maken dat de grenzen zijn overschreden". Huub Donken en Tineke Koetsier staan aan de zijlijn van de moderne armoede. Ze werken in het maatschappe lijk activeringswerk van de kerken. Hij bij het Gerefor meerd Instituut voor kerk en samenleving in Den Haag en zij bij de Hervormde Stich ting voor maatschappelijke toerusting, ook in Den Haag. Al enkele jaren maken ze zich druk over de sociale wetgeving en over de slacht offers daarvan. Huub Donken: „De samenle ving is niet solidair genoeg. De werkenden krijgen meer geld in hun loonzakje, de niet werkenden krijgen weer minder. Zelfs de vakbonden kunnen niet genoeg solidari teit opbrengen en ze spelen het niet hard genoeg in het sociaal overleg. Een deel van mijn taak is met name de „De stad lijkt wel een museum" kerken te informeren over wat er werkelijk aan de hand is. Duidelijk maken dat er klappen vallen en dat de kerk bij de getroffenen moet zijn. Rapporten over de ar moede worden niet geloofd. Iedereen, inclusief de politici, heeft z'n verklaringen en uit leggingen die de cijfers hun betekenis moeten ontne- Tineke Koetsier: „Mensen in de kerk willen wel praten over de armoede waarin de uitkeringsgerechtigden le ven, maar het blijft voor de meesten allemaal op een af stand. Als je vertelt over wat je van bijvoorbeeld een bij standsmoeder hebt gehoord, zeggen de mensen verbaasd: „ken jij dan zo iemand? Ik niet, heb er nog nooit iemand ontmoet. Hebben we ze ook bij ons in de kerk?". Daarom ben ik gestart met een con tactgroep. Mensen in de kerk moeten de „moderne armen" in levende lijve ontmoeten. Dan kunnen ze horen wat het is om steeds onenigheid met je kinderen te moeten hebben omdat ze niet kun nen krijgen en doen wat hun klasgenoten wel kunnen en mogen". Kansloos Nelly en Huub zijn betrok ken bij het werk dat vanuit de kerken in Den Haag wordt opgezet Voor Nelly is rkeliike gemeenschap van grote betekenis geweest na de scheiding. De diakonie leende het oor naar haar er varingen. „Als je jarenlang achter je man hebt gestaan, zodat hij maatschappelijk kon opklimmen en een goede moeder hebt willen zijn voor je kinderen, blijkt na een scheiding dat je jezelf kans loos hebt gemaakt in de sa menleving en dat je dreigt te vereenzamen. Je valt in een gat. Vrienden blijven weg, plotseling hoor je er niet meer bij. Je hebt het gevoel dat mensen je nakijken: „daar heb je er weer een die van onze centen leeft" en je trekt je dus terug in je eigen eenzaamheid en wrok. Van een individu ben je geworden tot een naamloze in een maatschappelijk getekende groep. De vrijheid om dingen te doen is plotseling weg. Je bent afhankelijk geworden van beslissingen die anderen voor je nemen. En je wordt gecontroleerd of je je wel aan de regeltjes houdt. Je bent ja renlang uit het arbeidsproces en dan is het moeilijk om werk te krijgen. Aan de an dere kant wil je de kinderen een thuis blijven bieden. Zo zijn er allemaal heel moeilij ke keuzen die je moet ma ken. In de kerk ontdekte ik dat er mensen zijn die zich echt voor ons en onze omstandig heden interesseren. Zo'n er varing helpt je om uit het zwarte gat te komen. Je kunt weer vechten. Dat is wat ik van de kerk verwacht: om zien naar de mensen die in omstandigheden terecht zijn gekomen waarin ze dreigen verloren te gaan". Arend Knoester is „niet zo kerks": „Ik ben wel heel blij met wat de kerken doen. Voor mij is het contact met de kerk weer een mogelijk heid om het verhaal te ver tellen dat het zo niet langer kan. Dat mensen zo maar aan kant worden gezet en worden vergeten door de sa menleving. En dat zijn er heel wat meer dan we met z'n allen denken. Ik ben op gegroeid in een tijd dat het maken van schulden zo on- feveer het ergste was wat je on doen. En als het al zo ver was, dan verzweeg je dat. Zo zijn er nog tallozen die dik in het rood staan en die echt ar moe lijden om die schulden af te betalen. Maar ze zeggen het nooit. Want rood staan is de schande van „ik heb het niet kunnen maken. De jon gere generatie heeft die schaamte niet meer. Die maakt schulden uit een ge voel van fatalisme: ,,'t kan me allemaal niks meer sche len". Fiets Tineke Koetsier en Huub Donken merken in hun werk dat langzamerhand de reali teit in de kerken doordringt. Diakenen, maar net zo goed vrouwengroepen in de kerk, beginnen de verhalen te ge loven zoals Nelly die vertelt: „Ik heb 1339,- uitkering plus de huursubsidie. Na af trek van alle vaste lasten houd ik zo'n driehonderd gulden over om van te leven en om kleren van te kopen. Dat gaat dus niet. We hebben allang geen vloerbedekking meer op de trap en als de ra dio stuk gaat, kan ik geen nieuwe kopen. De kinderen mogen niet op de fiets naar de stad, want als die wordt gestolen, heb ik geen geld voor een nieuwe. En een strippenkaart is ook zo vrese lijk duur. Ik durf niet zwart te rijden, ik krijg het al be nauwd bij de gedachte. Maar mijn kinderen durven dat wel. En die doen het ook; ik kan ze niet tegenhouden. Straks komt de ellendigste tijd van het jaar. Sinterklaas, kerst en oud en nieuw. Je wilt graag iets extra's doen voor de kinderen, het hele jaar moet ik al „nee" zeggen. laar ik heb het geld niet". Kerkelijke betrokkenheid op de armen in ons land mag niet blijven steken in liefda digheid, vinden Huub en Ti neke. „De ontmoeting met de mensen is niet vrijblijvend. Wie zich werkelijk het lot aantrekt van de uitkerings gerechtigden, verandert daardoor zelf. Je staat anders in het leven, je bekijkt men sen en dingen anders". In ons werk merken dat hier en daar in de kerken de ogen en oren opengaan. De confe rentie in Amsterdam zou het begin moeten zijn van de kerk die de armen een wel kom biedt en van de kerk die bereid is tegen de stroom van rijken en machtigen in te roeien. Gemakkelijk is dat niet Want die rijkdom en die macht zit voor een deel in die kerk zelf. Maar het is de roe ping van de kerk om Jezus na te volgen. In het evange lie van Mattheüs staat die na volgingsopdracht: de honge- rigen te voeden, de naakten te voeden en de gevangenen te bezoeken. Mensen recht doen, dat is de Heer recht doen". LUTSEN KOOISTRA Volgende week dinsdag wordt in de Mozes en Aaronkerk aan het Wa- terlooplein te Amster dam een kerkelijke con ferentie tegen verarming in Nederland gehouden. De belangstelling is groot. Meer dan 500 mensen, werk zaam in de kerken als be roepskrachten en vrijwilli gers, hebben zich gemeld. Er moesten al mensen afgezegd worden. Zij moeten genoegen nemen met documentatiemap en verslag. Vanwaar die (hernieuwde) belangstelling uit de kerken? Inderdaad hernieuwd. Want armenzorg en diakonie hoorden voor de sociale wet- [eving bijeen. Dat gold in het lijzonder voor de negentien de eeuw, na het reveil. De charitas van de kerken heeft voor velen een luchtje gekre gen, waar we niet naar terug willen: het diakenmannetje, het bordje soep. Liefdadig heid die de afhankelijkheids relatie onderstreepte. Toch moeten we oppassen met de ogen van nu met het badwa ter van die charitas ook niet het kind overboord te gooien. Er zaten ook andere elemen ten in. In de twintigste eeuw en vooral na de Tweede Wereld oorlog is gebouwd aan een samenleving van welzijn van alle burgers op basis van soli dariteit. Er kwam een recht op steun voor allen, die op welke wijze dan ook uit de boot vallen. De middelen van de diakonie, die overigens verre van toereikend waren voor deze ontwikkeling, kon den anders aangewend worden. De aandacht concen treerde zich meer op armen buiten de landsgrenzen, vooral in de derde wereld. Daarmee verloor de diakonie het zicht op armoede in Ne derland. Volgens velen was die er ook niet meer. Maar sinds de energiekrisis midden zeventiger jaren veranderden de tijden. De werkloosheid steeg schrikbarend. Het soci ale zekerheidsstelsel werd volgens de regering te duur. De vakbeweging protesteer de. Ook kerken werden aan gesproken. In 1983 hielden het F.N.V., het C.N.V., de ledenkerken van de Raad van Kerken en het Humanistisch Verbond gezamenlijk een werkconfe rentie over de kwaliteit en de toekomst van de verzorgings maatschappij. Samen kwa men zij op voor de handha ving van sociale zekerheid op basis van solidariteit. Er werd gesproken door de Raad van Kerken over deze stellingname met werkgevers en regering. De spanning nam toe. Volgens de regering was de solidariteit niet meer uit te rekken. Zij is niet van elastiek. De laatste jaren is de afstand tussen werkhebben- den en uitkeringsgerechtig den vergroot Het aantal huishoudens, dat op of onder de grens van het maatschap pelijk minimum leeft, is meer dan 800.000. Het bedrijfspastoraat in Ne derland, de Sectie voor Socia le vragen en Dienst van de Raad van Kerken, het Maat schappelijke Aktiverings- werk en net diakonale kader hebben geleerd van de erva ringen van ouderen, langdu rig werklozen, gehandicapten en arbeidsongeschikten, van kleine zelfstandigen, alleen verdieners met slechts mini mum jeugdloon, vrouwen en migranten. Hun ervaringen, hun koop krachtverlies van 15-22% tus sen 1980-1986 staan centraal op deze conferentiedag. Hopelijk kan ook in Neder land de kerk groeien niet naar een kerk voor de ar men, maar een kerk van de armen. Een kerk die naar hen luistert als gids om het evangelie zelf duidelijker te leren verstaan. Wie zich hiervoor interes seert wijs ik gaarne op de do cumentatiemap „De arme kant van Nederland", te be stellen bij het secretariaat Sectie Sociale Vragen van de Raad van Kerken, Postbus 405, 2260 AK Leidschendam, tel. 070-131131. Maar bovenal wijs ik op het boekje „Armen zullen nooit in het land ontbreken" van Herman Noordegraaf, secre taris van deze Sectie. In dat boeide legt hij met talloze voorbeelden uit, dat de tekst uit Deuteronomium 15:11 „Want armen zullen nooit in het land ontbreken" geen be rusting oproept, maar juist aanspoort tot verzet tegen ar moede. Dit boekje is te be stellen bij het Boekencen trum en kost 11.90. DRS. J. E. VAN VEEN De auteur is direkteur van de hervormde stichting Kerk en Wereld, Driebergen George Washington, de eerste president van de enigde Staten, was er van overtuigd dat de Amerika [t grondwet het op zijn hoogst twintig jaar zou uithouden. r,e tweehonderd jaar later schuifelen jaarlijks nog honderd b zenden Amerikanen langs de tegen atoomaanvallen bevi de schrijn in het Nationale Archief, waar de vier perkai ten vellen met de befaamde aanhef „We the people uU worden bewaard. Deze grondwet vormt nog steeds de van het Amerikaanse politieke stelsel. En niet alleen van Jj Amerikaanse. In veel landen heeft deze grondwet navol gevonden. HET is daarom niet geheel ten onrechte dat de Amerik - op de hun bekende maar voor ons wat overdreven w} jj die verjaardag van hun grondwet vieren. Maar tur~" feestgejubel door klinken ook vanuit de VS zelf w; wende geluiden. Zo temperde Thurgood Marshall, de zwarte rechter in het Amerikaanse Hooggerechtshof feestvreugde met de opmerking dat de grondwet „van t af aan zwakke plekken" heeft gekend. Pas na lange at H, werden de verworvenheden bereikt, waarop de Ameriki zich nu graag beroemen. Met de „zwakke plekken" do n Marshall onder meer op de slavernij, waaronder zijn ot grootvader nog gebukt ging en die pas bijna een eeuw n aanvaarding van de constitutie werd afgeschaft En er je meer voorbeelden van situaties waar met een beroep o| grondwet, de rechten van individuele Amerikaanse buj ernstig zijn geschaad. i ei De viering van de verjaardag van de grondwet is veif" overschaduwd door het tumult rond het voornemen van 'r sident Reagan de uiterst conservatieve rechter Roberte te benoemen in het Hooggerechtshof. Gezien de macht vfi over het Hooggerechtshof beschikt is de opwinding rond )c benoeming niet verwonderlijk. De eerbiedwaardige le van het hoogste rechtscollege zijn de opper-uitleggers vac grondwet die, zoals na tweehonderd jaar te verwachten v geen pasklaar antwoord heeft op kwesties van deze en de II mende eeuw. In progressieve kringen wordt Bork vooral zien als een „boodschappenjongen", die president Rea moet meehelpen de klok terug te draaien. In conserva^ kringen wordt juist gehoopt dat Bork een einde zal mi aan de gewoonte van het Hooggerechtshof om uit de gro wet steeds nieuwe „liberale" rechtsregels af te leiden, h e< Hoe interessant deze strijd ook is, voor de rest van de f" reld is een ander aspect van de Amerikaanse grondwet t( veel groter belang. Want een van de hedendaagse omstan ir heden waarvan de opstellers van de grondwet geen en) v weet hadden, is de positie van de Verenigde Staten als reldmacht nummer één. Voor de buitenlandse politiek weliswaar regels opgesteld, maar in de dagelijkse pral van een supermacht blijken die slecht te worden nagele Soms kan dat gewoon niet anders. Maar het Iran-Con r schandaal heeft nog eens laten zien wat er kan gebeuren, de spelers zich met opzet niet aan hun grondwettelijke houden. Zonnige perioden DE BILT (KNMI) Het is vandaag vrijwel overal droog en er zijn perioden met zon. De middagtemperatuur kan oplopen tot ongeveer 15 gra den. De w eersverbetering hangt samen met een hoge- drukgebied, dat zich van de oceaan via Engeland naar onze omgeving uitbreidt Boven Spanje ligt een depressie, die vooral in midden-Frankrijk op veel plaatsen regen veroor zaakt. Wolkenschermen in de hogere lagen van de atmosfeer drijven verder noordwaarts en kunnen later op de dag in het zuiden van het land de zonne schijn wat temperen. In de ko mende dagen eerst nog enkele buien, daarna droog. In de middag rond 15 graden. In de nacht kans op vorst aan de grond. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor morgen en maandag: Zuid-Noorwegen, Denemar ken: buien, vooral morgen. Middagtemperatuur rond 12 graden. Zuid-Zweden: zonnige perio den, maar ook enkele buien. Middagtemperatuur 13 graden. Engeland, Ierland: overwe gend droog en zonnige perio den. Kans op nachtvorst. Mid dagtemperatuur rond 14 gra den. Benelux, Noord-Duitsland: morgen enkele buien, maan dag zonnige perioden en over wegend droog. Kans op nacht vorst. Middagtemperatuur rond 15 graden. Noord- en Midden-Frankrijk, Midden-Duitsland: zonnige pe rioden en kleine kans op een bui. Middagtemperatuur rond 17 graden. Zuid-Duitsland: morgen enke le buien, maandag afnemend buiig en af en toe zon. Middag temperatuur 17 graden. Alpenlanden: vooral aan de zuidkant van de Alpen lang durige neerslag, morgen naar het oosten wegtrekkend. Mid dagtemperatuur in de dalen rond 19 graden. Spanje, Portugal: in het noor den bewolkt en af en toe re- §en. Overigens zonnige perio- en. Middagtemperatuur van 19 graden in het noordwaE tot 29 graden in het zuiden Italië, Joegoslavische 1 morgen vooral in noord-It regen, elders enkele lp) buien. Middagtempera! van 21 graden in noord-Il tot 29 graden op Sicilië. Weerrapporten Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Vlisxingen Zd. Limburg Aberdeen Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Dublin Frankfort Genève Helsinki Innsbruck Klagenfurt Kopenhagen 25 september 20 uur Weer Max. X temp zw bew. onbew. h.bew onbew. zw bew. Locarno Londen Luxemburg Madnd Malaga Mallorca Malta Mc«kou München Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Warschau Wenen Zurich Casablanca Cyprus Istanbul Las Palmas Beiroet Tel-Aviv regen zw bew. onbew. onbew. h bew niet ontv. l.bew. REUMABESTRIJDING MÓÉT DOORGAV Ha Niaonul Rntmtfendk SuKnlun I2S. 2W C* Doi Hu& BankitLi». 7Q7U70A4S Cao U* HIT NATIONAAL RlUMAfONDS (ft

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 2