Gruijters gooide visjes uit om
beleggers uit paradijs te lokken
CDU in lastig parket bij machts
strijd in Schleswig-Holstein
Drankkegel te groot
voor blaaspijpje
Duizenden oudere
moeten tweemaal
belasting betalen
t
Mogelijk nog 500
banen weg bij NO
r
a
BINNENLAND/BUITENLAND
EcicLe Commit
Reukloze
knoflook
ETA-plan voor aanslag tegen
Olympische Spelen in '92
Weer coup op
Fiji-eilanden
)r
VREES FNV:
Waldheim weer in opspraal l
Tazelaar (PvdA) mogelijk
voorzitter produktschap
Lou de Joir
heeft levenjï
werk klaar
VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1987 PAGlï
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BONN De grensbewakers in Kie-
fersfelden, aan de autosnelweg 93
van Miinchen naar Innsbruck, zijn
werkelijk heel wat gewend. Maar ze
stonden deze week toch wel even
versteld. Een 44-jarige vrachtwagen
chauffeur uit Zuid-Tirol wilde in zijn
personenwagen de grens passeren
richting huis. Maar toen hij zijn pa
pieren ter controle presenteerde, ro
ken de grensbewakers al op meters
afstand een penetrante alcoholgeur.
De Italiaan had zichzelf dermate vol-
getankt, dat hij niet in staat was een
ademstoot in het blaaspijpje te mik
ken dat hem werd voorgehouden.
Een arts nam iets later een bloed
proef af. Het rijbewijs en de auto van
de chauffeur werden in beslag geno
men. Op een bed in een naburig poli
tiebureau heeft de man zijn roes mo
gen uitslapen. De oorzaak van de for
midabele drankkegel lag in Miin
chen. Daar had de Italiaan intensief
aan het Oktoberfeest deelgenomen
De grensbewakers vragen zich nu af
hoe het de chauffeur is gelukt zonder
ongelukken van Miinchen naar Kie-
fersfelden te rijden, een afstand van
kilo
TOKYO Een Japans
bedrijf zegt een manier
te hebben gevonden om
knoflook van zijn pene
trante geur te ontdoen.
Het bedriif wil de reuk
loze knoflook in Japan
en de Verenigde Staten
op de markt gaan bren
gen. Volgens het bedrijf
is een speciale chemi
sche vloeistof ontwik
keld, die de sterke knof-
lookgeur wegneemt. De
knoflook wordt hierin
geweekt, zonder dat het
aan de smaak iets zou
veranderen.
BARCELONA De Spaanse politie heeft voor
het eerst concrete aanwijzingen gevonden dat de
ETA overweegt om aanslagen te plegen op perso
nen en projecten die rechtstreeks in verband staan
met de Olympische Spelen van 1992 in Barcelona.
Bij de arrestatie begin deze maand van drie ETA-leden in
de Catalaanse hoofdstad vond de politie uitgebreide dos
siers met gegevens over het privé-leven van Carlos Ferrer
Salat, de president van het Spaanse Olympisch Comité;
Juan Antonio Samaranch, de Catalaanse voorzitter van het
IOC en verscheidene andere hoge autoriteiten die recht
streeks betrokken zijn bij de voorbereiding van het olym
pisch festijn. De commandogroep van de Baskische onaf
hankelijkheidsbeweging bezat ook gedetailleerde informa
tie over de organisatorische aspecten van het Zomerspelen
van 1992.
SUVA Op de Fiji-eilanden
heeft legerleider kolonel Siti-
veni Rabuka vanmorgen op
nieuw een staatsgreep ge
pleegd. Met de coup wil Rabu
ka de installatie van een brede
overgangsregering verhinde
ren, waarin de verschillende
politieke en etnische groepe
ringen gelijkelijk vertegen
woordigd zijn. Rabuka riep de
bevolking op de kalmte te be
waren en kondigde een nach
telijk uitgaansverbod af. Hij
sprak zich niet uit over de rol
van de Britse vertegenwoordi
ger op de eilandengroep, Gou
verneur-generaal Ratu Sir Pe-
naia Ganilau.
'c luujadn udu t/Luteu ueiuimc vui- tciaiciucu ic lyuai, rai awimiu van aan ae smaa* ieii> zou tie over de organisatoriscne aspecten van net/.omerspeien verneur-eeneraal
etankt, dat hij niet in staat was een zo'n tachtig kilometer. veranderen. van 1992. naia Ganilau.
nPM TJA AP Tl» fnnt unsr.ia niat ie TT kont I1IIIOTIW11 laten vallen T non m neet Vii
DEN HAAG „Ik heb
wat griep. M'n stem
klinkt enigszins om
floerst, maar dat is dus
niet van ontroering".
Nog maar nauwelijks
had drs. J. P.A. Gruijters,
burgemeester van Lely
stad, tegenover de parle
mentaire enquêtecom
missie bouwsubsidies in
de getuigenstoel plaats
genomen of hij wist al
gelach en geamuseerde
blikken op te wekken.
En daar bleef het niet
bij. In de loop van het
tweeëneenhalf uur du
rende verhoor wist hij
nog vele malen dergelij
ke reacties bij de toe
hoorders, onder wie oud-
premier Den Uyl, teweeg
te brengen.
In een soms niet te stuiten
woordenwaterval, gelardeerd
met snedige opmerkingen en
terechtwijzingen aan het
adres van de commissie gaf
de voormalige caféhouder,
journalist en D66-minister
van volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening in het
kabinet-Den Uyl zijn visie
weer op de bouwsubsidiere-
gelingen uit de jaren zeventig
en de problemen die zich
daarbij voordeden.
Gruijters' kritiek op de com
missie werd hem door voor
zitter Klaas de Vries niet in
dank afgenomen. Sprekend
over de bezwaren die kleef
den aan de subsidieregeling
van 1968 (hoe lager de stich-
tingskosten, hoe hoger de
rijkspremie) zei Gruijters dat
de commissie zich ten on
rechte blind staarde op de af
trekposten die de beleggers
toepasten om meer subsidie
binnen te halen. „U zoekt de
fout waar-ie niet is. U bent
bezig punaises te poetsen,
maar u vergeet de kist". Het
kunstmatig verlagen van
stichtingskosten was volgens
Gruijters helemaal niet zo
erg, want op die manier kwa
men er tenminste lage huren
uit de bus. Daar was die rege
ling ook voor gemaakt: het
rijk deelde subsidie uit om
lage huren te bewerkstelli
gen.
Gruiiters: „Maar wat u nu
steeds over het hoofd ziet is
dit: de beleggers kregen in de
loop der jaren allemaal extra
voordelen! De welvaart steeg
en daarom mochten de huren
elk jaar flink stijgen. Dat was
mooi meegenomen. Boven
dien mochten de beleggers
met elk gesubsidieerd huur
woningproject na tien jaar
doen wat ze wilden: ze kon
den de huren naar believen
extra verhogen of ze konden
de huizen tegen een goede
f>rijs verkopen. En ook dat
everde heel wat op". Toen
commissievoorzitter De Vries
de getuige na enkele vergeef
se pogingen het zwijgen wist
op te leggen, antwoordde
Gruijters: „Ik vind nog wel
een gelegenheid om hierop
nog huurwoningen volgens
de nieuwe regeling zouden
gaan bouwen. En zo ontstond
Oud-minister Gruijters: „U zoekt de fout waar-ie niet is. U bent bezig punaises te poetsen,
maar u vergeet de kist".
terug te komen. U ontsnapt
mij niet". Waarop een licht
geïrriteerde De Vries repli
ceerde: „Ik hoop dat u een
beetje op uw koorts let".
Jokken
De al veel besproken aftrek
posten die de beleggers op de
stichtingskosten toepasten
waren Gruijters indertijd niet
bekend, maar hij maakte er
geen geheim van dat de
meeste kunstgrepen hem niet
zwaar tegen de borst stuitten.
„Die bouwrente-aftrek zou ik
nooit toegestaan hebben,
maar de andere posten zou
den zeker bespreekbaar zijn
geweest".
Van een „herenakkoord"
(over het verlagen van stich
tingskosten) tussen het ABP
en het ministerie had Gruij
ters ook nimmer gehoord. Hij
had er in de Tweede Kamer
ook nooit over gesproken, zo
als de voormalige ABP-direc-
teur Masson stellig tegenover
de commissie had verklaard.
„Ik heb wel eens de term
„gentlemen's agreement" ge
bruikt, maar dat sloeg op iets
heel anders. Mijnheer Masson
moet dat donders goed gewe
ten hebben. De verstandelij
ke vermogens van Masson
kennende, neem ik aan dat
hij hier heeft zitten jokken".
Volgende week maandag
middag zal de commissie de
heer Masson opnieuw als ge
tuige oproepen.
De nieuwe subsidieregeling
die Gruijters samen met zijn
staatssecretarissen Van Dam
en Schaefer ontwierp, was
bedoeld om de beleggers „uit
het paradijs te jagen", aldus
Gruijters. Dat de beleggers
zich massaal tegen die nieu
we regeling verzetten, vond
Gruiiters niet zo vreemd.
„Toch moet ik toegeven dat
ik de weerstand van de be
leggers heb onderschat. Het
was niet mijn bedoeling ze
uit de huurwoningmarkt te
halen, maar dat gebeurde
wèl". Zoals inmiddels be
kend, trokken de beleggers
zich massaal terug als bouw
ers van huurwoningen. „Op
zichzelf was dat niet zo erg'
relativeerde Gruijters, „want
men ging zich toeleggen op
de bouw van koopwoningen,
en daar was nu juist een
groeiende behoefte aan. In de
pauze die de beleggers in
acht namen, zorgden ze dus
tóch nog voor vermaak".
Visjes
De minister kwam echter in
problemen toen de woning
bouwverenigingen ervoor
pasten het gat op te vullen
dat de pensioenfondsen en
verzekeringsconcerns hadden
bij hem de gedachte, de be
leggers (en met name het
ABP) in 1976 te paaien met
een verlenging van de oude
regeling. „Er gingen wel
stemmen op om de beleggers
op één of andere wijze te
dwingen, weer huurwonin
gen te gaan bouwen, maar
daar voelde ik niets voor.
Met stroop vang je meer vlie
gen dan met azijn. Daarom
heb ik het oude subsidiesys
teem nog een paar keer toe
gepast, teneinde ze over de
streep te trekken naar de
nieuwe regeling toe. Met
kleine visjes probeerde ik zo
een grote te vangen".
De manier waarop Gruijters
bij dat vissen te werk ging,
kwam gisteren niet meer aan
bod. Wegens tijdgebrek be
sloot de commissie het ver
hoor van de oud-bewinds
man te schorsen en volgende
week woensdagmorgen voort
te zetten. Waar het toepassen
van de nieuwe regeling op de
beleggersprojecten uiteinde
lijk toe leidde, begint nu
langzaam maar zeker duide
lijk te worden. Ook onder het
nieuwe regiem blijken de be
leggers door middel van
kunstgrepen veel meer subsi
die te hebben opgestreken
dan waar ze recht op hadden.
De heer J. van Zwam, ac
countant bij de fraudecentra
le van de Centrale Recher
che-Informatiedienst (CRI)
deelde de commissie gisteren
mee dat tot eind vorig jaar al
4,5 miljoen teveel aan subsi
die is uitbetaald aan het
ABP. Aan het eind van de ja
ren tachtig zal dit bedrag zijn
opgelopen tot zeven miljoen
gulden.
DICK VAN RIETSCHOTEN
MINISTERIE ONTKENT FOUTEN
(Van onze sociaal-economische
redactie)
DEN HAAG Duizen
den ouderen zijn door de
belastingdienst twee maal
aangeslagen over hetzelf
de inkomen. Het betreft
aanslagen voor loonbelas
ting en een voorlopige
aanslag inkomstenbelas
ting. De Algemene Neder
landse Bond van Ouderen
(ANBO) heeft dit gisteren
bekendgemaakt.
Volgens de ANBO is de toe
stand te wijten aan fouten die
gemaakt zijn door de belas
tingdienst. Bovendien hebben
de afzonderlijke inspecties een
ander beleid gevoerd.
Volgens een woordvoerder
van Financiën is er echter
geen spraken van fouten. Dit
jaar is voor het eerst een spe
ciale belastingtabel ingevoerd
voor ouderen die naast hun
aow ook nog een afzonderlijk
pensioen hebben. Middels de
tabel moet ervoor gezorgd
worden dat piet ten onrechte
tweemaal de belasti
voet werd gehanteet
moet voorkomen word
de betrokkene later toch
belasting moet afdragen
Behalve de speciale tab(
dit jaar ook gestart m
automatische voorlopig)
slag inkomstenbelasting
te voorkomen dat die vi
deren erg hoog zou uitvj
besloten die voorlopige
niet in het voorjaar te
komen maar pas' in het
Bij de voorlopige aansl
echter geen rekening
den met de toepassing
speciale belastingtabe
ouderen met aow en ee
sioen. Deze zaak is nog
de computers verwet
zal met ingang van 19
het geval zijn. Bij de de
ve aanslag inkomsten!*]
aak r
worden.
zal de zaak nu recht geta
Overigens is het ook m
dat middels de speciale!
tingtabel voor oudere*
aow en een pensioen het!
talen bedrag aan belastul
helemaal gedekt is. Dat#
is dan in de voorlopige jf,i
inkomenstenbelasting
werkt, aldus de zegsm^1
Financiën.
HILVERSUM/UTRECHT
De FNV vreest dat de
verzelfstandiging van het
facilitair bedrijf van de
NOS, het toekomstige
NOB, nog eens 360 tot 500
arbeidsplaatsen zal gaan
kosten.
Eerder was door de NOS met
de bonden al overeenstem
ming bereikt over het schrap
pen van 200 van de 500 ar
beidsplaatsen bij de dienst ma
teriële faciliteiten (DMF) van
de NOS. Volgens een woord
voerder van de NOS deelt de
leiding de inschatting van de
V/
FNV niet Wel erkent
er een aantal onzeker
blijft bestaan in de over» ei
fase. Zo mogen de onui en
als de Mediawet van
wordt 25 procent van hui ia
visiebudget op de vrije j
besteden, maar het is
maar de vraag of dat V
NOB terecht komt. Hetl ler
nog niet zeker of het NOi iet
cesvol kan zijn op de
markt. De eerste reorj
is inmiddels in gang gei
dienst materiële facil
wordt opgeheven. Ov^
periode van drie ja;
hiervan 200 man via
lijk verloop verdwijnex
v<
ROME Het oorlogsverleden
van de Oostenrijkse president
Kurt Waldheim staat opnieuw
middenin de belangstelling, nu
het Italiaanse weekblad Epoca
naar eigen zeggen „verplette
rende documenten" heeft ge
publiceerd. De stukken, die
april 1944 gedateerd zijn, zijn
ontfutseld aan het archief van
nazi-jager Simon Wiesenthal
en werden door een van zijn
f(X
medewerkers aan Epoca
speeld. Wiesenthal zelf
in een commentaar in K I"1
gezegd dat de stukken in !'e
ca „niets nieuws" bevai"
niet het bewijs levertl.
Waldheims rechtstreek*
trokkenheid bij het ons
lijk maken van gevanf
Waarom hij de papier*
heim wilde houden is n'
kend.
DEN HAAG Het PvdA Tweede-Kamerlid ir. R.J.
Tazelaar (50) staat op de voordracht om-G.A. Meijer per
1 januari 1988 op te volgen als voorzitter van het Pro
duktschap voor Vee en Vlees in Rijswijk. Het dagelijks
bestuur van het produktschap neemt over de benoe
ming binnenkort een definitief besluit, aldus een
woordvoerder. Meyer, die om persoonlijke redenen het
voorzitterschap neerlegt, heeft die functie sinds 1971
uitgeoefend.
De PPR heeft inmiddels bezwaar gemaakt tegen de voorgeno
men benoeming van Tazelaar van wie bekend is dat hij een goe
de relatie heeft met minister Braks van landbouw, die een be
langrijke stem heeft bij het voordragen van kandidaten. Dat is
precies de reden, waarom fractieleider Ria Beckers de „hoop en
verwachting" uitspreekt dat Tazelaar zich zal terugtrekken als
kandidaat. Doet hij dat niet, dan laadt hij de „schijn van belan
genvermenging" op zich. Tazelaar zou zich in juni, tijdens het
kamerdebat over de visfraude-affaire, zó sterk opgeworpen heb
ben als pleitbezorger van minister Braks, dat hij nu geen hoge
functie in de landbouwsfeer moet ambiëren, aldus Beckers.
Tazelaar, die in 1962 als landbouwkundig ingenieur afstudeerde,
is sinds 1981 lid van de Tweede Kamer. Vanaf 1964 tot 1981
werkte hij bij de directie landbouw van de Europese Gemeen
schappen.
Indianen op
Sint Maarten
Volgens onderzoekers
van de gemeentelijke
dienst archeologie in
Amsterdam woonden er
vóór de komst van de
Nederlanders Indianen
op het eiland Sint Maar
ten. Tijdens opgravin
gen hebben zij daar res
tanten van Indiaans aar
dewerk, sieraden en pij
pen aangetroffen. Ge
schreven bronnen heb
ben altijd melding ge
maakt van een onbe
woond eiland. De on
derzoekers wilden een
beeld krijgen van de
resten van het Fort Am
sterdam en de relatie
van het fort tot het
eiland. Zij vonden onder
meer een skelet (links)
van waarschijnlijk een
Spaanse officier uit
1644. Rechts de west
muur van Fort Amster
dam.
FOTO'S: ANP
die
DEN HAAG Prof. dr
de Jong heeft zijn leven?
het beschrijven van de
schiedenis van het Kon» v<
der Nederlanden in de T«lr
Wereldoorlog, voltooid,
heeft deze week in een
aan minister Deetman vi
derwijs en wetenschappfl
meld dat de opdracht
regering hem in 1955
.geven nu geheel uitge'
"rr -
:ev«k
van het
12, is u 1
:t zal Ij» I
-schijnéa 1
Het laatste deel van het
daardwerk, deel
cept gereed. Het
volgend jaar verschijn!
12 gaat over de nasleep
oorlog in de jaren veert
vijftig. De Jong heeft tdffl
langer over het werk fl T
dan hij zelf van tevoren
verwacht.
h(
SUSKE EN WISKE DE WOESTE WESPEN
Velen jullie tüit wit
die irftlmn h
Irt. btfin
Doe mei [Uuu, lembth.
i/i ben hier met belzn)-
ryhe experimenten btz/f
en er mot men lout
6oed. ik ul hel i effen Houju Sushe en Vu he op
een dJsUnó. ltroimen.it) zouden m pznieh rz/ten (J
(c) Standaard Uitpevarij/Wavery Prod;>ctk>ns
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BONN Minister-presi
dent Uwe Barschel (CDU)
van Schleswig-Holstein is
de sleutelfiguur in de
machtsstrijd in deze noor
delijkste Duitse deelstaat.
Zolang hij niet opstapt
verandert er nauwelijks
iets aan het politieke
front. Dat is des te belang
rijker, nu hij tevens de
centrale figuur is in een
schandaal. Barschel is er
door een medewerker vari
beschuldigd dat hij zijn
grote politieke tegenstan
der bij de recente deel
staatverkiezingen heeft
laten bespioneren.
Barschel dankt zijn buitenge
woon sterke pösitie aan de
grondwet (Landessatzung) van
de deelstaat. Daarin staat dat
een minister-president zelfs
aan kan blijven wanneer hij
niet meer kan rekenen op
steun van de meerderheid in
het deelstaatparlement. Dat
geldt in ieder geval zo lang het
parlement geen nieuwe minis
ter-president en daarmee een
nieuwe regering heeft geko
zen. En zo'n procedure kan
Barschel tot 1 januari volgend
jaar tegenhouden.
Hoewel zijn partij geenszins
blij is met de affaire, voelt de
CDU er niet veel voor om Bar
schel op te offeren! Nog min
der voelt men voor nieuwe
verkiezingen. Het is de chris
ten-democraten er veel aan
gelegen in Schleswig-Hojstein
aan de regering te blijven. In
direct verband met de politie
ke leiding in deze deelstaat
staat namelijk de samenstel
ling van de Bondsraad, het
Duitse equivalent van onze
Eerste Kamer, maar met veel
meer bevoegdheden
Sinds de ommezwaai van Hes
sen van het SPD- naar het
CDU-kamp, in april, heeft de
CDU in de Bondsraad de
meerderheid. De partij kan
daar nu haar zin doordrukken
zonder aangewezen te zijn op
de steun van haar recalcitran
te Beierse zusterpartij CSU.
Op het moment dat de CDU
Schleswig-Holstein verspeelt,
vervalt ook de CDU-meerder-
heid in de Bondsraad.
In het parlement van Schles
wig-Holstein heeft niemand de
meerderheid. CDU en FDP
willen wel samenwerken,
maar hebben dan toch niet
meer dan de helft van het
aantal zetels. De FDP stelt
echter als voorwaarde, dat de
CDU eerst orde op zaken stelt.
Een andere oplossing is een
coalitie van SPD en FDP. Zo'n
regering kan steunen
degelijke meerderheid
parlement. Het prohled
echter dat de FDP vod.
verkiezingen heeft beloof
sluitend met de CDU i?
coalitie te stappen. Bij nil
verkiezingen zou de FDP
der deze afspraak uit kul
Maar het uitschrijvén
nieuwe verkiezingen
juist een van de voorree J
van minster-president
schel.
1
-1
GRATIS ELKE WOENSDAG!*
BIJLAGE BI] UW KRANT NT
INFORMATIE OVER FILMS.MIJ»
THEATER, RECREATIE. EX POSH*
EN EEN COMPUTE AGENW