Vroeger een advertentie,
vandaag een campagne
Verpleegkundigen
vervolgd wegens moord
Misbruik van
autotelefoons kost
PTT tien miljoen
JNENLAND
LPG-oorlog
«Waalf jaar
3 el geëist
fjoor moord
pomp
bediende
ieuwe omkoop
d i ABP-proces
RECLAMEBUREAU FHV NA 25 JAAR NOG VOL VUURWERK
lEUWi
KUNST VAN ALLURE
VOOR ATTRACTIEVE
ia
Anderhalf miljard
gaat in bouwproduktie
buiten aannemers om
HBO-raad wil minder
fysiotherapie- en
logopedie-opleidingen
DAMESBEURS
jncr tegen beperking
rtiële leerplicht
I HAAG Een kamermeerder-
I van CDA, PvdA en D66 wijst
beperking van de partiële leer-
ht voor zestienjarigen van twee
m tot één dag van de hand. Vol-
ilt [staatssecretaris Ginjaar van on-
i gvijs kunnen veel jongeren moei-
een baan vinden omdat ze nog
e dagen leerplichtig ziin. Vanuit
„sociale invalshoek" had de re
lit ng het besluit genomen jongeren
taa met een werkgever een leer-ar-
)vereenkomst sluiten tot niet
u. r dan één dag onderwijs te ver-
r1 hten. CDA-kamerlid Hermes
de staatssecretaris erop dat het
ijds nodig werd geacht één dag te
eden aan vakgericht onderwijs en
vorming.
£oidóe(Souaa*it
VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1987 PAGINA 3
ARNHEM Op de Veluwe is
tussen pompstationhouders een
LPG-oorlog uitgebroken. Bij een
benzinestation in Dieren is de
prijs voor een liter LPG inmid
dels gedaald tot 10,9 cent. De nor
male prijs voor een liter au togas
is 42 cent. Gisteren konden auto
mobilisten vrijwel overal op de
Veluwe LPG tanken voor rond
een kwartje per liter. Aanleiding
tot de actie is het streven van een
aantal pomphouders tot een ge
lijk tarief voor LPG te komen.
Vorig jaar konden Gelderse auto
mobilisten ook al goedkoop gas
tanken. Toen verkochten elkaar
beconcurrerende pomphouders
LPG wekenlang voor een kwar
tje per liter.
Schuilende
ganzen
Ganzen zijn niet
te dom om te
schuilen bij een
stortbui. In
Amsterdam stak
gisteren een
tiental ganzen de
weg over op zoek
naar een droge
plek tijdens het
onweer dat over
ons land trok.
foto: anp
KNOV tegen verkoop
reizen door de PTT
DEN HAAG De middenstandsorga
nisatie KNOV wil dat minister Smit-
Kroes (Verkeer en Waterstaat) voor
komt dat de PTT voor het Vendex-con
cern (V en D) reizen gaat boeken. De
bestaande reisbureaus zijn daar best
zelf toe in staat, aldus de KNOV in een
brief aan de minister. In het schrijven
stelt de KNOV dat de minister eerder
de Postbank (die begin 1986 uit de PTT
werd losgemaakt) verboden heeft te be
middelen in reizen. De middenstand
sorganisatie is daarom van mening dat
hetgeen de Postbank werd verboden,
de PTT niet moet worden toegestaan.
Met het oog op de omvorming tot nv in
1989 wil de PTT de loketfunctie een
bredere basis geven. Daarin passen de
nu bekend geworden plannen.
Twee gevangenen in
Maastricht ontsnapt
MAASTRICHT Uit het huis van
bewaring in Maastricht zijn gisteren
twee jeugdige gevangenen van 18 en
21 jaar uit Breda en Sittard ontsnapt
Tijdens schoonmaakwerkzaamheden
op het binnenterrein van het huis
van bewaring zagen zij kans een lad
der te pakken uit een nabijgelegen
ruimte. Toen zij op de zes meter hoge
ringmuur zaten, werden zij door de
bewakers gesignaleerd. Via bosjes en
een industrieterrein wisten zij te ont
komen. De ontsnapten ziin geen zwa
re criminelen en zijn ook niet gewa
pend. Eén van hen was tot een korte
gevangenisstraf veroordeeld, waar
van hij nog vier maanden tegoed had.
De ander verbleef in voorarrest voor
een niet al te ernstig vergrijp.
'01
-bi
on ARLEM De Haar-
se officier van justitie
heeft gisteren twaalf
gevangenisstraf geëist
n twee van de vier
men, die verdacht
^den v n de gewapen-
roofoverval, 19 mei dit
op een benzinestation
de snelweg Amster-
Den Haag bij
euw Vennep. Bij de
it erval werd een 51-jari-
o, pompbediende doodge
ld ioten en een tweede
de aargewond.
twee verdachten, een 18-ja-
man uit Haarlem en een
Jjarige Amsterdammer, heb-
J hun aandeel in de roofo-
bekend. De twee ande-
ge verdachten, waaronder een
a jarige Amsterdammer die
dodelijke schoten loste,
Eten nog voorkomen. Drie
i de -vier verdachten
tevens terechtstaan
roofoverval op een
itation in Harmeien, 8
dit jaar. Geldgebrek was
de verdachten de
om de benzinesta-
te overvallen. De 20-jari-
terdammer zou daarbij
litiatiefnemer zijn ge-
De officier van justitie
dat de vergelding in zijn
voorop moest staan. De eis
twaalf jaar moet ook die-
om potentiële nieuwe da-
af te schrikken. De raads-
den pleitten voor een lagere
omdat de verdachten
zeer jong zijn.
\ASTRICHT Het open
ministerie in Maastricht
eft opnieuw een hoge fanc
is van het Algemeen
h irgerlijk Pensioenfonds
BP) gedagvaard wegens het
emen van steekpennin-
Het is de 64-jarige J.F.B.
Stein, die in strijd met zijn
M ibtsplicht geld, restaurant-
innen en een koelkast zou
ïbben aangenomen van het
nnemersbedrijf Kruithof in
otterdam. In ruil daarvoor"
irgde J.F.B. als hoofd van het
ïau marktonderzoek voor
goede marktrapportage
- projecten die Kruithof
et het ABP wilde opzetten,
lamaast wordt B. ervan ver-
icht een van zijn onderge-
hikten onder druk te hebben
iet om een negatief mark-
apport over premiehuurwo-
n in Roermond in posi-
zin te veranderen.
ureai
n
anleg damwand
ond vervuilde
rriftpark
FRECHT De gemeente-
ad van Utrecht is gister-
'ond met tegenzin akkoord
ian met de sanering van
met zware metalen ver-
"ilde Griftpark door middel
an een damwand. Een meer
heid van de raad had liever
zien dat de verontreiniging
>u worden geïsoleerd door
't oppompen van het ver
fde grondwater, maar heeftj
eb uiteindelijk neergelegd bij'
damwandmethode, die de
wrkeur heeft van minister]
ijpels van milieubeheer. De
anleg van de 50 meter diepel
950 meter lange damwand
een voor Nederland onge-
and project en zal zo'n 45
Bjoen gulden gaan kosten.
°lgend jaar wordt met de
v begonnen.
VANDAAGi
IN HET
AMSTELVEEN De
naam lijkt al te veel op
een spraaklesoefening
om op ieders lippen te
liggen, maar toch is het
de bedoeling dat vele,
vele mensen vanavond
weten wat
„FHV/BBDO" betekent.
Hans Klok weet dat al
minstens veertien jaar en
dat niet alleen, hij kent
ook nog de juiste uit
spraak: FHV op z'n Ne
derlands, BBDO op z'n
Amerikaans. De twee af
kortingen vormen samen
een van 's lands grootste
reclamebureaus, waar
Klok „managing direc
tor" is. Ter gelegenheid
van zijn 25-jarig bestaan
maakt het bureau van
avond een beetje reclame
voor zichzelf door boven
het IJ voor 250.000 gul
den aan vuurwerk de
lucht in te schieten.
Voor minder dan ,,'s werelds
grootste vuurwerk" doet
FHV/BBDO het niet. Een
her en der verspreide lucht-
pijl scoort niet, weten de re
clamemakers. Daarom is aan
vier vooraanstaande vuur
werkmakers opdracht gege
ven de vier jaargetijden (wat
zou Vivaldi daarvan vinden?)
uit te beelden. De Fransman
Quiry tekent voor de lente,
de Spanjaard Alonso schiet
de zomer omhoog, de Japan
ner Ogatsu beeld de herst uit
en de Nederlander Henk
Kooien sluit na twee uur met
een verbeelding van de win
ter. De Nederlandse Spoor
wegen zetten extra lange
treinen in om de bezoekers
stroom op te vangen.
Een aardig succes voor een
bureau dat 25 jaar geleden
begon toen de heren Giep
Franzen (F), Nico Hey (H) en
Martin Veltman (V) de kop
pen bij elkaar staken. Hun
presentatie was al even flit
send als het jubileumfeest
van nu. Geheel in strijd met
de toenmalige bedrijfscul
tuur, introduceerden de drie
ionge honden zich persoon
lijk in een grote advertentie.
Dat was ongehoord. Net als
de toon die ze aansloegen in
de reclame die ze vervolgens
maakte: niet langer neerbui
gend, alsof het publiek be
stond uit een zeldzame col
lectie idioten, maar mede
deelzaam, volwassen. „Intel
ligenter", zegt Hans Klok.
„FHV hield rekening met de
gebruiker. De toon was
vriendelijk, de vorm uiterst
verzorgd. Voor het eerst
werd eens behoorlijk aan
dacht besteed aan de typo
grafie".
Heilig
Voor reclamemakers werd
FHV het heilige der heiligen,
hét bureau waar je gewerkt
moest hebben. Dat hebben
heel wat succesvolle reclame
makers inderdaad gedaan,
want vanaf de jaren zeventig
is FHV voor Nederlandse be
grippen een gigant. Nico Hey
en Martin Veltman zijn in
middels verdwenen, Giep
Franzen bleef maar verhuis
de „naar boven"; naar het
bestuur van de FHV/BBDO-
groep. BBDO is een Ameri
kaans reclamebureau, dat
50,3 procent van de aandelen
van FHV in handen heeft.
De dagelijkse leiding is nu in
handen van Tejo Hollander
(„creative manager") en
Hans Klok („managing direc
tor").
Zo vernieuwend en wereld-
bestormend als FHV in de ja
ren zestig was (denk alleen al
aan de lancering van D66 die
door het bureau verzorgd
werd) is het huidige bedrijf
niet meer. De tijden zijn ver
anderd en FHV is niet meer
koning éénoog in het land
der blinden. „De jaren zestig
waren de jaren van de crea
tieve vernieuwing", zegt
Klok. „Daarna, in de jaren
zeventig, kwam het marke-
ting-denken op". Het marke-
ting-denken? „Ja, de com
merciële doelstelling van re
clame ging een grotere rol
spelen. Het beste voorbeeld
daarvan is nog steeds de re
clame voor wasmiddelen.
Daarbij wordt geen rekening
gehouden met creativiteit,
maar wordt alleen gelet op
de verkoopdoelstelling. Nu,
in de jaren tachtig, zijn we
dat wil zeggen FHV voor
al bezig met het lange-ter-
mijnwerk, de reclame voor
merken. Dat is meer dan het
maken van een advertentie,
dat is het kweken van een
identiteit. Ja, elk produkt
heeft zijn eigen gezicht.
Daarom spelen merken ook
zo'n belangrijke rol in he( le
ven van mensen; het is een
onderdeel van hun persoon
lijkheid".
Dat geldt volgens Klok niet
alleen voor auto's (iedereen
kent het verschil tussen een
zwarte gespoilerde BMW en
een bont gekleurde Eend)
maar voor bijna alle artike
len. Wasmiddelen bijvoor
beeld. Of pakjes soep. „Je
kunt mensen vragen een ge
zicht bij een produkt te teke
nen, waaruit blijkt hoe ze er
tegen aan kijken. Dan blijkt
dat ze Knorr bijvoorbeeld de
gelijk Hollands vinden en
Maggi veel dynamischer".
Gehamerd
Voordat FHV begint met een
reclamecampagne, houdt
men een groot onderzoek
naar het beeld dat het pu
bliek van het produkt heeft
Boven: Tejo Hollander
en Hans Klok (met
stropdas), respectieve
lijk creative manager en
managing director van
FHV/BBDO. FOTO: PR
Links: Ter gelegenheid
van zijn 25-jarig be
staan maakt het recla
mebureau FHV/BBDO
vanavond een beetje re
clame voor zichzelf door
boven het IJ voor
250.000 gulden aan
vuurwerk de lucht in te
schieten. foto: sp
en het beeld dat de produ
cent graag zou willen vesti
gen. Daarna start een jaren
lange campagne, waarin
voortdurend gehamerd wordt
op één aambeeld; net zolang
tot iedereen zich een voor
stelling van het merk kan
maken. Klok: „Vroeger
maakte je een advertentie,
nu een campagne van jaren".
Om een produkt een „prettig
gezicht" te geven, zet recla
me het in een kader. Over
Drum (bioscoopreclame van
FHV) wordt bijvoorbeeld
niet gezegd dat het lekker is,
of ontspannend, of wat dan
ook; nee, de shag is het mid
delpunt van een avontuurlijk
en afwisselend leven en wie
daarin zijn draai vindt, rookt
Drum. Een schijnwereld, vol
valse beloftes? Hollander
vindt van niet. „Als een be
drijf goed is, heeft het er
geen enkel belang bij mensen
te belazeren. Ik ben daar ook
niet in geïnteresseerd, ik ben
geen venter van slechte en
cyclopedieën. Mij gaat het om
een relatie op lange termijn.
Als ik te veel beloof, ben jij
teleurgesteld en dan ben ik
een gebruiker kwijt. Daar
heb ik niets aan".
STEVO AKKERMAN
SCHILDERIJEN AANGETAST
AMSTERDAM In het depot van het Stedelijk Museum in
Amsterdam zijn 38 van de 90 daar opgeslagen schilderijen door
schimmel aangetast. De oorzaak daarvan is het extreem vochtige
weer waarmee we dit jaar te kampen hadden, aldus conservator
en plaatsvervangend directeur Rini Dippel van het maseum.
Nadat de schimmel in juli werd ontdekt zijn restauratoren on
middellijk aan de slag gegaan om de schade te herstellen. Ruim
de helft van de „licht" aangetaste schilderijen is nu weer in de
oude staat. De nog te restaureren schilderijen zijn overigens niet'
onherstelbaar beschadigd. Sommige hadden alleen maar wat
kleine schimmelpluisjes, aldus Rini Dippel.
Hoewel het depot is voorzien van een klimaatregeling, is er toch
vocht binnengekomen. Het Stedelijk heeft voor alle zekerheid
wel onmiddellijk na het ontdekken van de schimmel ontvochti-
gers in het depot laten plaatsen. Volgens mevrouw Dippel be
hoeft daardoor niet voor het terugkeren van de schimmel ge
vreesd te worden. Tot de licht met schimmel besmette schilderij
en behoorden werken van Gustave Asselsberg, Daniël Spoerri,
Wim Schippers en Jaap Wagemaker.
„(ADVERTENTIE)^
nni
I r I I X I" I om kunst te kopen. Momenteel met
1 1 werk van Fon Klement.Gullaume
Le Roy, Ger Latastec. Hame Gemu en Sioerd Bakker
>E KNOLLEN
ISJ6 VJWIW vWOT DAT
jeooK 's moet KOKSJ
loer jeji cqjcom Wo
k
AMSTERDAM Een aanzienlijk deel van de bouw
produktie komt tot stand buiten de wettig gevestigde
bouwbedrijven om. In de nieuwbouw en de verbouw
van woningen en andere gebouwen ging het in 1986
om een bedrag van circa anderhalf miljard gulden dat
werd omgezet via onrechtmatige bedrijfsuitoefening. In
werkgelegenheid uitgedrukt komt dat overeen met
10.500 manjaren in hoofd- en onderaannemingsbedrij-
Het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid (EIB) heeft
een steekproef gedaan bij 3000 werken in 30 kleine, middelgrote
en grote gemeenten door het hele land in opdracht van het mi
nisterie van volkshuisvesting. 60 procent van de gemeenten
heeft vrijwillig al een openbaar register een bouwregistratie-
verording waarin onder meer naam en adres van de firma is
opgenomen die het bouwwerk uitvoert en ook het nummer van
de vestigingsvergunning. Opvallend was, aldus het EIB, dat in
gemeenten met zo'n verordening nauwelijks minder door aan
nemers zonder vergunning werd gebouwd. Het grootste deel (1,2
miljard) van de produktie buiten de gevestigde aannemingsbe
drijven om kwam tot stand in eigen beheer. Dat betekent dat de
aanvrager van de bouwvergunning zelf het werk uitvoert, al
dan niet met hulp van derden. Dat is een vijfde van de totale
produktie in 1986 circa zes miliard van werken met een
bouwsom van minder dan een half miljoen gulden. Een kleiner
deel (300 miljoen of 5 procent van de produktie) werd uitge
voerd door aannemers zonder de vereiste vergunning.
Sytze van der Zee hoofdredacteur Parool
AMSTERDAM De 48-jarige Sytze van der Zee wordt met in
gang van 1 januari 1988 de nieuwe hoofdredacteur van het Am
sterdamse avondblad Het Parool. Hij volgt W. Gortzak op, die
tot het begin van de zomer hoofdredacteur was. Van der Zee is
momenteel adjunct-hoofdredacteur van Elsevier.
AMSTERDAM Fraude met illegale autotelefoons
heeft de PTT in 1985 en 1986 ruim tien miljoen gulden
schade opgeleverd door niet-betaalde gesprekskosten.
Daarnaast ondermijnt het op grote schaal misbruiken
van het autotelefoonnet het systeem ernstig, waardoor
legale gebruikers gedupeerd worden.
Dit bleek gisteren in Amsterdam tijdens de eerste rechtszaak
rond illegale autotelefoons. Vijf mensen, betrokken bij een veel
grotere bende „misbruikers", stonden hier als eersten terecht
wegens oplichting van de PTT, diefstal, verduistering of heling.
Eén van de verdachten is een inmiddels ontslagen PTT'er die
een deel van de autotelefoons had gestolen. Volgens onderzoe
kers bleek al snel na de invoering in 1979 van het autotelefoon
net in Nederland, dat het een koud kunstje was in het net in te
breken. Het stelen en aanpassen van de autotelefoons op het net'
bleek een lucratieve bezigheid. Gemiddeld zouden de gestolen
telefoons 15.000 gulden opbrengen. De „gelukkige" bezitter kon
vervolgens over de hele wereld bellen zonder de PTT hiervoor
een cent te hoeven betalen. Dit telefoneren gebeurde via nog
openstaande nummers van het telefoonnet of via bestaande
nummers. De legale rekeninghouders schrokken zich dan na
twee maanden dood bij het zien van de rekening, die soms dui
zenden guldens hoger lag dan zij gewend waren. Deze rekening
houders hoefden dat overigens niet te betalen.
DEN HAAG Om het aanzienlijke overschot van fy
siotherapeuten en logopedisten op de arbeidsmarkt te
rug te brengen, wil de HBO-raad het aantal hogere be
roepsopleidingen voor deze beroepen verminderen. In'
het gisteren gepresenteerde rapport „Concentratie en
vernieuwing in het hoger gezondheidszorgonderwijs"
pleit de HBO-raad verder voor een inkrimping van de
studie diëtiek en een uitbreiding van de opleiding voor
verpleegkundigen. De raad heeft het rapport begin
deze week aan minister Deetman van onderwijs aange
boden.
De meest drastische beperking treft de studierichting fysiothera
pie die, volgens de raad, van zestien locaties naar tien dient te
worden teruggebracht. De opleiding zou moeten verdwijnen uit
Amsterdam, Haarlem, Utrecht („Thim van der Laan"), Leeu
warden, „IJsselland" en Zeeland.
Van de tien opleidingen logopedie in ons land mogen er vijf blij
ven. Dat heeft tot gevolg dat Leiden, Amsterdam, Eindhoven,
„Windesheim" en „Oost-Nederland" hun opleiding logopedie
zullen kwijtraken. Omdat de opleidingen aan de Haagse en de
Leidse Hogeschool in belangrijke mate overeenkomen, stelt de
raad voor dat deze twee scholen in een „bestuurlijk verband"
gaan samenwerken.
De opleidingsplaatsen voor diëtiek moeten verminderd worden
van vijf naar vier waardoor de opleiding in Heerlen zou komen
te vervallen. Vanwege het tekort aan verpleegkundigen wil de
raad de zestien hbo-v's met één uitbreiden; de extra opleiding
gaat naar de Hogeschool van Amsterdam. Naast een dagoplei
ding moeten deze scholen ook een deeltijdopleiding gaan aanbie
den.
Het geld dat met de inkrimping vrijkomt, zou besteed moeten
worden aan nieuwe activiteiten binnen het hoger gezondheids-
onderwijs. Genoemd worden onder meer de studierichting me
disch beeldvormende en radiotherapeutische technieken waarbij
via de technologie een „beeld" van de patiënt kan worden ge
maakt. „Als de minister niet ,ja" zegt tegen het geheel dat
wil zeggen het krimpgedeelte én het groeigedeelte gaat de
hele zaak niet door", aldus de heer J. Gevers van de HBO-raad,
die benadrukte dat het voorstel een eigen initiatief van de raad
is.
Volgende week dinsdag wordt het plan met de betrokken hoge
scholen besproken.
Amsterdamse theaters achter Kleine Komedie
AMSTERDAM Zeventien van de belangrijk
ste theaters en theaterinstellingen in Amster
dam hebben zich geschaard achter de actie om
de met sluiting bedreigde Kleine Komedie in de
hoofdstad open te houden. Bij al deze instellin
gen worden vanaf vandaag affiches opgehangen
met een oproep aan het publiek de actie „De
Kleine Komedie moet openblijven" te steunen
en een handtekening te zetten onder een peti
tionnement. De handtekeningen zullen aan de
gemeenteraad, die uiteindelijk over het lot van
dit theater aan de Amstel moet beslissen,
worden aangeboden. Behalve de Kleine Kome
die zelf nemen de volgende instellingen aan de
actie deel: Brakke Grond, Engelenbak, Nieuwe
De la Martheater, Stadsschouwburg, Frascati,
Melkweg, Paradiso, Bellevue, Krakeling, IJs
breker, Muziektheater, Balie, Shaffytheater,
Concertgebouw, Carré en AUB-ticketshop.
AMSTERDAM De vier
ex-verpleegkundigen van
het Academisch Zieken
huis van de Vrije Univer
siteit (VU) die ervan
worden verdacht in 1983
en in 1986 drie ernstig zie
ke patiënten zonder over
leg met familie of artsen
te hebben gedood, worden
strafrechtelijk vervolgd.
Hen wordt moord ten las
te gelegd.
De zaak kwam begin van dit
iaar aan het rollen, nadat in
net „roddelcircuit" van het
ziekenhuis bekend was gewor
den dat de verpleegkundigen
de 25-jarige taxi-chauffeur" B.
ter Brake, die na een mishan
deling in coma was geraakt,
een dodelijke insuline-injectie
hadden toegediend. Later
bleek dat verpleegkundigen
mogelijk ook nog twee andere
patiënten een man en een
vrouw in 1983 een dodelijk
injectie zouden hebben gege
ven. Het viertal werd na het
bekend worden hiervan ont
slagen door het VU-zieken-
huis.
Een woordvoerder van het
ziekenhuis benadrukte giste
ren dat het ziekenhuis zelf de
daad van de verpleegkundigen
nooit als „moord" heeft beti
teld. De advocaten van de ver
pleegkundigen hebben ook
steeds bestreden dat hun cliën
ten zich aan moord schuldig
hebben gemaakt Zij ziin van
mening dat de verpleegkundi-
gen een medische handeling
ebben verricht die in medi
sche kringen als normaal is
aanvaard.
ADVERTENTIE)
HEDEN de
100.000., op d.