Minister Brinkman wil discussie over effecten genetisch onderzoek „Lijden brengt ons dichter bij God kerk wereld brieven lezers \l V GEESTELIJK LEVEN/OPINIE Amerikaans onderzoeker: ik heb ark van Noach gevonden Evangelischen willen met Dorenbos praten over wijze van evangeliseren ABORTUSDWANG NIET UITGESLOTEN UKRAIENSE KATHOLIEK TERELJA: DOMINICANEN STOTEN „BESMETTE" AANDELEN AF Werelddiakonaten en CNV willen geschil voor 1988 bijleggen Wereldraad van Kerken bepleit theologie van de natuur ftzidóe (Bouao/i Medische technieken Koude nachten. b il QeidóaQowumt VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1987 PAG ANKARA Een Amerikaanse onderzoeker, Edward Craw ford, heeft gezegd dat hij op de berg Ararat in Oost-Turkije de resten heeft gevonden van de bijbelse Ark van Noach. Craw ford, een leraar Grieks die in Canada woont, heeft samen met een andere amateur-archeoloog, de Canadese oogarts Clifford Brown, het afgelopen weekeinde de berg beklommen. De Amerikaan baseert zijn conclusie op een satellietfoto, waar op op het overwegend blauwe beeld van de berg een rechthoe kige zwarte vlek is te zien. Uit onderzoek ter plaatse met elec- tronische apparatuur is gebleken dat de „arkverborgen ligt onder een dikke laag ijs en vulkanische as. Volgens Crawford stemmen de afmetingen van het voorwerp exact overeen met de afmetingen van de ark, zoals die in het boek Genesis worden gegeven. Hij zei de Turkse regering om hulp te zullen vragen bij de opgraving van het „uiterst delicate object." Er wordt op de berg al langer door verschillende groepen naar de ark gezocht, onder meer door de ex-astronaut James Irving. Hij is een vertegenwoordiger van fundamentelistische groepen die menen met de letterlijke waarheid van de bijbel te kunnen aantonen met de vondst van'de ark. De EO-televisie bracht on langs nog een reportage op het scherm over een mislukte expe ditie van Irving en de zijnen. Uw ogen hebben mijn vormeloze leden aanschouwd, in Uw boek stonden ze alle beschreven voordat er nog één bestond Psalm 139: 16 Ds. F. H. Veenhuizen FOTO. PERS UNIE APELDOORN De Evan- gelische Alliantie heeft direc teur drs L.P. Dorenbos van het Rainbow Instituut voor Normen en Waarden uit Nij- kerk uitgenodigd voor een gesprek over strategieën voor evangelisatie. Dat heeft de voorzitter van de Alliantie, de gereformeerde predikant F.H. Veenhuizen uit Apel doorn, verklaard. In de alli antie werken ruim zestig evangelische organisaties sa men. Het is de bedoeling dat het gesprek met de voormali ge directeur van de Evangeli sche Omroep eind oktober plaatsheeft in Soestduinen. Veenhuizen is er voorstander van dat het gesprek na ver loop van tijd wordt voortge zet op het niveau van studie bijeenkomsten. Aanleiding voor de ontmoe ting is onder meer de recente actie van Dorenbos tegen pornografische tijdschriften. „Over een strategie voor evangelisatie is eigenlijk nog vrij weinig gepraat in de evangelische wereld", aldus Veenhuizen. „In de kerkelij ke wereld is dat al veel meer gedaan." Volgens de EA- voorzitter is de overeenkomst tussen Dorenbos en de Alli antie dat beiden zich tot de „evangelische wereld" reke nen. „Hij volgt echter metho den die in die wereld nogal wat vragen hebben doen rij zen." Veenhuizen denkt niet dat het Rainbow-instituut het lidmaatschap van de EA zal aanvragen. Mocht Dorenbos dat wel doen, dan weet de al liantie nog niet wat haar re actie zal zijn: „Dat zou ook een beetje van het komende gesprek afhangen. Is hij nou werkelijk iemand die met oogkleppen op als doldriest paard door wenst te draven, zonder zich iets aan te trek ken van de opbouwende kri tiek van zijn broeders, of is hij iemand die in zijn enthou siasme wel eens de plank misslaat, maar graag zoekt naar samenwerking'aldus Veenhuizen. Godsdienstvrijheid centraal op katholieke vredesdag De relatie tussen godsdienst vrijheid en vrede. Dat is het thema van de 21ste wereld - vredesdag van de Rooms-Ka- tholieke Kerk. „Vrij voor God om vrede te scheppen", luidt de officiële leuze van de vredesdag die de Rooms-Ka tholieke Kerk jaarlijks op nieuwjaarsdag houdt. De beknotting van de vrii- heid van godsdienst door de staat of door de een religieu ze groepering veroorzaakt ernstige sociale verdeeldheid en ondermijnt de voor de vrede benodigde krachten, aldus de verklaring van het AMERSFOORT Mi nister Brinkman meent dat de maatschappelijke druk op aspirant-ouders met betrekking tot het gebruik van genetisch onderzoek en behande lingsmethoden zal kun nen toenemen. Niet al leen de betrokkenen zelf, maar ook zieken fondsen en ziektekosten verzekeraars kunnen bij zo'n beslissing direct be lang hebben: met de ver zorging van geestelijk zwaar gehandicapten zijn enorme sommen geld ge moeid. De minister zei dit in Amers foort bij de opening van van het nieuwe pand van de Ver eniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind (VBOK). „Genetisch onderzoek gericht op bepaalde risicofactoren zou wel eens een voorwaarde voor toelating tot de verzeke ring kunnen worden", aldus de minister. Waar het me disch mogelijk is voorzo ver dat in de beleving en overtuiging van mensen mo gelijk is ouders alleen ge zonde of nagenoeg gezonde kinderen te laten kriigen, zal de sociale druk op nen om geen kind met afwijkingen te Minister Brinkman ontvangen, groter worden. De minister wees op het ge vaar dat ouders die pre-na- taal onderzoek weigeren en een erfelijk belast kind krij- FOTO: DUKSTRA gen, er zelf verantwoordelijk voor worden gesteld, in de trant van: u had het kunnen voorkomen, draag zelf de ge volgen maar. Brinkman zei een dergelijke ontwikkeling niet wenselijk te achten. Bepaalde wetenschappelijke vindingen hebben in het re cente verleden wel erg snel hun toepassing in de samen leving gevonden, zonder dat die samenleving voldoende tijd heeft gehad of gekregen om zich op de ethische en maatschappelijke aspecten gedegen te bezinnen, zo be toogde de minister. Reden volgens hem om in het ijl tempo van de ontwikkelin gen zo nu en dan even stil te staan alvorens een volgende stap te zetten. Het moment is aanstaande dat de samenle ving beslissingen over deze ontwikkelingen moet nemen. „Met simpele, te algemeen geformuleerde ge- of verbo den zullen we niet kunnen volstaan," aldus Brinkman. Minister Brinkman verricht te de officiële opening van een nieuw pand van VDOK. De laatste jaren stijgt het aantal aanvragen om hulp verlening bij ae VBOK aan zienlijk. In 1985 vroegen ruim 700 vrouwen die onge wenst zwanger waren om hulp. Vorig jaar waren dit er al bijna duizend. De vereni ging heeft de laatste jaren vooral bekendheid gekregen door de st&tionsaffiches met de tekst „Ongewenst zwan ger - wat nu?' De VBOK, die ruim tien jaar geleden werd opgericht, neeft op 150 plaatsen in het land dag en nacht getrainde hulpverleners beschikbaar. Bovendien heeft de vereni ging vijf maatschappelijk werksters in dienst, die voor een deel door het ministerie van wvc worden bekostigd. Dit voorjaar heeft de minis ter de subsidie aan de VBOK verhoogd met het oog op het groeiend aantal aanvragen om hulp. Hij verklaarde don derdag niet uit te sluiten dat deze steunverlening opnieuw wordt bezien, gezien de aan houdende groei. De VBOK richt zich niet al leen op de zwangere vrouw, maar ook op de eventuele partner en familieleden. Ver der verzorgt de vereniging preventieve voorlichting op scholen. De vereniging heelt 50.000 leden, van wie er 1.500 actief zijn in de hulpverle ning of in de voorlichting. De VBOK-hulpverleners gaan uit van de ondubbelzin nige visie op de bescherm waardigheid van het mense lijk leven vanaf de conceptie. Dat houdt in dat de vereni ging geen medewerking of bijstand verleent aan een vrouw die een abortus wil. Wel is de VBOK bereid deze vrouw na zo'n ingreep weer te begeleiden. De vereniging heeft een overwegend protestants-or thodoxe achterban. In het co mité van aanbeveling heeft echter ook kardinaal Simonis zitting. DEN HAAG Alleen als de onderdrukking van de christenen in de Sovjetunie wordt opge heven, is een oplossing van alle problemen in dat land mogelijk. Dat zei Josyp Terelja gisteren tegenover de pers in Den Haag. Terelia, voorzitter van het centraal comité van de met Rome geünieerde Ukrai- ens-katholieke kerk, kwam vorige week met zijn vrouw en drie kinderen uit de Sov jetunie in Nederland aan. Na een kort verblijf in het zui den van ons land zal hij zich in Canada vestigen. Terelja verklaarde dat er in het westen geen goed beeld bestaat van de Ukraiens-ka- tholieke kerk. Het beeld wordt te zeer beheerst door medelijden met de onder drukte leden van de kerken en te weinig wordt gepro beerd de kerkleden te begrij- Een. De Ukraiense katholie- en zijn dankbaar voor het lijden dat hun ten deel valt, omdat dat hen dichter bij God brengt, zo beklemtoonde Terelia. De Ukraiens-katholieke kerk werd in 1946 door Stalin ge dwongen de banden met Rome te verbreken en op te gaan in de Russisch-Ortho- doxe Kerk. De kerk bleef on dergronds voortbestaan en heeft zeer te lijden onder de vervolging door de autoritei ten. De kerk heeft het Vati- caan gevraagd de kerk te verheffen tot patriarchaat. Terelja (43) heeft meer dan twintig jaar in verscheidene gevangenissen, strafkampen en psychiatrische inrichtin gen doorgebracht; in februari dit jaar werd hij vrijgelaten. Terelja is medeoprichter van de initiatiefgroep ter verde diging van de rechten van de gelovigen en de kerk in de Ukraine. Naar hij zegt heeft zijn kerk in de Oekraïne vijf miljoen aanhangers. Voorts zouden er in het Aziatische deel van de Sovjetunie nog 1,9 miljoen leden wonen. Binnen de kerk zijn volgens Terelia een tiental bisschop pen, 900 tot 1000 priesters en 1200 zusters actiei. Terelja noemde erkenning van zijn kerk de lakmoe sproef voor het beleid van peres troika (reconstructie) van partijleider Michail Gor- batsjov „Als perestroika echt iets betekent, dan moeten de communisten in Moskou hun angst overwinnen en onze kerk legaliseren, zodat onze kerkleden dezelfde rechten hebben als die van de legale kerkgenootschappen". Hij noemde de christenen in de Sovjetunie „nederige en hard werkende mensen", die geen alternatieve politieke organisatie nastreven, maar alleen de opheffing van de discriminatie waaronder ze lijden, voor ogen hebben. In 1983 publiceerde de Uk raiens-katholieke kerk in verband met de vervolgcon ferentie over Europese vei ligheid en samenwerking in Madrid een lijst van zes voor waarden vóór erkenning van de kerk. Zo zou het presidi um van de Opperste Sovjet officieel een verklaring moeten uitgeven over de op heffing van het verbod van de kerk. Verder zou de Rus sisch-Orthodoxe Kerk, door Terelja „Sovjet Russisch-Or- thodoxe Kerk" genoemd in tegenstelling tot de onder grondse orthodoxe kerk in de Sovjetunie en de orthodoxe kerk in het westen, openlijk haar spijt moeten betuigen over het onrecht dat zij de Ukraiens-katholieke kerk heeft aangedaan en een scha devergoeding moeten toezeg gen. Terelja's kerk kreeg nieuwe hoop toen Gorbatsjov in het openbaar toegaf dat er onder Stalin fouten zijn gemaakt, maar een van de bisschoppen heeft nog zeer onlangs te ho ren gekregen dat er aan lega lisering van de kerk niet te denken valt Meer dan 40.000 leden van de Ukraiens-katholieke kerk in ballingschap hebben in een petitie bij paus Johannes Paulus II opnieuw gepleit voor verheffing van hun kerk tot patriarchaat De le den van de kerk verwachten dat een verheffing tot patri archaat de eenheid van de over de gehele wereld ver strooide Ukraiens-katholie- ken beter zal waarborgen, omdat de kerk zo haar eigen jurisdictie heeft Ook zou net verzet tegen latinisering (verroomsing) van' de kerk sterk worden gestimuleerd. Het Vaticaan is echter bang dat een verheffing tot patri archaat de situatie van de Ukraïns-katholieke kerk in de Sovjetunie nog verder verslechtert NIJMEGEN De Nederlandse Provincie van de Orde der Dominicanen heeft besloten haar aandelen af te stoten in ne gen bedrijven, die in hun beleid niet voldoen aan de criteria die de orde bij haar beleggingsbeleid toepast Het gaat om on der meer Philips, AKZO, Unilever, Shell en IBM. De totale waarde van het afgestoten aandelenpakket bedraagt ruim vijf miljoen gulden. In een brief aan de betrokken bedrijven wijst de provinciaal van de orde, pater P. Struik, erop dat de orde bij beleggingen drie criteria hanteert. Zo moeten de bedrijven kleinschalig zijn en er een voor de mens en het milieu vriendelijke wijze van produceren op na houden. Ze mogen verder niet betrok ken zijn bij wapenproduktie of -handel. Ook mag de bedrijfs voering geen nadelig effect hebben op de bestaansmogelijkhe den van armen in de Derde Wereld of „hier". De Dominica nen menen dat er „grote vraagtekens" zijn te zetten bij de vraag of de negen bedrijven aan deze criteria voldoen. In plaats van de nu afgestoten aandelen zijn andere aange schaft in bedrijven die beter aan de criteria voldoen. De Do minicanen zijn overigens van plan hun aandelenpakket pe riodiek door te lichten. Ook andere ordes en congregaties hebben inmiddels besloten hun beleggingen in „besmette" bedrijven af te stoten. LEUSDEIN De christelijke vakvereniging CNV en de we relddiakonaten van de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken zullen opnieuw rond de tafel gaan zitten om de meningsverschillen over het buitenlands beleid te bespreken. Dat is het resultaat van het overleg gisteren in Leusden tus sen de moderamina van de hervormde en de gereformeerde synode met een delegatie van het CNV. Het CNV liet op 18 maart 1986 een brief uitgaan, waarin men zeer kritisch stelling koos tegen het progressieve beleid van ontwikkelingsorganisaties en werelddiakonaten. Het CNV constateerde dat de kerken in Midden-Amerika en in Zuid- Afrika tot een heel andere analyse van de problemen kwa men dan de vakvereniging. Te gemakkelijk, volgens hét CNV, steunden de kerken de Sandinisten in Nicaragua en de linkse vakbeweging in Zuid-Afrika. Het verschil in analyse van de situatie in het buitenland is nooit verder uitgesproken. Vakbondsleider Henk Hofstede hoopt, dat het daar nu van kan komen. Hij verwacht, dat de gesprekken voor het eind van het jaar resultaat opleveren. „We vinden dat we als vak bond in ieder geval tot een eigen afweging mogen komen ten aanzien van onze partners in het buitenland zonder dat de kerkelijke fiolen van toorn over ons komen". GENÈVE De Wereldraad van Kerken heeft de 310 lid kerken opgeroepen zich meer te verzetten tegen de vernieti ging van de natuur. De ker ken ontberen een „geloof waardige theologie van de na tuur", zo laat de Wereldraad weten in een verklaring, die woensdag in Genève is gepu bliceerd. Volgens de Wereldraad heb ben de kerken onvoldoende gereageerd op het onvermo gen van de politici zorg te dragen voor het behoud van de schepping. Ook met het feit „dat God onder de ver woesting van Zijn schepping lijdt", hebben ze onvoldoende rekening gehouden, zo meent de Wereldraad. De Wereldraad houdt onder meer de menselijke hebzucht verantwoordelijk voor de schade die aan de aarde is toe gebracht door de „vernieti ging van de schepping" in de laatste decennia. De mens heeft zich in toenemende mate beschouwd als middel punt van en kroon op de schepping en heeft daarom zonder mededogen alle ande re schepsels aan zich onder worpen, zo wordt eraan toege voegd. Verder is de Wereldraad ge schrokken van de wijze waar op mensen zich gefascineerd voelen door de manipulatie met genen en van het vreed zame gebruik van kernener gie, waarvan de gevolgen en risico's voor de gehele schep ping nog niet zijn te overzien. De Wereldraad wijst erop dat hij behalve vrede en gerech tigheid het behoud van de schepping in zijn acties cen traal stelt. Daarvoor is een theologie van de natuur nodig waarin de inzichten van het bijbelonderzoek en de resulta ten van de dialoog met niet- christelijke godsdiensten zijn verwerkt. „Hebzucht van de mens verantwoordelijk voor vernietiging van de schepping" MINISTER Brinkman heeft zijn ernstige zorg uitge jn over gevolgen, die zouden kunnen voortvloeien uit s s worvenheden van moderne medische technieken.vij zorgdheid geldt in het bijzonder de bestaande mog< om te bepalen of een vrouw die in verwachting U, handicapt kind zal krijgen. Minister Brinkman acht ng uitgesloten dat ziektekostenverzekeraars van aansta* m ders zullen verlangen zo'n onderzoek te laten uitvet Iso de bedoeling het kind niet geboren te laten worden r onderzoek uitwijst dat het om een gehandicapt kin ht' Wordt er geen abortus gepleegd, dan zouden de oudi [J eens kunnen worden uitgesloten van de verzekering. ed ten die de handicap van hun kind met zich meebreti a; len ze dan zelf moeten betalen. De bewindsman, die zijn afkeuring heeft uitgesproki een mogelijke ontwikkeling in die richting, is tev* mening dat in deze kwestie niet kan worden volsti een simpel ,ja" of „nee". De woorden van de minii zeer opmerkelijk. Er spreekt niet veel vertrouwen ui de verzekeraars; hun beleid tot nu toe wijst immen de door Brinkman genoemde richting. Rokers, die ei kans hebben „dure" longkanker op te lopen, worden beeld ook niet uitgesloten. t INMIDDELS is wel duidelijk dat de minister een pu aangeroerd dat in de toekomst in een of andere voi weieens nadrukkelijk kan gaan spelen. De overhi voert een beleid dat gericht is op preventieve gezou zorg. Voorkomen is immers goedkoper dan genezea 8 leid past ook in de visie van onderzoekers en werke: l gezondheidszorg die menen dat los van grote peni r problemen van de direct betrokkenen het een maa jei pelijke verantwoordelijkheid is de ko6ten die gehai li kinderen me', zich meebrengen af te zetten tegen pri K erfelijk onderzoek en het abortusbeleid. Bovendien, di r< tijk leert dat er mensen zijn die wel om andere reden ir. een afwijking van de vrucht, abortus laten uitvoeren g schappelijk gezien is de veronderstelling van de i D derhalve niet eens zou onlogisch. Rl DE woorden van de minister leveren als winstpunt hij publiekelijk een beleidsuitspraak heeft gedaan o p ken, die vooral sinds de VPRO-uitzendingen „Bet io God" veel discussie veroorzaken. De woorden van de ter trekken die discussie op naar de politiek en dat goede zaak. De burgers mogen eindelijk weieens wel hun gekozen vertegenwoordigers, aankijken tegen hi F plexe veld van technisch-medische ontwikkelingen. DAARMEE is de verantwoordelijkheid van de indi burger geenszins weggenomen. Van mensen die zid aanspreken op de zorg voor het leven ook het gi capte mag worden verwacht dat zij meewerken i maatschappelijk klimaat, waarin gehandicapten ter mogen komen en mogen leven. Dat geldt ook voor Cl litici. Wat dat betreft had minister Brinkman best wg lijker mogen zijn over opvattingen, die in nazi-Duitih derdeel uitmaakten van de staatsdoctrine, maar wi die machthebbers liever niet met hun opvattingen liepen. DE BILT (KNMI) De ko mende nachten wordt het koud; in het binnenland is er kans op vorst aan de grond. De koude lucht komt uit noor delijk gelegen streken en wordt aangevoerd aan de flank van een depressie die vandaag voor de Noorse west kust aankwam. De depressie trekt zondag naar de Oostzee en kan dan in ons land nog voor enkele buien zorgen. Daarna krijgt een hogedrukge- bied van de oceaan de kans om zich te vestigen boven de Noordzee en de Scandinavi sche landen. Het hogedrukge- bied dwingt de oude tropische storm „Dennis" tot een zuide lijke koers. Restanten van „Dennis" trokken vandaag Portugal en Spanje binnen en veroorzaakten daar een over vloedige regenval. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor morgen en zondag: Zuid-Noorwegen, Zweden en Denemarken: Veranderlijk be wolkt en buien, zondag van het westen uit opklaringen. Middagtemperatuur ongeveer 12 graden. Benelux en Duitsland. Wisse lend bewolkt en enkele regen- of onweersbuien, zondag van het westen uit opklaringen. Middagtemperatuur ongeveer 16 graden. Zuid-Frankrijk, noord-Spanje. W< en kans op af en Middagtemperatuur 25 graden. Zuid-Spanje-, Wolken* vrijwel overal droog.! temperatuur ongeveer den. Italië en Joegosla visrèf1 Flinke perioden met i droog. Middagtemperi geveer 28 graden. Alpenlanden: Morgen noorden kans op een h rigens perioden met vrijwel overal droog. I temperatuur ongeveer den. WEER RAPPORT HEDEN MO* Rotterdam weerlicht 16 Zd. Limburg l.bew Aberdeen h.bew. Athene on bew Brussel Dublin Frankfurt Genève l.bew. Helsinki regen Innsbruck zw.bew Klagen furt mist Kopenhagen l.bew. Britse Eilanden: In het ooste lijk deel morgen nog een en kele bui. Overigens perioden met zon en vrijwel overal droog. Middagtemperatuur on geveer 15 graden. Noord-Frankrijk. Morgen nog een enkele bui, daarna perio den met zon en droog. Middag temperatuur ongeveer 17 gra den. h.bew. Locarno on bew Londen mist Luxemburg zw bew. •Madrid l.bew Malaga h.bew Mallorra h.bew Malta on bew Moskou Murw hen Nice on bew Oslo niet ontv Parijs rw.bew. Rome zw.bew. Split regen Stockholm zw.bew. Warschau zw.bew. Wenen regen Zurich l.bew. Cyprus on bew Istanbul on bew Las Palmas on bew Bneven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor mgezon- den stukken te bekorten Baynrt Tel-Aviv Kijkersgunst Terwijl in het Midden-Oosten oorlog woedt en er op tal van plaatsen in de wereld conflic ten worden uitgevochten bracht de Avro dinsdagavond de film „Aas der azen" op het scherm, waarin de draak werd gestoken met zoiets ernstigs als oorlog en oorlogsdreiging. Het ontgaat cyis ten enen male waarom de Avro wel zo'n film uitzendt en niet „La chèvre". De omroep gaf als argument dat in deze film een ontvoe ring aan de orde kont (blijkens eerdere react) kers dat niet gepast met het oog op de onf van Gerrit-Jan Heijn.i ander bewijst maar wef dat de Avro zich om.lH ste of geringste door i kersgunst laat ringelofl er nou consequenties I uitzenden van de filnj' den waren, hadden wf grip voor gehad. Zoabt Vara op verzoek vaq t Van der Broek de oB satire over Khomeiny» zond. Wel uitzenden b ernstige consequent^» ons land kunnen hebfe? zending van de film *1 vre" zou geen enkele op de ontvoeringszaak heben gehad. De Avro zich weer eens van rij" ste kant laten zien. Wei ons overigens best vet om de film van Jean-ft monde, maar dat terzij* M. v.d. Poel, LEIDEN.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 2