Rekenkamer liet affaire bouw-
kibsidies te makkelijk lopen
35jaar WEHKAM
An
Straa th oekwerkster
wint van vandalisme
in winkelcentrum
Wehkamp
■St
UL
Militairen Suriname
moorden en slaan
Chinezen komen Europa binnen via Antwerpen
BINNENLAND/BUITENLAND
CeidócSouiant
Beatrix heeft beslist geen miljard
Vrijspraak verdachte
moord op pompbediende
post uwjubileum bon eóór 5 oktober!
5 IUSKE EN WISKE DE WOESTE WESPEN
EERSTE HEIN-ROETHOFPRIJS
mm»
Kabinet oneens
over reactie op
Belgische tol
DINSDAG 22 SEPTEMBER 1987 PAGINA S
HjCentrumdemocraten
iodigen Le Pen uit
HAAG De Centrumdemocraten, die
ronder voorzitterschap van ex-kamerlid Jan
maat een sluimerend bestaan leiden, zijn
r°]< fan plan de Jean-Marie Le Pen, leider van
ierc iet Franse Nationaal Front, uit te nodigen
ii8i f0or een congres aan het eind van dit jaar.
«kik* een zogenaamde „randvergadering"
van de Britse Conservatieven heeft Le Pen
ooi litgenodigd. Le Pen is op dit moment on-
n,i|erwerp van grote opwinding en veront-
ir vaardiging in Frankrijk, omdat hij in een
i-interview de gaskamers van de nazi's
„detail in de geschiedenis" heeft ge
hemd. Een woordvoerder van de Centrum-
Ab eroocraten zegt dat Le Pen eerst „uitleg"
pel iver deze uitlating moet geven, voordat hij
idt nj zijn Nederlandse geestverwanten wel-
DEN HAAG De Rijksvoorlich
tingsdienst (RVD) ontkent met
klem dat koningin Beatrix een
persoonlijk vermogen zou hebben
van maar liefst 8,9 miljoen gul
den, zoals in het jongste nummer
van het Amerikaanse blad Fortu
ne wordt beweerd. „Dat is beslist
onzin", zegt een woordvoerder
van de RVD, ,,en bovendien is
het erg gevaarlijk dergelijke ge-
tevens te publiceren". Volgens
em is de werkelijke hoogte van
het vermogen van de koninklijke
familie niet bekend.
Wel is, mede op grond van uitla
tingen van de toenmalige minis
ter Vondeling van financiën, dui
delijk dat het niet gaat om een
groot fortuin. „Vondeling heeft
in 1968 gezegd dat de koningin
geen vermogen heeft in het bui
tenland en slechts enkele niet of
weinig renderende goederen, zo
als juwelen bezit'aldus de
woordvoerder. Overigens is in
middels een ruzie ontstaan tussen
Fortune en het concurrende blad
Forbes over de „hitparades" van
rijke mensen. Forbes publiceerde
gisteren een eigen lijst, waarop
slechts drie namen voorkomen
die ook Fortune onder 's werelds
rijksten schaart. Koningin Bea
trix komt in de opsomming van
Forbes niet meer voor.
ROTTERDAM De rechtbank in Rotter
dam heeft gisteren een 23-jarige Chinees
vrijgesproken van de moord op de 51-jarige
Rotterdamse pompbediende L. Leeflang.
Volgens de rechtbank is er onvoldoende be
wijs dat de Chinees, die het misdrijf steeds
heeft ontkend, de pompbediende in de vroe
ge ochtend van 3 juni met tientallen messte
ken om het leven heeft gebracht. De officier
van justitie eiste twee weken geleden twaalf
jaar gevangenisstraf tegen de man. De Chi
nees is op de bewuste ochtend in het pomp
station gezien, maar de rechtbank acht het
niet uitgesloten dat Leeflang na zijn vertrek
door een ander is vermoord. Op de kleding,
een schoen en het horloge van de man aan
getroffen miniscule bloedsporen vond de
rechtbank onvoldoende bewijs.
pa
is.
HAAG „Natüur-
ijk dacht ik dat al die
J" iouwsubsdidie-aanvragen
;econtroleerd werden.
s )at vond ik heel vanzelf-
illr sprekend. Net zo vanzelf-
prekend als dat het elke
djvond donker wordt!",
it voormalig KVP- en
IA-kamerlid P.A.M-
elissen maakt druk-
gebaren in de richting
ran de parlementaire en-
juêtecommissie bouwsub-
iidies. Echt waar, die ont-
tq ullingen van de laatste
-tijd over gesjoemel met
ubsidie-aanvragen waren
voor hem een complete
verrassing geweest.
Comelissen schaarde zich
daarbij in de rij van de al
eerder door de enquêtecom
missie gehoorde volksverte-
jnwoordigers Kombrink
IA) en De Beer (VVD) als-
oud-kamerlid Scholten
IA). Comelissen: „Je gaat
toch vanuit dat zo'n depar-
int met duizenden ambte
en een complete ac-
itantsdienst controle uitoe-
op aanvragen voor
ies en subsidies? En bo-
lien was er toch ook nog
Algemene Rekenkamer?",
laatste retorische vraag
Comelissen bracht in de
^siatige „verhoorzaal" menige
glimlach teweeg. Inderdaad,
Algemene Rekenkamer
'1 was er ook nog. Maar nog geen
W twee uur eerder was vanuit
w' dezelfde stoel, waarop het
to voormalig kamerlid nu zat,
jn verklaring afgelegd waar
af? uit bleek dat ook dit hoge col-
11 Ifge zi n controlerende functie
had verwaarloosd. Die verkla-
00 nng had geklonken uit de
ZCi mond van oud-minister dr. W.
Drees jr., die van oktober 1977
a< tot januari 1984 lid van de Al-
lbi gemene Rekenkamer is ge-
weest.
f Drees kreeg daar kort na zijn
j, indiensttreding te maken met
de rapporten van een zijner
L medewerkers, accountant M.J.
aYedel. Deze had bij het Alge
meen Burgerlijk Pensioen
fonds (ABP) herhaaldelijk on-
ejgelmatigheden geconstateerd
e Jij de opgave van stichtings-
.Jkosten voor woningbouwpro-
Links: Oud
minister dr.
W. Drees jr.
jecten. Aan Wedels rapporta
ges werd echter nauwelijks
aandacht geschonken. Wel
was een andere accountant
(Spoor) namens de Rekenka
mer poolshoogte gaan nemen
bij het ministerie van volks
huisvesting, maar daar werd
hem verzekerd dat het ABP
weer op het rechte pad zou
worden gebracht. Drees: „Op
grond daarvan stelde de Re
kenkamer in december 1977
vast dat er geen aanleiding
was de zaken verder aan te
pakken. We dachten dat de
gesignaleerde handelwijzen
van het ABP van voorbijgaan
de aard waren".
Enigszins beschroomd gaf
Drees gisteren toe dat de Alge
mene Rekenkamer „te gemak
kelijk tot dat oordeel was ge
komen" en dat „door mij en
door anderen onvoldoende is
overwogen de zaken verder
uit te zoeken". Ter veront
schuldiging voerde hij aan, dat
de Rekenkamer een te kleine
staf had en dat bovendien in
die periode uitgerekend op het
terrein van de volkshuisves
ting te weinig controleurs be
schikbaar waren".
De overgang van de oude
bouwsubsidieregeling uit 1968
naar een nieuw systeem (in
1975) nam gisteren in de ver
horen een centrale plaats in.
Volgens de oude regeling kre
gen de beleggers en woning
bouwcorporaties méér subsidie
voor hun projecten naarmate
de stichtingskosten (en dus
ook de „aanvangshuren") la
ger waren. Geleidelijk won
echter in de politiek de ge
dachte veld dat met name de
beleggingsmaatschappijen daar
flink garen bij sponnen.
Kort na het aantreden van het
kabinet-Den Uyl, in 1973, stel
den minister Gruyters (Volks
huisvesting en Ruimtelijke Or
dening) en zijn staatssecreta
rissen Van Dam en Schaefer
een ander subsidiesysteem
voor. De investeerders in de
woningbouw zouden geduren
de vijftig jaar een bijdrage
krijgen, die laag begon en ge
leidelijk zou oplopen. Daar
naast werd het systeem van
individuele huursubsidie geïn
troduceerd: bewoners met een
laag inkomen, die een hoge
huur moesten betalen, konden
een persoonlijke tegemoetko
ming van het rijk krijgen.
Pijn in de buik
Deze mengvorm van „object-
Rechts:
Voormalig KVP-
en CDA-kamerlid
ir. P. Comelissen.
FOTO'S: ANP
subsidies" (voor de exploitan
ten) en „subjectsubsidies"
(voor de huurders) werd niet
in alle politieke en ambtelijke
geledingen met gejuich ont
vangen. Velen meenden na
melijk dat de objectsubsidies
beter geheel afgeschaft kon
den worden omdat die te
zwaar drukten op de rijksbe
groting. Drees jr., die in deze
periode kamerlid voor de in
middels ter ziele gegane partij
DS'70 was, en zijn toenmalige
KVP-collega Comelissen be
nadrukten gisteren dat zij wei
nig of niets in het nieuwe sy
steem zagen. „Ik had er pijn in
de buik over", bekende Come
lissen.
Ook op het ministerie van fi
nanciën was men niet te spre
ken over Gruyters' voorstel
len, zo bleek later uit het ver
hoor van prof. dr. C.J. Oort,
voormalig topambtenaar op
Financiën. Eén van de vroege
re inspecteurs van dit ministe
rie, drs. H.J. Vriesendorp
(werkzaam bij de „Sectie
Volkshuisvesting") verbaasde
de commissie zelfs met de me
dedeling dat de oude en de
nieuwe subsidieregeling uit
eindelijk hetzelfde effect zou
den hebben op de overheids
uitgaven.
„Waarom werd het nieuwe sy
steem dan uiteindelijk toch
aanvaard, terwijl Financiën en
nota bene ook regeringspartij
KVP er absoluut geen heil in
zagen?", zo wilde de enquête
commissie weten. Ex-kamerlid
Comelissen gaf hierop het ant
woord. Het was „de politieke
realiteit", die zijn fractie uit
eindelijk met het voorstel van
Gruijters deed instemmen. Die
realiteit kwam erop neer dat
de KVP zo kort na het aantre
den van het moeizaam tot
stand gekomen kabinet-Den
Uyl geen zware problemen
wilde veroorzaken.
Komende donderdag zal de
commissie ex-minister Gruij
ters aan de tand voelen. Ook
diens toenmalige collega Dui-
senberg (Financiën) is die dag
als getuige opgeroepen. Oud
minister Udink, die vorige
week wegens ziekte verstek
moest laten gaan, is nog steeds
niet hersteld. Hij zou morgen
voor de commissie moeten
verschijnen. Er wordt nu op
nieuw een andere datum voor
hem vastgesteld.
DICK VAN RIETSCHOTEN
Europees Hof tikt
Nederland op vingers
BRUSSEL Het Hof van
Justitie in Luxemburg heeft
[I Nederland op de vingers getikt
omdat een Europese richtlijn
Uit 1979 ter bescherming van
bet grondwater onvoldoende
wordt nageleefd. De bepalin-
Evan de richtlijn hadden al
)81 in nationale wetgeving
ten zijn omgezet. Volgens
het Hof van de EG heeft Ne-
derland nagelaten alle vereiste
maatregelen te nemen om te
H voorkomen dat. gevaarlijke
stoffen in het grondwater te-
/echt kunnen komen. Doel
van de de maatregelen is een
eerdere verslechtering van de
.waterkwaliteit te voorkomen.
(ADVERTENTIE)
<2.,
FEESTPOST-ONTVANGERS
OPGELET:
zo'n jubileum is éénmalig -
zo'n aktie ook...
Floep!.. Een preektite
\Jldem Een jerbe re
S
Ok does zit rol met keert/es en op
oh heertjes zitten ellemeel kleine
{werte vippen, wet 20u der zi/n
[Uel doen jullie hierJ [JEK Js me detschnhkenA
(C) stand aar a Uitfleverlj/W«v«ry Production»
AMNESTY INTERNATIONAL:
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Amnesty International heeft in een
vandaag gepubliceerd rapport beschreven hoe in het
district Brokopondo dertien jongeren door militairen
werden doodgeschoten. De jongens, in leeftijd varië
rend van zestien tot twintig jaar, waren aan het voet
ballen toen soldaten hen dwongen op het veld te gaan
liggen. Daarna openden de militairen het vuur.
Amnesty zegt ook regelmatig meldingen te hebben ontvangen
van willekeurige arrestaties door militairen of militaire politie
en van gevangenzetting zonder aanklacht of proces van mensen
die ervan verdacht worden betrokken te zijn bij de gewapende
opstand. Het zou regelmatig voorkomen dat vrouwen en kinde
ren geslagen worden en dat jongemannen voor verhoor worden
meegenomen, aldus Amnesty.
Amnesty International roept de Surinaamse autoriteiten op alle
moorden diepgaand te onderzoeken en de schuldigen voor de
rechter te brengen. Binnenkort zal ook de VN-mensenrechten-
commissie onder leiding van de Keniase jurist Wako verslag uit
brengen van de toestand in Suriname.
9 i
Blij en vereerd neemt straathoekwerkster Patty Deconlnck de eerste Hein Roethof-prijs in ont
vangst uit handen van professor Hoefnagels. Rechts het PvdA-kamerlid Hein Roethof naar wie
de prijs is genoemd.
DEN HAAG Het pro
ject Zuidplein Rotterdam
dat tot doel heeft crimi
naliteit te voorkomen is
gisteren in Den Haag be
kroond met de eerste
Hein-Roethofprijs, be
staande uit een bedrag
van tienduizend gulden.
De prijs, ingesteld door
het ministerie van justitie
en genoemd naar de
voormalige voorzitter
van de commissie Kleine
Criminaliteit, werd uit
gereikt door de crimino
loog prof. G.P. Hoefna
gels.
Als voorzitter van de jury
noemde Hoefnagels het pro
ject Zuidplein Rotterdam het
project dat de beste resulta
ten had geboekt op het ge
bied van preventie van veel
voorkomende criminaliteit.
Zoetermeer, Delft, Woerden
en Sneek, de andere vier ge
meenten die meedongen,
moesten zich tevreden stellen
met een oorkonde.
Als voorzitter van de jury
sprak Hoefnagels met name
zijn waardering uit voor
straathoekwerkster Patty
Deconinck die door haar in
zet de jeugdcriminaliteit en
het vandalisme op het Zuid
plein voor een groot deel
heeft weten terug te brengen.
Naar aanleiding van de tallo
ze vernielingen door jonge
ren op het Zuidplein stelde
de gemeente Rotterdam sa
men met oa. de onderne
mersvereniging Zuidplein
drie jaar geleden gedragsre
gels op voor het Zuidplein en
werd er een straathoekwerk-
ster aangesteld bij wie de jon
geren dagelijks terecht kon
den. De afgelopen drie jaar
heeft zij verschillenden van
hen aan een baan of huisves
ting kunnen helpen of ertoe
kunnen bewegen weer naar
school terug te gaan. Boven
dien is de schade veroorzaakt
door vandalisme in die tijd
met enige tienduizenden gul
dens teruggelopen.
Basis
Patty Deconinck schrijft haar
succes voornamelijk toe aan
de continuïteit van het pro
ject. „Door de speciale aard
van dit project ben ik in staat
in de leefsituatie van de jon
geren mee te draaien. Ik pro
beer een soort basis voor ze
te scheppen. Verder moet je
gewoon nuchter blijven en
weten wat in elk geval niet
tot je mogelijkheden behoort.
Wat heb ik die jongeren nou
te bieden? Geen aardige ou
ders, geen goede baan en
geen poen, alleen mezelf".
Een groot verschil met ande
re projecten is de plaats waar
zij werkt. „Ik zit op een een
manspost midden in een win
kelcentrum. Het is een
enorm aanzuigpunt voor jon
geren".
Een van de andere medewer
kers van het Zuidplein-pro
ject, de heer W.J. van der
Have, vertelt dat het project
aan het begin van dit jaar
aan een zijden draadje heeft
gehangen. „Gelukkig is de fi
nanciering nu zeker gesteld
tot en met 1988". Hij geeft toe
er „een beetje" op gerekend
te hebben de prijs te zullen
winnen, maar gaf Zoeter
meer ook een reële kans.
Omvangrijk
Opvallend bij het project in
Zoetermeer is de zeer om
vangrijke aanpak. Door mid
del van registratie, tentoon
stellingen, voorlichting op
scholen, schoonmaakacties en
graffiti-projecten probeert
deze gemeente het vandalis
me aan te pakken en de leef
baarheid te bevorderen.
Hoefnagels: „Iedereen doet
mee; kinderen, ouders, win
keliers, scholen, de woning
bouwcorporatie, de NS, de
PTT, het ABP etc. Hierdoor
ontstond een grote uitstraling
op allerlei terreinen. Het
vandalisme in de projectwijk
4 nam dan ook met dertig pro
cent af".
Het Delftse project beperkte
zich tot de technische school
„Sasbout Vosmeer". Met be
hulp van een geïllustreerde
nieuwsbrief „Het Vandaaltje"
proberen de leraren ouders
en kinderen voor te lichten
over de diefstal en vernielin
gen in de school. Samen met
de ouders wordt een straf
vastgesteld voor kinderen die
betrapt werden op crimineel
gedrag. Ruim driekwart van
de vernielingen en diefstal
len werd opgelost.
Niet toereikend
Het enige minder positieve
geluid was afkomstig van mi
nister Korthals Altes van jus
titie die in zijn inleiding erop
wees dat de preventiemetho
den nog lang niet toereikend
zijn. „Uit een landelijke en
quête blijkt dat ongeveer de
helft van alle Nederlandse
scholieren zich tijdens het
schooljaar 1985/86 één of
meerdere malen schuldig
heeft gemaakt aan vormen
van veel voorkomende cri
minaliteit. De meesten van
hen blijken zelfs meer dan
drie delicten gepleegd te heb
ben. We kunnen pas spreken
van een succesvol beleid als
het plegen van delicten door
scholieren weer een vorm
van afwijkend gedrag is ge
worden".
JEANNETTE VOORBIJ
DEN HAAG Minister Smit-
Kroes van verkeer en water
staat wil samen met haar Duit
se ambtgenoot Warnke een
studie laten verrichten naar
het invoeren van tol voor au
tomobilisten uit die landen
waar alleen buitenlanders tol
moeten betalen. De beide mi
nisters willen de Belgische re
gering op deze wijze ervan
weerhouden om voor buiten
landers een tol van 37,50 in
te voeren voor het gebruik
van de autosnelwegen in dat
land. Dit voornemen leverde
Smit-Kroes een afkeurende
reactie van staatssecretaris
Van der Linden van Europese
Zaken op
W00NFESTIJN
KEUKENS GEDEKTE TAFELS I
DE COMPLETE BADKAMER I
DOE HET ZELF EN HOBBY
MODETHEATER
HOUTRUST OEN HAAG
Geen krant ontvangen?
Bel tussen 18.00 en
20.00 uur, zaterdags
tussen 14.00 en 16.00
uur, telefoon 071-
122248 en uw krant
wordt nabezorgd.
Korthals Altes
wil in flats meer
huismeesters
DEN HAAG Minister Kort-
hals Altes wil dat er bij flatge
bouwen in de steden meer
huismeesters worden aange
steld. Volgens de bewindsman
die dit gisteren voorstelde bij
de uitreiking van de Hein-
Roethofprijs, worden goede er
varingen opgedaan met huis
meesters. Daarom wil hij ko
men met een subsidieregeling,
waardoor in een hondertal
complexen in de sociale wo
ningbouw conciërges kunnen
worden aangesteld. Het kabi
net heeft voor de komende vijf
jaar 45 miljoen gulden uitge
trokken voor projecten die cri
minaliteit moeten voorkomen.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL België is op
geschrikt door een enor
me mensensmokkel. Via
Brussel zijn de afgelopen
drie jaar tenminste 150
Chinezen beland in de il
legaliteit van de Chinese
onderwereld in Europa.
De Belgische justitie heeft
publikaties hierover in
het Vlaamse dagblad De
Morgen bevestigd.
Volgens De Morgea is de
„China-connection" opgezet
onder verantwoordelijkheid
van de peetvader van de Chi
nese maffia in België, de Ant
werpse restauranthouder
Cheung Kwong Tak. Hij be
machtigde de meer dan 150 in
reisvisa. Via het reisbureau
Wabi Travels kwamen in '84
al 39 Chinezen binnen, die in
afgelegen hoeken van de
Volksrepubliek met weinig
geld werden geronseld en na
enkele dagen in hotels in Ant
werpen en CharlerÖi spoorloos
verdwenen. In april '85 volgde
een kleiner aantal, en in de zo
mer werden op de Belgische
ambassade in Peking visa aan
gevraagd voor nog eens ruim
honderd man.
Minister Tindemans (Buiten
landse Zaken), die inmiddels
lucht had gekregen van de
mensensmokkel omdat de ma
fia had geprobeerd één van
zijn ambassadeleden om te ko
pen, had toen zijn collega Gol
(Justitie) al gewaarschuwd.
Maar Gols kabinetschef, Vic
tor Bricout, verleende de visa
tóch, naar hij gisteravond ver
klaarde op grond van medede
lingen dat anders Belgische
bedrijven in moeilijkheden
zouden komen. Volgens hem is
Gol zelf niet persoonlijk ge
kend in de affaire. Gol zelf
weigerde gisteravond elke
verklaring, maar gaf slechts te
kennen dat zijn kabinetschef,
die inmiddels heeft toegegeven
onvoorzichtig te hebben ge
handeld. geen sancties boven
het hoofd hangen.
Volgens het dagblad De Mor
gen is voor de buitenlandse
dienst van het kabinet van
Tindemans vrijwel van het be
gin af duidelijk geweest dat
sprake was van illegale activi
teiten. Een veertiendaagse reis
naar België kost een modale
Chinees immers drie maal een
jaarinkomen. Volgens De Mor
gen heeft Cheung Kwong Tak
in België uitstekende relaties
op hoge posten. Cheung
Kwong Tak nam in '83 de Chi
nese maffia over van een fa
milielid. Hij staat bij de politie
bekend als heroïnekoning en
exploitant van een keten gok
tenten en sexhuizen.
