[WR-topman eist rectificatie
an lid enquêtecommissie
Samenwerking bij expeditie
in Perzische Golf is uniek
Frank Goversmet
strenge tailleurs
ONLAND/BUITENLAND
CcidócSommit
rvoersbond FNV:
opkracht bovenaan
Douane vangt
20.000 huiden
België dicht voor
radioactief afval
erbod werp-ster via proefproces
fijzigingen veranderen te weinig
BELGIË EN NEDERLAND VORMEN
HOMOGEEN SMALDEEL
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1987 PAGINA 7
£HT De Vervoersbond FNV zet bij het cao
voor 1988 het behoud van koopkracht bovenaan,
jndsbestuur blijft verdere arbeidstijdverkorting
als werkgelegenheidsinstrument zeer belangrijk
maar in hoeverre dit punt tot nu toe num-
n in het arbeidsvoorwaardenbeleid voor de
prioriteit heeft moet in de discussies blijken. Dat
ie Vervoersbond FNV in de discussienota „CAO
at" waarin de cao-koers voor volgend jaar wordt
it Blijkens de nota die de komende weken
e leden wordt besproken gaat de bond voor
idjaar uit van een loonruimte van 2,5 procent.
!an is drie kwart procent nodig om de prijsstij-
iij te houden en de koopkracht te handhaven. De
ende 1.75 procent zou kunnen worden besteed
erverdeling van arbeid en verbetering van ar-
imstandigheden. Bovendien vraagt men één pro-
xtra loonsverhoging.
Postbank controleert
computernetwerk scholen
ZOETERMEER De Postbank wordt
de administratieve beheerder van com
puterprogramma's voor het NIVO-pro-
ject (nieuwe informatietechnologie
voortgezet onderwijs). In dit project
werken het ministerie van onderwijs,
drie computerfabrikanten en onderwij
sorganisaties samen om de ongeveer
2.200 scholen voor lbo, mavo, havo en
vwo eind 1988 een computernetwerk te
bezorgen. De samenwerkingsovereen
komst is gisteren getekend. Elke
school met NIVO-computers kan bij de
Postbank geld vragen voor de aankoop
van computerprogramma's. Minister
Deetman (onderwijs) stelt hiervoor
2.000 gulden per school beschikbaar.
Met de verstrekking van programma
tuur is vier miljoen gulden gemoeid.
De Groene
gered
AMSTERDAM Het
noodlijdende week
blad „De Groene Am
sterdammer" is voor
lopig gered van de
ondergang. Drie za
kenlieden, onder wie
initiatiefnemer W.
Smit van Datex, heb
ben het blad ieder
een ton geschonken
en de vorige maand
begonnen actie voor
meer abonnees „loopt
als een trein", volgens
hoofdredacteur M.
van Amerongen. De
Groene Amsterdam
mer lijdt een verlies
van drie ton per jaar.
SCHIPHOL - De douane op
Schiphol heeft dezer dagen
20.000 huiden van een be
schermde diersoort uit Zuid-
Amerika in beslag genomen.
Het betreft de Reuze Teju, een
hagedisachtige. De huiden za
ten samengeperst in twintig
houten vaten. De bij de zen
ding horende papieren maak
ten melding van handgemaak
te voorwerpen. De zending
werd verdacht bevonden van
wege de aangegeven route: Rio
de Janeiro, Londen, Amster
dam en tot slot Mexico. De
huiden vertegenwoordigen
een waarde van circa 240.000
gulden.
BRUSSEL België heeft zijn gren
zen voorlopig gesloten voor radio
actief afval, op last van staatssecreta
ris voor milieu Miet Smet. De maat-,
regel heeft te maken met een cor
ruptieschandaal in het Studiecen
trum voor Kernenergie in het vlak
bij de Nederlandse grens gelegen
Mol. Begin deze week kwam aan het
licht dat het hoofd afvalverwerking
in Mol is betrokken bij het schandaal
rond het Westduitse transportbedrijf
Transnuklear. Hij zou smeergeld en
dure auto's in ontvangst hebben ge
nomen in ruil voor zijn medewer
king bij het geknoei met radioactief
afval, dat onder meer is geloosd in
het riviertje de Nete. De Nete mondt
uit in de Schelde.
HAAG Drs. B.
pen, algemeen direc-
van de Nationale Wo-
raad, eist dat vice-
atter drs. J. van Rey
de parlementaire en-
ecommisie-bouwsub-
bepaalde uitspraken
ficeert". De NWR-
teur meent dat hij
Van Rey in het
foar is neergezet als
ad die het niet zo
neemt met de waar
open woensdag werd
ien voor de tweede maal
fd door de enquêtecom-
Van Rey confronteerde
oen met een informatie-
li van de NWR uit janu-
1, waarin de aangeslo-
woningbouwcorporaties
len geïnformeerd over de
dieregeling van 1968 voor
liehuurwoningen. „In bij-
ere gevallen is de minis-
lereid de stichtingskosten
nieuwbouwprojecten
de berekening van de bij-
ïlabsidie) met een zeker
#te verminderen, waar
door tot een hogere bijdrage
en dientengevolge een lagere
huur kan worden gekomen",
aldus het bulletin.
Volgens Kempen, zo schrijft
hij in een brief aan Van Rey,
vormde de gewraakte zin zin
niets anders dan een weergave
van een circulaire, waarin mi
nister Schut begrip toont voor
het feit dat de stichtingskosten
soms buiten ieders schuld ex
treem hoog oplopen, in het bij
zonder als gevolg van hoge
grondkosten.
De NWR-directeur meent dat
Van Rey „had behoren te we
ten" dat hij in feite sprak over
een officiële brief van de mi
nister. „Zoals u inmiddels zult
hebben begrepen heeft u door
herhaalde, indringende en ui
terst suggestieve vraagstelling
over de betekenis van het ge
stelde in het NWR-bulletin bij
velen de indruk gewekt dat er
licht zit tussen de verklarin
gen die ik respectievelijk op 3
en 16 september il. voor de en
quêtecommissie neb afgelegd",
aldus Kempen in zijn brief.
Onderzoekje
De vraag of drs. B. Kempen de
waarheid sprak toen hij zei
nooit iets te hebben afgeweten
van malafide praktijken door
woningbouwverenigingen.
wordt overigens steeds interes
santer. Gisteren onthulde het
oud-kamerlid J.N. Scholten
(ARP, CDA, zelfstandige frac- toegeschenen...
tie met Dijkman) dat ook de
bewoners van „corporatie-
land" heel goed in de gaten
hadden hoe zij meer rijkssubsi
die in de wacht moesten sle
pen.
daar in de Kamer iets aan te
doen. Het gedrag van de be
leggers had hem
„honorabel"
Een eigen onderzoekje had
Scholten, die zelf jarenlang
voorzitter is geweest van een
kleine woningbouwvereniging
in Andel, Giessen en Rijswijk
(waar hij van 1964 tot 1973 ook
burgemeester was) die weten
schap verschaft. Destijds had
Scholten daar overigens geen
weet van, verklaarde hij.
Maar daarmee was de koek
nog niet op. Gisterochtend zat
in het bankje ing. L.M. de
Beer, sinds jaar en dag volks
huisvestingspecialist van de
Tweede-Kamerfractie van de
VVD. Deze verraste de toe
schouwers met de mededeling
dat hij, in tegenstelling tot zijn
collega's Nypels (D66), Kom
brink (PvdA) en Scholten wel
degelijk had afgeweten van
zaken als 1 procent bouwrente
en „geactiveerd onderhoud",
waarmee de beleggers hun
ontvangsten uit de subsidiepot
plachten te vergroten. Nee, De
Beer had er nooit aan gedacht
Gelijk krijgen
Het verhoor van de reeds ge
noemde J.C. Kombrink (40),
jarenlang volkshuisvestings-
deskundige van de PvdA-frac-
tie, was om andere redenen in
teressant. Kombrink maakte
allereerst heel duidelijk waar
om in de politiek gelijk heb
ben, niet hetzelfde is als gelijk
krijgen. In 1972 had zijn partij
een regeerakkoord gesloten
met D66 en PPR: Keerpunt
'72. Door de haast waarmee dit
moest gebeuren kwam er in
het stuk te staan dat er een
nieuw subsidiesysteem voor
huurwoningen moest komen
op basis van zogeheten (infla-
tiebestendige) indexleningen.
„Mijn partijgenoot Van den
Doel en het D66-kamerlid Ny
pels gingen een kamertje in en
toen ze er een uur later weer
uit kwamen stonden de index
leningen in Keerpunt". De
PvdA was echter geen seconde
van plan het door haar nooit
serieus genomen troetelkind
van drs. Erwin Nypels een fai
re kans te geven. Maar omdat
Keerpunt heilig was, liet men
FOTO: ANP
het aan de regering over de
D66-fractie te „overtuigen".
Welnu, de ministers Duisen-
berg (PvdA-financiën) en
Gruijters (D66-volkshuisves-
ting) werden niet moe argu
menten van stal te halen om
aan te tonen dat indexlenin
gen (die een belegger achteraf
de inflatie zouden vergoeden)
geen goede zaak zouden zijn.
En toen de regering lang ge
noeg aan het woord was ge
weest, had de PvdA-fractie
doodleuk tégen een motie van
D66 gestemd, waarin het in
voeren van de indexleningen
werd bepleit
Misvatting
Kombrink maakte van de ge
legenheid gebruik een „mis
vatting" uit de wereld te hel
pen. De grote beleggers waren
niet vanwege de DKP uit de
woningmarkt gestapt maar
omdat zij allang geen brood
meer zagen in de bouw van
dure huurwoningen. „Zij had
den veel meer belangstelling
voor het bouwen van premie
koopwoningen. Daar was toen
zeer veel vraag naar. Daar
sprongen ze bovenop".
De „beleggersstaking" had bo
vendien het voordeel dat de
pensioenfondsen en verzeke
ringsconcerns heel sterk ston
den in hun eis dat de regering
meer subsidie moest geven op
de bouw van huurwoningen.
Dat gelukte uiteindelijk ook in
1980, toen staatssecretaris
Brokx het beleggersrendement
verhoogde met anderhalf pro
cent Toen was de DKP ineens
wel aanvaardbaar, zeker nadat
ook nog eens de markt voor
koopwoningen in was gestort,
aldus Kombrink.
RIK IN T HOUT
Op het helrode plankier in de Amsterdamse Stadsschouwburg
toont couturier Frank Govers zijn nieuwe, strenge wintercollec
tie. De mannequins waden behoedzaam door de nevelslierten in
hun tailorinade getailleerde mantelpakken met kokerrok of wij
de rok. Sommige pakken zijn versierd met een Russisch-aan-
doende bontrant of een hoge bonthoed. Bij zo'n streng zwart of
bruin of mosgroen ensemble wordt een zijden crêpe blouse ge
dragen, die soms door een kleine halsstrik even boven het jasje
uitkomt. Af en toe zijn de schouders gedecoreerd met kostbare,
maar ook een beetje enge, lange bontstaarten. Een grijs pak is
zelfs gegarneerd met een enorme kraag van lange grijze veren.
De coupe van de pakken is heel gevarieerd. De taille is soms
niet en soms wel aangegeven. Ook wordt wel een heuplang
rechtvallende top met rechte rok gecombineerd.
Een felrode wollen japon wordt gedragen met een lila bonthoed.
Onder de aanzwellende tonen van een heftig jubelend mannen
koor laten de mannequins dofgroene fluwelen capemantels en
japonnen zien. Onder trompetgeschal worden een mooie lila-
groen geruite mantel en ensemble van dezelfde wollen stof ge
toond. De rok van de hiervoor genoemde combinatie bestaat uit
drie horizontale lagen boven elkaar.
Vioolmuziek begeleidt gemakkelijk zittende zevenachtste swag-
germantels, met borduursel op de kop van de mouw. Gelukkig is
het heel even stil als de Schotse ruit in de spotlights verschijnt.
De echte Schotse Hooglandersruit is verwerkt in een mantel met
daarbij een grote
brede sjaal, die over
één schouder hangt
en in dezelfde ruit,
maar dan in een
iets vergrote versie,
is gedessineerd.
De koorzang die de
entree begeleidt
van een dieppaarse
fluwelen kniebroek,
die gecombineerd
wordt met een
paarse zijden blouse
met col, voltrekt
zich op top-geluids- A
terkte. De vocale
sentimenten laaien
eveneens hoog op i
bij de presentatie
van korte, rode en
groene lakmantel-
Bes, waaronder wij- j
de kanten rokken j
gedragen worden.
Verrassend zijn
strenge mantelp,
ken, waaronder een
chique met paillet
ten gedecoreerd I
topje schuil gaat. De I
avondkleding ziet
er perfect uit. Flu
welen gedrapeerde
japonnen, zijden
avondcreaties met een sleepje of een asymmetrische rok en
nieuw is ook de brede zijden gefronste bandeau, die in de taille
gedragen wordt.
Erg stijlvol is een serie lange zwarte avondjaponnen, met een
strak lijfje en lage hals, en heel grote brede lange hoepelrokken.
Veel modellen uit deze collectie hebben een opmerkelijk fraaie
coupe en er is een ongewoon grote variatie in de belijning. In
vergelijking met andere collecties is Frank Govers deze keer op
vallend terughoudend met kleur. De bruid draagt dit jaar een
droefgeestig grijze, geborduurde kanten japon met knoopjes
middenachter gesloten en een kort sleepje.
PHIA BARUCH
Frank Govers
FOTO: MILAN KONVALINKA
1ECHT Politie en
tie in Utrecht willen
een proefproces berei-
dat de zogeheten
p-sterren in ons land
den verboden. Aanlei-
tot deze stap is een
dent afgelopen zondag
de voetbalwedstrijd FC
ïcht-Ajax, waarbij een
irige man door een
p-ster werd gewond.
werp-ster is in ons land
of meer een rage gewor-
door de tv-serie The Mas-
Vooral de jeugd gebruikt
raag als projectiel en dan
1 met eigenhandig aange-
rple punten. Tien jaar ge
leden al werd er vergeefs een
poging gedaan om de werp
ster onder de Wet Ongewenste
Handwapens te laten vallen,
maar de rechter achtte daar
toen geen termen voor aanwe
zig. Nu doen politie en justitie
opnieuw een poging het ge
vaarlijke projectiel verboden
te krijgen. De werper van de
ster bij de voetbalwedstrijd
kon overigens niet worden op
gespoord. Politie en justitie zit
ten nu te wachten op het
eerstvolgende werpincident
dat als basis voor het proefpro
ces kan dienen.
Justitie in Utrecht kan volgen
de week een brief verwachten
van ongeveer twintig sport
scholen in Nederland. Daarin
wordt gevraagd om de werp
sterren niet te verbieden voor
beoefenaren van de oosterse
ninja-sport. Initatiefnemer tot
dit schrijven is eigenaar P. Ga-
towinas van sportzaak Hercu
les Fitness Promotion in
Utrecht. In overleg met de ge
meentepolitie van Utrecht
heeft Gatowinas deze week
„enkele duizenden" werp-ster-
ren die hij voor de verkoop
had liggen, teruggestuurd naar
de importeur. Een tak van de
oosterse vechtsport ninja be
staat uit het gooien van werp
sterren op een bord dat aan de
muur hangt. Daarrriee zijn
"punten te halen. De werp-ster-
ren die voor deze wedstrijd-
vorm worden gebruikt, zijn
erg bot.
'ARTHEID ZUID-AFRIKA:
APSTAD Leiders
i de belangrijkste anti-
rtheidorganisaties in
idafrika hebben de wij
ngen in het apart-
dststel afgewezen, die
eren door een presi
de commissie zijn
ïgesteld.
.regering realiseert zich
aj niet kan blijven regeren
de apartheid oude stijl,
komt ze met een aantal
kleine bijstellingen op de
proppen", zo vatte Azhar Ca-
chalia van het Verenigd De
mocratisch Front (UDF) de
kritiek samen. „Er is geen
sprake van enig werkelijke,
fundamentele verandering".
Aan de adviezen, die zelfs
wanneer zij volledig worden
gevolgd, de zwarte meeder-
neid vrijwel rechteloos laten,
is drie jaar gewerkt. De wijzi
gingen betreffen onder meer
een vervanging van de wet op
de groepsgebieden, die multi-
raciale woongebieden toestaat,
kiesrecht op lokaal niveau, af
schaffing van gescheiden
openbare voorzieningen en
van rassenscheiding in het
bedrijfsleven. De meeste lei
ders van de zwarten, Aziaten,
en kleurlingen nemen echter
geen genoegen meer met halve
maatregelen en willen afschaf
fing van alle apartheidswet-
ten. Het advies komt op een
moment dat het Britse Geme
nebest en de VS overwegen de
sancties tegen Zuidafrika te
verscherpen.
SKE EN WISKE DE WOESTE WESPEN
(c) Sundcard Ultg«v»rll/W«v#ry Production#
(Door kapitein ter
zee b.d. A.H.Lind)
DEN HAAG Wanneer
volgende week zowel Bel
gische als Nederlandse
marineschepen vanuit Het
Kanaal koers zetten naar
de Perzische Golf, zal
daarmee aan de operaties
ir dat gebied voor het
eerst een smaldeel gaan
deelnemen dat is samen
gesteld uit eenheden van
twee landen die onder ge
meenschappelijke leiding
nauw samenwerken. Het
smaldeel is bovendien zo
samengesteld dat het een
uiterst welkome aanvul
ling zal vormen op de zee-
strijdkrachten die al in
het Golfgebied aanwezig
zijn.
De Belgische eenheid bestaat
uit twee mijnenjagers/vegers
en een ondersteuningsschip.
De twee vaartuigen voor de
mijnenbestrijding, de „Boves-
se en de „Breydel", zijn wel
iswaar van oudere datum
(1950-1960), maar desondanks
bijzonder goed voor hun taak
uitgerust. Deze schepen in
eerste instantie gebouwd om
als mijnenveger in diep water
te opereren zijn namelijk
enkele jaren geleden ingrij
pend gemoderniseerd. Er
kwam apparatuur aan boord
voor het .jagen" van mijnen,
waaronder sonar-opsporing en
de onbemande onderzeeërtjes
waarmee ook de twee Neder
landse jagers „Hellevoetsluis"
king voop de Nederlandse ma
rine-eenheid, omdat met dit
schip de logistieke voorziening
van de mijnenjagers één
van de grootste problemen
waarmee de marineleiding
werd geconfronteerd is ge
regeld.
Commandovoering
De leiding en coördinatie van
de Belgisch-Nederlandse ope
ratie komt in handen van de
Commandant Zeemacht Ne
derland, vice-admiraal J. van
Renesse. Als de mijnbestrij-
dingsvaartuigen in het gebied
zijn aangekomen, zal hij
moeten bepalen in welk ge
bied operaties noodzakelijk
zijn en hoe ze moeten worden
uitgevoerd. Van Renesse zal
daarbij de commandant van
het Engelse smaldeel in de
Golf raadplegen, aangezien
Britse fregatten de bescher
ming van de Belgische en Ne
derlandse mijnenjagers voor
hun rekening nemen.
Het commando ter zee wordt
gevoerd door overste Guy
Busard, die volgens de Belgi
sche overheid perfect Neder
lands spreekt. Een satelliet
verbinding zorgt er voor dat
snel contact gelegd kan
worden tussen het hoofdkwar
tier in Den Helder en het Bel
gisch-Nederlandse smaldeel.
Verder is de Nederlandse
overste H.J. Hioolen afgevaar
digd voor de coördinatie tus
sen de verschillende vlooteen-
heden (o.m. Britse en Franse)
ter plaatse.
Mijnendreiging
De Amerikaanse mijnenve-
gende helikopters bij de kon
vooien en de aanwezige Fran
se mijnenvegers hebben intus
sen de laatste paar weken al
leen nog maar lege oliedrums
en ander metalen afval kun
nen ontdekken. Dat kan er op
wijzen dat Iran voorlopig ge
stopt is met het leggen van
mijnen in het gebied en het
gevaar geweken is. Maar dat
neemt niet weg, dat het
bewind in Teheran op elk mo
ment een nieuw „mijnenoffen-
sief" kan openen. Waarbij Iran
naar verluidt ook moderne
grondmijnen zou kunnen in
zetten. Het is bovendien niet
denkbeeldig dat de Iraanse
Revolutionaire Gardisten g(
Dp eigen houtje dus
buiten het regime in Teheran
om actie zal ondernemen.
Er zijn tekenen dat de acties
van de Revolutionaire Garde
in het verleden niet altijd door
de geregelde Iraanse strijd
en „Maassluis" zijn uitgerust.
Doordat de Belgische schepen
nog beschikken over de volle
dige veegapparatuur voor het
opruimen van verankerde mij
nen vormen zij een welkome
aanvulling op de Nederlandse
mijnenjagers. Die zijn immers
vooral toegerust voor het op
sporen en onschadelijk maken
van grondmijnen.
Het Belgische ondersteunings
vaartuig „Zinnia" vormt even
eens een broodnodige verster-
De ene mijn is
de andere niet
Zeemijnen zijn er in vele soor
ten. De „verankerde mijn" bij
voorbeeld, zweeft onder het
wateroppervlak en is met een
kabel aan de zeebodem veran
kerd. Een „grondmijn rust op
de zeebodem. Zeemijnen kun
nen ook simpelweg op het wa
teroppervlak drijven.
Er zijn ook verschillen in het
ontstekingsmechanisme. Het
eenvoudigst is de „contact
mijn", die bij aanraking met
de scheepshuid tot ontploffing
komt. Van de „invloedsmijn
die reageert op het passeren
van een schip, bestaan er vele
variaties. Enkele voorbeelden:
0 De „magnetische mijn"
wordt tot ontploffing gebracht
doordat een passerend schip
het aardmagnetisch veld ver
stoort
0 De „magnetische inductie
mijn" werkt op dezelfde wijze
als de magnetische mijn.
0 De „trekmijn" ontploft als
een schip over de drijvende
kabel vaart die aan de mijn
bevestigd is.
0 De „akoestische mijn" komt
tot ontploffing door geluids
trillingen.
0 De „drukmijn" reageert op
Trekmijn
de drukverstoringen in het
water, die ontstaan door de
boeggolf, de hekgolf en de zui
ging in het midden van een
voorbij varend schip.
0 De „combinatiemijn" explo
deert door een combinatie van
al deze invloeden.
0 Een van de meest gevreesde
types is de „homing-mijndie
Magnetische inductiemijn
krachten gesteund werden.
Maar ook als tijdens de Neder
lands-Belgische operatie geen
nieuwe mijnen in de Golf „op
duiken", is de gezamenlijke
expeditie nog niet vergeefs.
Het zal immers voorlopig
noodzakelijk blijven grote ge
bieden in de Golf te controle
ren op de aanwezigheid van
mijnen, óók als er geen acute
dreiging is. En om zeker te
kunnen weten dat bepaalde
vaarroutes veilig zijn, is het
daardwerkelijk opsporen van
mijnen net zo belangrijk als
het aantonen dat ze er met lig
gen. In de toekomst zou een
uitgebreid mijnenjaag/veeg-
potentieel deze controlerende
taak op zich kunnen nemen,
met een bijdrage van Neder
land en België.
Bescherming
De noodzakelijke bescherming
van het Belgisch-Nederlandse
smaldeel is, zoals gemeld, toe
gezegd door de Britse regering
en de admiraliteit. Bij elke
veegoperatie zal nagegaan
moeten worden of een Iraakse
of Iraanse dreiging bescher
ming door Britse schepen no
dig maakt. Aangenomen
wordt, dat de risico's in inter
nationale wateren en buiten
de bekende oorlogszones be
perkt zijn. In internationaal
water is in elk geval tot dus
verre niet één koopvaardij
schip dat onder marinebe
scherming voer, aangevallen.
Toch zal men rekening
moeten houden met een even
tuele aanval, waarbij het voor
de leiding in Den Helder
moeilijk kan zijn de dreiging
juist in te schatten. Het advies
van de Britse admiraliteit, die
een grote ervaring in het ge
bied heeft opgebouwd, zal
daarbij ongetwijfeld zwaar we
gen. Veel zal echter ook af
hangen van de taxatie van de
Belgische en Nederlandse
commandanten. Die verant
woordelijke taak zal hen niet
licht vallen.
zodra een schip voorbij vaart (De auteur is stafmedewerker
zich los maakt van zijn anker van het Nederlands Instituut
en als een torpedo op zijn doel voor Internationale Betrek-
a/stevent kingen Clingendael).
