„Dat is misselijk! U mag mij
niet het zwijgen opleggen!"
li
ii
DE REISKRANT VOOR ONDERNEMENDE
SENIOREN IS UIL
4
Handelaar in
vrouwen gaat
vaak vrijuit
WAAR ZOUDEN WE ZIJN ZONDER
gar leer gevallen van
ide odehond gemeld
MINDER
RUNDVEE
Nationaal monument
in Kamp Vught
Celstraf supporter
wegens gooien bom
°g
nd
0UD-ABP-TOPMAN MR. WIARDA BOTST MET ENQUÊTECOMMISSIE
Oud-minister Udink
verschijnt alsnog
„Ambtenaren VROM
pleegden meineed'
Wiarda: „Ik zou
nu niet meer
PvdA kiezen"
f ]NV wil najaarsoverleg uitstellen
ar
Nerveuze kandidaten enthousiast over verlengd rijexamen
Pag INNENLAND
EeidaeSoura/nt
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1987 PAGINA 5
d!o£ rRECHT Bij de afdeling infectie-
:ten van het ministerie van welzijn,
>ezondheid en cultuur zijn tot half
J8 gevallen van rodehond (rubel-
aangegeven. In de overeenkomstige
brak' 'riode"van 1986 waren dat er maar
:kin« dehond is over het algemeen niet ge-
i arüjk, behalve in de eerste maanden
dat n de zwangerschap. De ziekte kan
rd J- leiden tot ernstiêe afwijkingen bij
han t ongeboren kind. De grootste aantal-
o i ziin gemeld uit Noord- en Zuid-
Ti lland en Noord-Brabant. WVC
jwdp irijft de stijging toe aan een voor in
tact tieziekten normale golfbeweging,
egens de risico's tijdens de zwanger-
iap worden sinds 1974 elfjarige meis-
tegen rubella ingeënt.
64.
Leger
oefent
Twee gecamouf
leerde militairen
bestuderen in het
Westduiise Bergen
de stafkaart tij
dens de oefening
Certain Strike, die
deze week bij onze
oosterburen ge
houden wordt. Op
de achtergrond
een jeep in ge
vechtsuitrusting.
Aan de oefening
nemen tachtigdui
zend soldaten uit
zes NAVO-landen
deel.
DEN HAAG De Neder
landse rundveestapel is
vorig jaar met 4,4 procent
afgenomen en omvatte op
1 juli dit jaar 4.852.000 die
ren. Dit is 222.000 stuks
minder dan op 1 juli vorig
jaar. In dezelfde periode
verminderde het aantal
melk-en kalfkoeien met
139.000 stuks. Dit blijkt uit
een steekproefonderzoek
van het Centraal Bureau
voor de Statistiek. Ook het
rundvee voor de fokkerij
nam in aantal af. Alleen
de mestveestapel werd
groter.
VUGHT Het nationaal monument
Kamp Vught, dat de herinnering levendig
moet houden aan het uit de Tweede We
reldoorlog daterende concentratiekamp
Vught, krijgt een andere opzet. Burge
meester mr.D.Reitsma, die tevens voorzit
ter is van de stichting Nationaal Monu
ment Kamp Vught heeft dit gisteren mee
gedeeld. Aanvankelijk lag het in de be
doeling een complete barak te herbouwen.
Dat gaat niet door omdat het te duur is. In
plaats daarvan wordt nu een klein deel
van de barak herbouwd met daarin een in
steen uitgevoerde plattegrond van het
kamp en een bezinningsruimte. Verder
gaan de fusilladeplaats en het vroegere
crematorium deel uitmaken van het na
tionaal monument.
ROTTERDAM De rechtbank in Rotter
dam heeft gisteren de 19-jarige C.G. van E.
uit Gorinchem veroordeeld tot zes maan
den gevangenisstraf, waarvan honderd-
veertien dagen voorwaardelijk met een
proeftijd van twee jaar, wegens het gooien
van een bom na de voetbalwedstrijd Feye-
noord-Ajax in november van het vorig
jaar. De officier van justitie had acht
maanden geëist, waarvan drie maanden
voorwaardelijk. E. liet zich naar eigen zeg
gen na de wedstrijd op het plein voor sta
dion de Kuip door jongens die hij niet ken
de een met kruit gevulde tennisbal in zijn
hand drukken. Na te zijn bedreigd stak hij
de lont aan en gooide de bom, met als ge
volg dat een bezoeker ernstige verwondin
gen opliep aan zijn benen.
rlog
vo-4
tele
koe
hrijfi
;e to:
NA
er d
chi
lEN HAAG De parle
mentaire enquête over
Iers i de bouwsubsidies heeft
ding gisteren, op de zevende
kaan verhoordag, een keihar
de botsing opgeleverd.
re® De 72-jarige oud-ABP-
n* topman mr. dr. N. Wiar-
oj da ontstak in grote woe
de toen commissievoor
zitter mr. K. de Vries
V01 hem verbood een stuk
uit een krant voor te le-
della zen> waaruit moest blij-
rq ken dat het ABP niets
(onoirbaars) had gedaan
zonder medeweten van
a het ministerie van volks-
ij huisvesting.
Eur:
rdt
VO
eleli
alle
jen»
,Dat is misselijk! U mag mij
niet het zwijgen opleggen! Ik
vraag u maar een paar minu
ten!" riep Wiarda door de op
dat moment muisstille verga
derzaal van de Eerste Kamer.
De Vries, wit weggetrokken,
bleef echter strak en stijf bij
zijn verbod. „Die minuten
geefik u niet. Ik stel hier de
vragen en ik bepaal de gang
van zaken. U kunt het knip
sel aan de bode geven. Die
zal het vermenigvuldigen,
zodat de commissie er kennis
van kan nemen".
Mokkend overhandigde Wi
arda een fotokopie. Maar ge
heel in lijn met zijn reputatie
in de dertien jaar (1967-
0) dat hij hooffdirecteur
was bij het ABP, werd hij ge
vreesd vanwege zijn dictato
riale instelling legde hij
zich niet echt neer bij de be
slissing van de voorzitter.
Nog vele malen gedurende
de rest van het verhoor bleef
hij zeggen dat hij zijn knipsel
wilde voorlezen. Ook op an
dere wijze toonde hij niet te
vreden te zijn met de wijze
waarop de commissie hem
bejegende.
Belachelijke vraag"
,Het is toch belachelijk zoiets
te vragen!" snauwde hij te
gen vice-voorzitter drs. J.
van Rey (VVD), die wilde
weten of het ABP inderdaad,
zoals gerapporteerd door de
Algemene Rekenkamer, in
1977 gestopt was met het op
geven van opzettelijk te laag
gehouden stichtingskosten bij
het indienen van bouwsubsi-
die-aanvragen. „Hoe moet ik
dat weten?! Wat dacht u dat
ik te doen had als hoofddi
recteur van het ABP? Ik
ben geen oud wijf dat overal
achteraan loopt!!" En toen
Van Rey hem ondervroeg
over een gesprek met minis
ter Gruijters, riep Wiarda
triomfantelijk: „Ja, dat is het
niveau waarop ik praatte".
Commissielid W. Paulis
(CDA) kon ook een veeg uit
de pan krijgen, toen hij het
ABP-project Nellestein (1500
woningen in Amsterdam) ter
sprake bracht. Dat project
werd ingediend op 29 decem
ber 1975, twee dagen vóór de
nieuwe, voor beleggers fi
nancieel veel minder aan
trekkelijke subsidieregeling
(de zogeheten dynamische
kostprijsregeling) van het ka
binet-Den Uyl van kracht
zou worden.
Kort voor de indiening had
Wiarda met minister Gruij
ters een gesprek onder vier
ogen gehad. „Was dat omdat
het plan-Nellestein eigenlijk
niet aan de eisen voldeed?",
vroeg Paulis. „Dat kon ik
toch niet weten!" brulde Wi-
arda. „De minister had mij
uitgenodigd voor een etentje,
om te praten over allerlei za
ken".
Wiarda vertelde dat de D66-
bewindsman hem nodig had
gehad om ervoor te zorgen
dat er ondanks de nieuwe re
geling, „die op de beleggers
werkte als een rooie lap op
een stier", toch voldoende
premiehuurwoningen ge-
Oud-directeur-gene-
raal van volkshuisves
ting, mr. dr. J. Floor,
ordent zijn papieren
tijdens het verhoor
door de enquêtecom
missie bouwsubsidies.
Hij werd voor de
tweede keer ver
hoord. Floor ontkende
gisteren dat hij in de
jaren zestig en zeven
tig ooit iets heeft ver
nomen over methodes
van beleggers om de
subsidie kunstmatig
te verhogen. Hij gaf
toe dat hij daar des
tijds vanwege zijn
functie van op de
hoogte had moeten
zijn. Op de vraag van
De Vries waarom hij
dat niet heeft gewe
ten, zei Floor: „Als di
recteur-generaal heb
ik veel moeten dele
geren".
FOTO: ANP
bouwd zouden worden. Ook
andere bewindslieden zouden
zich zo gedragen hebben. Wi
arda: „Minister Udink zei in
het openbaar: problemen zijn
er om opgelost te worden. En
wist u dat er speciale plooien-
gladstrijkers waren op het
ministerie?" Volgens Wiarda
hadden deze ambtenaren
speciaal de taak om ervoor te
zorgen dat de diverse subsi
dieregelingen „soepel" wer
den toegepast.
„Met de broek vol"
Na afloop van zijn bijna
tweeëneenhalf uur durende
verhoor legde mr. Wiarda uit
dat zijn brosheid vooral was
gewekt doordat de enquête
commissie al in een heel
vroeg stadium de officier van
justitie in Den Bosch en één
van zijn accountants had ge
hoord. „Die snotjongens, die
nog in de luiers lagen toen ik
directeur werd van het ABP
en die niets weten van de
bouwwereld, mochten hier
wél verklaringen voorlezen,
over tientallen vermeende
fraudes!"
Het gevolg daarvan is, aldus
Wiarda, dat de ambtenaren
van het ministerie van volks
huisvesting niets meer dur
ven te vertellen. „Die zitten
hier met de broek vol". Hoe
het werkelijk toeging tussen
de ambtenarij en de beleg
gers, blijkt volgens Wiarda
uit het door hem meege
brachte interview, afgedrukt
in augustus j.L in De Limbur-
fer. Daarin verklaart een
oge ambtenaar van VRO, de
voormalig hoofdingenieur-di
recteur van Noord-Holland,
dat het „al tientallen jaren
mogelijk was om verschrij-
DEN HAAG De parlementaire enquête
commissie bouwsubsidies zal oud-minister
Udink van volkshuisvesting woensdag 23
september alsnog verhoren. Voorzitter De
Vries heeft dat gisteren meegedeeld. Udink
had eigenlijk gisteren voor de commissie
moeten verschijnen, maar hij was wegens
ziekte verhinderd. De commissie zal Udink
verhoren over de uitvoering van de subsi
dieregeling 1968 voor premiehuurwoningen.
Voorts moet hij de enquêtecommissie inlich
tingen verschaffen over zijn contacten met
beleggers. Udink was minister van 1967 tot
1971. Of het PvdA-kamerlid Schaefer,
staatssecretaris op Volkshuisvesting van
1973 tot 1977, nog voor de commissie zal
verschijnen, is onduidelijk. Ook Schaefer is
ziek.
BELEGGERS:
DEN HAAG De institutionele beleggers (pensioen
fondsen en verzekeringsconcerns) overwegen een
aanklacht in te dienen wegens meineed tegen alle
(oud-)ambtenaren die hebben ontkend iets te weten
van gesjoemel met stichtingskosten van premiehuur
woningen. Dit heeft voorzitter Van Spronsen van de
Raad voor Onroerende Zaken (ROZ) meegedeeld.
Van Spronsen verklaarde op 4 september -onder ede
dat de topambtenaren op volkshuisvesting er altijd
mee hadden ingestemd dat de beleggers de stichtings
kosten drukten om meer subsidie te krijgen. De ROZ-
voorzitter wil eerst graag nog een gesprek hebben
met voorzitter De Vries van de enquêtecommissie.
DEN HAAG Mr. H. N.
Wiarda, oud-hoofddirecteur
van het ABP, is niet altijd al
leen maar ambtenaar ge
weest Tot 1970 heeft hij in
de gemeenteraad van Den
Haag gezeten, voor de PvdA.
„Maar vandaag de dag zou
dat niet meer de partij van
mijn keuze zijn," aldus Wiar
da gisteren tegenover de en-
3uêtecommissie. Hij wilde
aarmee ook duidelijk ma
ken dat hijzelf rok politicus
is geweest en dus heel goed
wist hoe de politiek functio
neerde.
Oud-ABP-topman mr. d
Wiarda.
FOTO: ANP
vingen te plegen bij het opge
ven van stichtingskosten".
De ambtenaren van het mi
nisterie zouden daar geen en
kel bezwaar tegen hebben
gehad.
Verantwoordelijkheid
Commissievoorzitter De
Vries vond echter dat men
sen als Wjarda desondanks
een eigen verantwoordelijk
heid hebben voor de (naar
het zich laat aanzien) vele
frauduleuze handelingen van
het ABP. Dat bleek heel dui
delijk uit de vragen van De
Vries over het vermeende
„herenakkrord", waarvan
ook Wiarda beweerde dat het
bestaan heeft tussen het pen
sioenfonds en het ministerie.
„Hoe is het mogelijk dat een
instelling als het ABP gaat
werken met zo'n overeen
komst?", vroeg De Vries zich
af. Hij wees erop dat oud-
ABP-directeur Masson in een
nota aan zijn baas Wiarda
had gemeld dat dit akkoord
„door iedereen ontkend zal
worden als het openbaar
wordt". De Vries: „Daaruit
blijkt dus al dat er iets niet
klopte. Waarom hebt u als di
recteur van wat u zelf noemt
een rijksfonds er dan toch
mee ingestemd? U was toch
ook verantwoordelijk voor de
goeie naam van het fonds?"
Wiarda herhaalde daarop
nog eens dat zijn ervaringen
hem nooit enige aanleiding
hadden gegeven te veronder
stellen dat er iets mis was.
Ter illustratie daarvan ver
telde hij dat in 1972 een lid
van de Algemene Rekenka
mer, „wiens naam mij helaas
ontschoten is," naar het ABP
in Heerlen was gekomen om
zijn eigen controleur Wedel
terecht te wijzen.
Wedel is de man die jaren
lang aan de Rekenkamer
rapporteerde dat het ABP
onjuiste stichtingskosten op
gaf (en zodoende meer rijks
subsidie opstreek). Wiarda:
„De heer Wedel werd in het
bijzijn van bijna onze gehele
directie door dat lid van de
Rekenkamer gedes-
avoueeerd. Ik vond het zelfs
een beetje pijnlijk".
RIK IN T HOUT
DEN HAAG - De vast,e kamercommissie voor emanci
patiebeleid is zeer ontevreden over de nota van minis
ter De Koning van sociale zaken over de bestrijding
van vrouwenhandel in Nederland. Commissie-woord
voerster Jabaaij (PvdA) had maar één woord over voor
de nota: „Waardeloos."
Tijdens een vijf uur durende hoorzitting wilde de kamercom
missie alsnog van politiemensen, gemeente-ambtenaren, prosti-
tuées en hulpverleners antwoord krijgen op een reeks vragen
die in de nota van De Koning waren opengebleven.
Nena, een Filipijnse die via een ambtenaar in eigen land een
baan in Nederland dacht te krijgen als receptioniste in een hotel,
maar enkele dagen na aankomst werd gedwongen zich in een
seksclub te prostitueren, kreeg als eerste het woord: „Waarom
doet de Nederlandse regering niets om een einde te maken aan
deze verschrikkelijke dingen die hier overal aan de gang zijn. Ik
heb een aanklacht ingediend tegen de baas van de seksclub", al
dus Nena. Later hebben twee andere Filipijnse vrouwen dat rok
gedaan, vertelde ze. Ze zijn verkracht, mishandeld, bedreigd.
„Maar hij is'nog steeds niet gearresteerd. Ik word telkens op
nieuw ondervraagd door de politie en de rechter-commissaris,
omdat de seksclubbaas documenten opstuurt vanuit de Filipij-
nen die mij zwart moeten maken. Het is nu bijna twee jaar gele
den dat ik aangifte heb gedaan en er is nog niets gedaan", aldus
de vrouw, die zei zich intussen meer verdachte dan slachtoffer
zei te voelen.
Haar verklaring werd bevestigd door politie, hulpverleners en
gemeenteambtenaren. Zij spraken unaniem de conclusie in de
nota van De Koning tegen dat er in de samenwerking tussen
politie en justitie geen behoefte bestaat aan een betere definitie
van wat vrouwenhandel is en wat als bewijs mag gelden. Vol
gens de sprekers wordt maar liefst tweederde van de zaken te
gen vrouwenhandelaars bij voorbaat geseponeerd „omdat ver
oordeling niet haalbaar is volgens justitie". En dit „terwijl de po
litie vaak dacht de bewijzen helemaal rond te hebben", aldus
een medewerkster van de landelijke Stichting Aktie tegen
Vrouwenhandel (SAV).
SAV-advocate Ite van Dijk: „Bij rechtzaken tegen vrouwenhan
delaars hangt dezelfde sfeer als nog niet zo lang geleden bij ver
krachtingszaken. Daar moest ie rok altijd bewijzen dat je niet te
pikant gekleed door het park liep. Volgens mij is de oorzaak van
de vele geseponeerde zaken, dat de zogenaamde onschuld van de
vrouwen niet bewezen kan worden".
Het hoofd van de Haagse zedenpolitie, Bloemsma, stelde dat
vrouwenhandelaars in de landen van herkomst veel strenger
worden gestraft: „Er is een zaak geweest waarbij de handelaar
in Nederland zeven maanden kreeg, terwijl zijn handlanger in
Thailand voor ruim zeven jaar de bak indraaide. Handelaars
zouden extra gestraft moeten worden voor verzwarende omstan
digheden, bij voorbeeld als ze vrouwen dwingen een onevenre
dig grote schuldbekentenis te ondertekenen. Nena moest zoge
naamd 30.000 gulden afbetalen". Geopperd werd in sommige ge
vallen de maximumstraf voor slavenhandel te hanteren: 12,5
jaar.
De commissie wilde van alle mensen uit het veld weten hoe vol
gens hen de belangrijkste maatregel die de regering tot nu toe
heeft genomen, in de praktijk uitpakt. Sinds 1985 kunnen bui
tenlandse vrouwen die met Nederlandse mannen trouwen niet
na één jaar, maar pas na drie jaar de Nederlandse nationaliteit
krijgen. De regering hoopte zo het aantal schijnhuwelijken tegen
te gaan. Er is geen onderzoek gedaan of de maatregel effect
heeft gehad.
Volgens Cécile Brand van het prostitutieteam in Den Haag zaten
de prostituées die zij in 1986 uit het circuit wist te halen, meestal
met het probleem van een schijnhuwelijk. Hoe dan ook, volgens
zowel de SAV, de landelijke belangenvereniging van prostituées
De Rode Draad als de Mr. de Graaffstichting is de positie van de
vrouwen met de maatregel er alleen maar slechter op geworden.
Unaniem werd ervoor gepleit vrouwen die aangifte doen, een
verblijfsvergunning te geven. De regering wil dat alleen doen in
„schrijnende gevallen" en politie en hulpverlening kunnen al
leen onderhands wat regelen.
1JTRECHT De christelijke vakcentra-
CNV heeft de vakcentrales FNV en
'HP, de werkgeversorganisaties en het
tabinet gisteren opgeroepen het najaar-
overleg een maand uit te stellen. De
tans op een mislukking is groot als dit
r-tlpverleg over de hoofdlijnen van het soci-
ial-economisch beleid komende vrijdag
lou doorgaan, aldus de boodschap van
CNV-voorzitter Hofstede.
uy
nyZül
Met het uitstel denkt Hofstede te bereiken dat
minister Van Dijk van binnenlandse zaken en
de ambtenarencentrales nog een akkoord kun
nen bereiken over de arbeidsvoorwaarden voor
dit en volgend jaar. Op het voorstel van Hofste
de is inmiddels verschillend gereageerd. Ter
wijl de vakcentrale MHP uitstel van het najaar
soverleg „niet onverstandig" zou vinden, ver
klaarde voorzitter H. Pont van de grootste vak
centrale, de FNV, in verder uitstel geen brood
te zien. „De verschillen zijn nu te groot en dat
zijn ze vrees ik over een maand ook", al
dus Pont. Ook het Verbond van Nederlandse
Ondernemingen (VNO) ziet geen aanleiding om
het najaarsoverleg uit te stellen.
SUSKE EN WISKE DE WOESTE WESPEN
(c) Standaard UttgaveriJ/Wavary Productions
(ADVERTENTIE)
De tweede Seniorenwijzer van dit jaar is net uit
Dat is de speciale krant van de Nederlandse Spoorwegen
voor senioren.
Een krant boordevol interessante informatie,
artikelen, bestemmingen evenementen en ideeën voor
gezellige dagjes uit.
In de Seniorenwijzer leest u ook alles over de
voordelige 6o+ Seniorenkaart en over de gratis proef 6o+
Seniorenkaart voor iedereen die
zestig wordt. U kunt de Senioren
wijzer hijgen op elk station
En als u 'm nu telefonisch
bestelt, krijgt u 'm voortaan auto
matisch toegestuurd.
Haal de gratis Seniorenwijzer op het station
of bel 020-802802 (ma t/m za tussen 8.00 en 24.00 uur).
RAAMSDONKSVEER -
Voor mensen die voor
hun rijexamen gezakt zijn
omdat zij te nerveus wa
ren, is deze maand het
verlengd rijexamen inge
voerd. Het is de bedoeling
dat volgend jaar al maxi
maal 30.000 kandidaten in
aanmerking komen voor
het examen van één uur
(normaal drie kwartier),
aldus het CBR.
De vraag of iemand voor het
verlengd examen in aanmer
king komt zal in overleg tus
sen de examinator, de rij
schoolhouder en de kandidaat
beantwoord moeten worden.
Het CBR heeft in juni en juli
van dit jaar op negen plaatsen
in het land 250 kandidaten ge
bruik laten maken van een
langere rijexamentijd. Dat
heeft tot verrassende conclu
sies geleid. Vergeleken met
mensen die voor de derde keer
opgingen op de gebruikelijke
manier bood de nieuwe me
thode een veel grotere kans
van slagen. Bij de mannen
scoorde het verlengde rijexa
men 59 pet (normaal: 51 pet),
bij de vrouwen 56 pet (nor
maal: 41). De kandidaten (ook
de gezakte) en de rijschoolhou
ders hebben uiterst positief ge
reageerd.
Bij het verlengd examen hoeft
de kandidaat niet langer te rij
den dan bij het normaal exa
men. Het kwartier extra tijd
wordt gebruikt om hem vooraf
en tijdens hel examen op zijn
gemak te stellen. Het CBR
streeft er nu naar dat vanaf ja
nuari alle rijexaminatoren één
verlengd examen per dag gaan
afnemen. Zij kunnen dan ne
gen in plaats van tien kandi
daten per dag examineren. De
wachttijd voor het rijexamen
moet volgend iaar afnemen tot
vier a vijf weken.
