Huisvesting zet sneldoorstromende
eerste burgers" voor het blok
pen bij ontvangsten"
'tïïLn'
■émm
Wettelijke regeling
BURGEMEESTER VAN DULST VAN HAARLEMMERMEER:
Geen klacht
Mobiliteit
Huurmarkt
ZUINIG
£eidóc(3ou/tct/nt
ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1961
Niet alleen
Aae»
rissen «er
nen er
wei
berichten in
imp A F
HOOFDDORP - Burgemeester drs
Aad van Duist van Haarlemmer
meer woont sinds enige tijd ge
woon in een rijtjehuis in Hoofd
dorp, op een steenworp afstand
van Schiphol. Een voor zijn
maandsalaris (ruim 11 mille) in fei
te te goedkope huurwoning van
925 gulden. Maar de uit Tietjerk
steradeel afkomstige opvolger van
Hans de Boer had geen andere
keus.
Zijn qua oppervlakte bijna grootste en
qua bevolking (ruim 90.000 inwoners)
en bedrijvigheid snelst groeiende ge
meente van ons land biedt nog geen
„duurdere" huurwoningen. Een zelfde
riante koopwoning als hij in Friesland
had, zou wellicht verkrijgbaar zijn, maar
zou wegens de ligging op peperdure
randstedelijke grond het budget van het
vroegere Haagse CD A-raadslid ver te
boven gatfn.
Er zat voor van Duist, na diens benoe
ming vorig jaar, aanvankelijk niets an
ders op dan voorlopig te bivakkeren in
één van de „airporthotels" en pas in de
weekeinden terug te keren naar zijn ge
zin in Tietjerksteradeel.
Van Duist sloot daarvoor met het hotel
een voor de gemeentelijke financièn aan
trekkelijke overeenkomst. Niettemin do
ken er deze zomer voor Van Duist wei
nig vleiende verhalen op over de hoge
nota's die hij zou hebben ingediend.
„Pure flauwekul", volgens Van Duist,
omdat men zonder nadere controle en
commentaar van de burgemeester uit de
losse pols zou hebben berekend dat een
verblijf in een hotel per dag zo ongeveer
300 gulden kostte, zodat Van Duist de
gemeente gedurende enkele maanden op
hoge kosten zou hebben gejaagd.
De burgemeester had echter afgesproken
dat hem slechts het werkelijke verblijf in
het hotel zou worden doorberekend. Dus
niet de dagen dat hij wel zijn kleding liet
hangen, maar de vrije tijd thuis door
bracht of voor de gemeente op reis was.
Bovendien wist hij na overleg met de
hoteldirectie de verblijfsprijs terug te
brengen tot 115 gulden per dag.
Ook verzuimde men te melden dat er
een rechtspositionele regeling is, waarin
staat dat een burgemeester voor tijdelij
ke huisvesting een maximaal bedrag
mag declareren, gelijk aan 90 procent
van de pensionkosten en niet meer dan
de helft van het maandsalaris. Van
Duist bleef daar ver onder.
Die negatieve publicaties bezorgden de
burgemeester wel een „vieze smaak in
de mond", maar vormen tegelijkertijd
de drijfveer om eens te wijzen op de
huisvestingsproblemen van pas benoem
de „eerste burgers". Van Duist onder
Burgemeester Aad van Duist van Haarlemmermeer poseert voor een imposant nieuw bedrijvencomplex in Hoofddorp: „In Tietjerksteradeel had ik een prima woning. Daar had
ik de ruimte om gasten thuis te ontvangen. Soms is dat nodig, want dan kunnen bepaalde zaken vlotter worden geregeld".
FOTO: DIJKSTRA
vond als geen andere magistraat het ge
mis van een adequate ambtswoning, ter
wijl er sinds jaar en dag in Hoofddorp
een fraaie, maar inmiddels verouderde
villa staat die vroeger als „burgemees
tershuis" dienst deed.
„Kijk", legt burgemeester Van Duist uit.
„In Tietjerksteradeel had ik een prima
koopwoning. Daar had ik de ruimte om
gasten thuis te ontvangen. Soms is dat
nodig, want dan kunnen bepaalde zaken
vlotter worden geregeld".
„Ook moet ik zeggen dat een burgemees
ter uiteraard niet voor zijn plezier in een
hotel gaat zitten en zijn gezin enkele da
gen per week achter laat. Het is ook
voor de burgemeestersvrouw geen pretje,
want die kan zich onvoldoende inleven
in de nieuwe gemeente en moet wachten
totdat er een geschikte woning gevonden
is", aldus Van Duist.
Een woordvoerder van het ministerie
van binnenlandse zaken wijst er op dat
er sinds 1 juli 1981 een regeling geldt die
de burgemeester met ambtswoning ver
plicht om 12 procent van zijn bezoldi
ging af te dragen aan „huurpenningen",
wat voor van Van Duist zou neerkomen
op ruim 1300 gulden per maand. De
burgemeester zou dat er graag voor over
hebben als daar enig modern wooncom
fort tegenover zou staan. Binnenlandse
Zaken plaatst daarbij de kanttekening
dat het al of niet hebben van een ambts
woning „een autonome zaak van het ge
meentebestuur is". Van Duist is overi
gens niet de enige burgemeester die met
huisvestingsproblemen worstelt. De
vroegere burgemeester van Coevorden
en staatssecretaris van Defensie, de in
het vooijaar tot burgemeester van Hui
zen benoemde drs. W. K. Hoekzema lo
geert ook al weer geruime tijd in een
Goois hotel.
Maar Hoekzema zegt daar geen proble
men mee te hebben. De verkoop van
zijn woning in Drenthe wil weliswaar
niet vlotten, maar de oud-staatssecreta
ris hoopt dat „varkentje" toch op rede
lijke termijn te kunnen wassen. „Ik zou
trouwens de laatste zijn die er over zou
klagen, want op mijn voorstel heeft de
gemeente Coevorden in de jaren zeven
tig de toen bestaande ambtswoning afge
stoten, omdat het onderhoud van het
huis nogal kostbaar was en de gemeente
lijke kas dat niet kon trekken", aldus
Hoekzema.
Zijn Rotterdamse collega Bram Peper,
goed voor een maandsalaris van 14.374
gulden plus een ambtstoelage van 600
gulden, woonde ook jarenlang in een rij
tjes-huurwoning van ongeveer 930 gul
den in de wijk Ommoord. Onlangs be
trok hij in diezelfde wijk een ietwat ach
teraf gelegen koopwoning.
In Rotterdam doet zich daarmee nog
steeds het gemis aan een ambtswoning
sterk voelen, zeker als het gaat om de
ontvangst „in minder ambtelijke sfeer"
van bepaalde gasten van 's werelds
grootste havenstad. Wat dat betreft heeft
Den Haag zijn achtereenvolgende magi
straten heel wat beter ondergebracht.
Burgemeester mr.dr. Ad Havermans be
trok na zijn „overstap" uit Doetinchem
de riante en zeer representatieve, temid
den van veel groen gelegen ambtswoning
aan de Klatteweg in de Hofstad en is
daar zeer tevreden over. Een ideale situ
atie, waarvan Van Duist in Hoofddorp
alleen maar kan dromen.
In Leiden ligt de zaak weer anders. Daar
is geen ambtswoning, maar dat wil bur
gemeester mr. C.H. Goekoop ook niet.
Hij woont met zijn gezin nog steeds in
Amsterdam, maar heeft wel een Leids
adres. Dat is dan een kamer nabij de
Pieterskerk, waar de Leidse burgemees
ter na langdurige vergaderingen kan
neerstrijken.
In 1973 was er een debat tussen de mi
nister van binnenlandse zaken en de
Tweede Kamer over de ambtswoning.
De bewindsman wilde destijds precies
weten hoeveel ambtswoningen er waren
en liet een onderzoek instellen. Uit de in
1975 gepubliceerde uitslag van het on
derzoek bleek dat er van de 840 burge
meesters die er destijds nog waren (thans
zijn er 714) er 663 in een ambtswoning
woonden en bijna 180 zelf voor huisves
ting moesten zorgen. Om allerlei rede
nen is dat laatste aantal nogal toegeno
men.
„Maar dat heeft wel consequenties", al
dus Van Duist. „Wat men namelijk wel
eens vergeet is dat een burgemeester ver
plicht is om in zijn eigen gemeente te
wonen". Het feit dat de ambtswoningen
verdwijnen leidt volgens Van Duist nu
tot een nieuwe discussie. Want onder de
huidige commissarissen der koningin
zijn er enkele die zeggen dat er eigenlijk
weer ambtswoningen zouden moeten ko
men, omdat de mobiliteit van burge
meesters daardoor wordt bevorderd.
„Want", vervolgt Van Duist, „er zijn
collega's die zeggen „ik hoef niet meer
naar een andere gemeente. Ik kijk wel
uit, want het kost me schatten geld. Er
zijn burgemeesters die carrière willen
maken. Iedere keer ziet zo'n burgemees
ter zich weer geplaatst voor hetzelfde
probleem. Hij heeft een huis gekocht en
moet het verkopen. Men houdt er niets
aan over, maar legt er steeds op toe.
Het is niet goed te voorkomen. Want er
zijn maar twee mogelijkheden: of er is
een ambtswoning die vrij snel kan
worden betrokken of je moet zelf voor
huisvesting zorgen. In beide gevallen
moet men toch vrij snel beginnen. Je
wordt benoemd en je hoort half april dat
je per 16 mei moet beginnen. Soms heb
je het geluk dat je heen en weer kunt
gaan rijden".
„Maar", aldus Van Duist, „als je van de
regio naar de Randstad wordt verplaatst
is dat heen en weer reizen bepaald niet
aantrekkelijk. Dat zou me dagelijks zes
uur per trein en per auto vier uur kos
ten, terwijl je voor elke reis 175 kilome
ter moet declareren en dat kost ook heel
meeaten oog beter kaa vervatten. Zelfs al is bet
raeentehois modern en voor representatieve doe te
den bruikbaar, dan aoc kan met een ontvangst ttrai»
soms een heel ander effect «orden bereikt. Het con
tact is daa veei persoon!ijker. Daarom moet bet
buis van een burgemeester niet te kleta rijn, zodat
hg een niet te grote groep mensen kan ontvangen.
Daarnaast is het gewenst dat de burgemeester ook
over een behoorlijke werkkamer beschikt".
wat geld. Dan kies je voor de oplossing
om in de week tijdelijk te worden ge
huisvest. Dat kan in een pension, waar
je weinig privacy hebt of je kunt een ap
partement huren, maar dat is in de
Randstad erg duur. Bovendien heb je
dan een huishoudelijke hulp nodig.
Kortom, we hebben het berekend. Het
aanbod van appartement met bijkomen
de kosten was ongeveer gelijk aan het
bedrag dat ik moest betalen voor die af-,
spraak met het airporthotel. Voor een
appartement had ik uiteraard een maand
huur moeten betalen. Met het hotel kon
ik afspreken dat ik er op bepaalde dagen
niet zou zijn en dan behoefde ik ook
geen logies te voldoen".
„Dat betekende", vervolgt Van Duist,
„dat ik nooit meer dan gemiddeld vier
nachten per week betaalde en zeker niet
kwam aan het bedrag van drie ton dat in
sommige publicaties werd vermeld. Het
kwam uit op ongeveer 20 mille. Men
kan zich voorstellen dat ik me „goed ge
pikt" voelde dat ik notabene als een
soort profiteur werd afgeschilderd.
Overigens is Van Duist er wat woonge
not betreft behoorlijk op achteruit ge
gaan. Van Duist: „Als het huis dat ik in
Friesland bewoonde, in Hoofddorp zou
staan zou het acht ton waard zijn, maar
daar kreeg ik er, nadat het tien maanden
te koop had gestaan, nog niet de helft
voor".
In Haarlemmermeer, in gemeentelijke
brochures aangeduid als de „springplank
naar Europa" is geen brede huurmarkt.
Het is een gemeente waar het aantrek
ken van bedrijvigheid geen enkele moei
te kost, omdat vele ondernemingen
graag in de buurt van Schiphol gevestigd
zijn. Genoeg redenen dus voor een geva
rieerd woningaanbod. Maar aspirant-
huurders zoals burgemeester Van Duist
kwamen tot nu toe bedrogen uit.
Van Dulst's ervaring heeft er mede toe
geleid dat de gemeente gaat zorgen voor
een kwalitatieve duurdere huursector,
omdat daarvoor ook grote belangstelling
bestaat bij tijdelijk in ons land verblij
vende managers van buitenlandse on
dernemingen.
Van Duist: „Het gekke is dat men de
ambtswoning heeft afgeschaft, omdat
men statussymbolen overbodig vond en
het de gemeente meer kostte dan het op
bracht. Maar die zogenaamde status
wordt al weer gecompenseerd door de
democratisering van het korps. Boven
dien blijft het de vraag of een gemeente
voor dit soort functies geen woning
moet hebben mét representatieve moge
lijkheden. Het grote publiek verlangt ei
genlijk wel enige status. Dat hoor je nu
weer doorklinken. Aan de ene kant wil
men het dus niet, maar aan de andere
kant zeggen ze: „Dat is onze burgemees
ter die kan hier toch niet zo maar gaan
wonen".
ALEX SNELLEMAN
door Bert van Velzen
Volgens de overlevering heb ik een
oudoom gehad die als een karikatuur
van de vrek Tartuffe door het leven is
gegaan. Zo zitten er in elke stamboom
wel een paar voze takken. Hij had zijn
in een hoedendoos verborgen vermogen
getoond aan een huishoudster, die hem
in de laatste jaren van zijn barre leven
feduldig had verpleegd. Het was van
aar, zo had hij gelispeld. Maar toen
hij de ogen voorgoed had gesloten en
de huishoudster, tijdens een pauze in
het schreien, de doos had geopend, was
deze leeg. Het vermoeden is gerezen
dat hij net geld aan een priester hee,
gegeven die hem in zijn moeilijk
stervensuur heeft bijgestaan, als losgeld
om zijn dorre ziel aan de greep des
duivels te onttrekken.
Vrekkigheid komt in de beste families
voor. Een roemruchte Amerikaanse
geldgnoom, wijlen Hetty Green, droeg
de bijnaam „de boze heks van Wall
Street" omdat zij zich kleedde in een
rafelige zwarte jurk. Ofschoon haar
vermogen tegen de Eerste
Wereldoorlog op 100 miljoen dollar
werd geschat, voedde zij zich vrijwel
uitsluitend met koude havermout. Zij
was te gierig om het op te warmen.
Er zijn nogal wat schatrijke mensen
met vrekkige trekjes. De Hertog van
Windsor betaalde nooit van zijn leven
een restaurantrekening en hij had een
speciaal werktuigje laten ontwikkelen
waarmee hij het allerlaatste restje
tandpasta uit een tube kon persen. Ik
heb de indruk dat ook Koningin
Elizabeth aan de zuinige kant is. Sam
Walton, de rijkste Amerikaan (met
volgens het blad „Forbes" een
vermogen van 5,6 miljard gulden) leefl
in de stijl van een arme loodgieter. J
Paul Getty liet een paleis met 72
kamers volstorten met kostbare kunst
en hij liet in de gastenverblijven
munttelefoons plaatsen.
In het reclameblad Ariadne is het
resultaat van een onderzoekJ
gepubliceerd waaruit men kan
opmaken dat de doorsnee Nederlander
geen dolle dingen doet met zijn geld: 1
procent heeft ooit één kunstwerk
gekocht voor meer dan 5000 gulden: 1
procent heeft ooit in een casino meer
dan 5000 gulden verspeeld: 8 procent
had wel eens gegeten voor meer dan
200 gulden per persoon en 2 procent
had een horloge gekocht van meer dan
2000 gulden. Het schijnt dat de grens
tussen wijs en onwijs gedrag hier te
lande ongeveer ligt bij een fles wijn van
30 gulden.
Bij de bruiloft van Maria Niarchos
werden 12000 flessen champagne en
andere wijn opengetrokken. Het feest,
zo lees ik in het blad Cosmopolitan
(spiegel van de ziel van de
Amerikaanse vrouw op zoek naar een
onbekommerde levenstijl) heeft een
miljoen gulden gekost. Maar dat is
maar een schijntje in vergelijking met
de 60 miljoen gulden die sheik Zayid
ibn Said investeerde in het huwelijk
van zijn zoon Mohammed en prinses
Salama. Er waren 20.000 gasten en de
festiviteiten duurde een week. Maar
zelfs de buitensporig rijken op aarde
doen naar verhouding weinig dolle
dingen. In de Villa a'Oro te Hong
Kong, die 130 miljoen gulden heeft
fekost, staat inderdaad een gouden
adkuip en keizer Bokassa heeft bij
een Parijse juwelier ooit een paar met
parels bezaaide schoenen aangeschaft
voor 190. 000 gulden. De sultan van
Brunei, vermoedelijk de rijkste man ter
wereld met een inkomen van 300
miljoen gulden per dag, heeft er ook
moeite mee om zijn geld op opvallende
wijze uit te geven. Hij heeft een nieuw
huis laten bouwen, met 1.788 kamers
en twee met bladgoud bedekte
reusachtige koepels. Hij heeft er 2000
telefoons in laten installeren en 65.000
vierkante meter marmer en het geheel
kostte hem 850 miljoen gulden, drie
dagen werk dus. Maar het leven op
deze schaal is en blijft zeldzaam.
Een Amerikaans psycholoog bepleit bij
het uitgeven van geld, op welk niveau
dan ook, „beheerste extravagantie",
want mensen zouden daar gezonder en
blijer van worden. Dinsdag, als de
miljardennota is gepresenteerd, weten
we of er, een keertje maar, een fles
wijn van meer dan 30 gulden vanaf
kan. Neen, we doen geen dolle dingen.
