Gevangenissen België oud, vies en overvol Kohl volgend jaar naar het andere Duitsland" lasnost reikt nog iet buiten Moskou „Kernwapentechniek vordert snel in Midden-Oosten" Tenland" sse Jackson vier jaar pdidaat BRITTEN WILLEN VOETBALVANDALEN THUIS HOUDEN Patstelling na verkiezingen in Denemarken 99 Liesbeth List sterk in mooie herhalingen Sleutelfiguur Italiaans wapenschandaal meldt zich Ecidóe Somant WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1987 PAGINA S mldf onze correspondent Jo Wijnen) HINGTON Het allemaal overbodig rlriikkeld. De Ameri- Var se zwarte dominee Jackson heeft aan- p dftodigd dat hij zich 10 7arber officieel zal men- an in de race om het Huis. Toch is die hrfjndiging allerminst «u verrassing. Jackson fe in feite al meer dan jaar presidentskandi- T eeft van de kandidatuur 9 eroep gemaakt, vanaf het r jnt dat hij in 1984 op het »k toneel verscheen. En nu heeft Jackson zich »pgeWorPen a*s de kan- l van de Amerikaanse ar- Jrs en de voorman van de nilliUrde minderheden. tjv fopig geldt hij binnen de !n J cratische partij als de be te,. kste kandidaat voor het l, jntschap. Maar of Jack- teindelijk een echte kans nee va^t n0*> te ^>ezien- ^1- A, e steun van de gekleur- Me 'derheden en het arbei- ab er is niet genoeg. Jack- I ook aanhang moeten egjrven onder de miljoenen zakenlieden, midden- z- rs en witte-boorddra- |aa En in die groepen geniet og?) geen noemenswaar- lopulariteit. leemt niet weg dat de ie in 1984 als een soort tkandidaat werd gezien, een rijp politicus wordt iuwd met een voor mil- kiezers aantrekkelijk imma. Bovendien heeft een uitstekend geolied gne-apparaat opgezet. uni ik als hij volgend jaar de definitieve kandida- verwerft, heeft hij een "sbu positie van waaruit hij *llié presidentskandidaten mc ïaken en breken. PP I Etiopië: voedselhulp om nieuwe ramp te voorkomen ADDIS ABEBA De Etiopische regering heeft de donorlanden en hulporganisaties ge vraagd voor het komende jaar bijna een mil joen ton voedsel te sturen. Het voedsel is nodig om de gevolgen te bestrijden van een nieuwe periode van droogte, die zeker vijf miljoen Etiopiërs treft. In sommige gebieden zal de oogst dit jaar even slecht zijn als in het ramp- Sar 1984. Ook de hulpdienst van de Verenigde aties in Etiopië heeft een oproep gedaan voor hulp, om te voorkomen dat Etiopië opnieuw slachtoffer wordt van een ramp als in 1984-'85, toen meer dan een miljoen Etiopiërs hun hui zen verliet op zoek naar voedsel. Etiopië heeft behalve voedsel ook hulp nodig heeft voor in vesteringen in transport, havens en onderde len voor machines. Verlamde man doodt echtgenote HOUSTON Een bijna geheel verlamde man in een rolstoel in de Amerikaanse stad Houston is er gisteren in geslaagd zijn echt genote in een bar met pistool schoten om het leven te brengen. De vanaf zijn nek verlamde man vroeg zijn vrouw een touwtje in zijn mond te stoppen. Daarom rukte hij zijn hoofd naar achte ren en schoot drie kogels af met een revolver die hij in zijn schoot verborgen hield. Volgens de poli tie verdacht de man, die pas twee weken getrouwd was, zijn vrouw van ontrouw. Hij raakte verlamd nadat zijn vorige echtgenote hem in de rug had geschoten. Zoon Solzjenitsyn op Eton College (Van onze correspondent Roger Simons) LONDEN De befaamde Britse kostschool van Eton heeft er een opvallende leer ling bij. Het is de 16-jarige oudste zoon van de verbannen Sovjetrussische dissident en Nobelprijswinnaar Alexander Solzjenitsyn (68). Volgens Dr. Eric Anderson, directeur van Eton College, is Jermolai Solz jenitsyn een briljante leerling. De Solzjenitsyns zijn sinds twee jaar Amerikaans staats burger en wonen in een klein stadje in de Noordoostelijke staat Vermont. Braziliaanse minister dood bij vliegongeluk CARAJAS De Braziliaanse minister van landhervorming, Marcos Freire, is om het leven gekomen bij een vliegtuigonge val in het noorden van Brazi lië. Het tweemotorige militaire toestel waarin de bewindsman zich bevond explodeerde enke le seconden nadat het was op gestegen van een vliegveld in de stad Carajas. Over de oor zaak van de ontploffing is nog niets bekend. In het vliegtuigje zaten nog drie andere passa- tiers en vier bemanningsleden. !r zijn geen overlevenden. CHINA: MARTELING IS PURE LASTER BEIJING Het Bureau voor Openbare Orde en Veiligheid in Beijing heeft het rapport van Amnesty over martel praktijken in China veroor deeld als „pure laster". On danks het feit dat de laatste ja ren ook in de Chinese media berichten over martelingen zijn verschenen, zei een woordvoerder dat het Amnes- ty-rapport „absoluut niet op feiten gebaseerd" was. Enkele maanden geleden publiceerde een staatskrant nog een ver haal van een partijsecretaris die 17 mensen liet martelen om er achter te komen wie zijn fietsbel gestolen had. Honderden doden door knokkelkoorts in Azië BANGKOK In Thailand, Vietnam en Laos zijn dit jaar tienduizenden mensen getroffen door knokkelkoorts en tot dusver zijn honderden mensen, meest jonge kinderen, door de ziekte overle den. In Thailand wordt de uitbarsting de ergste genoemd sinds de autoriteiten in dat land in 1970 statistieken over be smettelijke ziekten gingen bijhouden. Knokkelkoorts (dengue) is een acute in fectieziekte die doorgaans voorkomt in tropische gebieden. De verschijnselen zijn koorts, hoofdpijn en gewrichtspijn. De ziekte wordt veroorzaakt door een virus en kan worden bestreden door de overbrengers daarvan, muskieten, uit te roeien. Ook in Kampuchea en Burma zou knokkelkoorts heersen. (Van onze correspondent Ad Bloemendaal) BRUSSEL De bewo ners van Vorst en Sint Gilles de Brusselse wij ken, niet de gevangenis sen raken er al aan ge wend. Stinkende, zwarte rook van brandende, té vaak-gebruikte matrassen en té lang gedragen kle ren; onderhandelingen per megafoon; traangas en harde klappen. En daarna af en aan rijdende ambu lances. Twee achtereenvolgende avonden hebben politie en rijkswacht met harde hand een eind moeten maken aan opstanden van gevangenen. Het oproer kwam echter geenszins onverwachts. In bei de oude gevangenissen (geza menlijke capaciteit bijna 1200 gedetineerden) wordt al sinds jaar en dag geklaagd over chronisch plaatsgebrek en slechte hygiënische zorg. Maar volgens minister van justitie Gol heeft de pers het gedaan. De opstanden braken uit, na dat minister en vice-premier Jean Gol afgelopen vrijdag aan de internationale pers een opgeknapte vleugel toonde van de gevangenis van Leu ven-Centraal. Het is de bedoe ling dat daar de 26 Britse voet balsupporters worden opgeslo ten, die worden verdacht van hun betrokkenheid bij het Heizel-schandaal ruim twee jaar geleden. De bedoeling van Gol was om Britse kritiek te voorkomen. Maar uit eigen huis kreeg hij de rekening ge presenteerd in de vorm van opstanden. En in Groot-Brit- tannië zijn al stemmen opge gaan de uitlevering van de 26 op te schorten, omdat zij in de Belgische gevangenissen niet veilig zouden zijn. Tafelvoetbal Met name in Vorst en Sint Gillis, waar gevangenen al ja renlang opeengepakt zitten in te kleine cellen zonder toilet, sloegen de stoppen door bij het zien van de beelden van Leu- vel-Centraal. Afzonderlijke douches en toiletten, recreatie ruimten en zelfs een tafelvoet balspel in Leuven. De span doeken in Vorst en Sint Gillis spraken dudielijke taal: „Hool igans - drie sterren. Wij? Niets!". Nadat beide opstanden alleen met geweld waren onder drukt, verklaarde minister Gol dat het gevangenisoproer niet zijn schuld was, maar van de pers. „Uit sensatiezucht is de situatie in Leuven te mooi be schreven, en die in Vorst en Sint Gillis ernstiger voorge steld dan ze is. Ik heb daar geen goed woord voor over", aldus de minister. Ook de gevangenen kregen van Gol een veeg uit de pan. „We waren net begonnen met verbeteringen. Door deze ac ties loopt de renovatie weer vertraging op". Schrijnend Intussen blijft de situatie in de fevangenissen van Vorst en int Gillis onduidelijk. Vol gens Justitie baseert de pers zich op oude gegevens en zit ten tegenwoordig in Sint Gil lis, de grootste van de twee, 451 van de 513 gevangenen in één-persoons cellen, en zijn er maar zeventien cellen met drie bewoners. „Dat zijn dan mensen die daar zelf om heb ben gevraagd", aldus een De gebouwen van St. Gilles afgelopen maandag, toen op verschillende plaatsen branden woedden. De gevangenis is volgens de gedetineerden oud, vies en zit overvol. ern-r»- anp woordvoerder van Justitie. Over Vorst zegt Justitie geen gegevens te kunnen verschaf fen. Maar volgens Europarle mentslid Willy Kuijpers is de situatie schrijnend. Tijdens zijn recent bezoek trof hij er 574 mannelijke en 110 vrouwelijke gevangenen aan. De werkelij ke capaciteit is 350 mannen en 52 vrouwen. Drugsverslaafden worden apart gezet, maar aids-patiën- ten niet. Door gebrek aan be kwame bewaarders kan vaak niet worden voorkomen dat op de binnenplaats oude rekenin gen tussen gevangenen worden vereffend. De toile temmers zijn na jarenlange klachten vervangen door che mische toiletten. Maar ook die stinken bij gebrek aan vloei stof. Het beetje lauw water dat per dag wordt verstrekt, dient in principe voor alles: om te drinken, te wassen en de cel te reinigen. Daar komt dan nog eens bij, dat meer dan de helft van de gevangenen in Vorst en Sint Gillis nog in voorarrest zitten. Voorarresten van twee jaar zijn geen uitzondering, waarna bij de uiteindelijkse rechtszaak ook nogal eens vrijspraak volgt. Uitbreiding van de rechterlijke macht valt vol gens een woordvoerder van Justitie niet te verwachten. „We hebben alleen maar te maken met nieuwe bezuini gingen". 5K0U Ondanks alle jubelende berichten dat er iet moment zoveel mag en kan in de Sovjetunie als van het glasnost-beleid, zijn er toch wel Tieel 7eJijk grenzen die niet overschreden dienen te hei*den. Dat geldt met name voor buitenlanders die 'ailen reizen binnen de Sovjetunie, te d' erd dat al spoedig duidelijk, toen ik mijn auto voor de jaar- 1 d onderhoudsbeurt van Moskou naar Helsinki reed. Al di- verd ik geconfronteerd met een weliswaar kort, maar ver- nd oponthoud bij een controle van de KGB en een on- Jng door het militieleger in de historische stad Vyborg, irste incident kwam doordat ik een Russische vrachtwa- iffeur de weg naar de Fins-Russische grens vroeg. Hij „etwijfeld de beste bedoelingen, maar toen ik zijn aanwij- opvolgde belandde ik op de „verkeerde" weg. Namelijk [an de vele wegen die verboden terrein zijn voor westerlin gen bordje waarop dit werd aangegeven ontbrak en achter op ik ook niet goed waarom deze weg taboe werd ver- 'ermoedend dus nietsvermoedend richting Helsinki, tot ik langs de van de weg een wachttoren ontwaarde. Bovenop de toren een KGB-wacht, gekleed in een zware overjas tegen de die met een verrekijker de mistige omgeving afspeurde, ook ik geen onraad, want ik wist immers dat de grensbe- ig versterkt was na affaire met Matthias Rust. Toen ik ver- echter een van zijn geüniformeerde en gewapende colle- mij af zag komen, maakte een lichte bezorgdheid zich meester. lure vereist dat Westerlingen in de Sovjetunie het mi- rvan buitenlandse zaken 48 uur van tevoren op de hoogte [vïn alle reizen, die buiten een straal van 40 kilometer rond worden gemaakt. Dat had ik inderdaad gedaan en mij toestemming gegeven voor de reis. Maar, zo maakte de r kcht van de KGB mij duidelijk, de permissie gold alleen Het reizen op één bepaalde weg. 1 al mijn papieren waren ingenomen en ik zo'n veertig mi- had staan wachten, terwijl diverse mysterieuze telefoon- Wden gepleegd, werd ik naar de stad Vyborg gebracht nadere ondervraging. Een strenge, vrouwelijke Sovjet-re- fheur vuurde een serie vragen op mij af en hield vervol- preek over de regelementen waaraan buitenlandse rei- zich dienen te houden. Na het tekenen van een formulier top ik verklaarde een fout te hebben gemaakt mocht ik mijn 'd vervolgen tot aan de M10-snelweg: de officiële weg voor siÉfnlanders naar de Finse grens, tin i van sluier if, belevenissen lichtte niet alleen een tipje van de bureaucra- sluiers op, maar gaandeweg kreeg is ook meer inzicht in iitberingen van het gewone leven in de Sovjet-provincies. nt is nog bitter weinig merkbaar van Gorbatsjovs hervormin- ,rn( er heersen nog op grote schaal voedseltekorten. Zo was in aswnoedige stadscentrum van Vyborg (70.000 inwoners) een aHstr'jd gaande. Mensen verdrongen elkaar voor de winkels, zojuist een nieuwe voorraad ingeblikte doperwtjes uit Hon- was gearriveerd. De enige verse groenten in de winkels 0 n verlepte kool, onooglijke groene aardappelen en enkele nj fadijsjes. En ondanks het feit dat Vyborg een Baltische ha lted is, boden de viszaken ook niet veel meer dan wat ge- fe sprot en halfvergane gezouten kabeljauw. Het verschil ite Finse steden enkele kilometers verderop was daarom end. Zelfs in de kleinste dorpies lagen verse groente, fruit (e j rijkelijk uitgestald in de winkels. de grens informeerden Russische grenswachten op de heen- angstig of ik toevallig ikonen in mijn bezit had en op de werd gevraagd naar porno-videos. Het antwoord was Met mijn in Helsinki gerepareerde auto keerde ik, over de weg, terug in Moskou. CHRISTOPHER WALKER, The Times, Londen KOPENHAGEN De Deense kiezers hebben de centrumrechtse coalitie van premier Poul Schlueter een onverwacht stembusverlies bezorgd. Maar de linkse op positie slaagde er ondanks een winst van 4 zetels even min in om een werkbare meerderheid te krijgen in de Folketing, het Deense parle ment. Daardoor is een pat stelling ontstaan, waarbij volgens waarnemers alleen een nieuwe gang naar de stembus uitkomst kan bie den. Schlueter heeft gezegd dat hij zal pogen met zijn vijf jaar oude coalitie door te gaan, maar hij erkende dat de omstandigheden er „veel moeilijker" op zijn gewor den. De sociaal-democrati sche leider en ex-premier Anker Joergensen heeft te gelijk laten weten dat hij een regering van linkse signa tuur wil vormen. BONN De Oostduitse president en partijleider Erich Honecker heeft gis teren, aan het slot van het officiële gedeelte van zijn bezoek aan de Bondsrepu bliek, de Westduitse rege ring opgeroepen de Duitse Democratische Republiek volledig diplomatiek te erkennen. Volgens de Westduitse grondwet is de deling van Duitsland een tijdelijke zaak. Als gevolg daarvan wordt de DDR niet als staat erkend. Van Westduitse zijde is de af gelopen twee dagen voortdu rend teruggekomen op een mogelijke toekomstige hereni ging van de beide Duitslanden. Ook gisteravond kwam het thema aan de orde tijdens een door Honecker aangeboden di ner. De Oostduitse staatsleider drukte de Westduitsers op nieuw op het hart zich neer te leggen bij de realiteit dat er twee Duitslanden bestaan, met verschillende sociale stelsels en ieder behorend tot een an der bondgenootschap. Hij waarschuwde tegen „zoete dromen". Kohl reageerde daarop met de woorden: „Voor wat betreft fundamentele kwesties staan wij nog net zo ver van elkaar af als voor heen. Niemand zou ook anders hebben kunnen verwachten". Op andere terreinen hebben de beide Duitse leiders wel af spraken gemaakt en akkoor den ondertekend. Zo heeft Kohl een uitnodiging aan vaard voor een bezoek aan de DDR. Zegslieden in Bonn achtten het waarschijnlijk dat Kohl wellicht volgend jaar al naar de DDR zal afreizen. Overeenkomsten tussen beide landen zijn onder meer geslo ten op het gebied van de tech niek en de wetenschap. Voorts heeft de DDR toegezegd per 1 november soepeler bepalingen van kracht te laten worden ten aanzien van de invoer van kranten, boeken, platen en cassettebandjes. In de Oostduitse media wordt met opvallende openheid ver slag gedaan van het bezoek van Honecker aan het buur land. Het Oostduitse partijblad „Neues Deutschland" wijdde gisteren vier pagina's aan het bezoek en citeerde Kohls uit spraken over het „schietbevel" en de Muur Kohl eiste maan dag dat het „schietbevel" wordt ingetrokken en deed te vens een oproep op de DDR om de Muur af te breken. Vanmorgen is Honecker be gonnen aan het informele ge deelte van zijn vijfdaagse be zoek. Hij bezoekt onder meer Keulen, Dusseldorf, Wuppper- tal en zijn geboortestad Wie- belskirchen in Saarland. TEL AVIV Pakistan kan in principe over een jaar of twee beschikken over een kernwapen en Israel is al veel verder. Maar het zal nog vele ja ren duren voor Arabische landen in het bezit van atoomwapens zijn. Dat staat te lezen in de jongste editie van het jaarlijkse over zicht van de militaire krachts verhoudingen in het Midden- Oosten, een publikatie van het Centrum voor Strategische Studies, van de Universiteit van Tel Aviv. Voor het eerst bevat het stra tegisch jaaroverzicht een hoofdstuk over de niet-confes- sionele balans, de kernwapens dus en de chemische capaci teit. Wie nieuwe onthullingen had verwacht over Israëls atoomwapenpotentieel komt natuurlijk bedrogen uit. Gene raal Yariv, oud-hoofd van de militaire inlichtingendienst, zei keihard niet te weten of zijn land de beschikking heeft over kernwapens. Had het boek daarover wél duidelijk heid verschaft, dan zou de Is raëlische censor de versprei ding trouwens onherroepelijk hebben verboden. Niettemin blijkt uit het betref fende hoofdstuk dat de gezag hebbende auteur, Aharon Le- vran, ervan overtuigd is dat Israel ofwel de bommen heeft, ofwel ze in een handomdraai kan maken. En tenslotte, zegt Levran, versterkte de Vanu- nu-affaire de wijd verspreide veronderstelling aangaande Is raels wetenschappelijke kennis op het gebied van de kernfysi ca. Wat stellen de Arabische lan den daartegenover? Iraq is nog het dichtst bij de produktie van een atoomwapen. Net als Libië heeft het openlijk te kennen gegeven dat het streeft naar een militaire nucleaire capaciteit. Baghdad beschikt over 12 kilogram fusiemateri aal (93 procent verrijkt urani um), beschikbaar gesteld door Frankrijk. Daarnaast heeft het nog wat uranium van minder allooi, afkomstig uit de Sovjet unie. Maar al met al genoeg voor een atoombom. Niettemin houdt Levran het voor on waarschijnlijk dat Iraq op kor te termijn tot produktie kan overgaan. Het land is bang voor internationale repercus sies, bijvoorbeeld een totaal wapenembargo. Zolang de oor log met Iran voortduurt zal Iraq zijn kernwapenprogram ma dus met rust laten. De andere Arabische landen zijn nog veel verder verwij derd van de aanmaak van kernwapens. Egypte heeft wel een behoorlijke kennis op nu cleair gebied, maar het land heeft de behoefte noch de fi nanciële middelen om de mili taire toepassing te overwegen. Libië probeert al jaren ergens een kant en klare bom te ko pen, maar totnutoe zonder enig succes. Ook Pakistan, het enige Islamitische land dat echt dicht bij de produktie van een atoomwapen is, wil kolo nel Khadaffi niet helpen. Er zal trouwens nog geruime tijd overheen gaan voor Pakistan zoveel kernwapens heeft dat het kan gaan denken aan ver koop. Het is ook mogelijk dat het land vlak voor de produk- tiefase zal stoppen, om niet alle Amerikaanse economische hulp te verspelen. Daarmee zouden de Pakistani zich dan voegen bij de landen met een bom in de kelder. LiMbeth List en trio Nico v.d.Linden in het kader van de lunchvooretet- lingen in Diligentia te Den Haag, dinedag 8 september Voor het vierde seizoen pre senteert theater Diligentia in Den Haag een aantal lunch- voorstellingen op dinsdag. Liesbeth List was aangetrok ken om het vierde seizoen te openen. De belangstelling voor haar optreden was ruim vol doende. Een leuke kans voor een artieste om een nieuw re pertoire uit te proberen, maar Liesbeth gaat op zeker en bracht ons via „Rosa" en „De oudjes" naar „Vlieland". In drie kwartier trekken zo haar meest geliefde chansons aan het voetlicht voorbij. Natuur lijk hindert dat de bezoekers geenszins, maar een dubbele vertolking van een bruilofts lied is toch wel zonde van de korte tijd die haar gegeven is tijdens zo'n voorstelling. Ge lukkig werd er van haar im provisatietalent gebruik ge maakt. Door het uitvallen van een versterker moest zij haar programma onderbreken en er op een vakbekwame manier een draai aan geven. Op die momenten krijgt zo'n voorstel ling toch nog iets persoonlijks. Veel eer viel er voor haar te behalen aan het gedicht „De absolute ambtenaar". Den Haag is toch de stad bij uitstek om zo'n gedicht te brengen en dat werd merkbaar aan het lange applaus. Het trio Nico v.d.Linden is volkomen op de zangeres inge- UESBETH LIST, met oud-mooi. FOTO: PR speeld en weet daardoor de iuiste sfeer in de liedjes te brengen. De volgende lunch- voorstelling is op 22 septem ber. Dan kunnen wij „Drs. P" (Heinz Polzer) verwachten, die dan het lunchuurtje komt vul len. ROB VAN DER MIJL BIJ DEZE KRANT INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK. THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES Efa EEN COMPLETE AGENDA ROME Aldo Anghessa, één van de sleutelfiguren in de le verantie van Italiaanse zeemij- nen aan Iran, heeft zich giste ren uit eigen beweging bij de politie gemeld. Samen met di recteur Ferdinando Borletti van de mijnenfabriek Valsella zou Anghessa de illegale wa penlevering op touw hebben gezet. Anghessa had aanvankelijk de benen genomen nadat hij lucht van het onderzoek had gekre gen, maar hij had bij zijn vlucht uit een hotel in Bari zeer compromitterende docu menten achtergelaten, op basis waarvan de politie totaal 32 arrestaties kon verrichten. De Italiaanse pers speculeert erop dat Anghessa wellicht een informant van de Italiaan se politie of van één van de feheime diensten is. Ir wordt op gewezen dat Zwitserland bij de Italiaanse autoriteiten nooit een uitleve ringsverzoek heeft ingediend, nadat Anghessa twee jaar gele den uit een gevangenis in Zwitserland ontsnapte. Zou Anghessa de documenten niet met opzet hebben achtergela ten, vraagt men zich af. Ondertussen heeft het onder zoek zich al uitgebreid tot fi guren van de Siciliaanse ma fia, terroristische groepen in het Middenoosten en tussen personen in Syrië en Europese landen. In de Italiaanse pers wordt de affaire al aangeduid met de term „ons Irangate", maar volgens justitie zijn nog geen regeringsfunctionarissen verdacht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 5