Topambtenaar ontkent
,herenakkoorcP met ABP
Nicaragua smeekt
bevriende landen
om hulp en olie
Fascinerende Japanse Koning Lear
irins
7/illiam
mge
ictator
RNENLAND/BUITENLAND
Directie Spoorwegen
zet sanering door
KONINKLIJK
HUIS
Terugkeer-regeling voor
buitenlanders versoepeld
EfiklócSotmmt
DINSDAG 8 SEPTEMBER 1987 PAGINA 5
aalf jaar geëist voor
jord op pompbediende
XEHDAM Officier van justitie mr.
der Hoeven heeft gisteren voor de
Jamse rechtbank twaalf jaar gevan-
straf geëist tegen de 23-jarige J.C.
ens de officier heeft C. in de vroege
>nd van 3 juni de 51-jarige pompbe-
e L. Leeflang in een benzinestation
i Rotterdamse wijk Overschie met
allen messteken om het leven ge-
De buit van deze door de officier
•xtreem gewelddadig" gekenschetste
noord bedroeg 1.675 gulden in con-
n en 1.893 gulden aan bankcheques
betaal kaarten. C., een regelmatige
van het pompstation, ontkent bij
v.n bij laag dat hij Leeflang, die hij
ev mocnt, heeft vermoord. Wel geeft
1 ]e die avond het pompstation te heb-
?"jezocht. Uitspraak 21 september.
10 w
Noodlijn
Venezolaanse bos
wachters helpen een
moeder via een
noodlijn door een
wild stromende ri
vier. Bij overstromin
gen en aardverschui
vingen in Venezuela
kwamen de laatste
twee dagen meer
dan 350 mensen om
het leven en raakten
circa vijfduizend
mensen dakloos.
Volgens de regering
in Caracas betreft
het de ernstigste na
tuurramp die het
land ooit heeft ge
troffen.
FOTO: AP
UTRECHT De directie van de Neder
landse Spoorwegen heeft gisteren definitief
besloten tot uitvoering van de operatie
„Snoeien om te groeien Ze beschouwt het
advies dat de ondernemingsraad vorige
week heeft uitgebracht als een positief ad
vies. Het gaat bij het saneringsplan om 300
miljoen gulden: 150 miljoen bezuiniging
(snoeien) en 150 miljoen kostenverschuiving
voor vernieuwing of uitbreiding van activi
teiten („om te groeien"). Het snoeien zal
2.400 arbeidsplaatsen kosten, in hoeverre
het groeien nieuwe banen zal opleveren
staat nog niet vast. Een van de belangrijkste
voorwaarden van de OR is, dat het verlies
aan arbeidsplaatsen zoveel mogelijk wordt
beperkt en dat er in principe geen gedwon
gen ontslagen zullen vallen.
Doodstraf voor
plichtverzakende
ambtenaren Syrië
DAMASCUS Het Syri-
sche hof voor de staatsvei
ligheid heeft maandag 70
ambtenaren veroordeeld tot
zware straffen wegens cor
ruptie, bedrog, fraude en
vervalsing van overheids
documenten. Vijf beklaag
den werden ter dood ver
oordeeld, vier tot levenslan-
§e gevangenisstraf. De an-
ere beklaagden kregen
langdurige vrijheidsstraf
fen. Het is de eerste maal
dat in Syrië doodstraffen
werden uitgedeeld voor de
genoemde misdrijven.
DEN Mag men Britse
iVard-bladen als The Sun
Daily Mail geloven, dan
t de 5-jarige prins Willi -
de oudste zoon van de
en prinses van Wales, op
en rad.
ens de bladen heeft Willi-
ijdens een zomervakantie
botland de schildwachten
i\oed onder de nagels van-
gehaald. Zo gebruikte hij
loyal Highland Fusiliers,
ich in de Falklandoorlog
en onderscheiden, bij het
allen als ballenjongens.
vilde dat zij voor hem in
mding zouden springen
em aanspreken met „Sir".
n drie soldaten die zijn
zadelden zou hij hebben
i; „Jullie kunnen er
Wanneer ik koning
vliegen jullie de laan uit".
Maten deden hun beklag,
dat later door het mi-
van defensie is tegen -
insje heeft een verleden
peuterschool sloeg hij
speelkameraadjes; aan
ter en geldinzamelaar
I Bob Geldof vroeg hii
hij er „zo smoezelig
En de moeder van de
vroeger zelf peuter-
r gaf hem vorig jaar
iet openbaar een klap op
<0 bips omdat hij niet van de
in een politieauto kon
les, zelf het produkt van
Spartaanse opvoeding in
kostschool, bespaart zijn
klaarblijkelijk de roede.
Daily Mail denkt dat het
it door de tegenstrijdige in
den van de moderne tijd.
fens De Sun worden onop-
oede kinderen boosaardige
«s en is het tijd dat „De
'nklijke familie een voor
dstel t"
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
MATJE OVER FILMS.MUZIEK
SATER. RECREATIE. EX POSITIES
01 EEN COMPLETE AGENDA
september
pningin Beatrix en prins
aus openen in Den Haag
t nieuwe muziek- en
anstheater waar het Resi-
entie Orkest en het Ne-
prlands Danstheater een
derkomen hebben ge-
inden.
•rins CU
Claus opent in Delf-
I de warmte-krachtcen-
rale Delesto BV. Deze
entrale is een gezamelijk
roject van Akzo Zout
Jemie en het Energiebe-
ijf voor Groningen en
ithe.
DEN HAAG Ir. Pe
ters, voormalig topamb
tenaar op het ministerie
van volkshuisvesting,
ontkent dat er ooit een
„herenakkoord" is geslo
ten met het ABP over
het „oogluikend" toe
staan van aftrekposten
op de stichtingskosten
van beleggerswoningen.
Weliswaar heeft hij in
1973 een gesprek gehad
met ABP-beleggingsdi-
recteur Masson en diens
medewerker Van der
Knaap, maar dat had
„een algemeen karak
ter", zo verklaarde hij
gisteren voor de enquête
commissies die de bouw-
subsidies onderzoekt.
Peters bezwoer de commissie
dat hij niet heeft meegewerkt
aan het „oogluikend" toe
staan van aftrekposten,
waarmee het ABP de stich
tingskosten drukte, teneinde
meer rijkssubsidie op de
huurwoningen te verkrijgen.
De verklaring van ir. Peters
staat lijnrecht tegenover de
uitspraken van de voormali
ge ABP-beleggingsdirecteur,
ir. Masson. Deze zei vorige
week dat het gesprek met
Peters was uitgemond in een
herenakkoord over het ver
lagen van de werkelijke
stichtingskosten. Peters: „Ik
hoorde pas in '86 voor de eer
ste maal van een herenak
koord, toen ABP-directeur
Snijders dat woord liet val
len. En ik ben er toen pas
achter gekomen, dat daarmee
werd gedoeld op afspraken
tussen mij en Masson".
Peters zei voorts zeker te we
ten, dat hij nadien geen tele
fonisch contact meer heeft
gehad met Masson. Masson
verklaarde daarentegen vori
ge week, dat hij wel degelijk
met Peters heeft gebeld om
de eerder gemaakte afspra
ken over de aftrekposten (het
herenakkoord) nogmaals te
bevestigen Volgens Masson
was dit gebeurd naar aanlei
ding van de kritiek van een
controlerend ambtenaar (dhr.
Wedel) van de Rekenkamer
op het feit, dat het ABP onei
genlijke aftrekposten toepas
te. Het telefoontje met Peters
had blijkbaar geholpen, zo
constateerde Masson: „Van
de brave heer Wedel heb ik
daarna nooit meer iets ge
hoord".
Kennisgeving
Peters verklaarde gisteren
dat hij destijds in het weke-
Ir. A. Peters
legt de eed af
alvorens te
worden
verhoord door
de enquête
commissie
bouw-
subsidies.
FOTO: ANP
lijks overleg van de directeu
ren van het ministerie ver-
Ondernemer eist 24 min van ABP
AMSTERDAM De Nuenense ondernemer A.F.Poot eist
van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) 24 mil
joen gulden als vergoeding voor het faillissement, in 1981,
van 9 vennootschappen binnen het Poot-concern. De schade
vergoedingsprocedure begint donderdag bij de rechtbank in
Maastricht.
Tussen Poot en het ABP bestond sinds 1977 een zakelijke
overeenkomst, waarbij het ABP optrad als geldschieter voor
een keten tennishallen. De contacten tussen het ABP en Poot
in die tijd verliepen veelal via Masson's zakenvriend J. van
Zon. Volgens Poot moest Van Zon bemiddelingsgeld betaald
worden in ruil voor de bekende „goede woordjes" bij het
ABP. Toen Poot die, zijns inziens, „steekpenningen" niet
meer betaalde stopte het ABP de financiering. Poot ging vrij
snel daarna failliet. Volgens de dagvaarding handelde het
pensioenfonds onrechtmatig met het stoppen van de, vooral
financiële, medewerking aan het tennishallenplan.
slag heeft gedaan van zijn be
spreking met Masson. „Dat
werd voor kennisgeving aan-
lenomen", aldus Peters. Dat
laarover in de notulen van
die bewuste vergadering met
geen woord wordt gerept,
moét volgens hem verklaard
worden uit het feit „dat men
het kennelijk niet belangrijk
genoeg vond". „Het waren
terloopse opmerkingen",
meende Peters. Hij sloot gis
teren overigens niet uit dat
hij destijds Masson zijn stand
punt heeft gegeven over af
trekposten als „geactiveerd
onderhoud" en „bouwrente"
die door het ABP werden ge
hanteerd.
Het oogluikend toestaan van
die praktijken was volgens
Peters „niet uitvoerbaar"
Peters wees de commissiele
den er nog eens op dat van
enige controle op de stich
tingskosten van beleggerswo
ningen geen sprake was, en
dat het oogluikend toestaan
dus ook géén zin had. Het
niet controleren van de stich
tingskosten was ook na het
tot stand komen van de pre-
miehuurregeling '68 „gang
baar beleid", aldus Peters.
Prof. dr. G.A Kessler, vanaf
'68 lid van de centrale beleg-
gingsraad van het ABP, be
vestigde gisteren dat dit toe
zichthoudende orgaan op ba
sis van zeer summiere gege
vens besliste over beleggings
plannen van het ABP. Mas
son en de zijnen hadden dus
alle ruimte om met de bouw
kosten te knoeien, want ook
de beleggingsraad vroeg niet
om gespecificeerde bereke
ningen. „De opgaven van het
ABP werden door ons als een
gegeven aanvaard. We moes
ten varen op de gegevens die
ons door het ABP werden
verstrekt", zo verklaarde hij
tegenover de enquêtecom
missie.
Ir. K.J. Mackenzie, indertijd
lid van de directieraad op het
departement en daarna lid
van de ABP-beleggingsraad,
vertelde de enquêtecommis
sie dat controle op de stich
tingskosten van de premie-
huurwoningen niet eens mo
gelijk was, gezien de beperk
te mankracht bij de provinci
ale inspecties. Alle controle
richtte zich op de woning
wetsector, waar wèl sterk
werd gelet op de bouw- en
grondprijzen. „Zelfs voor een
globale toetsing van de pre
miesector ontorak ons de
tijd", aldus Mackenzie.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Komende jaren zullen meer buitenlan
ders definitief naar hun moederland terug kunnen ke
ren. Het verlangen daarnaar blijkt sterk te groeien.
Mede om die reden wordt de bestaande, nog experi
mentele terugkeer-regeling voor buitenlanders defini
tief gemaakt en daarnaast aanmerkelijk versoepeld.
Dat heeft staatssecretaris De Graaf van Sociale Zaken en Werk
gelegenheid besloten, op grond van ervaringen die afgelopen ja
ren met de experimentele regeling opgedaan zijn. Zo mogen nu
ook Grieken, Portugezen en Spanjaarden van de regeling ge
bruik maken. De regeling gold aanvankelijk voor Kaapverdia-
nen, Marokkanen, Turken, Tunesiërs, Joegoslaven, Surinamers,
vluchtelingen en asielgerechtigden.
Een tweede niet onbelangrijke versoepeling is de verlaging van
de onder-leeftijdsgrens tot vijftig jaar. De bovengrens van 65
jaar komt zelfs geheel te vervallen
De uitvoering van de regeling zal volgend jaar ongeveer vijftig
miljoen gulden kosten, maar gezien de toenemende belangstel
ling zal dat bedrag in 1992 al opgelopen zijn tot ruim 171 miljoen
gulden. Volgend jaar zullen circa 8000 personen Nederland ver
laten.
De remigranten kunnen op grond van de regeling een tegemoet
koming krijgen in de reiskosten, alsmede financiële steun om de
eerste drie maanden in hun moederland te overbruggen.
Geen krant ontvangen Be! tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.00
en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 en uw krant wordt nog dezelfde avond
nabezorgd.
(c) Standaard Uitgnverl|/Wav©rv Productions
Enorme ravage bij Teriet
Een vrachtwagenchauffeur is vanochtend op slag gedood bij een ongeluk op de weg Apeldoor-
n-Arnhem ter hoogte van het zweefvliegveld Teriet. Twee andere vrachtwagenchauffeurs werden
met ernstige verwondingen in een Arnhems ziekenhuis opgenomen. Een vanuit Apeldoorn komen
de vrachtwagen slipte en botste op de voorste van twee met papierrollen geladen combinaties.
Deze sloeg om en de tweede combinatie reed in volle vaart daarop. De gehele ochtend moest het
verkeer tussen Apeldoorn en Arnhem worden omgeleid. De cabines werden door de papierrollen
platgewalst.
FOTO: PERS UNIE
MANAGUA In de steek gelaten door vrienden en
belaagd door vijanden is de Sandinistische regering
van Nicaragua op zoek naar een Middenamerikaans
vredesakkoord. Intussen balanceert het land op het
randje van de wanhoop, als gevolg van de economische
crisis. Zo zullen de olievoorraden tegen het eind van de
maand opraken. En na de acht jaar durende revolutie
zijn de voedselvoorraden nagenoeg uitgeput.
In het verleden klopte Nicaragua steeds bij z'n vriendjes aan
voor meer geld en olie. Maar nu lijken zelfs de Russen hen de
rug toe te keren. De Sovjetunie heeft gisteren na lang aarzelen
de levering van 700.000 vaten ruwe olie toegezegd, maar dat is
bij lange na niet voldoende iets te doen aan het nijpende ener
gietekorten. Het land moet bijna alle olie die het nodig heeft (5,4
miljoen vaten per jaar) importeren, en steed minder landen voe
len er voor zaken te doen met het „verkwistende en incompe
tente" regiem in Managua. Ook Latijnsamerikaanse en Westeu-
ropese bevriende landen laten het afweten.
De voormalige revolutionairen hebben geen ander alternatief
dan een nieuw pakket bezuinigingsmaatregelen op het Nicara
guaanse volk los te laten. Intussen onderhandelt de regering
driftig met politieke vijanden over het herstel van de democrati
sche vrijheden. President Daniel Ortega werd min of meer ge
dwongen tot het nemen van een dubbele gok. Enerzijds hoopt
hij met zijn enthousiaste begroeting van het vredesplan, dat vo
rige maand in Guatemala werd getekend, te bereiken dat donor
landen hun portemonnee trekken. Maar anderzijds hoopt hij dat
het vredesplan getorpedeerd wordt door de Verenigde Staten,
vóórdat hij verplicht wordt tot het doen van allerlei onherroepe
lijke concessies.
Schaarste
Economisch loopt het land op zijn laatste benen. Alles is schaars
voor de gewone Nicaraguaan. Er is geen koffie, geen olie,
geen bier, geen rum. Een paar herenschoenen van Nicaraguaan
se makelij kost op de vrije markt bijna twee maal zoveel als het
gemiddelde maandsalaris van een arbeider Verwacht wordt dat
inflatie dit jaar een piek bereikt van 10.000 procent. Benzine is
op de bon en per maand heeft men slechts recht op 75 liter. Des-
Ijs- en olieverkopers in een Managuaans park. In Nicaragua is er
de laatste weken zo'n beetje een gebrek aan alles.
FOTO: Pers Unie
ondanks zullen de voorraden volgende maand zijn uitgeput, ten
zij een bevriende natie Nicaragua enkele vaten wil voorschieten.
Er bestaat een tekort aan reserve-onderdelen en banden voor
tractoren. Bovendien is er geen geld om de wegen te repareren,
zodat het transport van de oogsten ernstig bemoeilijkt wordt.
Op een vrij afgelegen plek, vlakbij de militaire bunker van de
Sandinisten in Managua, is echter alles in overvloed. Er is verse
melk te koop voor zo'n zes gulden per liter en verder bier. rum,
wijn, koffie, Amerikaanse kaas, Franse mosterd, zelfs wegwer-
pluiers (voor veertig gulden per pak), moderne kleding en Ja
panse elektronika. Dit consumentenparadiis is echter alleen toe
gankelijk voor degenen die over (veel) dollars beschikken.
Dit is de „diplo", de hypermarkt voor diplomaten die enkele ja-
pt. Het begon als boetiek
Russische diplomaten en
ren geleden uit de grond werd gestampt. Het begon als boetiek
voor de verveelde echtgenotes van Russische diplc
jroeide uit tot een grote winkelketen, die de Sandinisten jaar
lijks miljoenen dollars oplevert.
Over de balk
Het is met name de geïmproviseerde manier waarop de Sandi
nisten zich economisch staande trachten te houden, die de vrien
den van Nicaragua ergert en die hen ervan weerhoudt het land
een helpende hand toe te steken. Dit wordt beves#gd door Hen
ry Ruiz, de minister van buitenlandse samenwerking. „De Rus
sen zijn vooral verontrust door de administratieve fouten die ge
maakt worden", zegt hij. Maar Russische functionarissen zijn
van mening dat de Nicaraguanen de 300 miljoen roebels, die de
Sovjetunie hen verschaft in de vorm van apparatuur, grondstof
fen, reserve-onderdelen, wapens en technische steun, over de
balk smijten.
Diplomaten zeggen bovendien dat de slechte samenwerking tus
sen de Russen en de Sandinisten een negatief is van de verhou
ding tussen de Sovjetunie en de Verenigde Staten. „Gorbatsjovs
glasnost en de ontwapeningsgesprekken vormen de grootste vij
anden voor Nicaragua", aldus een diplomaat uit een socialistisch
land.
MARIA LAURA AVIGNOLO
The Sunday Times, Londen
SUPER ICHIZA MET „ROCK KABUKI"
Super Ichiza's Rock Kabuki met
King Lear van William Shakespea
re. Script en algehele regie: Snlnl-
chi Iwata. Muziek: The Orange
People. Produktie: H.J. Da 8ilva
theatre productions. Première Leid-
se Schouwburg: 7/9. Toernee in
Nederland t/m 7/10. In Circuathea-
ter Scheveningen op 12/9.
De koningsdrama's van Shake
speare blijken een voortduren
de bron van inspiratie voor ar
tistiek Japan. Filmer Akira
Kurosawa leverde al eens een
versie van „Macbeth" en
maakte met „Ran" een vrije
bewerking van Shakespeare's
„King Lear". Impresario H.J.
Da Silva bracht in '85 in Am
sterdam en in Edinburgh een
fenomenale moderne tneater-
versie van „Macbeth". Nu haal
de hii een bijzondere produktie
van net hedendaagse kabuki-
theater voor een toernee naar
ons ?ind. De groep noemt zich
Super Ichiza en speelt een fas
cinerende eigen bewerking van
„King Lear".
„Macbeth", „Lear": Het Japan
se theater heeft blijkbaar de
sterkste bindingen met die
Shakespeare-drama's die iets
gemeen hebben met hun eigen
traditie van verhalen rond sa
moerai en shoguns. Van macht
en gecorrumpeerde macht, van
duidelijke tegenstellingen tus
sen goed en kwaad. Het lijkt
met elkaar in tegenspraak,
maar juist door de kracht van
een bewaard gebleven histori
sche theatertraditie heeft dat
Japanse theater als geen ander
in de wereld de mogelijkheid
zulke „vreemde" stof te absor
beren en als compleet Japans
opieuw weer te geven. Met de
opvoering van „King Lear"
door Super Ichiza zitten we
midden in de overgeleverde
theatervormen van Japan.
Daar <had je (heb je) het aristo
cratische Noh-theater met daar
tegenover het burgerlijke Ka-
boeki-theater dat z n oorsprong
(rond 1600) vond in door dans
begeleide volksliederen en uit
gebouwd werd tot een sterk ri
tueel theater met toneel, dans
en muziek samen. Een ver
gaand gestileerde toneelvorm
(met de „onnagata", de manlij
ke vertolker van vrouwerollen)
die in z'n zuiverste vorm nog
steeds wordt bestudeerd en ge
speeld in het Nationale Theater
van Tokio. Maar inmiddels is
er ook ruimte voor experimen
ten, die de theaterklassicus uit
Japan waarschijnlijk als een
vloek in de oren zullen klin
ken. Super Ichiza's „Lear" doet
zoiets. Mannen en vrouwen
spelen consequent door elkaar,
er zijn zelfs vrouwen die mén-
nenrollen vertolken, en er
wordt gebruikt gemaakt van
rock-muziek, dflor een aantal
music; (in de Leidse Schouw
burg in de zaal, terzijde van het
toneel opgesteld). Om nu met
een van „rock kabuki" te spre
ken is wat al te zwaar De mu
ziek is voor driekwart begelei
ding, verbindt de scènes of
klinkt er onder door. Levert
geluidseffecten - het onweer op
de hei waar Lear rondzwerft -
en speelt een aantal liedjes die
de „Nar" zingt. Begeleiding
dus, in een geheel eigen roek-
idioom, met af en toe Japans
klinkende melodieën en af en
toe pure New Wave-invloeden.
Hoofdzaak blijft echter het the
ater met ronduit prachtige
klassiek-Japanse kostuums,
met in hun eenvoud zeer knap
pe decors en uitermate leven
dig spel van de vooral jonge ac
teurs. Het soort „tonende" acte
ren, via het uiterlijk een rol be
naderend, dat Brecht indertijd
tot z'n Verfremdungstechniek
geïnspireerd moet hebben. Re
gisseur Iwata laat in het pro
grammaboekje weten dat hij de
„hayagawari '-techniek ge
bruikt, dat wil zeggen één ac
teur via „snelle wisselingen"
twee belangrijke, contrasteren
de rollen laat spelen. De Super
Ichiza-Lear is dan ook vooral
een huzarenstukje van acteur
Tomohiko Hara, die zowel de
grijze Lear speelt als de rol van
Edmund, de onwettige zoon
van Gloucester. Hara is bijna
niet van het toneel weg te krij
gen. De actrice Hisako Nakaga-
wa doet net zoiets, en speelt zo
wel Regan, een van de slechte
dochters van Lear, als de Nar.
Voor beiden gaat het op: rollen
die in niets op elkaar lijken en
waarin je de allergrootste moei
te hebt dezelfde acteurs te her
kennen.
Genieten
Wanneer het verhaal eenmaal
op gang is, kan je genieten van
een prachtig en gedetailleerd
mengsel van vormen. Prachti
ge plaatjes als die van de doch
ters van Lear in hun paleisjes,
liefkozend met hun minnaars.
Acrobatiek en gestileerde stok-
gevechten in de veldslag tussen
Edmond en het leger van
Frarnrijk BERT JANSMA
