I
Verjaardag De Jonge
werd vrijheidsfeest
Kamer wil duidelijkheid
Diplomatieke breuk
na raketaanvallen
Jé
1
„Stalin bood Hess in 1952 vrijlating aan"
3UITENLAND
J Het „C
JSm
Nieuwe documenten
tegen Waldheim
Tientallen doden na
Israëlische aanval
Sovjet
media: Rust
kan een
lesje leren
„VN-rapporteur
vergat
Indiaanse
vluchtelingen"
Politie Italië ondekt wapensmokkel naar Iran
Vreedzaam
protest
in Oost-
Berlijn
EcicbcSouoont
MAANDAG 7 SEPTEMBER 1987 PAGINA 5
politie Barcelona pakt
ETA-commando
(Van onze correspondent
Paul van der Voort)
BARCELONA De politie van Barcelo
na heeft drie vermoedelijke leden gear-
i "resteerd van de ETA-commandogroep,
die in juni een autobom heeft geplaatst in
de Barcelonese supermarkt Hipercor.
Daarbij kwamen 21 mensen om net le
ven. Het was de zwaarste terroristische
aanslag die ooit in Spanje is gepleegd. De
vermoedelijke ETA-leden twee man
nen en een vrouw werden zaterdag
middag aangehouden. Het kwam tot een
schietpartij, waarbij de vrouw zwaar
werd verwond. De arrestaties in Barcelo
na betekenen opnieuw een zware slag
voor de Baskische afscheidingsbeweging.
Het „Commando Barcelona" gold als de
lijkste ETA-eenheid.
Derde kind voor
prinses Caroline
MONACO Prinses Ca
roline van Monaco heeft
zaterdag het leven ge
schonken aan haar 3,210
kg wegende zoontje Pier
re. De geboorte verliep
spontaan, zonder narcose
of medicamenten en moe
der en kind maken het
uitstekend. Bij de beval
ling waren haar man, Ste-
fano Casiraghi, haar vader
Rainier en haar broer,
kroonprins Albert aanwe
zig. De prinses heeft al een
zoontje van drie, Adrea en
een dochtertje van één
jaar, Charlotte.
ATHENE Het Joods Wereldcongres
(JWC) heeft nieuwe documenten gepre
senteerd over het oorlogsverleden van
de Oostenrijkse president Kurt Wald
heim. Volgens JWC-directeur Elan
Steinberg tonen deze aan dat Waldheim
betrokken was bij de deportatie van
Griekse burgers. Een van de documen
ten is een door Waldheim ondertekend
telegram uit 1944, waarin opdracht
wordt gegeven tot maatregelen tegen
Griekse partizanen. In een ander docu
ment wordt. Waldheim genoemd als één
van de drie officieren die aanwezig wa
ren bij een vergadering van de generale
staf waar werd gesproken over het „ef
fectieve" gebruik van gijzelaars en het
inzetten van burgers bij dwangarbeid.
Aids-
onderzoeker
met aids
besmet
WASHINGTON Een
onderzoeker die met
hoge concentraties aids-
virussen werkte op het
Nationale Gezondheids
instituut in Washington,
is besmet geraakt. In
een persbericht van het
Nationale Kanker Insti
tuut en het ministerie
van volksgezondheid
werd gezegd dat de on
derzoeker niet tot een
„risicogroep" behoorde.
SIAMESE
TWEELING
GESCHEIDEN
BALTIMORE Een uit ze
ventig personen bestaand chi
rurgisch team heeft in een
Amerikaans ziekenhuis een
Siamese tweeling gescheiden.
Patrick en Benjamin Binder
uit Ulm lagen gisteren voor
het eerst in twee bedden. Zij
werden in februari van dit
jaar geboren met aan elkaar
gegroeide hoofden, maar met
gescheiden hersenen. Zaterdag
begon de uiterst riskante ope
ratie, die in totaal 22 uur duur
de. De toestand van de twee
ling wordt „stabiel maar kri
tiek" genoemd.
SAYDA Bij aanvallen van de Israëlische
luchtmacht op het Palestijnse vluchtelingen
kamp An Al-Hilweh bij Sayda (Sidon) in Li
banon zijn zaterdag zeker veertig mensen
om het leven gekomen. In het kamp leven
ongeveer 80.000 Palestijnen. De afgelopen
maanden werden er dagelijks nepaanvallen
uitgevoerd door de Israëliërs, waar zaterdag
was het echt.
Volgens het militaire opperbevel in Tel
Aviv was het doel van de actie het hoofd
kwartier van een „terroristische organisa
tie", die van plan was op korte termijn een
aanval op Israël te doen. Het was de zwaar
ste Israëlische luchtaanval sinds de invasie
in Libanon in 1982.
Alfonsin verliest
bij verkiezingen
BUENOS AIRES De Radicale
Burgerunie van president Raul Al
fonsin is bij de gisteren gehouden
verkiezingen in Argentinië door de
Peronisten naar het tweede plan
verwezen. De partij van Alfonsin
verloor haar krappe meerderheid
in de Argentijnse tweede kamer en
zag ook de belangrijke gouverneur
spost van Buenos Aires naar een
peronist gaan. Volgens de voorlopi
ge uitslag ging de Peromstische
Partij met 41 procent aan kop, ter
wijl de regeringspartij nog geen 38
procent van de stemmen kreeg. De
uitslag wijst op grote ontevreden
heid van de 19 miljoen Argentijnse
kiezers met de groeiende economi
sche malaise in het land.
MOSKOU De media in
de Sovjet-Unie hebben de
Westduitse sportvlieger
hias Rust bestempeld
een onverantwoorde
lijke avonturier en de
Jhoop uitgesproken dat de
■vier jaar werkkamp waar-
Itoe hij is veroordeeld, een
llesje zal zijn.
I De 19-jarige Rust landde 28
|mei met een sportvliegtuig op
het Rode Plein in Moskou.
Zijn stunt kostte de kop aan de
Sovjet-minister van defensie
en de opperbevelhebber van
de luchtafweer. Rust verklaar
de tijdens zijn proces dat hij
een vredesmissie wilde uitvoe
ren, maar volgens Komsomols-
kaja Pravda was Rust er
slechts op uit een „superster"
te worden. Het vakbondsblad
Trud schreef dat Rust het land
was ingekomen „als een dief
in de nacht". En het partijdag
blad Pravda noemde het von
nis tegen Rust in een commen
taar „humaan".
Gisteren werd bekend dat het
eenmotorige Cessna-vliegtuig-
je van Rust zal worden terug
geven aan de eigenaars, een
vliegsportclub in Hamburg.
Het vliegtuig staat nog in een
hangar op het Moskouse vlieg
veld Sjeremetjevo. De recht
bank vond het niet nodig de
Cessna in beslag te nemen,
omdat het niet van Rust is.
PARAMARIBO Amos
Wako, de speciale rapporteur
jvan de Verenigde Naties
Ivoor mensenrechten, is de
Indianen van Surinaamse af
komst tijdens zijn bezoek aan
~~j Frans-Guyana geheel verge-
ten. Hij heeft zich alleen be
zig gehouden met het lot van
bosnegervluchtelingen. Dit
hebben woordvoerders van
Indiaanse vluchtelingen gis
teren in Paramaribo ver
klaard. Wako bracht twee
weken geleden een bezoek
aan Suriname en aan vluch
telingenkampen in Frans-
Guyana in het kader van zijn
onderzoek naar standrechte
lijke executies.
In Paramaribo is gisteren
ook bekend geworden dat
Zwitserland deze week twee
verkenningsvliegtuigen
heeft afgeleverd. Suriname
betaalde 12 miljoen gulden
voor de toestellen van het
type Pilatus pc-7, die makke
lijk ziin om te bouwen voor
gevechtsdoeleinden. De
vliegtuigen werden via
Groot-Brittannië en de VS
naar Paramaribo overge
bracht.
Klaas de Jonge, met een glas in de hand en een voor zijn ver
jaardag gekregen poesje op de schouder, kon zaterdagavond
opgelucht lachen.
FOTO: ANP
PRETORIA Het ver
jaardagsfeestje dat Klaas
de Jonge zaterdagavond
had belegd in zijn be
scheiden onderkomen in
Pretoria, is volkomen on
verwachts een vrijheids-
feest geworden. Het
duurde lang voordat De
Jonge echt geloofde, dat
hij vrij zou komen. „Het
is allemaal erg span
nend".
In zijn kamer op de tweede
verdieping van het Nedbank-
gebouw in Pretoria hield de
De Jonge een feestje voor on
der anderen zijn advocate
Kathleen Satchwell, de groep
vrienden die hem geregeld
heeft bezocht en de Neder
landse marechaussees, die be
last waren met zijn bescher
ming. Buiten stonden nog
steeds de Zuidafrikaanse poli
tiemannen en de gebruikelij
ke veiligheidsmaatregelen
bleven van kracht. Zo had De
Jonge de jalouzieën neergela
ten en bleef hij bij de ramen
vandaan, indachtig eerdere
bedreigingen van enkele ui
terst-rechtse politiemannen.
Die hebben hem in het verle
den toegeroepen dat hij het
land niet levend zou verlaten.
Desondanks werd er druk ge
danst op Klaas' favoriete song
„Free Nelson Mandela". Door
de open ramen konden de
Zuidafrikaanse politiemannen
meegenieten.
De Jonge was een van de eer
sten om zijn ongelijk toe te
geven over het beleid van mi
nister Van den Broek. Hij ge
loofde er de afgelopen maan
den niets van, als hem werd
voorgehouden dat hij zich
netjes moesf gedragen om de
onderhandelingen niet te be
derven. „Daar heb ik ongelijk
gehad", aldus De Jonge.
Bij alle blijheid over zijn vrij
lating, toonde De Jonge zien
bedroefd dat zijn ex-vrouw
Helène Passtoors achterblijft
in de gevangenis. Zij is vorig
jaar tot tien jaar veroordeeld
voor vrijwel dezelfde misdrij
ven die Klaas de Jonge ten
laste zijn gelegd. Advocate
Satchwell zei te hopen dat
„pogingen om Helène Pas
stoors alsnog vrij te krijgen nu
niet zullen verzwakken".
Behalve een vrijheidsfeest,
was het zaterdagavond wat
Klaas de Jonge betreft ook
een afscheidsfeest van Zuid-
afrika. Toekomstplannen
heeft hij nog niet gemaakt.
„Ik ga eerst mijn zoon opzoe
ken, mijn vrienden en mijn
familie. Ik denk dat ik wel
even nodig heb om me weer
aan te passen. In Zuidafrika
zien ze me niet meer terug,
denk ik. Op mijn leeftijd kan
ik dit allemaal niet nog een
keer doormaken".
(Vervolg van de voorpagina)
MAPUTO/PRETORIA
Klaas de Jonge werd in juni
1985 gearresteerd in Zuid
afrika op verdenking van
wapensmokkel voor het
ANC. Tijdens een rondtocht
met de Zuidafrikaanse politie
langs plaatsen waar hij wa
pendepots zou hebben aange
legd, wist hij aan zijn begelei
ders te ontkomen en de Ne
derlandse ambassade in Pre
toria binnen te vluchten.
De politiemannen sleurden
hem naar buiten, maar enke
le dagen later werd hij terug
gebracht naar de ambassade,
na een scherp Nederlands
protest tegen de aantasting
van de diplomatieke on
schendbaarheid van de am
bassade. Sindsdien bivak
keerde De Jonge in het am
bassadegebouw in Pretoria,
hoewel de eigenlijke ambas
sade inmiddels naar een
nieuw onderkomen is ver
huisd.
Minister Van den Broek van
buitenlandse zaken zei „erg
verheugd" te zijn dat een
einde is gekomen aan de sle
pende kwestie rond Klaas de
Jonge. Van den Broek sprak
tegen dat de uitwisseling een
Frans initiatief is geweest.
Nu deze zaak uit de weg is
geruimd, is er weer een dia
loog met Zuidafrika mogelijk
over die veel belangrijker
zaak, namelijk hoe de apart
heid kan worden afgeschaft,
aldus de minister. De fracties
van VVD en CDA in de
Tweede Kamer willen dat
minister Van den Broek snel
helderheid verschaft over de
afspraken die geleid hebben
tot de vrijlating van De Jon
ge.
Klaas de Jonge blijkt overi
gens maar een klein stukje te
vormen van een ingewikkel
de legpuzzle, waaraan de af
gelopen maanden in alle stil
te is gewerkt. Samen met De
Jonge werd de 27-jarige
Fransman Pierre-André Al-
bertini vrijgelaten. Hij zat
sinds maart 1987 in het thuis
land Ciskei gevangen omdat
hij weigerde te getuigen in
een proces tegen ANC-leden.
Zuid-Afrika verwelkomt de
29-jarige majoor Wynand du
Toit. Hij werd in mei 1985
gevangen genomen in de An
golese enclave Cabinda. Op
een persconferentie vertelde
hij dat hij opdracht had de
olie-installaties van een
Amerikaanse oliemaatschap
pij in Cabinda te saboteren.
Pretoria zei dat hij tot die be
kentenis was gedwongen en
dat hij slechts een verken
ningsmissie uitvoerde.
Waarnemers verwachten
door de ruil ook een verbete
ring van de betrekkingen
tussen Zuidafrika en de
zwarte buurlanden Angola
en Mocambique. Beide lan
den worden geteisterd door
een verwoestende burgeroor
log en hopen op stopzetting
van de Zuidafrikaanse steun
aan de rebellenbewegingen.
Zuidafrika wil als vanouds
dat de buurlanden geen
ANC-activiteiten op hun
grondgebied toelaten.
In deze context is het voor
Pretoria mogelijk geworden
zich zonder gezichtsverlies te
ontdoen van twee ongewen
ste gasten, Pierre-André Al-
bertini en Klaas de Jonge.
Met de vrijlating van Alber-
tini komt ook de weg vrij
voor een normalisering van
de diplomatieke betrekkin
gen tussen Zuidafrika en
Frankrijk. President Mitter
rand had geweigerd de ge
loofsbrieven van de nieuwe
Zuidafrikaanse ambassadeur
in ontvangst te nemen.
Brandweermannen omgekomen
In de Spaanse hoofdstad Madrid hebben meer dan tweehonderd brandweermannen het afgelopen
weekeinde urenlang gezocht naar de stoffelijke resten van tien collega's. De brandweerlieden kwa
men om het leven toen zij bij het nablussen van een brand in het Hermanos Arias warenhuis bedol
ven werden onder duizenden kilo's staal en puin toen vier van de acht verdiepingen van het ge
bouw instortten. Vanmorgen waren overigens pas twee van de tien lichamen geborgen. Bij de
brand zelf, die door kortsluiting ontstond, is niemand om het leven gekomen.
FOTO:AP
KUWAYT STUURT IRANIERS HET LAND UIT
AL-KUWAYT Iran
heeft met tegenmaatrege
len gedreigd na het be
sluit van Kuwayt vijf
Iraanse diplomaten uit te
wijzen.
De uitwijzing van de diploma
ten, die een week de tijd heb
ben gekregen het land te ver
laten, volgt na drie raketaan
vallen op Kuwayt die het
werk zouden zijn van Iran. De
Kuwaytse regering heeft de
Veiligheidsraad van de Vere
nigde Naties intussen opgeroe
pen een einde te maken aan
de Iraanse aanvallen.
Volgens Kuwayt werd de
zuidkust van het land vrijdag
getroffen door een raket,
waarbij schade werd aange
richt aan woonhuizen en in
dustriële installaties. Uit on
derzoek van de brokstukken
zou zijn gebleken dat het ging
om een Iraanse „Zijderups"-
raket van Chinese makelij met
een explosieve lading van 450
kilo. Diplomaten vermoeden
dat de raketten vanaf het door
Iraanse troepen bezette schier
eiland Faw in het zuiden van
Iraq zijn afgeschoten.
Het is nog onduidelijk op wel
ke wijze Iran de uitwijzing
van zijn diplomaten zal vergel
den. Kuwayt heeft nog steeds
een ambassade in Teheran,
maar deze staat sinds begin
augustus leeg. Westerse diplo
maten in het Golfgebied zei
den dat Iran wellicht een
nieuwe reeks raketaanvallen
zal uitvoeren.
Algemeen wordt de beschie
ting van de Kuwaytse oliein
dustrie een veel grotere be
dreiging geacht dan de Iraanse
aanvallen op de koopvaardij
schepen in de Golf, waarbij
nog relatief weinig schade is
aangericht. Teheran had tot
dusverre nog geen bondgeno
ten van Iraq aangevallen,
maar sedert de hervatting van
de tankeroolog lijkt Iran uit te
zijn op een verdere escalatie
van het conflict.
Saudiarabië Jordanië en de
Verenigde Arabische Emira
ten hebben de aanvallen op
Kuwayt veroordeeld, zonder
overigens Iran te beschuldi
gen. De afgelopen weken heeft
Saudiarabië volgens diploma
tieke bronnen steeds meer de
zijde van Iraq gekozen. Zo
zouden Saudische Awacs-ra-
darvliegentuigen aan Iraq in
formatie doorspelen over
Iraanse tankerbewegingen in
het gebied.
MASSA CARRARA De Ita
liaanse justitie heeft 45 arres
tatiebevelen uitgevaardigd te
gen wapen- en drugshandela
ren die er onder meer van
verdacht worden mijnen naar
Iran gesmokkeld te hebben.
Begin vorige week nog, wer
den bij een sanitair inspectie-
onderzoek in een Libanees
vrachtschip wapens en drugs
gevonden. Bij de smokkel zou
den verscheidene Italiaanse
im- en exportbedrijven en de
mafia betrokken zijn. De
meeste verdachten zijn gear
resteerd, onder wie directiele
den van het bedrijf Valsella
Meccanotecnica, terwijl tien
personen nog voortvluchtig
zijn. Daarbij zou ook een Ita
liaans-Zwitserse wapenhande
laar zijn volgens politiebron
nen. De handelaars zijn be
schuldigd van „mafiose vere
niging", smokkel, illegale wa
pen- en drugshandel en illega
le kapitaal-export.
WESTDUITSE HISTORICS:
PARIJS De Sovjet-autoritei-
I ten hebben Rudolf Hess in 1952
een nachtlang uit de Westber-
lijnse Spandau-gevangenis ge-
haald en hem een functie in de
DDR aangeboden. Maar Adolf
Hitlers voormalige plaatsver-
vaneer weigerde. Dat beweert
de Westduitse historicus Wer
ner Maser.
Maser, een bekend Hitler-bio-
graaf die in 1983 als een van de
eersten zei dat de zogenaamde
Hitler-dagboeken vervalst wa
ren, doet zijn op zijn minst op
merkelijke uitspraak in een ar
tikel in het conservatieve Fran
se weekblad „Le Figaro Maga-
i zine".
..Ik besef dat ik mijn geloof
waardigheid op de proef stel,
mijn reputatie, mijn eerbied
waardigheid en ik aanvaard de
volledige verantwoordelijkheid
voor wat ik u nu zeg. In de
veertig jaar en 29 dagen die zijn
gevangenschap in Spandau
duurde, kende Rudolf Hess één
nacht heimelijke vrijheid. Ge
durende een maand waarin het
de beurt was van de Sovietrus-
sen om hem te bewaken, brach
ten zij hem bij het vallen van
de avond buiten de gevangenis
en namen hem ergens naar toe,
kennelijk buiten medeweten
van de westerse mogendhe
den".
Dit werd Maser naar zijn zeg
gen verteld door een voormalig
minister-president van de Oost-
duitse regering, Otto Grote-
wohl, die in 1964 overleed. Ma
ser moest hem beloven het ge
heim te bewaren tot ten minste
20 jaar na Grotewohls dood.
Volgens Maser zei Grotewohl in
mei 1952: „Wat Rudolf Hess
aangaat, ik zag hem twee
maanden geleden. De Russen
haalden hem op last van Stalin
uit Spandau. In het geheim, ui
teraard. Het was hun beurt om
hem te bewaken. Ik zat in het
vliegtuig dat hem vervoerde. In
die nacht, legden de Russen en
hun Oostduitse tussenpersonen
hem een contract voor. Hij zou
een openbare verklaring afleg
gen, waarin hij zou zeggen dat
het socialisme, waarvan hij zijn
hele leven gedroomd had, in de
praktijk werd gebracht in Oost-
Duitsland. Als hij dat zou doen,
zou een einde komen aan zijn
gevangenschap. Zonder terug te
keren naar Spandau, zou hij on
middellijk in vrijheid worden
gesteld".
Maar „Hess weigerde catego
risch en hooghartig in te gaan
op wat hem werd voorgesteld.
De Russen werden plotseling
zeer boos en zeiden tegen Hess
dat als hij er zo over dacht, hij
de rest van zijn leven gevangen
zou blijven. Toen vloog het
Sovjetrussische militaire vlieg
tuig hem terug naar Berlijn en
werd hij teruggezet in zijn cel
in Spandau".
FLIP
Ucu....
MTtto «E-WIl/-.
0
'ADVERTENTIE
de voorraad
strekt.
Wie slim is koopt meteen e«n lot. Want ook deze maand zijn er meer dan1 miljoen prijzentew.nnen tegenover zo'n2miljoen loten. Verdeeld over 3
trekkingen. Alles bn elkaar ruim 33 miljoen gulden aan prijzen. Van een tientje tot het half miljoen. Eerste trekking volgende week woensdag
i. Alles bij elkaar
EER KANS IN DE STAATSLOTERIJ -1
BERLIJN In Oost-Berijn
hebben ongeveer 1.000 mensen
zaterdagavond een vreedzame
demonstratie gehouden, waar
in werd opgeroepen tot verrui
ming van de reismogelijkhe
den voor Oost- en Westduit
sers, en tot verbetering van de
betrekkingen tussen Oost en
West.
Bij de demonstratie was een
grote politiemacht op de been,
die echter niet ingreep, maar
zich beperkte tot het afzetten
van straten en kruisingen, zo
dat de optocht het verkeer niet
zou hinderen. Sommige de
monstranten voerden spandoe
ken mee met het opschrift:
„Gorbatsjov, onze hoop." Te
gen middernacht hadden de
betogers zich op vreedzame
wijze verspreid. Het was voor
het eerst dat in Oost-Berlijn op
een dergelijke wijze werd ge
demonstreerd. Eerder zijn er
wel demonstratieve bijeen
komsten voor vrede of ontwa
pening gehouden, maar die
vonden altijd plaats op het ter
rein van een kerk of werden
van overheidswege georgani
seerd.
