Êcldóe SomcMit
Leiden draait op voor
schade Stadsbouwhuis
Fraaie
reiswekker
STAD OMGEVING
„In elk gezin moet een EHBO 'er zijn
Plannen voor
rookloze dag
in Leiden
Jtrechtse Jaagpad
rijgt hoofdriool
Vragen over buitenlandse
reizen van gedeputeerden
Man ligt lange
tijd dood
in slaapkamer
Peptiden ter
discussie
BORDEWIJK: 'NOGAL WAT FOUTEN GEMAAKT'
Mogelijk meer bouwschandalen
uim duizend
ieren in
Jroenoordhallen
Wethouder opent
De Viersprong
VOORZITTER JUBILERENDE VERENIGING BEZORGD OVERLEDENTAL:
9?
CeicLcSomant
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1987 PAGINA 13
IEIDEN In opdracht van de gemeente
prdt maandag 14 september gestart met de
Inleg van een hoofdriool in het Utrechtse
agpad. Het hoofdriool wordt aangelegd omdat
huidige lozing van de meeste woningen en
onboten rechtstreeks terecht komt in het
ter van de Nieuwe Rijn. Dit kan een gevaar
everen voor de gezondheid van mens en mi-
u. Nog voor de kerstdagen zullen alle wonin-
i en woonboten aangesloten zijn op het nieu-
rioel. De werkzaamheden beginnen bij de
hstroomstraat en gaan vandaar richting wa
toren. Dit deel zal rond 25 september gereed
i. Het deel tussen Rijnstroomstraat en de Ad-
raalsbrug is rond 23 oktober gereed en het
el tussen Catharinastraat en het Veerhuis zal
lor 1 december worden afgerond.
Omroep Rijnland
weer op TV
LEIDEN Omroep
Rijnland zendt mor
gen en zondag een te
levisieprogramma
uit waarin onder
meer aandacht wordt
besteed aan monu
menten in Leiden, de
El-Cid week, de
triathlon in Oegst-
geest en een tentoon
stelling in De Waag.
De uitzending begint
op beide dagen om
vijf uur en wordt
doorgegeven via het
informatiekanaal
(kanaal 2).
Man mishandeld
LEIDEN Een 24-jari-
ge man uit Leiden heeft
gisteren bij de politie
gemeld dat hij herhaal
delijk in elkaar gesla
gen wordt door een on
bekende jongen. De
Leidenaar zegt dat hij
zijn aanvaller van ge
zicht wel kent. Afgelo
pen woensdagavond
werd de man rond acht
uur op de Stationsweg
wederom om onbeken
de reden in elkaar ge
slagen door deze per
soon. Hij liep daarbij
enkele gekneusde rib
ben en een pijnlijk
scheenbeen op.
Provincie buigt zich
over bevallingsverlof
DEN HAAG/LEIDEN Gedepu-
teerde Staten van Zuid-Holland
gaan voorstellen Ontwikkelen over
de duur van bevallingsverlof. Dat
antwoordt het provinciebestuur op
vragen van Statenleden A. Peters
en E. Kuijper (PvdA). Zij stelden
hun vragen naar aanleiding van de
bezwaren die de minister van Bin
nenlandse Zaken heeft gemaakt te
gen het beleid van de gemeenten
Leiden en Rotterdam, die langer
verlof geven dan is afgesproken.
Volgens de provincie „wordt niet
in onaanvaardbare mate afgewe
ken van het gecoördineerde over
heidspersoneelsbeleid".
LEIDEN/DEN HAAG De statenfractie van
PSP/CPN/PPR in Zuid-Holland wil weten in hoeverre
Gedeputeerde Staten het aanvaardbaar achten dat kosten,
voor provinciale bestuurders de neiging hebben om te stij
gen, terwijl de provincie de komende jaren tientallen mil
joenen moet bezuinigen. Klein Links vraagt zich boven
dien af wat het belang is van sommige reizen. Twee gede
puteerden nemen deel aan een ANWB-excursie door Cana
da en Amerika tussen 26 september en 13 oktober; de grif
fier gaat samen met vijf collega's uit andere provincies
naar Amerika en statenleden gaan in oktober drie dagen
op studiebezoek naar het Europees Parlement. Ook wil de
fractie weten of deze reizen door de provincie worden be
taald. Klein Links verwondert zich erover dat een werkbe
zoek aan het Europees Parlement, ondanks financiële
steun uit Brussel, per deelnemer op bijna duizend gulden is
begroot.
LEIDEN De politie
heeft gisteravond rond
half negen een 43-jarige
dode man in zijn woning
aan het Wagnerplein aan
getroffen. Hij bleek al an
derhalve week dood in de
slaapkamer te hebben ge
legen. Gisteravond alar
meerden de buren de poli
tie omdat ze de buurman
al zolang niet hadden ge
zien. De gemeentearts con
stateerde een natuurlijke
dood.
LEIDEN Het toedienen van
stoffen, die in het menselijk li
chaam voorkomen en als ge
neesmiddel kunnen worden
gebruikt (zogenaamde pepti
den), geeft grote problemen.
Hierover gaat een congres dat
door het Centrum voor Bio-
farmaceutische Wetenschap
pen van de Leidse Universiteit
morgen en zondag wordt ge
houden. Er zullen 250 onder
zoekers uit twintig landen
aanwezig zijn om te praten
over deze nieuwe geneesmid
delengeneratie: de lichaamsei
gen peptiden en de toediening
daarvan.
LEIDEN „Leiden kan
geen cent van de schade
aan het Stadsbouwhuis
verhalen op de aanne
mer. De gemeente is te
lief geweest voor de aan
nemer en heeft de bouw
doorgezet terwijl dat niet
verantwoordelijk was".
Met die woorden nam J.
Belt (onderhoud ge
meentelijke gebouwen)
het laatste restje hoop
weg dat de gemeente de
ruim 1 miljoen schade
aan het Stadsbouwhuis
niet helemaal zelf hoeft
te betalen. Het CDA
twijfelt nog altijd aan dit
eerder verkondigde
standpunt, maar Belt
vertelde de commissie fi
nanciën gisteravond „dat
Leiden geen poot heeft
om op te staan".
Volgens Belt kan Leiden
geen cent van de schade ver
goed krijgen van de aanne
mer (IBB Kondor), omdat de
gemeente in 1980 aan de aan-
nnemer heeft verklaard, dat
hij het werk goed en vak
kundig heeft opgeleverd,
hoewel bekend was dat er
fouten hadden gezeten in de
ontwerptekeningen en dat de
uitvoering van het werk te
wensen had overgelaten. „De
gemeente had veel te veel
haast om het gebouw af te
krijgen", aldus Belt. Over het
waarom van die haast bestaat
de nodige onduidelijkheid.
Wethouder F. Bordewijk (fi
nanciën) wilde daar niet op
ingaan.
Fouten
Bordewijk gaf volmondig toe
dat de gemeente in 1978, toen
het Stadsbouwhuis werd ge
bouwd, „nogal wat fouten"
heeft gemaakt, waarvoor het
college verantwoordelijk is.
„Maar fouten zijn nooit te
voorkomen. Het is en blijft
mensenwerk", vond hij. Hij
kon niet verklaren waarom
genoemde verklaring in 1980
door de toenmalige directeur
gemeentewerken is afgege
ven. De gemeente heeft de
inmiddels gepensioneerde di
recteur verzocht hierover op
heldering te geven. Borde
wijk erkende dat wethouder
J. Fase, destijds belast met
bouwzaken, in 1983 met de
aannemer heeft overlegd
over het herstel van gebre
ken. „Helaas is van dat ge
sprek geen verslag gemaakt",
aldus Bordewijk in zijn ant
woord op schriftelijke vragen
van het CDA. W. Hettinga
(CDA) noemde dat gister
avond „ridicuul". „Van zulke
belangrijke besprekingen
hoort een verslag te worden
gemaakt". Hij vond het ui
terst vreemd dat Fase on
langs verklaarde zich het ge
sprek niet meer te herinne
ren.
Om te voorkomen dat derge
lijke fouten in de toekomst
opnieuw worden gemaakt,
wordt een onderzoek inge
steld naar wat precies fout is
LEIDEN Er hangen nog twee bouwschandalen in de
lucht. Dat verklaarde W. Hettinga, CDA-woordvoerder
in de kwestie van het Stadsbouwhuis, gisteravond.
Hettinga wilde er verder niet op ingaan. „Ik moet dat
eerst nog eens precies uitzoeken. Maar ik acht de kans
vrij groot dat bij nog twee gemeentelijke gebouwen
van alles fout is gegaan".
Hettinga voegde daar aan toe, dat hij boven tafel wil
hebben waarom de gemeente in 1978 zo'n haast had om
de bouw van het Stadsbouwhuis door te zetten, terwijl
dat niet verantwoord was. „Ruimtegebrek kan de oor
zaak niet zijn geweest", aldus de christen-democraat.
Voordat hij het college van B en W hierover aan de
tand wil voelen, wacht hij de uitkomst van de diverse
onderzoeken naar wat zich in 1978 en de jaren daarna
heeft afgespeeld, af. Volgens Hettinga moeten de toen
malige wethouders H. van Dam (financiën) en C. Waal
(ruimtelijke ordening) daarover aan de tand worden
gevoeld. „Niet om mensen aan de schandpaal te nage
len, maar om te voorkomen dat dit soort gevallen zich
nog eens voordoet".
gegaan. De bouwtechnische
mankementen worden nog
maals onderzocht. Ook wofdt
juridisch advies ingewonnen.
Voorts wordt nogmaals beke
ken welke energiebesparen
de maatregelen genomen
moeten worden. Hettinga,
bekend in de bouwwereld,
had nogal wat kritiek op de
voorgestelde maatregelen.
Alleen de meest dringende
mankementen worden voor
de uitkomsten van de onder
zoeken opgelost. Voorwaarde
is wel, dat deze niet te duur
zijn.
Belt sprak de kritiek van
Hettinga tegen dat bij de
bouw van het Stadsbouwhuis
tweede keus stenen zijn ge
bruikt. „Wel was het tijdstip
waarop ze werden verwerkt
verkeerd en ook het formaat
was niet goed", aldus Belt,
die benadrukte dat hij des
tijds nog niet bij de gemeente
werkte en dat hij zijn infor
matie van andere ambtena
ren had verkregen. Doordat
de stenen te klein waren,
werden de overstekken te
klein. Regenwater kwam
daardoor op de muren te
recht. Er groeit nu mos op.
„Het is een ramp", vatte Belt
de situatie samen.
Werksituatie
De werksituatie in het Stads
bouwhuis is allerbelabberst.
Zo hebben de ambtenaren
aan de Langegracht de lucht
roosters van de automatische
ventilatie dichtgeplakt, om
dat die in de zomer veel te
warme lucht naar binnen
blaast. Anderen spuien daar
door teveel lucht, wat ambte
naren stijve nekken bezorgt.
Hettinga heeft geconstateerd
dat de verwarmingsradiato
ren aan stonden bij een bui
tentemperatuur van zo'n 25
graden Celsius. Er is bij de
bouw niet gekozen voor auto
matische verwarming maar
voor radiatoren met kranen,
omdat dat zuiniger zou zijn.
„De ambtenaren gebruiken
ze echter niet", wist Hettinga.
Voor de broodnodige verkoe
ling zijn onlangs vijftig „pe
perdure" tafelradiatoren aan
geschaft, die volgens Hettin
ga „energie vreten". Op de
derde verdieping van het ge
bouw is plastic tegen het pla
fond gemaakt omdat het er
lekt. Voorlopig komt in die
situatie geen verandering,
omdat voor herstel een stei
ger moet worden gebouwd
(kosten: 50.000 gulden). De
gemeente wil dat die pas
wordt neergezet als alle pro
blemen bekend zijn. „Het
werk kan dan in één. keer
worden opgeknapt", aldus
Belt
EIDEN Meer dan duizend
eren zijn morgen te zien in de
roenoordhallen. Voor de 51e
b**i wordt dan de Nationale
r3 jrarische Manifestatie van de
TÉBO gehouden. De manifesta-
is opgebouwd uit vijf ten-
onstellingen.
ac^ng vee dat geschikt is voor de
testerij en slachtvee wordt ge-
owd op de Vetveetentoonstel-
U ig. Ook buitenlandse rassen
Of^als de Piemontese en de Blon-
d'Aquitaine runderen zijn te
en. Voorts is er een Fokvee-
0toonstelling waaraan Maas-
jn- en IJsselvee meedoet en
veeslag Zwartbont Er
orden speciale keuringen ge-
Kiden voor de titel „Koe met
beste uier".
itte en bonte geiten en Tog-
nburgers zijn te zien op de
Jovinciale tentoonstelling van
«Ikgeiten. De Fokvereniging
»ndstad Holland houdt tijdens
manifestatie een premiekeu-
prtg van Shetland Pony's,
toeehonderd kleine en zeer
eine pony's, waaronder moe-
ers met veulens, worden ge-
owd. Daarnaast is er een pro-
nciale keuring voor zwoeger-
ije schapen die in een grote
it op het terrein van de
ioordhallen zijn te zien.
Zuiveltentoonstelling wordt
ouden in de grote hal. Er is
n speciale expositieruimte in
richt waar Leidse en Goudse
renkaas is te zien. Ook zijn
oude voorwerpen die vroe-
ir werden gebruikt bij het
^smaken,
de Groenoordhallen is te-
'S een markt van standhou-
s die agrarische artikelen
'kopen. Ook worden demon-
'ties gegeven. Bezoekers
ien het gewicht raden van
dikbilkoe en ook meedoen
een veebeoordelingswed-
De manifestatie duurt
7.00 tot 14.00 uur. De keu-
jen beginnen om 9.15 uur.
toegangsprijs bedraagt voor
Iwassenen vier gulden en
or kinderen tot 12 jaar eb
oor 65-plussers twee gulden,
troepen die bestaan uit min-
«ns tien personen krijgen re-
Het heeft jaren geduurd,
maar gistermiddag was het
dan eindelijk zo ver: de open
bare basisschool De Vier
sprong kon worden geopend.
Aan de officiële opening, die
werd verricht door onderwijs
wethouder H. van Dongen, is
heel wat vooraf gegaan. In
1982 werd besloten De Wig
wam, De Zonnehoek, de Ka-
rel Doorman en de Gunning-
school te fuseren. Na veel
overleg kwamen ouders, leer
krachten ën gemeente tot
een fusieplan. De Viersprong
is gehuisvest in een oud ge
bouw aan de Timorstraat, dat
het afgelopen half jaar een
ingrijpende verbouwing on
derging. Van Dongen be
dankte gistermiddag de ar
chitecten en de aannemer
„voor het goede werk dat is
afgeleverd volgens plan". Ze
wenste De Viersprong „een
goede basisschool-toekomst
toe" en „een rustige tijd van
gewoon aan het werk zijn
met de kinderen".
foto: henk van den ende
LEIDEN Bij de voor
deur zegt hij: „Misschien
dat het wat uitmaakt. Dat
mensen zich voelen aan
gesproken en EHBO'er
willen worden. Ik hoop
het. Niet voor mezelf,
hoor". W. Vrouwenvelder,
voorzitter van „Peerke
Donders", Katholieke
Vereniging voor Eerste
Hulp Bij Ongevallen in
Leiden, maakt zich aan de
vooravond van de feeste
lijkheden rond het 40-ja-
rig bestaan van de vereni
ging zorgen over het aan
tal leden.
„Tegenwoordig hebben niet
veel mensen meer interesse
om een EHBO-cursus te vol
gen. Terwijl nog altijd zeventig
Erocent van de ongelukken
innenshuis gebeuren. Het is
noodzakelijk dat in elk gezin
een EHBO'er is", vindt de
voorzitter die morgen afscheid
neemt. Hij doet dat tijdens de
receptie die in verband met
het jubileum wordt gehouden
van 16.00 tot 17.30 uur in het
restaurant van de Menken
Bowlingbaan aan de Boshui-
zerlaan 1.
De vereniging werd in 1946
opgericht. „De noodzaak van
EHBO-verenigingen werd in
gezien tijdens de Tweede We
reldoorlog. Toen Rotterdam
werd gebombardeerd bleek
dat er te weinig hulpverleners
waren. Er werden in den lan
de acties gevoerd om het op
richten van verenigingen mo
gelijk te maken. Zo was er bij
voorbeeld de steentjesactie.
Mensen konden bakstenen ko
pen waarin een getal zat en
met dat cijfer kon een prijs
worden verdiend. Van de op
brengst werd materiaal en
dergelijke gekocht. EHBO-
verenigingen krijgen geen
subsidie. Als er ergens sprake
is van vrijwilligerswerk dan is Rijpw'etering,
W. Vrouwenvelder neemt morgen afscheid als voorzitter van de katholieke EHBO-vereniging Peer
ke Donders. foto: wim van noort
het wel bij deze verenigingen",
meent Vrouwenvelder.
De vertrekkende voorzitter
vertelt dat het gebruikelijk
was, dat een katholieke orga
nisatie een heilige koos als be
schermer van de vereniging.
„De Leidse EHBO-vereniging
koos niet voor een heilige,
maar voor de priester Peerke
Donders. Dat was iemand uit
De Peel, die in Suriname en
Batavia onder de melaatsen
werkte. Met de dienstbaarheid
van deze man voor ogen werd
de vereniging opgericht".
Tijdloos
Niet alleen in Leiden werd
een katholieke vereniging
voor EHBO'ers in het leven
Ook plaatsen als
Oud Ade,
Nieuwveen, Aarlanderveen en
Roelofarendsveen kennen vol
gens Vrouwenvelder vereni
gingen die zijn aangesloten bij
de Katholieke Nationale Bond
voor EHBO. In Leiden zijn in
totaal drie EHBO-verenigin
gen.
„Kort na de oorlog bloeide het
verenigingsleven", weet Vrou
wenvelder. „Toen had je nog
geen televisie en dergelijke'
Maar de tijden zijn veranderd
en de belangstelling voor de
EHBO-vereniging is gedaald.
Vrouwenvelder: „De mensen
hebben nu zoveel andere be
zigheden. Vooral voor be
stuursfuncties stellen weinig
mensen zich beschikbaar".
„Dit soort werk is niet tijdge
bonden maar tijdloos", vindt
Vrouwenvelder. ..In huisge
zinnen heeft zeventig procent
van het totaal aantal ongeval
len plaats. Daarom is het
noodzakelijk dat in elk gezin
een persoon EHBO'er is. Ook
op de basisscholen gebeuren
veel ongelukken. Maar pas vo
rig jaar is er een actie gestart
om ervoor te zorgen dat min
stens één leerkracht per school
een EHBO-cursus volgt".
Niet alleen de interesse van
mensen is veranderd, ook de
relatie tussen de leden en de
katholieke kerk is anders dan
veertig jaar geleden. Vrou
wenvelder: „In de beginjaren
was Peerke Donders een spe
cifiek katholieke vereniging.
De leden waren mensen van
katholieke signatuur. Gaande
weg is er een versoepeling in
getreden. Ook niet-katholie-
ken werden lid". De laatste les
van de cursus werd altijd be
steed aan zaken die te maken
hebben met leven en dood. De
geestelijk adviseur van de ver-
eninging of een andere pries
ter vertelde dan wat een EH
BO'er kan doen voor mensen
die op sterven liggen. „Dat ge
beurt nu ook niet meer. Om
dat de geestelijken dun gezaaid
zijn en de geestelijken die er
nog zijn het veel te druk heb
ben. Een kaderinstructeur be
steedt er nu nog wel wat aan
dacht aan, maar dat wordt
steeds minder, hoor", zegt
voorzitter Vrouwenvelder.
Buikholte
Een EHBO-cursus omvat on
geveer twaalf lessen. „Praktijk
en theorie komen aan de orde.
De cursisten leren bijvoor
beeld verbanden aanleggen en
wat de functie is van de lon
gen", vertelt Vrouwenvelder.
„Soms sta je ervan te kijken
hoe weinig mensen weten van
het menselijk lichaam. Het
komt weieens voor dat men
sen denken dat de longen in
de buikholte zitten. Daar
schrik je toch van".
Volgens de voorzitter is het
belangrijk dat mensen herha-
lingslessen volgen. „Dan blijft
ook het diploma geldig". Een
diploma dat volgens Vrouwen
velder vaak van pas komt.
„De nadruk ligt tegenwoordig
op die handelingen die levens
reddend kunnen zijn, zoals het
stoppen van slagaderlijke bloe
dingen en mond-op-mond bea
deming. Ook zijn EHBO'ers in
staat de juiste diagnose te stel
len". EHBO'ers zijn actief bij
sportevenementen en bijvoor
beeld tijdens de Taptade op 2
oktober. „Ook bij verkeerson
gevallen kan de hulp van EH
BO'ers van pas komen", zegt
Vrouwenvelder. „Iemand met
een EHBO-diploma weet wat
hij moet doen: helpen, alarme
ren en vooral rustig blijven".
JANET VAN DIJK
LEIDEN Het Integraal Kankercentrum West
CIKW), gevestigd aan de Opaalstraat 5, wil in het
voorjaar van 1988 in Leiden een rookloze dag hou
den. De bedoeling is dat er de gehele dag aandacht
wordt besteed aan het roken en niet-roken en aan
de voor- en de nadelen daarvan. Er zullen voorlich
tingscampagnes worden gevoerd op scholen, de uni
versiteit en in openbare gebouwen.
Het is de bedoeling dat tijdens de rookloze dag een niet-
roker een roker adopteert. De niet-roker zou de roker
persoonlijk kunnen begeleiden om van de verslaving aan
sigaretten af te komen. Behalve aandacht besteden aan
het roken en niet-roken in de stad, wil het IKW tegelij
kertijd ook enkele „stop met roken "-cursussen beginnen
en een telefonische hulpdienst opzetten voor mensen die
gestopt 2
haal kw
t zijn met roken en bij de telefoondienst hun ver
haal kwijt kunnen.
Het plan is nog in een beginfase", zegt Greet Brouwer
stafmedewerkster van de afdeling voorlichting van het
IKW. „Er zijn gesprekken over de rookloze dag geweest
met onder andere de gemeente, het bestuur van de uni
versiteit, de bedrijfsgezondheidsdienst, de directie van de
scholengemeenschap De Vlietschans en met een consu
lente van de Gezondheids- Voorlichting- en Opvoedings-
dienst Iedereen is enthousiast maar de voorbereidingen
en de organisatiedruk is voor velen te zwaar".
Deze maand komen de betrokken instanties wederom bij
elkaar om te praten over het plan. Er zal door het IKW
worden voorgesteld een stagiaire in dienst te nemen die
zich geheel kan wijden aan de organisatie van de rooklo
ze dag in Leiden.
deze handige opvouwbare
Quanz reiswekker, uitgevoerd
in donkerbruin kunstleer, is
voor u wanneer u ons een
nieuwe abonnee opgeeft
In opgevouwen toestand meet de
wekker slechts 8 x 8 x 1,5 centimeter.
De nieuwe abonnee wordt ook
hartelijk onthaald: deze krijgt de
krant de eerste twee weken gratis.
I Noteer als nieuwe abonnee ingaande.
I Saam:
Adres
Voorletters:
Postcode/plaats:
Telefoon!voor controle bezorging)
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnement betaald per
6 maand automatisch betalen f 23,04
0 kwartaal acceptgiro f 68,93
Stuur als dank de reiswekker naar:
SaamVoorletters:
Adres:.
Postcode/plaats:.
Stuur deze bon ingevuld aan de Leidse Courant, Antwoordnummer
998, 2500 VD Den Haag (postzegel betalen wij).
ner I
JNZl
